Mathcad. Leksykon kieszonkowy

Wydawnictwo Helionul. Chopina 644-100 Gliwicetel. (32)230-98-63e-mail: [email protected]

PRZYK£ADOWY ROZDZIA£PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

IDZ DOIDZ DO

ZAMÓW DRUKOWANY KATALOGZAMÓW DRUKOWANY KATALOG

KATALOG KSI¥¯EKKATALOG KSI¥¯EK

TWÓJ KOSZYKTWÓJ KOSZYK

CENNIK I INFORMACJECENNIK I INFORMACJE

ZAMÓW INFORMACJEO NOWOŒCIACH

ZAMÓW INFORMACJEO NOWOŒCIACH

ZAMÓW CENNIKZAMÓW CENNIK

CZYTELNIACZYTELNIAFRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINEFRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE

SPIS TREŒCISPIS TREŒCI

DODAJ DO KOSZYKADODAJ DO KOSZYKA

KATALOG ONLINEKATALOG ONLINE

Mathcad. LeksykonkieszonkowyAutor: Maria Sokó³ISBN: 83-246-0029-9Format: B6, stron: 232

Mathcad to narzêdzie s³u¿¹ce do przeprowadzania obliczeñ matematycznychi graficznego przedstawiania ich wyników. Jego mo¿liwoœci pozwalaj¹ na wykonywanie zarówno prostych, jak i bardzo z³o¿onych operacji obliczeniowych. Mathcad 12 umo¿liwia miêdzy innymi wyznaczanie wartoœci wyra¿eñ i funkcji, przeprowadzanie obliczeñ wektorowych i macierzowych, wykonywanie dzia³añ na liczbach zespolonychi tworzenie wykresów dwu- i trójwymiarowych. Dane wprowadzane s¹ w postaci konwencjonalnego zapisu matematycznego, co bardzo u³atwia pracê z programem.

„Mathcad. Leksykon kieszonkowy” to przegl¹d najwa¿niejszych funkcji Mathcada. Zawiera opis œrodowiska aplikacji i zasad pracy z plikami. Opisuje sposoby wprowadzania danych i formatowania dokumentów. G³ówn¹ czêœæ leksykonustanowi zestawienie funkcji i s³ów kluczowych Mathcada.

• Podstawowe operacje w programie• Praca z plikami• Korzystanie z poleceñ menu i pasków narzêdziowych• Edycja dokumentów Mathcada• Stosowanie funkcji w obliczeniach.

http://helion.pl/view/2547w



http://helion.pl/add/2547w/mcadlk




mailto:[email protected]

http://helion.pl/view/2547w/mcadlk.htm

3

Spis treści

1. Obsługa programu — podstawowe operacje ............................ 5Środowisko pracy ...............................................................................7Poruszanie się w oknie programu Mathcad ................................12Zaznaczanie znaków ........................................................................14Obszary ...............................................................................................14Tekst w dokumentach programu Mathcad ..................................17

2. Operatory ................................................................................... 20

3. Funkcje ........................................................................................ 52Alfabetyczna lista funkcji ................................................................54

4. Słowa kluczowe obliczeń symbolicznych ............................... 203Alfabetyczna lista słów kluczowych palety Symbolic ..............204

Skorowidz ................................................................................. 219

5

D:\PDF\Mathcad. Leksykon kieszonkowy\Mathcad-popr.doc 11 sie 05 5

MathcadLeksykon kieszonkowy

Rozdział 1. Obsługa programu — podstawowe operacje

— podstawowe operacjeRozpoczynanie pracyAby uruchomić program Mathcad, wybierz w menu Start pozycjęWszystkie programy, następnie odszukaj pozycję MathSoft Apps i klik-nij w menu podrzędnym pozycję Mathcad 12. Po uruchomieniuMathcad automatycznie tworzy nowy dokument o nazwie Untitled(rysunek 1.1).

Rysunek 1.1. Okno programu Mathcad

6 | Mathcad. Leksykon kieszonkowy

6 11 sie 05 D:\PDF\Mathcad. Leksykon kieszonkowy\Mathcad-popr.doc

Nowy dokumentKolejny nowy dokument można utworzyć:

• wybierając New w menu File,

• stosując skrót Ctrl+N,

• klikając przycisk New na pasku narzędzi.

Obsługa menu, suwaków oraz wielu narzędzi jest taka sama, jakwe wszystkich programach z grupy Microsoft Office.

Po uruchomieniu programu można korzystać z „czystej kartki”okna, aby wpisywać teksty, wzory i wyrażenia oraz wykonywaćpotrzebne działania. Można także otworzyć plik zawierający wy-niki wcześniej wykonanej pracy.

Kończenie pracyAby wyjść z programu, należy z menu wybrać File, a następniepolecenie Exit. Jeśli rozpocząłeś pracę nad dokumentem, zosta-niesz zapytany o to, czy chcesz zapisać dokument.

Polecenie Close w menu File zamyka okno aktualnie otwartegodokumentu.

Zapisywanie plikówAby zapisać dokument, w którym przeprowadzono obliczenia,wybierz w menu File polecenie Save. Jeżeli dokument nie był wcze-śniej zapisywany, pokaże się okienko dialogowe, w którym nale-ży podać nazwę pliku oraz wskazać dysk i ewentualnie nazwęfolderu. Jeśli plik był wcześniej zapisywany, to Mathcad automa-tycznie zastąpi wcześniejszą wersję pliku nowszymi informacjami.

Rozdział 1. Obsługa programu — podstawowe operacje | 7


DrukowanieAby wydrukować dokument, wybierz w menu File pozycję PageSetup — umożliwi to ustawienie marginesów i układu strony. Na-stępnie, także w menu File, wybierz pozycję Print.

Aby przed wydrukowaniem dokumentu sprawdzić jego wygląd,wybierz w menu File pozycję Print Preview.

Otwieranie dokumentuAby otworzyć dokument, wybierz w menu File polecenie Open.Pokaże się okno dialogowe Open, w którym można wpisać nazwępliku i kliknąć przycisk OK. Można też wybrać nazwę, klikając jądwukrotnie myszą. Aby wczytać plik (na przykład z dyskietki, dys-ku CD lub innego nośnika), należy w oknie dialogowym Openwskazać jego lokalizację, korzystając z listy rozwijanej Szukaj w.

Mathcad pozwala na jednoczesne korzystanie z wielu plików. Pli-ki zajmują oddzielne okna, które można dowolnie rozmieścić naekranie w oknie aplikacji.

Listę otwartych plików możesz wyświetlić, otwierając menu Win-dow. Minimalizacja okien, ich przywracanie oraz wyświetlaniew pełnym oknie aplikacji odbywa się przy wykorzystaniu tychsamych narzędzi co w systemie Windows.

Środowisko pracy

Menu główneGłówne menu programu umieszczone jest u góry okna programu.Zawiera ono zestaw poleceń umożliwiających tworzenie arkuszyobliczeniowych i ich edycję. Kliknij nazwę menu, aby rozwinąćgrupę poleceń (rysunek 1.2). Niektóre z poleceń menu są dostępne



Rysunek 1.2. Menu główne

także na paskach narzędzi. Polecenia z danej grupy menu możnawybierać również z klawiatury, wciskając jednocześnie klawisz Alti klawisz litery, która jest podkreślona w nazwie pozycji menu.

Pasek narzędzi MathPasek Math to pasek palet matematycznych. Kliknij przyciskpaska, aby wyświetlić jedną z palet operatorów, funkcji i symboli(rysunek 1.3).

Rysunek 1.3. Pasek Math

Operatory i funkcje można wstawiać także bezpośrednio z pozio-mu klawiatury, naciskając odpowiedni klawisz (reprezentującydany operator) lub wpisując nazwę funkcji (na przykład: sin).



Aby ukryć lub wyświetlić pasek Math, wybierz w menu View po-zycję Toolbars, a potem pozycję Math w menu podrzędnym. PasekMath można odcumować od głównego okna i jako paletę przesu-nąć w dowolne miejsce ekranu. Palety operatorów, funkcji i sym-boli także można dokować do głównego okna programu, klikającdwukrotnie na pasku tytułu. Z kolei dwukrotne kliknięcie w pu-stym miejscu zacumowanego paska przekształci go w paletę.

Oto funkcje przycisków paska Math:

Paleta Calculator — przyciski tego paska udostępniają podstawowefunkcje trygonometryczne i podstawowe operatory arytmetycznePaleta Graph zawiera narzędzia tworzenia wykresów

Paleta Matrix pozwala wstawiać operatory działań na macierzachi wektorach oraz pewne funkcjePaleta Evaluation zawiera operatory obliczeniowe

Paleta Calculus zawiera operatory analizy

Paleta Boolean zawiera operatory logiczne i boolowskie

Paleta Programming to paleta narzędzi programowania

Paleta Greek zawiera litery greckie

Paleta Symbolic zawiera operatory obliczeń symbolicznych

Pasek narzędzi StandardNarzędzia tego paska zawierają skróty do wielu poleceń menuFile i Insert (rysunek 1.4). Wśród narzędzi znajdziesz też standar-dowe narzędzia systemu Windows.



Rysunek 1.4. Pasek Standard

Oto funkcje narzędzi paska Standard (z pominięciem standardo-wych narzędzi Windows):

Align Across służy do wyrównywania zaznaczonych w arkuszuobszarów w poziomie: Aby zaznaczyć obszary arkusza, przeciągnij je mysząAlign Down wyrównuje zaznaczone obszary w pionie względemlewej krawędzi: Aby zaznaczyć obszary arkusza, przeciągnij je mysząPrzycisk Insert Function otwiera okno Insert Function umożliwiającewybranie funkcji, którą chcesz wstawićPrzycisk Insert Unit otwiera okno Insert Unit umożliwiającewybranie jednostki systemu SIPrzycisk Calculate pozwala dokonać aktualizacji wykresów i obliczeńarkuszaPrzycisk Insert Hyperlink otwiera okno Insert Hyperlink, które pozwalazdefiniować (lub usunąć) adres URLPrzycisk Insert Component uruchamia kreatora, który pozwalana zdefiniowanie dynamicznego połączenia ze źródłem danych.Przycisk Insert Table wstawia tabelę

Pasek narzędzi FormattingNarzędzia tego paska zawierają polecenia formatowania znakóww równaniach i tekście. Funkcje poszczególnych narzędzi są ta-kie, jak na przykład w programach grupy Microsoft Office (ry-sunek 1.5).



Rysunek 1.5. Pasek Formatting

Pasek narzędzi ControlsNarzędzia paska Controls (rysunek 1.6) umożliwiają wstawianiew arkuszu programu Mathcad pól wyboru , przycisków radio-wych , przycisków , suwaków , pól tekstowych i listprzewijanych .

Rysunek 1.6. Pasek Controls

Pasek narzędzi ResourcesPasek Resources umożliwia bezpośredni dostęp do instrukcji ob-sługi i podręczników programu Mathcad Tutorials (rysunek 1.7).

Rysunek 1.7. Pasek Resources



Poruszanie się w oknie programu Mathcad

Punkt wstawianiaWyrażenie można wpisać w dowolnym pustym miejscu okna —po prostu wskaż je myszą i kliknij. W trakcie wprowadzania tekstulub wyrażenia w oknie programu Mathcad pojawiają się trzy typykursorów.

Kursor o postaci czerwonego krzyżyka pokazuje aktualne miej-sce wstawiania.

Aby przemieścić ten punkt wstawiania, możesz skorzystać z my-szy oraz klawiatury:

• Mysz pozwala umieścić kursor w dowolnym miejscu po-przez kliknięcie.

• Klawisz ↑ przesuwa punkt wstawiania o jeden wiersz w górę.

• Klawisz ↓ przesuwa punkt wstawiania o jeden wiersz w dół.

• Klawisz → przesuwa punkt wstawiania o jedną kolumnęw prawo.

• Klawisz ← przesuwa punkt wstawiania o jedną kolumnęw lewo.

• Klawisz Enter — wprowadza nowy wiersz; punkt wstawia-nia zostanie umieszczony na początku kolejnego wiersza.

• Klawisz Space — przesunie punkt wstawiania o jedną ko-lumnę w prawo.

• Klawisze Home i End pozwalają przesuwać punkt wstawia-nia między kolejnymi obszarami roboczymi.

• Kombinacja Ctrl+Home ustawia punkt wstawiania na po-czątku pierwszego obszaru roboczego.



• Kombinacja Ctrl+End umieszcza punkt wstawiania na końcudokumentu.

Kursor tekstowyJeśli klikniesz w obrębie tekstu, Mathcad we wskazanym miejscuumieści kursor tekstowy — pionową kreskę. To miejsce wstawia-nia lub kasowania znaków:

Do przemieszczania punktu wstawiania w obrębie tekstu służymysz lub strzałki kursorów — funkcje tych ostatnich są identyczne,jak w poprzednim przypadku.

• Klawisz Home przesuwa kursor na początek wiersza.

• Klawisz End przesuwa kursor na koniec wiersza.

• Kombinacja Ctrl+Home ustawia kursor na początku obszarutekstowego.

• Kombinacja Ctrl+End umieszcza kursor na końcu obszarutekstowego.

Linia edycjiGdy klikniesz w obrębie wyrażenia (np. znak równości), wyrażeniezostanie otoczone ramką, w której wnętrzu pojawi się punktwstawiania. Sąsiadujący z nim fragment napisu lub wyrażenia,które można w tej chwili zmieniać, zostanie podkreślony niebie-ską linią — jest to tak zwana linia edycji (rysunek 1.8).

Linie edycji pomagają zorientować się, która część wyrażenia bę-dzie modyfikowana, oraz gdzie ewentualnie zostanie wstawionyoperator. Zmiana zaznaczenia lewostronnego na prawostronnei odwrotnie odbywa się za pomocą klawisza Ins.



Rysunek 1.8. Linie edycji

Aby przemieścić linię edycji do innej części wyrażenia, skorzy-staj z myszy lub klawiszy ze strzałkami.

Aby wydłużyć linię edycji (podkreślając nią większy fragment wy-rażenia), naciskaj klawisz Space.

Zaznaczanie znakówAby zaznaczyć wyrażenie lub tekst, wciśnij klawisz myszy i prze-ciągnij nią odpowiedni fragment (rysunek 1.9).

Rysunek 1.9. Zaznaczanie wyrażeń i tekstu

ObszaryMathcad pozwala wprowadzać wyrażenia, wykresy, tekst i obrazyw dowolnych miejscach arkusza. Każdemu z tych elementówprzypisywany jest obszar roboczy. Aby wyświetlić granice tychobszarów, wybierz w menu View pozycję Regions.

Tworzenie obszarówObszary tworzone są automatycznie, gdy przystępujesz do wpro-wadzania tekstu. Domyślnie Mathcad zakłada, że nowy obszar



jest matematyczny. Aby przekształcić go w obszar tekstowy, wy-bierz w menu Insert pozycję Text Region lub wprowadź spację.

Zaznaczanie obszarówAby zaznaczyć obszar, kliknij go. Aby zaznaczyć jednocześniekilka obszarów, przeciągnij żądane obszary myszą przy wciśniętymklawiszu myszy. Skorzystaj z klawisza Ctrl, aby dołączyć obszarspoza zakresu lub usunąć zaznaczenie z któregoś z obszarów.

Zaznaczone obszary można przesuwać, usuwać oraz formatować.Zaznaczenie pojedynczego obszaru umożliwia jego edycję.

Przesuwanie obszarówObszary programu Mathcad można przesuwać pojedynczo orazw grupach.

Aby przesunąć pojedynczy obszar, kliknij w nim, aby wyświetlićjego ramkę, umieść nad obszarem kursor myszy, a gdy przybie-rze postać czarnej rączki, przeciągnij w inne miejsce okna. Abyprzesunąć grupę obszarów, zaznacz je najpierw myszą, a gdyzostaną obwiedzione przerywaną linią, umieść kursor myszy naddowolnym z zaznaczonych obszarów i przeciągaj (rysunek 1.10).

Rysunek 1.10. Przesuwanie obszaru i obszarów



Wymiary obszarów tekstowych oraz zawierających wykresy, ob-razy itp. można zmieniać, korzystając z uchwytów.

Obszary można nakładać. Aby rozdzielić nałożone obszary, wy-bierz pozycję Separate Regions w menu Format (zwróć uwagę, czyta operacja nie zmieni kolejności obliczeń).

Aby przesunąć obszar na wierzch lub pod spód, kliknij go pra-wym klawiszem myszy i wybierz w menu kontekstowym pozy-cję Bring to Front lub Send to Back.

Obszary można przesuwać korzystając z klawiszy ze strzałkami.Aby przesunąć w ten sposób pojedynczy obszar, najpierw klik-nij go myszą przy wciśniętym klawiszu Ctrl.

Wyrównywanie obszarówZaznaczone obszary można wyrównywać, korzystając z przyci-sków paska Standard lub pozycji Align Regions menu Format.

• Pozycja Across menu podrzędnego Align Regions w menu For-mat wyrównuje zaznaczone obszary w poziomie (przycisk

na pasku Standard).

• Pozycja Down menu podrzędnego Align Regions w menu For-mat wyrównuje zaznaczone regiony w pionie (przycisk na pasku Standard).

Kopiowanie, wycinanie i wklejanie obszarówAby skopiować, wyciąć lub wkleić obszar (obszary), zaznacz go(je) i skorzystaj z przycisków Cut, Copy, Paste na paskuStandard.



Obszary można formatować przy użyciu poleceń menu Formatlub polecenia Properties menu kontekstowego dostępnego dla za-znaczonego obszaru.

Zaznaczenie kilku obszarów pozwala zastosować formatowaniejednocześnie do nich wszystkich.

Dodawanie komentarzy do obszarówPo zdefiniowaniu wyrażenia możesz dołączyć komentarz do ob-szaru zawierającego wyrażenie lub do samego wyrażenia, ewentu-alnie jego części. Zaznacz żądany element — obszar, wyrażenie,jego część, zmienną lub liczbę, kliknij prawym klawiszem myszyi w menu kontekstowym wybierz pozycję Annotate Selection.W oknie o tej samej nazwie wpisz komentarz.

Mathcad oznacza elementy, do których dodano komentarz, kolo-rowymi nawiasami. Jeśli przeniesiesz element do innego arku-sza, przeniesione zostaną też komentarze oraz informacje źródłowe,które pojawią się na zakładce Provenance okna Annotate Selection.

Tekst w dokumentach programu MathcadObok wykresów oraz wzorów, w dokumencie umieszcza się róż-ne komentarze i wskazówki. Do tego celu służy specjalny obszartekstowy.

Aby utworzyć obszar tekstowy:

• Zastosuj polecenie Text Region dostępne w menu Insert.

• Zastosuj skrót klawiszowy Shift+’.

• Wprowadź spację w tekście zwykłego obszaru matematycz-nego — przekształcisz go w ten sposób w obszar tekstowy.



Obszar tekstowy opuszcza się przez kliknięcie myszą poza nimlub przesunięcie punktu wstawiania.

Znajdowanie i zastępowanie tekstuAby szybko odnaleźć jakiś wyraz, wybierz w menu Edit polece-nie Find.

Aby zaś zastąpić wszystkie wystąpienia wyrazu w tekście innymwyrazem, zastosuj polecenie Replace dostępne w menu Edit.

Skróty klawiszowe przydatne w edycji tekstu

Skrót klawiszowy Działanie

Enter Wstawia pusty wiersz i otwiera nowy akapitDelete Usuwa pusty wiersz. Usuwa znak znajdujący się

z prawej strony punktu wstawianiaShift+Enter Rozpoczyna nowy wiersz w tym samym akapicieCtrl+Enter Poza obszarem tekstowym wstawia złamanie strony.

W obszarze tekstowym określa jego szerokośćCtrl+A Zaznacza tekst w obszarze tekstowymCtrl+Shift+Enter Przesuwa punkt wstawiania poza obszarCtrl+F Otwiera okno Find (znajdowanie)Ctrl+H Otwiera okno Replace (zastępowanie)Ctrl+Z Cofa operacje (do 100 kroków wstecz)Ctrl+Y Ponawia operacje (do 100 kroków)Ctrl+C Kopiuje zaznaczone elementy do SchowkaCtrl+V Wkleja zawartość Schowka do arkuszaCtrl+X Wycina zaznaczone elementyInsert Włącza/wyłącza tryb wstawianiaCtrl+K Otwiera okno Insert Hyperlink



Skrót klawiszowy Działanie

Spacja Wprowadza w tekście spację. W obszarzematematycznym przekształca ten obszar w tekstowy

Tab Przemieszcza punkt wstawiania do następnej pozycjitabulacji (wraz z tekstem, który znajdował się po prawejstronie punktu wstawiania). Na końcu obszaru tekstowegowstawiana jest dodatkowa pozycja tabulacji

Shift+Tab Wstawia spacjęHome Umieszcza punkt wstawiania na początku wierszaEnd Umieszcza punkt wstawiania na końcu wierszaCtrl+strzałkaw lewo

Przesuwa punkt wstawiania na początek poprzedniegowyrazu

Shift+strzałkaw lewo

Zaznacza pojedynczy znak z lewej strony punktu wstawiania

Ctrl+strzałkaw prawo

Przesuwa punkt wstawiania na początek następnegowyrazu

Shift+strzałkaw prawo

Zaznacza pojedynczy znak z prawej strony punktuwstawiania

Ctrl+strzałkaw górę

Ustawia punkt wstawiania na początku bieżącego wiersza.Kolejne użycie skrótu przemieści punkt wstawiania dowiersza powyżej, a następnie poza obszar tekstowy

Shift+strzałkaw górę

Wraz z przemieszczaniem punktu wstawiania do wierszypowyżej, tekst jest zaznaczany

Ctrl+strzałkaw dół

Ustawia punkt wstawiania na końcu bieżącego wiersza.Kolejne użycie skrótu przemieści punkt wstawianiado wiersza poniżej, a następnie poza obszar tekstowy

Shift+strzałkaw dół

Wraz z przemieszczaniem punktu wstawiania do wierszyponiżej, tekst jest zaznaczany

Mathcad. Leksykon kieszonkowy

Technology

Transcript of Mathcad. Leksykon kieszonkowy