Muzeum Górnośląskiew Bytomiu

nr 5

październik–grudzień 2011

informator

w pigułce

Ceny biletów:Gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2bilet normalny: 6 złbilet ulgowy: 5 złbilet grupowy: 4 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny)lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowegokarta EURO 26: 4 złbilet rodzinny: 12 zł

Gmach przy ul. Wojciecha Korfantego 34bilet normalny: 5 złbilet ulgowy: 4 złbilet grupowy: 3 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny)lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowegokarta EURO 26: 3 złbilet rodzinny: 10 zł

Kasy biletowe kończą sprzedaż biletów na pół godziny przed zamknięciem Muzeum. W niedziele wstęp na wystawy jest bezpłatny. Bilety na koncerty rozprowadza kasa w godzinach otwarcia wystaw oraz bezpośrednio przed koncertem.

wtorki, czwartki, piątki 9.00–15.00 środy 10.00–18.00 soboty 11.00–16.00 niedziele 11.00–15.00

Muzeumczynne:

Niedziele wstęp wolny

terminarz kulturalny

październik

5 śr 16.30

1 sob

17.30

11.30

Wernisaż wystaw Fotografia Żydów polskich. I ciągle widzę ich twarze oraz Henryk Sławik - zapomniany bohater trzech narodów, ul. W. Korfantego 34

17.00

11 wt 18.00 Czym jest zabytek? Spotkanie z dr. Jackiem Owczarkiem, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

Mozaika, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

6 czw

Starożytna Grecja, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

5 śr

Wernisaż wystawy Fotografia dzikiej przyrody 2010, gmach główny, organizatorzy: MGB i Agencja ZEGART

Dzień Otwarty w Muzeum Górnośląskim, zwiedzanie wystaw z przewodnikiem, wstęp wolny9 nd 11.00

8 sob 11.30 Międzynarodowa Noc Obserwacji Księżyca, prowadzi Marek Ryś, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

Spotka

nie

miesiąc

a

13 czw 17.30

Sztuka okresu średniowiecza, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny 12 śr 16.30

Ptaki terenów miejskich naszego regionu, prowadzi dr Piotr Cempulik, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

15 sob 11.30 Co to jest ikona? Malowanie świętych obrazków techniką decoupage’u, prowadzą Agnieszka Bartków, Wojciech Szczęśniak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy 3

4

terminarz kulturalny

Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32/ 281-82-94, w. 127UwAGA!

Między gotykiem a renesansem – malarstwo od XIII-XV w. Sztuka renesansowa, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

19 śr 16.30

21 pt To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

22 sob 11.30

26 śr 18.00Gdzie leży Śląsk, czyli rzecz o zmienności granic, cykl Rozbieranie Śląska, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, organizatorzy: MGB i Sfera TV, prowadzi red. Jerzy Ciurlok

Opowieści powstańczych sztandarów, prowadzi Maciej Droń, świetlica, gmach główny, wstęp wolny27 czw 17.30

11.30

14.00

29 sob Sobotnie spotkanie ze sztuką. Wokół średniowiecznej księgi. Pismo, prowadzą Iwona Mohl, Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

29 sob Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach główny, wstęp wolny, zapisy

9.3010.30

To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

12.0030 ndKoncert kameralny w ramach projektu Musiceum 2011, F. Schubert, kwintet z dwiema wiolonczelami, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp 10 zł

16.303 czw Zabytkowe cmentarze w Polsce, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

listopad

5 sob 11.30 Mozaika, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

5

terminarz kulturalny

O pisaniu ikon słów kilka, spotkanie z ks. Dariuszem Klejnowskim-Różyckim, sala kolumnowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

18.00

16.30

8 wt

9 śr Barok w Polsce i w Europie. Sztuka rokoka, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

10 czw Skarby epoki brązu, prowadzi Marian Pawliński, świetlica, gmach główny, wstęp wolny17.30

Spotka

nie

miesiąc

a

Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach głów-ny, wstęp wolny, zapisy14.00

12 sob 11.30 Sobotnie spotkanie z archeologią. Starożytny Egipt – sarkofagi, prowadzą Dorota i Jacek Kuprasowie, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

12 sob

17.30

18 pt

19 sob

23 śr

11.30

9.3010.30

To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, prowadzi Aleksandra Batog, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, zapisy

16.30Odkrycia archeologiczne w Italii i kolejna fascynacja kulturą starożytną – klasycyzm, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

25 pt

26 sob

17.00 Wernisaż wystawy Zapomniani bohaterowie. Polscy lotnicy we Francji 1940 r., ul. W. Korfantego 34

11.30 Wokół średniowiecznej księgi. Zdobienia, prowadzą Iwona Mohl, Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

24 czw 17.30Instalacja rzeźbiarska Anny Baumgart „Mur”, z cyklu „Hipoteza skradzionego obrazu”, prowadzi Marek Meschnik, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

6

26 sob 14.00

26 sob

12.00

14.00

Koncert kameralny w ramach projektu Musiceum 2011, Recital pieśni, wyk. Bartłomiej Wezner, Agata Schmidt, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp 10 zł

16.00

3 sob 11.30 Mozaika, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

30 śr

Wernisaż wystawy z okazji 60. rocznicy powstania Oddziału PTTK w Bytomiu, ul. W. Korfantego 34

27 nd

Z cyklu Wielcy Polacy z Kresów, spotkanie Królowie i wodzowie, Uniwersytet III Wieku, prowadzi Michał Szwarc, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

30 śr 18.00Węgiel - błogosławieństwo i przekleństwo Śląska, cykl Rozbieranie Śląska, sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny, organizatorzy: MGB i Sfera TV, prowadzi red. Jerzy Ciurlok

9 pt 15.00

Prawda, piękno, naśladowanie natury - akademizm w malarstwie i rzeźbie. Historyzm i eklektyzm w architekturze, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

7 śr 16.30

Wernisaż wystawy Dziś i jutro. Wystawa na 100-lecie Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, gmach główny

9 pt 17.00 Wernisaż wystawy Ozdoby szykownych prababek. Z kolekcji biżuterii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, ul. W. Korfantego 34

grudzień

10 sob 11.00 Wernisaż wystawy 13 grudnia 30 lat temu…, gmach główny

terminarz kulturalny

7

Sobotnie spotkanie ze sztuką. Techniki graficzne – linoryt, prowadzi Anna Rak, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

10 sob 14.00

10 sob

16.00

11.30

Z cyklu Wielcy Polacy z Kresów, spotkanie Artyści, literaci i budowniczowie, Uniwersytet III Wieku, prowadzi Michał Szwarc, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

16.30

Warsztaty rysunkowe, prowadzi Monika Bronk-Pogoda, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

15 czw

14 śr

W kontekście Bożego Narodzenia: Boże Narodzenie w malarstwie, prowadzi Agnieszka Bartków, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

17 sob 11.30 Historia kartki bożonarodzeniowej – warsztaty plastyczne, prowadzą Martyna Wosko, Barbara Mrozek, świetlica, gmach główny, koszt 5 zł, zapisy

terminarz kulturalny

Zainteresowanych zajęciami dla dzieci prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr. tel. 32/ 281-82-94, w. 127UwAGA!

17.3015 czw W kontekście Bożego Narodzenia: O Gwiazdo Betlejemska – – zwyczaje i obrzędy okresu zimowego na Górnym Śląsku, prowadzi Marcin Ogrocki, świetlica, gmach główny, wstęp wolny

Czas trwania wystaw: 5.10 – 30.12.2011Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34

Fotografia Żydów polskich. I ciągle widzę ich twarze to wystawa z wielu powodów niezwykła. Jest historią obecności, choć pokazuje

tych, którzy odeszli. Fundacja Shalom w 1994 r. ogłosiła apel Ocalić od zapomnienia i roz-poczęła zbieranie archiwalnych fotografii, pamiątek po Żydach polskich.

Napłynęło ponad 9 000 zdjęć i w ten sposób powstała jedna z największych na świecie, uni-kalna w swoim charakterze kolekcja fotografii. Zawiera ona zdjęcia przechowane wśród ro-dzinnych pamiątek, cudem ocalałe w czasie wojny, porzucone, zniszczone lub odnalezione na strychach domów. W kadrze zostały zatrzymane fragmenty codziennego życia. W ciągu ostatnich lat wystawa była eksponowana w Polsce, Europie, na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i Południowej. Wystawie towarzyszyć będzie wydawnictwo Przenikanie pamięci. Żydzi w Bytomiu, inicjujące planowaną serię Pogranicza Kultur.

lFotografia Żydów polskich. I ciągle widzę ich twarze

Wystawa Henryk Sławik - zapomniany bohater trzech narodów ukazuje postać Henryka Sławika - jednego z największych, najbar-

dziej tragicznych i najmniej znanych bohaterów II wojny światowej. W latach 1939–1944 na terytorium Węgier opiekował się tysiącami polskich uchodź-ców, uchronił przed śmiercią około 5 tysięcy Żydów, był człowiekiem pełnym odwagi i patriotyzmu. Za wierność swoim zasadom zapłacił najwyższą cenę - aresztowany przez Niemców, został zamordowany w sierpniu 1944 roku w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen.

m

Henryk Sławikzapomniany bohater trzech narodów

wystawy czasowe

8

wystawy czasowe

Fotografia Dzikiej Przyrody 2010

Czas trwania wystawy: 6.10 – 30.10.2011Miejsce: gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2Organizatorzy: MGB i Agencja ZEGART

Wystawę tworzą zwycięskie prace z konkursu fo-tograficznego Wildlife Photographer of the Year

2010, organizowanego przez BBC Wildlife Magazine oraz Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.

Konkurs odbywa się corocznie od 1964 r. i w mia-rę swojego rozwoju stał się najbardziej cenionym i największym w świecie przedsięwzięciem z zakre-su fotografii dzikiej przyrody. Na tegoroczną edycję wystawy składają się zdjęcia nagrodzone i wyróżnio-ne w 16 kategoriach oraz dwie nagrody specjalne. Zwycięskie prace wyselekcjonowano spośród ponad 31 tys. fotogramów, wykonanych przez ponad 3 tys. autorów z 83 krajów.

Bytom jest jednym z 12 polskich miast, do któ-rych wystawa trafi w 2011 r. Patronat Honorowy nad nią objęli: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Minister Środowiska; jej sponsorem jest NIKON. Partnerami wystawy w Polsce są: Fundacja Ekologicz-na ARKA oraz Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie.

Chris Lindner, Ikona pustyni, USA

Wildlife Photographer of the Year 2010

9

Wystawa jest własnością:

wystawy czasowe

Wystawa Zapomniani bohaterowie. Polscy lotnicy we Francji 1940 r. przybliży okres

walki polskich pilotów w wojnie obronnej Francji w 1940 r. Koncentrować się będzie na kilku wybranych postaciach – pilotach, których historie życia są ilustracją typowego losu pol-skiego żołnierza-tułacza po klęsce wrześnio-wej. Zapomniani bohaterowie mają imiona i nazwiska.

W ramach wystawy wykorzystany zostanie bogaty materiał zdjęciowy, a dodatkowo wy-konane komputerowo wizualizacje samolotów polskich pilotów i materiały multimedialne. Dla młodszych gości przewidujemy możliwość spróbowania swoich sił w pilotażu, w specjal-nie przygotowanym symulatorze lotniczym.

Za część merytoryczną wystawy odpowia-dają dr Bartłomiej Belcarz i mgr Marek Ryś. Bartłomiej Belcarz jest znanym w Polsce i za granicą badaczem losów polskich lotników we Francji. Marek Ryś to uznany publicysta i grafik lotniczy oraz adiunkt w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. On też pełnić będzie rolę kuratora wystawy.

Czas trwania wystawy: 25.11.2011-1.04.2012Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34Kurator:Marek Ryś

Zapomniani bohaterowie Polscy lotnicy we Francji 1940 r.

10

Samolot myśliwski Morane Saulnier MS. 406 por. Kazimierza Bursztyna

wystawy czasowe

Zbiór metalowych, przeważnie srebrnych, czasem pozłacanych ozdób pochodzących ze Śląska Cie-

szyńskiego, jest szczególnie cenną kolekcją etnogra-ficzną Muzeum Górnośląskiego. Stanowią one istotny, dekoracyjny element ludowego stroju cieszyńskiego, zwanego także wałaskim. Na ekspozycji zobaczyć bę-dzie można unikatowe spinki, guzy-guziki, klamry nie-używane w stroju cieszyńskim przynajmniej od II wojny światowej; tradycyjne brosze, zapinki-hoczki, naszyjni-ki-orpanty oraz współczesne brosze, klamry, naszyjniki, wisiorki na łańcuszkach, pierścionki bransolety, klipsy, czy spinki do koszul. Najwspanialszą, precyzyjnie wykonaną, a zarazem kosztowną ozdobą stroju zamożnych cieszynianek,

którą będzie można zobaczyć na ekspozycji, jest srebrny pas ze złotymi elementami. Poza najbardziej okazałą kolekcją ozdób cieszyńskich, zobaczymy również ozdoby stroju

góralek Beskidu Śląskiego i Jacków Jabłonkowskich, rozbarskie korale i śląskie złote koszyczki (kolczyki). Niewątpliwie wart uwagi będzie także niewielki zbiór biżuterii huculskiej, który znajduje się w zbiorach Działu Etnografii. Wystawie towarzyszyć będzie wydawnictwo Szykowne ozdoby naszych prababek. Kolekcja biżuterii cieszyńskiej w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Czas trwania wystawy: 9.12.2011 – 18.03.2012

Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34Kurator: Anna Grabińska-Szczęśniak

Ozdoby szykownych prababek

11

Srebrna broszka wykonana techniką filigranu przez złotnika cieszyńskiego Franciszka Horaka w 1968 roku.

wystawy czasowe

12

To druga część wielodyscyplinowej wystawy jubi-leuszowej MGB. Zaprezentowane zostaną tu bez-

cenne fragmenty kolekcji, a także pojedyncze obiekty, które ilustrują najważniejsze i wiodące kierunki roz-woju kolekcji poszczególnych działów Muzeum. Wybór eksponatów jest głęboko przemyślany i uzasadniony. Zbiory, zgromadzone w muzealnych kolekcjach w By-tomiu, są największymi na Górnym Śląsku i znanymi na całym świecie. To efekt konsekwentnych działań zgod-nych z misją muzeum i strategią jego rozwoju, który-mi są gromadzenie, kolekcjonowanie, zabezpieczanie zbiorów oraz ich upowszechnianie i udostępnianie.

Wystawa na 100-lecie Muzeum Górnośląskiego w BytomiuDziś i jutro

Fragment pierwszej części ekspozycji jubileuszowej Ab initio. Narodziny muzeum (3.06-29.09.2011)

Czas trwania wystaw: 9.12.2011 – 18.03.2012Miejsce: gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2

13

dzieje się

Koncerty kameralne organizowane we współpracy ze Śląskim Towarzystwem Muzycznym odbywają się

w naszym Muzeum tradycyjnie w ostatnią niedzielę mie-siąca. Cieszą się dużym zainteresowaniem i są rozpozna-walne dla grona stałych odbiorców. W roku 2011 prezen-tujemy cykl MUSICEUM 2011, który dofinansowany jest przez Gminę Bytom.

W październiku i listopadzie odbędą się dwa koncerty: 30 października utwory Franciszka Schuberta wykona Kwintet z dwiema wiolonczelami (A. Dworzak – Kwartet smyczkowy, wyk. Kwartet Akademos), a 27 listopada Recital pieśni, który wykonają Bartłomiej Wezner i Agata Schmidt.

Organizator: Śląskie Towarzystwo MuzycznePartner: Muzeum Górnośląskie w BytomiuTerminy:30 października, 27 listopada 2011godzina: 12.00, wstęp 10 złMiejsce:sala koncertowa, ul. W. Korfantego 34

koncerty

Kwartet Akademos

14

dzieje się

Prowadzą: pracownicy merytoryczni wszystkich działów Muzeum GórnośląskiegoTermin: czwartek, godz. 17.30Miejsce: świetlica, gmach główny, wstęp wolny

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Gości staramy się na bieżąco modyfikować

ofertę imprez muzealnych. W związku z tym spotkania w ramach stałego już cyklu Skarby Muzeum Górnoślą-skiego odbywać się będą od października raz na dwa tygodnie o godzinie 17.30. Idea spotkań się nie zmie-nia - kustosze poszczególnych działów Muzeum zadbają o to, by słuchacze mogli zobaczyć i dotknąć eksponatów, które często są niedostępne dla zwykłych zwiedzających. Na tym polega wyjątkowość tych spotkań. Prezentowa-ne zabytki oraz wyniki prac badawczych pracowników Muzeum są niejednokrotnie ciekawym materiałem dla wielu historii i anegdot. W poczuci misji upowszechnia-nia wiedzy o naszych zbiorach proponujemy słuchaczom kolejne spotkania sezonu 2011/2012: 13 i 27 październi-ka, 10 i 24 listopada oraz 15 grudnia. Dotyczyć one będą ptaków terenów miejskich naszego regionu, opowieści powstańczych sztandarów, skarbów epoki brązu, insta-lacji rzeźbiarskiej Anny Baumgart Mur, z cyklu Hipoteza skradzionego obrazu oraz zwyczajów i obrzędów okresu zimowego na Górnym Śląsku.

Roland Dobosz, spotkanie Gdzie Raki zimują? (30 czerwca 2011)

15

dzieje się

Spotkanie

miesiąca

W ostatnim kwartale 2011 roku zapraszamy na kolejne Spotkania miesiąca.We wtorek, 11 października, rozmawiać będziemy z dr. Jackiem Owczarkiem o tym Czym

jest zabytek? Poznamy wówczas współczesne metody konserwacji, nowe nurty w rekonstrukcji zabytków i zostanie wyjaśnione pojęcie autentyku. Dr inż. Jacek Owczarek jest architektem, na-uczycielem akademickim i doktorem nauk technicznych. Był Śląskim Wojewódzkim Konserwato-rem Zabytków oraz jest członkiem ICOMOS - Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków z centralą w Paryżu, czyli o zabytkach wie prawie wszystko.

O pisaniu ikon słów kilka to spotkanie, na które zapraszamy we wtorek, 8 listopada. Popro-wadzi je autorytet w tej dziedzinie - ks. dr Dariusz Klejnowski–Różycki. Odsłoni przed nami takie tajemnice jak: modlitewne przygotowanie do pracy, tajemnice kompozycji, koloru i światła oraz uchyli rąbka tajemnicy związanej z odczytywaniem ikon. Prelegent jest wykładowcą Uniwersyte-tu Opolskiego i prefektem Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu. Jako współautor wydał niedawno książkę Studium ikony (Zabrze 2011), która jest zbiorem artykułów z zakresu teologii, technologii i estetyki ikony.

Terminy: 11 października, 8 listopada 2011, godz. 18.00Miejsce: sala kolumnowa, gmach przy ul. W. Korfantego 34, wstęp wolny

Prof. Marian Kisiel, spotkanie Rozmowa o poezji. Czesław Miłosz na Śląsku (7 czerwca 2011)

dzieje się

16

w Muzeum

Termin: patrz terminarzMiejsce: świetlica, gmach główny

W przypadku wszystkich zajęć sobot-nich konieczna jest wcześniejsza re-zerwacja telefoniczna pod numerem 32/ 281 82 94, w. 127

Sobotnie zajęcia dla dzieci to Spotkania z mozaiką, koncerty z cyklu To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty, Spotkania z wiedzą oraz Warsztaty rysunkowe. Propozycje te

skierowane są najczęściej do najmłodszych miłośników Muzeum, ale nie tylko.Spotkania z mozaiką odbywają się w każdą pierwszą sobotę miesiąca i każdy może tu stworzyć

własne dzieło sztuki. To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty to koncerty dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, w ramach których poprzez zabawę poznają one muzy-kę kameralną. Spotkania z wiedzą obejmują cykl całorocznych zajęć dla dzieci, prowadzonych przez poszczególne działy Muzeum Górnośląskiego. Nową propozycją są Warsztaty rysunkowe, skiero-wane nie tylko do najmłodszych. Do uczestnictwa zapraszamy wszystkich, którzy chcą rozwinąć swoje zdolności plastyczne oraz poznać różne techniki rysunku.

Spotkanie z wiedzą, zajęcia prowadzone przez Dział Archeologii

Wykłady z historii sztuki to cykl skierowany do wszystkich, którzy interesują się szeroko ro-

zumianym życiem artystycznym i chcą poszerzyć swoją wiedzę lub dopiero rozpoczynają przygodę z tą dzie-dziną. Wspólnie z prowadzącą – Agnieszką Bartków

– słuchacze do końca 2011 roku odbędą wyjątkową podróż od starożytnej Grecji, poprzez średniowiecze, sztukę renesansową, barok w Polsce i Europie, sztu-kę rokoka, klasycyzm, aż po akademizm w malarstwie i rzeźbie oraz historyzm i eklektyzm w architekturze. Zajęcia wzbogacone będą o materiał ilustracyjny, który uzupełni przekazywane w przystępny sposób informacje.

Dodatkowo proponujemy dwa wykłady związane z dniem Wszystkich Świętych i Bożym Narodzeniem. 3 listopada będzie można usłyszeć historię kilku za-bytkowych cmentarzy w Polsce, a w grudniu dowiemy się jak Boże Narodzenie przedstawiali na płótnach mi-strzowie malarstwa europejskiego.

Więcej informacji na temat zajęć można uzyskać w Dziale Edukacji MGB, tel.32/ 281 82 94 w. 127.

Termin: patrz terminarzMiejsce: świetlica, gmach główny, wstęp wolnyProwadzi:Agnieszka Bartków

dzieje się

17Fragment obrazu Mgła Poranna, Wojciech Gerson

18

wystawy stałe

Jedną z najbardziej lubianych i często odwiedzanych wy-staw stałych Muzeum jest Galeria Malarstwa Polskie-

go. Ekspozycja, złożona z wybranych obrazów z kolekcji malarstwa polskiego XIX i XX wieku, prezentuje między innymi: portrety późnego klasycyzmu, przykłady nurtu romantycznego, malarstwo realistyczne drugiej połowy XIX. wieku, symbolistyczne, wczesnoekspresjonistyczne malarstwo dwudziestolecia międzywojennego, czy lat 40. i 50. XX wieku. To prawdziwa uczta dla ducha.

Galeria Sztuki WspółczesnejPokaz 4

Galeria Sztuki Współczesnej. Pokaz 4 stanowi fragment kolekcji, która jest w posiadaniu Muzeum Górnoślą-

skiego w Bytomiu. To wybór prac szeroko rozumianego nurtu sztuki feministycznej, akcentowanie sztuki rozumia-nej jako autoportret artysty oraz zagadnienia związane z problematyką tożsamości i odnoszące się do historii sztu-ki. Pokaz 4 oznacza, że jest to już czwarta odsłona najcie-kawszych i najwybitniejszych prac z kolekcji, której twórcą jest kierownik Działu Sztuki – Marek Meschnik.

Fragment obrazu Portret Leokadii Smolkowej, (żony Franciszka Smolki), Alojzy Reichan (Rejchan)

Fragment obrazu Metro (U-Bahn), Ryszard Górecki

19

wystawy stałe

To wystawa etnograficzna prezentującą najistotniejsze dziedziny życia społeczności zamiesz-kałych na wsiach oraz osiedlach przemysłowych różnych subregionów Górnego Śląska.

Przeplatają się tutaj, zgodnie ze zmianami pór roku, zwyczaje doroczne, wydarzenia rodzinne oraz znaczące w kulturze ludu górnośląskiego zajęcia gospodarcze i zawodowe.

Poszczególne części ekspozycji prezentują: Wesele na Górnym Śląsku, Wesele na Pogórzu Cieszyńskim, Dziecko, Zwyczaje wiosenne, Pierwsze prace wiosenne, Targi, jarmarki i odpusty, Polowe i domowe prace jesienne, Zadusz-ki, Stroje jesienno-zimowe, Andrzejki, Czas wolny od pracy, Górnictwo, Instrumenty muzyczne górniczych orkiestr dętych, Ludowa rzeźba w drewnie, Mikołaje, Tkactwo i drukowanie tkanin, Hafty i koronki, Wigilia w Beskidzie Śląskim, Kolędnicy, Ostatni dzień roku, Ostatki.

Fragment ekspozycji stałej Działu Etnografii

20

wystawy stałe

Lasy to pierwsza część stałej wystawy przyrodniczej. Odwzorowano tu wybrane typy środowisk leśnych

i zadbano, by wycinki przyrody umieszczone za szybą do złudzenia imitowały te autentyczne. Las liściasty –

– grąd, fazy rozkładu drewna, elementy piramidy pokar-mowej na przykładzie wybranych gatunków zwierząt, diorama zimowa z dzikami to tylko niektóre elementy pierwszej części ekspozycji.

Wody i mokradła to druga część wystawy. Przy po-mocy dioram przedstawiono zachodzące w środowi-skach związanych z wodą naturalne procesy, których za-obserwowanie w przyrodzie jest często bardzo trudne nawet dla specjalisty. Relacje drapieżca-ofiara czy życie rodzinne zwierząt fascynują, jednak trwają zbyt krót-ko lub są ukryte przed okiem człowieka. Do minimum ograniczono tu opisy, a obraz i dźwięk są głównymi no-śnikami informacji.

Istotne jest, że wiele eksponatów można dotykać. Tę formę wybrano z myślą m.in. o osobach z upośledze-niem wzroku. Zwiedzanie umilają dobiegające z głośni-ków trele ptaków leśnych czy odgłosy burzy z pioruna-mi. Ekspozycja oddziałuje na wzrok, słuch i dotyk widza.

Fragment ekspozycji stałej Działu Przyrody

21

biblioteka

Beuthener Kreisblatt, czyli Bytomska Gazeta Powiatowa ukazywała się w latach 1843–1938. Miała charakter urzędowy - publikowano w niej wszelkie zarządzenia władz powiatu do-tyczące np. poboru do wojska, obowiązkowych szczepień bydła, ale także przepisów szkol-nych, sanitarnych, handlowych czy sądowych. Gazeta pisała o nowych drogach, trakcjach kolejowych, a nawet zamieszczała aktualne rozkłady jazdy. Często ogłaszano tu licytacje i – używając współczesnego języka – przetar-gi. Charakterystyczne są ogłoszenia piętnujące, niejako z urzędu, obywateli nadużywających trunków. Wymienia się ich z imienia i nazwiska wraz z podaniem okoliczności zdarzenia. W la-tach 1843-1850 niektóre teksty zamieszczano również w polskiej wersji językowej, a w latach 1920-1921 równolegle ukazywały się teksty polskie i niemieckie.Biblioteka muzealna posiada roczniki 1843–1845, 1848–1852, 1854, 1856–1928, dostępne także w wersji elektronicznej.

Czytelnia czynna: poniedziałek–piątekw godzinach: 9.00–15.00; tel. 32/282 82 94 wew. 117, prosimy o wcześniejsze umawianie terminów

22

tapeta na kwartał

Nową inicjatywą Muzeum Górnośląskiego jest udostępnianie swoim odwie-dzającym praktycznych tapet z kalendarzem na pulpity komputerów, jak

i urządzeń przenośnych, w szczególności telefonów. Tapety przygotowaliśmy z uwzględnieniem najpopularniejszych rozdzielczości ekranów, zatem każdy powi-nien znaleźć wersję pasującą do swojego pulpitu. To wydanie rozpoczynamy tape-tą z modelką w stroju druhny rozbarskiej. Strój udostępnił Dział Etnografii MGB. Więcej informacji znaleźć można na stronie internetowej www.muzeum.bytom.pl oraz na facebooku: www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie.

23

Dyrektor i Redaktor Naczelny Wydawnictw Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu dr Dominik Abłamowicz

Redakcja informatora:Magdalena Michulec m.michulec@muzeum.bytom.plEdyta Cieślik wydawniczy@muzeum.bytom.pl Skład: Edyta Horwat

Korekta: Barbara Drobny

Nakład: 1000ISSN 2082-0968

Fotografie: Tomasz Szemalikowski str. 12, 13, 21, 23Mateusz Pojman str. 2, 8, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20

Na okładce: Thomas P. PeschakGigantyczna przeczesywaczka plażyRPA/Niemcy

w pigułce

pl. Jana III Sobieskiego 2 (gmach główny)41-902 Bytomtel. +48 32 281 82 94; +48 32 281 34 01sekretariat@muzeum.bytom.pl

ul. Wojciecha Korfantego 3441-902 Bytomtel. +48 32 281 97 33www.muzeum.bytom.pl

Zapraszamy również na facebook:www.facebook.com/MuzeumGornoslaskie

Muzeum Górnośląskie w bytomiu

www.muzeum.bytom.pl

Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich

Śląskie Towarzystwo Entomologiczne

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Muzeum Górnośląskie jest instytucją kultury Samorządu

Województwa Ślaskiego

POZNAŃTARNOWSKIE GÓRY

WROCŁAWZABRZEGLIWICE

KRAKÓWKATOWICECHORZÓW

Gmach główny

Gmach przy ul. Korfantego 34