Wydawnictwo dofinansowane z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego (Program Operacyjny Kapita³ Ludzki, Dzia³anie 9.1.2) w ramach realizacji projektu „Przysz³oœæ jest w liczbach. Realizacja programów rozwijaj¹cych

kompetencje matematyczne i informatyczne w liceach powiatu ¿yrardowskiego.”

¯yrardów 2014

Moja edukacja, moja przysz³oœæ

Marcin Rosiñski

Poradnik dla maturzystów

Uczniowie Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Puszczy Mariañskiej i Liceum Ogólnokszta³c¹cego Zespo³u Szkó³ Nr 3 w Wiskitkach brali udzia³ w warsztatachdoradztwa edukacyjnego i zawodowego. Ka¿dy warsztat sk³ada³ siê z trzech modu³ów: „Mój potencja³ – moja przysz³oœæ. Jak oceniæ swoje mo¿liwoœci edukacyjne i zawodowe?”, „Matura i co dalej? Kierunki kszta³cenia” oraz „Odchodzimy od stereotypów – równoœæ p³ci w karierze naukowej i zawodowej”. Warsztat obejmowa³ 9 godzin szkoleniowych.

Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Czes³awa Tañskiego w Puszczy Mariañskiej

Oddajemy publikacjê „Moja edukacja, moja przysz³oœæ. Poradnik dla maturzystów”, która powsta³a podczas realizacji projektu „Przysz³oœæ jest w liczbach. Realizacja programów rozwijaj¹cych kompetencje matematyczne i informatyczne w liceach powiatu ¿yrardowskiego” dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego.Poradnik jest tak¿e efektem Waszej pracy. Wspólnie z trenerem i doradc¹ zawodowymuczestniczyliœcie w cyklu warsztatów. Ocenialiœcie swój potencja³ osobisty i naukowy, uczyliœcie siê szukaæ informacji o rynku pracy, dostrzegliœcie d³ugofalowe trendy gospodarcze, spo³eczne i ekonomiczne nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Z tymi cennymi umiejêtnoœciami i wiedz¹ wyruszycie w œwiat w poszukiwaniu kierunków dalszego kszta³cenia b¹dŸ pracy.

Wasza edukacja to Wasza przysz³oœæ

Wiemy, ¿e kierunki matematyczne i in¿ynieryjne maj¹ w sobie olbrzymi potencja³, gwarantuj¹ zdobycie œwietnego zawodu, a w konsekwencji pozwol¹ znaleŸæ dobr¹ pracê i zarabiaæ dobre pieni¹dze. To s¹ konkretne rzeczy, tak jak konkretne s¹ liczby. Pracodawcy mówi¹ g³oœno – szukamy dobrych in¿ynierów i gotowi jesteœmy zap³aciæ za ich wiedzê i umiejêtnoœci. W³aœnie te fakty wyznaczaj¹ nasz kurs na sukces. Piszemyprojekty, dziêki którym uzyskujemy dofinansowanie na naukê i rozwój. Jest to dla nas bardzo wa¿ne.

¯yczymy Wam powodzenia nie tylko na maturach, ale nade wszystko w podejmowaniudecyzji, które wyznacz¹ przysz³oœæ i powodzenie osobiste na d³ugie lata. Cieszy fakt, ¿e w tym wa¿nym momencie ¿ycia macie dobre wsparcie w swoich szko³ach. Wykorzystajcie te chwile, bo to jest Wasz czas.

Wojciech SzustakiewiczStarosta ¯yrardowski

Poradnik dla wszystkich, którzy pragn¹ fajnego ¿ycia.

Skoro czytasz tê publikacjê to znaczy, ¿e jesteœ zainteresowany

tematem studiów. Pamiêtaj, aby czytaj¹c ten poradnik

wykorzystaæ jak najwiêksz¹ iloœæ informacji, odpowiadaj¹cych

Twojej sytuacji. Skorzystaj z rad aby w przysz³oœci nie mieæ do

siebie ¿alu. Przy czym, ¿al mo¿e byæ najmniej bolesn¹

konsekwencj¹ tego zaniedbania.

Polecam do sprawy podejœæ zdecydowanie. Najwa¿niejsze by

skupiæ siê na sobie jako na osobie, która bêdzie odpowiedzial-

na za w³asn¹ decyzjê.

Wybór w³aœciwego kierunku nie jest ³atwy. Maturzyœci bombar-

dowani s¹ z wielu stron miêdzy innymi reklamami uczelni,

reklamami popularnych kierunków, upustami w op³atach za

studia, idealnymi warunkami studiowania, nowoczesnoœci¹

kierunku itp. To sprawia, ¿e dla przeciêtnego maturzysty

wybór studiów jest trudnym zadaniem.

Jeœli jesteœ maturzyst¹ to rodzice, którzy oczywiœcie chc¹ jak

najlepiej, czêsto widzieliby Ciê w roli np. lekarza b¹dŸ

prawnika. Maturzysta jest pod wielk¹ presj¹ bliskiego jaki

i dalszego otoczenia. A przecie¿ w m³odym wieku trudno jest

oceniæ, co bêdzie dobre.

Mimo wszystko dobrze gdy sam zainteresowany wybierze

kierunek studiów. Dziêki temu nie bêdzie móg³ obarczyæ

nikogo odpowiedzialnoœci¹ za z³¹ decyzjê. Ponadto studia

bêd¹ mia³y najwiêkszy wp³yw na ¿ycie maturzysty i dlatego te¿

ostateczna decyzja powinna nale¿eæ do niego.

Ten poradnik powinien odfiltrowaæ czêœæ informacji, którymi

zalewany jest absolwent szko³y ponadgimnazjalnej. Polecamy

ponadto posi³kowanie siê radami bardziej doœwiadczonych

osób. Im wiêcej zró¿nicowanych rad us³yszysz, tym

zdobêdziesz lepsze rozeznanie w œwiecie, do którego wstêpem

s¹ studia.

Pamiêtaj, ¿e ta decyzja jest istotna nie tylko dla œcie¿ki zawo-

dowej ale i dla innych wa¿nych aspektów twojego ¿ycia. To, co

bêdziesz robi³ w ¿yciu zawodowym bêdzie mia³o du¿y wp³yw

na poczucie: realizacji, szczêœcia, wolnoœci, szacunku do

samego siebie, rozwoju zawodowego.

W przewodniku znajdziesz opis procesów, które wp³ywaj¹ na

rynek pracy w poszczególnych ga³êziach gospodarki. Po zapo-

znaniu siê z nimi lepiej zrozumiesz otaczaj¹cy Ciê œwiat pracy

i znajdziesz miejsce w³aœciwe dla siebie.

Bonusowa zawartoϾ poradnika:

Poradnik zawiera ponadto opis jak zdobyæ pieni¹dze na studia

oraz jak skorzystaæ z pomocy jak¹ oferuj¹ uczelnie, pañstwo

przy udziale instytucji finansowych.

Znajdziesz równie¿ propozycje jak zoptymalizowaæ koszty

studiów. S¹ to proste metody, które bezpoœrednio b¹dŸ poœre-

dnio przyczyni¹ siê do oszczêdnoœci twoich pieniêdzy.

Kalkulacja ile pieniêdzy bêdziesz potrzebowa³/³a na

poszczególnej uczelni pozwoli Ci podj¹æ odpowiednie kroki do

ich zdobycia.

Wprowadzenie. Co dla Ciebie jest wa¿ne?

Aby wybraæ w³aœciwy zawód dla siebie, jedn¹ z wa¿niejszych

rzeczy w swoim ¿yciu, warto zadaæ sobie kilka pytañ (jeœli

chcesz weŸ sobie kartkê i coœ do pisania).

Co jest dla Ciebie wa¿ne? Pouk³adaj w kolejnoœci oraz okreœl,

jak wa¿ne s¹ kolejne cechy.

• SATYSFAKCJA : du¿a "pasja" / œrednia "ciekawoœæ" / ma³a /

brak "odpychaj¹ca praca"

• CZAS POŒWIÊCANY NA PRACÊ: praca 8 godzin dziennie /

nienormowany czas pracy / praca w ci¹g³ych wyjazdach /

mieszana struktura czasu pracy (czêsto wi¹¿e siê z tym,

¿e miejsce i czas pracy nie jest znane z wyprzedzeniem )

•STRES : ci¹g³y i mêcz¹cy / czasowy / œredni / ma³y

•PIENI¥DZE : bardzo du¿o / du¿o / wystarczaj¹co du¿o /

w sam raz / poni¿ej oczekiwañ / ma³o / za ma³o

•PEWNOŒÆ ZATRUDNIENIA : bardzo du¿a / œrednia / ma³a

•ZRÓ¯NICOWANIE ZADAÑ PRZED TOB¥ STAWIANYCH :

bardzo du¿a / œrednia / ma³a

•MIEJSCE PRACY : w jednym miejscu / czasowe wyjazdy

(dni i tygodnie) / ci¹g³e wyjazdy (miesi¹ce i lata)

•KONTAKT Z LUDZMI : ci sami / czasami poznawanie nowych

osób / ci¹gle nowi ludzie

Teraz weŸ pod uwagê, ¿e pracê bêdziesz wykonywaæ przez

kolejne kilkadziesi¹t lat. Przemyœl, czy i gdzie wprowadzisz

zmiany w wykonanym wy¿ej æwiczeniu.

Najczêœciej przy kolejnym przeanalizowaniu swojej listy -

has³o "pieni¹dze" spada o kilka miejsc.

Natomiast praca w jednym miejscu i czas pracy 8 godzin jest

wybierany przez wiêksz¹ liczbê osób

Ponadto wykonywanie pracy z satysfakcj¹ staje siê coraz

bardziej istotne.

W kolejnych rozdzia³ach poznasz mo¿liwoœci jakie przed Tob¹

stoj¹ oraz poznasz kluczowe zasady, dziêki którym wybierzesz

kierunek, uczelniê, miasto. Zapisuj wszystko co, uwa¿asz za

przydatne.

Pamiêtaj, ¿e ma³o istotne jest z jakich przedmiotów jesteœ

dobry, a z jakich s³abszy. Pamiêtaj, ¿e wiêkszoœæ twoich

znajomych jest lepsza z przedmiotów, które s¹ prostsze na

etapie szko³y œredniej. Jednak znajomoœæ matematyki, fizyki

jest potrzebna na kierunkach technicznych. Nie jest to wiedza

nieosi¹galna dla przeciêtnych ludzi, wymaga jedynie trochê

wiêcej czasu.

Zjawiska kszta³tuj¹ce rynek pracy.

Czêsto podejmuje siê decyzje w oparciu o informacje typu:

„Brakuje budowlañców wiêc warto studiowaæ zarz¹dzanie”. Nic

bardziej mylnego.

Dlaczego? – spytasz. Poniewa¿ gdy taka informacja pojawia siê

w mediach to wykorzystywana jest przez niezdecydowanych

maturzystów, którzy id¹c na ten kierunek powoduj¹ du¿¹

konkurencjê.

Nale¿y wzi¹æ te¿ pod uwagê - czy jeœli informacja pojawi³a siê

dziœ czy bêdzie nadal aktualna za kilka lat? Czy przez resztê

swojego ¿ycia bêdziesz móg³ wykonywaæ zawód nie

konkuruj¹c z rzeszami absolwentów tego samego kierunku?

Naszym zdaniem wykorzystywanie tego typu informacji nie

prowadzi do obiektywnych wniosków.

Jako pierwsz¹ zaproponujê Ci metodê polegaj¹c¹ na dopaso-

waniu tego, co chcesz robiæ z zapotrzebowaniem na pracê

w przysz³oœci. Zatem - zale¿eæ nam bêdzie na znalezieniu

zawodów, których przysz³oœæ rysuje siê w jasnych barwach.

Postaram Ci siê doradzaæ przedstawiaj¹c fakty i opinie, które

bêd¹ Ci przydatne. Pamiêtaj jednak, ¿e ostateczna decyzja

nale¿y do Ciebie. Zaczynamy!

Decyzje w sprawie przysz³ego zawodu warto podejmowaæ po

odpowiedzi na pytanie. Czy twój zawód bêdzie potrzebny

w przysz³oœci albo czy bêdzie bardziej potrzebny w przysz³oœci

ni¿ dziœ?

Aby wyrobiæ sobie pogl¹d na ten temat rozwa¿ kilka istotnych

faktów:

Spo³eczeñstwo siê starzeje. Fakt I.

Na przestrzeni najbli¿szych 25 lat liczba osób w wieku produk-

cyjnym przypadaj¹ca na osobê w wieku emerytalnym spadnie

o 50%. Na przestrzeni najbli¿szych 25 lat liczba dzieci

i m³odzie¿y przypadaj¹ca na osobê w wieku emerytalnym

spadnie o 65%. Wyd³u¿aj¹cy siê przeciêtny czas ¿ycia dodatko-

wo nasila proces starzenia siê spo³eczeñstwa.

�ród³o: Makroekonomiczne konsekwencje procesów demograficznych, Dr STANIS£AW KLUZA, Instytut Statystyki

i Demografii Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie, paŸdziernik 2005

W nastêpstwie tego za 35 lat przy dzisiejszym poziomie

przyrostu naturalnego bardzo du¿¹ grupê spo³eczeñstwa

stanowiæ bêd¹ osoby w wieku od 60 do 75 lat. Starsi ludzie

maj¹ potrzeby zdrowotne i korzystaj¹ z pomocy lekarzy. Co za

tym idzie w przeci¹gu kilkudziesiêciu lat zwiêkszy siê

zapotrzebowanie na okreœlone zawody np.: wszelkiej

specjalnoœci lekarze (ortopedów, reumatologów, okulistów,

chirurgów oraz szerokiego grona lekarzy zajmuj¹cych siê

chorobami przewlek³ymi) i zawody oko³o medyczne jak:

pielêgniarz, analityk medyczny, ratownik medyczny, pracownik

socjalny, fizjoterapeuta, farmaceuta i inne. Równie wa¿ne

i potrzebne bêd¹ zawody wykonywane po kierunkach studiów

jak: in¿ynieria biomedyczna, fizyka medyczna, informatyka

medyczna, biotechnologia, biofizyka, zdrowie publiczne.

Gdy powo³ywaæ siê na ekspertów z Miêdzynarodowego Zespo³u

do Prognozowania Popytu na Pracê przy Rz¹dowym Centrum

Studiów Strategicznych to stawiaj¹ oni miêdzy innymi na

zawody:

- Fizykoterapeuta - kierunek na akademiach medycznych,

akademiach wychowania fizycznego.

- Pracownicy medyczni opieki domowej - kierunek

pielêgniarstwo na akademiach medycznych

Popularyzacja nowoczesnych technologii w codziennym ¿yciu. Fakt II.

Zmiany wynikaj¹ce z postêpu technologicznego, który nast¹pi³

w Polsce w latach 90-tych. Wraz z czasem spo³eczeñstwo

bêdzie w wiêkszej skali korzysta³o z nowoczesnych technologii.

Dlaczego? - to proste. W dzisiejszych czasach wiêkszoœæ

osób w wieku powy¿ej 50 lat nie korzysta z komputerów

w ogóle albo korzysta z nich w znikomym procencie.

Z czasem osoby, które od m³odoœci korzystaj¹ z komputerów

bêd¹ poszerzaæ grono osób od 50 lat wzwy¿, które korzystaj¹

z nowych technologii na co dzieñ. Grupa ludzi korzystaj¹cych

z nowych technologii bêdzie siê powiêkszaæ jeszcze przez

kilkadziesi¹t lat.

Podobne zmiany mo¿na zaobserwowaæ w przedsiêbiorstwach,

które coraz szerzej wykorzystuj¹ nowoczesne technologie.

A w szerszej skali np. Japonia jest przyk³adem kraju, który jest

o krok przed innymi w popularyzacji nowoczesnych technik.

Trend ten uwidacznia siê w wiêkszoœci krajów rozwiniêtych

i rozwijaj¹cych siê.

To jest wymarzony scenariusz dla ludzi którzy decyduj¹ siê na

zawody: programista, administrator systemów, analityk,

administrator baz danych, informatyk, tester oprogramowania,

webdeveloper, architekt systemu i wiele, wiele innych.

Zapotrzebowanie na tego typu zawody jest i przez lata bêdzie

wci¹¿ bardzo du¿e.

Wed³ug ekspertów z Miêdzynarodowego Zespo³u do Prognozo-

wania Popytu na Pracê dzia³aj¹cego przy Rz¹dowym Centrum

Studiów Strategicznych o pracê nie bêdzie trudno dla zawodów:

- analitycy i in¿ynierowie tworz¹cy oprogramowania

(np. in¿ynier oprogramowania, in¿ynier bezpieczeñstwa

danych,

- specjaliœci i eksperci techniczni sieci komputerowych

(np. specjalista sieci danych, analityk sieci komputerowych),

- administratorzy sieci komputerowych - konieczne s¹ studia

z informatyki na uczelniach technicznych i niektórych

uniwersytetach.

Inn¹ metod¹ na dobre miejsce pracy w przysz³oœci jest

skoncentrowanie siê na specjalizacji informatyki lub

po³¹czenie wiedzy informatycznej z inn¹ dziedzin¹. Do tego

obszaru nale¿y np. informatyka stosowana, która umo¿liwia

studiowanie zastosowania informatyki w modelowaniu kompu-

terowym w naukach: medycynie, ekonomii, fizyce, chemii,

biologii, biofizyce, bioinformatyce, automatyce, sterowaniu,

robotyce czy nawet psychologii i badaniach nad mózgiem.

Œrednia pensja w bran¿y IT jest wiêksza ni¿ w bankowoœci

i najwy¿sza ze wszystkich bran¿ na rynku. Dlatego przez lata

kierunki informatyczne bêd¹ doskona³ym wyborem œcie¿ki

kariery i dostatniego ¿ycia.

Ponadto ewolucja dziedzin informatyki powoduje rozwój

nowych zawodów i specjalnoœci. W dzisiejszych czasach

powstaj¹ one nie na przestrzeni dekad lecz na przestrzeni lat.

Czyli prawdopodobne jest, ¿e w trakcie studiów pojawi¹ siê

kolejne specjalnoœci, które bêdziesz móg³ wybraæ.

Poza normalnym wzrostem zapotrzebowania na informaty-

zacjê UE dostrzeg³a potencja³ tkwi¹cy w tej dziedzinie

gospodarki. Polski Rz¹d podobnie jak Komisja Europejska

podj¹³ d³ugotrwa³e dzia³ania na rzecz rozwoju informatyzacji

oraz budowy spo³eczeñstwa informacyjnego. Ten proces jest

zaprojektowany na lata i bêdzie stanowi³ kolejny powód, dla

którego wybór tej dziedziny jest perspektywiczny.

Poni¿ej znajdziesz jeden z wielu argumentów, z powodu

którego politycy zainwestowali w rozwój nowych technologii.

Technologie informacyjne i komunikacyjne (ang. information

and communication technologies ICT) odpowiadaj¹ za oko³o

jedn¹ czwart¹ wzrostu PKB oraz za 40% wzrostu produktywno-

œci w Unii Europejskiej.

Poni¿ej kilka dzia³añ Rz¹du Polskiego w tej tematyce:

Dotychczasowe ramy dzia³ania w zakresie rozwoju

spo³eczeñstwa informacyjnego:

* Regionalne Programy Operacyjne

* Regionalne strategie rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego

* Strategie sektorowe przygotowane przez poszczególne

resorty

* Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 oraz

Programy Operacyjne

* Ustawa o informatyzacji dzia³alnoœci podmiotów realizuj¹cych

zadania publiczne

* Strategia rozwoju szerokopasmowego dostêpu do Internetu

Niska dzietnoœæ spo³eczeñstwa. Fakt III.

Korzystaj¹c z analiz naukowców na temat zmian spo³eczno -

ekonomicznych przedstawiam istotny fragment:

Prosta zastêpowalnoœæ pokoleñ ma miejsce przy wskaŸniku

dzietnoœci powy¿ej 2,1. WskaŸnik dzietnoœci powy¿ej 2,1

zosta³ po raz ostatni osi¹gniêty w 1988 r. W XXI w. Polska

wkroczy³a z ujemnym przyrostem naturalnym i dalszym

spadkiem dzietnoœci. Najni¿szy wskaŸnik dzietnoœci zosta³

osi¹gniêty w 2004 r. i wyniós³ on 1,22, co oznacza,

¿e pokolenie dzieci narodzonych w tym czasie jest o 42%

mniej liczne od pokolenia swoich rodziców. Pocz¹wszy

od 2007 r. w wiek doros³y wkracza³y pokolenia ni¿u demogra-

ficznego zapocz¹tkowanego wraz z nadejœciem transformacji

systemowej.

�ród³o: Makroekonomiczne konsekwencje procesów demograficznych, Dr STANIS£AW KLUZA, Instytut Statystyki

i Demografii, Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie, paŸdziernik 2005

W nastêpstwie tego za 35 lat przy dzisiejszym poziomie

p³odnoœci bardzo du¿¹ grupê spo³eczeñstwa stanowiæ bêd¹

osoby w wieku od 60 do 75 lat. Dodatkowo nak³ada siê coraz

popularniejszy model na ¿ycia d³u¿sze bycie singlem.

Te fakty wskazuj¹ na to, ¿e w zmniejszy siê zapotrzebowanie

na inne zawody np.: nauczyciel, przedszkolanka, po³o¿na,

lekarz pediatra, psycholog dzieciêcy.

£¹cz¹c to z faktem kiedy na przestrzeni kilku ostatnich lat

iloœæ studentów kierunków pedagogicznych by³a du¿a, wybór

zawodu nauczyciela nie jest najlepszym pomys³em.

Zwróæ uwagê, ¿e pod wzglêdem popularnoœci na studiach

stacjonarnych pierwszego stopnia pedagogika by³a

na pierwszym lub drugim miejscu w latach 2006-2011.

Chocia¿ i wœród kierunków pedagogicznych mo¿na znaleŸæ

wyj¹tki. Mam na myœli nauczycieli jêzyków lub jêzykoznawców,

którzy wiedzê ze studiów mog¹ wykorzystywaæ piastuj¹c

szereg stanowisk poza edukacj¹.

Oczywiœcie zawód nauczyciela nie zaniknie ale zapotrzebowa-

nie na pracowników siê zmniejszy.

W zwi¹zku z nisk¹ dzietnoœci¹ system ubezpieczeñ

spo³ecznych przestanie dzia³aæ. Emerytury bêd¹ bardzo niskie.

Komentarz do Starzenie siê spo³eczeñstwa.

Przeczytaj poni¿szy cytat by wyci¹gn¹æ wnioski z dwóch

wspó³wystêpuj¹cych faktów:

Pog³êbianie siê niekorzystnych procesów demograficznych

w d³ugim horyzoncie czasowym grozi zapaœci¹ finansów

publicznych i niemo¿liwoœci¹ œwiadczenia opieki przez

pañstwo na rzecz starszych pokoleñ. Wtórny regres demogra-

ficzny przesuwa ponad proporcjonalnie moce produkcyjne

gospodarki w kierunku obs³ugi i konsumpcji osób starszych.

Jednoczeœnie osoby m³odsze s¹ zbyt eksploatowane,

aby wychowaæ sobie dostatecznie liczne nowe pokolenia.

Gospodarka zorientowana na konsumpcjê starszych pokoleñ

nie inwestuje w badania i rozwój. W d³ugim okresie spowalnia,

a nastêpnie ulega odwróceniu rozwój gospodarczy.

W zwi¹zku z powy¿szym fakt podany jako pierwszy Starzenie

siê spo³eczeñstwa powinien zostaæ opatrzony w dodatkowy

komentarz. Oznacza to g³ównie by zapewniæ sobie

bezpieczeñstwo w wieku poprodukcyjnym konieczne bêdzie

posiadanie bardziej licznego potomstwa ni¿ model

obowi¹zuj¹cy wspó³czeœnie.

Nowe proekologiczne dzia³ania. Fakt IV.

Nowe technologie pozyskiwania energii oraz nastawienie na

ochronê œrodowiska. Najpierw cytat jednej z osób, która

sytuacjê widzi z najlepszej perspektywy:

"Jedna rzecz jest pewna - epokê ³atwej ropy mamy ju¿ za sob¹.

To, co teraz zrobimy, zadecyduje, na ile skutecznie

zaspokoimy potrzeby energetyczne œwiata w tym stuleciu

i w przysz³oœci".

�ród³o: David J. O'Reilly, szef Chevron Corp., 2005(Chevron to koncern paliwowy, drugi pod wzglêdem wielkoœci

w Stanach Zjednoczonych)

Poznaj kilka istotnych wniosków:

Znajdujemy siê w okolicy najwiêkszego wydobycia ropy

naftowej. Z up³ywem czasu koszty wydobycia bêd¹ siê

powiêkszaæ. Premierzy wielu krajów wspierani przez czo³owych

geologów œwiata, a nawet koncerny naftowe ostrzegaj¹, ¿e

"czas ³atwo dostêpnej i taniej energii" dobieg³ koñca.

Wraz z wzrostem ceny ropy coraz bardziej op³acalne bêdzie

wykorzystanie alternatywnych Ÿróde³ energii. Jej zast¹pienie

w dziedzinie transportu jest bardzo trudne. A to dlatego,

¿e ropa stanowi bardzo wygodny magazyn energii i jest

kluczowym elementem wspó³czesnego systemu gospodarcze-

go.

Informacje o znalezieniu bardzo bogatych z³ó¿ w Kanadzie

dawa³a nadzieje na lepsze czasy. Niestety okaza³o siê, ¿e koszt

pozyskania ropy z piasków roponoœnych jest bardzo du¿y.

Po drugie, do 2020 roku Polska powinna osi¹gn¹æ 15% udzia³

Odnawialnych �róde³ Energii w produkcji energii i 20% udzia³

do roku 2030. Obecnie udzia³ "zielonej" energii wynosi oko³o

30% wymaganego poziomu.

W zwi¹zku z zmianami czynników kszta³tuj¹cych wspó³czesn¹

gospodarkê (miêdzy innymi taniej ropy) Unia Europejska

podejmuje konkretne dzia³ania.

Polityka Unii Europejskiej k³adzie nacisk na ochronê œrodowis-

ka i dofinansowuje dzia³ania z ni¹ zwi¹zane. UE stawia wymogi

fabryk¹, elektrowni¹, kopalni¹ i innym podmiotom

np. stosowanie filtrów, specjalistycznych instalacji ochrony

œrodowiska, wymóg okresowe badania wp³ywu na œrodowisko

itd. W dziedzinie proekologicznych dzia³añ Unia dofinansowu-

je budowê instalacji sanitarnych, oczyszczalni œcieków.

Przyk³adowe kierunki studiów: ochrona œrodowiska, in¿ynieria

œrodowiska

Przyk³adowe zawody, na które zapotrzebowanie mo¿e

wzrastaæ z przyczyn dzia³ania UE :

Inspektor ochrony œrodowiska - nadzór nad przestrzeganiem

przez ró¿ne podmioty rynku przepisów ochrony œrodowiska,

monitorowanie stanu œrodowiska oraz kontrola instalacji

chroni¹cych przed zanieczyszczeniem.

Doradca ekologiczny - praca w œwiecie przepisów prawa

i dyrektyw unijnych dotycz¹cych ochrony œrodowiska. Praca

polega na doradztwie podmiotom rynku by dzia³a³y w posza-

nowaniu prawa. Praca doradcy ma minimalizowaæ negatywny

wp³yw firmy na œrodowisko naturalne.

Moim zdaniem decydowanie siê na dwa wy¿ej wymienione

zawody nie jest najlepszym pomys³em. Poleganie na

dzia³aniach polityków bywa zawodne. Dzia³ania polityczne s¹

niestabilne w d³u¿szej perspektywie poniewa¿ czêsto ze

zmian¹ rz¹dów zmieniane s¹ te¿ priorytety dzia³añ. Dlatego

przed podjêciem decyzji proponujemy g³êbsz¹ analizê tematu.

Teraz w skrócie fakty, które bêd¹ kszta³towaæ zmiany

w nadchodz¹cych latach: W zwi¹zku z wprowadzeniem nowych

certyfikatów (uprawnienia do emisji CO2) w UE koszt produkcji

energii w klasycznych technologiach bêdzie dro¿szy.

Dlatego farmy wiatrowe w Europie zachodniej rosn¹ jak grzyby

po deszczu. Polska w porównaniu ze swym s¹siadem

Niemcami jest daleko w tyle. Tê ró¿nicê mamy nadrobiæ. Ju¿

dziœ rozgl¹daj¹ siê po okolicy odnajdziecie pierwsze wiatraki.

Coraz bardziej popularne staj¹ siê alternatywne metody

pozyskiwanie ciep³a do wykorzystania w budynkach. S¹ to -

najbardziej popularne kolektory s³oneczne (ciep³a woda

u¿ytkowa) i rzadziej wykorzystywane pompy ciep³a (ogrzewa-

nie pod³ogowe "niskotemperaturowe").

Energetyka j¹drowa mia³aby byæ jednym ze sposobów na

pokrycie rosn¹cego zapotrzebowania na energiê elektryczn¹

po 2010 r. Jednak opory spo³eczne, du¿e koszty budowy utru-

dniaj¹ jej powstanie, co pewnie sami obserwujecie w mediach.

Powy¿sze fakty daj¹ z³udne wra¿enie, ¿e gwa³townie wzroœnie

zainteresowanie pracownikami mog¹cymi wykonywaæ potrzebne

zadania. Nie przecenia³ bym powy¿ej opisanych informacji pod

wzglêdem wp³ywu na rynek pracy. Poniewa¿ wspó³czeœnie

in¿ynierowie w wiêkszoœci s¹ w stanie obs³u¿yæ powstaj¹ce

zapotrzebowanie. Ponadto inwestycje i popularyzacja tego typu

technologii trwa latami a przypadek elektrowni atomowej jest

odosobniony i nie powinien stanowiæ punktu zaczepienia.

W tej dziedzinie warto wybraæ zawód, na który bêdzie zapo-

trzebowanie mimo zmian wspólnotowego prawa lub dzia³añ

politycznych nakierowanych na t¹ bran¿ê.

Zwróci³ bym tu uwagê na alternatywne metody ogrzewania

budynków. Nie nale¿y przeceniaæ ze wzglêdu na ograniczenie

dostêpnoœci kredytów przez banki w ostatnim czasie. Istnieje

ogromy rynek do zagospodarowania, ale do jego

wykorzystania konieczne s¹ stosunkowo dobre warunki

gospodarcze, a na ich poprawê na przestrzeni kolejnych lat

raczej siê nie zanosi.

Kolejnym punktem do rozwa¿enia bêd¹ informacje p³yn¹ce

z MNiSW. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego

opublikowa³o listê kierunków zamawianych, uznanych za stra-

tegiczne dla rozwoju Polski. Na liœcie znalaz³y siê miêdzy

innymi: ochrona œrodowiska, in¿ynieria, biotechnologia oraz

informatyka. To jest pewnego rodzaju podpowiedŸ dla

maturzystów, gdy¿ na wsparcie tych kierunków resort

zamierza przeznaczyæ œrodki finansowe.

Polska krajem na granicy Unii. Fakt V.

Polska posiada d³ug¹ granicê (wschodni¹ granicê Unii)

z krajami, które do Unii nie nale¿¹. W zwi¹zku z tym granica

ma pozostawaæ wyj¹tkowo szczelna. W zwi¹zku z tym,

¿e w Unii obowi¹zuje swobodny przep³yw osób, ochrona przed

nielegaln¹ imigracj¹ ze wschodu ma miejsce na terenie

Polski i na granicy.

Mimo zniesienia granic wewnêtrznych Unii nadal funkcjonuje

system urzêdów celnych wewn¹trz ka¿dego kraju UE.

Natomiast w zwi¹zku ze zniesieniem granic stworzono system

patroli celnych, uprawnionych do prowadzenia kontroli

w dowolnym miejscu.

Nacisk na zwiêkszenie obronnoœci kraju.

Europejska Polityka Bezpieczeñstwa i Obrony (ESDP) pozostaje

drugim, obok cz³onkostwa w NATO, podstawowym filarem

polskiej polityki bezpieczeñstwa.

Wieloletnie dzia³ania polityczne maj¹ce na celu zwiêkszeniu

obronnoœci kraju. Mo¿na wymieniæ konkretne przyk³ady dzia-

³añ, w których Polska:

- jest stron¹ wieloletnich projektów typu tarcza antyrakietowa

(nie ma jasnoœci co do daty wprowadzenia projektu).

- stopniowo realizowane s¹ wieloletnie rz¹dowe programy

zwiêkszenia obronnoœci kraju przez zakup specjalistycznego

sprzêtu i zwiêkszanie kompetencji polskich si³ zbrojnych

- wprowadzono s³u¿bê ¿o³nierza zawodowego

Ni¿ej znajdziesz kolejne dzia³ania podejmowanych przez

Polskê. Przedstawiam informacje zaczerpniête ze strony inter-

netowej Ministerstwa Obrony Narodowej:

Uzyskania przez nasz kraj cz³onkostwa w Unii Europejskiej

w 2004 roku zdynamizowa³o zaanga¿owanie Polski w ESDP.

W lipcu 2006 roku Polska przyst¹pi³a do Miêdzyrz¹dowego

re¿imu stymuluj¹cego konkurencyjnoœæ europejskiego rynku

zbrojeniowego Jest równie¿ jednym z najwiêkszych

uczestników jej pierwszego programu naukowo-badawczego

(Ochrona Wojsk).

Polska aktywnie anga¿uje siê w tworzenie Grup Bojowych,

umo¿liwiaj¹cej UE natychmiastowe reagowanie w sytuacjach

kryzysowych. Obecnie trwaj¹ prace nad utworzeniem wspólnej

takiej jednostki z Niemcami, S³owacj¹, Litw¹ i £otw¹. Polska

jest odpowiedzialna za jej przygotowanie i funkcjonowanie.

Te zmiany zwiêkszaj¹ zapotrzebowanie w zawodach

wojskowych. Równie dobrym rozwi¹zaniem jest wst¹pienie

w szeregi policji, która pozwoli wam kontynuowaæ naukê

i jednoczeœnie podj¹æ pracê w s³u¿bach mundurowych. Dlate-

go praca w wojsku, policji, CBŒ lub CBA mo¿e staæ siê równie¿

powodem dla wybrania konkretnych kierunków studiów.

Przyk³adowe kierunki bezpoœrednio zwi¹zane z powy¿ej

opisanymi informacjami: bezpieczeñstwo narodowe,

administrowanie systemami bezpieczeñstwa, bezpieczeñstwo

wewnêtrzne, studia na uczelniach wojskowych. Aby zobaczyæ

co konkretnie mo¿na tam studiowaæ odwiedŸ strony uczelni:

Akademia Obrony Narodowej w Warszawie

www.aon.edu.pl

Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie

www.wat.edu.pl

Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

www.amw.gdynia.pl

Wy¿sza Szko³a Oficerska Wojsk L¹dowych we Wroc³awiu

www.wso.wroc.pl

Wy¿sza Szko³a Oficerska Si³ Powietrznych w Dêblinie

www.wsosp.pl

Uniwersytet Medyczny w £odzi - Wydzia³ Wojskowo-Lekarski

www.umed.lodz.pl

W zwi¹zku z now¹ form¹ dzia³añ strategicznych, czyli

obronnoœci¹ elektroniczn¹. Specjaliœci dziedzin komputero-

wych bêd¹ mieli szanse s³u¿yæ obronnoœci kraju. Dla przyk³adu

poni¿ej podane s¹ sytuacje, które mog¹ wp³ywaæ na

zainteresowanie powy¿szymi zawodami w przysz³oœci:

- celem ataków czêsto bywaj¹ rz¹dowe lub wojskowe sieci.

Ju¿ w 1989 roku hakerzy z dawnego RFN wykradli z USA dane

i sprzedali je radzieckiemu KGB. By³ to pierwszy tak powa¿ny

atak. Kilka lat póŸniej by³o ponad 200 tys. ataków hakerskich

na ministerstwo obrony USA, przy czym ponad 60% niestety

zakoñczonych sukcesem hakerów.

Zapobieganie tego typu dzia³aniom jest równie¿ w gestii ABW.

ABW dysponuje wiedz¹ specjalistyczn¹, która w podobnych

przypadkach pozwala ustaliæ personalia sprawcy ataku

internetowego. Dla ochrony przed cyber-zagro¿eniami przy

ABW dzia³a zespó³ reagowania na incydenty komputerowe

CERT.GOV.PL. Zespó³ funkcjonuje w ramach departamentu

bezpieczeñstwa teleinformatycznego.

Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e zapotrzebowanie na pracowników

w ABW jest ograniczone. Jednak w temacie bezpieczeñstwa

elektronicznego mo¿na równie¿ znaleŸæ pracê w innych

podmiotach, choæby - w bankowoœci.

Miêdzynarodowe œrodowisko. Fakt VI.

Badania ELAN zosta³y przeprowadzone w 2006r. dla Komisji

UE w przedsiêbiorstwach krajów wspólnotowych. Badanie

wykaza³o, ¿e znajomoœæ jêzyka angielskiego uwa¿ana jest za

w prawie koniecznoœæ. Jednak stanowi 29% przysz³ego

ogólnego zapotrzebowania na znajomoœæ jêzyków obcych.

Licz¹c konserwatywnie, co najmniej 945 tys. europejskich

ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw nie bierze udzia³u

w przetargach ze wzglêdu na brak znajomoœci jêzyków.

Dlatego bêd¹c pracownikiem lub pracodawc¹ w przysz³oœci

znajomoœæ jêzyków obcych jest kluczowa i nie mo¿esz o niej

zapomnieæ.

Filologia uczy g³ównie znajomoœci jêzyka. Natomiast jeœli

chcesz pracowaæ jako t³umacz przysiêg³y to musisz poznaæ dwa

fakty:

- istniej¹ ustawowe stawki za t³umaczenia przysiêg³e

wykonywane dla s¹du, prokuratury, Policji oraz organów

administracji publicznej,

- aby zostaæ t³umaczem przysiêg³ym konieczne jest:

ukoñczenie magisterskich studiów wy¿szych na kierunku

filologia lub ukoñczenie magisterskich studia wy¿szych na

innym kierunku i studia podyplomowe w zakresie

t³umaczenia, odpowiednie dla danego jêzyka

Nie namawiam tu do od razu wybrania kierunku filologii kon-

kretnego jêzyka jako kierunku studiów. Chcê zaznaczyæ,

¿e znajomoœæ jêzyka obcego jest potrzebna w œrodowisku

pracy. Dlatego id¹c na studia weŸ to pod uwagê. Teraz

studiuj¹c cokolwiek uczelnie maj¹ obowi¹zek oferowaæ naukê

jêzyków. Dlatego korzystaj z tej mo¿liwoœci i przyk³adaj siê

do zajêæ.

Pamiêtaj aby sprawdziæ jaki wp³yw powy¿sze zjawiska spo³e-

czno-gospodarcze mog¹ mieæ na kierunek, który wybierasz.

Jeœli nie bêdziesz przekonany co do swojej oceny wp³ywu tych

zjawisk na konkretny kierunek to zwróæ siê o pomoc do kilku

osób, które posiadaj¹ wiêksze doœwiadczenie ni¿ Ty.

Nastêpnie krytycznie podejdŸ do ich wypowiedzi i zbuduj

w³asn¹ opiniê na temat wy¿ej wymienionych zjawisk

spo³ecznych, gospodarczych b¹dŸ politycznych. Do tego

punktu wrócisz po przeczytaniu kolejnego rozdzia³u.

Gdy zainteresowany jesteœ kierunkiem nie przytoczonym we

wczeœniejszych rozdzia³ach. Wystarczy, ¿e zastanowisz siê jaki

wp³yw opisane powy¿ej fakty wp³yn¹ na przysz³oœæ zawodu

jaki chcia³byœ wykonywaæ. Mo¿esz przeszukaæ internet, ale

pamiêtaj aby sprawdziæ ka¿d¹ z przeczytanych opinii pod

wzglêdem wiarygodnoœci.

Teraz przejdziemy do kolejnych argumentów, które warto uw-

zglêdniæ przy podejmowaniu decyzji.

Wybór kierunku.

Tab.1

I stopnia i jednolitych magisterskich. Wed³ug ogólnej liczby

kandydatów (10 tys. i wiêcej). Na podstawie statystyk opubliko-

wanych przez MNiSW.

Najpopularniejsze kierunki studiów stacjonarnych

Aby mieæ pojêcie jakie s¹ najpopularniejsze kierunki wœród ma-

turzystów za przyk³ad mo¿na podaæ dane z rekrutacji.

Obrazuje to - co maturzyœci wol¹ studiowaæ.

Na czerwono zaznaczone s¹ kierunki, które moim zdaniem

by³y zdecydowanie zbyt popularne wœród maturzystów co bez-

poœrednio skutkowaæ bêdzie zbyt du¿¹ konkurencj¹ na rynku

pracy w przysz³oœci.

1. Zarz¹dzanie 35388 14. Stosunki miêdzynarodowe

14508

2. Pedagogika 33094 15. Zarz¹dzanie i in¿ynieria

produkcji 13996

3. Prawo 26581 16. Ochrona œrodowiska 13824

4. Budownictwo 24637 17. Biotechnologia 13451

5. Informatyka 24055 18. Dziennikarstwo i kom.

spo³eczna 12972

6. Ekonomia 22025 19. Automatyka i robotyka,

Elektronika 12378

7. Administracja 21565 20. Mechanika i budowa

maszyn 12181

8. Psychologia 20293 21. Gospodarka przestrzenna

12162

9. Turystyka i rekreacja

18977 22. Kulturoznawstwo 11744

10. In¿ynieria

œrodowiska 17723

23. Geodezja i kartografia

11702

11. Filologia angielska

16484 24. Filologia polska 11629

12. Finanse i

rachunkowoϾ 15418 25. Politologia 11456

13. Socjologia 15347 26. Europeistyka 11237

WeŸ pod uwagê popularnoœæ kierunku w latach ubieg³ych oraz

iloœæ kandydatów na jedno miejsce. Choæ warunki rekrutacji

ulegaj¹ pewnym zmianom, to jednak obrazuje to preferencje

maturzystów i konkurencjê w przysz³oœci. Kierunek

informatyka nadal pozostaje bardzo dobrym wyborem mimo

wielu osób to studiuj¹cych. Rynek nadal bardzo wysoko op³aca

informatyków - ale to bardzo wysoko - tak jest od lat

i wygl¹da, ¿e tak pozostanie.

Obliczenia wykonane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa

Wy¿szego wykaza³y, ¿e z roku na rok dramatycznie ubywa

specjalistów z dziedzin technicznych. Przybywa humanistów -

dane o iloœci osób przyjêtych przez uczelnie wy¿sze

potwierdzaj¹ ten fakt. Maturzyœci nie wiadomo z jakich

przyczyn boj¹ siê studiów technicznych. Wydaje im siê,

¿e istnieje przepaœæ miêdzy studiami technicznymi, a humani-

stycznymi. To wszystko k³amstwo.

Zdarza siê, ¿e osoba, która nie dosta³a siê na wymarzone

studia trafia na studia techniczne i sobie dobrze radzi. To nic

nadzwyczajnego. Wystarczy siê uczyæ w odpowiednie dni,

a odpowiednie dni przeznaczaæ na przyjemnoœci. Jeœli ktoœ

trzyma siê tej zasady to powinien radziæ sobie równie dobrze

jak na studiach humanistycznych.

Trzeba pamiêtaæ jednak, ¿e studia techniczne obejmuj¹:

sprawozdania z laboratoriów, projekty, przygotowanie na

æwiczenia, przygotowanie seminariów. Okres sesji jest równie

zajmuj¹cy na obydwóch typach studiów. Oczywiœcie forma

kolokwiów (sprawdzianów) wystêpuje na obydwu rodzajach

studiów. Pamiêtaæ nale¿y, ¿e niektóre studia humanistyczne s¹

równie zajmuj¹ce co studia techniczne. Charakter ka¿dego

kierunku i uczelni jest inny. Osobie z wykszta³ceniem

technicznym ³atwiej nauczyæ siê jakiejœ dziedziny humanisty-

cznej ni¿ osobie po humanistyce nauczyæ siê dziedziny

technicznej.

Dla zobrazowania o jakie wielkoœci chodzi prezentujê dane

zebrane pocz¹wszy od lat 90tych. Wykres przedstawia œredni¹

liczbê studentów dla rodzajów studiów. Na podstawie danych

GUS.

Na wykresie ³atwo zaobserwowaæ bardzo du¿y udzia³ studiów

pedagogicznych, ekonomicznych, spo³ecznych, humanisty-

cznych, prawnych, administracyjnych.

Przedstawi³em dane i informacje, które mog¹ byæ pomocne.

Teraz przejdziemy do innych istotnych danych, które nale¿y po-

znaæ aby podj¹æ dobr¹ decyzjê.

SprawdŸ wykaz bezprawnie dzia³aj¹cych uczelni - odnoœnik

znajdziesz na koñcu ksi¹¿ki. Lepiej nie decyduj siê na kierunki

widniej¹ce na tych listach, powodu t³umaczyæ nie trzeba.

Pamiêtaj o robieniu notatek, ka¿dej informacji, któr¹ uwa¿asz

za wa¿n¹. Zapisuj równie¿ kierunki studiów które bierzesz

pod uwagê wraz ze swoj¹ argumentacj¹.

Na podstawie informacji przeczytanych wczeœniej i swoich

przemyœleñ stwórz listê kierunków, na których mo¿esz podj¹æ

studia. Jeœli kierunki, które Ciê interesuj¹ nie zosta³y

wymienione w publikacji:

- zastanów siê jak opisane zjawiska spo³eczno-gospodarcze

wp³ywaæ bêd¹ na zapotrzebowanie na pracê w zawodach,

które rozwa¿asz.

PóŸniej znajdŸ uczelnie, na których mo¿na studiowaæ 3, 4 pier-

wsze kierunki z twojej listy.

Po przeczytaniu ca³ego poradnika mo¿esz zrobiæ jeszcze jedn¹

analizê. Aby dowiedzieæ jak prezentowa³a siê iloœæ kandydatów

na miejsce na wybranych przez Ciebie uczelniach w latach

poprzednich mo¿esz odwiedziæ stronê www.uczelnie.pl.

Mo¿esz tam przejrzeæ ranking popularnoœci kierunków na

przestrzeni kilku ostatnich lat. Da Ci to pogl¹d czego mo¿na

siê spodziewaæ w przysz³oœci.

Wybór uczelni. Tryb studiów.

Zale¿y Ci na uczelni, która reprezentuje sob¹ odpowiednio

wysoki poziom. Czêsto jest on interpretowany w postaci

rankingów. Nie warto im przypisywaæ zbyt du¿ej roli. Mog¹

one jedynie wskazywaæ czo³ówkê uczelni w Polsce. Czy

uczelnia zajmuje 3, 6 czy 9 miejsce nie ma wiêkszego

znaczenia. Wa¿niejsze jest by znajdowa³a siê w czo³ówce na

przestrzeni lat. W rankingach bior¹ udzia³ uczelnie pañstwowe

i prywatne. Faktem jest, ¿e uczelnie pañstwowe czêsto

zajmuj¹ czo³owe miejsca. Jest to te¿ czêœciowo efekt, tego ¿e

s¹ one du¿ymi oœrodkami akademickimi, które mia³y czas na

budowanie swojej pozycji. Wœród uczelni prywatnych

(stosunkowo m³odych) równie¿ znajduj¹ siê œwietne uczelnie,

nie gorsze od pañstwowych, a czasami lepsze.

Jak wiesz, studia dzienne na uczelni pañstwowej s¹ teorety-

cznie nieodp³atne, a na prywatnej ka¿dy semestr kosztuje

pewn¹ kwotê. Wybieraj¹c studia zaoczne na uczelni

pañstwowej lub studia na uczelni prywatnej decydujesz siê na

op³atê za ka¿dy semestr.

Nie jestem w stanie tu podaæ op³at za semestr nauki poniewa¿

s¹ one bardzo zró¿nicowane i uzale¿nione od kierunku.

Jeœli interesuj¹ ciê tego typu informacje szukaj ich

bezpoœrednio na stronach uczelni. Ceny wahaj¹ siê od 1500

do a¿ 7000 z³otych lub wiêcej na drogich kierunkach jak np.

farmacja. Czêsto jednak wynosz¹ one oko³o 2500-3500 z³ za

semestr.

Warto wzi¹æ pod uwagê fakt, ¿e uczelnie pañstwowe

i prywatne daj¹ stypendia za wyniki w nauce. Czêsto na uczel-

niach prywatnych s¹ one wy¿sze od stypendiów oferowanych

na uczelniach pañstwowych. Ró¿nice wysokoœci stypendiów

na uczelni wystêpuj¹ nawet miêdzy poszczególnymi

wydzia³ami. Aby dowiedzieæ siê szczegó³ów odwiedŸ forum

wydzia³u danej uczelni a najlepiej forum kierunku, który Ciê

interesuje. Dodatkowo dowiedŸ siê jakie s¹ progi stypendialne

i jak trudno je osi¹gn¹æ. Oczywiœcie najlepsz¹ metod¹ jest

bezpoœredni kontakt ze studentami uczelni z kierunku,

który Ciê interesuje.

Masz do wyboru studia dzienne, zaoczne oraz wieczorowe

(zdecydowanie mniejszy wybór kierunków ni¿ przy pozosta³ych

rodzajach studiów).

Studia dzienne zajmuj¹ Ci czas w ci¹gu dnia. Natomiast studia

zaoczne (sobota, niedziela po ok. 9 godzin dziennie) co

tydzieñ, b¹dŸ co drugi tydzieñ. Decyduj¹c siê na studia

zaoczne masz mo¿liwoœæ pracy w ci¹gu tygodnia w pe³nym

wymiarze godzin.

Oczywiœcie studiuj¹c dziennie te¿ masz mo¿liwoœæ pracy np.

wieczorami b¹dŸ gdy masz luŸniejszy dzieñ, choæby

korzystaj¹c z ofert biur pracy tymczasowej / dorywczej. Studia

to nie tylko przebywanie na uczelni i dlatego musisz pamiêtaæ,

¿e w domu czeka Ciê te¿ praca, zazwyczaj ciê¿ka

i czasoch³onna. DowiedŸ siê jak ciê¿ko jest na twoim kierunku.

W kolejnym rozdziale dowiesz siê jak oceniæ miasto, w którym

chcesz studiowaæ.

Wybór miasta.

Wybór miasta, w którym mo¿esz studiowaæ te¿ ma istotne

znaczenie. Podam Ci kilka myœli, które warto rozwa¿yæ doko-

nuj¹c wyboru:

1. Pieni¹dze daj¹ mo¿liwoœæ studiowania w du¿ej odleg³oœci

od domu. Z tym nale¿y siê pogodziæ i studiowaæ jak najbli¿ej

miejsca zamieszkania lub samemu zadbaæ o zdobycie

wystarczaj¹cej sumy pieniêdzy, aby dowiedzieæ siê ile

pieniêdzy bêdziesz potrzebowaæ - sprawdŸ: jakie s¹ koszty

wynajmu. Dowiesz siê tego przeszukuj¹c oferty wynajmu

w Internecie. Jeœli bêdziesz szuka³ cierpliwie to znajdziesz

miejsce za mniejsze pieni¹dze ni¿ wiêkszoœæ oferowanych.

2. Bêd¹c ju¿ na III lub IV roku czêsto warto podj¹æ praktyki

b¹dŸ zacz¹æ pracowaæ dlatego wielkoœæ miasta i mo¿liwoœci

zatrudnienia s¹ istotnym argumentem przy wyborze uczelni.

3. Gdy decydujesz siê na studia daleko od domu weŸ kolejny

czynnik pod uwagê - czas. Odleg³oœæ od miejsca zamieszkania

te¿ jest istotna. W trakcie studiów bêdziesz jeŸdzi³ do domu

(minimum 3 razy do roku: Œwiêta Wielkanocy, Bo¿ego

Narodzenia i okres wakacyjny, lub wiêcej). Lepiej aby uczelnia

nie znajdowa³a siê z drugiej strony Polski, bo przejazd w t¹

i z powrotem mo¿e zaj¹æ Ci 2 dni. Czyli w minimalnym

rozrachunku 6 dni w roku !

4. Oczywiœcie zale¿y Ci na znalezieniu pracy po ukoñczeniu

studiów. To jest dobry powód aby poszukaæ miasta, w którym

perspektywy pracy s¹ odpowiednie.

Czy rynek pracy w danym mieœcie jest perspektywiczny

dowiesz siê odpowiadaj¹c na pytania:

- jakie inwestycje prowadzone s¹ w mieœcie, ile ich jest ? - bo

to przyczynia siê do ogólnego rozwoju i wzrostu zatrudnienia

nie tylko w bezpoœrednio poszukiwanych przez te firmy

profesjach

- czy w mieœcie jest wysokie bezrobocie

- jaka jest œrednia pensja w mieœcie w porównaniu do ma³ych

miasteczek b¹dŸ wsi

Oczywiœcie koszty ¿ycia w Warszawie s¹ zdecydowanie

wiêksze ni¿ w innych miastach. Dlatego dobrze jest porównaæ

mo¿liwoœci finansowe jakie masz i myœlisz, ¿e mo¿esz mieæ

w trakcie studiów.

Gdzie zamieszkaæ:

W du¿ych oœrodkach akademickich jak np. Warszawa, Kraków,

Poznañ itd. cena za wynajem mieszkania jest zdecydowanie

wy¿sza ni¿ w innych miejscowoœciach. Czêsto ju¿ od sierpnia

wystêpuje okresowy wzrost cen wywo³any popytem ze strony

studentów. W skrajnych przypadkach cena wynajmu

mieszkania w stolicy dochodzi a¿ do trzech tysiêcy z³otych.

Dlatego bardziej op³acalnym rozwi¹zaniem jest wynajêcie

wiêkszego mieszkania i zamieszkanie ze wspó³lokatorami.

Nawet w takim przypadku koszt wynajmu jest czêsto

najwiêkszym kosztem jaki musi ponosiæ student.

W przypadku, gdy dysponuje siê znaczn¹ kwot¹ pieniêdzy

mo¿na kupiæ mieszkanie na kredyt. Ale op³acalne jest to

jedynie w przypadku gdy rata kredytu jest porównywalna

z kosztem miesiêcznego wynajmu. W takim przypadku stajemy

siê w³aœcicielem mieszkania zamiast ponosiæ tylko koszty

wynajmu. Oczywiœcie po zakoñczeniu studiów mo¿emy wci¹¿

sp³acaæ raty kredytu b¹dŸ sprzedaæ mieszkanie i odzyskaæ

czêœæ pieniêdzy za raty kredytu, a przy dobrej koniunkturze

nawet na tym zarobiæ.

Innym rozwi¹zaniem jest dom studencki, ale z tym wi¹¿e siê

najczêœciej mieszkanie z innymi osobami w tym samym

pokoju, nie koniecznie z tego samego roku czy kierunku.

W przypadku akademików nale¿y zasiêgaæ informacji bezpoœ-

rednio w miejscu gdzie bêdziemy studiowaæ.

Stancja czyli mieszkanie czêsto bywa œwietnym rozwi¹zaniem,

ale tylko w przypadku dobrego uk³adu z w³aœcicielem i jego

elastycznoœci.

Teraz podam kilka cech jakie warto braæ pod uwagê szukaj¹c

lokum dla siebie:

•koszt/miesi¹c

•dostêp do Internetu ( teraz jest wrêcz konieczny dla ka¿dego

studenta ze wzglêdu na np. publikacjê wyników egzaminów

na stronach uczelni, materia³y dydaktyczne umieszczane

przez prowadz¹cych, itd. )

•warunki do nauki

•czas i koszt dojazdu do uczelniê

•odleg³oœæ od sklepu

•odleg³oœæ baru z obiadami lub dostêp do kuchni

•dostêp do pralki ( w pobli¿u akademików czêsto jest dostêp

do pralni )

•bezpieczeñstwo

Pamiêtaj, ¿e poza kosztami jedzenia, biletów, wynajmu

bêdziesz równie¿ bardzo czêsto korzystaæ z ksera i czasami

odwiedzaæ kino b¹dŸ klub...

Przekalkuluj dok³adnie czy utrzymanie nie bêdzie zbyt du¿ym

obci¹¿eniem dla Ciebie lub Twoich rodziców. Jeœli wydaje Ci

siê, ¿e koszt jest zbyt du¿y to z uwag¹ przeczytaj kolejny

rozdzia³. A dowiesz siê w nim jak mo¿na zdobyæ pieni¹dze na

studia.

Jak finansowaæ studia.

Dofinansowanie studiów

Firmy mog¹ wspieraæ studenta dziêki podpisaniu umowy

o przeniesienie p³atnoœci. Zyskuj¹ one pracownika na etapie

kszta³cenia. W wiêkszoœci przypadków s¹ to firmy, które posia-

daj¹ oddzia³y w mieœcie gdzie znajduje siê uczelnia.

Czêœæ gmin, stowarzyszeñ równie¿ wykorzystuje to

rozwi¹zanie. Aby sprawdziæ czy mo¿esz skorzystaæ z tej formy

wsparcia przeszukaj internet pod kontem - umowy o

przeniesieniu p³atnoœci za studia.

Kredyty studenckie

Kolejnym sposobem finansowania nauki na studiach s¹ kredyty

studenckie. Udzielane s¹ one przez banki na preferencyjnych

warunkach dziêki pomocy pañstwa. Kredyt udzielany jest na

podstawie umowy zawartej pomiêdzy bankiem, a Bankiem

Gospodarstwa Krajowego o wspó³pracy z Funduszem Po¿yczek

i Kredytów Studenckich.

Kredyt studencki mog¹ otrzymaæ studenci, którzy posiadaj¹

obywatelstwo polskie, rozpoczêli studia przed ukoñczeniem

25 roku ¿ycia oraz nie s¹ to kolejne studia po z³o¿eniu

egzaminu magisterskiego lub dyplomowego. Kwota kredytu

jest ustalana ka¿dego roku przez ministra. Kredyt jest

wyp³acany w 10 miesiêcznych ratach w ci¹gu roku. Warunkiem

wyp³acania kredytu jest studiowanie zgodnie z planem

studiów i terminowe dostarczanie zaœwiadczeñ z uczelni

wy¿szej potwierdzaj¹cych status studenta.

Kredyt musi byæ porêczony. W przypadku najubo¿szych kredyt

mo¿e byæ porêczony przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

Sp³acanie kredytu z odsetkami (niewielkimi ze wzglêdu na

pomoc pañstwa) rozpoczyna siê po roku od ukoñczenia

studiów. A dok³adnie przed paŸdziernikiem nastêpnego roku,

w którym wed³ug planu student powinien skoñczyæ studia.

Po szczegó³y dotycz¹ce kredytów studenckich nale¿y wybraæ

siê do jednego z banków. Najlepiej to zrobiæ jeszcze w czasie

wakacji, aby mieæ wystarczaj¹co du¿o czasu by przygotowaæ

wymagane dokumenty.

Listê banków, które udzielaj¹ kredytów studenckich znajdziesz

w linkach na koñcu poradnika.

Stypendia

Stypendium za wyniki w nauce. Ta forma dofinansowania

funkcjonuje niemal na ka¿dej uczelni. Warto z niej skorzystaæ

poniewa¿ mo¿na w ten sposób podreperowaæ swój portfel.

Jego wysokoœæ uzale¿niona jest od uczelni przy czym mo¿e

byæ inna na ka¿dym z wydzia³ów. Czêsto te¿ progi

stypendialne s¹ ró¿ne. Stypendia mo¿na otrzymywaæ przez

ca³y czas trwania nauki. Wiêc warto pomyœleæ o tym ju¿ na

pocz¹tku zw³aszcza gdy progi stypendialne wydaj¹ siê

rozs¹dne. Stypendium przyznawane jest najczêœciej po I roku.

Wiêc warto myœleæ o tym ju¿ na I roku.

Stypendium socjalne. Przys³uguje osobom, których dochód na

jedn¹ osobê w rodzinie jest niewielki. Minimalny dochód na

cz³onka rodziny ustalany jest przez rektora. Ale nie mo¿e byæ

ustalony poni¿ej 350z³. Po szczegó³y nale¿y siê zwracaæ do

dzia³u spraw socjalnych w dziekanacie wydzia³u.

Stypendium mieszkaniowe

Stypendium mieszkaniowe mo¿e otrzymaæ student znajduj¹cy

siê w trudnej sytuacji materialnej i zmuszony ponosiæ koszt

wynajmu lokum. Przy czym codzienny dojazd z miejsca

sta³ego zamieszkania do uczelni uniemo¿liwia³by mu

studiowanie. Warunki materialne przy przyznawaniu stypen-

dium materialnego s¹ takie same jak w przypadku stypendium

socjalnego. O stypendium mieszkaniowe mo¿e siê ubiegaæ

student studiów stacjonarnych jeœli miejsce jego sta³ego

zamieszkania jest oddalone o wiêcej ni¿ 60km.

Stypendium na wy¿ywienie

Stosuje siê zasady dotycz¹ce stypendium socjalnego odnoœnie

ustalania sytuacji materialnej studenta. O szczegó³y jak

w przypadku innych stypendiów nale¿y pytaæ w dziekanatach

lub znaleŸæ na stronach internetowych uczelni, wydzia³u.

Metody dla odrobinê bardziej przedsiêbiorczych

Miesiêczne wydatki studentów w najwiêkszych miastach Polski

wynosz¹ od 1 do 3 tys. z³ w zale¿noœci od sposobu ¿ycia.

W zwi¹zku z tym niektóre osoby bêd¹ zmuszone dorabiaæ.

Kolejnym sposobem zasilania portfela s¹ prace dorywcze.

Poœwiêcaj¹c kilka godzin popo³udniami i np. w sobotê mo¿na

dorobiæ ca³kiem dobre pieni¹dze. Metody s¹ ró¿ne: prace

oferowane przez agencje pracy tymczasowej/dorywczej,

udzielanie korepetycji, w³asna dzia³alnoœæ w akademiku np.

drukowanie na zamówienie.

Praca w wakacje za granic¹.

Czasami mo¿na na ca³y rok studiów zarobiæ w wakacje. Ten

punkt jest wart polecenia zw³aszcza, ¿e z wiêksz¹ iloœci¹

pieniêdzy idzie równie¿ przygoda. Metod jest wiele. Jeœli temat

budzi twoje zainteresowanie przeszukaj Internet lub udaj siê

do urzêdu pracy. Pamiêtaj, ¿e nie powinieneœ wnosiæ ¿adnych

op³at przed wyjazdem z wyj¹tkiem programów typu Work and

Travel.

Poza metodami jak zdobyæ pieni¹dze warto równie¿ stosowaæ

metody, dziêki którym mo¿na oszczêdziæ pieni¹dze.

Jak oszczêdzaæ.

Jeœli chodzi o zakupy to warto przynajmniej raz w tygodniu

udaæ siê na du¿e zakupy do supermarketu lub sklepu

dyskontowego. Kupuj¹c ci¹gle w ma³ych sklepach, w których

jest zazwyczaj dro¿ej tracisz nawet 20% wiêcej pieniêdzy ni¿

przy zakupach w tanich sklepach. Pamiêtaj, ¿e koszt

wy¿ywienia jest drugim co do wielkoœci kosztem zaraz za

wydatkami na lokum.

Na studiach warto mieæ konto bankowe z kilku powodów. Po

pierwsze stypendia wyp³acane s¹ na konta bankowe. Po drugie

posiadanie konta u³atwi przesy³anie pieniêdzy np. od rodziców.

W przypadku zatrudnienia posiadanie konta jest konieczne.

Warto aby konto samo nie by³o dodatkowym kosztem

w czasie studiów. Wiêkszoœæ kont bankowych na przestrzeni

studiów wyci¹gnie z twojej kieszeni spor¹ iloœæ pieniêdzy.

Dlatego warto korzystaæ z konta obs³ugiwanego za darmo

i bez dodatkowych ukrytych kosztów np. przez mBank. Za³ó¿

konto teraz bo póŸniej bêdziesz mia³ wa¿niejsze sprawy na

g³owie. Mo¿esz za³o¿yæ konto przez internet nie wychodz¹c

z domu.

Kolejn¹ metod¹, dziêki której zaoszczêdz¹ osoby czêsto

komunikuj¹ce siê np. z rodzin¹ jest korzystanie z nisko-

kosztowych b¹dŸ bezp³atnych programów za poœrednictwem

Internetu. Rozmowy g³osowe przez Internet dziêki bêdziesz

móg³ przeprowadzaæ np. dziêki programowi Skype.

W wiosnê, lato i jesieñ mo¿esz jeŸdziæ rowerem zamiast komu-

nikacj¹ miejsk¹. Po d³ugim siedzeniu na wyk³adach taka

aktywnoœæ ruchowa jest lepsza ni¿ stanie w zat³oczonym

autobusie lub na przystanku.

Kolejnym kosztem, który warto minimalizowaæ s¹ materia³y

edukacyjne. Warto szybko wypo¿yczaæ ksi¹¿ki, bo znikaj¹

z pó³ek bibliotek. Jeœli jesteœ zmuszony kupiæ ksi¹¿kê to

najpierw szukaj w antykwariacie lub u starszych roczników.

A w przypadku bardzo drogich i wa¿nych publikacji mo¿esz je

czytaæ w ksiêgarni.

Pamiêtaj, ¿e mo¿esz zapisaæ siê równie¿ do biblioteki na innej

uczelni.

Pomoc finansowa w trudnych okolicznoœciach

Jeszcze przed rozpoczêciem studiów warto mieæ informacjê na

co mo¿na liczyæ w przypadku trudnych okolicznoœci ¿yciowych.

Podajê tu tylko wzmiankê o tym bo o szczegó³y trzeba siê

staraæ na uczelniach.

Zapomoga jest przyznawana studentowi, który znalaz³ siê

w trudnej sytuacji materialnej. Niestety nie przys³uguje ona,

gdy trudna sytuacja materialna nie jest spowodowana zdarze-

niem losowym. Podaje kilka przyk³adowych zdarzeñ na

podstawie, których mo¿e byæ przyznana zapomoga:

- nieszczêœliwy wypadek,

- ciê¿ka, d³ugotrwa³a choroba,

- urodzenie dziecka,

- œmieræ lub ciê¿ka choroba cz³onka rodziny bêd¹cego

we wspólnym gospodarstwie domowym,

- klêska ¿ywio³owa np. po¿ar

Zapomoga przyznawana jest na podstawie wniosku z³o¿onego

Komisji Stypendialnej. Wniosek o zapomogê musi byæ

udokumentowany zaœwiadczeniami.

Na czêœci uczelni stosowane s¹ prolongaty losowe. Jest to

pomoc dla studentów, przyznawana w szczególnych sytuacjach.

Polegaj¹ one na przed³u¿eniu okresu p³atnoœci. Tym samym

umo¿liwiaj¹ kontynuowanie studiów i daj¹ czas na poprawienie

sytuacji finansowej studenta. W ramach prolongaty mo¿na

sfinansowaæ op³aty nale¿ne uczelni.

Prolongaty losowe.

Kilka s³ów o tym jak przygotowaæ siê przed rozpoczêciem studiów.

Jak ju¿ znajdziesz miejsce w którym bêdziesz mieszkaæ to

przejdŸ siê na uczelnie. DowiedŸ siê gdzie znajduj¹ siê kon-

kretne budynki uczelniane, biblioteka, antykwariaty, ksiêgar-

nie, tanie ksera, jad³odajnie, fajne kluby.

Gdy pope³ni³aœ/³eœ du¿y b³¹d lepiej siê do niego przyznaæ

przed samym sob¹ i wejœæ na now¹ drogê. Uparte tkwienie

w b³êdzie z czasem zatruwa ¿ycie. Nie bój siê stawiaæ takim

sytuacjom czo³a. Przesuniêcie daty ukoñczenia studiów o kilka

lat jest niczym w porównaniu do depresji trwaj¹cej przez

dziesi¹tki lat.

Powodzenia!

Wasz doradca zawodowy,

Marcin Rosiñski

Blok doradztwa zawodowego i edukacyjnego obejmowa³ tak¿e spotkania zawodoznawcze. Uczniowie liceów spotkali siê czterokrotnie z przedstawicie-lami profesji nietuzinkowych, dla których podstaw¹ s¹ nauki œcis³e i przyrodnicze.

Zwieñczeniem zakoñczonego bloku doradztwa zawodowego dla pierwszej gru-py jest opracowany i wydany drukiem poradnik dla maturzystów „Moja edukacja, moja przysz³oœæ”.

Liceum Ogólnokszta³c¹ce w Zespole Szkó³ Nr 3 im. Marii Sk³odowskiej-Curie w Wiskitkach

Szukajcie informacji o Projekcie. Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Czes³awa Tañskiego

w Puszczy Mariañskiej96-330 Puszcza Mariañska, ul. Króra Jana Sobieskiego 61

tel./fax (046) 831 81 66, 831 82 63dyrektor: Urszula Matusiak

lopuszcza@wp.plwww.lopuszcza.edupage.org

Zespó³ Szkó³ nr 3 im. Marii Sk³odowskiej-Curie w Wiskitkach96-315 Wiskitki, ul. Koœciuszki 25

tel./fax (046) 854 10 03dyrektor: Joanna Wiœniewska

e-mail: zs3@op.plwww.zs3wiskitki.pl

Biuro ProjektuStarostwo Powiatowe w ¯yrardowie, ul. Limanowskiego 45

Koordynator: Adam LemieszTel. 46 8553717 w.37, fax 46 8552021http://www.przyszloscwliczbach.eu/