Manual POL

LITESTARLITESTAR Pro

user manual

version 9.0PROJEKTOWANIE OWIETLENIA

W RODOWISKU WINDOWS

Wersja w jzyku polskim

may 2006

OxyTech

2Niniejszy dokument jest wyczn wasnoci spki OxyTech. Wszystkie zawarte w nim informacje mog ulec zmianie bez uprzedniego powiadomienia. Dokument ten nie moe by kopiowany lub przekazywany w adnej formie, ani przez urzdzenia mechaniczne, ani elektroniczne, bez uprzedniej pisemnej zgody spki OxyTech.Wszelkie obliczenia i informacje techniczne w nim zawarte maj charakter przykadowy, tak wic nie mog by uywane bezporednio jako dane projektowe. Jeeli nie wskazane inaczej, wszystkie odniesienia do nazw, firm i danych s absolutnie przypadkowe. Ilustracje na okadce s wasnoci prawnych wacicieli.

NOTA BENESOLO LITESTAR Pro

Niej podane funkcje dostpne s tylko przy oprogramowaniu LITESTAR Plus: zarzdzanie drogami regularnymi/nie-

regularnymi tunel wiee owietleniowe plik DXF 2D i 3D linie elektryczne zarzdzanie wyposaeniem rendering dynamiczny (dysponujemy

tylko statycznym).

Funkcje te zaznaczone s przez POST-IT w kolorze pomaraczowym.

Czci zaznaczone przez POST-IT w kolorze tym tam, gdzie moliwe, odnosz si do informacji o specjalnym znaczeniu.

WPROWADZENIE DO OPROGRAMOWANIALITESTAR jest pakietem programw, zawierajcym nastpujce moduy:

Litecalc jest programem sucym do oblicze owietleniowych stosowanych przy projektach wntrz oraz na obszarach otwartych (due powierzchnie uytkowe, drogi, tunele), z funkcj wizualizacji tabel z wynikami oblicze, wykresw oraz tworzeniem obrazw fotorealistycznych rodowiska widzianego z rnych punktw obserwacji poprzez zastosowanie funkcji renderingu radiosity i ray-tracingu.

Liswin jest moduem operacyjnego katalogu elektronicznego, zawierajcym funkcje wyszukiwania wedug parametrw i drzewa kartotek, aktualizacji danych przez Internet, poprzez CD-ROM wraz z in-strukcj, zarzdzania kartami technicznymi produktw i akcesoriw w rnych jzykach, eksportowanych w formatach PDF I RTF.

Lisman jest moduem kosztorysowym z funkcj pozwalajc na import list projektw z programw Lite-calc i Liswin, pozwala na zarzdzanie dokumentami takimi jak kosztorysy, wykazy materiaowe i oferty handlowe w rnych jzykach eksportowanych w formatach PDF I RTF.

Lisdat jest moduem zarzdzania danymi katalogowymi z moliwoci wprowadzania danych bezpo-rednio przez uytkownika lub przez import banku danych.

Photowin jest moduem zarzdzania danymi fotometrycznymi z funkcj bezporedniego wprowadzania danych przez uytkownika lub poprzez import ze standardowych plikw oraz danych goniofotometru, wizualizacji i wydruku wykresw i tabeli fotometrycznych w rnych jzykach.

Photoview jest moduem wizualizacji fotometrii z funkcjami wizualizacji i wydruku wykresw i tabel fotometrycznych w rnych jzykach.

LITECALC

INDEX

WPROWADZENIE DO OPROGRAMOWANIA ..............

WYMAGANIA SPRZTOWE ........................................ 7

INSTALACJA I AKTYWACJA PROGRAMU ORAZ DANYCH ........................................................................ 7

INSTALACJA I AKTYWACJA PROGRAMU .................. 7

AKTYWACJA (AKTUALIZACJA) ARCHIWUM FOTOME-TRYCZNEGO ................................................................. 8

AKTYWACJA (AKTUALIZACJA) ARCHIWUM KATALO-GU .................................................................................. 8

Litecalc Uwagi wstpne ............................................... 9

PODSTAWOWE POJCIA ............................................. 9

Oprawy o emisji bezporedniej i poredniej .................. 9

Zarys .............................................................................. 9

Odbicia ........................................................................... 9

Odniesienie do ukadu wsprzdnych i ustawienie opraw owietleniowych .................................................. 9

Pasek narzdziowy stay opcje dotyczce opracowa-nia projektu ................................................................... 0

Wybieranie komend z Menu ......................................... 0

Wybr funkcji z obszaru roboczego ............................. 0

Wybr ikony ................................................................ 0

Wybr pliku z listy ........................................................ 0

Pasek narzdziowy ...................................................... 0

Pasek narzdziowy stay opcje dotyczce wstawianych obiektw do obszaru roboczego .............

Pasek narzdziowy powizany z elementami aktywnymi opcje dotyczce wstawianych oprawowietleniowych...

OGRANICZENIA PROGRAMU .................................... 2

JAK URUCHOMI PROGRAM .................................... 2

JAK WPROWADZI PIERWSZY PROJEKT .............. 2

PLIK .............................................................................

Nowy Projekt ................................................................

Nowy projekt Zachowaj DXF .................................... 5

Otwrz projekt .............................................................. 5

Zapisz projekt ............................................................... 5

Informacje o projekcie .................................................. 6

Otwrz Obraz ............................................................... 6

Ustaw stron tytuow ................................................. 6

Wydruk ......................................................................... 7

Personalizacja .............................................................. 8

Importuj ........................................................................ 8

EDYCJA ....................................................................... 9

PROJEKT WSPOMAGANY ......................................... 9

Wntrza ........................................................................ 9

Drogi uproszczone ....................................................... 2

Drogi regularne/nieregularne (typowe/nietypowe) ....... 22

Przyciski funkcyjne ....................................................... 22

Oglne .......................................................................... 22

Drogi ............................................................................. 25


Parametry typu drogi .................................................... 25

Oprawy owietleniowe ................................................ 26


Parametry typowe Sekcja Dane dotyczce instalacji 26

Parametry typowe Sekcja Oprawa owietleniowa .... 27

Tunele .......................................................................... 27

Krzywa luminancji ........................................................ 29

Linie elektryczne .......................................................... 0


RODOWISKO ............................................................

Twrz ............................................................................

Twrz/Zmiana rodowiska ............................................ 6

Zbir gotowych ............................................................. 7

Zmie wymiary ............................................................. 7

Kolory/Wspczynniki odbicia ....................................... 7

Zmie kolor i wspczynnik odbicia .............................. 8

Wysoko paszczyzny roboczej ................................. 9

Dodaj paszczyzn robocz ......................................... 9

Wstaw opraw ..............................................................

rda wiata ............................................................... 2

Dodaj oprawy w zespoach ..........................................

Wprowadzenie w liniach i rzdach ...............................

Dodaj opraw poprzez funkcj Warto(parametr) natenia owietlenia (Obliczenia automatyczne)........

Wstaw opraw symetrycznie ........................................

Powiel opraw ............................................................. 5

Powielanie liniowe ........................................................ 5

Powielanie promieniowe .............................................. 5

Przesunicie wzgldne oprawy owietleniowej ............ 6

Obrt wzgldny wg osi Z .............................................. 6

5LISWIN

Naceluj opraw ............................................................ 6

Usu opraw ................................................................ 7

Wybr wielu opraw ....................................................... 7

Lista opraw ................................................................... 8

Sprawd nakadanie ..................................................... 9

Otwrz ustawienie opraw ............................................. 9

Zapisz ustawienie opraw .............................................. 9

Waciwoci .................................................................. 9

STRUKTURY ............................................................... 50

Dodaj struktur ............................................................ 50

Dodaj struktur symetrycznie ....................................... 5



Lista struktur ................................................................. 52

Lista opraw ................................................................... 5


Otwrz konfiguracj ..................................................... 5

Zachowaj konfiguracj ................................................. 5

MODELE ...................................................................... 55

Dodaj box ..................................................................... 56

Dane Radiosity ............................................................. 56

Dane Ray-Tracing ........................................................ 56

Wstaw model ................................................................ 57

Dane Radiosity ............................................................. 57

Dane Ray-Tracing ........................................................ 58

Dodaj wyposaenie z formatu DXF 3D ........................ 58

Powiel model ................................................................ 59



Przesu model ............................................................. 60

Obrt wzgldny Z ....................................................... 60

Usu model ................................................................. 60

Zmie kolor i wspczynnik odbicia ............................. 60

Lista Wyposaenia ....................................................... 6

Usuwanie pojedynczego obiektu .................................. 62

Wstawianie pojedynczego obiektu ............................... 62


Otwrz ustawienie modeli ............................................ 62

Zachowaj ustawienie modeli ........................................ 62

Waciwoci wyposaenia ............................................ 62

OBLICZENIA ................................................................ 6

Start .............................................................................. 6

Obliczenia natenia owietlenia i luminancji ............. 6

Proponujemy ... ............................................................ 67

Lista oblicze ............................................................... 68

Obliczenia ekonomiczne .............................................. 68

WYNIKI ........................................................................ 70

Wybierz paszczyzn ................................................... 70

Podsumowanie wynikw .............................................. 7

DXF .............................................................................. 7

Importuj jako to ............................................................ 75

Importuj jako wyposaenie 3D .................................... 75

WIDOK ........................................................................ 76

Widok 3D (dla programu Litecalc) ................................ 77

Plik ............................................................................... 77

Wizualizacja ................................................................. 78

Rendering (Wygld) ..................................................... 78

Opcje ............................................................................ 80

Poka ........................................................................... 8

Obserwator ................................................................... 8

Wycentruj widok ........................................................... 8

Wybr ........................................................................... 8

Obr - Przesu - Przesu rwnolegle - Zoom ............ 8

Widoki .......................................................................... 82

Tekstury ........................................................................ 82

Widok 3D ..................................................................... 8

OPCJE ......................................................................... 8

NORMY ........................................................................ 85

POCZENIA ............................................................... 85

Liswin - Uwagi wstpne ................................................ 87

Zarzdzanie katalogiem operacyjnym .......................... 87

PLIK ............................................................................. 87

Wyszukiwanie wedug parametrw .............................. 88

Wyszukiwanie wedug drzewa kartotek ........................ 88

Konfiguracja ................................................................. 89

WIZUALIZUJ ................................................................ 89

Dane Producenta ......................................................... 89

Cenniki ......................................................................... 90

Usunicie produktw .................................................... 90

6LISDAT

PHOTOWIN

PHOTOVIEWLISMAN

Dziaanie ...................................................................... 90

Lista Projektu ............................................................... 9

Dziaanie ...................................................................... 9

FUNKCJE ..................................................................... 9

Karta techniczna .......................................................... 9

Dokumenty ................................................................... 92

POCZENIA ............................................................... 92

Lisman Uwagi wstpne ............................................. 9

Zarzdzanie programem Lisman ................................. 9

PROJEKT ..................................................................... 9

Nowy ............................................................................ 9

PODPROJEKT ............................................................. 9

Nowy ............................................................................ 9

OFERTA ....................................................................... 96

Dokument ..................................................................... 96

POCZENIA ............................................................... 96

Lisdat wprowadzanie i modyfikacja danych banku danych .......................................................................... 97

Photowin - Uwagi wstpne ........................................... 99

Zarzdzanie danymi fotometrycznymi .......................... 99

Modyfikacje ................................................................ 00

Aktualizacja ................................................................ 00

Aktualizacja poprzez WEB ......................................... 00

Obiekty ....................................................................... 0

Oglne ........................................................................ 0

Obiekt ......................................................................... 02

Wprowad .................................................................. 02

Wprowadzanie nowego zbioru ................................... 02

Wprowadzanie nowych danych (oprawy, pomiary rozsyu wiatoci, rda wiata, tablice wspczynnikw re-dukcji odbi)................................................................ 02

Import ......................................................................... 08

Import z pliku .............................................................. 09

Autoimport (przeniesienie automatyczne) .................. 09

Eksport ...................................................................... 0

Oprawy Oglne, Reflektory, Drogowe .....................

Rozsyy Oglne, Reflektory, Drogowe .....................

rda wiata .............................................................

Tablice ........................................................................

Import z pliku .............................................................. 5

Photoview ................................................................... 7

Zarzdzanie funkcj Wykresy i Tabele ....................... 7

PLIK ........................................................................... 7

EDYCJA ..................................................................... 8

OPCJE ....................................................................... 8

WIZUALIZACJA ......................................................... 9

Dane oglne ............................................................... 9

Tabela wartoci i ktw (macierz natenia) .............. 20

Biegunowy i ukad wsprzdnych ........................... 20

Klasyfikacja ................................................................ 2

7LITESTAR

Uwaga

Uwaga

Uwaga

WYMAGANIA SPRZTOWE Przed instalacj programu wskazane jest sprawdzenie czy konfiguracja komputera odpowiada nastpujcym minimalnym wymaganiom:

Procesor Pentium

Pami RAM 16 MB

Napd CD ROM 16X speed

Dysk twardy wolne 20 MB dla programuponad 200 MB na archiwa

Karta grafiki rozdzielczo 800x600 pikseli

Myszka zgodna z Windows

System operacyjnyWindows 2000 Windows XP Windows NT v.4.0 (Service Pack 3) (Windows i Windows NT s zarejestrowanymi znakami Microsoft Corporation)

INSTALACJA I AKTYWACJA PROGRAMU ORAZ DA-NYCHINSTALACJA I AKTYWACJA PROGRAMU Program naley instalowa, przestrzegajc poniszej instrukcji:

Uwaga: w przypadku programw personalizowanych, ktrych dystrybucja na rynku dokonywana jest przez firmy, aktywacja programu, archiwum fotometrycznego i katalogu jest automatyczna.

1. Woy dostarczony CD-ROM do napdu CD-ROM

2. Jeeli aktywowany jest tryb Autorun, menu gwne dysku otworzy si au-tomatycznie, w przeciwnym przypadku naley wybra funkcj Wykonaj z menu Uruchomienie (start) Windowsa.

Wpisa albo klikn d:\Setup + Enter (d: to napd CD ROM /DVD: na przykad D:\ albo E:\ albo F:\)

Jeeli oprogramowanie zostao cignite z internetu naley wykona pole-cenia oprogramowania.

3. Po ukazaniu si okna menu naley wybra jzyk instalacji oprogramowa-nia.

4. ledzi instrukcje na ekranie

5. Po zakoczeniu instalacji uruchomi program. Program jest w tym momencie zdatny do uytku w zredukowanej formie

6. Woy dostarczon dyskietk aktualizacyjn do napdu A:\ lub B:\

7. Odpowiedzie Tak na pytanie o aktywacj: program automatycznie zain-staluje konfiguracj personalizowan (dane i znak firmowy)

Uwaga: w przypadku, gdy pliki aktualizacyjne byy otrzymane od firmy OxyTech poczt internetow e-mail niezbdne jest okrelenie katalogu, gdzie s one prze-chowywane, uywajc dostpnego okna

Uwaga: instalowany program musi by tego samego rodzaju co dyskietka z aktua-lizacj (LITESTAR LITE Plus)

8. Wyj z programu i ponownie wej do niego w celu aktywowania nowej konfiguracji w tym momencie program jest gotowy do uytku.

8Uwaga

Uwaga

Uwaga

Uwaga

AKTYWACJA (AKTUALIZACJA) ARCHIWUM FOTOMETRYCZ-NEGOUwaga: podstawowe archiwum fotometryczne nie jest puste, jeeli wprowadzone s dane firm Ready to Use (dane gotowe do uytku).

1. Woy CD ROM Data Disk dostarczony cznie z CD ROM programu (Program Disk) do czytnika pyt.

2. Uruchomi program i aktywowa serwer fotometryczny albo z paska aplikacji Windowsa albo poprzez funkcj KATALOG/Dane fotometryczne.

3. Wybra funkcj KONSERWACJA/Aktualizacja w celu aktywowania okna z list danych fotometrycznych bdcych do dyspozycji (kolumna po lewej stronie).

Uwaga: w celu aktywacji danych po prawej stronie naley zwrci si do serwisu handlowego firmy OxyTech.

4. Zaznaczy archiwa, ktre maj by aktywowane/aktualizowane w kolumnie znajdujcej si w lewej stronie okna dialogowego, a nastpnie potwierdzi przyciskiem OK program dokona automatycznego importu wybranych archiww (operacja importu moe trwa do dugo w zalenoci od pojemnoci danych, ktre maj by importowane; sugeruje si importowanie ich w grupach).

5. Po zakoczeniu tej operacji dane gotowe s do uytku.

Uwaga: moliwe jest importowanie/aktualizowanie danych take przez Internet, w tym przypadku naley wybra funkcj KONSERWACJA/Aktualizacja przez WEB, a nastpnie postpowa tak jak podano w punktach od 3 do 4.

AKTYWACJA (AKTUALIZACJA) ARCHIWUM KATALOGU

Uwaga: podstawowe archiwum katalogowe nie jest puste, jeeli wprowadzone s dane firm Ready to Use (dane gotowe do uytku).

1. Woy CD ROM Data Disk dostarczony cznie z CD ROM programu (Program Disk) do czytnika pyt.

2. Uruchomi program i aktywowa funkcj KATALOG/Szukaj i Karty technicz-ne.

3. Zaznaczy funkcj Szukaj (ikona lornetka).

4. Ustali parametry wyszukiwania (na przykad: wybra jednego lub kilku pro-ducentw oraz zaznaczy opcj Zewntrzny Drogi) a nastpnie zaznaczy ikon Komputer-CD ROM ( funkcja LOCAL ECOD) program automatycznie wyszuka odpowiednie dane na CD ROM i dokona ich importu.

5. Po zakoczeniu tej operacji dane gotowe s do uytku.

Uwaga: moliwe jest importowanie/aktualizowanie danych take przez Internet, w tam przypadku naley ustali parametry wyszukiwania, a nastpnie wybra ikon Komputer-wiat (funkcja ECOD).

9LITESTARLitecalc Uwagi wstpneProgram Litecalc zosta stworzony do obliczania parametrw owietleniowych we wntrzach oraz na drogach przy uyciu opraw owietleniowych pomierzonych (sfo-tometrowanych) zgodnie z systemem C-g (C-Gamma) oraz w terenach otwartych przy uyciu opraw owietleniowych pomierzonych (sfotometrowanych) zgodnie z systemem V-H. Program oblicza natenie owietlenia i luminancj na wszystkich paszczyznach lokalu/obszaru, jak rwnie na poszczeglnych paszczyznach znajdujcych si w nim modeli przy uwzgldnieniu rzucanych przez nie cieni.

PODSTAWOWE POJCIA

Oprawy o emisji bezporedniej i poredniej (Zobacz take Wybr opraw)Usytuowanie paszczyzny emisji wiata fotometrowanej oprawy owietleniowej jest zawsze prostopade do kierunku wiecenia (g=0). Zakada ono, e emisja jest zawsze bezporednia, nawet wwczas, gdy rzeczywista emisja jest porednia (wiato pada na sufi t).Niezbdne jest w takim wypadku obrcenie oprawy o 180, eby zgodnie z zamie-rzeniem zostaa ustawiona we waciwej pozycji pracy.

ZarysJest to obszar reprezentujcy graniczne wymiary obiektw (pomieszcze, modeli, opraw owietleniowych) zamiast ich rzeczywistych, nieregularnych ksztatw. Jest on bardzo uyteczny, poniewa pozwala ograniczy liczb paszczyzn, przez co obiekt jest atwiej i szybciej przesuwany.

OdbiciaW programie mona wprowadza pomieszczenia i tereny otwarte o nieregularnych ksztatach (z moliwoci tworzenia ukw) i o rnych wspczynnikach odbicia poszczeglnych paszczyzn. Do oblicze program wykorzystuje metod lambertow-skich odbi wielokrotnych (odbicia cakowicie rozproszone) lub odbi ograniczonych (uywajc tablic R i C zawierajcych odpowiednie wspczynniki redukcji).

Odniesienie do ukadu wsprzdnych i ustawienie opraw owietleniowych

O wsprzdnych bezwzgldna i lokalna: rodowisko pracy jest zawsze skorelowane z ukadem wsprzdnych, to znaczy z ukadem osi karte-zjaskich X, Y, Z. Sugeruje si, eby lewy, dolny rg planu pokrywa si zawsze z punktem przecicia osi wsprzdnych (X = 0, Y = 0 i Z = 0), tak jak to jest przedstawione na rysunku.

O wsprzdnych wzgldna i jej odniesienie do opraw owiet-leniowych: kada z opraw owietleniowych zwizana jest ze swoim wasnym ukadem wsprzdnych. Znaczy to, e ma ona swj wasny ukad kartezjaski x, y i z, ktry jest skorelowany z bezwzgldnym ukadem wsprzdnych X, Y, Z i w stosunku do ktrego dokonywana jest operacja obrotu oprawy owietleniowej lub jej ustawienie pod okre-lonym ktem.Fotometryczny system ppaszczyzn C, zgodnie z ktrym podawane s dane fotometryczne, jest wzajemny w stosunku do ukadu osi wsprzdnych danej oprawy wietlnej x, y i z gdzie ppaszczyzna C-0 odpowiada paszczynie utworzonej przez o z i cz dodatni osi y. Kady obrt wok was-nej osi powoduje take obrt zbioru paszczyzn C.W celu okrelenia kierunku ppaszczyzny C-0, to znaczy ppaszczyzny bezwzgldnej, do symbolu grafi cznego obrazujcego opraw owietleniow zostaa dodana strza-ka w ksztacie piramidy, ktrej szczyt wskazuje kierunek ppaszczyzny C-0 tak jak to przedstawiono na rysunku. Generalnie ppaszczyzna C-0 ustawiona jest prostopadle do lampy.

Przyciski funkcyjne: s to przyciski znajdujce si w oknach dialogowych, ktre po przyciniciu aktywuj okrelon operacj; na przykad wcinicie przycisku OK potwierdza wprowadzenie danych, wcinicie przycisku Anuluj anuluje dan operacj. Ppaszczyzny C - ukierunkowanie i obroty oprawy

Odniesienie do osi wsprzdnych i osi

Uwaganiektre oprawy mog by zamodelowane jako pored-nie, tak wic ich emisja jest zgodna z kierunkiem wiecenia g=180. Nie jest wtedy koniecz-ne obracanie oprawy.

0

Nacelowanie oprawy

Pasek narzdziowy stay opcje dotyczce opraco-wania projektu

Warto domylna: warto domylna, wedug ktrej ustawiane s oprawy w rodowisku przewiduje, e kady z ktw obrotu x, y i z jest rwny 0 (zero). W tym przypadku wasna o wietlna/o nacelowania oprawy owietleniowej skierowana jest do dou i jest ona prostopada do pasz-czyzny pracy.

Kierunek obrotu dodatni: obrt oprawy wok wasnej osi rozumie si przez dodatni, jeeli dla obserwatora znajdu-jcego si w czci dodatniej osi x, o y o z kierunek tego obrotu jest przeciwny do obrotu wskazwek zegara.

Wybieranie komend z MenuAby wybra komend z menu naley uy jednej z nastpu-jcych metod: uy myszki do wybrania danej komendy i klikn na niej lewym przyciskiem lub wcisn klawisz funkcyjny F10 a nastpnie uy strzaek lewo - prawo oraz gra - d do zaznaczenia danej komendy i wcisn ENTER.

Wybr funkcji z obszaru roboczegoFunkcja moe by wybrana przy pomocy myszki (klikajc lewym przyciskiem na wybranej funkcji) lub przeskakujc z jednej funkcji na drug przy pomocy klawisza TAB i wciskajc ENTER.

Wybr ikony Ikony skojarzone z komendami zawartymi w pasku menu znajduj si na paskach narzdziowych. Aby wybra ikon i uruchomi odpowiadajc jej komend naley klikn na niej lewym przyciskiem myszki.

Wybr pliku z listyProgram Litecalc uywa okien z listami plikw. Aby otworzy jeden z tych plikw naley: dwukrotnie klikn na jego nazwie, ewentualnie wprowadzi nazw w okienku dialogowym i wybra OK lub przesuwa si kursorami w gr i w d listy i nacisn ENTER.

Pasek narzdziowyKada komenda z menu moe by szybko uaktywniona przy uyciu paska narz-dziowego. Pasek narzdziowy zawiera grup ikon, ktre s poczone z komendami menu.Litecalc uywa czterech rnych paskw narzdziowych, dwch staych i dwch powizanych z elementami aktywnymi.Paski te s domylnie usytuowane w grnej czci gwnego obszaru roboczego, poniej paska menu. W kadej chwili mona je usytuowa pionowo. Aby tego do-kona, naley klikn lewym przyciskiem myszki na grnej linii aktywnego paska i trzymajc go wcinitym przesun pasek na obszar roboczy, a nastpnie zwolni przycisk. Pasek zostanie wwczas pokazany w postaci pionowej i bdzie mg by przesunity przy uyciu myszki na dowoln pozycj.Program umoliwia take sprawdzenie opisu funkcji kadej z ikon. Naley w tym celu przesun kursor myszki nad dan ikon, a po kilku sekundach program wywietli odpowiednie objanienie.

LITESTAR

Pasek narzdziowy powizany z elementami aktywnymi opcje

Pasek narzdziowy powizany z elementami aktywnymi opcje do-tyczce wstawianych oprawowiet-leniowych

Pasek narzdziowy stay opcje dotyczce wstawianych obiektw do obszaru roboczego

2

Gwny obszar roboczy (ze zdefi niowanym obszarem)Working Plane

OGRANICZENIA PROGRAMUProgram pracuje przy nastpujcych ograniczeniach:

KSZTAT POMIESZCZENIA Nieregularny z moliwoci tworze-nia ukw

WYMIARY MAKSYMALNE

X = 10 000 m

Y = 0 000 m

Z = 10 000 m

CAKOWITA ILO OPRAW Ilo pamici RAM

ILO RNYCH TYPW OPRAW Ilo pamici RAM

JAK URUCHOMI PROGRAMAby uruchomi program naley wybra jedn z nastpujcych opcji:

wybra ikon z nazw Litecalc z grupy programw znajdujcej si w menu Start systemu Windows,

uy Uruchom w menederze programw i wpisa C:\CIEKA DOSTPU\NAZWA KATALOGU\BIN\interf a nastpnie wcisn ENTER (domylna nazwa katalogu to: OxyTech).

zaznaczajc ikon Litecalc w oknie dialogowym Menedera programw - poprzez dwukrotne i szybkie kliknicie na ikonie,

JAK WPROWADZI PIERWSZY PROJEKT

Po uruchomieniu programu otwiera si Obszar roboczy skadajcy si z nastpu-jcych elementw:

Pasek menu - z komendami do dalszej pracy z projektem,

Paski narzdziowe - z ikonami odpowiadajcymi komendom paska menu,

Zasadniczy obszar roboczy - uywany do wprowadzania graficznego pomieszczenia/obszaru,

Paski przewijania - uywane do przesuwania pomieszczenia/obszaru w lewo i w prawo oraz do gry i w d.

LITESTAR

Uwaga

Pasek menu zawiera nastpujce komendy: Plik z komendami Nowy, Otwrz, Zapisz. Projekt wspomagany do zarzdzania parametrami projektu poprzez

uzupenienie odpowiednich pl kreatora okrelajcych analizowane po-mieszczenie/obszar, ilo i typ opraw, sposb montau czy te wartoci wspczynnikw wymaganych do przeprowadzenia oblicze.

rodowisko ze wszystkimi niezbdnymi komendami do pracy z pomieszc-zeniem/obszarem.

Oprawy ze wszystkimi niezbdnymi komendami do wprowadzenia opraw owietleniowych do pomieszczenia/obszaru.

Struktury z funkcjami zarzdzania strukturami opraw owietleniowych mon-towanych na wieach/masztach lub elementami moduowymi wyposaenia wntrz.

Modele ze wszystkimi komendami niezbdnymi do wprowadzenia modeli do pomieszczenia/obszaru.

Obliczenia do wykonania kalkulacji parametrw owietleniowych. Wyniki do zarzdzania funkcjami wizualizacji tabel i wykresw na wszystkich

powierzchniach, ktre wchodz w skad rodowiska lub wyposaenia (na bazie otrzymanych wynikw).

DXF: zawiera funkcje uyteczne do zarzdzania plikami w formacie DXF powstaymi przy pomocy programw typu AUTOCAD lub innych.

Opcje do zmiany konfiguracji paskw narzdziowych, wywietlania siatki i osi X, Y w obszarze roboczym.

Widok: zawiera funkcje pozwalajce na ustawienie odpowiedniego widoku, dziki ktremu mona obserwowa rodowisko, okreli wygld kocowy (rendering), przej z widoku typu box (w ktrym pokazany jest tylko prostopadocian zawierajcy wyposaenie) do widoku penego.

Normy: do sprawdzenia wymaga owietleniowych. Katalog: daje dostp do funkcji zarzdzania danymi fotometrycznymi (funkcja

Dane fotometryczne), pozwala na wyszukiwanie okrelonych produktw oraz kart technicznych (funkcja Znajd i Karty techniczne modu Liswin/Katalog Elektroniczny), a take tworzenie kosztorysw (Oferty modu Lisman).

Pomoc, ktra daje dostp do: Info informacje na temat usug wiadczonych przez firm OXYTECH Encyklopedia encyklopedia terminologii dotyczcej owietlenia Tutorial automatyczna demonstracja programu (samouczek) Instrukcja uytkownika instrukcja uytkowania programu

Zdefiniowanie wprowadzanego pomieszczenia/obszaru do projektu mona dokona na trzy rne sposoby

Uwaga: na tym etapie nie jest konieczne wprowadzenie kodu lub nazwy projektu; dane te mog by wprowadzone w kocowej fazie pracy, tj. w chwili zapisywania projektu):

A. RODOWISKO/Twrz - poprzez wprowadzenie planu danego rodowiska, a nastpnie jego wysokoci. Jeeli mamy do czynienia z wntrzem, to w tym przypadku strop moe by tylko paski. Przy wyborze tej opcji sugeruje si projektowanie przy pliku DXF wczytanym jako podkad, co znacznie uatwia wprowadzenie obszaru, ktry ma by owietlony. W celu aktywacji tego trybu naley wybra z menu polecenie rodowisko/Twrz.

B. RODOWISKO/Twrz/Zmiana rodowiska - jeeli nie jest aktywny aden lokal/obszar wprowadzony wczeniej to program przedstawia rodowisko prostoktne, w ktrym mona wprowadzi zmiany zarwno przez wprowa-dzenie nowych wsprzdnych wierzchokw, jak i poprzez przeciganie wierzchokw za pomoc myszki. W przypadku aktywnego lokalu/obszaru opcja ta umoliwia wprowadzenie zmian za pomoc sposobw omwionych powyej. W celu aktywacji tego trybu naley wybra z menu rodowisko/Twrz/Zmiana rodowiska.

C. RODOWISKO/Zbir gotowych - poprzez wybr danego lokalu lub obszaru z dostpnych w bibliotece. W tym przypadku strop nie musi by paski (np. moe to by sklepienie ukowe lub w ksztacie paszczyzny nachylonej). W celu aktywacji tego trybu naley wybra z menu RODOWISKO/Zbir gotowych.

Menu Plik

PLIKMenu PLIK pozwala na uywanie polece powizanych z plikami projektu oraz na wyjcie z programu.

Ikony (pasek narzdziowy - Projekt)Nowy Projekt Otwrz Projekt Zapisz projekt

Informacje o projekcie

Po wybraniu pozycji Plik na ekranie rozwija si menu, na ktre skadaj si na-stpujce polecenia:

Nowy projekt w celu utworzenia nowego projektu.

Nowy projekt Zachowaj DXF w celu zdefiniowania nowego projektu z zachowaniem uprzednio importowanego ta DXF;

Otwrz projekt w celu otworzenia okrelonego projektu znajdujcego si w archiwum.

Zapisz projekt - polecenie suce do zachowania aktualnego projektu.

Informacje o projekcie - polecenie suce do wprowadzenia informacji powizanych z aktualnym projektem.

Waciwoci - w celu otworzenia okna waciwoci, w ktrym podana jest liczba elementw skadowych danego projektu, tryb pracy projektu (wspo-magany lub samodzielny) oraz strzaki nawigacyjne do przechodzenia do innych okien danego projektu.

Otwrz Obraz - w celu otworzenia wybranego obrazu i doczenia go do listy obrazw.

Organizacja projektw w celu dostpu do okna menedera programw i wykonania operacji zwizanych z plikami projektu takich jak zmiana nazwy albo przeniesienie danego pliku do innego katalogu.

Ustaw stron tytuow w celu wybrania funkcji Widok 3D rodowiska, ktry zostanie wydrukowany na stronie tytuowej.

Ustawienia wydruku w celu konfiguracji drukarki, wybr tej komendy ak-tywuje okno konfiguracyjne drukarki typowe dla rodowiska Windows.

Wydruk, w celu wydrukowania danych, rezultatw i elementw graficznych projektu.

Personalizacja - suca do wprowadzenia danych o aktualnym uytkowniku.

Aktualizacja - w celu wprowadzenia zmian i uzupenie w konfiguracji pro-gramu poprzez pliki modyfikacyjne dostarczone przez producenta. Do stacji dyskw naley wprowadzi dyskietk z modyfikacj programu otrzyman od producenta i wybra opcj, po ktrej program dokona modyfikacji konfiguracji programu i ewentualnego archiwum.

Import - pozwala na przeksztacenie projektw poprzedniej wersji LITESTAR w formacie LTS lub RUN na format LPJ. Umoliwia ponadto uruchomienie programu bez dyskietki aktywacyjnej, jeeli zainstalowana jest poprzednia wersja programu posiadajca tak sam liczb pierwsz (na przykad 4xx), pozwala take na import pliku fotometrycznego (FOTOM.FDB) z archiwum poprzedniego programu.

1 ..4 Mog zosta

Wyjd - suca do zakoczenia pracy z programem.

Nowy Projekt

5LITESTAR

Project Save

De nition Code and Project References

Wybr tej funkcji powoduje wejcie do obszaru roboczego. Jeeli aktywny by inny projekt i nie zosta zachowany to program zapyta czy zachowa projekt zanim zo-stanie wprowadzony jakikolwiek element do nowego projektu.

W pierwszej fazie pracy program nie pyta o podanie kodu i/lub nazwy projektu; operacji tych mona dokona po zakoczeniu pracy albo od razu (co sugerujemy wykona) przez funkcj PLIK/Zapisz projekt.

Zdefi niowanie wprowadzanego pomieszczenia/obszaru do projektu mona doko-na na trzy rne sposoby:

A. RODOWISKO/Twrz poprzez wprowadzenie planu danego rodowiska, a nastpnie jego wysokoci. Jeeli mamy do czynienia z wntrzem to w tym przypadku strop moe by tylko paski. Przy wyborze tej opcji sugeruje si projektowanie przy pliku DXF wczytanym jako podkad, co znacznie uatwia wprowadzenie obszaru, ktry ma by owietlony. W celu aktywacji tego trybu naley wybra z menu polecenie rodowisko/Twrz.

B. RODOWISKO/Twrz/Zmiana rodowiska jeeli nie jest aktywny aden lokal/obszar wprowadzony wczeniej to program przedstawia rodowisko prostoktne, w ktrym mona wprowadzi zmiany zarwno przez wprowa-dzenie nowych wsprzdnych wierzchokw, jak i poprzez przeciganie wierzchokw za pomoc myszki. W przypadku aktywnego lokalu/obszaru opcja ta umoliwia wprowadzenie zmian za pomoc sposobw omwionych powyej. W celu aktywacji tego trybu naley wybra z menu rodowisko/Twrz/Zmiana rodowiska.

C. RODOWISKO/Zbir gotowych poprzez wybr danego lokalu lub obszaru z dostpnych w bibliotece; w tym przypadku strop nie musi by paski (np. moe to by sklepienie ukowe lub w ksztacie paszczyzny nachylonej). W celu aktywacji tego trybu naley wybra z menu RODOWISKO/Zbir gotowych.

Nowy projekt Zachowaj DXF Funkcja ta pozwala na zachowanie importowanego wczeniej jako to pliku DXF. Funkcja ta uywana jest w przypadku, kiedy realizowany projekt przewiduje wicej ni jeden pokj.Mona tworzy kady pokj oddzielnie, zachowa projekt, a nastpnie, po wybraniu funkcji Nowy projekt - Zachowaj DXF, zaprojektowa drugi pokj, zachowujc importowany DXF.

Otwrz projektWybr tej funkcji daje dostp do okna dialogowego przed-stawionego na rysun ku, przy pomocy ktrego mona wybra projekt uprzednio zachowany. W tym celu naley poda nazw projektu w polu Nazwa pliku, a nastpnie wybra pole cenie Otwrz lub dwukrotnie klikn le wym przyciskiem myszy na wybranym pliku do otwarcia.

Zapisz projektKomenda ta pozwala na zachowanie projektu. Po jej wybraniu na ekranie pojawia si okno dialogowe gdzie naley wpisa Nazw pliku, pod ktr ma on zosta zachowany i wcisn przycisk Zapisz. W miejscu tym mona take zmieni nazw projektu - jest to uyteczne w przypadku, kiedy pracuje si nad rnymi rozwizaniami tego samego projektu.Jeli informacje o projekcie nie zostay jeszcze okrelone, program poprosi w tym miejscu o ich wprowadzenie (patrz ko menda Informacje o projekcie).Projekt zostaje zachowany jako jeden plik, z rozszerzeniem LPJ; plik ten moe by wprowadzony do jakiejkolwiek teczki, ewentualnie take w sieci.

Wybr pliku z projektemWybr pliku z projektem

Zapisywanie projektuZapisywanie projektu

Project SaveProject Save

De nition Code and Project ReferencesDe nition Code and Project References

6

Informacje o projekcie

Informacje o projekcieKomenda ta pozwala na wpro wadzenie dodatkowych informa cji zwizanych z projektem. W oknie dialogowym naley wpro wadzi nastpujce dane:

Nazwa projektu

Projektant

Klient

Kod projektu

Data

Okno to zawiera rwnie dwa pola, w ktrych mona wprowa dza szczegowe notatki i uwagi dotyczce projek-tu. Wszystkie podane w tym oknie informacje s drukowane na stronie tytuowej wydruku projektu.

Otwrz ObrazFunkcja Otwrz Obraz pozwala na otworzenie okna wyboru. Po wybraniu pliku obra-zu i potwierdzeniu przyciskiem OK, program otwiera modu zarzdzania obrazami i wywietla dany obraz.

Uwaga: Dodanie danego obrazu do listy moliwe jest rwnie dziki funkcji Wygld (Rendering).

W module zarzdzania obrazami znajduje si nastpujce menu:

Plik z funkcjami:

Otwrz obraz - w celu otworzenia nowego obrazu.

Zapisz jako - w celu zapisania danego obrazu pod inn nazw.

Waciwoci - w celu otworzenia lub zamknicia okna waciwoci obrazw, w ktrym podana jest nazwa danego obrazu oraz cieka dostpu; w oknie tym znajduj si rwnie przyciski suce do nawigacji pomidzy poszczeglnymi oknami programu.

Zamknij - w celu zamknicia biecego obrazu.

Wyniki z funkcjami:

Kaskada Poziomo ssiadujce - w celu kaskadowe-go uoenia okien projektu lub ustawienia ich obok siebie.

Wizualizacja ikon - w celu wizualizacji ikon w oknie.

W dolnej czci menu wywietlona jest nazwa projektu (po klikniciu na ni powraca si do projektu pierwotnego - obszaru roboczego) oraz wykaz obrazw wczonych do listy obrazw; po zaznaczeniu na licie okrelonego obrazu jest on wywietlany na ekranie.

Ustaw stron tytuow Opcja ta zarzdza funkcjami wizualizacji 3D rodowiska i umoliwia okrelenie widoku, ktry bdzie wydrukowany na stronie gwnej projektu.Widok 3D przedstawia okno, przy pomocy ktrego mona okreli najlepszy punkt ob serwacji (Kadrowanie). Do dyspozycji s nastpujce funkcje:

Obrt, w celu dokonania obrotu rodowiska wobec pionowej osi Z oraz wobec poziomych osi X i Y, gdzie osie X, Y i Z s osiami bezwzgldnymi. Obrotu mona dokona klikajc lewym przyciskiem myszki na strzaki po prawej i lewej stronie, albo naley zapa przy pomocy lewego przycisku myszki kwadrat poredni, a nastpnie, trzymajc przycisk wcinity, naley przemieszcza si w prawo lub w lewo, wzgldnie okrelajc kt obrotu podany po prawej stronie.

Przesu (przemieszczenie), w celu przemieszczenia rodowiska wobec trzech osi X,Y,Z. Rozstaw przemieszczenia mona okreli w polu po prawej stronie

Uwaga

Modu zarzdzania obrazami

7LITESTAR

Wybr danych do wydruku

Okrelenie widoku

Zoom, w celu powikszenia (IN) lub pomniejszenia (OUT) rodowiska, zgodnie z zaprogramowanym rozstawem (te parametry mog by zmienione przez uytkownika).

Dopasuj, w celu wkadrowania rodowiska w rodek ekranu w przypadku dokonania wczeniejszych powtarzajcych si przemieszcze lub operacji zoo-mowania.

Reset, w celu przywrcenia pierwotnego widoku rodowiska, po kolejnych przemieszczeniach.

Ognisko, w celu ustalenia dugoci ogniskowej, przy pomocy ktrej obserwowane jest rodowisko.

Ustalony widok zostanie wydrukowany na pierwszej stronie projektu.Przy pomocy funkcji Zamknij mona wrci do Obszaru roboczego.

WydrukKomenda ta pozwala na wykonanie wydruku projektu. Wydruk zawiera informacje o pomieszczaniu i oprawach, widok 3D Lokalu/Obszaru, wyniki oblicze w postaci liczbowej i grafi cznej (2D i 3D) oraz obrazy z wizualizacj bdce wynikiem komendy Powlekanie. Ponadto pozwala na wydruk do pliku PDF zaznaczonych elementw projektu.

Ikony (pasek narzdziowy - Projekt)

Wydruk Projektu

Po zaznaczeniu tej funkcji otwiera si okno dialogowe, przy pomocy ktrego mona ustali elementy projektu do wydruku wybrane z: danych podstawowych, danych doty czcych opraw owietlenio wych, lamp i nacelowania, widokw rodowiska, wyni kw, wykresw grafi cznych, renderingw (wygld) lub ob razw, ktre zostay uprzed nio utworzone, koczc na spisie treci. Mona rwnie zadecydowa czy maj by wydrukowane wyniki oblicze linii elektrycznych lub wyniki rachunku ekonomicznego.W dolnej czci okna mona dokona nastpujcych operacji:

Okreli jzyk wydruku (spord jzykw bdcych do dyspozycji).

Zmodyfikowa uprzednio wprowadzone informacje o projekcie (funkcja Informacje o projekcie); jeeli informacje o projekcie nie zostay wprowadzo-ne wczeniej, program automatycznie otwiera odpowiednie okno dialogowe (Okno Informacje o projekcie), w ktrym mona poda dane dotyczce projektu niemniej jednak mona dokona wydruku bez wprowadzenia tych danych.

Wej do opcji konfiguracji drukarki.

Zachowa zaznaczone elementy projektu w pliku PDF. W tym przypadku program otwiera okno dialogowe, w ktrym naley poda nazw pliku do zachowania w formacie PDF. Po potwierdzeniu program utworzy plik, ktry bdzie mg by otworzony w programie ACROBAT READER lub innych programach umoliwiajcych odczyt plikw w tym formacie.

Okno informacji o projekcie, ktre jest otwierane po wybraniu komendy Informacje o projekcie zawiera nastpujce pola:

Nazwa projektu

Projektant

Klient

8

Uwaga

Customize

Kod projektu

DataMona take wprowadzi Uwagi i Notatki do Projektu, ktre bd wydrukowane przez program na stronie tytuowej projektu.Po zakoczeniu wprowadzania okrelonych informacji i potwierdzeniu polecenia przyciskiem OK, program dokonuje wydruku zaznaczonych elementw projektu - operacja ta moe zosta anulowana przyciskiem Anuluj i wwczas program powraca do Obszaru roboczego.

PersonalizacjaKomenda ta pozwala na zmian danych o aktualnym uytkowniku programu.Okno personalizacji pozwala na zmian nastpujcych danych:

Nazwa firmy

Adres

Numer telefonu i faxuMona take dokona konfi guracji niektrych elementw programu, takich jak: zastosowane jednostki miary (system metryczny lub angielski system miar), ustalenie margi-nesw wydruku, ustalenie miejsca nadruku fi rmowego, ustalenie ta rysunku, aktywowanie funkcji okrelajcej typ strumienia wiata opraw wietlnych, aktywowanie funkcji wydruku na pierwszej stronie widoku 3D oraz informacji o zgodnoci z formatem 1:x.Wybranie OK potwierdza dokonane modyfi kacje, nato-miast wybranie Anuluj powoduje wyjcie bez zachowania wprowadzonych zmian.

ImportujFunkcja ta pozwala na:

Przeksztacenie projektw poprzedniej wersji programu LITESTAR w formacie LTS lub RUN na format LPJ.

Import pliku fotometrycznego (FOTOM.FDB) z archiwum poprzedniej wersji programu.

Sekwencja czynnoci, ktre naley wykona jest nastpujca:

Zainstalowa program.

Importowa poprzedni plik fotometryczny (funkcja Import FDB) - jest to funkcja opcjonalna, gdy po uruchomieniu programu moliwy jest import nowych fotometrii przy pomocy funkcji Modyfikacje Serwera fotometrycznego.

Sposb dziaania:

Zaznaczy funkcj Import FDB.

Zaznaczy plik FDB, ktry ma by importowany i potwierdzi polecenie.

Przeksztaci projekty w formacie LTS lub RUN (funkcja Konwersja LTS > LPJ i Konwersja RUN > LPJ)

operacja ta jest opcjonalna, ale sugeruje si, eby zostaa wykonana, poniewa atwiej jest w ten sposb wykona kopi projektu (backup).

Sposb dziaania:

Zaznaczy funkcj Konwersja LTS > LPJ lub Konwersja RUN > LPJ.

Zaznaczy plik LTS lub RUN (znajdujcy si w katalogu \DATA\Prjs), ktry ma by importowany i potwierdzi polecenie - moliwe jest zaznaczenie kilku projektw.

9LITESTAR

Okrelenie parametrw Wntrz

Menu Edycja

Menu Projekt wspomagany

EDYCJAMenu Edycja zawiera podstawowe funkcje doty czce edycji projektu (cofanie i

przywracanie wpro wadzo nych zmian) oraz funkcj umoliwiajc po miar od legoci w tworzonym projekcie:

Cofnij - w celu cofnicia zmian lub bdw popenionych wczeniej w projek-cie (np. pozwala na przemieszczenie oprawy owietleniowej na miejsce, w ktrym znajdowaa si przed dokonaniem zmian itp.).

Ponw - w celu przywrcenia stanu projektu po jednej lub wielu operacjach cofnicia.

Przesunicie pocztku ukadu wsprzdnych; funkcja ta jest uyteczna kiedy naley przesun pocztek ukadu wsprzdnych danego rysunku w inne, bardziej odpowiednie miejsce. Po zaznaczeniu tej funkcji otwiera si okno dialogowe, w ktrym naley poda parametry przemieszczenia x, y i z.

Zmierz odlego - funkcja ta suy dla zmierzenia odlegoci w [m] pomidzy dwoma punktami na Paszczynie roboczej. Po wybraniu tej funkcji naley zaznaczy przy pomocy myszki pierwszy punkt odcinka, a nastpnie jego drugi punkt - program wywietla mierzony odcinek w kolorze czerwonym, natomiast warto pomiaru pokazana jest w lewej grnej czci ekranu. Mona mierzy odlegoci pomidzy wieloma punktami zaznaczajc je myszk. Po wciniciu prawego przycisku myszki aktywowane jest menu podrczne zawierajce funkcje: Przesu, Zoom, Siatka, Kadruj Lokal/Obs-zar oraz Zakocz w celu zamknicia funkcji (mona take zamkn funkcj wciskajc przycisk ESC).

PROJEKT WSPOMAGANYMenu Projekt wspomagany pozwala na operowanie funkcjami skorelowanymi z uproszczon konfi guracj wntrz, drg, tuneli i linii elektrycznych.Menu dysponuje nastpujcymi funkcjami:

Wntrza - w celu ustalenia projektu wntrz poprzez wybr midzy opcjami: lokal o planie prostoktnym, w ksztacie litery L lub wybrany z biblioteki, z moliwoci dodania opraw owietleniowych w rzdach i kolumnach, take z zastosowaniem funkcji oblicze automatycznych.

Drogi uproszczone - w celu okrelenia instalacji owietlenia drogi zgodnie z wymaganiami normatywnymi zawartymi we wskazaniach CIE 30, a take w celu automatycznego obliczenia odlegoci midzy supami przy optymalizacji rwnomiernoci wzdunej.

Drogi Regularne/Nieregularne (typowe/nietypowe) - w celu zarzdzania dro-gami kilkupasmowymi, na ktrych zainstalowane s oprawy owietleniowe o rnej typologii i wysokoci montau zalenej od ich typu.

Tunele - w celu zaprojektowania instalacji owietleniowej w tunelu drogowym na odcinku prostoliniowym.

Sie elektryczna, w celu obliczenia spadku napicia na przyczach linii elektrycznych zasilajcych drogowe urzdzenia owietleniowe i wntrz.

WntrzaFunkcja ta pozwala na automatyczne ustalenie instalacji opraw owietleniowych w okrelonym wntrzu wybra-nym spord dostpnych moliwo ci.Po zaznaczeniu tej funkcji otwiera si okno dialogowe, przy pomocy ktrego mona ustali nastpujce parametry:

Typ lokalu: mona do-kona wyboru pomieszczenia, ktre ma by wprowadzone do projektu spord opcji przedstawionych poniej:

Lokal o planie prostoktnym: w tym przypadku naley wprowadzi dane dotyczce dugoci X, szerokoci Y i wysokoci Z.

Lokal o planie w ksztacie litery L: w tym przypadku naley poda 5 wy-

20

Uwaga

miarw: X, Y, X1, Y1 tak jak pokazano na rysunku oraz wysoko Z.

Lokal wybrany z biblioteki: po zaznaczeniu tej opcji otwiera si okno z wyka-zem dostpnych w bibliotece pomieszcze; po wybraniu jednego z nich naley ustali zarys pomieszczenia.

W dolnej czci sekcji Typ lokalu znajduj si przyciski suce do wyboru koloru i wspczynnika odbicia dotyczcego podogi, cian i sufitu. Mona wybra jeden kolor dla wszystkich cian; w przypadku wyboru cian o rnych kolorach naley zastosowa funkcj RODOWISKO/Zmie kolor i wsp. odbicia.

Oprawa owietleniowa: mona ustali dane dotyczce oprawy oraz dane fotometryczne, ktre zostan zastosowane w projekcie. W celu wybrania tej funkcji naley wcisn przycisk Wybr oprawy, przy pomocy ktrego program przechodzi do funkcji zarzdzania bankiem danych fotometrycznych (funkcja OPRAWY/Wstaw opraw); po potwierdzeniu tego polecenia program wywietla dane w odpowiednich polach.

Ustawienie opraw: sekcja ta suy do okrelenia ustawie opraw, do wyboru dostpne s nastpujce opcje:

W rzdach i kolumnach (funkcja OPRAWY/Wstaw rzdy i kolumny opraw).

Poprzez obliczenie wartoci cakowitego strumienia wietlnego w tym przypadku, biorc za podstaw redni warto natenia owietlenia Obs-zaru roboczego, program oblicza wymagan ilo opraw owietleniowych konieczn do zapewnienia wymaganego poziomu owietlenia. Funkcja ta jest dostpna po wciniciu przycisku Obliczenia automatyczne skd przechodzi si do okna dialogowego (funkcja OPRAWY/Wstaw oprawy automatycz-nie).

Po potwierdzeniu przyciskiem OK program podaje odpowiednie dane w przezna-czonych do tego celu polach dotyczce rozmieszczenia opraw w oknie dialogowym PROJEKT WSPOMAGANY/Wntrza.

Uwaga: funkcja PROJEKT WSPOMAGANY/Wntrza moe wprowadzi do projektu jednorazowo tylko jeden typ oprawy owietleniowej. Jeeli projektant po ustaleniu rodowiska, typu oprawy owietleniowej oraz rozmieszczenia opraw i potwierdzeniu tych operacji zamierza wprowadzi dodatkowe oprawy, musi on wybra opcj Projekt samodzielny z menu PROJEKT WSPOMAGANY. Projekt zostanie wtedy odbloko-wany i bdzie istniaa moliwo dostpu do funkcji dodania dodatkowych opraw.

W dolnej czci okna znajduj si nastpujce przyciski:

OK - w celu potwierdzenia polecenia i wyjcia z danej funkcji. W ten sposb program automatycznie tworzy rodowisko wraz z przewidzianymi oprawa-mi.

Obliczenia - w celu bezporedniego dostpu do funkcji obliczeniowych (funkcja OBLICZENIA/Start).

Anuluj - w celu wyjcia z funkcji bez zachowania wprowadzonych elemen-tw.

2LITESTAR

Uwaga

Drogi uproszczoneFunkcja ta pozwala na automatyczne okrelenie instalacji opraw owietleniowych na prostym odcinku drogi zgodnie z wymaganiami normatywnymi zawartymi we wskazaniach CIE 30, a take automatyczne obliczenie odlegoci midzy dwoma kolejnymi supami przy ustaleniu najlepszego wariantu rwnomiernoci wzdunej luminancji.

Naley poda nastpujce parametry:

Typ instalacji: oznacza typologi, wedug ktrej ustawione s rzdy opraw owietleniowych - mona wybra spord nastpujcych moliwoci:

Rozmieszczenie prawostronne (jeden rzd po prawym brzegu drogi).

Rozmieszczenie lewostronne (jeden rzd po lewym brzegu drogi).

Rozmieszczenie naprzeciwlege (dwa rzdy po obu brzegach naprzeciwle-gle).

Rozmieszczenie naprzemianlege (dwa rzdy po obu brzegach naprzemian-legle).

Rozmieszczenie rodkowe (jeden rzd w barierze ochronnej).

Rozmieszczenie naprzeciwlege & rodkowe (rzdy po obu brzegach drogi i w barierze ochronnej).

Pochylenie oprawy [] jest to kt, wedug ktrego obrcona jest oprawa wok osi rwnolegej do powierzchni drogi i przechodzcej przez wasny centralny punkt wietlny. Przyjmuje si, e pochylenie ma 0 przy ustawieniu oprawy w pozycji poziomej i osi wietlnej w pozycji pionowej. Obrt jest dodatni, jeeli oprawa obraca si w kierunku przeciwnym do obrotu wskazwek zegara, widziana z pozycji obserwatora, ktry widzi sup podtrzymujcy opraw po swojej lewej stronie.

Wysoko [m]: jest to wysoko, na jakiej umieszczone s oprawy, rozumiana jako wysoko centralnego punktu wietlnego od paszczyzny drogi.

Odlego od lewego brzegu [m]: jest to odlego linii pionowej przechodzcej przez centralny punkt wietlny na paszczynie drogi od lewego brzegu drogi. Przyjmuje si, e jest to warto dodatnia, jeeli jest mierzona w kierunku do wewntrz drogi.

Odlego od prawego brzegu [m]: jest to odlego linii pionowej przechodzcej przez centralny punkt wietlny na paszczynie drogi od prawego brzegu drogi. Przyjmuje si, e jest to warto dodatnia, jeeli jest mierzona w kierunku do wewntrz drogi.

Wspczynnik utrzymania [%]: jest to wspczynnik utrzymania jednakowy dla wszystkich opraw owietleniowych.

Odlego midzy supami [m]: jest to odlego pomidzy dwoma kolejnymi supami/oprawami owietleniowymi ustawionymi po tej samej stronie drogi.

Szeroko bariery ochronnej [m]: jest to szeroko bariery ochronnej w przypadku instalacji, ktra przewiduje ustawienie opraw owietleniowych w rzdzie umieszczonym w barierze ochronnej albo w przypadku umieszczenia jednego rzdu w barierze i rzdw po brzegach drogi.

Ilo pasw ruchu: jest to ilo pasw ruchu przewidzianych na jezdni.

Szeroko pasa ruchu [m]: jest to szeroko kadego pasa ruchu.

Tabela R: jest to tabela wspczynnikw odbicia, przy pomocy ktrych oblic-zane s parametry luminancji nawierzchni drogowej. Do dyspozycji s dwa rodzaje tabel: tabela R i tabela C.

22 Wspczynnik q0: jest to wspczynnik odbicia, ktry

zosta zastosowany do okrelenia tabeli.

Korekta koloru w celu uwzgldnienia typu stosowa-nej lampy dla celw obliczeniowych (parametr ten praktycznie nie jest uywany).

W oknie tym aktywne s nastpujce przyciski:

Wybr oprawy: przy pomocy tej komendy mona wej do funkcji zarzdzania baz danych fo-tometrycznych i wybra dane fotometryczne do zastosowania w danym projekcie. Zobacz rozdzia OPRAWY/Wstaw opraw.

OK - w celu potwierdzenia wprowadzenia danych i wyjcia z danej funkcji. W ten sposb program automatycznie tworzy odcinek drogi pomidzy dwoma kolejnymi supami - stanowi to obszar obli-czeniowy.

Obliczenie odlegoci midzy supami - w celu obli-czenia odlegoci midzy dwoma kolejnymi supami umieszczonymi w tym samym rzdzie. Po wybraniu tej funkcji otwiera si okno dialogowe, w ktrym znajduj si nastpujce przyciski funkcyjne:

Dodaj opraw owietleniow - w celu dodania nowej oprawy owietleniowej do listy (moliwo wprowadzenia trzech typw opraw).

Usu opraw owietleniow - w celu usunicia danej oprawy owietleniowej z listy.

Oblicz - w celu ob liczenia optymalnej odlegoci midzy supami dla kadej z zaznaczonych opraw owiet-leniowych. Jest to proces au tomatyczny, a do ustalenia odlegoci midzy supami od-powiadajcej najlep-szemu wariantowi rwnomiernoci wzdunej luminan cji.

Zastosuj najlepszy - w celu zaznaczenia najlepszego wariantu i automatycznego wprowadzenia wartoci odpowiadajcej odlegoci midzy supami do odpo wiedniej komrki.

Obliczenia - w celu bezporedniego dostpu do funkcji obliczeniowych (funkcja OBLICZENIA/Start).

Anuluj - w celu wyjcia z tej funkcji.

Drogi regularne/nieregularne (typowe/nietypowe)Funkcja ta pozwala na automatyczne ustalenie drg wielopasmowych, chodnikw i barier ochronnych (pasw zieleni) z zastosowaniem opraw owietleniowych o od powiedniej typologii, take z uwzgldnieniem rnych wy sokoci ich zamontowania. Po wybraniu tej funkcji otwiera si okno dialogowe, w ktrym naley poda pa rametry drogi i umiejscowie nie opraw owietleniowych.

Przyciski funkcyjneW oknie tym znajduj si trzy podstawowe przyciski funk cyjne: OK, w celu potwier dzenia wprowadzonych da nych i przejcia do nastp nego etapu.

Uwaga: jeeli wprowadzenie danych nie jest kompletne, program nie przechodzi do nastpnego etapu tylko wywietla pola brakujcych danych,

Obliczenia, ktre daj bezpo redni dostp do funkcji obliczeniowych (funkcja OBLICZENIA/Start) oraz Anuluj, w celu anulowania danej operacji i powrotu do Obszaru roboczego.W oknie znajduj si trzy zakadki: Oglne (podstawowa), Drogi i Oprawy. Po wybraniu funkcji aktywna jest zakadka podstawowa - Oglne.

Oglne

Zakadka ta pozwala na wprowadzenie parametrw danej drogi rozpoczynajc wedug ukadu standardowego, su-gerowanego przez modu Zalecenia CIE 30 (Droga regularna, tj. typowa), przy pomocy ktrego mona opracowa rne konfi guracje drg i opraw owietleniowych z uwzgldnieniem odpowiedniej typologii. Zakadka ta pozwala na ustalenie nastpujcych parametrw:

Typ instalacji: mona dokona wyboru pomidzy Instalacj regularn, tzn. typow (wprowadzanie danych dokonuje si w zakadce Oglne) i Instalacj nieregularn, tzn. nietypow (wprowadzanie danych w zakadkach Drogi i Oprawy). Praca projektanta jest uatwiona poprzez moliwo pracy przy jednoczesnym korzystaniu z obu wariantw. Mona rozpocz od instalacji typowej, potem przej do zakadki Drogi lub Oprawy i uzupeni dane lub wprowadzi nowe (przy przechodzeniu z zakadki Oglne-Drogi regularne do zakadek Drogi i/lub

Roads Parameters De nition

Uwaga

2LITESTAROprawy, program dokonuje automatycznej konwersji typologii drogi z regularnej-typowej na nieregularn-nietypow). Wzgldnie mona wybra Drogi nieregularne (nietypowe) i przej bezporednio do zakadek Drogi i Oprawy - w tym przypadku pola okna dialogowego bd puste.

Jeden kierunek ruchu - suy do okrelenia czy zesp drg (pasw ruchu) jest jednokierunkowy czy te dwukierunkowy.

Typ jezdni (pasa ruchu) mona wybra pomidzy nastpujcymi opcjami:

Jezdnia pojedyncza: w tym przypadku program wybierze wariant zakadajcy jedn jezdni i dwa chodniki po obu jej brzegach posiadajce wymiary podane w sekcji Dane dotyczce jezdni.

Dwie jezdnie symetryczne - pasy ruchu symetryczne: w tym przypadku program wybierze wariant zakadajcy dwa pasy ruchu o tej samej szerokoci przedzielone barier ochronn i dwa chodniki po brzegach o wymia-rach podanych w sekcji Dane dotyczce jezdni.

Dwie jezdnie asymetryczne - pasy ruchu asymetryczne: program utworzy dwa pasy ruchu o rnej szerokoci przedzielone barier ochronn i dwa chodniki po brzegach o wymiarach podanych w sekcji Dane dotyczce jezdni.

Typ instalacji - mona wybra pomidzy poniszymi wariantami, ktre rni si w zalenoci od wybranej typologii jezdni:

Jezdnia pojedyncza

Jeden rzd po prawej stronie

Jeden rzd po lewej stronie

Dwa rzdy naprzeciwlege

Dwa rzdy naprzemianlege

Dwie jezdnie symetryczne



Jeden rzd centralny

Dwa rzdy naprzeciwlege na kadej jezdni

Dwa rzdy naprzemianlege na kadej jezdni

Dwie jezdnie asymetryczne



Jeden rzd centralny

Jeden rzd na kadej jezdni

Jeden rzd - dwa rzdy naprzeciwlege

Jeden rzd - dwa rzdy naprzemianlege

Jeden rzd centralnie - dwa rzdy naprzeciwlege

Jeden rzd centralnie - dwa rzdy naprzemianlege

Dane dotyczce jezdni - okrelane s tutaj takie dane jak: szeroko odcinka drogi (m) branego pod uwag (pasy ruchu, pas ochronny i chodniki), liczba punktw obliczeniowych poprzecznych kadego elementu oraz tabela wspczynnikw redukujcych odbicie (Tabele R: C1, C2, R1, .) i odpowiedni wspczynnik q0 jednakowy dla kadego elementu drogi.

Uwaga: w przypadku chodnikw i pasa bariery ochronnej program automatycznie okrela odpowiedni powierzchni przypisujc jej ustalony wspczynnik odbicia.

Dane oprawy owietleniowej - sekcja ta pozwala na wybr oprawy owietleniowej, ktra bdzie zainstalowana. Naley wybra funkcj Wybr oprawy.

Dane obliczeniowe - suy do okrelenia niektrych danych obliczeniowych takich jak:

Liczba punktw obliczeniowych wzdunych: s to punkty obliczeniowe umieszczone wzdunie (rwnolege do osi drogi) i znajdujce si wewntrz obszaru (odcinka) projektowanej drogi.

Dugo odcinka branego pod uwag (XC): jest to dugo odcinka branego pod uwag w przypadku, kiedy opcja Auto nie jest aktywna. Jeeli opcja Auto jest aktywna, mog mie miejsce dwa przypadki:

Uwaga

2

Uwaga

Uwaga

Uwaga

Okrelenie parametrw Drogi nieregularne (nietypowe) Irregular Roads Parameters De nition - Luminaires

Jeeli jest aktywna opcja Rzd wirtualny w zakadce Oprawy, program bierze pod uwag odcinek drogi znajdujcy si pomidzy dwiema kolejnymi oprawami owietleniowymi .

Uwaga: w przypadku, kiedy mamy do czynienia z dwoma lub wicej rzdami opraw i kiedy odlegoci midzy kolejnymi supami nie s jednakowe, program bierze pod uwag rzd, w ktrym odlego midzy supami jest najwiksza.

Program automatycznie dodaje do danego rzdu odpowiedni ilo opraw owietleniowych. W przypadku pasa ruchu jednokierunkowego jest to ilo pokrywajca 5 razy wysoko, na jakiej zainstalowana jest oprawa przed danym obszarem i 12 razy poza danym obszarem, w przypadku ruchu dwukierunkowego jest to 12 razy wysoko instalacji zarwno przed jak i poza danym obszarem.

Jeeli opcja Rzd wirtualny w zakadce Oprawy nie jest aktywna, program bierze pod uwag odcinek drogi odpowiadajcy liczbie supw ustalonych w polu Ilo supw, bez dodawania dodatkowych elementw zarwno przed danym obszarem jak i poza nim.

Uwaga: w przypadku istnienia dwch lub wicej rzdw opraw owietleniowych o zrnicowanej iloci supw i/lub o niejednakowej odlegoci midzy supami, program bierze pod uwag rzd o najwikszej dugoci cakowitej.

Dane dotyczce instalacji - okrelane s dane dotyczce instalacji takie jak:

Odlego oprawa - brzeg (LC) [m]: jest to odlego osi pionowej oprawy od brzegu drogi, przy ktrej wbu-dowany jest sup.

Rami (L) [m]: jest to dugo rzutu ramienia supa w paszczynie poziomej.

Wysoko oprawy owietleniowej (H) [m]: jest to wysoko, na jakiej zainstalowane s oprawy owietleniowe, rozumiana jako wysoko centrum wietlnego od paszczyzny drogi umieszczonej na wysokoci 0 m.

Odlego midzy supami (D) [m]: jest to odlego midzy dwoma kolejnymi supami/oprawami owietleniowymi umieszczonymi po tej samej stronie.

Pochylenie oprawy (RY) []: jest to kt nachylenia, pod jakim obrcona jest oprawa wok osi rwnolegej do drogi i przechodzcej przez wasny centralny punkt wietlny. Nachylenie 0 jest w przypadku oprawy ustawionej poziomo przy pionowej osi wietlnej. Obrt jest dodatni, jeeli oprawa, widziana przez obserwatora majcego sup podtrzymujcy opraw po swojej lewej stronie, obrcona jest w kierunku przeciwnym ruchowi wskazwek zegara.

Uwaga: wyej wspomniany obrt dokonuje si wok wasnej osi y oprawy owietleniowej, poniewa przy ustawieniu domylnym opraw owietleniowych na danej drodze, oprawy te obrcone s wok wasnej osi pionowej pod ktem 90 w stosunku do osi X.

Dodatkowy obrt ramienia (ARZ) []: przy domylnym ustawieniu oprawy owietleniowej rami/oprawa owietleniowa obrcone jest o 90 (przy zaoeniu, e widziane jest ono z prawej strony kierowcy

25LITESTAR

Roads Parameters De nition Roads Help

nadjedajcego od strony lewej (zobacz rysunek) lub o 270 (jeeli widziane jest z lewej strony w stosunku do zerowego punktu odniesienia wedug osi X dodatniej). Funkcja dodatkowego obrotu ra-mienia (ARZ) przydatna jest w przypadku potrzeby zastosowania obrotu wikszego ni 90 lub 270. Przykadowo, dodatkowy obrt ramienia (ARZ) moe mie zastosowanie w zalenoci od kierunku pasw ruchu: jeeli projekt przewiduje konfiguracj dwu rzdw przeciwstawnych przy jednokierunkowych pasach ruchu z koniecznoci zastosowania doda-tkowego obrotu (na przykad o 20), bdziemy mieli obrt o 90 + 20 dla prawego rzdu i 270 - 20 dla lewego rzdu; w przypadku dwukierunkowych pasw ruchu bdzie to 90+20 i 270+20.

Pochylenie boczne (RX) []: pochylenie to pozwala na obrt oprawy owietleniowej wok wasnej osi x, to znaczy wok osi rwnolegej do lampy i przechodzcej przez ni.

Wspczynnik utrzymania [%]: jest to wspczynnik jednakowy dla wszystkich opraw owietleniowych, ktry uwzgldnia zmniejszenie strumienia wietlnego lampy spowodowane upywem czasu, a take zabrudzeniem oprawy owietleniowej, co powoduje dodatkowe zmniejszenie intensywnoci strumienia wietlnego wychodzcego z oprawy owietleniowej.

Przy ustawieniu domylnym droga dwupasmowa uznawana jest za drog dwukierunkow. Gdyby droga dwupasmowa bya drog jednokierunkow to konieczne jest wybranie opcji Jeden kierunek ruchu. W tym przypadku program bierze pod uwag ruch drogowy widziany od lewej strony do prawej.

DrogiPo wybraniu zakadki Drogi otwiera si okno dialogowe, przy pomocy ktrego naley poda nowe elementy drogi takie jak: pasy ruchu - jezdnie, chodniki, bariery ochronne (pasy zieleni midzy pasami ruchu lub midzy pasem ruchu i chodnikiem). Parametry tych elementw mog by okrelone przy pomocy tabeli - Tabela Drogi.

Przyciski funkcyjneW oknie tym znajduj si trzy przyciski funkcyjne oraz przy ciski: OK, sucy do potwier dzenia wprowadzonych da nych i przejcia do nastp nego etapu projektu.

Uwaga: jeeli wprowadzone dane nie bd kompletne, program nie przechodzi do nastpnego etapu i wskazuje brakuj cy element,

Obliczenia, daje bezporedni dostp do funkcji obliczeniowych (funkcja OB LICZENIA/Start) i Anuluj, w celu anu-lowania danej opera cji i powrotu do projektu pier wotnego. Przyciski funkcyjne s nastpujce:

Wprowad: pozwala na wprowadzenie nowego elementu drogi, ktry od tego momentu stanie si elementem domylnym pod warunkiem, e wczeniej nie byy wprowadzone inne elementy. Jeeli s ju wprowadzone niektre elementy, mona zaznaczy jeden z nich, a nastpnie przycisn przycisk Wprowad - program wprowadzi nowy element posiadajcy te same cechy, co element wybrany.

Skasuj: pozwala na usunicie z tabeli zaznaczonego elementu.

Dodaj: spenia t sam funkcj, co polecenie Wprowad, ale nowy element zostaje umieszczony jako ostatni wrd istniejcych elementw.

Parametry typu drogiW celu okrelenia elementw skadajcych si na dany projekt mona okreli nastpujce parametry:

Nazwa pasa ruchu: jest to nazwa lub odniesienie do danego elementu drogi, ktry zamierza si okreli.

Szeroko pasa ruchu (W) [m]: rozumie si przez to szeroko pasa ruchu/chodnika/ bariery ochronnej.

Ilo punktw obliczeniowych: jest to liczba punktw obliczeniowych liczonych w linii poprzecznej, odnoszcych si do danego elementu drogi.

Wysoko pasa ruchu (HC) [m]: jest to wysoko jezdni w stosunku do paszczyzny odniesienia o poziomie zerowym, program zakada take moliwo wystpowania odcinkw drogi pooonej na wysokoci innej ni 0 m tak jak np. w przypadku estakady.

Uwaga

26

Okrelenie parametrw Drogi - Pomoc Oprawy

Kolor: jest to kolor wybrany dla danego odcinka drogi; funkcja ta jest przydatna, jeli tworzymy rendering Widoku 3D po dokonaniu oblicze.

Rozproszone / Nierozproszone: mona tu poda typ odbicia powierzchni branej pod uwag wybierajc spord: Rozproszone (to znaczy zgodnie z prawem Lamberta o odbiciu regularnym) - w tym przypadku naley tylko okreli wspczynnik odbicia (wyraony w wartociach procentowych od 0 do 100% - sugeruje si nigdy nie wybiera wartoci 100%) oraz Nierozproszone (odbicie nieregularne, ale rzeczywiste) - w tym przypadku naley ustali Tabel czynnikw redukujcych odbicie, wybierajc midzy tabel C1, C2, R1 R4 oraz poda wspczynnik odbicia q0. W tym ostatnim przypadku konieczne jest ustalenie pozycji obserwatora (x odnosi si do pocztku ukadu wsprzdnych, y odnosi si do prawego brzegu odcinka jezdni) w celu umoliwienia obliczenia luminancji danego odcinka drogi. W przypadku odbicia rozproszonego pozycja obserwatora nie ma znaczenia, poniewa warto luminancji nie jest zalena od jego pozycji (warto luminancji widzianej przez kadego z obserwatorw jest zawsze jednakowa).

Oprawy owietleniowe Wybierajc zakadk Oprawy otwieramy okno dialogowe, przy pomocy ktrego mona ustali rzdy opraw owiet-leniowych, ktre bd zainstalowane przy danym odcinku drogi.

Przyciski funkcyjneW oknie tym znajduj si trzy przyciski funkcyjne oraz przy ciski: OK, sucy do potwier dzenia wprowadzonych da-

nych i przejcia do nastp nego etapu projektu.

Uwaga: jeeli wprowadzone dane nie bd kompletne, program nie przechodzi do nastpnego etapu i wskazuje brakuj cy element,

Obliczenia, daje bezporedni dostp do funkcji obliczenio-wych (funkcja OB LICZENIA/Start) i Anuluj, w celu anulo-wania danej opera cji i powrotu do projektu pier wotnego. Dostpne s nast pujce przyciski funkcyjne:

Wprowad: pozwala na wprowadzenie nowego rzdu opraw owietleniowych, ktry od tego momentu stanie si elementem domylnym pod warunkiem, e wczeniej nie byy wprowadzone inne rzdy. Je eli s ju wprowadzone niektre rzdy, mona zaznaczy jeden z nich, a na stpnie przycisn przycisk Wpro wad - program wprowa-dzi nowy element po siadajcy te same cechy, co ele ment wybrany.

Skasuj: pozwala na usunicie z tabeli zaznaczone-go elementu.

Dodaj: spenia t sam funkcj, co polecenie Wprowad, ale nowy element zostaje umieszczony jako ostatni wrd istniejcych elementw.

Parametry typowe Sekcja Dane dotyczce instalacjiW celu wprowadzenia okrelonych danych mona ustali nastpujce parametry:

Nazwa rzdu: jest to nazwa lub odniesienie do rzdu opraw owietleniowych, ktre zostan okrelone (np. Rzd A lub Rzd 1).

Pozycja X - Y pierwszego supa [m]: s to wsp-rzdne X i Y pierwszego supa w rzdzie.

Wysoko oprawy (H) [m]: jest to wysoko, na jakiej zainstalowane s oprawy owietleniowe i odpowiada ona odlegoci pomidzy paszczyzn odniesienia na poziomie zerowym i rodkiem wiet-lnym oprawy.

Odlego midzy su pami (D) [m]: jest to odlego midzy dwoma kolejnymi su pami znajdujcymi si w tym samym rzdzie.

nych i przejcia do nastp nego etapu projektu. nych i przejcia do nastp nego etapu projektu.

UwagaUwagaprogram nie przechodzi do nastpnego etapu i wskazuje program nie przechodzi do nastpnego etapu i wskazuje brakuj cy elementbrakuj cy element

ObliczeniaObliczeniawych (funkcja OB LICZENIA/Start) i wych (funkcja OB LICZENIA/Start) i wania danej opera cji i powrotu do projektu pier wotnego. wania danej opera cji i powrotu do projektu pier wotnego. Dostpne s nast pujce przyciski funkcyjne:Dostpne s nast pujce przyciski funkcyjne:

Okrelenie parametrw Drogi nieregularne (nietypowe) - Oprawy Drogi nieregularne (nietypowe)

27LITESTAR

Okrelenie parametrw - Tunele

Rami (L) [m]: jest to dugo rzutu ramienia supa na paszczynie poziomej.

Pochylenie oprawy (RY) []: jest to nachylenie (obrt) oprawy owietle niowej wok wasnej osi y (zobacz Odniesienia osi wsprzdnych i u-stawienie opraw owie tleniowych we Wstpie).

Obrt ramienia (RZ) []: jest to obrt ramienia oprawy owietleniowej wok wasnej osi pionowej (z) biorc jako punkt odniesienia 0 o dodatni X.

Pochylenie boczne (RX) []: jest to nachylenie (obrt) oprawy owietleniowej wok wasnej osi x (zobacz Odniesienia osi wsprzdnych i ustawienie opraw owietleniowych we Wstpie).

Wspczynnik utrzymania [%]: jest to wspczynnik utrzymania jednakowy dla wszystkich opraw owietleniowych w danym rzdzie, ktry bierze po uwag zmniejszenie strumienia wietlnego lampy w zalenoci od czasu uytkowania.

W sekcji Dane dotyczce instalacji mona take okreli nastpujce elementy:

Rzd wirtualny: jeeli opcja ta jest aktywna to program wydua rzd opraw owietleniowych poza obszar brany pod uwag w celu uwzgldnienia wpywu wszystkich opraw. Program automatycznie dodaje do danego rzdu odpowiedni ilo opraw owietleniowych/supw: w przypadku pasa ruchu jednokierunkowego jest to ilo pokrywajca 5 razy wysoko, na jakiej zainstalowana jest oprawa przed danym obszarem i 12 razy poza danym obszarem (kierunek ruchu odpowiadajcy kierunkowi poruszania si samochodu), w przypadku ruchu dwukierunkowego jest to 12 razy wysoko instalacji zarwno przed jak i poza danym obszarem. Jeeli opcja ta nie jest aktywna to zaleca si ustalenie dugoci rzdu.

Rysuj supy: jeeli opcja ta jest aktywna to program rysuje supy, w przeciwnym wypadku nie s one rysowane. Opcja ta nie jest wymagana przy stosowaniu wikszej liczby opraw owietleniowych montowanych na tym samym supie, ktrego zdefiniowanie jest wykonywane jednorazowo.

Rysuj ramiona: jeeli opcja ta jest aktywna to program rysuje rami, jest to element czcy sup z opraw owietleniow.

Parametry typowe Sekcja Oprawa owietleniowaW sekcji tej mona wybra opraw owietleniow danego rzdu zaznaczajc przycisk Wybr oprawy (zobacz funkcja OPRAWY/Wstaw opraw).

Tunele Opcja ta pozwala na automatyczne zaprojektowanie in-stalacji owietleniowej w tunelach drogowych na odcinku prostoliniowym.Naley poda nastpujce parametry:

Typ tunelu - rozumie si przez to przekrj tunelu, ktry moe by wybrany spord czterech typw do dyspozycji (np.: typ o przekroju prostoktnym, pokrgym itd.).

Wymiary - s to typowe wymiary tunelu takie jak:

Dugo: jest to dugo odcinka w tunelu (m).

Wysoko: jest to wysoko w punkcie centralnym tunelu (m).

Szeroko pasw ruchu: jest to szeroko pasw ruchu majcych standardowo t sam szeroko (m).

Ilo pasw ruchu: ilo wszystkich pasw ruchu w tunelu.

Odlego brzeg drogi - ciana L. (Lewa) - P. (Prawa): jest to odlego mierzona poziomo pomidzy brzegiem drogi i podstaw ciany (m); odlego ta pozwala na okrelenie wymiarw chodnika.

Oprawy - w celu podania danych dotyczcych rozmieszczenia opraw i ich typu:

Wysoko (m): jest to wysoko, na jakiej umieszczone s oprawy owietleniowe, rozumiana jako wysoko centralnego punktu wietlnego i liczona od paszczyzny drogi.

Typ instalacji: jest to typologia, wedug ktrej umieszczane s rzdy opraw. Mona wybra spord nastpujcych moliwoci:

jeden rzd na prawym brzegu

jeden rzd na lewym brzegu

dwa rzdy naprzeciwlege

28

Jezdnia jednokierunkowa Jezdnia dwukierunkowa

dwa rzdy naprzemianlege

jeden rzd centralny (bariera ochronna)

jeden rzd centralny i na brzegach drogi

Nachylenie (): jest to kt nachylenia, pod jakim obrcona jest oprawa wok osi rwnolegej do drogi i przechodzcej przez wasny centralny punkt wietlny. Nachylenie 0 jest w przypadku oprawy ustawionej poziomo i pionowej osi wietlnej; obrt jest dodatni, jeeli oprawa widziana przez obserwatora majcego sup podtrzymujcy opraw po swojej lewej stronie, obraca si w kierunku przeciwnym ruchowi wskazwek zegara.

Obrt (): jest to obrt, zgodnie z ktrym obrcona zostaa oprawa wok osi pionowej przechodzcej przez wasny centralny punkt wietlny. Obrt 0 odpowiada ustawieniu ppaszczyzny C-0 oprawy w prawo, tak jak w przypadku drogi, gdzie ustawienie domylne przewiduje, e oprawy obrcone s o -90 w stosunku do zwykego ustawienia (na przykad w budynkach).

Nachylenie boczne (): jest to kt nachylenia, pod jakim zostaa obrcona oprawa wok osi prostopadej do drogi i przechodzcej przez wasny cen-tralny punkt wietlny. Nachylenie 0 jest wtedy, kiedy oprawa jest ustawiona poziomo przy pionowej osi wietlnej, natomiast obrt jest dodatni, kiedy oprawa widziana przez obserwatora majcego naprzeciw siebie opraw owietleniow a za ni sup podtrzymujcy, obraca si w kierunku przeciwnym do obrotu wskazwek zegara.

Odlego midzy supami: jest to odlego pomidzy dwoma kolejnymi supami umieszczonymi po tej samej stronie.

Pocztek rzdu (m): jest to pozycja pierwszej oprawy w rzdzie ustawionym wzdu osi X.

Dugo rzdu (m): jest to cakowita dugo rzdu opraw, rozumiana ja odlego pomidzy punktem centralnym pierwszej i ostatniej oprawy.

Odlego lewego brzegu (m): jest to odlego pomidzy lini pionow przechodzc przez centralny punkt wietlny na paszczynie drogi a lewym brzegiem drogi. Przyjmuje si, e jest to warto dodatnia, jeeli mierzona jest w kierunku do wewntrz drogi.

Odlego prawego brzegu (m): jest to odlego pomidzy lini pionow przechodzc przez centralny punkt wietlny na paszczynie drogi a prawym brzegiem drogi. Przyjmuje si, e jest to warto dodatnia, jeeli mierzona jest do wewntrz drogi.

Wspczynnik utrzymania (%): jest to wspczynnik utrzymania jednakowy dla wszystkich opraw owietleniowych.

W sekcji okrelajcej parametry opraw znajduje si take przycisk Wybr oprawy, ktry suy do aktywacji opcji zarzdzania fotometrycznym bankiem danych skd mona wybra oprawy, ktre bd stosowane w projekcie. Zobacz rozdzia OPRAWY/ Wstaw opraw.

Pas ruchu - w celu okrelenia parametrw dotyczcych pasa ruchu takich jak:

Jezdnia jednokierunkowa albo dwukierunkowa: pozwala to na odpowiednie ustawienie obrotu opraw owietleniowych umieszczonych w rzdzie na lewym

brzegu tunelu. Na przykad, w przypadku ustawienia opraw asymetrycznych skierowanych w kierunku przeciwnym w stosunku do kierunku ruchu pojazdw, ustawienie opraw w podanych wyej przypadkach byoby takie, jak wskazano na rysunku.

Tabela R: jest to tabela wspczynnikw redukujcych odbicia, ktre brane s pod uwag przy obliczaniu luminancji nawierzchni drogowych. S do wyboru dwie rne typologie tabel: R i C.

Wspczynnik q0: jest to wspczynnik odbicia, bdcy podstaw do utworzenia tabeli.

ciany - w celu podania parametrw dotyczcych typu odbicia cian. Mog one by cianami dajcymi odbi-cie rozproszone (w tym przypadku naley okreli tylko

29LITESTAR

Okrelenie parametrw Tunele - Krzywa luminancji

wspczynnik odbicia) i cianami dajcymi odbicie nierozproszone (w tym przypadku naley zastosowa zarwno tabel R-C jak i odpowiedni warto czynnika q0: przy zastosowaniu tego wariantu naley liczy si z wystpieniem bdu i w konsekwencji przyblionych rezultatw kocowych - jest to spowodowane faktem, e tabele czynnikw redukujcych odbicie obliczane s biorc pod uwag sytuacj, kiedy obserwator znajduje si na pasie ruchu w odlegoci 60 m od pierwszego punktu obliczeniowego, natomiast przy obliczaniu wspczynnikw dotyczcych cian przyjmuje si, e pozycja obserwatora znajduje si na paszczynie pionowej bdcej przedueniem ciany tunelu).

W oknie dialogowym znajduj si nastpujce przyciski:

OK: w celu potwierdzenia wprowadzonych danych i wyjcia z danej opcji. W ten sposb program automatycznie akceptuje wprowadzenie danych dotyczcych tego odcinka tunelu.

Krzywa luminancji: w celu okrelenia krzywej luminancji wewntrz tunelu (zobacz opis poniej).

Obliczenia: daje bezporedni dostp do funkcji obliczeniowych (funkcja OBLICZENIA/Start).

Anuluj: w celu wyjcia z danej opcji.

Krzywa luminancjiFunkcja ta suy do wyliczenia teoretycznej krzywej luminancji w tunelach zgodnie z Zaleceniami CIE 88 1990. Naley poda nastpujce parametry:

Warunki atmosferyczne jest to stan rodowiska przy wjedzie do tunelu widziany wewntrz stoka pod ktem 20, czyli charakterystycznym dla pola widzenia ludzkiego oka. Mona wybra pomidzy opcjami: Normalne i Opady niegu.

Kierunek jazdy jest to kierunek ruchu pojazdw, do wyboru spord czterech opcji: Pnocno Poudniowy, Poudniowo Pnocny, Wschodnio Zachodni i Zachodnio Wschodni.

Wybr rodowiska jest to opcja pozwalajca na okrelenie typu rodowiska wewntrz tunelu. Wyboru mona dokona spord omiu moliwych propozycji, tak, eby warunki byy jak najbardziej zblione do warunkw rzeczywistych. Z kadym obrazem skojarzone s zaprogramowane wartoci Drogi zatrzymania (m) i Stopnia widocznoci nie-ba, wyraonego procentowo (%), odczuwalnego wewntrz 20 pola widzenia; parametry te mog zosta zmienione zalenie od potrzeb projektanta (warto drogi zatrzymania moe by wybrana midzy 60, 100 e 160 m). Po zakoczeniu tych operacji mona wybra przycisk OK w celu potwierdzenia lub Anuluj w celu wyjcia z tej opcji bez wprowadzenia zmian.

W przypadku dokonania wyboru potwierdzenia operacji (OK) program wprowadzi do podstawowego okna projektu dwie wartoci: drogi zatrzymania i procentowe-go stopnia widocznoci nieba odczuwalnego w polu widzenia oraz wskae cakowit warto Luminancji zewntrznej, nazywanej take L20 - jest to cakowita luminancja rodowiska odbierana przez oko obserwatora-kierowcy w 20 polu widzenia przy zaoeniu, e obserwator kieruje wzrok w kierunku wjazdu do tunelu.

System owietlenia jest to typ zastosowanego systemu owietlenia, okrelony na podstawie kierunku przewaajcej emisji wietlnej opraw; mona dokona wyboru spord dwu opcji: Pod prd (emisja wietlna skie-rowana jest gwnie w kierunku przeciwnym kierunkowi ruchu) i Symetryczny ( emisja wietlna skierowana jest zarwno zgodnie z kierunkiem ruchu jak i w przeciwnym kierunku, a jej natenie podzielone jest rwnomiernie).

Wybr okrelonego systemu pozwala na okrelenie wartoci proporcji Lth/L20,(zobacz tabel poniej), to znaczy proporcji jaka zachodzi midzy luminancj odcinka wjazdowego do tunelu (progu) i luminancj zewntrzn, co pozwoli na okrelenie wartoci luminancji progowej Lth, przedstawionej w odpowiednim polu.

0

System owietleniaPod prd Symetryczny

Droga zatrzyma-nia [m] k = Lth/L20 k = Lth/L20

60 0,04 0,05

00 0,05 0,06

60 0,07 0,10

Prdko [km/h] jest to prdko pojazdu samochodowego zbliajcego si do wjazdu do tunelu.

Odcinek kontrolny (m) mona tu okreli wybrany odcinek tunelu (midzy wjazdem i wyjazdem z tunelu).

Mona rwnie skorzysta z okrelonych przyciskw lub okien dialogowych takich jak:

Wybr jzyka.

Wydruk w celu wydrukowania dokumentu.

Eksportuj PDF-RTF w celu eksportu dokumentu do formatu PDF lub RTF.

Konfiguracja w celu konfiguracji dokumentu i niektrych parametrw obli-czeniowych:

Pkula pnocna - Pkula poudniowa, aby dokona wyboru obszaru geo-graficznego, w ktrym dokonane bd obliczenia.

Pionowy Poziomy: w celu okrelenia ustawienia moduu wydruku.

Odcite - Rzdne: w celu ustalenia rozstawu siatki wzgldem obu osi.

Kolory w celu okrelenia koloru Linii 1 (krzywa luminancji Lth) oraz Linii 2 (wskazujcej na zarys Odcinka kontrolnego), a take koloru ta, osi oraz opisu rysunku.

Wyjd w celu wyjcia z moduu programu.

Linie elektryczneFunkcja ta pozwala na obliczenie spadku napicia na kocach jednofazowej i trj-fazowej linii zasilania elektrycznego instalacji owietleniowej posiadajcej oprawy umieszczone w rzdach, rwnie z wieloma odgazieniami.Po wybraniu tej funkcji wywietla si okno dialogowe suce do wprowadzenia danych podzielonych na trzy sekcje:

Dane podstawowe, gdzie naley wprowadzi takie dane jak:

Projekt mona poda tu opis projektu lub odpowiedni kod identyfikacyjny.

Napicie [V] jest to napicie zasilania linii, moe by jednofazowe (np. 230 V) lub trjfazowe (np. 380V); w kadym przypadku naley wybra odpowiedni typ zasilania w polu Zasilanie.

Wspczynnik mocy (cosf) wyraony w wartociach od 0 do 1.

Wspczynnik mocy w lampach wyadowczych jest to wspczynnik, ktry naley wprowadzi do wzoru obliczania spadku napicia; w ten sposb brana jest pod uwag sytuacja o najwikszym obcieniu w momencie zawiecenia lamp. Wspczynnik ten okrelony jest przez normy krajowe w przypadku lamp wyadowczych generalnie przyjmuje si warto 1,8.

Reaktancja [Ohm/km] jest to reaktancja systemu wyraona w [Ohm/km].

LITESTAR

Okrelenie linii elektrycznych

Przewody pozwala na okrelenie rodzaju przewodu, jaki zosta zasto-sowany w linii zasilania; wybr jest pomidzy przewodem miedzianym i aluminiowym.

Pocztek linii pozwala na wybr pomidzy ET i CM, w zalenoci od rodzaju zasilania (ET = transformator, CM = rozdzielnica tablicowa). Wybr ten nie ma wpywu na projekt.

Lampy pozwala na wybr typu stosowanej lampy pomidzy lamp wyadowcz i arwk.

Zasilanie naley tu poda czy jest to zasilanie jednofazowe czy trjfazowe; wybr midzy jednym a drugim rodzajem zasilania jest bardzo wany w celu zastosowania prawidowego wzoru do oblicze.

Program pozwala na ustalenie okrelonych odgazie, z ktrych kade moe by wielogaziowe; zarzdzanie nimi opisane jest poniej:

Sekcja odgazienia w sekcji tej mona wprowadzi nowe odgazienie, zaczynajc od punktu aktywnego danej gazi (ga jest aktywna, jeeli jest w kolorze czerwonym; przez ga rozumie si jeden element danego odgazienia).

W celu wprowadzenia nowego odgazienia naley wcisn przycisk Dodaj odgazienie, przy pomocy ktrego program wykrela automatycznie pierwsz ga nowego odgazienia, przypisujc automatycznie kolejny numer (pole Numer odgazienia) oraz wskazuje punkt wyjciowy odgazienia (pole Pocztek).

W celu przejcia od jednej gazi do drugiej naley posugiwa si strzakami prawa-lewa: prawa strzaka suy do zaznaczenia odgazienia o niszym numerze od danego, lewa strzaka o wyszym; w kadym razie rnica jest zawsze o jeden.

W celu dodania kolejnej gazi do danego odgazienia naley przej do sekcji Ga.

Program pozwala take na wyeliminowanie danego odgazienia: w tym przypadku naley zaznaczy je przy pomocy strzaki prawej lub lewej, a nastpnie wybra polecenie Skasuj odgazienie.

Sekcja gazi sekcja ta suy do wprowadzenia gazi lub zmiany jej pa-rametrw. W celu wprowadzenia nowej gazi naley wybra przycisk Dodaj

2ga, przy pomocy ktrego program aktywuje now ga o ustalonych parametrach takich jak:

Dugo [m] jest to dugo odcinka pomidzy dwiema kolejnymi oprawa-mi.

Kt [] jest to kt umieszczenia gazi wzgldem punktu odniesienia 0 (punkt odniesienia 0 ukierunkowany jest poziomo w prawo).

Moc [W] jest to moc lampy dodanej oprawy owietleniowej.

Przekrj przewodu [mm2] jest to przekrj przewodu, ktry czy dwie kolejne oprawy owietleniowe lub opraw owietleniow z punktem zasilania.

W polu Spadek napicia [V] program wskazuje obliczon warto spadku napicia pomidzy zaznaczon opraw i punktem zasilania.

W celu wprowadzenia nowej gazi naley wybra funkcj Dodaj ga - program automatycznie doda now ga zgodnie z ustalonymi parametrami, ktre w kadej chwili mog by zmienione. W celu usunicia danej gazi naley przycisn pr-zycisk Usu ga.

Wprowadzenie kadej nowej gazi zaznaczone jest na planie rysunku; rysunek tworzony jest w skali, podane s take wymiary wprowadzonych gazi.

Przyciski funkcyjneW oknie znajduj si 4 przyciski funkcyjne:

Anuluj - w celu anulowania danej operacji i powrotu do obszaru robocze-go.

Obliczenia - w celu obliczenia spadku

Manual POL

Documents

Transcript of Manual POL