Mamy nowych farmaceutów - goia · 2019-06-25 · pleksowe badania, w których udział wzięło 380...
Transcript of Mamy nowych farmaceutów - goia · 2019-06-25 · pleksowe badania, w których udział wzięło 380...
Nr 259 kwiecień – lipiec 2019
ISSN 1426-4102
B i u l e t y n I n f o r m a c y j n y G d a ń s k i e j O k r ę g o w e j I z b y A p t e k a r s k i e j
Mamy nowych farmaceutów
Od redakcjiKoleżanki i Koledzy,
Odszedł Wielki Człowiek i wraz z nim skończyła się pewna epoka. Tak można określić
przedwczesną śmierć nieodżałowanego Profesora Romana Kaliszana. Żadne słowa
nie oddadzą w pełni jego zasług dla Polski, polskiej nauki i naszego zawodu. Choć
trochę sylwetkę Profesora przypomnimy w obecnym biuletynie.
Skoro o zawodzie naszym mowa, przygotowywana ustawa o zawodzie farmaceuty
zaczyna być jak Yeti – do tej pory nikt jej nie widział i nie wiadomo czy zobaczy?
Na ostatnim zjeździe farmaceutów zrzeszonych w naszej Izbie podjęto petycję
o wdrożenie jak najszybsze Ustawy o Zawodzie Farmaceuty. Również Naczelna
Rada Aptekarska zwróciła się do ministerstwa zdrowia o to samo. Oba pisma
publikujemy w Przeglądzie. Gdyby ustawa weszła w proponowanym kształcie to
nasz zawód zyskałby na większej niezależności. Zwłaszcza dotyczy to sprawowania
funkcji kierownika w aptece. W chwili obecnej w większości aptek jest on właściwie
ubezwłasnowolniony przez koordynatorki bez wykształcenia farmaceutycznego
zapatrzone jedynie w excela i „target”. Pacjent dla nich jest sprawą drugorzędną.
To może zrozumieć jedynie osoba kończąca studia na uczelni medycznej. Podobnie
rzecz ma się z podejściem do pacjenta. Na jednym ze szkoleń (nie zatwierdzonym
przez naszą Izbę) farmaceuci wysłuchali sposobów jak pacjentowi wydawać leki, na
uwagę jednej z obecnych farmaceutek że jest to „wciskanie pacjentowi” usłyszeli że
„nie, to jest opieka farmaceutyczna” - no ręce opadają.
Tym bardziej cieszy inicjatywa studentów naszego wydziału, którzy zorganizowali
konferencję „Farmacja z paragrafem”. Jednym z prelegentów była funkcjonariuszka
Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą. Tytuł prelekcji: „Zwalczanie
przestępczości farmaceutycznej” budzi respekt. Naszą Izbę reprezentował wiceprezes
dr Piotr Migas. Relacja z konferencji oczywiście do przeczytania i obejrzenia
w bieżącym numerze.
Dodatkowo zainteresowani znajdą dla siebie relację ze zjazdu Absolwentów, który
miał miejsce w Ciechocinku, opis kolejnych warsztatów organizowanych przez
sekcję aptek szpitalnych i oczywiście tradycyjnie jak co roku już od ośmiu lat relację
z Mistrzostw Polski Farmaceutów w Futsalu.
Każdy znajdzie coś dla siebie.
Zapraszam do lektury
Paweł Chrzan
Przegląd Farmaceutyczny › w numerze
7› 9›
BIULETYN JEST REDAGOWANY PRZEZ KOLEGIUM W SKŁADZIE:Michał Pietrzykowski (red.naczelny), Paweł Chrzan, Anna Kalicka, Justyna Raupuk
SKŁAD Marcin Lipiński
RADA KONSULTACYJNA† prof. dr hab. Roman Kaliszan, prof. dr hab. Marek Wesołowski, prof. dr hab. Tomasz Bączek, dr hab. Piotr Kowalski, dr farm. Joanna Erecińska, mgr farm. Janina Mańko, dr n. farm. Agnieszka Zimmermann
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów i zmian tytułów w materiałach zakwalifikowanych do druku. Za treść i formę ogłoszeń oraz nadesłanych materiałów redakcja nie odpowiada.
UWAGA! Prosimy o przesyłanie tekstów i zdjęć w formie elektronicznej, co pozwoli na uniknięcie ewentualnych błędów.
Adres redakcjiGdańska Okręgowa Izba Aptekarska80-251 Gdańsk-Wrzeszcz, ul. Stefana Batorego 18tel. 58 341 62 98, tel./faks 58 341 16 74 e-mail: [email protected]
e-mail biura GOIA: [email protected] konta: 17 1050 1764 1000 0022 6767 8650 ING Bank Śląski
Rzecznik prasowy GORA – mgr farm. Andrzej Denis, tel. 662 257 540
Ponad 90% Polaków ufa farmaceutom
„Po pierwsze farmaceuta” – Ruszyła kampania wizerunkowa zawodu farmaceuty
GOIA na czwartym miejscu
64›
Pomorskie Warsztaty Farmacji Szpitalnej
34›
Ślubowanie i wręczenie praw wykonywania zawodu farmaceuty
45›
40› Uroczystość Dyplomatorium
Kalendarium prezesa GORA28.12.2018 \ – Ślubowanie Farmaceutów
28.12.2018 \ – Posiedzenie GORA
09.01.2019 \ – Spotkanie opłatkowe Klubu Seniora
21.01.2019 \ – Posiedzenie GORA
22.01.2019 \ – Posiedzenie Prezydium NRA
25.01.2019 \ – Wykład „Rola samorządu aptekarskiego” dla studentów VI roku Wydziału Farmaceutycznego GUMed
30.01.2019 \ – Posiedzenie NRA
08.02.2019 \ – Spotkanie Członków Rady Pracodawców na Wydziale Farmaceutycznym GUMed
11.02.2019 \ – Ślubowanie Farmaceutów
11.02.2019 \ – Posiedzenie Prezydium GORA
28.02.2019 \ – V Konferencja Ogólnopolskiej Debaty „Wspólnie dla Zdrowia”
05.03.2019 \ – Posiedzenie GORA
09.03.2019 \ – XXVIII Okręgowy Zjazd Sprawozdawczy Farmaceutów GOIA
Dr Paweł Chrzan Prezes Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej
Mgr farm. Elżbieta Piotrowska-Rutkowska Prezes NRA
KALENDARIUM
Ponad 90% Polaków ufa farmaceutom
Koleżanki i Koledzy,
Z wielką przyjemnością przekazuję Państwu
informację, że dnia 11 kwietnia 2019 roku oficjal-
nie zainaugurowaliśmy kampanię wizerunkową
naszego zawodu „Po pierwsze farmaceuta”. To
pierwsza w historii ogólnopolska, tak szeroko
zakrojona kampania promująca farmaceutów.
Nasze środowisko czekało na nią od lat, tym
bardziej, że przez ostatnie dziesięciolecia zawód
farmaceuty sukcesywnie tracił prestiż i rangę,
a farmaceuci sprowadzani byli do roli sprzedawcy.
Nie możemy na to dłużej pozwalać, dlatego nie
pozostajemy bierni w sytuacji, gdy ranga zawodu
jest umniejszana. Ostatnie lata to czas wytężonej
pracy samorządu nad rozwiązaniami, także praw-
nymi, które farmaceutom dają bezpieczeństwo,
niezależność i rozwój. Chcemy, aby farmaceuta
został dostrzeżony w systemie ochrony zdrowia
i doceniony. Postawiliśmy sobie za cel wzmoc-
nienie prestiżu i roli farmaceutów. Temu służyć
mają, obok szeregu innych działań zmieniających
otoczenie prawne, właśnie aktywności skupione
wokół kampanii „Po pierwsze farmaceuta”.
19.03.2019 \ – Ślubowanie Farmaceutów
26–27.03.2019 \ – Posiedzenie NRA
29–30.03.2019 \ – IV Pomorskie Warsztaty Farmacji Szpitalnej, Gdańsk
03.04.2019 \ – Posiedzenie GORA
10.04.2019 \ – Ślubowanie Farmaceutów
15.04.2019 \ – I Spotkanie Samorządów Zawodów Zaufania publicznego Pomorza
19.04.2019 \ – Posiedzenie GORA
26–28.04.2019 \ – VIII Mistrzostwa Polski OIA w Piłce Nożnej Halowej, Kraków
29.04.2019 \ – Posiedzenie Kapituły Nagrody im. Prof. Stanisława Janickiego
09.05.2019 \ – Posiedzenie Prezydium GORA
10.05.2019 \ – Dyplomatorium rocznika 2018–2019 Wydziału Farmaceutycznego GUMed
10.05.2019 \ – Ślubowanie Farmaceutów
28.05.2019 \ – Posiedzenie NRA
31.05.2019 \ – Posiedzenie Rady POW NFZ
6 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 7P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
GORąCY TEMAT
Farmaceuta to nie sprzedawca!
Kampanię kierujemy przede wszystkim do
naszych pacjentów, skupiamy się na promocji
zawodu i katalogu usług, jakie farmaceuci mogą
świadczyć w aptekach. Niestety, niewiele osób
wie, czego może oczekiwać od swojego farma-
ceuty poza sprzedażą leków. Aby uzyskać poradę
w zakresie drobnych dolegliwości zdrowotnych do
apteki udaje się jedynie 13,4% Polaków. Po poradę
dotyczącą leków – jeszcze mniej, bo zaledwie
10,2%. Takie wnioski wypływają z ogólnopol-
skiego badania przeprowadzonego przez agencję
Biostat na zlecenie Naczelnej Izby Aptekarskiej
i Fundacji Aflofarm, która jest współorganiza-
torem kampanii. Chcemy to zmienić poprzez
ukazanie całego spektrum naszych możliwości.
Celem kampanii jest również promowanie idei
wprowadzenia w Polsce opieki farmaceutycznej,
a także bliższe poznanie naszej profesji, również
w obszarze farmacji szpitalnej i edukacji. Kampa-
nia będzie realizowana aż do września przy użyciu
różnorodnych środków i kanałów komunikacji.
Raport „Farmaceuta w Polsce. Ogólnopolskie
badania wizerunkowe 2019” jest jednym z nich.
W ramach kampanii planowana jest emisja spotu
wizerunkowego promującego zawód farmaceuty
oraz czterech animowanych spotów edukacyj-
nych. Akcję edukacyjną zakończy merytoryczna
debata na temat przyszłości zawodu farmaceuty
w Polsce, która odbędzie się we wrześniu, podczas
Ogólnopolskiego Dnia Aptekarza. Gorąco Państwa
zachęcam do polubienia, śledzenia i udostępnia-
nia informacji, które na bieżąco pojawiać się będą
na profilu kampanii „Po pierwsze farmaceuta” na
Facebooku oraz do odwiedzania strony interne-
towej kampanii www.popierwszefarmaceuta.pl,
na której znajdą Państwo informacje dotyczące
kampanii, zawodu farmaceuty oraz pełną wersję
raportu: „Farmaceuta w Polsce. Ogólnopolskie
badania wizerunkowe 2019”.
Przyszłość naszego zawodu
Ta kampania jest niezbędna, nie tylko w kon-
tekście promocji zawodu farmaceuty, ale rów-
nież rozwiązań prawnych. Mam tutaj na myśli
długo oczekiwaną przez całe środowisko ustawę
o zawodzie farmaceuty. Rynek farmaceutyczny
zmienia się bardzo dynamicznie, a to oznacza,
że farmaceuci muszą stawiać czoła ciągle nowym
wyzwaniom. Doświadczyliśmy tego choćby na
przestrzeni ostatnich miesięcy.
We wspomnianych wcześniej badaniach ponad
90% Polaków zadeklarowało, że ufa farmaceutom,
niech to będzie dla nas nobilitacja do tego, aby dać
im od siebie jeszcze więcej. Bądźmy dumni z bycia
farmaceutami. Proszę Państwa o pomoc w dotar-
ciu do pacjentów z tą informacją, pokażmy czym
możemy się zajmować, jak możemy im pomóc, jak
ważni jesteśmy. Po pierwsze farmaceuta!
ElżBIETA PIOTROWSKA-RUTKOWSKA PREZES NACZElNEJ RADy APTEKARSKIEJ
Polacy ufają farmaceutom, ale nie wiedzą,
czego mogą od nich oczekiwać – ich pracę kojarzą
przede wszystkim ze sprzedażą leków. To najważ-
niejsze wnioski z ogólnopolskiego badania prze-
prowadzonego przez agencję Biostat na zlecenie
Fundacji Aflofarm i Naczelnej Izby Aptekarskiej.
Obie instytucje rozpoczęły 11 kwietnia pierwszą
„Po pierwsze farmaceuta” – Ruszyła kampania wizerunkowa zawodu farmaceuty
w historii zawodu farmaceuty ogólnopolską kam-
panię wizerunkową „Po pierwsze farmaceuta”.
Akcja ma charakter edukacyjny. Jej celem jest
przede wszystkim pokazanie Polakom, że far-
maceuta to nie tylko sprzedawca, lecz przede
wszystkim ekspert w dziedzinie farmakologii
i zdrowia.
Tylko 10 procent Polaków chodzi do apteki po poradę.
Wiedzę na temat leków czerpiemy głównie z Internetu.
Rusza kampania edukacyjna „Po pierwsze farmaceuta”.
9P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
– Chcemy pokazać polskim pacjentom, że mogą
oczekiwać od nas czegoś więcej, że nasze kompe-
tencje i uprawnienia nie sprowadzają się jedynie
do wydawania leków. To pierwsza tak nowoczesna
i korzystająca z tak licznych kanałów dotarcia
kampania samorządu aptekarskiego w Polsce
– podkreśla prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej
Elżbieta Piotrowska-Rutkowska.
– Fundacji Aflofarm zależy na tym, by Polacy
w odpowiedzialny sposób dbali o swoje zdrowie.
Farmaceuci mogą im w tym pomóc – to bardzo
dobrze wykształceni specjaliści, którzy posiadają
szeroką wiedzę z zakresu farmakologii i potrafią
doradzić w wielu dolegliwościach zdrowotnych,
a w razie potrzeby – zalecić wizytę u lekarza.
Tymczasem, jak pokazały badania, Polacy wie-
dzę na temat leków czerpią przede wszystkim
z Internetu. I to w sytuacji, w której tuż za rogiem
mają najlepszego specjalistę w tej dziedzinie –
podkreśla prezes zarządu Fundacji Aflofarm,
Tomasz Furman.
Tylko 13% Polaków korzysta z porad farmaceuty
W blisko 14 tys. polskich aptek pracuje w sumie
27 tys. farmaceutów. Polacy spotykają ich każdego
dnia – codziennie nawet dwa miliony pacjentów
odwiedza swoje apteki. Głównie po to, by kupić
lek – taki był cel ostatniej wizyty w tym miejscu
prawie 70% Polaków. Pokazały to badania prze-
prowadzone przez niezależną agencję badawczą
Biostat na zlecenie Fundacji Aflofarm i Naczelnej
Izby Aptekarskiej. To pierwsze w historii tak kom-
pleksowe badania, w których udział wzięło 380
farmaceutów i 1067 pacjentów. Ich celem było
sprawdzenie, jak obie grupy postrzegają zawód
farmaceuty i jak wygląda relacja na linii magi-
ster farmacji – pacjent. Ich szczegółowe wyniki
wraz z analizą opublikowane zostały w raporcie
„Farmaceuta w Polsce. Ogólnopolskie badania
wizerunkowe 2019”.
Aby uzyskać poradę w zakresie drobnych dole-
gliwości zdrowotnych do apteki udało się jedynie
13,4% Polaków. Po poradę dotyczącą leków –
jeszcze mniej, bo zaledwie 10,2%. To zaskakuje,
bo z tych samych badań wynika, że farmaceutom
ufa ponad 90% Polaków.
– Wynik na poziomie 90,4% oznacza wyjątkowo
duży kredyt zaufania, jaki pokładamy w farmaceu-
tach. Dlaczego więc pacjenci nie korzystają z ich
porad? Bo nie wiedzą, że mogą o nie poprosić
– zauważa prezes zarządu Fundacji Aflofarm,
Tomasz Furman.
W istocie, aż trzy czwarte Polaków kojarzy
pracę farmaceuty przede wszystkim ze sprzedażą
leków. Trzykrotnie mniej (27%) – z udzielaniem
fachowych porad na ich temat. Nie wiedząc,
że specjalistę od leków mają na wyciągnięcie
ręki, informacji o działaniu leków czy skutkach
ubocznych pacjenci szukają przede wszystkim
w Internecie (64%). Farmaceuta/apteka jako źródło
wiedzy o lekach wymieniany jest jedynie przez
34% Polaków.
Farmaceuci zadowoleni z pracy, ale oczekują większych uprawnień
Farmaceuci zapytani o to, czy są zadowoleni ze
swojej pracy w zdecydowanej większości odpowie-
dzieli tak (82,6%), choć ponad połowa (54%) uważa,
że ich kompetencje nabywane podczas wielu lat
ciężkich studiów i później, w trakcie wykonywania
zawodu, nie są w pełni wykorzystywane.
– Za farmaceutami stoi profesjonalne przy-
gotowanie merytoryczne, wymagające 5,5-letnie
studia medyczne oraz wiedza o lekach, jakiej nie
posiadają przedstawiciele innych zawodów. Dzięki
tym umiejętnościom farmaceuci mogą mieć realny
wpływ na poprawę bezpieczeństwa farmakoterapii
i jakość opieki nad pacjentami, a także przyczynić
się do poprawy funkcjonowania i wydajności
systemu ochrony zdrowia w naszym kraju. Nie-
stety ten potencjał i wiedza nie są wystarczająco
wykorzystywane – mówi prezes Naczelnej Rady
Aptekarskiej, Elżbieta Piotrowska-Rutkowska.
Dwie trzecie magistrów farmacji oczekuje
w związku z tym większych uprawnień w stosunku
do pacjentów. Farmaceuci deklarują, że są gotowi
świadczyć dodatkowe usługi, m.in. przegląd stoso-
wanych leków pod kątem możliwych interakcji.
Różne opinie farmaceutów i pacjentów
Badanie pokazało też rozbieżności między
w tym, jak zawód farmaceuty postrzegają pacjenci
oraz sami farmaceuci. I tak, na przykład, 83,4%
farmaceutów uważa, że pacjenci kierują się ich
rekomendacjami podczas podejmowania decyzji
o zakupie leku. Tymczasem tylko 11% pacjentów
przyznało, że faktycznie tak jest. Największy
wpływ na lekowe decyzje Polaków ma lekarz –
i zgadzają się z tym obie grupy (aż 92,6% farma-
ceutów i 63,4% pacjentów).
Dużą różnicę widać też w tym, jak obie grupy
postrzegają samą aptekę. Dla 94,5% farmaceutów
jest to ważny punkt konsultacji zdrowotnych,
niezależny od gabinetów lekarskich. Jednocześnie
tylko 35% pacjentów kojarzy aptekę jako miejsce,
w którym otrzymać można poradę w zakresie
zdrowia.
Działania na dużą skalę
Kampania edukacyjna „Po pierwsze farma-
ceuta”, prowadzona wspólnie przez Naczelną Izbę
Aptekarską i Fundację Aflofarm, ma za zadanie
wzmocnić wizerunek zawodu farmaceuty w Pol-
sce. Będzie realizowana do września przy użyciu
10 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
różnorodnych środków i kanałów komunikacji.
Raport „Farmaceuta w Polsce. Ogólnopolskie
badania wizerunkowe 2019” jest jednym z nich.
– Taka kampania jest niezbędna, nie tylko w kon-
tekście promocji zawodu farmaceuty, ale również
rozwiązań prawnych. Mam tutaj na myśli długo
oczekiwaną przez całe środowisko ustawę o zawo-
dzie farmaceuty – zauważa prezes Naczelnej Izby
Aptekarskiej, Elżbieta Piotrowska-Rutkowska.
W ramach kampanii planowana jest emisja
spotu wizerunkowego promującego zawód far-
maceuty oraz czterech animowanych spotów
edukacyjnych. Polacy dowiedzą się z nich, w czym
może im pomóc magister farmacji i jak wygląda
proces jego kształcenia. Jeden z filmów opowia-
dać będzie o zawodzie farmaceuty szpitalnego,
z którego istnienia niewielu pacjentów zdaje sobie
sprawę. Ostatni spot poruszy natomiast temat
opieki farmaceutycznej i pokaże, jaką rolę może
odgrywać farmaceuta w polskim systemie opieki
zdrowotnej, o ile rozwiązanie to zostanie wpro-
wadzone w naszym kraju w sposób systemowy.
Badania pokazały, że 39,4% Polaków nie wie,
czym jest opieka farmaceutyczna i jaki mógłby
być jej zakres.
– Trzeba podkreślić, że zależy nam przede
wszystkim na tym, by dotrzeć bezpośrednio do
pacjentów. Dlatego będziemy szeroko dystrybu-
ować tysiące ulotek informacyjnych mówiących
o uprawnieniach farmaceuty. Polacy dowiedzą się
z nich m.in. o tym, że magister farmacji pomoże
im skompletować wakacyjną apteczkę, doradzi,
jak przechowywać leki, poinformuje o interak-
cjach czy udzieli porad w drobnych problemach
zdrowotnych, a w razie potrzeby zaleci wizytę
u specjalisty – prezes zarządu Fundacji Aflofarm,
Tomasz Furman.
Organizatorzy chcą także zaangażować w dys-
kusję o zawodzie środowisko akademickie, w tym
przede wszystkim studentów farmacji. Dlatego
zaplanowali dyskusje panelowe, które odbędą się
na wybranych uczelniach medycznych w całym
kraju w kwietniu i w maju.
Akcję edukacyjną zakończy merytoryczna
debata na temat przyszłości zawodu farmaceuty
w Polsce, która odbędzie się we wrześniu, podczas
Ogólnopolskiego Dnia Aptekarza.
Informacje dotyczące kampanii, zawodu far-
maceuty oraz pełną wersję raportu: „Farmaceuta
w Polsce. Ogólnopolskie badania wizerunkowe
2019” znaleźć można na stronie internetowej
kampanii: www.popierwszefarmaceuta.pl.
O kampanii „Po pierwsze farmaceuta”
Kampania edukacyjna „Po pierwsze farma-
ceuta”, prowadzona wspólnie przez Naczelną Izbę
Aptekarską i Fundację Aflofarm, ma za zadanie
wzmocnić i poprawić wizerunek zawodu farma-
ceuty w Polsce. Farmaceuci to profesjonalny,
wykwalifikowany personel, który dziennie udziela
2 mln porad. Pacjenci mogą skorzystać z profe-
sjonalnych usług blisko 27 tys. aptekarzy pracu-
jących w ok. 14 tys. aptek. Apteki to najłatwiej
dostępny element systemu ochrony zdrowia bez
konieczności wcześniejszego umawiania terminu
wizyty. Mogą być pierwszym miejscem, do którego
pacjenci udają się po poradę. Kampania będzie
realizowana przy użyciu różnorodnych środków
i kanałów komunikacji. W jej ramach planowana
jest emisja spotu promującego zawód farmaceuty
oraz dodatkowych spotów edukacyjnych, a także
szereg innych działań promocyjnych, zarówno off-
jak i online. Zachęcamy do śledzenia kampanii na
Facebooku (facebook.com/popierwszefarmaceuta)
oraz na stronie internetowej: www.popierwsze-
farmaceuta.pl.
O Fundacji Aflofarm
Fundacja Aflofarm została powołana do życia
w celu wspierania ochrony zdrowia i jakości życia
przyszłych pokoleń Polaków poprzez promocję
profilaktyki zdrowotnej i aktywnego stylu życia
oraz popularyzowanie wiedzy z zakresu farmacji
i medycyny. Poprzez swoją działalność Fundacja
Aflofarm chce także wspierać badania i inicjatywy,
które przyczyniają się do rozwoju nauki w tych
dziedzinach. Oprócz głównego celu, Fundacja
realizuje cele poboczne, które w dłuższej per-
spektywie przekładają się na jakość życia ludzi
w otaczającym nas świecie. Takimi celami są
m.in. walka z nikotynizmem, wsparcie placówek
medycznych i wsparcie środowisk naukowych
i grup zawodowych z obszaru farmacji i medy-
cyny. Mamy nadzieję, że poprzez naszą działal-
ność dołożymy kolejną cegiełkę do budowania
ogólnego dobrobytu, a także kreowania zdrowych
i właściwych postaw społecznych.
O Naczelnej Izbie Aptekarskiej
Naczelna Izba Aptekarska jest organem
samorządu zawodu aptekarskiego i reprezen-
tuje zawodowe, społeczne i gospodarcze interesy
ponad 30 tys. farmaceutów. NIA sprawuje pieczę
i nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu
farmaceuty, który ma na celu ochronę zdrowia
publicznego. Wśród najważniejszych obowiązków
Naczelnej Izby Aptekarskiej należy wymienić
m.in.:reprezentowanie zawodu aptekarza i obronę
jego interesów, troskę o zachowanie godności
i niezależności zawodu, integrację środowiska
zawodowego farmaceutów. Naczelna Izba Apte-
karska została utworzona w 1991 r. na mocy
ustawy o Izbach Aptekarskich. Organami NIA są
m.in. Krajowy Zjazd Aptekarzy i Naczelna Rada
Aptekarska, którą tworzą: Prezes NRA, prezesi
okręgowych rad aptekarskich oraz członkowie
wybrani przez Krajowy Zjazd Aptekarzy. Naczelna
Rada Aptekarska wybiera spośród swoich członków
Prezydium, które podejmuje decyzje i zajmuje
stanowiska w sprawach załatwianych przez organy
samorządu zawodowego.
12 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Apel Nr VII//1/2019 z dnia 30 stycznia 2019 r. Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie bezzwłocznego podjęcia dalszych prac nad projektem ustawy o zawodzie farmaceuty
Ustawa o zawodzie farmaceuty
skierowanie go do dalszych prac
legislacyjnych.
Powołany przez Ministra Zdrowia Zespół do \
spraw opracowania projektu ustawy o zawo-
dzie farmaceuty zakończył prace nad pro-
jektem ustawy o zawodzie farmaceuty. Pro-
jekt ten stanowi efekt wielomiesięcznych
prac w gronie osób reprezentujących wszyst-
kie środowiska zainteresowane zagadnie-
niami podejmowania i wykonywania
zawodu przez farmaceutów, a także kształ-
ceniem farmaceutów.
Zawód farmaceuty jest jedynym medycznym \
zawodem zaufania publicznego, który nie
posiada odrębnej ustawy precyzyjnie okre-
ślającej zasady wykonywania zawodu.
Sytuacja, której sposób wykonywania \
zawodu farmaceuty określany jest przepi-
sami różnych aktów normatywnych, a obo-
wiązki i uprawnienia zawodowe stanowią
pochodną uprawnień lub obowiązków
innych podmiotów, nie może być dłużej
akceptowana.
W ocenie samorządu aptekarskiego istnieje \
bardzo pilna potrzeba uchwalenia ustawy
o zawodzie farmaceuty, w której poprzez
precyzyjne zdefiniowanie treści i zakresu
poszczególnych praw i obowiązków farma-
ceuty, zapewniona zostanie konieczna nie-
zależność oraz samodzielność w wykonywa-
niu zawodu. Tylko precyzyjnie ustalone
prawa i obowiązki gwarantują pewność
i bezpieczeństwo w trakcie wykonywania
pracy. Świadomość swojej sytuacji prawnej
i ram, w jakich może poruszać się farma-
ceuta, zapewni możliwość należytego wyko-
nywania zawodu, a także stanowić będzie
skuteczne narzędzie w sytuacjach konfliktu
interesów.
Naczelna Rada Aptekarska podkreśla, że \
wszystkie dotychczasowe Krajowe Zjazdy
Aptekarzy wskazywały, że jednym z najważ-
niejszych problemów w wykonywania
zawodu farmaceuty jest brak ustawy
o zawodzie farmaceuty.
Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że \
szczątkowe regulacje prawne dotyczące far-
maceutów, zawarte m. in. w ustawie o izbach
aptekarskich, w ustawie – Prawo farmaceu-
tyczne, czy też w ustawie o przeciwdziałaniu
narkomanii, są niewystarczające.
Wdrażane w ostatnim okresie wielkie \
i ważne projekty, których duża część zaini-
cjowana została przez Ministra Zdrowia,
a dotyczące obszaru usług farmaceutycz-
nych, w tym „projekt e-recepty", nowy sys-
tem weryfikacji autentyczności leków, czy
też ZSMOPl potwierdzają, że konieczne są
jasne, ustawowe normy prawne określające
zasady wykonywania zawodu farmaceuty.
SEKRETARZ NRA DR BARBARA JęKOT
PREZES NRA MGR ElżBIETA PIOTROWSKA-RUTKOWSKANa podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia
19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (t.j. Dz. U.
z 2016 r., poz. 1496 z późn. zm.), Naczelna Rada
Aptekarska wyraża następujące stanowisko:
Naczelna Rada Aptekarska zwraca się do \
Ministra Zdrowia o bezzwłoczne zakończe-
nie w Ministerstwa Zdrowia prac nad projek-
tem ustawy o zawodzie farmaceuty oraz
14 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 15P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Na podstawie § 5 ust. 2 pkt 1 Regulaminu
obrad XXVIII Okręgowego Zjazdu
Sprawozdawczego Farmaceutów
Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej (zał. nr 1
do uchwały nr 1 z dnia 9 marca 2019. XXVIII Okrę-
gowego Zjazdu Sprawozdawczego Farmaceutów
w sprawie zatwierdzenia regulaminu obrad XXVIII
Okręgowy Zjazd Sprawozdawczy Farmaceutów
Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej zwraca
się z rezolucją do Ministerstwa Zdrowia o bez-
zwłoczne uruchomienie procedowania Ustawy
o Zawodzie Farmaceuty.
Delegaci na Zjazd Gdańskiej Okręgowej Izby
Aptekarskiej reprezentujący 2584 farmaceu-
tów wielokrotnie wskazywali na konieczność
stworzenia ustawy o zawodzie farmaceuty na
wzór pozostałych zawodów medycznych. Far-
maceuci wykonujący zawód medyczny, zawód
Rezolucja z dnia 9 marca 2019 r. XXVIII Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego Farmaceutów Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej skierowana do Ministra Zdrowia
zaufania publicznego, zawód wolny w interesie
pacjentów, dla dobra Państwa muszą mieć
zagwarantowane wykonywanie zawodu zgodnie
z wiedzą, poszanowaniem godności i niezależ-
ności. Brak uregulowań prawnych w zakresie
wykonywania zawodu farmaceuty, kluczowego
dla prawidłowego funkcjonowania systemu
opieki zdrowotnej, przyczynia się do pogłębia-
nia nieprawidłowości w obrocie produktami
leczniczymi. Odsuwanie terminu procedowania
ustawy jedynie pogłębia obserwowane na rynku
farmaceutycznym patologie, którym farmaceu-
tom coraz trudniej się przeciwstawiać.
W związku z powyższym XXVIII OZSF GOIA
oczekuje niezwłocznego uruchomienia przez
Ministerstwo Zdrowia procedury legislacyjnej dla
ustawy o zawodzie farmaceuty.
SEKRETARZ ZJAZDU MGR FARM. MARCIN SKARBAlAK
PRZEWODNICZąCy ZJAZDU DR N. FARM. PIOTR MIGAS
Ustawa o zawodzie farmaceuty i
Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska przesyła
w załączeniu Rezolucję z dnia 9 marca 2019 r.
XXVIII Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego
Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska Gdańsk, 9 maja 2019 r.
Farmaceutów Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekar-
skiej skierowaną do Ministra Zdrowia w sprawie
procedowania Ustawy o Zawodzie Farmaceuty.
PREZES GDAńSKIEJ OKRęGOWEJ IZBy APTEKARSKIEJ
DR N. MAD. PAWEł CHRZAN
Sz. P. Łukasz Szumowski Minister Zdrowia ul. Miodowa 15 00-952 Warszawa
Szanowny Państwo,
W odpowiedzi na rezolucję z dnia 9 marca
2019 r. XXVIII Okręgowego Zjazdu Sprawozdaw-
czego Farmaceutów Gdańskiej Okręgowej Izby
Aptekarskiej, przesłanej do Ministra Zdrowia
14 maja 2019 r., Departament Polityki lekowej
Warszawa, 21 maja 2019
Ministerstwo Zdrowia
Departament Polityki lekowej i Farmacji
Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska ul. Batorego 18 80-251 Gdańsk
i Farmacji informuje, że projekt ustawy o zawo-
dzie farmaceuty został zgłoszony do Wykazu prac
legislacyjnych i programowych Rady Ministrów
w połowie kwietnia. Decyzja o wpisie projektu,
a w konsekwencji o jego dalszym procedowaniu,
leży poza Ministrem Zdrowia.
Z WyRAZAMI SZACUNKU, łUKASZ SZMUlSKI P.O. DyREKTORA
16 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Nowy system kontroli autentyczności produktów leczniczych
Na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia
19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekar-
skich (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1496
z późn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyraża
następujące stanowisko:
W związku z wejściem w życie w dniu 9 lutego
2019 r. Rozporządzenia Delegowanego Komi-
sji (UE) 2016/161 z dnia 2 października 2015 r.
uzupełniającego dyrektywę 2001/83/WE Parla-
mentu Europejskiego i Rady przez określenie
szczegółowych zasad dotyczących zabezpieczeń
umieszczanych na opakowaniach produktów
leczniczych stosowanych u ludzi, zwanego dalej
„Rozporządzeniem", Naczelna Rada Aptekarska
wyraża następujące stanowisko:
1. Nadrzędnym celem wykonywania zawodu
przez farmaceutów jest ochrona życia i zdro-
wia pacjentów. Realizowany jest on poprzez
udzielanie usług farmaceutycznych, w szcze-
gólności zaopatrywanie pacjentów w produkty
lecznicze zaordynowane przez uprawnione
osoby – lekarzy, pielęgniarki i felczerów.
Stanowisko Nr VII/1/2019 z dnia 30 stycznia 2019 r. Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie warunków wprowadzenia i stosowania nowego systemu kontroli autentyczności produktów leczniczych stosowanych u ludzi.
2. Niedopuszczalną jest sytuacja, w której:
niespełnienie przez posiadaczy pozwoleń 1.
na dopuszczenie do obrotu produktów lecz-
niczych obowiązku wprowadzenia danych
o produktach leczniczych do systemu baz;
brak opublikowanych procedur dotyczą-2.
cych postępowania z produktem leczni-
czym w przypadku wygenerowania alertu
o możliwości jego sfałszowania;
brak możliwości wygenerowania certyfi-3.
katu dostępu przez użytkowników końco-
wych z powodu obiektywnych przyczyn
takich jak nieotrzymanie parametrów do-
stępowych z organizacji KOWAl, niespeł-
nienie wymagań technicznych w zakresie
IT i inne;
decyzje podmiotów odpowiedzialnych 4.
o braku desygnacji hurtowni farmaceu-
tycznych skutkować będą ograniczeniem
dostępności do produktów leczniczych,
perspektywa nakładania wysokich kar za 5.
niewywiązywanie się z przyczyn obiek-
tywnych z obowiązków weryfikacji auten-
tyczności produktów leczniczych na użyt-
kowników końcowych,
– może spowodować zagrożenie zdrowia
lub życia pacjentów w wyniku niewyda-
nia produktu leczniczego i zaniechania
właściwej farmakoterapii.
3. Brak stosownego wynagrodzenia za wykony-
wanie dodatkowych obowiązków przez far-
maceutów związanych z weryfikacją auten-
tyczności produktów leczniczych, przy
równoczesnym ponoszeniu wysokich kosz-
tów obsługi technicznej i informatycznej sys-
temu weryfikacji, nie jest akceptowany przez
farmaceutów i samorząd aptekarski.
Mając na uwadze powyższe okoliczności,
Naczelna Rada Aptekarska zwracając się do Mini-
stra Zdrowia za konieczne uważa:
1. Zaniechanie obowiązku weryfikacji auten-
tyczności produktu leczniczego z kodem
2D Data Matrix i zabezpieczeniem ATD
wprowadzonego na stan magazynowy użyt-
kownika końcowego przed dniem 9 lutego
2019 r., a więc produktu leczniczego, który
został wprowadzony do obrotu przed tą
datą.
Powyższe wynika z artykułu 48 Rozporzą-
dzenia, który stanowi, że: „Produkty leczni-
cze, które zostały dopuszczone do sprze-
daży lub dystrybucji w państwie
członkowskim bez zabezpieczeń przed datą
rozpoczęcia stosowania niniejszego rozpo-
rządzenia w tym państwie członkowskim
i nie zostały w późniejszym terminie
ponownie zapakowane ani ponownie
oznaczone, mogą być wprowadzane do
obrotu, dystrybuowane i dostarczane
pacjentom w tym państwie członkowskim
aż do terminu ich ważności".
2. Wprowadzenie od dnia 9 lutego 2019 r.
okresu przejściowego, w którym decy-
zja o wydaniu serializowanego produktu
leczniczego będzie należała do personelu
fachowego pracującego w aptekach ogólno-
dostępnych, szpitalnych, działach farmacji
szpitalnej, punktach aptecznych z uwzględ-
nieniem czynników ryzyka dystrybucji leku
niefigurującego w systemie baz.
3. Natychmiastowe opracowanie i wdrożenie
prostych procedur postępowania w sytu-
acjach braku potwierdzenia autentyczności
produktów leczniczych w systemie baz,
4. Wykreślenie z projektu nowelizacji ustawy
Prawo farmaceutyczne przepisów o nakła-
daniu kar na podmioty prowadzące hur-
townie farmaceutyczne, apteki, działy far-
macji szpitalnej i innych użytkowników
końcowych.
5. Wprowadzeniu mechanizmu wynagradzania
personelu fachowego oraz pokrywania
corocznych kosztów ponoszonych z tytułu
zakupu licencji i serwisowania modułów
oprogramowania związanego z funkcjono-
waniem systemu weryfikacji autentyczności
produktów leczniczych przez użytkowników
końcowych.
SEKRETARZ NRA DR BARBARA JęKOT
PREZES NRA MGR ElżBIETA PIOTROWSKA-RUTKOWSKA
18 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 19P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia
19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (t.j. Dz. U.
z 2016 r., poz. 1496 z późn. zm.), Naczelna Rada
Aptekarska wyraża następujące stanowisko:
W związku ze zgłaszanymi przez okręgowe izby
aptekarskie wątpliwościami w zakresie obliczania
2-letniego stażu pracy w hurtowni farmaceutycz-
nej lub w aptece, niezbędnego do wykonywania
funkcji Osoby Odpowiedzialnej w hurtowni far-
maceutycznej, w celu ujednolicenia sposobu
Stanowisko Nr VII/2/2019 z dnia 30 stycznia 2019 r. Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie stosowania przez izby aptekarskie art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2211 z późn. zm.) w zakresie obliczania stażu pracy niezbędnego do wykonywania funkcji Osoby Odpowiedzialnej
Obliczanie stażu pracy
stosowania przez izby aptekarskie art. 84 ust. 1
ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farma-
ceutyczne (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 2211 z późn.
zm.), Naczelna Rada Aptekarska rekomenduje
postępowanie według poniższych zasad:
1. Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia
6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne
„Osobą Odpowiedzialną może być farma-
ceuta mający 2-letni staż pracy w hurtowni
farmaceutycznej lub w aptece”.
2. Przewidziany w wyżej wymienionym przepi-
sie 2-letni staż pracy w hurtowni farmaceu-
tycznej lub w aptece, odbywany w pełnym
wymiarze czasu pracy, warunkujący możli-
wość pełnienia funkcji Osoby Odpowiedzial-
nej ustalony został w celu zagwarantowania,
że Osoba Odpowiedzialna posiadać będzie
niezbędną wiedzę o pracy w hurtowni far-
maceutycznej oraz umiejętność wykonywa-
nia usług farmaceutycznych zastrzeżonych
dla farmaceutów, a w konsekwencji zapewni
prawidłowe kierowanie hurtownią
farmaceutyczną.
3. Naczelna Rada Aptekarska stoi na stanowi-
sku, że do stażu pracy, o którym mowa
w art. 84 ust. 1 ustawy – Prawo farmaceu-
tyczne, należy zaliczyć jedynie okres faktycz-
nego świadczenia przez farmaceutę usług
w hurtowni farmaceutycznej lub w aptece.
4. Mając na uwadze powyższe, do stażu pracy,
o którym mowa w art. 84 ust. 1 ustawy –
Prawo farmaceutyczne, nie należy zaliczać
okresów korzystania ze świadczeń pienięż-
nych z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa, które obejmują
zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilita-
cyjne, zasiłek wyrównawczy, zasiłek macie-
rzyński, zasiłek opiekuńczy, okresów urlopu
bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę,
okresów czasowej niezdolności do pracy,
uprawnień związanych z rodzicielstwem
wynikających z Kodeksu pracy, jak również
urlopu wychowawczego oraz w każdym
innym przypadku faktycznego nie świadcze-
nia usług w hurtowni farmaceutycznej lub
w aptece przez farmaceutę, z wyłączeniem
urlopów wypoczynkowych udzielonych
przez pracodawcę.
5. Na organach samorządu aptekarskiego ciąży
obowiązek sprawowania pieczy nad tym,
aby osoba pełniąca funkcję Osoby Odpowie-
dzialnej posiadała niezbędną wiedzę o pracy
w hurtowni farmaceutycznej oraz umiejęt-
ność wykonywania usług farmaceutycznych
zastrzeżonych dla farmaceutów, a w konse-
kwencji zapewni prawidłowe kierowanie
hurtownią farmaceutyczną.
6. Zgodnie z uzasadnieniem prawomocnego
wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyj-
nego w Warszawie z dnia 20 listopada
2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 1389/07, dotyczą-
cego wymaganego stażu pracy dla kandy-
data na stanowisko kierownika apteki ogól-
nodostępnej, „warunki określone w art. 88
ust. 2 Prawa farmaceutycznego dotyczą
jedynie minimalnych wymogów formalnych
a wymagany staż pracy w aptece wynosi co
najmniej 5 lat. Dlatego przyjęcie odmien-
nego stanowiska i zaliczanie stażu pracy
wykonywanego w niepełnym wymiarze,
który jednakże mieści się w 5-letnim prze-
dziale kalendarzowym wydaje się daleko
niewystarczające do wydania opinii pozy-
tywnej przy uwzględnieniu podstawowych
celów i zadań, którymi powinny się kierować
organy samorządu aptekarskiego".
SEKRETARZ NRA DR BARBARA JęKOT
PREZES NRA MGR ElżBIETA PIOTROWSKA-RUTKOWSKA
20 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 21P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Rozwojowi takich schorzeń można bowiem
zapobiegać poprzez wpływ na styl życia
pacjenta oraz jego podejście do choroby.
Działania zapobiegawcze powinny być ukierun-
kowane zarówno na osoby, u których jeszcze nie
doszło do rozwoju choroby, jak i na te, u których
już ona istnieje, zmierzając bądź do możliwie
wczesnego zdiagnozowania choroby w jej bez-
objawowym okresie, bądź do zapobiegania lub
przynajmniej odsunięcia w czasie jej niekorzyst-
nych następstw.
Na każdym z etapów działań prewencyjnych
jest miejsce na edukacje zdrowotną:
prewencję pierwotną kieruje się do osób \
w poczuciu zdrowia, ze szczególnym
uwzględnieniem tych pacjentów, którzy
kwalifikują się do grup ryzyka, a mimo to
nie korzystają w związku z brakiem dolegli-
wości ze świadczeń opieki zdrowotnej;
prewencja drugorzędowa powinna być \
wdrażana u osób, u których choroba już
występuje, ale ze względu na jej bezobja-
wowy przebieg w pierwszej fazie, mają
poczucie zdrowia i przez to nie kontrolują
jego stanu;
prewencja trzeciorzędowa powinna być pro- \
wadzona u osób z już rozpoznanymi choro-
bami, ale niewłaściwie kontrolowanymi i nie
uzyskującymi zakładanych efektów terapeu-
tycznych, w związku z niestosowaniem się
do zaleceń lekarskich, niewłaściwym przyj-
mowaniem leków lub brakiem kontroli
takich parametrów choroby jak ciśnienie tęt-
nicze czy stężenie glukozy.
Założenia działań prewencyjnych wskazują, że
poza promowaniem zdrowego stylu życia, w tym
odpowiedniej aktywności fizycznej, stosowanej
diety, unikania używek, równie ważne jest wyko-
nywanie badań przesiewowych – także w stanie
dobrostanu fizycznego i psychicznego.
Epidemiologia
W Polsce brakuje dokładnej i wiarygodnej
informacji dotyczącej rozpowszechnienia chorób
przewlekłych. Jedną z przyczyn jest niezadowa-
lająca efektywność statystyki publicznej, w tym
brak rejestrów osób chorych, który umożliwiałby
objęcie opieką wszystkich osób chorych, jej moni-
torowanie i poprawę jakości, a także analizy
epidemiologiczne i ekonomiczne.
Komitet Zdrowia Publicznego Polskiej Aka-
demii Nauk, wykorzystując dane rozliczeniowe
NFZ za 2013 rok, dotyczące porad lekarskich
oraz realizacji leków refundowanych, oszacował
na 2,94 mln liczbę osób chorujących na cukrzycę
w Polsce (7,6% populacji, w tym 1,5 mln mężczyzn
i 1,44 mln kobiet). Na tę liczbę złożyło się 2,17 mln
osób z rozpoznaną cukrzycą i korzystających
z tego powodu z publicznego systemu ubezpie-
czeń zdrowotnych, w tym 1,22 mln kobiet (6,1%)
oraz 960 tys. mężczyzn (5,1%). Odnotowano przy
tym, że liczba osób wykupujących leki lub testy
na cukrzycę była o ponad 350 tysięcy większa niż
liczba osób aktywnie korzystających z cukrzyco-
wych porad lekarskich. Co ciekawe, 40 tysięcy osób
nie wykupiło leków, pomimo ich zaordynowania.
Współczynnik chorobowości standaryzowanej do
wieku wyniósł 4,466/100 tysięcy.
Natomiast w oparciu o analizy z badania
NATPOl z 2011 roku oszacowano, że około
560 tysięcy osób choruje na cukrzycę, jednakże
jest tego nieświadoma i dlatego nie korzysta ani
z leków, ani z porad cukrzycowych (co stanowi
26% wszystkich chorych, w tym 36% mężczyzn
i 15% kobiet).
Najnowsze szacunki wskazują, że w Polsce
już ponad 3 miliony osób dorosłych choruje
na cukrzycę (8% ludności), przy czym 25–30%
osób dorosłych z cukrzycą w dalszym ciągu jest
tego nieświadoma. Ponadto w związku z rosnącą
zachorowalnością, przewiduje się, że w 2040 roku
liczba chorych wzrośnie do 4 milionów (około
11% populacji).
Ponad trzykrotnie częściej niż cukrzycę obser-
wuje się występowanie nadciśnienia tętniczego,
szacując chorobowość na co najmniej 10,5 mln
osób, w tym 9,5 mln osób w wieku 18–79 lat
i około 1 mln osób po 80 roku życia. Częstość
nadciśnienia tętniczego wśród dorosłych Pola-
ków oceniana jest na poziomie 36% (badania
NATPOl PlUS i WOBASZ), w populacji starszej na
powyżej 60% (badania HAPPIE i PONS), a w wieku
18–25 lat – na 15%.
Dane z ostatnich 20 lat wskazują na rosnącą
zachorowalność, a utrzymanie się obserwowa-
nych tendencji może spowodować, że do roku
2035 liczba pacjentów z nadciśnieniem tętniczym
zwiększy się o połowę. Pewną nadzieję daje jed-
nakże poprawa świadomości dotyczącej zagrożeń
związanych z wysokim ciśnieniem, będąca efek-
tem wielowymiarowych działań profilaktyczno-
edukacyjnych.
Badanie NATPOl 2011 wykazało, że odsetek
osób z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym,
Choroby cywilizacyjne:epidemiologia i profilaktyka cukrzycy, nadciśnienia tętniczego oraz zaburzeń gospodarki lipidowej
Choroby cywilizacyjne to globalnie i powszechnie występujące choroby przewlekłe,
których przyczyną rozwoju oraz rozprzestrzenienia jest postęp współczesnej
cywilizacji. Biorąc pod uwagę wysoką chorobowość, a przy tym znaczny odsetek
osób nieświadomych swojej choroby, bądź nie uzyskujących zakładanych efektów
terapeutycznych, celowe staje się aktywniejsze zaangażowanie wszystkich
profesjonalistów obszaru usług zdrowotnych w działania z zakresu prewencji.
22 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 23P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
które nie podejmują leczenia hipotensyjnego
zmniejszył się z 18 do 13%. Korzystnym zjawiskiem
jest poprawa kontroli ciśnienia u osób z nadci-
śnieniem tętniczym w Polsce, która zwiększyła
się z 12 do 26%. Związane jest to ze wzrostem
skuteczności leczenia nadciśnienia tętniczego
w Polsce z 22 do 42%. W dalszym ciągu jednak
szacuje się, że ponad 30% osób nie wie o swojej
chorobie nadciśnieniowej, a niemal 40% nie zna
wartości własnego ciśnienia tętniczego.
W Polsce najbardziej rozpowszechnionym
czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia
jest hipercholesterolemia. W oparciu o badanie
NATPOl oszacowano, że występuje ona u nie-
mal 18 milionów osób w wieku 18–79 lat (60%
dorosłej populacji). Wyniki badania WOBASZ II
z lat 2013–2014 w grupie 0–99 lat wskazują na
jeszcze wyższą częstość tego problemu zdrowot-
nego: hipercholesterolemię stwierdzono u 70%
mężczyzn i 64% kobiet.
Biorąc pod uwagę wszystkie zaburzenia lipi-
dowe oszacowano, że 81% mężczyzn i 74% kobiet
ma przynajmniej jeden typ dyslipidemii. Podwyż-
szone stężenie cholesterolu lDl zaobserwowano
na podobnym poziomie u obu płci (około 58%),
natomiast znaczną dysproporcję stwierdzono
w przypadku niższej niż zalecana frakcji HDl (u 2%
badanych kobiet i 35% mężczyzn). Hipertriglicery-
demię zdiagnozowano u ok. 21% badanych.
Warte podkreślenia są wyniki analizy WOBASZ II,
wskazujące, że prawie 60% badanych nie zdawało
sobie sprawy ze swoich zaburzeń, 17% wiedziało,
ale nie stosowało żadnej terapii, 15% leczyło się, ale
nieskutecznie i tylko 6% było prawidłowo leczonych,
osiągając zalecane wartości terapeutyczne.
Kryteria rozpoznania i wykrywanie cukrzycy
Cukrzycę definiuje się jako grupę chorób meta-
bolicznych, charakteryzującą się hiperglikemią
wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania
insuliny. W konsekwencji przewlekłej hiperglikemii
dochodzi do uszkodzenia, zaburzenia czynności
i niewydolności różnych narządów, zwłaszcza oczu,
nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.
Do objawów wskazujących na możliwość wystę-
powania cukrzycy ze znaczną hiperglikemią zalicza
się: nasiloną diurezę (wielomocz), wzmożone
pragnienie, utratę masy ciała niewytłumaczoną
celowym odchudzaniem oraz inne, mniej typowe
objawy, takie jak: osłabienie i wzmożoną senność,
zmiany ropne na skórze oraz stan zapalny narzą-
dów moczowo-płciowych.
W Polsce jedyną zalecaną obecnie metodą
rozpoznawania cukrzycy jest laboratoryjne ozna-
czenie stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej. Do
celów diagnostycznych oznaczeń glikemii (u osób
bez rozpoznanej cukrzycy) nie należy stosować
glukometrów. Ponadto, pomimo że w Stanach
Zjednoczonych i niektórych krajach Europy w kry-
teriach diagnostycznych uwzględniono wartość
hemoglobiny glikowanej (HbA1c), Polskie Towarzy-
stwo Diabetologiczne nie zaleca stosowania tego
oznaczenia do rozpoznawania cukrzycy.
Zaburzenia gospodarki węglowodanowej oce-
nia się w oparciu o glikemię przygodną, glikemię
na czczo oraz w oparciu o wynik doustnego testu
tolerancji glukozy.
Glikemia przygodna oznaczana jest w próbce
krwi pobranej o dowolnej porze dnia, niezależnie
od pory ostatnio spożytego posiłku.
Glikemia na czczo oznaczana jest w próbce
krwi pobranej 8–14 godzin od ostatniego posiłku
– w godzinach porannych, bez wcześniejszego
ograniczania spożycia węglowodanów, u osoby
wypoczętej, po przespanej nocy.
Doustny test tolerancji glukozy (OGTT, oral
glucose tolerance test) polega na wykonaniu
2 oznaczeń: pierwsze wykonuje się na czczo
(analogicznie jak w pkt.2), drugie po dwugodzin-
nej przerwie, po wypiciu roztworu zawierają-
cego 75 gramów glukozy (ten czas osoba badana
powinna spędzić w miejscu wykonania testu,
pozostając w spoczynku).
Zgodnie z nomenklaturą Światowej Organi-
zacji Zdrowia wyróżnia się 3 stany gospodarki
węglowodanowej:
1. prawidłową glikemię (stężenie glukozy na
czczo: 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l));
2. stan przedcukrzycowy, w którym rozróż-
nia się (występują niezależnie od siebie lub
wspólnie):
nieprawidłową glikemię na czczo (IFG, im-•
paired fasting glucose): 100–125 mg/dl
(5,6–6,9 mmol/l);
nieprawidłową tolerancję glukozy (IGT, •
impaired glucose tolerance): w 120-stej
minucie OGTT glikemia 140–199 mg/dl
(7,8–11 mmol/l);
3. cukrzycę — warunkiem rozpoznania jest
spełnienie jednego z następujących
kryteriów:
objawy hiperglikemii i glikemia przygod-•
na ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l);
2-krotnie glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl •
(≥ 7,0 mmol/l);
glikemia w 120. minucie OGTT ≥ 200 mg/•
dl (≥ 11,1 mmol/l).
Ponieważ u ponad połowy chorych nie wystę-
pują objawy hiperglikemii, Polskie Towarzystwo
Diabetologiczne zaleca prowadzenie badań
przesiewowych w kierunku cukrzycy. Należy je
przeprowadzać raz w ciągu 3 lat u każdej osoby
powyżej 45-tego roku życia. Natomiast niezależnie
od wieku, badanie to należy wykonywać co roku
u osób z następujących grup ryzyka:
mało aktywnych fizycznie, z nadwagą lub \
otyłością (BMI ≥ 25 kg/m2 i/lub obwód w talii
> 80 cm u kobiet, a > 94 cm u mężczyzn);
z cukrzycą występującą w rodzinie (rodzice \
bądź rodzeństwo);
u których w poprzednim badaniu stwier- \
dzono stan przedcukrzycowy;
z nadciśnieniem tętniczym lub inną chorobą \
układu sercowo-naczyniowego;
z zaburzeniami gospodarki \
węglowodanowej;
u kobiet z przebytą cukrzycą ciążową oraz \
u tych, które urodziły dziecko o masie ciała
> 4 kg, a także z zespołem policystycznych
jajników.
Kryteria rozpoznania i wykrywanie nadciśnienia tętniczego
Podstawę oceny ciśnienia tętniczego (BP –
blood pressure) powinna stanowić średnia war-
tość wyliczona z co najmniej dwóch pomiarów
dokonanych podczas co najmniej dwóch różnych
wizyt u lekarza. Tak uzyskany wynik, definiowany
jako prawidłowo wykonany pośredni gabine-
towy, pozwala sklasyfikować ciśnienie tętnicze
25P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
(w mm Hg kolejno skurczowe i rozkurczowe)
jako:
optymalne BP < 120 i < 80; \
prawidłowe BP 120–129 i/lub 80–84; \
wysokie prawidłowe BP 130–139 i/lub 85–89; \
nadciśnienie tętnicze 1. stopnia 140–159 i/ \
lub 90–99;
nadciśnienie tętnicze 2. stopnia 160–179 i/ \
lub 100–109;
nadciśnienie tętnicze 3. stopnia ≥ 180 i/lub \
≥ 110;
izolowane nadciśnienie skurczowe ≥ 140 \
i < 90.
Podczas jednorazowej wizyty dopuszczalne
jest rozpoznanie nadciśnienia tętniczego u cho-
rych z wartościami BP ≥ 180/≥ 110 mm Hg, ale po
wykluczeniu czynników podwyższających wartości
BP, jak lęk, ból czy spożycie alkoholu.
Ponieważ zwiększenie liczby pomiarów poza
gabinetem lekarskim, w warunkach odpowiada-
jących środowisku pacjenta, pozwala na bardziej
wiarygodną ocenę rzeczywistego BP, Polskie
Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego zaleca, aby
u chorych z wartościami BP poniżej 160/100 mm
Hg rozpoznanie nadciśnienia tętniczego potwier-
dzić, wykonując automatyczną rejestrację BP lub
poprzez realizację domowych pomiarów BP.
Pomiar przy użyciu automatycznej reje-
stracji ciśnienia tętniczego (ABPM, ambula-
tory blood pressure monitoring) umożliwia
wykrycie niekorzystnych rokowniczo zjawisk,
takich jak reakcja białego fartucha, nadmierny
poranny wzrost BP czy brak lub nadmierny
nocny spadek BP. Za prawidłowe wartości ciśnie-
nia tętniczego określone za pomocą ABPM
uznano wartości średnie poniżej 135/85 mm
Hg w ciągu dnia i 120/70 mm Hg w nocy oraz
poniżej 130/80 mm Hg w ciągu doby.
Ze względu na nadal niezadowalającą dostęp-
ność, a także wyższy koszt badania ABPM, szcze-
gólnie zalecaną metodą oceny ciśnienia tętniczego
są jego pomiary w warunkach domowych – tym
bardziej, że wykazują one dużą zgodność z wyni-
kami obserwowanymi w ciągu dnia w ABPM.
Za nieprawidłowe BP w pomiarach domowych
przyjmuje się średnią wartość z kilku pomiarów
przekraczającą lub równą 135 i/lub 85 mm Hg.
Warunkiem wiarygodności uzyskanych wyników
jest współpraca pacjenta i stosowanie się do
zaleceń określających sposób i częstotliwość
pomiarów.
Ze względu na niską wykrywalność nadci-
śnienia tętniczego w Polsce zaleca się, aby prze-
siewowymi pomiarami ciśnienia objąć wszystkie
osoby dorosłe, u których pomiary BP powinny
być wykonywane przynajmniej raz w roku, nie-
zależnie od wcześniejszych wartości BP. Ponadto
należy przypominać stosującym leki pacjentom
z już rozpoznanym nadciśnieniem o konieczno-
ści pomiarów ciśnienia tętniczego i dzięki temu
możliwości uzyskania zwrotnej informacji o sku-
teczności zastosowanej terapii.
W tym miejscu warto przytoczyć zalecenia
dotyczące prowadzenia domowych pomiarów
ciśnienia tętniczego:
należy używać w pełni automatycznych ate- \
stowanych aparatów posiadających walida-
cję z mankietem zakładanym na ramię;
pomiary należy wykonywać przez 7 kolej- \
nych dni, po dwa w kilkuminutowych
odstępach, rano i wieczorem, o stałych
porach, w równych odstępach czasu (np.
6.00–18.00, 7.00–19.00 itp.);
pomiary powinny być wykonywane bezpo- \
średnio przed przyjęciem leków, a w godzi-
nach porannych przed jedzeniem,
co najmniej 30 minut przed pomiarem nie \
należy pić kawy i palić papierosów;
bezpośrednio przed pomiarem należy klika \
minut odpocząć w pozycji siedzącej z pod-
partymi plecami, najlepiej w cichym
pomieszczeniu;
pomiar należy wykonać w pozycji siedzącej, \
z podpartymi plecami, na obnażonej koń-
czynie górnej, bez uciskającej odzieży, luźno
wspartej ze zgięciem łokciowym na pozio-
mie czwartego międzyżebrza;
mankiet powinien być umieszczony na \
wysokości serca niezależnie od pozycji ciała
pacjenta;
uzyskane wartości BP należy zapisywać \
w dzienniczku samokontroli lub w pamięci
aparatu, można także wykorzystać w tym
celu liczne aplikacje na smartfonach.
Kryteria rozpoznania i profilaktyka zaburzeń lipidowych
Zaburzenia lipidowe stanowią najpowszech-
niejszy, modyfikowalny czynnik ryzyka chorób
sercowo-naczyniowych. W związku z tym, że
latami mogą rozwijać się w postaci bezobjawowej,
jedynym sposobem na wykrycie nieprawidłowości
jest wykonanie pomiaru parametrów lipidowych
krwi. Zalecane stężenie lipidów w przesiewowej
ocenie stanu zdrowia przedstawia tabela 1.
Próbka krwi do oznaczenia laboratoryjnego
lipidów powinna być pobierana na czczo. Ostat-
nio wykazano jednak, że spożycie pokarmów
w sposób istotny wpływa tylko na triglicerydy,
których stężenie w osoczu staje się przeciętnie
o 0,3 mmol/l (27 mg/dl) większe, zależnie od
składu ostatniego posiłku i czasu, który upłynął
od jego spożycia.
Tabela 1. Normy stężeń lipidów w badaniach
przesiewowych
na czczo mmol/l (mg/dl)
nie na czczo mmol/l (mg/dl)
cholesterol całkowity ≥5 (≥190) ≥5 (≥190)
cholesterol HDl ≤1 (≤40) ≤1 (≤40)
cholesterol lDl ≥3 (≥115) ≥3 (≥115)
triglicerydy ≥1,7 (≥150) ≥2 (≥175)
cholesterol nie-HDl ≥3,8 (≥145) ≥3,9 (≥150)
Zaburzenia lipidowe, odpowiadając za powstanie
blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych
prowadzą do niekorzystnych zmian tak w całym
organizmie, jak i w poszczególnych organach
i tkankach. W wyniku depozycji cząsteczek lDl-C
w wewnętrznej ścianie tętnic, dochodzi do zmian
w ich strukturze i funkcjonowaniu, natomiast
blaszki miażdżycowe ograniczają światło naczynia,
zaburzając dodatkowo swobodny przepływ krwi.
Główne zagrożenie dla zdrowia stanowi możliwość
oderwania się blaszki, prowadzące do powstania
zakrzepów i zatorów wewnątrznaczyniowych,
a w efekcie krytycznego ograniczenia przepływu
krwi głównie w małych naczyń krwionośnych,
takich jak naczynia wieńcowe serca, mózgu, nerek
czy kończyn dolnych. Konsekwencją zablokowania
26 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
przepływu krwi będzie upośledzanie funkcjo-
nowania lub zatrzymanie pracy całego organu
i wystąpienie ostrego stanu zagrożenia życia
w postaci zawału serca czy udaru mózgu.
W związku z powyższym zalecane wartości
stężeń lipidów określa się indywidulanie, odnosząc
je do ryzyka sercowo-naczyniowego. Oszacowanie
10-letniego całkowitego ryzyka pierwszego śmier-
telnego incydentu o etiologii miażdżycowej (w tym
zawału serca, udaru mózgu lub innego incydentu
upośledzenia drożności tętnic, włącznie z nagłym
zgonem sercowym) umożliwia karta ryzyka SCORE
(Systematic Coronary Risk Estimation). Ryzyko
oblicza się na podstawie wieku, płci, palenia tyto-
niu, skurczowego ciśnienia tętniczego i stężenia
cholesterolu całkowitego.
1. Do grupy bardzo dużego ryzyka sercowo-na-
czyniowego zalicza się osoby obciążone
dowolnym czynnikiem z niżej wymienionych:
udokumentowana choroba sercowo-naczy-•
niowa – klinicznie lub jednoznacznie w ba-
daniach obrazowych (przebyty zawał serca,
ostry zespół wieńcowy, rewaskularyzacja
wieńcowa (PCI lub CABG) i inne zabiegi re-
waskularyzacji tętnic, udar mózgu/TIA oraz
choroba tętnic obwodowych);
cukrzyca z powikłaniami narządowymi, •
takimi jak białkomocz lub w połączeniu
z innym głównym czynnikiem ryzyka, ta-
kim jak palenie tytoniu, nadciśnienie tęt-
nicze lub zaburzenia lipidowe;
ciężka przewlekła choroba nerek •
(GFR < 30 ml/min/1,73 m2);
10-letnie ryzyko śmiertelnej CVD w skali •
SCORE ≥ 10%.
2. Do grupy dużego ryzyka sercowo-naczynio-
wego zalicza się osoby obciążone dowolnym
czynnikiem z niżej wymienionych:
znaczne nasilenie pojedynczych czynni-•
ków ryzyka, zwłaszcza stężenie choleste-
rolu > 8 mmol/l (310 mg/dl) (np. w hiper-
cholesterolemii rodzinnej) lub ciśnienie
tętnicze ≥ 180/110 mm Hg;
większość pacjentów z cukrzycą, którzy nie •
spełniają kryteriów bardzo dużego ryzyka
(u niektórych młodych osób z cukrzycą typu
1 ryzyko może być małe lub umiarkowane);
umiarkowana CKD (GFR 30–59 ml/•
min/1,73 m2);
10-letnie ryzyko śmiertelnej CVD w skali •
SCORE ≥ 5% oraz < 10%.
3. Umiarkowane ryzyko występuje u osób
z wynikiem w skali SCORE ≥ 1% oraz < 5%.
4. Małe ryzyko występuje u osób z wynikiem
w skali SCORE < 1%.
Oszacowane całkowite ryzyko sercowo-na-
czyniowe stanowi część pewnego kontinuum,
w ramach którego uwzględniając parametry
lipidów, definiuje się zasady postępowania profi-
laktycznego i terapeutycznego. Zgodnie bowiem
z wytycznymi europejskimi wartości docelowe stę-
żenia lDl-C uzależnione są od całkowitego ryzyka
sercowo-naczyniowego i powinny wynosić:
< 70 mg/dl (1,8 mmol/l) dla osób o bardzo \
dużym ryzyku sercowo-naczyniowym;
< 100 mg/dl (< 2,5 mmol/l) dla osób \
o dużym ryzyku sercowo-naczyniowym;
< 115 mg/dl (3 mmol/l) dla osób o umiarko- \
wanym ryzyku sercowo-naczyniowym
(SCORE ≥ 1 i < 5%).
Stężenie cholesterolu frakcji lDl zestawione
z oszacowanym ryzykiem sercowo-naczyniowym
powinno determinować określone strategie postę-
powania. Oprócz wskazań do farmakoterapii,
szczególną uwagę zwraca się na konieczność
wprowadzania interwencji dotyczących modyfi-
kacji stylu życia i to na każdym etapie zaburzeń
lipidowych. Poradnictwo i promocja zdrowego
stylu życia mogą przynieść korzyści także w gru-
pie osób o małym ryzyku sercowo-naczynio-
wym i służyć utrzymaniu takiego statusu. Pod
pojęciem modyfikacji stylu życia (analogicznie
jak w przypadku profilaktyki cukrzycy i nadci-
śnienia) rozumiane są zmiany dotyczące żywienia
(w tym spożycia alkoholu), zwiększenie aktywności
fizycznej, zmniejszenie nadmiernej masy ciała czy
zaprzestanie palenia tytoniu.
DR N. MED. ANDRZEJ MARCINKIEWICZ KlINIKA CHORóB ZAWODOWyCH
I ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO INSTyTUT MEDyCyNy PRACy
IM. PROF. J. NOFERA W łODZI
Literatura Wytyczne ESC/EAS dotyczące leczenia zaburzeń lipidowych w 2016 roku. Grupa Robocza Europejskiego
Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) i Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS) do spraw leczenia zaburzeń lipidowych. Kardiologia Polska 2016; 74, 11: 1234–1318 www.ptkardio.pl
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. https://cukrzyca.info.pl
Mamcarz A. (red.) Medycyna pracy w prewencji chorób wywołanych wysokim stężeniem cholesterolu. Obywatele Zdrowo Zaangażowani. Warszawa 2018
Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2015 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. https://nadcisnienietetnicze.pl
Epidemiologia Cukrzycy w Polsce. Polska Akademia Nauk. Komitet Zdrowia Publicznego. www.keizp.pan.pl
Cukrzyca. Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Raport Instytutu Ochrony Zdrowia. Warszawa 2018. www.rpp.gov.pl
Benjamin E.J., Smitch S.C. i wsp.: Task Force #1 – Magnitude of the prevention problem: opportunities and challenges. JACC, 2002, 40, 579–651.
Nordestgaard B.G., langsted A., Mora S. i wsp.; European Atherosclerosis Society (EAS) and the European Federation of Clinical Chemistry and laboratory Medicine (EFlM) joint consensus initiative: Fasting is not routinely required for determination of a lipid profile: clinical and laboratory implications including flagging at desirable concentration cut-points-a joint consensus statement from the European Atherosclerosis Society and European Federation of Clinical Chemistry and laboratory Medicine. Eur. Heart J., 2016; doi: 10.1093/eurheartj/ehw152
Materiał udostępniony dzięki uprzejmości redakcji „Aptekarza Polskiego”,
opublikowany w „Aptekarzu Polskim” nr 152 z kwietnia 2019 roku.
28 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
3 kwietnia br. odbyło się pierwsze czyta-
nie rządowego projektu ustawy o zmianie
ustawy Prawo farmaceutyczne oraz ustawy
o działalności leczniczej. W obradach sejmowej
komisji zdrowia uczestniczyli przedstawiciele
Naczelnej Rady Aptekarskiej: prezes NRA Elżbieta
Piotrowska-Rutkowska, wiceprezes NRA Marek
Tomków, Marian Witkowski, Wojciech Szkopański
oraz przedstawiciele biura prawnego oraz dyrektor
biura NIA.
Głównym celem projektowanej zmiany w prze-
pisach była walka z nielegalnym wywozem leków.
Za działania, które pozbawiają polskich pacjentów
leków projekt przewiduje wysokie sankcje karne,
w tym karę pozbawienia wolności nawet do 10 lat.
W tej części projekt uzasadniał przedstawiciel
resortu sprawiedliwości.
Kolejnym elementem projektu były prze-
pisy dotyczące wysyłkowej sprzedaży leków na
receptę (Rx) dla osób niepełnosprawnych. Do tej
kwestii odniósł się wiceminister zdrowia, Janusz
Cieszyński:
– (…) Okazuje się, że mamy sytuację międzyna-
rodową, która nas skłania do wykonania pewnych
ruchów. Wszyscy, którzy śledzą wydarzenia na
Nowelizacja prawa farmaceutycznego przedmiotem prac Sejmowej Komisji Zdrowia
rynku farmaceutycznym wiedzą, że w związku
ze sprzedażą wysyłkową, w ostatnim okresie
była kontrowersyjna decyzja Komisji Europejskiej
wobec Niemiec. W związku z działaniem aptek
działających przez Internet, Komisja Europejska
w krótkim terminie dwóch miesięcy, nakazała
Niemcom dokonanie fundamentalnej zmiany
na rynku aptek – odejścia od marż sztywnych,
powołując się na europejskie swobody przepływu.
W naszej ocenie to oznacza, że powinniśmy jeszcze
raz pochylić się nad tym, jak osiągnąć cel, który
nam przyświeca – oferowania korzyści dla osób
z niepełnosprawnościami, ale jednocześnie nie
tworząc sytuacji, które mogą nam grozić (…)
– powiedział Janusz Cieszyński.
W dalszej części posiedzenia komisji posło-
wie przegłosowali poprawki, zgodnie z którymi
przepisy dotyczące wysyłkowej sprzedaży leków
na receptę dla osób niepełnosprawnych (Rx)
zostały usunięte z projektu. Nie przyjęto również
poprawek przedstawiciela Związku Pracodawców
Aptecznych PharmaNET, który po raz kolejny wnio-
skował o zmiany umożliwiające rozszczelnienie
zakazu reklamy aptek.
W dniu 28 marca 2019 r. w Dzienniku
Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zostało
opublikowane rozporządzenie Ministra
Zdrowia z dnia 21 marca 2019 r. w sprawie zlecenia
na zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz zlecenia
naprawy wyrobu medycznego (Dz.U. 2019 poz.
582). Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem
następującym po dniu ogłoszenia.
Rozporządzenie zawiera nowy, siedmiostro-
nicowy wzór zlecenia na zaopatrzenie w wyroby
medyczne, który stanowi załącznik nr 1 do roz-
porządzenia z dnia 21 marca 2019 r. w sprawie
zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz
zlecenia naprawy wyrobu medycznego.
W ocenie Naczelnej Izby Aptekarskiej, zwiększenie
objętości przedstawionego w rozporządzeniu nowego
wzoru zlecenia, z dokumentu dwustronicowego do
siedmiostronicowego, przyczyni się do nadmiernego
zbiurokratyzowania wystawiania i realizacji zleceń,
zarówno po stronie świadczeniodawcy, świadczenio-
biorcy jak i osoby realizującej zlecenie.
Nowy wzór zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne
W ocenie Naczelnej Izby Aptekarskiej pro-
cedura ta powinna być zdecydowanie prost-
sza. Czas obsługi osoby odbierającej wyrób
medyczny zostanie zwielokrotniony, co może
ponadto przyczynić się do utrudnienia pracy aptek
ogólnodostępnych.
Naczelna Izba Aptekarska na etapie kon-
sultacji społecznych projektu przedmioto-
wego rozporządzenia wskazywała, iż nowy
wzór zlecenia powinien zostać ograniczony
do niezbędnych informacji, których uzupeł-
nienie nie powinno wpływać na nadmierne
zbiurokratyzowanie procesu realizacji zleceń
na wyroby medyczne.
Treść rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
21 marca 2019 r. w sprawie zlecenia na zaopatrze-
nie w wyroby medyczne oraz zlecenia naprawy
wyrobu medycznego znajduje się pod linkiem:
(http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/
WDU20190000582/O/D20190582.pdf).
Dziennik Ustaw
– 9 –
Poz. 582
ZLECENIE NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE
3/7
IDENTYFIKACJA ZLECENIA
Unikalny numer identyfikacyjny (nadany przez Narodowy
Fundusz Zdrowia)
Unikalny numer identyfikacyjny w postaci kodu kreskowego (nadany przez Narodowy
Fundusz Zdrowia)
CZĘŚĆ II. WERYFIKACJA ZLECENIA NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE (DOKONYWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ
ZDROWIA ZA POŚREDNICTWEM SERWISÓW INTERNETOWYCH LUB USŁUG INFORMATYCZNYCH NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA ALBO BEZPOŚREDNIO
W ODDZIALE WOJEWÓDZKIM NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA)
II.A. WYNIK WERYFIKACJI II.A.1 Wynik weryfikacji □ weryfikacja pozytywna □ weryfikacja negatywna
II.A.2 Kod oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia
II.AA. POTWIERDZENIE LIMITU FINANSOWANIA
II.AA.1 Realizacja zlecenia na zaopatrzenie w wyroby
medyczne od dnia
II.AA.2 Końcowa data realizacji zlecenia na zaopatrzenie w wyroby
medyczne
Lp. II.AA.3 Grupa
i liczba porządkowa wyrobu medycznego
II.AA.4 Kod wyrobu medycznego
II.AA.5 Umiejscowienie wyrobu medycznego (L – lewostronne, P – prawostronne), jeżeli dotyczy
II.AA.6 Potwierdzona liczba sztuk wyrobu medycznego
II.AA.7 Limit finansowania ze środków publicznych wyrobu medycznego
II.AA.8 Wysokość procentowego udziału Narodowego Funduszu Zdrowia w limicie finansowania ze środków publicznych wyrobu medycznego7)
II.AA.9 Data ważności potwierdzenia limitu finansowania ze środków publicznych wyrobu medycznego8)
1.
2.
3.
4.
II.AB. NEGATYWNY WYNIK WERYFIKACJI
II.AB.1 Przyczyna negatywnej weryfikacji zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne
II.AC. INFORMACJE DLA ŚWIADCZENIOBIORCY
II.AC.1 Informacje
.
II.B. POTWIERDZENIE WERYFIKACJI ZLECENIA NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE
II.B.1 Data weryfikacji II.B.2 Weryfikacja za pośrednictwem serwisów internetowych lub usług informatycznych
Narodowego Funduszu Zdrowia/Podpis i pieczątka pracownika oddziału wojewódzkiego
Narodowego Funduszu Zdrowia 9)
Dziennik Ustaw – 8 –
Poz. 582
ZLECENIE NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE 2/7
IDENTYFIKACJA ZLECENIA
Unikalny numer identyfikacyjny (nadany przez Narodowy Fundusz Zdrowia)
Unikalny numer identyfikacyjny w postaci kodu kreskowego (nadany przez Narodowy
Fundusz Zdrowia)
I.C. OKREŚLENIE WYROBU MEDYCZNEGO I.C.1 Wyrób medyczny inny niż soczewki okularowe
I.C.1.1 Grupa i liczba porządkowa wyrobu medycznego
I.C.1.2 Umiejscowienie wyrobu medycznego (nie dotyczy stomii) I.C.1.3 Liczba przetok (dotyczy stomii) □ lewostronne □prawostronne □nie dotyczy I.C.1.4 Rodzaj przetok (dotyczy stomii) □ urostomia □ kolostomia □ ileostomia □ przetoka ślinowa □ nefrostomia
I.C.1.5 Kod ICD10 (uzasadnienie obejmujące jednostkowe dane medyczne świadczeniobiorcy) I.C.1.6 Liczba sztuk wyrobu medycznego
(dotyczy zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne innych niż comiesięczne)
I.C.1.7 Liczba sztuk wyrobu medycznego na miesiąc (dotyczy comiesięcznych zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne)
I.C.1.8 Pierwszy miesiąc zaopatrzenia comiesięcznego (rok – miesiąc słownie)
I.C.1.9 Liczba miesięcy zaopatrzenia comiesięcznego (1– 6) I.C.1.10 Nazwa wyrobu medycznego wraz z kryteriami jego przyznania6)
I.C.2 Soczewki okularowe
Sfera Cylinder Oś Pryzma
Do dali OP
Odległość źrenic .............. mm
OL Do bliży
OP OL
I.D. DODATKOWE WSKAZANIA OSOBY UPRAWNIONEJ DO WYSTAWIENIA ZLECENIA NA ZAOPATRZENIE
W WYROBY MEDYCZNE I.D.1 □ Skrócenie okresu użytkowania wyrobu medycznego, jeżeli dotyczy
I.D.2 Uzasadnienie skrócenia okresu użytkowania wyrobu medycznego
I.E. DANE OSOBY UPRAWNIONEJ DO WYSTAWIENIA ZLECENIA NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE
I.E.1 Numer prawa wykonywania zawodu osoby uprawnionej do wystawienia zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne
I.E.2 Zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne wystawione przez □ lekarza □ pielęgniarkę □ położną □ fizjoterapeutę □ felczera
I.E.3 Data wystawienia zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne I.E.4 Podpis i pieczątka osoby uprawnionej do wystawienia zlecenia na zaopatrzenie
w wyroby medyczne
Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 582
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 marca 2019 r. (poz. 582)
załącznik nr 1
Wzór
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 marca 2019 r. (Dz. U. poz. …………)
Załącznik nr 1 Wzór
ZLECENIE NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE 1/7 IDENTYFIKACJA ZLECENIA □ ZLECENIE □ KONTYNUACJA ZLECENIA1)
Unikalny numer identyfikacyjny (nadany przez Narodowy Fundusz Zdrowia)
Unikalny numer identyfikacyjny w postaci kodu kreskowego (nadany przez Narodowy Fundusz Zdrowia)
CZĘŚĆ I. WYSTAWIENIE ZLECENIA NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE (WYPEŁNIA OSOBA UPRAWNIONA DO WYSTAWIENIA ZLECENIA NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE) I.A. DANE PODMIOTU, W RAMACH KTÓREGO WYSTAWIONO ZLECENIE NA ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE I.A.1 Nazwa
I.A.2 Adres: wskazanie państwa, kodu pocztowego, miejscowości, ulicy, numeru domu lub lokalu
I.A.3 REGON2)
I.A.4 Numer umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia (należy wypełnić w przypadku wykonywania umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia)
I.A.5 Kod oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (z którym została zawarta umowa – pkt I.A.4)
I.B. DANE ŚWIADCZENIOBIORCY I.B.1 Imię (imiona) I.B.2 Nazwisko
I.B.3 Numer PESEL
I.B.4 Data urodzenia (należy wypełnić w przypadku, gdy świadczeniobiorca nie ma numeru PESEL)
I.B.5 Płeć (należy wypełnić w przypadku, gdy świadczeniobiorca nie ma numeru PESEL)
I.B.6 Identyfikator / Rodzaj dokumentu stwierdzającego tożsamość (należy wypełnić w przypadku, gdy świadczeniobiorca nie ma numeru PESEL)
I.B.7 Identyfikator / Seria i numer (należy wypełnić w przypadku, gdy świadczeniobiorca nie ma numeru PESEL)
□dowód osobisty □paszport □inny3)........................................... Adres miejsca zamieszkania I.B.8 □ brak adresu miejsca zamieszkania
I.B.9 Kod pocztowy I.B.10 Miejscowość
I.B.11 Ulica I.B.12 Numer domu I.B.13 Numer lokalu I.B.14 Państwo
I.BA. UPRAWNIENIA I.BA.1 UPRAWNIENIE DODATKOWE, Z KTÓREGO BĘDZIE KORZYSTAŁ ŚWIADCZENIOBIORCA I.BA.2 Rodzaj
dokumentu potwierdzają-cego uprawnienie dodatkowe
I.BA.3 Numer dokumentu potwierdzają-cego uprawnienie dodatkowe4)
I.BA.4 Data ważności dokumentu potwierdzającego uprawnienie dodatkowe4)
I.BA.5 Data wystawienia dokumentu potwierdzają-cego uprawnienie dodatkowe4)
I.BA.6 Numer prawa wykonywania zawodu osoby uprawnionej, która wystawiła dokument potwierdzający uprawnienie dodatkowe4)
I.BA.7 Kod tytułu uprawnienia dodatkowego4)
…………………...
I.BB. INNE UPRAWNIENIA I.BB.1
□ kobieta w ciąży
I.BB.2 Tydzień ciąży w dniu wystawienia zlecenia5)
30 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 31P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Potrzeba ta wynika z istotnej zmiany w orzecz-
nictwie sądów administracyjnych, potwier-
dzonej przez Naczelny Sąd Administracyjny
w ww. wyroku.
W ocenie NRA wykładnia zawarta w wyroku
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warsza-
wie z dnia 18 sierpnia 2016 r. o sygn. akt VI SA/Wa
202/16, następnie potwierdzonego w ww. wyroku
NSA, odbiega istotnie od dotychczasowej, kil-
kunastoletniej praktyki stosowania ww. przepi-
sów, która dopuszczała samodzielne wykony-
wanie usług farmaceutycznych przez każdego
Obecność kierownika apteki ogólnodostępnej – propozycja zmian legislacyjnych
farmaceutę posiadającego prawo wykonywania
zawodu farmaceuty.
W ocenie Naczelnej Rady Aptekarskiej stosowa-
nie przepisów art. 88 ust. 4 oraz 92 Prawa farma-
ceutycznego zgodnie z wykładnią zawartą w ww.
wyroku WSA w Warszawie nie ma uzasadnienia
merytorycznego w zakresie wymogu obecności
w aptece farmaceuty ze stażem pracy określonym
w art. 88 ust. 2 PF. Wykładnia taka pozbawiłaby
pracy ok. 6000 młodych farmaceutów oraz pogłę-
biony zostałby problem zapewnienia przez apteki
dyżurów w święta, soboty i niedziele.
Zaproponowana przez Naczelną Radę Apte-
karską poprawka zakłada, że w przypadku nie-
obecności kierownika apteki w aptece, która
trwa do 30 dni, kierownik będzie zobowiązany
do upoważnienia jednego z obecnych farmaceu-
tów do wykonywania zadań kierownika apteki.
Jeżeli nieobecności będzie trwała powyżej 30 dni,
to kierownik zobowiązany będzie wyznaczyć
zastępcę, w trybie określonym w art. 95 ust. 4 pkt
5, spośród farmaceutów, którzy posiadają staż
pracy określony w art. 88 ust. 2, tj. spośród far-
maceutów posiadających co najmniej 5-letni stażu
pracy w aptece lub 3-letni staż pracy w aptece,
w przypadku posiadania specjalizacji z zakresu
farmacji aptecznej.
Ponadto zaproponowana przez Naczelną Radę
Aptekarską zmiana w art. 92 Prawa farmaceutycz-
nego jednoznacznie rozstrzyga, że w godzinach
czynności apteki musi być w niej obecny far-
maceuta uprawniony do wykonywania zawodu
w aptece.
Naczelna Rada Aptekarska informuje, iż w efekcie wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 20 lutego 2019 r. (sygn. akt II GSK 5609/16), wobec pilnej
potrzeby zmiany przepisów, wystąpiła do Ministra Zdrowia z propozycją zmiany
w art. 88 ust. 4 i art. 92 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.
Było to wyjątkowe spotkanie farmaceutów
pracujących w aptekach szpitalnych, zakła-
dowych i działach farmacji szpitalnej dwóch
województw: Pomorskiego i Kujawsko-Pomor-
skiego. Tym razem Warsztaty odbyły się w samym
sercu Gdańska, w Hotelu Mercure, (dawniejszym
Pomorskie Warsztaty Farmacji SzpitalnejW dniach 29–30 marca b.r. miały miejsce kolejne, już IV-te Pomorskie Warsztaty Farmacji
Szpitalnej, zorganizowane pod patronatem Gdańskiej i Pomorsko-Kujawskiej Okręgowej
Izby Aptekarskiej, a także Polskiego Stowarzyszenia Farmaceutów Onkologicznych.
Heveliuszu). Konferencję naszą uświetnili swoją
obecnością: prezes Polskiego Stowarzyszenia
Farmaceutów Onkologicznych mgr farm. Sławomir
Waryszak, inspektorzy Wojewódzkiego Inspekto-
ratu Farmaceutycznego z Gdańska i Bydgoszczy,
prezes Pomorsko-Kujawskiej Izby Aptekarskiej
mgr farm. Małgorzata Pietrzak, prezes Gdańskiej
Okręgowej Izby Aptekarskiej dr Paweł Chrzan
oraz przewodnicząca komisji legislacyjnej GORA
Pani mgr farm. Janina Mańko. Warsztaty popro-
wadziła nasza nieoceniona pani mgr farm. Ewa
Tobolska-Klimek, wojewódzki konsultant ds. far-
macji szpitalnej.
Obrady rozpoczęły się 29 marca (piątek)
o godzinie 15.00 krótkim wykładem „Immuno-
logia – nowy kierunek leczenia” wygłoszonym
przez mgr farm. Stanisława Doroszewskiego.
Następny wykład poprowadził nasz specjalista
od zagadnień trudnych, czyli wiceprezes GOIA,
mgr farm. Michał Pietrzykowski, objaśniając krok
po kroku Zintegrowany System Monitorowania
Obrotu Produktami leczniczymi w przededniu
obowiązywania. Jak można się było spodziewać,
34 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 35P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
temat ten wzbudził wiele emocji i zaowocował dys-
kusjami nad problemami z przygotowaniem aptek
szpitalnych do raportowania ZSMOPl. Kolejny
już raz Pomorskie Warsztaty uświetniła swoim
wykładem dr n. med. Beata Kowalska-Krochmal
z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Tak
jak w poprzednich latach pani doktor w niezwykle
interesujący sposób przedstawiła nam zagadnie-
nia związane z zakażeniami i antybiotykoterapią
w geriatrii. Pani mgr Maria Budnik-Szymoniuk
z Zakładu Pielęgniarstwa Collegium Medicum
w Bydgoszczy przybliżyła z kolei problemy zwią-
zane z właściwym doborem wyrobów medycznych
i leczeniem trudnych i przewlekłych ran. Na tym
temacie zakończyliśmy pierwszy dzień Warszta-
tów, po którym udaliśmy się wszyscy do NOT-u na
komediowy spektakl warszawskiego teatru Capitol
„Dwie pary do pary”. Spektakl wspaniale zrówno-
ważył powagę poruszanych wcześniej tematów
sporą dawką śmiechu i pozytywnej energii.
W drugim dniu Warsztatów wysłuchaliśmy
prezentacji dr n. med. Jacka Wolfa na temat leków
złożonych stosowanych w leczeniu nadciśnienia
tętniczego i wyższości ich działania nad lekami
pojedynczymi. Nasza koleżanka z apteki szpitala im.
Mikołaja Kopernika w Gdańsku, mgr farm. Gabriela
Pierzynowska przybliżyła nam z kolei zagadnienia
związane z aktywacja mieszanin RTU prezentując,
jak wykorzystać dane w celu zagwarantowania
wydłużenia trwałości leku. Szczególne wrażenie na
słuchaczach wywarł dr n. med. Piotr Wierzbiński –
psychiatra z dużym doświadczeniem zawodowymi
zdobytym m.in. podczas wielu zagranicznych staży.
Wykład o sztuce leczenia depresji, wygłoszony ze
swadą, dowcipem (mimo tematu!), ogromną znajo-
mością tematu (ilustrowany przykładami)wywarł na
wszystkich ogromne wrażenie, z pewnością skłonił
do refleksji i z pewnością pozostanie nam długo
w pamięci... Drugi dzień Warsztatów zakończyła
krótka relacja ze stażu zawodowego w Hiszpanii
naszej koleżanki mgr farm. Magdaleny Tokarskiej
z apteki szpitala im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku.
Mimo licznych przerw na kawę, czasu i tak
okazało się zbyt mało, by wszyscy zdążyli podysku-
tować w kuluarach... No cóż, pewien niedosyt jest
wskazany, by z niecierpliwością oczekiwać kolejnej
edycji Pomorskich Warsztatów Farmacji Szpitalnej.
Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim
uczestnikom, którzy tak licznie przybyli na
IV Pomorskie Warsztaty Farmacji Szpitalnej,
a także wszystkim, którzy wsparli finansowo
organizację przedsięwzięcia, czyli:
Radzie Gdańskiej Okręgowej Izby \
Aptekarskiej
Radzie Pomorsko-Kujawskiej Izby \
Aptekarskiej
oraz firmom farmaceutycznym: \
Asclepios, Accord, Angelini, Aspen, Adamed,
Bioton, Fresenius, Polpharma, Servier,
Sandoz, Sunfarm
Szczególne podziękowania składamy Arturowi
Rzegockiemu (Asclepios) oraz Wojciechowi Bar-
ciowi (Accord) za ogromne osobiste zaangażowanie
w pomoc przy organizacji i poświęcony czas.
Wszystkim uczestnikom bardzo dziękujemy za
obecność i pozytywną energię.
Do zobaczenia w marcu 2020 na jubileuszowych
V Pomorskich Warsztatach Farmacji Szpitalnej!
KOMITET ORGANIZACyJNy W SKłADZIE: MGR FARM. EWA TOBOlSKA-KlIMEK,
MGR FARM. MAłGORZATA TRZNADEl, MGR FARM. EWA WNOROWSKA,
MGR FARM. AGNIESZKA WAlASIK I MGR FARM. PAUlINA lANDSBERG
36 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
W konferencji uczestniczyli studenci far-
macji i prawa, a także magistrowie far-
macji i zaproszeni goście. Konferencję
otworzyli: dr hab. Tomasz Smiatacz, Prorektor
ds. studenckich Gdańskiego Uniwersytetu Medycz-
nego, dr hab. n. farm. Anita Kornicka, Prodziekan
II Ogólnopolska Konferencja Naukowa ,,Farmacja z Paragrafem”18 maja 2019 r. na Wydziale Farmaceutycznym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
odbyła się II Ogólnopolska Konferencja Naukowa ,,Farmacja z Paragrafem”
organizowana przez Polskie Towarzystwo Studentów Farmacji Oddział Gdańsk.
ds. studenckich Wydziału Farmaceutycznego
z OMl Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
oraz dr n. farm. Piotr Migas, Wiceprezes Gdańskiej
Okręgowej Izby Aptekarskiej.
W czasie konferencji uczestnicy wysłuchali
wykładów zaproszonych prelegentów:
Pani nadkomisarz Natalii Modzelewskiej, \
Funkcjonariusza Wydziału do walki z Prze-
stępczością Gospodarczą od ponad 20 lat
(tytuł prelekcji – Zwalczanie przestępczości
farmaceutycznej)
dr hab. n. farm Bartosza Wielgomasa, Kie- \
rownika Katedry i Zakładu Toksykologii
Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem
Medycyny laboratoryjnej Gdańskiego Uni-
wersytetu Medycznego (tytuł prelekcji –
Dawka czyni truciznę. Prawda uniwersalna?)
dr Michała Kaczmarskiego, Prezesa Fundacji \
„Krajowa Organizacja Weryfikacji Autentycz-
ności leków” (temat prelekcji – System
Weryfikacji Autentyczności leków – jego rola
w ramach działań prewencyjnych i detekcyj-
nych w walce z fałszowaniem leków”)
Na koniec konferencji, pan Paweł Treder, Spe-
cjalista z Wydziału Wdrożeń Systemu P1 Centrum
Systemów Informacyjnych Ochrony zdrowia przed-
stawił uczestnikom informacje na temat e-recepty
i Internetowego Konta Pacjenta.
38 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Uroczystość Dyplomatorium
Nagrodę imienia profesora Stanisława Janic-
kiego, wręczoną przez Prezesa Gdańskiej
OIA dr n. med. Pawła Chrzana, otrzymała
pani mgr farm. Joanna Brzezińska.
Nagrody książkowe wyróżniającym się absol-
wentom wręczył Wiceprezes GORA mgr farm Michał
Pietrzykowski.
W dniu 10 maja 2019 r. w Sali
Audytorium Maximum Wydziału
Farmaceutycznego z OML Gdańskiego
Uniwersytetu Medycznego odbyła
się uroczystość Dyplomatorium.
Wyróżnienia otrzymali:
za wyniki w nauce \
Adriana Mirowska•
Anita Będźkowska•
Joanna Brzezińska•
Kamila Oleszkin•
Adrianna Źrubek•
za działalność na rzecz środowiska \
akademickiego
Anita Będzikowska
Wyróżnionym oraz wszystkim absolwentom
serdecznie gratulujemy.
Prezes Gdańskiej OIA dr n. med. Paweł Chrzan wręcza nagrodę imienia profesora Stanisława Janickiego
pani mgr farm. Joannie Brzezińskiej.
Nagrody dla wyróżnionych absolwentów.
42 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 43P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Naczelna Izba Aptekarska
Dziekan, Rada Wydziału i Absolwenci Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Warszawa, dnia 10.05.2019 r.
Szanowni Państwo, Szanowni Absolwenci,
chciałabym szczerze podziękować za zapro-
szenie na uroczyste wręczenie dyplomów absol-
wentom kierunku farmacja 2018–2019 Gdań-
skiego Uniwersytetu Medycznego. Byłoby mi
niezmiernie miło towarzyszyć Państwu w tym
wyjątkowym dniu, jednym z najważniejszych
w życiu, dniu ukończenia studiów, uroczystego
otrzymania dyplomu oraz prawa wykonywania
zawodu. Z przykrością muszę jednak odmówić
wzięcia udziału w tym wspaniałym wydarzeniu
z powodu wcześniej zaplanowanych obowiązków
służbowych.
Za pomocą tego listu, chciałabym jednak złożyć
serdeczne gratulacje i wyrazić słowa ogromnego
uznania dla wszystkich Państwa, którzy z dyplo-
mem w ręku opuszczacie dziś Waszą Alma Mater.
W imieniu swoim oraz całego samorządu apte-
karskiego wyrażam podziękowanie dla profesury
i nauczycieli akademickich za pracę i trud włożony
w wykształcenie dzisiejszych absolwentów.
Drodzy absolwenci, drodzy Farmaceuci, razem
z dyplomami, które są uwieńczeniem długich
i niełatwych studiów farmaceutycznych,
przyjmujecie na siebie współodpowiedzialność
za losy współczesnej farmacji i aptekarstwa, która
przypada na Wasze pokolenie. Przyjmujecie także na
swoje barki pełną odpowiedzialność, jaka płynie z
wykonywania zawodu farmaceuty. Praca aptekarza
i farmaceuty ma bardzo ważne znaczenie społeczne.
Farmacja zawsze była nauką w służbie człowieka,
a zawodowe obowiązki aptekarzy zawsze służyły
dobru pacjenta. Dlatego farmaceuta to zawód
zaufania publicznego. Jest podległy wielu regu-
lacjom, obostrzeniom i normom, w tym także, a
może przede wszystkim normom etycznym. Nie
można być aptekarzem nie akceptując określonych
zasad moralnych i nie przestrzegając standardów
chroniących dobra najwyższe.
życzę Państwu, aby na tej nowej, ambitnej dro-
dze życia, nigdy nie zabrakło bezstronnego, uczci-
wego i rzetelnego podejścia do wykonywanego
zawodu. życzę Państwu spełnienia w zawodzie
i zaangażowania w opiekę nad pacjentami, traf-
nych decyzji i samorealizacji. Bądźcie otwarci,
podnoście swoje kwalifikacje i zawsze działajcie
w trosce o swoich pacjentów.
Z POWAżANIEM, ElżBIETA PIOTROWSKA-RUTKOWSKA
PREZES NACZElNEJ RADy APTEKARSKIEJ
Katarzyna Amenda \
Magda Małgorzata Bochenek \
Jolanta Anna Brodacka \
Joanna Maria Brzezińska \
Patryk Jarosław Choja \
Natalia Ciężka \
Ślubowanie i wręczenie praw wykonywania zawodu farmaceutyW piątek 10 maja 2019 roku w Villi Ewa przy ul. Batorego w Gdańsku
odbyła się uroczystość ślubowania i wręczenia 56 uprawnień do wykonywania
zawodu farmaceuty świeżo upieczonym absolwentom wydziałów
farmaceutycznych, którym Gdańska Okręgowa Rada Aptekarska stosownymi
uchwałami stwierdziła Prawo Wykonywania Zawodu Farmaceuty.
Patrycja Anna Cysewska \
Joanna Dawidowska \
Karolina Długińska \
Joanna Ewa Dunajska \
Natalia Katarzyna Durska \
Karolina Kinga Dziekanowska \
Prawo Wykonywania Zawodu Farmaceuty otrzymali:
45P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Paulina Marta Dzięcioł \
Katarzyna Florek \
Marta Maria Freitag \
łukasz Golsztajn \
Dawid Michał Halasz \
Roksana Barbara Jasiak \
Aleksandra Konopka \
Edyta Kozłowska \
Anna Irena Krawczyńska \
Zuzanna Maria Krefft \
Artur Kurdyła \
Anna Magdalena leśnikowska \
Joanna łuczak \
Marta Elżbieta Machińska \
Paulina Makarska \
Magdalena Kinga Malisz \
Sylwia Mikołajczyk \
Monika Moraczewska \
Marta Aniela Okrój \
Kamila Oleszkin \
Wojciech Krzysztof Osiński \
Justyna Pabich \
Monika Panek \
Natalia Marta Pecyna \
Katarzyna Maria Pęczek \
Artur Jakub Pobłocki \
Milena Justyna Połumackanycz \
Anika Kinga Przybyłowska \
Izabela Różańska \
Marta Anna Rudnicka \
Emilia Agnieszka Sieniawska \
Dominika Anna Stary \
Agata Honorata Stepanowska \
Alicja Stryjewska \
Martyna Małgorzata Szadkowska \
Anna Szelągowska \
Marta Julita Szymańska \
Agnieszka Tomkiel \
Natalia Treder \
Jagoda Maria Treffler \
Paulina Wiśniewska \
Milena Agnieszka Wrosz \
Kamila Izabela Zając \
Adrianna Maria Źrubek \
Witamy w gronie farmaceutów! Wszystkim ser-
decznie gratulujemy oraz życzymy wielu sukcesów
na polu zawodowym i w życiu prywatnym.
18 maja 2019 w Hotelu Amazonka Confe-
rence &SPA w Ciechocinku uczciliśmy
25 rocznicę obrony naszego dyplomu.
Było to drugie spotkanie po latach (5 lat temu
pierwsze odbyło się w Gniewinie). Nie byliśmy sami
towarzyszyli nam absolwenci z rocznika 95, 96 i
po raz pierwszy najliczniej absolwenci rocznika
97. Sala na której odbyła się nasza „wspólna
impreza” wyglądała oszałamiająco – wszystko za
sprawą dekoracji światłami i dodatkami. Jedzenie,
Zjazd Absolwentów roczników 1994-1995-1996-1997
obsługa oraz atrakcje (zwłaszcza występ Boskiej
Carmen) jakie zapewnił nam hotel oczarowały
wszystkich.
Proponowane 3 spotkanie za 5 lat niestety nie
dojdzie skutku, ponieważ odbędzie się już za rok
i to w tym samym miejscu.
Dziękuję wszystkim za wspaniałą zabawę,
wspólne zdjęcia i niekończące się rozmowy do
białego rana.
Do zobaczenia za rok
Z KOlEżEńSKIM POZDROWIENIEM, VIOlA MAKAREWICZ
48 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 49P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Protokół z posiedzenia Prezydium Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w dniu 20 listopada 2018 r.
1. Powitanie i zatwierdzenie porządku obrad.
Dr n. med. Paweł Chrzan powitał zaproszo-
nych gości: panią mecenas Olgę Dragańską-
Kruk i pana mgr farm. Marka Piastowskiego -
przewodniczącego Okręgowego Sądu
Aptekarskiego oraz wszystkich obecnych
członków Prezydium. Przedstawił porządek
obrad, który został zatwierdzony
jednogłośnie.
2. Przyjęcie protokołów z 09.10.2018 r.
i 16.10.2018 r.
Członkowie Prezydium GORA zatwierdzili jed-
nogłośnie przedstawione protokoły.
3. Przedłużenie okresu ciągłego szkolenia.
Mgr farm. Marcin Skrabalak przedstawił trzy
wnioski o przedłużenie o 2 lata okresu szkole-
nia ciągłego, które rozpatrzono pozytywnie.
4. Opiniowanie kierowników aptek.
Mgr farm. Anna Kalicka przedstawiła:
jeden wniosek o zaopiniowanie kierownika \
nowej apteki w Iławie,
dziewięć wniosków o zaopiniowanie zmian \
na stanowisku kierowników aptek
ogólnodostępnych,
jeden wniosek o zmianę na stanowisku kie- \
rownika hurtowni farmaceutycznej.
Fot.
© D
mit
riy
Shir
onos
ov |
Dre
amst
ime.
com
51P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
5. Członkowie Prezydium GORA rozpatrzyli
pozytywnie zgłoszone wnioski w trybie
uchwał.
Dr n. med. Paweł Chrzan przedstawił:
projekt uchwały Rady Powiatu Puckiego \
w sprawie ustalenia rozkładu godzin pracy
aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu
puckiego, który zaopiniowano negatywnie –
Uchwała nr 1169,
projekt uchwały Rady Powiatu lęborskiego \
w sprawie ustalenia rozkładu godzin pracy
aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu
lęborskiego, który zaopiniowano pozytywnie
– Uchwała nr 1170,
projekt uchwały Rady Powiatu Starogardz- \
kiego w sprawie ustalenia rozkładu godzin
pracy aptek ogólnodostępnych na terenie
powiatu starogardzkiego, który zaopinio-
wano pozytywnie – Uchwała nr 1171.
6. Dyżury aptek.
Podjęto jednogłośnie siedem uchwał w sprawie
odmowy wydania opinii w sprawie cofnięć
zezwoleń na prowadzenie aptek ogólnodostęp-
nych i punktu aptecznego uzasadniając decyzję
brakiem dokumentów, mimo prośby o uzupeł-
nienie dokumentacji przesłanej do Pomor-
skiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceu-
tycznego, na podstawie których możliwe byłoby
dokonanie rzetelnej oceny zasadności złożo-
nych przez Pomorskiego Wojewódzkiego
Inspektora Farmaceutycznego wniosków.
7. Po wyczerpaniu spraw bieżących
dr n. med. Paweł Chrzan podziękował przy-
byłym za obecność i zamknął posiedzenie
Prezydium GORA.
8. Sprawy bieżące, wolne wnioski.
Protokół z posiedzenia Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w dniu 7 grudnia 2018 r.
farmaceutów, które również rozpatrzono
pozytywnie.
4. Składki członkowskie.
Mgr farm. Janina Mańko przedstawiła
3 wnioski członków Gdańskiej Izby Aptekar-
skiej z prośbą o rozłożenie spłaty zaległych
składek członkowskich na raty.
Rada zatwierdziła prośby farmaceutów, ale
nie zgodziła się na umorzenie zaległości
wnioskującym. Zaproponowano rozłożenie
na raty w wysokości 100 zł, 150 zł i 500 zł
w zależności od wielkości zadłużenia.
5. Opiniowanie kierowników aptek.
Mgr farm. Anna Kalicka przedstawiła:
1 wniosek o zaopiniowanie kierownika do \
nowopowstałej apteki ogólnodostępnej,
4 wnioski o zaopiniowanie zmian na stano- \
wisku kierowników aptek ogólnodostępnych,
1 wniosek o zaopiniowanie kierownika \
apteki szpitalnej.
Członkowie Rady zaopiniowali wnioski pozy-
tywnie w trybie uchwał.
Kierownik biura mgr farm. Anna Kalicka
poinformowała także o przesłaniu przez
Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycz-
nego dwóch wniosków o cofnięcie zezwoleń
na prowadzenie aptek, jednak z powodów
formalnych poproszono Inspektorat o uzu-
pełnienie dokumentów.
6. Dyżury aptek.
Dr n. med. Paweł Chrzan przedstawił pod
głosowanie:
1. Powitanie i zatwierdzenie porządku obrad.
Dr n. med. Paweł Chrzan przywitał człon-
ków Rady i zaproszonych na spotkanie gości,
przedstawił porządek obrad, który został
przyjęty jednogłośnie.
2. Przyjęcie protokołu z 30.10.2018 r.
Członkowie GORA przyjęli protokół z dnia
30.10.2018 r. jednogłośnie.
3. Prawo wykonywania zawodu farmaceuty
i przedłużenie okresu ciągłego szkolenia.
Mgr farm. Michał Skrabalak przedstawił
wniosek o prawo wykonywania zawodu far-
maceuty tegorocznej absolwentki Wydziału
Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego, który rozpatrzono pozytywnie
oraz trzy wnioski o przedłużenie szkolenia
ciągłego o okres 2 lat dla wnioskujących
Uchwałę nr 1173 w sprawie ustalenia roz- \
kładu godzin pracy ogólnodostępnych na
terenie powiatu malborskiego w okresie
1 stycznia do 31 czerwca 2019 r.
Uchwałę zaopiniowano negatywnie.
Uchwałę nr 1174 w sprawie ustalenia roz- \
kładu godzin pracy ogólnodostępnych na
terenie powiatu kartuskiego w okresie od
1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.
Uchwałę zaopiniowano negatywnie.
Uchwałę nr 1175 w sprawie ustalenia roz- \
kładu godzin pracy ogólnodostępnych na
terenie powiatu kościerskiego w okresie
1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.
Uchwałę zaopiniowano pozytywnie.
Uchwałę nr 1176 w sprawie ustalenia roz- \
kładu godzin pracy ogólnodostępnych na
terenie powiatu braniewskiego w okresie
1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.
Uchwałę zaopiniowano pozytywnie.
Prezes Michał Pietrzykowski zwrócił uwagę
na niepokojące incydenty dotyczące przy-
muszania farmaceutów do obowiązkowego
dyżurowania. Przedstawione sytuacje miały
miejsce w starostwach na terenie Polski,
gdzie urzędnicy lub właściciele lokali
w powiatach wymagali dyżurowania w porze
nocnej. Nie dostosowanie do zaleceń miało
skutkować zmianą w umowie dzierżawy
lokalu.
7. Sprawy bieżące, wolne wnioski.
Prezes Paweł Chrzan przedstawił Uchwałę \
nr 1172 w sprawie sprostowania oczywistej
omyłki w Uchwale Nr 56 z dnia 6 grud-
52 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 53P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
nia 1994 Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekar-
skiej.
Członkowie przyjęli uchwalę jednogłośnie.
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach \
zwrócił się z prośbą o wydanie opinii dla
członka naszej Izby jako opiekuna praktyki
zawodowej dla studentów VI wydziału Far-
maceutycznego z Oddziałem Medycyny
laboratoryjnej w Sosnowcu w roku
2018/2019.
Członkowie GORA wydali pozytywną opinię.
Mgr farm. Michał Pietrzykowski przedstawił \
planowane zmiany w organizacji i kompe-
tencjach Głównej i Wojewódzkich Inspekcji
Farmaceutycznych. Skrytykowano podczas
dyskusji projekt art. 127 o karach pozbawie-
nia wolności w przypadku złego przechowy-
wania leków dla kierowników aptek.
Mgr farm. Michał Skrabalak zauważył, że \
Biuro GOIA nie otrzymuje z WIF comiesięcz-
nych zestawień dotyczących nowych, cofnię-
tych i dokonanych zmian w zezwoleniach.
Zaproponował zwrócenie się z prośbą
o przesyłanie zestawień.
Prezes Paweł Chrzan przedstawił plan naj- \
bliższych szkoleń organizowanych przy
współpracy z GOIA oraz poinformował o ter-
minie i zaprosił na szkolenie na temat
szczepień.
Pani Mecenas Olga Dragańska-Kruk przedsta- \
wiła informacje, które otrzymała
z WIF-u w sprawie toczących się postępowań
o cofnięcie zezwoleń na prowadzenie aptek
ogólnodostępnych. Poinformowała także
o wygranych przez GOIA sprawach sądowych,
w których Izba została dopuszczona na pra-
wach strony. Omówiła także nowo dyskuto-
wane w gronie prawniczym możliwości pod-
jęcia działań w sprawie wymogu
nienaruszania progu 1% koncentracji.
Mgr farm. Anna Kalicka na prośbę Prezesa \
przedstawiła członkom Rady informacje
o ofercie złożonej przez radcę prawnego
dotyczącą wdrożenia RODO w biurze GOIA.
Oferta zawiera przygotowanie dokumentacji
z zakresu ochrony danych osobowych oraz
szkolenie z tej tematyki dla personelu.
Dr n. med. Paweł Chrzan poruszył sprawę \
ostatnich działań techników farmaceutycz-
nych nagłaśniających problemy tej grupy
zawodowej. Podczas dyskusji zadeklarował
swoją chęć do działania nad cofnięciem
uprawnień dla techników farmaceutycznych
co do możliwości realizacji recept. Członko-
wie komisji legislacyjnej GOIA i Naczelnej
Izby Aptekarskiej pracują aktualnie nad
dokumentami prawnymi, które uregulują
kwestie zakresu kompetencji i kształcenia
techników farmaceutycznych.
Po wyczerpaniu spraw bieżących
dr n. med. Paweł Chrzan podziękował
i zakończył posiedzenie GORA
w dniu 7 grudnia 2018 r.
Protokół z posiedzenia Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w dniu 28 grudnia 2018 r.
1. Powitanie i zatwierdzenie porządku obrad.
Dr n. med. Paweł Chrzan przywitał człon-
ków Rady i zaproszonych na spotkanie gości
oraz przedstawił porządek obrad. Mgr farm
Anna Kalicka zaproponowała dopisać punkt
o przyjęciu protokołu z posiedzenia GORA
w dniu 7 grudnia 2018 r. Porządek z wnie-
sioną poprawką zatwierdzono jednogłośnie.
2. Przyjęcie protokołu z 07.12.2018 r.
Członkowie GORA przyjęli protokół z dnia
7.12.2018 r. jednogłośnie.
3. Przedłużenie okresu ciągłego szkolenia.
Mgr farm Michał Skrabalak przedstawił trzy
wnioski o przedłużenie okresu szkolenia cią-
głego o okres jednego roku oraz 5 wniosków
na okres 2 lat.
Umotywowane wnioski członkowie GORA
rozpatrzyli pozytywnie
4. Składki członkowskie.
Mgr farm. Janina Mańko przedstawiła
1 prośbę farmaceuty o rozłożenie zaległych
składek członkowskich na raty wysokości
500 zł z uwagi na znaczna sumę zaległości.
Rada zatwierdziła propozycję Pani Skarbnik.
5. Opiniowanie kierowników aptek.
Mgr farm. Anna Kalicka przedstawiła:
1 wniosek o zaopiniowanie kierownika do \
nowopowstałej apteki ogólnodostępnej,
9 wniosków o zaopiniowanie zmian na sta- \
nowisku kierowników aptek
ogólnodostępnych.
Członkowie Rady zaopiniowali wnioski pozy-
tywnie w trybie uchwał.
6. Dyżury aptek.
Dr n. med. Paweł Chrzan przedstawił pod
głosowanie:
Uchwałę nr 1179 w sprawie dostosowania \
godzin pracy aptek do potrzeb mieszkańców
Gdyni, dostępności świadczeń aptek ogólno-
dostępnych uwzględnieniem czasu ich pracy
w porze nocnej, w niedziele, święta i inne dni
wolne od pracy, którą przyjęto jednogłośnie,
Uchwałę nr 1180 w sprawie ustalenia roz- \
kładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych
na terenie Powiatu Nowodworskiego, którą
przyjęto jednogłośnie.
7. Założenia do projektu Planu Finansowego
GOIA.
Prezes Paweł Chrzan poprosił panią Skarbnik
o rozpoczęcie dyskusji na temat współpracy
z biurem rachunkowym reprezentowanym
przez pana Aleksandra lewandowskiego.
Dyskutowano nad założeniami projektu
Planu Finansowego na rok 2019.
Członkowie Rady zapoznali się z wykonaniem
planu za okres I–X 2018 i zadawali pytania
dotyczące poszczególnych składowych przycho-
dów oraz kosztów finansowych wylistowanych
54 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 55P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
w zestawieniu. Analizowano wydatki z 2018
roku i na ich podstawie dokonano kilku popra-
wek w planie na rok 2019.
Pan Aleksander lewandowski zadeklarował
uczestnictwo w spotkaniu z Komisją Rewi-
zyjną w styczniu 2019, na którym ma prze-
kazać niezbędne dokumenty sprawozdawcze
za rok 2018 takie jak bilans i rozliczenie
roczne. Z powodów osobistych nie mógł
przygotować ich wcześniej.
Poinformował też członków Rady o decyzji
przekazania prowadzenia księgowości GOIA
księgowej, która będzie obsługiwać biuro
indywidualnie, co ma usprawnić i przyspie-
szyć wzajemny kontakt pomiędzy Izbą a biu-
rem księgowym.
8. Sprawy bieżące, wolne wnioski.
Prezes Paweł Chrzan konsultował się w spra- \
wach księgowych możliwości finansowania
przyszłych szkoleń.
Mecenas Olga Dragańska przedstawiła pozy- \
tywne efekty działań prawnych podjętych na
prawach strony przez GOIA. Poruszono sprawę
nierzetelnej korespondencji ze strony GIF
i możliwości działań prawnych w tej kwestii.
Mgr farm. Michał Pietrzykowski zwrócił \
uwagę na konieczność podjęcia szkolenia na
temat serializacji. Decyzją Parlamentu Euro-
pejskiego mamy obowiązek utworzenia
w Polsce Krajowego Systemu Weryfikacyj-
nego umożliwiającego weryfikacją autentycz-
ności i identyfikacji produktu leczniczego.
System będzie działał od 9 lutego 2019 roku
i obowiązkiem aptekarzy będzie korzystanie
z Systemu Baz. Naczelna Izba Aptekarska
organizuje szkolenie dla przedstawicieli OIA,
którzy przeszkolą w swoich okręgach człon-
ków izb. Mgr farm. Michał Pietrzykowski
zadeklarował chęć uczestnictwa w programie
szkoleniowym na temat serializacji wraz
z Konsultantem ds farmacji aptecznej
mgr farm. Michałem Marcinkowskim.
9. Po wyczerpaniu spraw bieżących
dr n. med. Paweł Chrzan podziękował
i zakończył posiedzenie GORA
w dniu 28 grudnia 2018 r.
Protokół z posiedzenia Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w dniu 21 stycznia 2019 r.
1. Powitanie i zatwierdzenie porządku obrad.
Dr n. med. Paweł Chrzan przywitał uczestni-
ków posiedzenia. Minutą ciszy upamięt-
niono zmarłego Prezydenta Miasta Gdańska
Pawła Adamowicza. Prezes GORA przedsta-
wił porządek obrad, który został przyjęty
jednogłośnie.
2. Prawo wykonywania zawodu farmaceuty
i przedłużenie okresu ciągłego szkolenia.
Mgr farm. Michał Pietrzykowski przedstawił
jeden wniosek o stwierdzenie prawa wyko-
nywania zawodu farmaceuty, jeden wniosek
o przedłużenie okresu edukacyjnego o pół
roku, cztery wnioski o przedłużenie okresu
edukacyjnego o jeden rok oraz pięć wnio-
sków o przedłużenie okresu edukacyjnego
o dwa lata. Członkowie GORA pozytywnie
rozpatrzyli wszystkie wnioski.
3. Opiniowanie kierowników aptek.
Mgr farm. Anna Kalicka przedstawiła sie-
dem wniosków o zaopiniowanie zmiany na
stanowisku kierowników aptek ogólnodo-
stępnych Wnioski zostały rozpatrzone
pozytywnie.
4. Podjęcie uchwał zjazdowych.
Podjęto jednogłośnie uchwały:
nr 1181 w sprawie terminu i miejsca XXVIII \
Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego Far-
maceutów Gdańskiej Okręgowej Izby
Aptekarskiej,
nr 1182 w sprawie programu XXVIII Okręgo- \
wego Zjazdu Sprawozdawczego Farmaceu-
tów Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej.
5. Uchwała w sprawie RODO.
Podjęto jednogłośnie uchwałę nr 1183
w sprawie wyboru oferty dotyczącej przygo-
towania dokumentacji z zakresu ochrony
danych osobowych.
6. Sprawy bieżące, wolne wnioski.
Jednogłośnie postanowiono zwrócić się
kolejny raz do PWIF w Gdańsku o uzupełnie-
nie dokumentacji w sprawie wydania opinii
dotyczącej cofnięcia zezwolenia na prowa-
dzenie apteki ogólnodostępnej.
Prezes Paweł Chrzan zaproponował obec-
nym wzięcie udziału w pokazie artystycz-
nego kalendarza Kobiecym zdaniem firmy
Gedeon Richter, który odbędzie się w War-
szawie oraz poinformował, że w uroczysto-
ściach pogrzebowych śp. Pawła Adamowicza
wzięli udział dr n. med. Paweł Chrzan
i mgr farm. Michał Pietrzykowski.
Podjęto jednogłośnie uchwały:
nr 1184 w sprawie pokrycia części kosztów \
szkolenia z e-recepty,
nr 1185 w sprawie zatwierdzenia kosztu \
wykładu.
Po wyczerpaniu spraw bieżących, dr n. med.
Paweł Chrzan podziękował obecnym za przyby-
cie i zakończył posiedzenie GORA.
56 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 57P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Protokół z posiedzenia Prezydium Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w dniu 11 lutego 2019 r.
1. Powitanie i zatwierdzenie porządku
obrad.
Dr n. med. Paweł Chrzan powitał wszystkich
obecnych oraz przedstawił porządek obrad,
który został zatwierdzony jednogłośnie.
2. Przyjęcie protokołu z 20 listopada 2018 r.
Członkowie Prezydium GORA jednogłośnie
zatwierdzili przedstawiony protokół
z 20 listopada 2018 r.
3. Przedłużenie okresu ciągłego szkolenia.
Mgr farm. Marcin Skrabalak przedstawił trzy
wnioski o przedłużenie okresu ciągłego
szkolenia o jeden rok, które rozpatrzono
pozytywnie.
4. Opiniowanie kierowników aptek.
Mgr farm. Anna Kalicka przedstawiła osiem
wniosków o zaopiniowanie zmian na stano-
wisku kierowników aptek ogólnodostęnych.
Członkowie Prezydium GORA przyjęli
pozytywnie zgłoszone wnioski w trybie
uchwał.
Przy jednym wniosku postanowiono zwrócić
się do kandydata na kierownika apteki
o uzupełnienie dokumentów i przesłanie
certyfikatów potwierdzających zaliczenie
okresu edukacyjnego 2011–2015.
5. Dyżury aptek.
Dr n. med. Paweł Chrzan przedstawił wnio-
sek w sprawie ustalenia rozkładu godzin
pracy oraz dyżurów aptek ogólnodostępnych
na terenie powiatu tczewskiego, rozpatrzony
pozytywnie jako uchwała nr 1186.
6. Sprawy bieżące, wolne wnioski.
Dyskutowano o kolejnych zmianach perso-
nalnych w Ministerstwie Zdrowia, zaległo-
ściach Fundacji KOWAl w przyznawaniu cer-
tykikatów aptekom (wg danych NIA około
20%–30% aptek pozostaje bez certfikatów).
Podjęto uchwały:
nr 1187 w sprawie dofinansowania pikniku \
edukacyjno-rekreacyjnego GUMed,
nr 1188 w sprawie dofinansowania Dnia \
Otwartego GUMed.
Postanowiono objąć patronatem honoro-
wym Pilotaż wdrożenia Opieki Farmaceu-
tycznej z praktykami grupy opieka.farm oraz
wydarzenie organizowane przez Polskie
Towarzystwo Studentów Farmacji Oddział
Gdańsk o nazwie „Skonsultuj z Farmaceutą...
Nadciśnienie tętnicze”.
Po wyczerpaniu spraw bieżących
dr n. med. Paweł Chrzan podziękował przyby-
łym za obecność i zamknął posiedzenie Prezy-
dium GORA.
Protokół z posiedzenia Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w dniu 5 marca 2019 r.
1. Powitanie i zatwierdzenie porządku
obrad.
Dr n. med. Paweł Chrzan przywitał człon-
ków Rady i zaproszonych na spotkanie gości
oraz przedstawił porządek obrad, który
został przyjęty jednogłośnie.
2. Przyjęcie protokołu z 21.01.2019 r.
Członkowie GORA przyjęli protokół
z dnia 21.01.2019 r. jednogłośnie.
3. Prawo wykonywania zawodu farmaceuty
i przedłużenie okresu ciągłego szkolenia.
Mgr farm. Marcin Skrabalak przedstawił:
dwa wnioski o prawo wykonywania zawodu \
farmaceuty,
jeden wniosek o przedłużenie okresu szkole- \
nia ciągłego o okres 2 lat,
dwa wnioski o przedłużenie szkolenia \
o jeden rok,
jeden wniosek o przedłużenie okresu szkole- \
nia o 1 rok i 2 miesiące.
Wszystkie wnioski rozpatrzono pozytywnie.
4. Opiniowanie kierowników aptek.
Mgr farm. Anna Kalicka przedstawiła:
wniosek o zmianę uchwały nr 302/3126 \
polegającej na poprawnym oznaczeniu ulicy,
przy której znajduje się apteka, w której
funkcję kierownik będzie pełnić opiniowany
farmaceuta,
dwanaście wniosków o zaopiniowanie zmian \
na stanowisku kierowników aptek
ogólnodostępnych.
Przedstawione wnioski rozpatrzono
pozytywnie.
Jeden farmaceuta został pisemnie popro-
szony o uzupełnienie zaległej dokumentacji
dotyczącej punktów edukacyjnych.
5. Składki członkowskie.
Mgr farm. Janina Mańko przedstawiła:
wniosek z prośbą o rozłożenie spłaty zale- \
głych składek członkowskich na raty wyso-
kości 200 zł rozpatrzony pozytywnie,
wniosek o wypisanie się z rejestru farmaceu- \
tów GOIA z powodu zaprzestania wykonywa-
nia zawodu farmaceuty i podjęciu studiów
na wydziale lekarskim rozpatrzony
pozytywnie,
wniosek o umorzenie zaległych składek \
członkowi, który wyjechał do pracy w Wiel-
kiej Brytanii i tam podjął pracę rozpatrzony
negatywnie z uwagi na znaczną kwotę
zaległości.
Uchwała w sprawie przyjęcia Polityki
Ochrony Danych Osobowych.
6. Sprawy bieżące, wolne wnioski.
Podjęto uchwałę nr 1189 w sprawie przyję-
cia Polityki Ochrony Danych Osobowych.
Podjęto uchwały:
58 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 59P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
nr 1190 i nr 1191 w sprawie przyznania far- \
maceutkom zapomogi na dofinansowanie
kosztów rehabilitacji dzieci.
nr 1192 w sprawie zatwierdzenia kosztów \
zakupu dla biura Gdańskiej Okręgowej Izby
Aptekarskiej oczyszczacza powietrza
z jonizacją.
Prezes Paweł Chrzan przedstawił i poprosił
o zatwierdzenie umowy na usługi informa-
tyczne, świadczone na rzecz Izby oraz zgodę
na zakup niezbędnej licencji na program
antywirusowy zainstalowany w służbowych
komputerach.
Członkowie zatwierdzili przedstawione
propozycje.
Pani mgr farm. Hanna Kuźniar – Okręgowy
Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej
przekazała kilka aktualnych zagrożeń zaob-
serwowanych na rynku aptecznym związa-
nych z procedurami sieciowymi.
Dyskutowano nad możliwościami współ-
pracy z NFZ nad działaniami w celu obrony
zawodu i zadań dla farmaceutów.
Zatwierdzono kandydatury
mgr farm. Agnieszki Walasik i mgr farm. Marka
Piastowskiego do przyznania Medalu
im. Prof. Bronisława Koskowskiego.
Po wyczerpaniu spraw bieżących
dr n. med. Paweł Chrzan podziękował
i zakończył posiedzenie GORA.
Protokół z XXVIII Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego Farmaceutów Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w dniu 09.03.2019 r. Radisson Hotel&Suites ul. Chmielna 10-25 w Gdańsku
1. Otwarcie Zjazdu.
Otwarcia Zjazdu dokonał Prezes Gdańskiej
Okręgowej Rady Aptekarskiej dr n. med.
Paweł Chrzan, który przywitał delegatów
i zaprezentował przybyłych gości
w osobach:
prof. dr. hab. n. med. Marcina Gruchały - \
Rektora Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego,
mgr farm. Elżbiety Piotrowskiej-Rutkowskiej \
– Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej,
mgr farm. Justyny Korzelskiej – Prezes Środ- \
kowopomorskiej ORA w Koszalinie,
lek. dent. Dariusza Kutellę – Przewodniczą- \
cego Okręgowej Rady lekarskiej w Gdańsku,
prof. dr. hab. Grzegorza Raczaka – Posła na \
Sejm RP,
prof. dr. hab. n. farm. Piotra Kowalskiego \
– Prezesa Oddziału Gdańskiego Polskiego
Towarzystwa Farmaceutycznego,
mec. Olgę Dragańską-Kruk – Radcę Praw- \
nego GOIA,
Aleksandra lewandowskiego – przedstawi- \
ciela Asesore Managment.
2. Wystąpienia zaproszonych gości.
Zaproszeni goście w krótkich wystąpieniach
podsumowali dotychczasową współpracę
z Gdańską Okręgową Izbę Aptekarską oraz
życzyli delegatom owocnych obrad.
3. Wybór Prezydium Zjazdu.
Podczas zgłaszania kandydatów do pełnie-
nia funkcji Przewodniczącego Zjazdu została
zgłoszona kandydatura dr. n. farm. Piotra
Migasa, który wyraził zgodę. Delegaci przy-
jęli jednogłośnie zaproponowaną kandyda-
turę w głosowaniu jawnym. Przewodniczący
Zjazdu zaproponował następujący skład Pre-
zydium Zjazdu:
Zastępca Przewodniczącego – mgr farm. \
Michał Pietrzykowski,
Sekretarz – mgr farm. Marcin Skrabalak. \
Po wyrażeniu zgody przez zaproponowane
osoby, delegaci przyjęli jednogłośnie zapro-
ponowane kandydatury.
4. Zatwierdzenie regulaminu Zjazdu.
Delegaci jednogłośnie zatwierdzili w głoso-
waniu jawnym Regulamin Zjazdu.
5. Zatwierdzenie porządku Obrad.
Delegaci jednogłośnie zatwierdzili porządek
obrad.
6. Wybór komisji zjazdowych.
Następnie odbyły się wybory do Komisji
Zjazdowych. W wyniku głosowania jawnego,
w ich skład weszli zaproponowani kandy-
daci, którzy wyrazili zgodę:
do Komisji Mandatowej \
mgr farm. Anna Kalicka, •
mgr farm. Anna Starostka,•
do Komisji Regulaminowej \
mgr farm. Janina Mańko,•
mgr farm. Natalia Miękus-Purwin, •
do Komisji Uchwał \
mgr farm. Michał Markowski, •
mgr farm. Jacek Jankowski. •
Komisja Mandatowa stwierdziła pra-
womocność Zjazdu do podejmowania
uchwał i przyjmowania wniosków w dru-
gim terminie – na 118 delegatów obec-
nych było 40.
7. Sprawozdania organów Gdańskiej Okręgo-
wej Izby Aptekarskiej z działalności za rok
2018
Przewodniczący Zjazdu poddał pod głoso-
wanie wniosek o odstąpienie od odczytywa-
nia sprawozdań organów izby, które otrzy-
mali Delegaci w materiałach zjazdowych
przed Zjazdem. W głosowaniu jawnym Dele-
gaci przyjęli wniosek przy trzech głosach
przeciwnych i sześciu głosach wstrzymują-
cych się.
8. Dyskusja nad sprawozdaniami.
W trakcie dyskusji nad sprawozdaniami
organów izby głos zabrali:
61P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Prezes GORA dr n. med. Paweł Chrzan, który \
uzupełnił sprawozdanie GORA o wątki doty-
czące szkoleń ciągłych farmaceutów, uru-
chomieniu przez GOIA kursów interneto-
wych oraz przygotowaniach do
przeprowadzenia wspólnie z Państwową
Inspekcją Sanitarną szkoleń dotyczących
boreliozy i odry.
Następnie Delegaci zatwierdzili jednogłośnie
w głosowaniu jawnym sprawozdania z działal-
ności Gdańskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej,
Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności
Zawodowej i Okręgowej Komisji Rewizyjnej.
Sprawozdanie Okręgowego Sądu Aptekar-
skiego zostało przyjęte w głosowaniu jawnym
przy jednym głosie wstrzymującym się.
9. Kierunki działalności samorządu zawodo-
wego farmaceutów w roku 2019.
W trakcie dyskusji nad kierunkami działalno-
ści samorządu zawodowego farmaceutów
w roku 2019 głos zabrali:
Prezes NRA mgr farm. Elżbieta Piotrowska- \
Rutkowska, która przedstawiła sprawozda-
nie z działalności NRA ze szczególnym
uwzględnieniem zasad działania NRA, jej
struktury oraz strategii działania i wyznaczo-
nych celach. Przede wszystkim podniesione
zostały zagadnienia związane z systemem
ZSMOPl, e-receptą oraz obowiązkiem seria-
lizacji i nowelizacją Ustawy Prawo Farma-
ceutyczne. W dalszej części swojego wystą-
pienia Prezes NRA skupiła się na wstępnej
ocenie wprowadzenia w życie ustawy
„apteki dla aptekarza”, obecnym etapie prac
i propozycjach dotyczących Ustawy o Zawo-
dzie Farmaceuty, stanie prac na wprowadze-
niem opieki farmaceutycznej oraz walce
o utrzymanie zakazu reklamy aptek.
mgr farm. Janina Mańko, która, jako skarb- \
nik GORA zaproponowała, by kierować na
drogę sądową postępowania w sprawie far-
maceutów zalegający z płatnościami składek
z okresem wymagalności dwunastu mie-
sięcy. W związku z tym głos zabrał Aleksan-
der lewandowski, reprezentujący biuro
rachunkowe Asesore Managment i poprosił,
by to był okres jedenastu lub trzynastu mie-
sięcy z powodów rachunkowych.
mgr farm. Michał Markowski, który poprosił \
o pomoc w egzekwowaniu prawa do możli-
wości podwójnego wliczenia w koszty nakła-
dów na informatyzację aptek, na poziomie
poszczególnych Urzędów Skarbowych oraz
o zintensyfikowania działań mających na
celu zablokowanie wywozu deficytowych
leków z Polski i zagwarantowaniu pełnej
niezależność farmaceuty również w odnie-
sieniu do działań i strategii marketingowych
sieci aptecznych.
dr n. med. Paweł Chrzan, który zgłosił pro- \
pozycję apelu do Ministra Zdrowia o bez-
zwłoczne uruchomienie procedowania
Ustawy o Zawodzie Farmaceuty.
mgr farm. Agnieszka Walasik, która przed- \
stawiła problemy dotyczące farmaceutów
pracujących w aptekach szpitalnych, z poło-
żeniem szczególnego nacisku na etatyzację,
kompetencje i uprawnienia oraz
wynagrodzenia.
Aleksander lewandowski reprezentujący \
biuro rachunkowe Asesore Managment,
który omówił preliminarz budżetowy na
rok 2019.
10. Podjęcie uchwał zjazdowych.
Przewodniczący Komisji Uchwał i wniosków,
mgr farm. Michał Markowski przedstawił:
uchwałę w sprawie zaległych składek człon- \
kowskich – przyjęta jednogłośnie w głoso-
waniu jawnym,
uchwałę w sprawie podjęcia działań związa- \
nych z farmacją szpitalną – przyjęta jedno-
głośnie w głosowaniu jawnym,
uchwałę w sprawie leków deficytowych – \
przyjęta jednogłośnie w głosowaniu
jawnym,
apel skierowany do NIA z prośbą o pomoc \
w egzekwowaniu prawa do podwójnego wli-
czenia w koszty nakładów na informatyzację
aptek, na poziomie poszczególnych Urzędów
Skarbowych – przyjęty jednogłośnie w gło-
sowaniu jawnym,
apel skierowany do NIA o prace mające na \
celu zagwarantowanie pełnej niezależność
farmaceuty również w odniesieniu do dzia-
łań i strategii marketingowych sieci
aptecznych – przyjęty jednogłośnie w głoso-
waniu jawnym,
stanowisko dotyczące udziela poparcia \
Naczelnej Izbie Aptekarskiej w sprawie pod-
jęcia wszelkich działań przeciwko wprowa-
dzeniu regulacji prawnych nakładających na
farmaceutów obowiązek określania odpłat-
ności za leki na receptach – przyjęte jedno-
głośnie w głosowaniu jawnym,
rezolucję do Ministra Zdrowia dotyczącą nie- \
zwłocznego uruchomienia przez Minister-
stwo Zdrowia procedury legislacyjnej dla
ustawy o zawodzie farmaceuty – przyjęta
jednogłośnie w głosowaniu jawnym.
Następnie Delegaci zatwierdzili jednogłośnie
w głosowaniu jawnym proponowany preli-
minarz budżetowy na rok 2018.
11. Zakończenie Zjazdu.
Dr Piotr Migas podziękował delegatom za
przybycie i uznał XXVIII Okręgowy Zjazd Far-
maceutów za zamknięty.
SEKRETARZ ZJAZDU MGR FARM. MARCIN SKRABAlAK
PRZEWODNICZąCy ZJAZDU DR N. FARM. PIOTR MIGAS
W piątkowy wieczór w zabytkowej Auli
Nowodworskiego Collegium Medi-
cum Uniwersytetu Jagiellońskiego
przy ul. Św. Anny 12 odbyło się losowanie grup
Mistrzowskich. Rozstawionymi zespołami, były
dwie najlepsze drużyny VII Mistrzostwa czyli
reprezentacje OIA Kraków i OIA Poznań. Do grupy
A, oprócz gospodarzy dolosowani zostali repre-
zentanci Okręgowych Izb Aptekarskich z łodzi,
Rzeszowa, Warszawy, Bielska-Białej i Zielonej Góry.
W dniach 26–28 kwietnia 2019 roku w Krakowie odbyły się VIII Mistrzostwa
Polski Okręgowych Izb Aptekarskich w Piłce Nożnej Halowej.
My dołączyliśmy w Grupie B do ubiegłorocznych
wicemistrzów z OIA Poznań oraz drużyn z OIA
z Katowic, Kielc, Szczecina i Bydgoszczy.
Ze względu na rekordową ilość drużyn, naj-
ważniejszy dla Mistrzostw dzień, czyli sobota
27 kwietnia musiała się zacząć bardzo wcześnie.
Już o 8:30 odbyło się oficjalne otwarcie Mistrzostwa
i przywitanie drużyn i gości. W Mistrzostwach brało
udział aż 113 zawodników – magistrów farmacji,
a oprócz głównych aktorów Turnieju byli także
obecni przedstawiciele władz samorządu apte-
karskiego: Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej mgr
farm. Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, Prezes Kujaw-
sko-Pomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej mgr
farm. Małgorzata Pietrzak, Prezes Okręgowej Izby
Aptekarskiej w Kielcach mgr farm. Robert Gocał,
Prezes Okręgowej Izby Aptekarskiej w Gdańsku
dr n. med. Paweł Chrzan, Prezes Okręgowej Izby
Aptekarskiej w łodzi mgr farm. Paweł Stelmach,
Prezes Śląskiej Izby Aptekarskiej mgr farm. Piotr
Brukiewicz, Główny Sponsor – Prezes Zarządu
Hurtap łęczyca mgr farm. Wiktor Napióra oraz
gospodarze – Prezes Okręgowej Izby Aptekarskiej
w Krakowie mgr farm. Barbara Jękot oraz koordyna-
tor Komisji ds. Kultury, Sportu i Rekreacji Naczelnej
Izby Aptekarskiej mgr farm. Małgorzata lelito.
Rozgrywki grupowe rozpoczęły się punktualnie
o godzinie 9:00 i odbywały się równolegle na
dwóch Halach Centrum Sportu i Rekreacji ComCom
Zone w Nowej Hucie. Po zaciętej walce i dzięki
lepszemu bilansowi bramkowemu zajmujemy
drugie miejsce w grupie B i razem ze zwycięzcą
grupy OIA Katowice oraz OIA Poznań i OIA Kielce
awansujemy do ćwierćfinałów. Z Grupy A awans
uzyskały : OIA Kraków, OIA łódź, OIA Rzeszów
i OIA Warszawa.
W meczu ćwierćfinałowym przyszło nam zmie-
rzyć się z reprezentacją OIA Rzeszów, z którą po
bardzo zaciętym i wyczerpującym pojedynku
wygrywamy 1-0 co daje nam awans do półfinałów.
Pozostałe mecze ćwierćfinałowe wygrały drużyny
z OIA Katowice, OIA Kraków oraz OIA łódź.
GOIA na czwartym miejscu
64 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 65P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
W półfinale trafiliśmy na drużynę OIA Kraków,
drugą parę utworzyły Katowice i łódź. Mecz
z gospodarzem mistrzostw zakończył się wynikiem
0-3 i to Krakowianie byli pewni medali i czekali
na przeciwnika w meczu łodzi z Katowicami.
Katowice w ubiegłym roku przegrały z łodzią
w ¼ finału i miały chęć na rewanż. Mecz bardzo
szybko otworzyli gracze ze Śląska i wydawało się,
ze osiągną łatwe zwycięstwo, jednak w ostatniej
minucie meczu łodzianie doprowadzili do remisu
i zgodnie z regulaminem nastąpiła seria rzutów
karnych, w której więcej zimnej krwi zachowali
reprezentanci OIA Katowice, wygrywając po czwar-
tym rzucie karnym.
O brąz walczyliśmy z OIA z łódź. Mecz zaczę-
liśmy spokojnie, może za spokojnie bo po kilku
minutach przegrywaliśmy 2-0. Mimo ogromnej
woli walki i wycofaniu Bramkarza straciliśmy
jeszcze 3 bramki i ostatecznie ukończyliśmy turniej
na czwartym miejscu.
Uwieńczeniem zawodów miał być finał roz-
grywamy pomiędzy sąsiednimi Izbami Krakowem
i Katowicami. Obie ekipy do finału miały świetny
bilans bramkowy 26-0 Kraków i 22-2 Katowice.
Mecz od samego początku był wyrównany i stał
na bardzo wysokim poziomie. Jako pierwsi wyszli
na prowadzenie Gospodarze wykorzystując stały
fragment gry. Jednak gracze z Małopolski zacho-
wali chyba mniej zimnej krwi i popełniali za dużo
fauli. Jeden z nich, także sprzed pola karnego
zakończył się piękną bramką Konrada Kotapki.
Wynik remisowy utrzymał się do końca regula-
minowego czasu gry i zgodnie z regulaminem
nastąpiła dogrywka. Gracze z Krakowa nadal
popełniali błędy, faulując rywala i w dogrywce
były podyktowane aż 4 przedłużone rzuty karne,
3 z nich zostały wykorzystane. Oprócz karnych
pięknym wykończeniem rozegrania rzutu roż-
nego popisał się Rafał ludwig. Ekipę krakowską
stać były tylko na 1 gola po pięknym strzale
Macieja Krygowskeigo i mecz finałowy zakończył
się wynikiem 5-2 dla OIA Katowice. Puchar wrócił
na Śląsk i za rok tradycyjnie to tam ekipy z całej
Polski będą próbowały go zdobyć.
Klasyfikacja końcowa:
I miejsce OIA Katowice
II miejsce OIA Kraków
III miejsce OIA łódź
IV miejsce OIA Gdańsk
Kolejne lokaty:
OIA Poznań, OIA Rzeszów, OIA Warszawa,
OIA Kielce, OIA Bielsko-Biała, OIA Bydgoszcz,
OIA Szczecin, OIA Zielona Góra
Oprócz wyróżnień drużynowych zawodnicy
otrzymali także wyróżnienia indywidualne:
Najlepszy Gracz: Rafał ludwig OIA Katowice \
Najlepszy Bramkarz: \
Bartosz Bembnista OIA Bydgoszcz
Najlepszy Strzelec: \
Rafał ludwig OIA Katowice,
Maciej Filipowski OIA Kraków – po 9 goli
Najlepszy Asystent: \
Rafał ludwig, Konrad Kotapka obaj OIA
Katowice, Maciek Filipowski, Wojciech Ślu-
sarczyk obaj OIA Kraków – po 4 asysty
Nagrody Fair-Play za wsparcie drużyny z Zie- \
lonej Góry otrzymali Piotr Brukiewicz Prezes
OIA Katowice, Aleksander Dymek i Jakub
Czerwony – obaj OIA Kraków.
VIII Mistrzostwa Polski Okręgowych Izb Apte-
karskich w Piłce Nożnej Halowej przeszły do
historii jako rekordowe pod względem liczby
drużyn – 12, liczby rozegranych meczów – 38.
Z roku na rok poziom sportowy jak i organi-
zacyjny Mistrzostw stale się podnosi. Organiza-
torzy wprowadzili kilka innowacji, a mianowicie
transmisje live na facebooku i serwisie youTube,
kamerowanie i skróty meczów.
Zwieńczeniem VIII Mistrzostwa Polski Okrę-
gowych Izb Aptekarskich w Piłce Nożnej Halowej
była uroczysta kolacja, na której przeprowadzona
została charytatywna licytacja.
MGR FARM. KAROl GRABOWSKI
Reprezentacja OIA Gdańsk wystąpiła w składzie:
1. mgr farm. Dariusz Ogiński
2. mgr farm. Karol Grabowski
3. mgr farm. Michał Skibicki
4. mgr farm. Marcin Szalina
5. dr n. farm. Marcin Płaczek
6. mgr farm. Krzysztof Bernacki
7. mgr farm. łukasz Szultka
8. mgr farm. Maciej Fik
9. mgr farm. Andrzej Kuciński
10. mgr farm. Sebastian Cybulski
11. mgr farm. Dawid Okuszko
66 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
OGłOSZENIA OGłOSZENIA
PRZyPOmINAmy,że zgodnie z art. 47 c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027)
świadczeniobiorcy, którzy posiadają tytuł „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” lub „Zasłużony Dawca Przeszczepu”,
INWAlIDZI WOJeNNI I WOJSKOWI ORAZ KOmBATANCI mAJą PRAWO
DO KORZySTANIA POZA KOleJNOśCIą Ze śWIADCZeń OPIeKI ZDROWOTNeJ
oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
KOmUNIKATZ przyjemnością informujemy,
że Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska po podpisaniu z Naczelną Izbą Aptekarską umowy sublicencyjnej na korzystanie
z autorskich praw majątkowych wydała
Poradnik wdrażania systemu HACCP oraz zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP) dla aptek.
Jest on dostępny bezpłatnie w biurze naszej Izby (ul. Batorego 18, Gdańsk). Prosimy kierowników aptek ogólnodostępnych i szpitalnych
o odbiór w siedzibie Izby.
Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska przypomina
O OBOWIąZKU TeRmINOWeGO OPłACANIA SKłADKI CZłONKOWSKIeJ
Wpłat można dokonać w biurze izby lub na konto GOIA w ING Bank Śląski w Gdańsku
Nr 17 1050 1764 1000 0022 6767 8650
Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tekst jednolity: Dz. U. Nr 136 z 2008 r.,
poz. 856 z późn. zm. ) nieopłacone w terminie składki członkowskie i koszty postępowania w przedmiocie
odpowiedzialności zawodowej podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.
W związku ze zmianą zasad prowadzenia ewidencji księgowania składek członkowskich prosimy o dokładny
opis tytułu dokonywanych wpłat składek członkowskich oraz pożyczek z FSA, a w szczególności: prosimy podawać
okres za jaki jest wpłata, jak również kogo dotyczy (imię i nazwisko).
UWAGA NA ODPISy ReCePT!Przypominamy, że zgodnie
z obowiązującymi zapisami prawa
odpis recepty (§ 8, ust. 4, pkt 11 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie recept lekarskich
– Dz.U. 2012, poz. 260, z późn. zm.)
i receptę farmaceutyczną (art. 96, ust. 2 i 3 ustawy z dnia
6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne tj. – Dz. U. 2008, poz. 271, Nr 45)
wystawić może jedynie farmaceuta.
Takich uprawnień nie posiada technik farmaceutyczny.
Uwaga!
GOIA przypomina, że zgodnie z art. 92 Ustawy z dnia 6 września 2001 r.
Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.)
W GODZINACH CZyNNOśCI APTeKI
POWINIeN Być W NIeJ OBeCNy FARmACeUTA.
Prosimy o przestrzeganie powyższego zapisu prawa.
68 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 69P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
Jędrzej Śniadecki – wybitny luminarz nauki polskiejRok 2018 – 250 rocznica urodzin
„Człowiek – nie jest to na jedną i zawsze tę samą formę odlany posąg,
ale jestestwo, które się nieograniczenie odmienia. Natura bowiem w rozmaitości
się kocha, w niej wydaje swoją moc, mądrość i wielkość; a okrywszy
rodzajem ludzkim całą ziemi powierzchnię, nieskończenie się w tym rodzaju
odmienia, rozmaici, stroi i przekształca. Nie jeden więc, ale wiele ma
doskonałości wzorów, których my nawet objąć wszystkich nie możemy.”
(Dzieła T.I str. 99)
miedzioryt z portretem
J. śniadeckiego w:
Inwentarz Zakładu
Chemii...
(ze zbiorów autora)
Jędrzej Śniadecki (30.11.1768–11.05.1838) – uro-
dzony w Rydlewie koło żnina, najwybitniejszy
polski biolog, chemik i lekarz pierwszej połowy
XIX w. Był bratem Jana Śniadeckiego i ojcem
ludwiki Śniadeckiej.
Nauki początkowe pobierał w Trzemesznie.
Średnie wykształcenie otrzymał w gimnazjum
Nowodworskiego w Krakowie. Następnie, w latach
1787–1791 studiował medycynę w Szkole Głównej
Koronnej, po czym udał się na dalsze studia za
granicę. W Pawii (Włochy) zdobył tytuł doktora
medycyny i filozofii. Następnie studiował w londy-
nie i Edynburgu. W maju 1797 r. zostaje profesorem
chemii w Szkole Głównej litewskiej (Wilno).
W latach 1797–1804 wykładał przedmiot „far-
macja”, obejmujący przede wszystkim ówczesną
technologię leków chemicznych i technologię
postaci środków farmaceutycznych.
Był jednym z pierwszych uczonych wykłada-
jących chemię po polsku, tworząc polską termi-
nologię chemiczną. Napisał podręcznik „Początki
chemii...” (wyd. 1800 r.) obowiązujący nie tylko na
uczelniach polskich ale i zagranicznych.
Największą jednak sławę przyniosło mu funda-
mentalne dzieło „Teorya jestestw organicznych"
(wyd. T. I 1804 r., T. II 1811 r.), w której opisał wyjąt-
kową cechę organizmów żywych, jaką jest ciągła
przemiana materii. Jako filozof przyrody w wielu
swoich wnioskach wyprzedzał Darwina.
Z kolei praca „O fizycznym wychowaniu dzieci”
zapoczątkowała wprowadzenie do szkół, jako
przedmiotu nauczania wychowania fizycznego.
Okolicznościowa Koperta FDC wydana przez Pocztę litewską
(ze zbiorów autora)
Strona tytułowa dzieła
J.śniadeckiego Teorya jestestw
organicznych
(www.dbc.wroc.pl)
70 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019 71P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Y
listopad 2018 – luty 2019
W 1822 r., jako pierwszy opisał metodę leczenia
krzywicy za pomocą zwiększonej ekspozycji na
światło słoneczne.
Wielką pasją Jędrzeja Śniadeckiego było dzien-
nikarstwo, służące przede wszystkim popularyacji
nauki, ale także sprawom oświatowym i spo-
łecznym. Był autorem artykułów satyrycznych,
w których przejawiał niezwykły talent felietonisty
i satyryka.
Jeszcze w czasie pobytu w Edynburgu zachę-
cano Śniadeckiego do wyjazdu do Indii na bardzo
korzystną posadę lekarza. Uczony odmówił jednak
przyjęcia oferty uważając, że najszczytniejszą
misją uczonego i patrioty jest służenie swojej
ojczyźnie przez rozpowszechnianie nauki i oświaty
w kraju. Oświatę i naukę bowiem, traktował Śnia-
decki jako jedyne i najbardziej skuteczne dźwignie
wyzwolenia narodu.
MGR FARM. WIESłAW SZlUFIK
Bibliografia: A. Bednarczyk, Jędrzeja Śniadeckiego Teoria jestestw organicznych (1804) w dwusetną rocznicę ogłoszenia
dzieła, Warszawa 2004
S. Brzozowski, Jędrzej Śniadecki jego życie i dzieła, Seria Książki dla wszystkich, Warszawa 1903
Inwentarz Zakładu Chemii dawnego Uniwersytetu Wileńskiego..., Warszawa 1938.
W. W. Głowacki, Wykłady Farmacji Jędrzeja Śniadeckiego w Wilnie (1797–1804), Warszawa 1991.
l. Szyfman, Jędrzej Śniadecki, Warszawa 1960.
medal e.Gorol, 1968 r. (ze zbiorów autora)
Okolicznościowy znaczek Poczty Polskiej
(ze zbiorów autora)
Projekt Pomorskie Dziedzictwo Farmaceutyczne
rozpoczęty przeze mnie w 2018 r. – w Europejskim Ro-
ku Dziedzictwa Kulturowego – ma na celu udokumen-
towanie zachowanego w aptekach województwa po-
morskiego dziedzictwa materialnego naszego zawodu.
W ostatnich latach z mapy pomorskiego aptekar-
Pomorskie dziedzictwo farmaceutyczneMy mamy dziś tylko tyle, ile potrafili dla nas uchronić poprzednicy.
Nasi następcy dostaną tyle, ile my potrafimy dla nich uchronić z zastanego
dziedzictwa kulturowego jak i z naszego własnego dorobku.
Bogumiła Rouba – prof. UMK w Toruniu
stwa zniknęło wiele tradycyjnych aptek z całym bo-
gactwem ich wyposażenia. Odchodzą ludzie, giną do-
kumenty i świadectwa materialne działalności aptek.
Punktem wyjścia do refleksji na temat dzie-
dzictwa kulturowego niech będzie Międzynaro-
dowa Karta Konserwacji i Restauracji Zabytków
73P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
oraz Miejsc Zabytkowych (tzw. Karta Wenecka)
uchwalona w maju 1964 r. Dokument ten w swej
preambule zawiera uniwersalne przesłanie, które
nie traci na aktualności mimo upływu czasu:
„Brzemienne duchową spuścizną przeszłości,
zabytkowe dzieła narodów pozostają w życiu
współczesnym żywym świadectwem ich wieko-
wej tradycji. ludzkość, z każdym dniem bardziej
świadoma jednolitego charakteru wartości ogólno-
ludzkich uważa je za dziedzictwo wspólne i uznaje
solidarną odpowiedzialność za ich zachowanie
wobec przyszłych pokoleń”. Naczelnym zadaniem
i wyzwaniem jest chcieć i umieć dostrzegać to
dziedzictwo i nie postrzegać go jako wartości
zbędnej, nieprzydatnej i kłopotliwej.
Dziedzictwo – to nie tylko spadek po poprzed-
nich pokoleniach – to również fundament naszej
tożsamości zawodowej.
Naszą powinnością winno być zachowanie
dziedzictwa aptekarskiego w całym jego bogac-
twie. Niech duma i troska o to co posiada „wartość
dawności” będzie wyznacznikiem zawodowego
patriotyzmu.
Zapraszam do włączenia się w misję ochrony
i dokumentowania spuścizny pomorskich aptek.
Zachęcam do zgłaszania aptek do powyższego
projektu, przesyłania wspomnień, zdjęć, wszel-
kich informacji o nieistniejących już aptekach
naszego regionu.
MGR FARM. WIESłAW SZlUFIK
mgr farm. W. Szlufik – absolwent Wydziału Farmaceutycznego Gdańskiej Akademii Medycznej – dyplomatorium 2000r. oraz podyplomowych studiów w zakresie ochrony i zarządzania kolekcją muzealną – UMK w Toruniu 2013/2014 r. Współwłaściciel i kierownik Apteki „Królowej Jadwigi” w Gdyni – powstałej w 1992 r. Członek Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego o/Gdańsk. Uczestnik Sympozjów Historii Farmacji – 2014 r., 2015 r. oraz International Annual Meeting on History of Pathology and Medicin – 2018r.
tel. 604 520 192 e-mail: [email protected]
74 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Uznanie międzynarodowe, poza wprowadze-
niem do światowego piśmiennictwa badań
QSRR, przyniosła profesorowi Kaliszanowi
także aktywność na polu analizy farmaceutycznej,
bioanalizy, chemii analitycznej oraz zastosowa-
nia zaawansowanych metod obliczeniowych do
analizy danych biologicznych i analitycznych.
Był autorem i współautorem 35 książek, ponad
300 artykułów oryginalnych opublikowanych
w czasopismach z listy JCR oraz około 200 prac
w innych czasopismach. Wypromował 21 dokto-
rów. Uhonorowany tytułem doktora honoris causa
Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego
w Poznaniu.
Wspomnienie – Roman Kaliszan
Aktywność na polach naukowych i organi-
zacyjnych skutkowała udziałem prof. Kaliszana
w wielu ciałach kolegialnych. Był m.in. od 1990 r.
członkiem Komitetu Terapii i Nauk o leku PAN, od
2003 r. członkiem Komitetu Chemii Analitycznej
PAN, od 1994 r. członkiem Komisji Chemome-
trii Komitetu Chemii Analitycznej PAN, w latach
1992–1995 członkiem Rady Naukowej Ministra
Zdrowia i Opieki Społecznej, od 2010 r. członkiem
Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP,
w latach 2003–2011 członkiem Komisji Rejestracji
leków i Materiałów Medycznych Ministerstwa
Zdrowia, a w okresie 2013–2016 przewodniczą-
cym Komisji Nagród Ministra Zdrowia. W latach
Prof. dr hab. n. farm. Roman Kaliszan dr h.c., członek
rzeczywisty PAN, członek czynny PAU wybitny
naukowiec, specjalista z zakresu nauk farmaceutycznych,
farmakologii oraz chemii analitycznej. Twórca nowego
w skali światowej, oryginalnego kierunku badawczego
– analizy ilościowych zależności struktura-retencja
(Quantitative Structure Retention-Relationships, QSRR).
Rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (Akademii
Medycznej w Gdańsku) w latach 2005–2008. Prorektor
ds. nauki w latach 1999–2005, prodziekan Wydziału
Farmaceutycznego w latach 1984–1987, kierownik Katedry
Biofarmacji i Farmakodynamiki w latach 1984–2016.
1996–2006 był także członkiem Komisji Farma-
kopei Polskiej, w latach 2001–2011 konsultan-
tem krajowym ds. analityki farmaceutycznej,
a od 2003 r. członkiem Rady Naukowej Fundacji
Wspierania Rozwoju Polskiej Farmacji i Medycyny.
Pełnił funkcję m.in. przewodniczącego Oddziału
Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Farmakolo-
gicznego w latach 1989–1995, sekretarza gene-
ralnego Gdańskiego Towarzystwa Naukowego
(1998–2001), wiceprezesa Oddziału Gdańskiego
PAN (2002–2006), członka Rady Naukowej Trój-
miejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej (TASK)
(1996–2002). Był również członkiem honorowym
Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz
członkiem honorowym Gdańskiego Towarzystwa
Naukowego (GTN).
Uznanie międzynarodowe dla prof. Kaliszana
wyrażone było m.in. członkostwem w ScanBalt
Academy, Baltic Sea Region University Network
(BSRUN), Akademii Nauk i Sztuki Wojwodiny,
Serbia (VANU). W latach 2012–2014 Profesor był
członkiem zagranicznym Komisji Kwalifikacyj-
nej profesorów nadzwyczajnych i zwyczajnych
(ANVUR) z nominacji Ministerstwa ds. Uniwersy-
tetów i Instytucji Badawczych Republiki Włoskiej
(MUIR).
Członek ponad dziesięciu rad redakcyjnych
wydawnictw znajdujących się na liście JCR. lau-
reat wielu nagród naukowych, w tym Nagrody
Tswetta-Nernsta Europejskiego Towarzystwa
Nauk Separacyjnych (EuSSS) w 2018 r., Nagrody
Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia
naukowe w 2014 r. i w 1997 r., Nagrody Mini-
stra Nauki i Szkolnictwa za wybitne osiągnięcia
naukowe w 2009 r., Nagrody Fundacji na rzecz
Nauki Polskiej w 2003 r., Nagrody Naukowej im.
Jana Heweliusza w 2001 r., Nagrody Naukowej
Ministra Edukacji Narodowej w 2000 r.
Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim,
Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski, a także Medalem Komisji Edukacji Naro-
dowej. laureat m.in. Nagrody Naukowej Miasta
Gdańska im. Jana Heweliusza w 2001 r., Medalu
im. I. łukasiewicza Polskiego Towarzystwa Far-
maceutycznego w 2001 r., Medalu im. B. Koskow-
skiego Naczelnej Rady Aptekarskiej w 2005 r.,
Medalu im. Prof. A. Waksmundzkiego Polskiego
Towarzystwa Chemicznego w 2006 r., Medalu
„Zasłużonemu – Polskiego Towarzystwa lekar-
skiego” w 2009 r.
ŹRóDłO: HTTPS://GUMED.EDU.Pl/55749.HTMl
76 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
Edwarda Kędzierska wniosła ogromny wkład
w rozwój aptekarstwa polskiego. Była orę-
downikiem reaktywowania samorządu apte-
karskiego i aktywnie uczestniczyła w działaniach,
które doprowadziły do jego odrodzenia. Środowi-
sko aptekarzy i farmaceutów darzyło Ją wielkim
zaufaniem, którego wyrazem było powierzenie
Edwardzie Kędzierskiej przez I Krajowy Zjazd
Aptekarzy funkcji Prezesa Naczelnej Rady Aptekar-
skiej w latach 1991–1995. W tym czasie odrodzony
samorząd aptekarski stał się dojrzałą organizacją
zdolną do podejmowania działań na wszystkich
płaszczyznach. Była znakomitym aptekarzem,
a w wykonywanie zawodu wkładała całe swoje
serce i wielkie zamiłowanie. Edwarda Kędzierska
dużą część swojej pracy poświęciła rozwojowi
profesjonalnych kadr aptekarskich. Pod jej opieką
szkolili się młodzi farmaceuci rozpoczynający
drogę zawodową. Ambicja, powołanie i pasja
Ostatnie pożegnanie śp. Edwardy Kędzierskiej
Naczelna Rada Aptekarska oraz polscy aptekarze
z żalem żegnają zmarłą dnia 4. kwietnia
2019 roku panią magister farmacji Edwardę
Kędzierską, pierwszego w historii odrodzonego
samorządu aptekarskiego Prezesa Naczelnej
Rady Aptekarskiej. Jej odejście jest
bolesną stratą dla całego środowiska.
Edwardy Kędzierskiej sprawiły, że jej ucznio-
wie byli dumni z bycia farmaceutą. Była także
bardzo życzliwym człowiekiem, zawsze miała
czas, służyła dobrą radą i nie szczędziła koleżeń-
skiej pomocy. Była wzorem aptekarza dbającego
o swoich pacjentów, przez co zasłużyła na ich
wdzięczność i nieprzemijającą pamięć. Swoją
postawą i zawodowymi dokonaniami Edwarda
Kędzierska wpisała się na trwałe w chlubną tra-
dycję samorządu aptekarskiego.
Za zasługi dla chwały, pożytku i rozwoju apte-
karstwa została odznaczona Złotym Krzyżem
Zasługi oraz odznaczeniami samorządowymi:
Medalem im. prof. Bronisława Koskowskiego
i tytułem Strażnika Wielkiej Pieczęci Aptekarstwa,
które są wyrazem najwyższego uznania członków
samorządu aptekarskiego.
Cześć jej pamięci.
OGłOSZENIA
PożegnanieZ głębokim smutkiem informujemy, że w czwartek 9 maja w wieku 74 lat
zmarł prof. Roman Kaliszan
rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego 2005–2008,prorektor ds. nauki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego 1999–2005,
prodziekan Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Gdańsku 1984–1987,
kierownik Katedry i Zakładu Biofarmacji i Farmakodynamiki Wydziału Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego od 1984,
absolwent Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Gdańsku i Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Gdańskiego,
w 1975 roku uzyskał stopień doktora nauk farmaceutycznych,w 1982 uzyskał habilitację,
w 1990 otrzymał tytuł profesora nauk farmaceutycznych.
Uroczystości pogrzebowe odbyły się 15.05.2019 r. w Gdańsku na Cmentarzu Srebrzysko.
Rodzinie i najbliższym składamy serdeczne wyrazy współczuciaRada i członkowie Gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej
78 P R Z E G L ą D F A R M A C E U T Y C Z N Ylistopad 2018 – luty 2019
80-251 Gdańsk-Wrzeszcz ul. Stefana Batorego 18tel. 58 341-62-98 tel./faks 58 341-16-74
Biuro GOIA: poniedziałek–piątek godz. 8–15, środa do godz. 18
W celu umówienia się na spotkanie z prezesem GORA i wiceprezesem GORA należy skontaktować się z biurem Izby GOIA – tel. 58 341-16-74, e-mail: [email protected]
Fot.
© N
ik F
rey
| D
ream
stim
e.co
m
GOIA przypomina, że radca prawny pełni dyżur w środy w godzinach 16–18. W pozostałe dni robocze istnieje możliwość zadawania pytań drogą e-mailową.