Mały Rocznik Statystyczny Polski 2013

This publication was approvedby the Ministry

of National Educationfor use in schools

MinisterstwoEdukacji Narodowejzakwalifikowao niniejsz publikacjjako ksik pomocniczdo uytku szkolnego

Przy publikowaniu danych GUSprosimy o podanie rda

When publishing CSO dataplease indicate source

Publikacja dostpna na CDoraz w Internecie www.stat.gov.pl

Publication available on CDand on the Internet www.stat.gov.pl

ISSN 1640-3630aa

CENTRAL STATISTICAL OFFICE GWNY URZD STATYSTYCZNY

2013

MAYROCZNIKSTATYSTYCZNYPOLSKICONCISE

STATISTICALYEARBOOKOF POLAND

YEAR LVI WARSAW WARSZAWA ROK LVI

KOMITET REDAKCYJNY EDITORIAL BOARDGWNEGO URZDU STATYSTYCZNEGO OF THE CENTRAL STATISTICAL OFFICE

PRZEWODNICZCY PRESIDENTJanusz Witkowski

REDAKTOR GWNY EDITOR-IN-CHIEFHalina Dmochowska

CZONKOWIE MEMBERSEwa Adach-Stankiewicz, Wojciech Adamczewski, Renata Bielak, Maria Jeznach, Ewa Kamiska-Gawryluk,

Liliana Kursa, Lucyna Nowak, Hanna Poawska (sekretarz secretary), Dominika Rogaliska, Grayna Szydowska,Wanda Tkaczyk, Katarzyna Walkowska, Halina Woniak, Agnieszka Zgierska, Magorzata yra

Prace merytoryczne Wydzia Publikacji Zbiorczychw DEPARTAMENCIE ANALIZ I OPRACOWA

ZBIORCZYCH w skadzie:

Compiled by Aggregated Publications Section,ANALYSES AND COMPREHENSIVE STUDIESDEPARTMENT:

Grayna Czermak, Krystyna Gowacka-Smolis, Anna Kozera, Paulina Kucharska,Elbieta Lipowska, Marcin Marikin, Anna Ostrowska, Krystyna Pilaszek,

Renata Rybacka, Eliza Rybak-Nguyen, Anna Szczepaska, Grayna Szydowska

pod kierunkiem supervised byTeresy Nowak, Renaty Bielak

ZAKAD WYDAWNICTW STATYSTYCZNYCHRedakcja techniczna i korekta Technical supervision and proof-reading

STATISTICAL PUBLISHING ESTABLISHMENT

pod kierunkiem supervised byBoeny Gorczycy

Skad Typesettingpod kierunkiem supervised by

Jolanty Mossakowskiej

Wykresy GraphicsHalina Sztrantowicz

Opracowanie mapy Map preparationDaunpol Sp. z o.o.

Wydawnictwo Kartograficzne03-310 Warszawa, ul. Staniewicka 5

Druk mapy Zakad Wydawnictw Statystycznych Map printing Statistical Publishing Establishment

Projekt okadki Cover designLidia Motrenko-Makuch, Robert Chmielewski

ZAKAD WYDAWNICTW STATYSTYCZNYCH, 00-925 WARSZAWA, AL. NIEPODLEGOCI 208.Ark. druk. 46 i 1 mapa. Papier offset kl. III, 80 g, 61x86. Oddano do skadania w marcu 2013 r.

Podpisano do druku i druk ukoczono w czerwcu 2013 r. Zam. 130.

4aa

PRZEDMOWA

W roku jubileuszu 95-lecia dziaalnoci Gwnego Urzdu Statystycznego oraz obchodwMidzynarodowego Roku Statystyki przekazuj Pastwu pidziesite szste wydanie MaegoRocznika Statystycznego. Publikacja prezentuje informacje charakteryzujce poziom yciaspoeczestwa i stan gospodarki kraju, z uwzgldnieniem podstawowych zrnicowa regional-nych, zawiera rwnie bogaty zestaw danych z zakresu porwna midzynarodowych.

W obecnej edycji Rocznika zaprezentowano wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludnocii Mieszka 2011 dotyczce: ludnoci wedug stanu cywilnego faktycznego, poziomu wyksztacenia, miejsca urodzenia

i obywatelstwa, identyfikacji narodowo-etnicznej oraz gwnego rda utrzymania, gospodarstw domowych, zasobw mieszkaniowych ogem oraz wedug stosunkw wasnociowych, a take ludnoci

w tych mieszkaniach.W publikacji znalazy si rwnie zweryfikowane na podstawie Narodowego Spisu Powszech-

nego Ludnoci i Mieszka 2011 dane o stanie i strukturze ludnoci za 2010 r.Ponadto, w porwnaniu z poprzedni edycj, tre Rocznika wzbogacono o informacje doty-

czce midzy innymi: opieki nad dzieckiem, wspomagania rodziny oraz rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastpczej, skadek przekazanych przez Zakad Ubezpiecze Spoecznych do otwartych funduszy emerytalnych, dugu i deficytu sektora instytucji rzdowych i samorzdowych, opracowanych zgodnie z rozpo-

rzdzeniem Rady (WE) o stosowaniu Protokou w sprawie procedury nadmiernego deficytu,zaczonego do Traktatu ustanawiajcego Wsplnot Europejsk.Oddajc do rk Pastwa May Rocznik Statystyczny Polski 2013, pragn podzikowa

respondentom oraz gestorom rde administracyjnych za przekazywanie danych, ktre stanowipodstaw do opracowania informacji statystycznych. Serdeczne podzikowania kieruj rwnie dowszystkich osb i instytucji zgaszajcych uwagi i wnioski, ktre przyczyniaj si do ksztatowaniatreci Rocznika.

PrezesGwnego Urzdu Statystycznego

prof. dr hab. Janusz Witkowski

Warszawa, czerwiec 2013 r.

aa

PrezesGwnego Urzdu Statystycznego

prof. dr hab. Janusz Witkowski

FOREWORD

In the year of the 95th anniversary of the Central Statistical Office, and the commemoration of theInternational Year of Statistics, I am presenting you with the 56th issue of the Concise StatisticalYearbook. This publication contains statistical information on the living standards of the society and onthe condition of the Polish economy, taking into account basic regional differentiations as well. It alsoincludes a wide range of international comparisons.

This years edition of the Yearbook presents the results of the Population and Housing Census 2011concerning: population according to de facto marital status, educational level, place of birth and citizenship,

national-ethnic identities and the main source of maintenance, households, dwelling stocks in total and by type of ownership as well as population in the dwellings.

The publication also contains data concerning the state and structure of the population for 2010,verified on the basis of the Population and Housing Census 2011.

Moreover, compared to the previous yearbook, this years edition has been enriched with informationconcerning, among others: childcare, support a family as well as family and institutional foster care, contributions transferred by the Social Insurance Institution to open pension funds, debt and deficit of the general government sector, in accordance with the Council (EC) Regulation on

the application of the Protocol on the excessive deficit procedure annexed to the Treaty establishingthe European Community.

Presenting the Concise Statistical Yearbook of Poland 2013, I would like to express my gratitude torespondents and keepers of administrative sources for the provision of data which constitutes the basisfor compiling statistical information. I would also like to thank all persons and institutions for theirsuggestions which constitute valuable inspiration for shaping and enriching the content of the Yearbook.

Presidentof the Central Statistical Office

Prof. Janusz Witkowski, Ph.D.

Warsaw, June 2013

aa

Presidentof the Central Statistical Office

Prof. Janusz Witkowski, Ph.D.

SPIS RZECZY CONTENTS

Str.Page

Przedmowa . . . . . . . . . . . . . Foreword . . . . . . . . . . . . . . 5, 6Uwagi oglne . . . . . . . . . . . . General notes . . . . . . . . . . . . 12, 19

Dziay Chapters

1. Warunki naturalne i ochrona rodowiska 1. Environment and environmental protection 252. Organizacja pastwa . . . . . . . . 2. Organization of the State . . . . . . . 633. Wymiar sprawiedliwoci . . . . . . . 3. Justice . . . . . . . . . . . . . . 954. Ludno. Wyznania religijne . . . . . . 4. Population. Religious denominations . . . . 1165. Rynek pracy . . . . . . . . . . . 5. Labour market . . . . . . . . . . . 141

6. Dochody i spoycie w gospodarstwachdomowych . . . . . . . . . . . .

6. Household income and consumption expendi-ture . . . . . . . . . . . . . . . 170

7. Handel i gastronomia. Ceny . . . . . . 7. Trade and catering. Prices . . . . . . . 2138. Infrastruktura komunalna i mieszkania . . . 8. Municipal infrastructure and dwellings . . . 2289. Edukacja i wychowanie . . . . . . . . 9. Education . . . . . . . . . . . . . 239

10. Ochrona zdrowia i pomoc spoeczna . . 10. Health care and social welfare . . . . . 26411. Kultura. Turystyka. Sport . . . . . . . 11. Culture. Tourism. Sport . . . . . . . . 282

12. Nauka i technika. Spoeczestwo informacyjne 12. Science and technology. Information society 29813. Rolnictwo, owiectwo i lenictwo. Rybowstwo 13. Agriculture, hunting and forestry. Fishing . . 31714. Przemys i budownictwo . . . . . . . 14. Industry and construction . . . . . . . 35715. Transport i czno . . . . . . . . 15. Transport and communications . . . . . 379

16. Handel zagraniczny . . . . . . . . . 16. Foreign trade . . . . . . . . . . . 39517. Finanse . . . . . . . . . . . . . 17. Finance . . . . . . . . . . . . . 40918. Inwestycje. rodki trwae . . . . . . 18. Investments. Fixed assets . . . . . . . 46519. Rachunki narodowe . . . . . . . . . 19. National accounts . . . . . . . . . 47920. Prywatyzacja. Podmioty gospodarki narodowej 20. Privatization. Entities of the national economy 49421. Przegld midzynarodowy . . . . . . 21. International review . . . . . . . . . 509

7

Tablice przegldowe Review tables

Str.Page

I. Waniejsze dane o sytuacji spoeczno-gospo-darczej kraju . . . . . . . . . . .

I. Major data regarding the socio-economicsituation of the country . . . . . . . . 620

II. Waniejsze dane o sytuacji spoeczno-gospo-darczej kraju w przeliczeniu na mieszkaca

II. Major data regarding the socio-economicsituation of the country calculated per capita 642

III. Waniejsze dane o miastach w 2011 r. . . III. Major data regarding cities in 2011 . . . 652IV. Wybrane dane o Warszawie wedug dzielnic

w 2011 r. . . . . . . . . . . . .IV. Selected data regarding Warszawa by district in

2011 . . . . . . . . . . . . . . 664V. Waniejsze dane o wojewdztwach

w 2012 r. . . . . . . . . . . . . V. Major data by voivodship in 2012 . . . . 666

rda danych . . . . . . . . . . . . Sources of data . . . . . . . . . . . . 678Spis tablic i wykresw . . . . . . . . . List of tables and charts . . . . . . . . . 684Skorowidz alfabetyczny . . . . . . . . . Index . . . . . . . . . . . . . . . 708, 722

Mapa Polski . . . . . . . . . . . . . Map of Poland . . . . . . . . . . . . 736

aa

OBJANIENIA ZNAKW UMOWNYCHSYMBOLS

Kreska () zjawisko nie wystpio.magnitude zero.

Zero: (0) zjawisko istniao w wielkoci mniejszej od 0,5;magnitude not zero, but less than 0,5 of a unit;

(0,0) zjawisko istniao w wielkoci mniejszej od 0,05.magnitude not zero, but less than 0,05 of a unit.

Kropka (.) zupeny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych.data not available or not reliable.

Znak x wypenienie pozycji jest niemoliwe lub niecelowe.not applicable.

Znak wystpujcy w ,,Przegldzie midzynarodowym oznacza, e dane dla Polski rni si zakresemod danych w czci krajowej Rocznika.in the chapter International review indicates that data for Poland differ in scope from data in thedomestic portion of the Yearbook.

Znak A oznacza, e nazwy zostay skrcone w stosunku do obowizujcej klasyfikacji; ich pene nazwypodano w uwagach oglnych do Rocznika, ust. 17 na str. 16.categories of applied classification are presented in abbreviated form; their full names are given in thegeneral notes to the Yearbook, item 17 on page 22.

Znak # oznacza, e dane nie mog by opublikowane ze wzgldu na konieczno zachowania tajemnicystatystycznej w rozumieniu ustawy o statystyce publicznej.data may not be published due to the necessity of maintaining statistical confidentiality in accordancewith the Law on Official Statistics.

,,W tym oznacza, e nie podaje si wszystkich skadnikw sumy.Of which indicates that not all elements of the sum are given.

Comma (,) used in figures represents the decimal point.

WANIEJSZE SKRTYMAJOR ABBREVIATIONS

tys. = tysicthous. = thousandmln = milion

millionmld = miliardbn = billion

z = zotyzl = zlotyUSD = dolar amerykaski

United States dollar

egz. = egzemplarz

kpl. = komplet

szt. = sztukapcs = piece

wol. = woluminvol. = volume

9aa

g = gramgram

kg = kilogramkilogram

dt = decytonadeciton

t = tonatonne

m = mikrometrmicrometre

mm = milimetrmillimetre

cm = centymetrcentimetre

m = metrmetre

km = kilometrkilometre

cm2 = centymetr kwadratowysquare centimetre

m2 = metr kwadratowysquare metre

ha = hektarhectare

km2 = kilometr kwadratowysquare kilometre

l = litrlitre

hl = hektolitrhectolitre

cm3 = centymetr szeciennycubic centimetre

m3 = metr szeciennycubic metre

dam3 = dekametr szeciennycubic decametre

hm3 = hektometr szeciennycubic hectometre

km3 = kilometr szeciennycubic kilometre

W = watwatt

kW = kilowatkilowatt

kWh = kilowatogodzinakilowatthour

GWh = gigawatogodzinagigawatthour

TWh = terawatogodzinaterawatthour

kJ = kilodulkilojoule

PJ = petadulpetajoule

mSv = milisiwertmillisievert

C = stopie Celsjuszacentigrade

mmHg = milimetr supa rtcimillimetre of mercury

s = sekundasecond

min = minutaminute

h = godzinahour

d = doba

r. = rok

tkm = tonokilometrtkm = tonne-kilometre

pas = pasaerpass = passenger

paskm = pasaerokilometrpasskm = passengerkilometre

DWT = tona nonoci cakowitej adunku i za-pasw statkudead weight tonne

GT = pojemno brutto statkugross tonnage

NT = pojemno netto statkunet tonnage

p u = powierzchnia uytkowa

ceg = cega przeliczeniowa materiaw cien-nych

brick = standard brick unit expressing the quan-tity of wall building materials

10aa

art. = artykuArt. = articlecd. = cig dalszycont. = continuedd. = dugodok. = dokoczeniecont. = continuedk. = koo (w pobliu)kl. = klasakk = Kodeks karnykks = Kodeks karny skarbowykpk = Kodeks postpowania karnegokw = Kodeks wykroczeM. = morzem. = miastom.st. = miasto stoecznenr (Nr) = numerNo. = numberO. = oceanok. = okoopkt = punktpoj. = pojemnopow. = powiatpoz. = pozycjaszer. = szerokotabl. = tablica

tableust. = ustpwoj. = wojewdztwo

E = WschdEast

N = PnocNorth

011 S = PoudnieSouth

W = ZachdWest

Pd. = PoudniowaRep. = Republika

RepublicDz. U. = Dziennik UstawMP = Monitor Polski

Min. = Ministerstwo

PKP = Polskie Koleje Pastwowe

CN = Nomenklatura ScalonaCombined Nomenclature

ISCED = Midzynarodowa Standardowa Klasy-fikacja EdukacjiInternational Standard Classification ofEducation

ISIC = Midzynarodowa Standardowa Klasyfi-kacja Rodzajw DziaalnociInternational Standard Industrial Classifi-cation of All Economic Activities

PKB = produkt krajowy bruttoGDP = gross domestic product

SITC = Midzynarodowa Standardowa Klasyfi-kacja HandluStandard International Trade Classification

EFTA = Europejskie Stowarzyszenie WolnegoHandluEuropean Free Trade Association

EURO-STAT

= Urzd Statystyczny Unii EuropejskiejStatistical Office of the European Union

FAO = Organizacja Narodw Zjednoczonychdo Spraw Wyywienia i RolnictwaFood and Agriculture Organization of theUnited Nations

IATA = Midzynarodowe Zrzeszenie Przewo-nikw LotniczychInternational Air Traffic Association

MFW = Midzynarodowy Fundusz WalutowyIMF = International Monetary Fund

MOP = Midzynarodowa Organizacja PracyILO = International Labour Organization

OECD = Organizacja Wsppracy Gospodarczeji RozwojuOrganization for Economic Cooperationand Development

ONZ = Organizacja Narodw ZjednoczonychUN = United Nations

UE = Unia EuropejskaEU = European Union

WHO = wiatowa Organizacja ZdrowiaWorld Health Organization

11aa

UWAGI OGLNE

1. Prezentowane w Roczniku dane jeli nie zaznaczono inaczej dotycz caejgospodarki narodowej.

2. Dane prezentuje si:1) w ukadzie Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci PKD 2007, opracowanej na

podstawie Statystycznej Klasyfikacji Dziaalnoci Gospodarczej we Wsplnocie Europej-skiej Statistical Classification of Economic Activities in the European Community NACE Rev. 2. PKD 2007, wprowadzona z dniem 1 I 2008 r. rozporzdzeniem RadyMinistrw z dnia 24 XII 2007 r. (Dz. U. Nr 251, poz. 1885) z pniejszymi zmianami,zastpia Polsk Klasyfikacj Dziaalnoci PKD 2004.

PKD 2007, w stosunku do klasyfikacji PKD 2004, wprowadzia zmiany zakresowepolegajce na uwzgldnieniu nowych grupowa rodzajw dziaalnoci, a take naprzesuniciu rodzajw dziaalnoci pomidzy poszczeglnymi poziomami klasyfikacyj-nymi; zmiany te spowodoway brak porwnywalnoci danych, rwnie przy nie-zmienionych nazwach niektrych poziomw klasyfikacyjnych.

W ramach PKD 2007 wyodrbniono ,,Przemys jako dodatkowe grupowanie, ktreobejmuje sekcje: ,,Grnictwo i wydobywanie, ,,Przetwrstwo przemysowe, ,,Wy-twarzanie i zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz, par wodn, gorc wodi powietrze do ukadw klimatyzacyjnych oraz ,,Dostawa wody; gospodarowanieciekami i odpadami oraz dziaalno zwizana z rekultywacj;

2) wedug sektorw instytucjonalnych wycznie w zakresie rachunkw narodowych;3) wedug sektorw wasnoci:

a) sektor publiczny grupujcy wasno pastwow (Skarbu Pastwa i pastwowychosb prawnych), wasno jednostek samorzdu terytorialnego oraz ,,wasnomieszan z przewag kapitau (mienia) podmiotw sektora publicznego,

3) b) sektor prywatny grupujcy wasno prywatn krajow (osb fizycznychi pozostaych jednostek prywatnych), wasno zagraniczn (osb zagranicznych)oraz ,,wasno mieszan z przewag kapitau (mienia) podmiotw sektoraprywatnego i brakiem przewagi sektorowej w kapitale (mieniu) podmiotu.

3) ,,Wasno mieszana okrelana jest gwnie dla spek i wyznaczana na podstawiestruktury kapitau (mienia) deklarowanego we wniosku rejestracyjnym spki.

3. Dane prezentowane w ukadzie terytorialnym odpowiadaj poszczeglnym poziomomNomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych (NTS), opracowanej napodstawie Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) obowizujcej w krajachUnii Europejskiej. NTS obowizujca od 1 I 2008 r. wprowadzona zostaa rozpo-rzdzeniem Rady Ministrw z dnia 14 XI 2007 r. (Dz. U. Nr 214, poz. 1573)z pniejszymi zmianami, w miejsce obowizujcej do 31 XII 2007 r.

12aa

4. Prezentowane informacje zostay przedstawione stosownie do zakresu prowadzonychbada, uwzgldniajcych podmioty klasyfikowane wedug kryterium liczby pracujcychi jeli nie zaznaczono inaczej obejmuj podmioty o liczbie pracujcych: do 9 osb, od 10 do 49 osb, powyej 49 osb.

5. Dane jeli nie zaznaczono inaczej opracowano zgodnie z kadorazowymstanem organizacyjnym gospodarki narodowej.

6. Dane w podziale wedug sekcji i dziaw PKD 2007, wedug sektorw instytucjonal-nych oraz w podziale terytorialnym opracowano jeli nie zaznaczono inaczej tzw.metod przedsibiorstw.

Metoda przedsibiorstw (podmiotowa) oznacza przyjmowanie caych podmiotwgospodarki narodowej za podstaw grupowania wszystkich danych charakteryzujcych ichdziaalno wedug poszczeglnych poziomw klasyfikacyjnych i podziaw terytorialnych.

7. Przez podmioty gospodarki narodowej rozumie si jednostki prawne, tj.: osobyprawne, jednostki organizacyjne niemajce osobowoci prawnej oraz osoby fizyczneprowadzce dziaalno gospodarcz.

Pod pojciem podmiotw gospodarczych rozumie si podmioty prowadzcedziaalno gospodarcz (produkcyjn i usugow) na wasny rachunek w celu osigniciazysku.

8. Z waniejszych klasyfikacji, wedug ktrych prezentuje si dane w Roczniku obokPKD 2007 naley wymieni:1) Klasyfikacj Zawodw i Specjalnoci (KZiS), na podstawie ktrej dokonuje si

grupowania radnych organw jednostek samorzdu terytorialnego oraz zatrudnionychi ich wynagrodze; klasyfikacja opracowana na podstawie Klasyfikacji Zawodw(ISCO-08) wprowadzona zostaa z dniem 1 VII 2010 r. rozporzdzeniem Ministra Pracyi Polityki Spoecznej z dnia 27 IV 2010 r. (Dz. U. Nr 82, poz. 537) z pniejszymizmianami, w miejsce obowizujcej do 30 VI 2010 r.;

2) Polsk Klasyfikacj Wyrobw i Usug PKWiU 2008, na podstawie ktrejdokonuje si grupowania wyrobw i towarw; PKWiU 2008, opracowana na podstawiemidzynarodowych klasyfikacji i nomenklatur, wprowadzona zostaa z dniem 1 I 2009 r.rozporzdzeniem Rady Ministrw z dnia 29 X 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293)z pniejszymi zmianami, w miejsce PKWiU stosowanej do 31 XII 2008 r.;

3) Nomenklatur Scalon CN oraz Midzynarodow Standardow KlasyfikacjHandlu (SITC), na podstawie ktrych dokonuje si grupowania towarw w handluzagranicznym;

4) Klasyfikacj Spoycia Indywidualnego wedug Celu (COICOP), na podstawiektrej dokonuje si grupowania spoycia produktw (wyrobw i usug) w sektorzegospodarstw domowych oraz wydatkw na towary i usugi konsumpcyjne w gospodars-twach domowych (przyjtych rwnie do opracowania wskanikw cen);

13aa

5) Polsk Klasyfikacj Obiektw Budowlanych (PKOB), na podstawie ktrej dokonujesi grupowania produktw budownictwa; PKOB, opracowana na podstawie KlasyfikacjiObiektw Budowlanych (CC), wprowadzona zostaa z dniem 1 I 2000 r. rozpo-rzdzeniem Rady Ministrw z dnia 30 XII 1999 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1316)z pniejszymi zmianami;

6) Klasyfikacj rodkw Trwaych (KT), na podstawie ktrej dokonuje si grupowaniarodkw trwaych wedug rodzajw; KT wprowadzona zostaa z dniem 1 I 2011 r.rozporzdzeniem Rady Ministrw z dnia 10 XII 2010 r. (Dz. U. Nr 242, poz. 1622),w miejsce stosowanej do 31 XII 2010 r.9. Informacje w podziale wedug regionw, wojewdztw, podregionw, powiatw

i gmin oraz w podziale na miasta i wie jeli nie zaznaczono inaczej podanow kadorazowym podziale administracyjnym. Przez ,,miasta rozumie si obszar pooonyw granicach administracyjnych tych jednostek, przez ,,wie pozostae terytorium kraju.

10. Dane w cenach biecych odpowiadaj uzyskanym dochodom, poniesionymwydatkom lub wartoci wyrobw, usug itp. W tablicach, notach i wykresach, w ktrychnie okrelono cen, dane liczbowe wyraono w cenach biecych.

Do wyceny produkcji i wartoci dodanej brutto jeli nie zaznaczono inaczej przyjtokategori ceny bazowej, zastpujc stosowan poprzednio kategori ceny producenta.

Cena bazowa definiowana jest jako kwota pienidzy otrzymywana przez producenta(w tym take przez jednostk handlow) od nabywcy za jednostk produktu (wyrobu lubusugi), pomniejszona o podatki od produktu oraz o ewentualne rabaty i opusty,powikszona o dotacje otrzymywane do produktu.

Podatki od produktw obejmuj: podatek od towarw i usug VAT (od produktwkrajowych i z importu), podatki i ca od importu (cznie z podatkiem akcyzowym) orazinne podatki od produktw, jak podatek akcyzowy od produktw krajowych i podatki odniektrych rodzajw usug (np. od gier losowych i zakadw wzajemnych, zryczatowanypodatek od towarw i usug od okazjonalnych przewozw osb autobusami zarejest-rowanymi za granic).

Cena producenta definiowana jest jako kwota pienidzy otrzymywana przezproducenta (w tym take przez jednostk handlow) od nabywcy za jednostk produktu(wyrobu lub usugi), pomniejszona o naleny podatek od towarw i usug (VAT)i powikszona o podatek akcyzowy w przypadku patnika tych podatkw oraz po-mniejszona o ewentualne rabaty i opusty.

11. Jako ceny stae w latach 19902012 przyjto w przypadku:1) produkcji rolniczej, sprzeday detalicznej, importu i eksportu, rodkw trwaych,

produkcji globalnej, zuycia poredniego i produktu krajowego brutto: ceny stae 1990 r. (rednie ceny biece 1990 r.) dla lat 19901992, ceny biece z roku poprzedzajcego rok badany od 1993 r., z wyjtkiem

ziemniakw, warzyw i owocw, w przypadku ktrych przyjmuje si rednie cenyz dwch kolejnych lat, tj. z roku poprzedzajcego rok badany i z roku badanego;

14aa

2) produkcji sprzedanej przemysu i produkcji budowlano-montaowej: ceny stae 2005 r. (rednie ceny biece 2005 r.) dla lat 20062010, ceny stae 2010 r. (rednie ceny biece 2010 r.) od 2011 r.;

3) nakadw inwestycyjnych: ceny stae 1992 r. (rednie ceny biece 1992 r.) dla lat 19901995, ceny biece z roku poprzedzajcego rok badany od 1996 r.

Wskaniki dynamiki wolumenu produkcji od 1996 r., a w przypadku produkcji globalneji wartoci dodanej brutto w rachunkach narodowych od 1995 r., obliczono na podstawiedanych wyraonych w cenach bazowych (odpowiednio w latach poprzednich w cenachproducenta).

12. Liczby wzgldne (wskaniki, odsetki) obliczono z reguy na podstawie danychbezwzgldnych wyraonych z wiksz dokadnoci ni podano w tablicach.

Wskaniki dynamiki w przypadku zmian metodycznych, zmian kategorii cenyprzyjmowanej do wyceny produkcji, zmian systemu cen staych oraz zmian systemu wagdo obliczania wskanikw cen w poszczeglnych okresach obliczono w warunkachporwnywalnych.

Do obliczenia wskanikw dynamiki na 1 mieszkaca za 2010 r. przyjto niezmienionliczb ludnoci, tj. ludnoci zbilansowanej na bazie wynikw Narodowego SpisuPowszechnego Ludnoci i Mieszka 2002.

Wskaniki jednopodstawowe obliczono metod nawizania acuchowego.13. Przy przeliczaniu na 1 mieszkaca (1000 ludnoci itp.) danych wedug stanu

w kocu roku (np. ka w szpitalach, rodki trwae) przyjto liczb ludnoci faktyczniezamieszkaej wedug stanu w dniu 31 XII, a przy przeliczaniu danych charakteryzujcychwielko zjawiska w cigu roku (np. ruch naturalny ludnoci, produkcja, spoycie) wedug stanu w dniu 30 VI.

Do przelicze przyjto liczb ludnoci opracowan jeli nie zaznaczono inaczej zalata 19892009 na bazie wynikw Narodowego Spisu Powszechnego Ludnoci i Mieszka2002, przy czym dla lat 1999 (stan w dniu 31 XII), 2000 i 2001 wedug podziauadministracyjnego obowizujcego w dniu 31 XII 2002 r., od 2010 r. na bazie wynikwNarodowego Spisu Powszechnego Ludnoci i Mieszka 2011, przy czym dla 2010 r.wedug podziau administracyjnego obowizujcego w dniu 31 XII 2011 r. Dane za 2010 r.zostay zmienione w stosunku do opublikowanych w poprzedniej edycji Rocznika.

14. Niektre informacje za ostatni rok zostay podane na podstawie danych nieostatecz-nych i mog ulec zmianie w nastpnych publikacjach Gwnego Urzdu Statystycznego.

15. Ze wzgldu na zaokrglenia danych, w niektrych przypadkach sumy skadnikwmog si nieznacznie rni od podanych wielkoci ,,ogem.

16. rdodawcw informacji statystycznych pochodzcych spoza Gwnego UrzduStatystycznego podano w czci ,,rda danych na str. 678, przy przyjciu zasady,e jako rdodawc podaje si instytucj przekazujc informacje prezentowane zaostatni rok.

15aa

17. W Roczniku zastosowano skrty nazw niektrych poziomw klasyfikacyjnych;zestawienie zastosowanych skrtw i penych nazw podaje si poniej:

skrt pena nazwa

POLSKA KLASYFIKACJA DZIAALNOCI PKD 2007

sekcje

Wytwarzanie i zaopatrywaniew energi elektryczn, gaz, parwodn i gorc wod

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elek-tryczn, gaz, par wodn, gorc wod i powiet-rze do ukadw klimatyzacyjnych

Dostawa wody; gospodarowanieciekami i odpadami; rekultywacja

Dostawa wody; gospodarowanie ciekami i od-padami oraz dziaalno zwizana z rekultywacj

Handel; naprawa pojazdw samo-chodowych

Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdwsamochodowych, wczajc motocykle

Zakwaterowanie i gastronomia Dziaalno zwizana z zakwaterowaniem i usu-gami gastronomicznymi

Obsuga rynku nieruchomoci Dziaalno zwizana z obsug rynku nierucho-moci

Administrowanie i dziaalnowspierajca

Dziaalno w zakresie usug administrowaniai dziaalno wspierajca

dziay

Produkcja skr i wyrobw sk-rzanych

Produkcja skr i wyrobw ze skr wyprawio-nych

Produkcja wyrobw z drewna,korka, somy i wikliny

Produkcja wyrobw z drewna oraz korka,z wyczeniem mebli; produkcja wyrobw zesomy i materiaw uywanych do wyplatania

Produkcja koksu i produktw rafi-nacji ropy naftowej

Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktwrafinacji ropy naftowej

Produkcja wyrobw farmaceu-tycznych

Produkcja podstawowych substancji farmaceu-tycznych oraz lekw i pozostaych wyrobwfarmaceutycznych

Produkcja wyrobw z metali Produkcja metalowych wyrobw gotowych,z wyczeniem maszyn i urzdze

Produkcja maszyn i urzdze Produkcja maszyn i urzdze, gdzie indziejniesklasyfikowana

16aa

skrt pena nazwa

POLSKA KLASYFIKACJA DZIAALNOCI PKD 2007 (dok.)

dziay (dok.)

Produkcja pojazdw samochodo-wych, przyczep i naczep

Produkcja pojazdw samochodowych, przyczepi naczep, z wyczeniem motocykli

Gospodarka odpadami; odzysksurowcw

Dziaalno zwizana ze zbieraniem, przetwarza-niem i unieszkodliwianiem odpadw; odzysksurowcw

Budowa budynkw Roboty budowlane zwizane ze wznoszeniembudynkw

Budowa obiektw inynierii l-dowej i wodnej

Roboty zwizane z budow obiektw inynieriildowej i wodnej

NOMENKLATURA SCALONA CN

sekcje

Tuszcze i oleje Tuszcze i oleje pochodzenia zwierzcego lubrolinnego oraz produkty ich rozkadu; gotowetuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzcegolub rolinnego

Przetwory spoywcze Gotowe artykuy spoywcze; napoje bezalkoho-lowe, alkoholowe i ocet; tyto i przemyso-we namiastki tytoniu

Produkty przemysu chemicznego Produkty przemysu chemicznego lub przemys-w pokrewnych

Tworzywa sztuczne i kauczukoraz artykuy z nich

Tworzywa sztuczne i artykuy z nich; kauczuki artykuy z kauczuku

Drewno i artykuy z drewna Drewno i artykuy z drewna; wgiel drzewny;korek i artykuy z korka; wyroby ze somy,z esparto lub pozostaych materiaw do wypla-tania; wyroby koszykarskie i wyroby z wikliny

cier drzewny, papier, tekturai artykuy z nich

cier z drewna lub z pozostaego wknistegomateriau celulozowego; papier lub tektura, z od-zysku (makulatura i odpady); papier i tekturaoraz artykuy z nich

172 May Rocznik Statystyczny Polski 2013

skrt pena nazwa

NOMENKLATURA SCALONA CN (dok.)

sekcje (dok.)

Obuwie, nakrycia gowy itp. Obuwie, nakrycia gowy, parasole, parasole prze-ciwsoneczne, laski, stoki myliwskie, bicze,szpicruty i ich czci; pira preparowane i arty-kuy z nich; kwiaty sztuczne; artykuy z woswludzkich

Artykuy z kamienia, wyroby cera-miczne, szko

Artykuy z kamienia, gipsu, cementu, azbestu,miki lub podobnych materiaw; wyroby cera-miczne; szko i wyroby ze szka

Metale nieszlachetne i artykuyz nich

Metale nieszlachetne i artykuy z metali nie-szlachetnych

Maszyny i urzdzenia, sprzt elek-tryczny i elektrotechniczny

Maszyny i urzdzenia mechaniczne; sprzt elek-tryczny; ich czci; urzdzenia do rejestracjii odtwarzania dwiku, urzdzenia telewizyjnedo rejestracji i odtwarzania obrazu i dwikuoraz czci i wyposaenie dodatkowe do tychartykuw

Sprzt transportowy Pojazdy, statki powietrzne, jednostki pywajceoraz wspdziaajce urzdzenia transportowe

Przyrzdy i aparaty optyczne, fo-tograficzne, pomiarowe, kontrol-ne itp.

Przyrzdy i aparatura, optyczne, fotograficzne,kinematograficzne, pomiarowe, kontrolne, pre-cyzyjne, medyczne lub chirurgiczne; zegary i ze-garki; instrumenty muzyczne; ich czci i ak-cesoria

** *

Wyjanienia metodyczne dotyczce podstawowych poj i metod opracowania danychliczbowych Czytelnik znajdzie w Roczniku Statystycznym Rzeczypospolitej Polskiej,a bardziej szczegowe uwagi dotyczce poszczeglnych dziedzin statystyki w pub-likacjach tematycznych oraz w serii ,,Zeszyty metodyczne i klasyfikacje.

18aa

GENERAL NOTES

1. Data presented in the Yearbook unless otherwise indicated concern the entirenational economy.

2. Data are presented:1) according to the Polish Classification of Activities PKD 2007, compiled on the basis

of the Statistical Classification of Economic Activities in the European Community NACERev. 2. PKD 2007 was introduced on 1 I 2008 by the decree of the Council of Ministers,dated 24 XII 2007 (Journal of Laws No. 251, item 1885) with later amendments, andreplaced the Polish Classification of Activities PKD 2004/NACE Rev. 1.1.

PKD 2007/NACE Rev. 2 differs from PKD 2004/NACE Rev. 1.1 classification in the factthat it introduced scope-related changes, i.e. new groupings of activity types as well astransfers of some types of activities between individual classification levels. In some casesthese changes result in the lack of comparability of data, also if the names of classificationlevels remain unchanged.

The item Industry was introduced as an additional grouping, including sections Miningand quarrying, Manufacturing, Electricity, gas, steam and air conditioning supply aswell as Water supply; sewerage, waste management and remediation activities;

2) according to institutional sectors exclusively within the scope of national accounts;3) according to ownership sectors:

a) public sector grouping state ownership (of the State Treasury and state legal persons),the ownership of local self-government entities as well as mixed ownership witha predominance of capital (property) of public sector entities,

b) private sector grouping private domestic ownership (of natural persons and otherprivate entities), foreign ownership (of foreign persons) as well as mixed ownershipwith a predominance of capital (property) of private sector entities and lack ofpredominance of public or private sector in capital (property) of the entity.

3) a) Mixed ownership is defined mainly for companies and determined on the basis3) of the capital (property) structure as declared in a companys registration application.

3. Data presented in the territorial division correspond to separate levels of theNomenclature of Territorial Units for Statistical Purposes (NTS), compiled on the basis of theNomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) obligatory in countries of the EuropeanUnion. NTS valid since 1 I 2008 was introduced by the decree of the Council of Ministers, dated14 XI 2007 (Journal of Laws No. 214, item 1573) with later amendments, replacing the NTSvalid until 31 XII 2007.

4. Information is presented in compliance with the scope of conducted surveys, consideringentities classified according to the criterion of the number of persons employed, and unless otherwise indicated include entities employing: up to 9 persons, from 10 to 49 persons, more than 49 persons.

19aa

5. Data unless otherwise indicated are compiled in accordance with the respectiveorganizational status of units of the national economy.

6. Data according to NACE Rev. 2 sections and divisions, by institutional sectors as well asaccording to administrative division, are compiled unless otherwise indicated using theenterprise method.

In the enterprise (entity) method, the entire organizational unit of entities in the nationaleconomy is the basis for grouping all data describing their activity according to individualclassification levels and territorial divisions.

7. The term entities of the national economy is understood as legal entities, i.e.: legalpersons, organizational entities without legal personality as well as natural persons conductingeconomic activity.

The term economic entities is understood as entities conducting economic activity(production and services) on their own-account in order to earn a profit.

8. Other than NACE Rev. 2, among the more important classifications, according to whichdata are presented in the Yearbook, the following should be mentioned:1) the Occupations and Specializations Classification (KZiS), on the basis of which

councillors of organs of local self-government entities as well as paid employees andtheir wages and salaries are grouped; the classification compiled on the basis of theInternational Standard Classification of Occupations (ISCO-08), was introduced on 1 VII2010 by the decree of the Minister of Labour and Social Policy, dated 27 IV 2010 (Journalof Laws No. 82, item 537) with later amendments, replacing the classification valid until30 VI 2010;

2) the Polish Classification of Products and Services PKWiU 2008, on the basis ofwhich products and goods are grouped; compiled on the basis of international classificationsand nomenclatures, was introduced on 1 I 2009 by the decree of the Council of Ministers,dated 29 X 2008 (Journal of Laws No. 207, item 1293) with later amendments, in place ofthe PKWiU classification used until 31 XII 2008;

3) the Combined Nomenclature CN and the Standard International Trade Clas-sification (SITC), on the basis of which goods in foreign trade are grouped;

4) the Classification of Individual Consumption by Purpose (COICOP), on the basis ofwhich final consumption expenditure of products (goods and services) of the householdssector as well as expenditures on consumer goods and services of households (also adoptedfor compiling price indices) are grouped;

5) the Polish Classification of Types of Construction (PKOB), on the basis of whichproducts of construction are grouped; PKOB, compiled on the basis of the Classificationof Types of Constructions (CC), was introduced on 1 I 2000 by the decree of the Councilof Ministers, dated 30 XII 1999 (Journal of Laws No. 112, item 1316) with lateramendments;

6) the Classification of Fixed Assets (KT), on the basis of which fixed assets are groupedaccording to type; KT was introduced on 1 I 2011 by the decree of the Council of Ministers,dated 10 XII 2010 (Journal of Laws No. 242, item 1622) in place of the classification useduntil 31 XII 2010.

20aa

9. Information by region, voivodship, subregion, powiat and gmina as well as by urbanand rural area unless otherwise indicated is presented according to administrativedivision in a given period. The term urban area is understood as an area located within theadministrative borders of these units, while a rural area is understood as the remaining territoryof the country.

10. Data in current prices correspond to obtained revenue, incurred expenditures or thevalue of products, services, etc. In tables, notes and charts in which prices are not defined, dataare expressed in current prices.

In order to evaluate production and gross value added unless otherwise indicated thebasic price category was implemented, which replaced the producers price category usedpreviously.

Basic price is defined as the amount of money received by a producer (trade entities included)from a buyer for a unit of product (good or service), decreased by the tax on the product as wellas by applicable rebates and deductions, and increased by subsidies received for the product.

Taxes on products include: value added tax VAT (on domestic products and on imports),taxes and customs duties on imports (including excise tax) as well as other taxes on products,such as excise tax on domestic products and taxes on selected types of services (e.g., on gamesof chance and mutual betting, lump sum tax on goods and services from occasional transport ofpassengers in buses with foreign registration).

Producers price is defined as the amount of money received by a producer (trade entitiesincluded) from a buyer for a unit of product (good or service), decreased by value added tax(VAT) due and increased by excise tax when applicable as well as decreased by applicablerebates and deductions.

11. Constant prices in 19902012 were adopted as follows:1) agricultural output, retail sales, imports and exports, fixed assets as well as gross output,

intermediate consumption and gross domestic product: 1990 constant prices (1990 average current prices) for 19901992, current prices from the year preceding the surveyed year since 1993, with the exception of

potatoes, vegetables and fruit, in case of which average prices from two consecutive yearsare adopted, i.e., from the year preceding the surveyed year and from the surveyed year;

2) sold production of industry, construction and assembly production: 2005 constant prices (2005 average current prices) for 20062010, 2010 constant prices (2010 average current prices) since 2011;

3) investment outlays: 1992 constant prices (1992 average current prices) for 19901995, current prices from the year preceding the surveyed year since 1996.

Indices of production volume since 1996, and in case of gross output and gross value added innational accounts since 1995, were calculated on the basis of data expressed in basic prices(in previous years, respectively in producers prices).

12. Relative numbers (indices, percentages) are, as a rule, calculated on the basis ofabsolute data expressed with higher precision than that presented in the tables.

Indices in case of methodological changes, changes in price categories used in theevaluation of production, changes in the system of constant prices as well as changes in the

21aa

system of weights for calculating price indices in individual periods are calculated incomparable conditions.

In order to calculate indices per capita for 2010, the unchanged number of population wasassumed, i.e. the population balanced on the basis of the results of the Population and HousingCensus 2002.

Single base indices are calculated using the chain-base index method.13. When computing per capita data (1000 population, etc.) as of the end of a year

(e.g., beds in hospitals, fixed assets), the actually living population as of 31 XII was adopted,whereas data describing the magnitude of a phenomenon within a year (e.g., vital statistics,production, consumption) as of 30 VI.

For calculations, it was assumed to use the number of population calculated unlessotherwise indicated for the years 19892009 on the basis of the results of the Populationand Housing Census 2002, for 1999 (as of 31 XII), 2000 and 2001 by the administrativedivision valid as of of 31 XII 2002, and since 2010 on the basis of the results of the Populationand Housing Census 2011, for 2010 by the administrative division valid as of 31 XII 2011. Datafor 2010 have been changed in comparison with those published in previous edition of theYearbook.

14. Selected information for the last year presented on the basis of preliminary data maychange in subsequent publications of the Central Statistical Office.

15. Due to the rounding of data, in some cases sums of components may slightly differ fromthe amount given in the item total.

16. The providers of statistical information originating from sources other than the CentralStatistical Office are presented in the part Sources of data on page 678, with the institutionproviding the information for the last presented year given as the source.

17. The names of some classification levels used in the Yearbook have been abbreviated; thelist of abbreviations used and their full names are given below:

abbreviation full name

STATISTICAL CLASSIFICATION OF ECONOMIC ACTIVITIESIN THE EUROPEAN COMMUNITY NACE Rev. 2

sections

Trade; repair of motor vehicles Wholesale and retail trade; repair of motor vehiclesand motorcycles

Accommodation and catering Accommodation and food service activities

divisions

Manufacture of products of wood,cork, straw and wicker

Manufacture of wood and of products of wood andcork, except furniture; manufacture of articles ofstraw and plaiting materials

22aa


STATISTICAL CLASSIFICATION OF ECONOMIC ACTIVITIESIN THE EUROPEAN COMMUNITY NACE Rev. 2 (cont.)

divisions (cont.)

Manufacture of pharmaceutical prod-ucts

Manufacture of basic pharmaceutical products andpharmaceutical preparations

Manufacture of metal products Manufacture of fabricated metal products, exceptmachinery and equipment

COMBINED NOMENCLATURE CN

sections

Fats and oils Animal or vegetable fats and oils and theircleavage products; prepared edible fats; animal orvegetable waxes

Prepared foodstuffs Prepared foodstuffs; beverages, spirits and vinegar;tobacco and manufactured tobacco substitutes

Products of the chemical industry Products of the chemical or allied industries

Plastics and rubber and articlesthereof

Plastics and articles thereof; rubber and articlesthereof

Wood and articles of wood Wood and articles of wood; wood charcoal; corkand articles of cork; manufactures of straw, ofesparto or of other plaiting materials; basketwareand wickerwork

Pulp of wood, paper, paperboardand articles thereof

Pulp of wood or of other fibrous cellulosic material;recovered (waste and scrap) paper or paperboard;paper and paperboard and articles thereof

Footwear, headgear, etc. Footwear, headgear, umbrellas, sun umbrellas,walking-sticks, seat-sticks, whips, riding-crops andparts thereof; prepared feathers and articles madetherewith; artificial flowers; articles of human hair

23aa


COMBINED NOMENCLATURE CN (cont.)

sections (cont.)

Articles of stone, ceramic products,glass

Articles of stone, plaster, cement, asbestos, mica orsimilar materials; ceramic products; glass andglassware

Base metals and articles thereof Base metals and articles of base metal

Machinery and mechanical appli-ances, electrical and electrotech-nical equipment

Machinery and mechanical appliances; electricalequipment; parts thereof; sound recorders andreproducers, television image and sound record-ers and reproducers, and parts and accessories ofsuch articles

Transport equipment Vehicles, aircraft, vessels and associated transportequipment

Optical, photographic, measuring,checking instruments, etc.

Optical, photographic, cinematographic, meas-uring, checking, precision, medical or surgicalinstruments and apparatus; clocks and watches;musical instruments; parts and accessories thereof

** *

Methodological explanations concerning basic definitions and methods of compilingstatistical data are contained in the Statistical Yearbook of the Republic of Poland, while moredetailed notes, concerning particular fields of statistics, can be found in subject matterpublications as well as in the series Zeszyty metodyczne i klasyfikacje (Methodologies andClassifications).

aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1WARUNKI NATURALNE ENVIRONMENT

POOENIE GEOGRAFICZNE POLSKIGEOGRAPHIC LOCATION OF POLAND

Skala 1 : 10 000 000

55

54

52

50

24232221201918171614

53

15

5124 09d. geogr. wsch.eastern geographiclongitude

'

14 07d. geogr. wsch.

eastern geographiclongitude

'

szer. geogr. pnnortherngeographiclatitude

49 00'

odcinki granicy rozgraniczajce obszar morza terytorialnegosections of the border demarcating the area of territorial sea

linia podstawowa morza terytorialnego w Zatoce Gdaskiejprimary line of territorial sea in the Gulf of Gdask

granica na morzuborder at seamorska linia brzegowacoast line

2Terytorium w km 322575Territory in km2

Rozcigo w km:Extent in km:z poudnia na pnoc 649

z zachodu na wschd 689from south to north

from west to east

obszar ldowy(cznie z wodami rdldowymi) 311888

morskie wody wewntrzne 2005

morze terytorialne 8682

land area (including inland waters)

internal waters

territorial sea

WARSZAWA

54 50 szer. geogr. pnnorthern geographic latitude

'

25aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKA

ENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION1

Wedug stanu w dniu 1 I 2013 r. powierzchnia oglna kraju przyjta wedug podziauadministracyjnego wynosi 312679 km2 i obejmuje obszar ldowy (cznie z wodami rdldowymi) 311888 km2 oraz cz morskich wd wewntrznych 791 km2, tj.: cz Zalewu Wilanegowraz z wodami portw, cz Jeziora Nowowarpieskiego i cz Zalewu Szczeciskiego wraz zewin i Dziwn oraz Zalewem Kamieskim wraz z wodami portw, Odr pomidzy ZalewemSzczeciskim a wodami portu Szczecin oraz wody portw Zatoki Gdaskiej i portw graniczcychz wodami morza terytorialnego.

As of 1 I 2013, the total area of the country according to the administrative division amounts to312679 km2 and includes a land area (including inland waters) of 311888 km2 as well as a part ofinternal waters 791 km2, i.e.: a part of the Wisa Bay including waters of ports, a part of LakeNowowarpieskie and a part of Szczecin Bay including wina and Dziwna as well as Kamieski Bayincluding waters of ports, Odra between the Szczecin Bay and waters of Szczecin port as well as watersof the Gulf of Gdask and ports bordering on territorial sea waters.

TABL. 1. GRANICE POLSKIBORDERS OF POLAND

Wyszczeglnienie

W liczbachbezwzgldnych

In absolutenumbers

Specification

Dugo granicy pastwowej w km . . . 3511 Length of the national border in kmLdowej . . . . . . . . . . . . . 3071 Land border

w tym na wodach granicznych . . . 1295 of which boundary of territorial watersz Rosj . . . . . . . . . . . . . 210 with Russiaz Litw . . . . . . . . . . . . . 104 with Lithuaniaz Biaorusi . . . . . . . . . . . . 418 with Belarusz Ukrain . . . . . . . . . . . . 535 with Ukraineze Sowacj . . . . . . . . . . . 541 with Slovakiaz Czechami . . . . . . . . . . . . 796 with Czech Republicz Niemcami . . . . . . . . . . . . 467 with Germany

Morskiej . . . . . . . . . . . . . . 440 Sea borderna morzua . . . . . . . . . . . . 395 at seaa

odcinki rozgraniczajce obszar morza tery-torialnego:

sections demarcating the area of territorialsea:

z Rosj . . . . . . . . . . . . 22 with Russiaz Niemcami . . . . . . . . . . . 22 with Germany

Dugo linii brzegowej w km . . . . 770b Length of coast in km

a Przebiega wzdu linii, ktrej kady punkt jest oddalony o 12 mil morskich od morskiej linii brzegowej, a w ZatoceGdaskiej od linii podstawowej morza terytorialnego. b W tym Mierzeja Helska 74 km; cznie z ZalewemSzczeciskim i Zalewem Wilanym.

a Running along a line 12 nautical miles from the coast line, and 12 nautical miles from the primary line of territorial sea inthe Gulf of Gdask. b Of which the Hel Peninsula 74 km; including Szczecin Bay and Wisa Bay.

26aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1Ukad pionowy powierzchni PolskiElevationsUdzia w powierzchni oglnej kraju powierzchni o wzniesieniu nad poziom morza:Share in total area of the country elevations:

poniej 0 m 0,2%,below

0100 25,2%,100200 49,7%,200300 m 16,2%,

300 500 m 5,6%,5001000 2,9%,powyej 1000 m 0,2%.above

Wzniesienie nad poziom morza w m: wojewdztwoElevation above the sea level in m: voivodship

rednie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 xaveragenajwyej pooony punkt Rysy . . . . . . . . 2499 maopolskiehighest point Rysynajwyej pooona miejscowo Gubawka (cz

m. Zakopane) . . . . . . . . . . . . . . . 1125 maopolskiehighest locality Gubawka (part of the city of Zakopane)najniej pooony punkt na terenie wsi Raczki Elblskie 1,8 warmisko-mazurskielowest point in the village of Raczki Elblskienajniej pooona miejscowo winiec . . . . . 1,3 warmisko-mazurskielowest locality winiec

WYSZE SZCZYTY W PASMACH GRSKICHHIGHER MOUNTAIN PEAKS IN MOUNTAIN RANGES

Szczyty grskieMountain peaks

Wzniesienie nad poziom morza w mElevation above the sea level in m

Karpaty Carpathian MountainsRysy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2499Miguszowiecki Szczyt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2438winica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2301 TatryWoowiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2064Kasprowy Wierch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1987Giewont . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1894Babia Gra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1723 Beskid ywieckiTarnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1346 BieszczadyTurbacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1314 GorceRadziejowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1267 Beskid SdeckiSkrzyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1257 Beskid lskiBarania Gra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1215Mogielnica (Mogielica) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1170 Beskid WyspowyWysokie Skaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1050 PieninyTrzy Korony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982

27aa



WYSZE SZCZYTY W PASMACH GRSKICH (dok.)HIGHER MOUNTAIN PEAKS IN MOUNTAIN RANGES (cont.)

Szczyty grskieMountain peaks

Wzniesienie nad poziom morza w mElevation above the sea level in m

Sudety Sudeten Mountains

nieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1602 KarkonoszeWielki Szyszak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1509nienik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1425 Masyw nienikaWysoka Kopa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1126 Gry IzerskieKamienica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 973Wielka Sowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1015 Gry SowieSzczeliniec Wielki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 919 Gry Stoowe

Gry witokrzyskie witokrzyskie Mountainsysica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612ysa Gra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594

ysogry

Szczytniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554 Pasmo Jeleniowskie

TABL. 2. NAJDUSZE JASKINIETHE LONGEST CAVES

RegionyRegions

JaskinieCaves

Dugow m

Lengthin m

Deni-welacjaa

w mDeni-

velation ain m

REGION WEWNTRZKARPACKITatry ZachodnieSystem Wielka niena Wielka

Litworowa . . . . . . . . 23619 824Jaskinia niena Studnia . . . . 12050 759System Wysoka Za Siedmiu Pro-

gami . . . . . . . . . . 11660 435Jaskinia Mitusia . . . . . . . 10725 305Jaskinia Badzioch Kominiarski . . 9550 562Jaskinia Czarna . . . . . . . 6500 303System Ptasia Studnia Lodowa

Litworowa . . . . . . . . 6291 352Jaskinia Zimna . . . . . . . 4600 176Jaskinia Maa w Muowej . . . . 3760 555Jaskinia Kozia . . . . . . . . 3470 389Pieniny Jaskinia w Ociemnem 196 47REGION ZEWNTRZKARPACKIJaskinia Wilana . . . . . . . 2275 41Jaskinia Miecharska . . . . . . 1830 56Jaskinia w Trzech Kopcach . . . 1244 33

RegionyRegions

JaskinieCaves

Dugow m

Lengthin m

Deni-welacjaa

w mDeni-

velation ain m

REGION SUDECKIJaskinia Niedwiedzia w Kletnie 3330 69System z Filarami Prosta . . 675 .Jaskinia Radochowska . . . . . 502 .REGION GR WITOKRZYSKICH

System Chelosiowa Jama Jaskinia Jaworznicka . . . . . 3670 61

REGION WYYNY KRAKOWSKO--CZSTOCHOWSKIEJ

Jaskinia Wierna . . . . . . . 1027 30Jaskinia Wierzchowska Grna . . 975 25Jaskinia Szachownica I . . . . . 690 13Jaskinia Brzozowa . . . . . . 645 18Jaskinia Twardowskiego . . . . 500 17Jaskinia pod Skipirzep . . . . 450 9REGION NIECKI NIDZIASKIEJ

Jaskinia Skorocicka . . . . . 352 5

a Rnica wysokoci pomidzy najwyej i najniej pooonym punktem.U w a g a. Podziau na regiony wystpowania jaski dokonano ze wzgldu na ich genez.

a Difference between the highest and the lowest point.N o t e. Caves are divided into regions based on their origin.

28aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1TABL. 3. POWIERZCHNIE ZLEWISK I DORZECZY

DRAINAGE AREAS AND DRAINAGE BASINS

Zlewiska i dorzeczaDrainage areas and drainage basins

OgemTotal

W tym w PolsceOf which in Poland

w % powierzchni oglnejin % of total area

w tys. km2

in thous. km2zlewiska

lub dorzeczaof drainage

area ordrainage basin

Polskia

of Polanda

Zlewisko Morza Batyckiego . . . . . . . . . 1380,9 311,9 22,6 99,7Baltic Sea drainage area

Dorzecze Odry . . . . . . . . . . . . . . 119,1 106,0 89,2 33,9Odra drainage basin

Zlewisko Zalewu Szczeciskiegob . . . . . . . . 12,1 2,5 20,4 0,8Szczecin Bay drainage areab

Bezporednie zlewisko Batykuc . . . . . . . . . x 17,3 x 5,5Direct drainage area of Baltic Seac

Dorzecze Wisyd . . . . . . . . . . . . . . 194,0 168,9 86,8 54,0Wisa drainage basind

Zlewisko Zalewu Wilanegoe . . . . . . . . . . 24,2 14,8 60,9 4,7Wisa Bay drainage areae

Dorzecze Niemna . . . . . . . . . . . . . . 98,1 2,5 2,5 0,8Niemen drainage basin

Zlewisko Morza Pnocnego . . . . . . . . . 519,9 0,2 0,04 0,1North Sea drainage area

Dorzecze aby . . . . . . . . . . . . . . 146,5 0,2 0,1 0,1aba drainage basin

Zlewisko Morza Czarnego . . . . . . . . . 1838,5 0,6 0,03 0,2Black Sea drainage area

Dorzecze Dunaju . . . . . . . . . . . . . . 817,0 0,4 0,05 0,1Dunaj drainage basin

Dorzecze Dniestru . . . . . . . . . . . . . 72,0 0,2 0,3 0,1Dniestr drainage basin

a Patrz nota na str. 26. b Bez Odry. c cznie z Martw Wis. d Bez delty. e cznie z prawostronn czci delty.a See note on page 26. b Excluding the Odra. c Together with the Martwa Wisa. d Excluding the delta. e Together with the

right side of the delta.

29aa



TABL. 4. NAJDUSZE RZEKITHE LONGEST RIVERS

RzekiRivers

Recypienta

Recipient a

Dugo w kmLength in km

Powierzchniadorzecza w km2

Drainage basinarea in km2

ogemtotal

w tymw Polsceof whichin Poland

ogemtotal

w tymw Polsceof whichin Poland

Wisa . . . . . . . . . . . . . Morze BatyckieBaltic Sea

1022 1022 193960b 168868b

Odra . . . . . . . . . . . . . 840 726 119074 106043Warta . . . . . . . . . . . . . Odra 795 795 54520 54520Bug . . . . . . . . . . . . . . Narew 774 590 38712 19239c

Narew . . . . . . . . . . . . Wisa 499 443 74527 53846San . . . . . . . . . . . . . . Wisa 458 457 16877 14426Note . . . . . . . . . . . . . Warta 391 391 17302 17302Wieprz . . . . . . . . . . . . Wisa 349 349 10497 10497Pilica . . . . . . . . . . . . . Wisa 333 333 9258 9258Bbr . . . . . . . . . . . . . Odra 279 276 5874 5830yna i jej dopywy . . . . . . . . Pregoa 264 207 7126 5298d

Wkra . . . . . . . . . . . . . Narew 255 255 5348 5348Dunajec . . . . . . . . . . . . Wisa 249e 249 6796 4838Nysa uycka . . . . . . . . . . Odra 246 197 4403 2201Brda . . . . . . . . . . . . . Wisa 245 245 4665 4665Drwca . . . . . . . . . . . . Wisa 231 231 5697 5697Prosna . . . . . . . . . . . . Warta 227 227 4917 4917Wisok . . . . . . . . . . . . San 220 220 3538 3538Wda (Czarna Woda) . . . . . . . Wisa 198 198 2324 2324Drawa . . . . . . . . . . . . Note 192 192 3291 3291Nysa Kodzka . . . . . . . . . . Odra 189 189 4570 3742Rega . . . . . . . . . . . . . Morze Batyckie 188 188 2767 2767

Baltic SeaPaska . . . . . . . . . . . . Zalew Wilany 187 187 2321 2319

Wisa BayBzura . . . . . . . . . . . . . Wisa 173 173 7764 7764Wisoka . . . . . . . . . . . . Wisa 173 173 4100 4100Obra f . . . . . . . . . . . . . Warta 171 171 2760 2760Poprad . . . . . . . . . . . . Dunajec 169 63 2083 482Biebrza . . . . . . . . . . . . Narew 164 164 7092 7067Nida . . . . . . . . . . . . . Wisa 154 154 3844 3844

a Rzeka lub zbiornik wodny, do ktrego uchodzi dopyw. b Bez delty. c Po ujcie do Jeziora Zegrzyskiego. d W profilugranicznym zamykajcym zlewni 5313 km2. e cznie z Czarnym Dunajcem. f Za pocztek Obry przyjto pocztekObrzaskiego Kanau Pnocnego.

a River or reservoir into which the water flows. b Excluding the delta. c Up to Lake Zegrzyskie. d At the border enclosingthe drainage area 5313 km2. e Together with the Czarny Dunajec. f The beginning of the Northern Canal of the Obra wasadopted as the beginning of the Obra.

30aa

}

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1

WIKSZE I GBSZE JEZIORALARGER AND DEEPER LAKES

Wiksze jeziora powierzchniaa w km2

Larger lakes areaa in km2

niardwy (woj. warmisko-mazurskie) . . 113,4Mamryb (woj. warmisko-mazurskie) . . 102,8ebsko (woj. pomorskie) . . . . . . 71,4Dbie (woj. zachodniopomorskie) . . . 56,0Miedwie (woj. zachodniopomorskie) . . 35,3Jeziorak (woj. warmisko-mazurskie) . . 32,2Niegocin (woj. warmisko-mazurskie) . . 26,0Gardno (woj. pomorskie) . . . . . . 24,7Jamno (woj. zachodniopomorskie) . . . 22,4Gopo (woj. kujawsko-pomorskie) . . . 21,5Wigry (woj. podlaskie) . . . . . . . 21,2Ro (woj. warmisko-mazurskie) . . . 18,9Taty (z Jeziorem Ryskim; woj. war-

misko-mazurskie) . . . . . . . . 18,3Nidzkie (woj. warmisko-mazurskie) . . 18,2Drawsko (woj. zachodniopomorskie) . . 17,8Bukowo (woj. zachodniopomorskie) . . 17,5Wielimie (woj. zachodniopomorskie) . . 17,5

a Zwierciada wody i wysp na jeziorze. b System wodnyjeziora Mamry: Mamry, wicajty, Kirsajty, Dargin, Dob-skie, Kisajno.

a Water and island lake level. b Water system of LakeMamry: Mamry, wicajty, Kirsajty, Dargin, Dobskie, Kisajno.

Gbsze jeziora maksymalna gboko w mDeeper lakes maximum depth in m

Hacza (woj. podlaskie) . . . . . . . 108,5Drawsko (woj. zachodniopomorskie) . . 79,7Wielki Stawa (woj. maopolskie) . . . 79,3Czarny Stawb (woj. maopolskie) . . . 76,4Wigry (woj. podlaskie) . . . . . . . 73,0Wdzydzec (woj. pomorskie) . . . . . 68,7Wuksniki (woj. warmisko-mazurskie) . . 68,0Babity Wlk. (woj. warmisko-mazurskie) 65,0Morzycko (woj. zachodniopomorskie) . . 60,0Ciecz (Trzeniowskie; woj. lubuskie) . . 58,8Eckie (woj. warmisko-mazurskie) . . . 58,2Piakno (woj. warmisko-mazurskie) . . 56,6Taty (z Jeziorem Ryskim; woj. warmisko-

-mazurskie) . . . . . . . . . . 50,8Oewo (Uewo; woj. podlaskie) . . . 49,6

a W Dolinie Piciu Staww Polskich w Tatrach. b NadMorskim Okiem w Tatrach. c System wodny jezioraWdzydze: Wdzydze Poudniowe, Radolne, Jelenie, Gou.

a In the Valley of the Pi Staww Polskich in the TatraMountains. b Above Lake Morskie Oko in the TatraMountains. c Water system of Lake Wdzydze: WdzydzePoudniowe, Radolne, Jelenie, Gou.

TABL. 5. WANIEJSZE KANAYMAJOR CANALS

Kanaya

CanalsaPoczenia

Linking

RokuruchomieniaYear opened

Dugo w kmLength in km

WieprzKrzna . . . . . . WieprzKrzna Poudniowa 1961 140,0Augustowski . . . . . . . Czarna HaczaBiebrza 1840 80,0b

Elblski . . . . . . . . . Jezioro Drwckiejezioro Druno (Druzno) 1850 62,5Gliwicki . . . . . . . . . KodnicaOdrac 1941 41,2lesiski . . . . . . . . . Wartajezioro Gopo 1950 32,0Notecki . . . . . . . . . NoteKana Bydgoski 1892 25,0Bydgoski . . . . . . . . BrdaNote 1914 24,5eraski . . . . . . . . WisaNarew 1963 17,6czaski . . . . . . . . WisaWisa 1961 17,2

a Uszeregowane malejco wedug dugoci. b Dugo kanau w granicach Polski wraz z jeziorami i odcinkami ciekwnaturalnych, lecymi na trasie kanau. c cznie z portem Gliwice.

a Listed according to decreasing length. b Canals length within the borders of Poland together with lakes and sections ofwater along the canals course. c Together with the Port of Gliwice.

31aa



TABL. 6. WIKSZE SZTUCZNE ZBIORNIKI WODNEMAJOR ARTIFICIAL RESERVOIRS

Zbiorniki wodnea

ReservoirsaRzekaRiver

Rokurucho-mieniaYear

opened

Pojemnocakowita

(przy maksy-malnym

pitrzeniu)w hm3

Total capacity(at maximumaccumulation)

in hm3

Powierzchniaprzy maksy-

malnympitrzeniu

w km2

Area atmaximum

accumulationin km2

Wysokopitrzenia

w mHeight of

accumulationin m

Solina . . . . . . . . San 1968 472,4 22,0 60,0Wocawekb . . . . . . Wisa 1970 453,6 75,0 12,7CzorsztynNiedzica . . Dunajec 1997 231,9 12,3 54,5Jeziorsko . . . . . . Warta 1986 202,0 42,3 11,5Goczakowice . . . . . Maa Wisa 1956 161,3 32,0 13,0Ronw . . . . . . . Dunajec 1942 159,3 16,0 31,5Dobczyce . . . . . . Raba 1986 141,7 10,7 27,9Otmuchw . . . . . . Nysa Kodzka 1933 130,5 20,6 18,4Nysa . . . . . . . . Nysa Kodzka 1971 124,7 20,7 13,3Turawa . . . . . . . Maa Panew 1948 106,2 20,8 13,6Tresna . . . . . . . Soa 1967 96,1 9,6 23,8Dbeb . . . . . . . Narew 1963 96,0 33,0 7,0Dzierno Duec . . . . Kodnica 1964 94,0 6,2 11,2Sulejw . . . . . . . Pilica 1973 84,3 23,8 11,3Koronowo . . . . . . Brda 1960 80,6 15,6 22,0Siemianwka . . . . . Narew 1991 79,1 32,5 7,0Mietkw . . . . . . . Bystrzyca 1986 71,9 9,1 15,3Dziekowicec . . . . . woda z Soy 1976 52,5 7,1 14,5Pilchowice . . . . . . Bbr 1912 50,0 2,4 46,7Kunica Waryskac . . Przemsza 2005 46,3 4,8 2,3Pako . . . . . . . Note Zachodnia 1974 42,6 13,0 4,8Klimkwka . . . . . . Ropa 1994 42,6 3,1 33,3Sup . . . . . . . . Nysa Szalona 1978 38,7 4,9 19,1Wiry . . . . . . . wilina 2007 35,0 4,1 23,4Pawniowicec . . . . . Potok Toszecki 1975 29,2 2,4 2,2Porbka . . . . . . . Soa 1936 27,2 3,3 21,2Topola . . . . . . . Nysa Kodzka 2003 26,5 3,4 7,8Chacza . . . . . . . Czarna Staszowska 1985 24,2 4,7 12,8Rybnik . . . . . . . Ruda 1972 23,5 4,6 11,8Poraj . . . . . . . . Warta 1978 20,8 5,1 12,0Przeczyce . . . . . . Przemsza 1963 20,4 4,7 12,5

a Uszeregowane malejco wedug pojemnoci cakowitej (przy maksymalnym pitrzeniu). b Zbiornik przy stopniuwodnym. c Zbiornik w wyrobisku.

U w a g a. Najstarszy zbiornik zosta uruchomiony w 1848 r. na rzece Brda zapora Mylof, a najnowszy w 2011 r. Jutrosin na rzece Orla.

a Listed according to decreasing total capacity (at maximum accumulation). b A reservoir by a fall. c Excavation reservoir.N o t e. The oldest reservoir, the Mylof Dam on the Brda river, was opened in 1848, and the newest Jutrosin on the Orla

river was opened in 2011.

32aa


W 2012 r. (wedug stanu w dniu 31 XII) pomiary temperatury i opadw prowadzio268 stacji synoptycznych i klimatologicznych, a wycznie pomiary opadw 984 stacjeopadowe.

In 2012 (as of 31 XII) temperature and precipitation measurements were recorded by268 synoptic and climatological stations, while 984 precipitation stations recorded only precipitationmeasurements.

TABL. 7. DANE METEOROLOGICZNEMETEOROLOGICAL DATA

Stacjemeteorologiczne

Meteorologicalstations

rednie temperaturypowietrza w C

Average air temperature in C

Roczne sumy opadwatmosferycznych w mmTotal annual atmospheric

precipitation in mm

Usone-cznienie

w hInsola-

tionin h

redniaprdko

wiatruw m/sAverage

windvelocityin m/s

1971 1991 20012000 2000 2010 2012a

roczne annual

1971 1991 20012000 2000 2010

rednie average2012a

Hel . . . . . . . 8,1 8,4 8,7 8,4 578 590 623 695 1951 3,7eba . . . . . . 7,7 8,0 8,3 8,0 632 638 703 868 1867 4,3Koszalin . . . . . 8,0 8,4 8,7 8,4 717 740 778 832 1626 3,5Suwaki . . . . . 6,3 6,8 7,1 6,6 591 575 619 673 1739 3,6Olsztyn . . . . . 7,3 7,6 7,9 7,5 625 623 646 701 . 3,0Chojnice . . . . . 7,3 7,6 7,9 7,8 547 574 670 684 1973 3,8Szczecin . . . . . 8,8 9,1 9,4 9,1 530 572 588 529 1654 3,8Biaystok . . . . . 6,9 7,2 7,5 7,0 577 573 613 611 1729 2,5Toru . . . . . . 8,1 8,5 8,7 8,6 528 526 583 521 1807 2,5Mawa . . . . . . 7,3 7,7 8,0 7,7 543 573 556 564 1867 3,4Gorzw Wielkopolski 8,6 9,0 9,3 9,1 531 541 572 715 1903 2,8Pozna . . . . . 8,5 8,8 9,2 9,3 507 555 535 664 1900 3,4Warszawa . . . . 8,1 8,3 8,8 8,8 519 532 571 519 2393 3,1Terespol . . . . . 7,5 7,9 8,2 8,1 512 527 549 544 1943 2,8Zielona Gra . . . 8,5 8,8 9,2 9,1 572 598 591 544 1728 3,1Kalisz . . . . . . 8,4 8,8 9,1 9,2 507 505 511 427 2018 3,9d . . . . . . 8,0 8,3 8,6 8,7 571 565 601 521 1920 3,6Wodawa . . . . 7,5 7,8 8,2 8,2 515 518 566 493 1839 3,8Lublin . . . . . . 7,4 7,7 8,1 8,1 572 590 614 503 1786 3,2Wrocaw . . . . 8,7 9,1 9,4 9,5 569 522 560 516 2035 3,2Jelenia Gra . . . 7,4 7,7 7,8 7,8 678 686 743 760 1947 2,6Kielce . . . . . . 7,4 7,7 8,1 8,1 600 626 659 636 1784 2,8Czstochowa . . . 8,0 8,2 8,7 8,7 617 660 673 636 1814 2,7

a Dane nieostateczne.a Preliminary data.

333 May Rocznik Statystyczny Polski 2013



TABL. 7. DANE METEOROLOGICZNE (dok.)METEOROLOGICAL DATA (cont.)

Stacjemeteorologiczne

Meteorologicalstations

rednie temperaturypowietrza w C

Average air temperature in C

Roczne sumy opadwatmosferycznych w mmTotal annual atmospheric

precipitation in mm

Usone-cznienie

w hInsola-

tionin h

redniaprdko

wiatruw m/sAverage

windvelocityin m/s

1971 1991 20012000 2000 2010 2012a

roczne annual

1971 1991 20012000 2000 2010

rednie average2012a

nieka . . . . . 0,6 1,0 1,3 1,3 1150 1101 1141 1008 1625 11,2Opole . . . . . 8,8 9,1 9,3 9,5 622 599 606 504 1986 2,5Kodzko . . . . . 7,4 7,6 7,9 8,1 576 596 629 619 1885 3,0Katowice . . . . . 8,2 8,6 8,8 8,8 729 728 770 698 1837 2,6Rzeszw . . . . . 7,9 8,2 8,7 8,8 629 666 725 558 1911 3,5Krakw . . . . . 8,1 8,5 8,7 8,6 662 669 719 619 . 3,2Bielsko-Biaa . . . 8,1 8,4 8,8 9,1 942 879 1039 845 . 2,9Nowy Scz . . . 8,2 8,5 8,9 8,9 696 703 806 624 1642 1,7Zakopane . . . . 5,4 5,8 6,0 6,2 1107 992 1229 885 1568 1,5

a Dane nieostateczne.a Preliminary data.

Absolutne maksimum temperatury w 2012 r. zostao zanotowane w lipcu na stacjimeteorologicznej w Silniczce i wynioso 37,2C.

Absolutne maksimum temperatury w okresie 19512012 zostao zanotowanew lipcu 1994 r. na stacji meteorologicznej w Subicach i wynioso 39,5C.

Absolutne minimum temperatury w 2012 r. zostao zanotowane w lutym na stacjimeteorologicznej w Jabonce k. Nowego Targu i wynioso 35,6C.

Absolutne minimum temperatury w okresie 19512012 zostao zanotowanew lutym 1956 r. na stacji meteorologicznej w Jeleniej Grze i wynioso 36,9C.

Najwiksza amplituda skrajnych wartoci temperatury w 2012 r. w Polscewyniosa 72,8C.

Maksymalny dobowy opad atmosferyczny w 2012 r. zanotowano w lipcu na stacjimeteorologicznej w Nowej Rudzie i wynis 138,7 mm.

Maksymalny dobowy opad atmosferyczny w okresie 19512012 zanotowanow czerwcu 1973 r. na stacji meteorologicznej na Hali Gsienicowej i wynis300 mm.

34aa


The absolute maximum temperature in 2012 was recorded in July at the meteorologicalstation in Silniczka and was 37,2C.

The absolute maximum temperature in the period 19512012 was recorded in July1994 at the meteorological station in Subice and was 39,5C.

The absolute minimum temperature in 2012 was recorded in February at themeteorological station in Jabonka near Nowy Targ and was 35,6C.

The absolute minimum temperature in the period 19512012 was recorded inFebruary 1956 at the meteorological station in Jelenia Gra and was 36,9C.

The largest amplitude of extreme temperature values in 2012 in Poland was72,8C.

The maximum one-day atmospheric precipitation in 2012 was recorded in July at themeteorological station in Nowa Ruda and was 138,7 mm.

The maximum one-day atmospheric precipitation in the period 19512012was recorded in June 1973 at the Hala Gsienicowa meteorological station and was300 mm.

Polska Akademia Nauk prowadzi badaniaw 2 czynnych stacjach naukowo-badaw-czych dziaajcych poza granicami kraju:

The Polish Academy of Sciences conducts re-search in 2 operating scientific researchstations located outside the country:

Polska Stacja Polarna770004 N

The Polish Polar Station770004 N,,Hornsund zaoona

153337 EHornsund, established

153337 Ew 1957 r. in 1957 pooona w Fiordzie Hornsund na Spitsber-

genie; prowadzi cige obserwacje geofizycz-ne i rodowiskowe, a latem badaniaw zakresie nauk o Ziemi i biologii.

located in Hornsund Fiord on Spitsbergen;conducts on-going geophysical and environ-mental observations, and geological and bio-logical research during the summer.

Polska Stacja Antarktyczna620951 S

The H. Arctowski620951 Sim. H. Arctowskiego

502745 WPolish Antarctic Station,

502745 Wzaoona w 1977 r. established in 1977 pooona w Zatoce Admiralicji na Wyspie

Krla Jerzego w Archipelagu SzetlandwPoudniowych; prowadzi badania gwniebiologiczne i cigy monitoring rodowisko-wy.

located in the Bay of Admirals on King GeorgeIsland in the South Shetlands Archipelago;primarily conducts biological research andon-going monitoring of the environ-ment.

35aa



ROZKAD REDNICH TEMPERATUR POWIETRZA W 2012 R.DISTRIBUTION OF AVERAGE AIR TEMPERATURE IN 2012

ROZKAD SUM OPADW ATMOSFERYCZNYCH W R.2012DISTRIBUTION OF SUM OF PRECIPITATION IN 2012

5,0 Co

9,0 Co

6,07,08,0

800

600

1400 mm

1200

1000

400 mm

36aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1OCHRONARODOWISKA

ENVIRONMENTALPROTECTION

TABL. 8. STAN GEODEZYJNY I KIERUNKI WYKORZYSTANIA POWIERZCHNI KRAJUa

Stan w dniu 1 I

GEODESIC STATUS AND DIRECTIONS OF LAND USEa

As of 1 I

2005 2010 2013

Wyszczeglnienie w tys. hain thous. ha

na 1miesz-kacabw haper

capitabin ha

Specification

Powierzchnia oglnac . . . . 31269 31268 31268 0,81 Total areac

w tym: of which:

Uytki rolne . . . . . . . . 19148 18931 18770 0,49 Agricultural landw tym: of which:

grunty orne, sady, ki i past-wiska trwae . . . . . . 18418 18193 18028 0,47

arable land, orchards, permanentmeadows and pastures

grunty rolne zabudowane . . . 527 530 533 0,01 agricultural built-up areas

Grunty lene oraz zadrzewionei zakrzewione . . . . . . 9338 9531 9634 0,25

Forest land as well as woody andbushy land

Grunty pod wodami . . . . . 636 640 647 0,02 Lands under waters

Grunty zabudowane i zurbani-zowane . . . . . . . . . 1476 1550 1613 0,04 Built-up and urbanized areasw tym: tereny mieszkaniowe 234 278 306 0,01 of which: residential areas

tereny przemysowe . . 100 112 116 0,00 of which: industrial areastereny rekreacji i wy-

poczynku . . . . . 65 65 65 0,00 of which: recreational areastereny komunikacyjne 897 891 905 0,02 of which: transport areasuytki kopalne . . . 33 29 29 0,00 of which: minerals

Uytki ekologiczne . . . . . . 25 34 36 0,00 Ecological arable lands

Nieuytki . . . . . . . . . 498 482 476 0,01 Wasteland

a Wedug ewidencji gruntw. b Stan ludnoci w dniu 31 XII 2012 r. c Obszar ldowy (cznie z wodami rdldowymi)oraz cz morskich wd wewntrznych; patrz nota na str. 26.

a According to register of land. b Population as of 31 XII 2012. c Land area (including inland waters) as well as a part ofinternal waters; see note on page 26.

37aa



W latach 20052012, w trybie obowizujcych przepisw prawnych o ochronie gruntwrolnych i lenych, wyczano na cele nierolnicze i nielene redniorocznie ok. 4,4 tys. ha gruntw.W 2012 r. wyczono 2,7 tys. ha gruntw rolnych, w tym 60,9% (1,6 tys. ha) stanowiy uytkirolne, z tego 60,6% stanowiy gleby najwartociowsze IIII klasy bonitacyjnej, 34,2% glebyklasy IV, 5,2% gleby klas najniszych oraz 0,5 tys. ha gruntw lenych. 49,8% wyczonychgruntw rolnych przeznaczonych byo pod budow osiedli mieszkaniowych.

In 20052012, based on existing legal regulations concerning the protection of agricultural andforest land, an annual average of approximately 4,4 thous. ha of land has been designated fornon-agricultural and non-forest related purposes. In 2012, 2,7 thous. ha of agricultural land wasdesignated for non-agricultural and non-forest related purposes, of which 60,9% (1,6 thous. ha)accounted for arable land, of which 60,6% accounted for IIII class quality soil, 34,2% IVclass quality soil and 5,2% the lowest quality soil and 0,5 thous. ha of forest land. 49,8% of thisagricultural land was designated for residential purposes.

Grunty zdewastowane i zdegradowane wymagajce rekultywacji i zagospodarowania togrunty, ktre utraciy cakowicie wartoci uytkowe (grunty zdewastowane) oraz grunty, ktrychwarto uytkowa zmalaa w wyniku pogorszenia si warunkw przyrodniczych lub wskutekzmian rodowiska oraz dziaalnoci przemysowej, a take wadliwej dziaalnoci rolniczej (gruntyzdegradowane).

Powierzchnia gruntw zdewastowanych i zdegradowanych wymagajcych rekultywacji i zago-spodarowania w kocu 2012 r. wyniosa 64 tys. ha (0,2% powierzchni oglnej kraju). Stopieprocesw degradacji i dewastacji gleb nie wykazuje duego zrnicowania wedug wojewdztw(od poniej 0,1% oglnej powierzchni w woj. podkarpackim do 0,4% w woj. dolnolskimi lskim), stanowi jednak powany problem w rejonach o duym uprzemysowieniu.

W 2012 r. zrekultywowano tylko 2720 ha, a zagospodarowano 1162 ha gruntw, gwnie nacele lene i rolnicze.

Devastated and degraded land requiring reclamation and management is land which hascompletely lost its utility value (devastated land) as well as land the utility value of which has declineddue to a worsening in natural conditions or environmental changes and industrial activity as well as toinappropriate agricultural practices (degraded land).

The area of devastated and degraded land requiring reclamation and management at the end of2012 totalled 64 thous. ha (0,2% of the countrys total area). The degree of soil degradation anddevastation processes do not show considerable differentiation by voivodship (from below 0,1% of thetotal area in the podkarpackie voivodship to 0,4% in the dolnolskie and lskie voivodships), but doaccount for an important problem in highly industrialized regions.

In 2012, only 2720 ha of land were reclaimed and 1162 ha of land were managed, primarily forforest and agricultural purposes.

38aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1TABL. 9. ZASOBY WANIEJSZYCH KOPALIN W 2011 R.

Stan w dniu 31 XII

MAJOR MINERAL RESOURCES IN 2011As of 31 XII

KopalinyMinerals

Liczba zNumber of deposits

Zasoby z udokumentowanychgeologicznie w mln t

Geologically documenteddeposit resources in mln t

ogemtotal

w tymzagospo-darowaneof whichexploited

ogemtotal


przyrost (+)lub ubytek ()

w stosunkudo 2010 r.increase (+)

or decrease ()in relationto 2010

SUROWCE ENERGETYCZNE FUELS

Ropa naftowa . . . . . . . . . . . . 84 67 26 25 +0,3Crude petroleum

Gaz ziemny . . . . . . . . . . . . . 283 198 143a 120a 2,5aNatural gas

Metan pokadw wgla . . . . . . . . . 54 25 89a 26a 0,9aCoal bed methane

Wgiel kamienny . . . . . . . . . . . 145 49 48541 17606 +3397Hard coal

Wgiel brunatny . . . . . . . . . . . 90 12 22663 1668 +2844Lignite

SUROWCE METALICZNE METALLIC RAW MATERIALS

Rudy cynku i oowiu . . . . . . . . . . 20 3 79 19 0,9Zinc and lead ores

Rudy miedzi . . . . . . . . . . . . . 14 6 1810 1495 +57,6Copper ores

SUROWCE CHEMICZNE CHEMICAL RAW MATERIALS

Siarka . . . . . . . . . . . . . . . 18 5 512 26 1,6Sulphur

Sl kamienna . . . . . . . . . . . . 18 5 84978 15125 357Rock-salt

a W mld m3.a In bn m3.

39aa



TABL. 9. ZASOBY WANIEJSZYCH KOPALIN W 2011 R. (dok.)Stan w dniu 31 XII

MAJOR MINERAL RESOURCES IN 2011 (cont.)As of 31 XII

KopalinyMinerals

Liczba zNumber of deposits

Zasoby z udokumentowanychgeologicznie w mln t

Geologically documenteddeposit resources in mln t

ogemtotal


ogemtotal


przyrost (+)lub ubytek ()

w stosunkudo 2010 r.increase (+)

or decrease ()in relationto 2010

SUROWCE SKALNE MINERAL RESOURCES

Dolomity . . . . . . . . . . . . . . 12 4 344 146 3,8Dolomites

Gliny ceramiczne . . . . . . . . . . . 27 4 136 12 0,4Ceramic clay

Gliny ogniotrwae . . . . . . . . . . . 17 3 55 5 0,1Fire-resistant clay

Kamienie amane i bloczne . . . . . . . 731 315 10425 5224 +251Crushed and block stones

Piaski formierskie . . . . . . . . . . . 76 8 337 88 1,8Moulding sand

Piaski i wiry . . . . . . . . . . . . 8628 3387 17233 4715 +480Sand and gravel

Piaski kwarcowe do produkcji cegy i be-tonw . . . . . . . . . . . . . . 163 43 749 147 +0,8

Quartz sand for the production of bricks andconcrete

Piaski podsadzkowe . . . . . . . . . . 34 10 4476 913 61,1Filling sand

Surowce ilaste ceramiki budowlanej . . . . 1240 263 4045 520 +4,6Argillaceous raw materials for construction cera-

mics

Surowce szklarskie . . . . . . . . . . 31 8 633 204 3,8Glass materials

Wapienie i margle dla przemysu cementowegoi wapienniczego . . . . . . . . . . . 180 35 18157 6076 188

Limestone and marls for the cement and limeindustry

40aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1TABL. 10. ZASOBY WODNE I POBR WODY

WATER RESOURCES AND WITHDRAWAL

Wyszczeglnienie 2005 2010 2011 2012 Specification

Opadya w: mm . . . . . . . 580,3 802,9 692,3 626,8 Precipitationa in: mm

km3 . . . . . . . 181,4 251,1 216,5 196,0 Precipitationa in: km3

Odpywyb w km3 . . . . . . 56,7 86,9 76,6 49,6 Outflowb in km3

na 1 km2c w dam3 . . . . . 181,3 277,9 244,8 158,8 per 1 km2c in dam3

na 1 mieszkacad w dam3 . . 1,5 2,3 2,0 1,3 per capitad in dam3

W tym z obszaru kraju w km3 . . 48,8 73,6 66,8 43,6Of which from the area of the country

in km3

na 1 km2 w dam3 . . . . . 155,9 235,4 213,7 139,6 per 1 km2 in dam3

na 1 mieszkacad w dam3 . . 1,3 1,9 1,7 1,1 per capitad in dam3

Pobr wody w hm3 . . . . . 10940 10866 11152 10830 Water withdrawal in hm3

ze rde: from sources:

wd powierzchniowych . . . 9206 9173 9462 9143 surface waters

wd podziemnych . . . . . 1640 1625 1629 1630 underground waters

wd z odwadniania zakadw gr-niczych oraz obiektw budow-lanych (uytych do produkcji) 94 69 62 58

drainage water from mines andbuilding constructions (used forproduction)

na cele: for purposes of:

Produkcyjne (poza rolnictwem, le-nictwem, owiectwem i rybactwem) z uj wasnych . . . . . 7734 7651 8008 7697

Production (excluding agriculture, for-estry and fishing) from ownintakes

Nawodnie w rolnictwie i lenictwieoraz napeniania i uzupeniania sta-ww rybnych . . . . . . . 1101 1153 1111 1102

Irrigation in agriculture and forestry aswell as filling and completing fishponds

Eksploatacji sieci wodocigoweje 2105 2062 2033 2031 Exploitation of water-line systeme

a cznie z obszarami zlewni poza granicami kraju; dane obliczono metod regionw. b cznie z dopywamiz zagranicy. c Powierzchni oglnej kraju. d Patrz uwagi oglne do Rocznika, ust. 13 na str. 15. e Pobr wody na ujciachprzed wtoczeniem do sieci.

a Including catchment basins outside the borders of the country; data were compiled using the regional method. b Includingforeign tributaries. c Total area of the country. d See general notes to the Yearbook, item 13 on page 22. e Water withdrawalby intakes before entering the water system.

41aa



Polska zaliczana jest do krajw o ubogich zasobach wodnych. redni roczny odpyw wdpowierzchniowych, cznie z dopywami z zagranicy, w latach 19802011 wynis 63,4 km3,a z obszaru kraju 54,7 km3. W przeliczeniu na 1 mieszkaca daje to roczny zasb wdok. 1,7 dam3, podczas gdy w krajach europejskich zasoby te s szacowane na 4,6 dam3/rok.

Zasoby wodne Polski cechuje dua zmienno sezonowa i nierwnomierno rozmieszczeniaterytorialnego. Zbiorniki retencyjne w Polsce posiadaj ma pojemno. Mog one zatrzymatylko 6% rocznego odpywu wd w kraju, co nie zapewnia dostatecznej ochrony przedokresowymi nadmiarami lub deficytami wody.

Poland is a country with a deficit of water resources. Average annual outflow of surface waters,including foreign tributaries, in 19802011 amounted to 63,4 km3, from the area of the country 54,7 km3. This equals per capita annual resources of surface waters 1,7 dam3, while per capitathese water resources in European countries are estimated at 4,6 dam3/year.

Polands water resources are characterized by significant seasonal variability and an uneven territorialdistribution. The capacity of storage reservoirs in Poland is small, able to hold only 6% of the annualoutflow of water, which does not provide adequate protection against periodic surpluses or deficits ofwater.

TABL. 11. ZASOBY EKSPLOATACYJNE WD PODZIEMNYCHStan w dniu 31 XII

EXPLOITABLE UNDERGROUND WATER RESOURCESAs of 31 XII

Wyszczeglnienie2005 2010 2011 2012

Specificationw hm3 in hm3

O G E M . . . . . . . . 16575 17177 17277 17329 T O T A L

z utworw geologicznych: from geological formations of the:

Czwartorzdowych . . . . . . 10931 11380 11436 11469 Quaternary period

Trzeciorzdowych . . . . . . 1682 1785 1800 1807 Tertiary period

Kredowych . . . . . . . . . 2260 2343 2362 2368 Cretaceous period

Starszych . . . . . . . . . 1702 1669 1679 1685 Older

42aa

WARUNKI NATURALNEI OCHRONA RODOWISKAENVIRONMENT AND ENVIRONMENTALPROTECTION 1Uwaga do tablic 1214

Prezentowane dane podano zgodnie z rozporzdzeniami Ministra rodowiska: z dnia 13 V 2009 r. (Dz. U. Nr 81,poz. 685), z dnia 23 VII 2008 r. (Dz. U. Nr 143, poz. 896) oraz z dnia 20 VIII 2008 r. (Dz. U. Nr 162, poz. 1008).

Note to tables 1214Presented data are given according to the decrees of the Minister of the Environment: dated 13 V 2009 (Journal of Laws

No. 81, item 685), dated 23 VII 2008 (Journal of Laws No. 143, item 896) and dated 20 VIII 2008 (Journal of Laws No. 162,item 1008).

TABL. 12. WYNIKI MONITORINGU JAKOCI WD PODZIEMNYCH W SIECI KRAJOWEJTHE RESULTS OF MONITORING OF UNDERGROUND WATERS QUALITY IN DOMESTIC NETWORK

Jednolite czciwd podziemnych

Punktypomia-rowe

Measure-mentpoints

I II III IV V

Uniform bodiesof underground waters

Wody w % ogu punktw pomiarowych o klasie jakoci

Waters in % of total measurement points by quality class

dobrej good sabej poor

MONITORING DIAGNOSTYCZNY a W 2010 R. SURVEILLANCEa MONITORING IN 2010

O G E M . . . 884 0,4 15,7 55,8 17,2 10,9 T O T A L

o zwierciadle: with water table:

Swobodnym . . . . 495 0,2 8,7 32,0 8,9 6,1 Unconfined

Napitym . . . . 389 0,2 7,0 23,8 8,3 4,8 Confined

MONITORING OPERACYJNYb W 2011 R. OPERATIONALb MONITORING IN 2011

O G E M . . . 395 6,6 54,2 27,6 11,6 T O T A L

o zwierciadle: with water table:

Swobodnym . . . . 178 3,3 23,1 14,4 4,3 Unconfined

Napitym . . . . 217 3,3 31,1 13,2 7,3 Confined

a, b Celem tego monitoringu jest: a ocena wpywu dziaa antropogenicznych na stan chemiczny jednolitych czciwd podziemnych oraz dokonanie oceny dugoterminowych zmian tego stanu, b ustalenie stanu chemicznegojednolitych czci wd podziemnych uznanych za zagroone niespenieniem okrelonych dla nich celw rodowiskowychoraz ustalenie obecnoci dugoterminowych tendencji wzrostu zanieczyszcze.

a, b The purpose of this monitoring is: a to evaluate the impact of anthropogenic activities on the chemical statusof underground water bodies and assessments of long-term changes in this status, b to determine the chemical status ofunderground water bodies to be at risk of failing to meet their environmental objectives and to determine the presenceof long-term upward trends in pollution.

43aa



TABL. 13. STAN JEDNOLITYCH CZCI WD RZEK OBJTYCH MONITORINGIEM aW LATACH 20072009THE STATUS OF UNIFORM RIVER WATER BODIES SUBJECT TO MONITORINGaIN 20072009

WyszczeglnienieSpecification

Monitoring diagnostycznyb

Surveillance monitoringbMonitoring operacyjnyc

Operational monitoringc

liczba czci wd w dorzeczunumber of water bodies in drainage basin

ogemtotal

o stanieof the status

ogemtotal

o stanieof the status

dobrymgood

zymbad

dobrymgood

zymbad

O G E M . . . . . . . . . 154 7 147 186 22 164T O T A L

dorzecze:drainage basin:

Wisy . . . . . . . . . . . . . 93 4 89 120 15 105

Odry . . . . . . . . . . . . . 54 2 52 60 6 54

Dniestru . . . . . . . . . . . . 1 1

Dunaju . . . . . . . . . . . . 2 2

aby . . . . . . . . . . . . . 2 2

Niemna . . . . . . . . . . . . 2 1 1 1 1

Pregoy . . . . . . . . . . . . 2 2 3 1 2

a Dane dotycz jednolitych czci wd rzek, dla ktrych okrelono zarwno stan ekologiczny, jak i stan chemiczny.b, c Celem tego monitoringu jest m.in.: b ustalenie stanu jednolitych czci wd rzek, ocena wpywu dziaaantropogenicznych oraz dokonanie oceny dugoterminowych zmian tego stanu, c ustalenie stanu jednolitych czci wdrzek, ktre zostay okrelone jako zagroone niespenieniem okrelonych dla nich celw rodowiskowych lub dla ktrychokrelono specyficzny cel uytkowania.

U w a g a. W dorzeczach rzek Jarft, wieej i Ucker w latach 20072009 nie prowadzono bada stanu jednolitychczci wd.

a Data relate to the uniform river water bodies assessed in terms of their both ecolog

Mały Rocznik Statystyczny Polski 2013

Documents

Transcript of Mały Rocznik Statystyczny Polski 2013