Makroekonomia blok VII

Inflacja

Definicja inflacji

INFLACJA – proces wzrostu ogólnego (średniego) poziomu cen

Obliczanie inflacji – konstruowany jest wskaźnik censtanowiący procentową miarę zmian wydatków związanych z zakupem ustalonego zestawu dóbr (tzw. Koszyka) w określonym czasie

Wskaźnik cen dóbr i usług konsumpcyjnychWskaźnik cen hurtowych i detalicznychWskaźnik cen wszystkich dóbr i usług wchodzących

do PKB (tzw. deflator PKB)

Wskaźnik cen - przykład

Wskaźnik stopy inflacji

WSI – określa procentowy wzrost poziomu cen w ciągu roku

Sposoby liczenia WSI:

1. Porównanie ogólnego poziomu cen z roku t1 z analogicznym poziomem cen z roku t2 (wg wskaźników przeciętnych dla 12 m-cy)

2. Porównanie ogólnego poziomu cen z grudnia roku t1 z grudniem t2

Odmiany inflacji (wg stopnia nasilenia)

Inflacja pełzająca – nie przekracza 5% rocznie

Inflacja umiarkowana – między 5 – 10%

Inflacja galopująca – między 10 – 150%

Hiperinflacja – powyżej 150%

Ekonomiczno-społeczne skutki inflacji

POZYTYWNE:

- Obniżenie realnych stóp %

- Obniżenie płac realnych

NEGATYWNE:

- Zniekształcenie informacyjnej funkcji cen

- „Ucieczka od pieniądza”

- Redystrybucja dochodów

- Wzrost niepewności i osłabienie aktywności gosp.

- Niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym

- Wzrost kosztów obsługi działalności gosp.

Główne teorie inflacji- Monetarna (Neoilościowa)

Poziom cen towarów i usług zależy od ilości pieniądza w obiegu (I. Fisher) – sfera realna i pieniężna gosp. są dychotomiczne. Podaż pieniądza nie wpływa na DN

M * V = P * YM = P

M – ilość pieniądza w obieguV – szybkość obiegu pieniądza (ilość transakcji w jakimś czasie)P – poziom cen towarówY – realny DN

Monetaryści (M. Friedmann)

M * V = (P * Y)

Zmiany podaży pieniądza w krótkim okresie wywołują zmiany realnego DN. W długim okresie nie.Inflacja jest powodem błędnej polityki BC

Popytowa teoria inflacji J.M. Keynesa

Przyczyny inflacji – tkwią w ustaleniu się agregatowego popytu na poziomie przewyższającym możliwości jego zaspokojenia

Luka inflacyjna – różnica między wielkością agregatowego popytu na towary, a wielkością DN przy pełnym wykorzystaniu zdolności wytwórczych

Przyczyny wzrostu popytu - ?

Luka inflacyjna (J.M Keynes)

Luka inflacyjna a wzrost cen – W warunkach swobodnego kształtowania się cen rynkowych, pojawienie się luki

inflacyjnej wywoła inflację (Nadwyżka popytu konfrontuje się z nieelastyczną podażą)

Kosztowa teoria inflacji

Przyczyna inflacji – wzrost kosztów produkcji niezależny od agregatowego popytu

Przedsiębiorstwa przerzucają wzrost kosztów produkcji na nabywców poprzez wzrost cen

Typy inflacji kosztowej:

- Inflacja płacowa (wzrost płac niezależny od popytu na pracę),

- Inflacja wywołana przez zyski,

- Inflacja wywołana przez wzrost cen dóbr importowanych

- Inflacja wywołana przez podatki

Inflacja kosztowa

J.K. Galbraith – w rozwiniętej gosp. Występują dwa wielkie ugrupowania monopolistyczne:

pracodawcy i związki zawodowe

kontrolują one

ceny towarów płace

SPIRALA CENOWO – PŁACOWA

Polityka antyinflacyjna – zmniejszenie tempa wzrostu kosztów (polityka antymonopolowa) i zmniejszenie

wzrostu płac (osłabienie pozycji związków zawodowych)

Inflacja kosztowa

Inflacja a bezrobocie. Krzywa A.W. Philipsa

Odwrotna zależność pomiędzy inflacją a bezrobociem

Bezrobocie rośnie –inflacja maleje

Bezrobocie maleje –inflacja rośnie

Zmodyfikowana krzywa Philipsa wg P.A. Samuelsona i R.M. Solowa – „zależność stopy bezrobocia i stopy inflacji”

WYMIENNOŚĆ INFLACJI i BEZROBOCIA

Kryzys teorii

• Stagflacja

• Slumpflacja

• Powrót do teorii „naturalnej stopy bezrobocia” (M. Friedmana i E.S. Phelpsa) – wymienność inflacji i bezrobocia ma krótkotrwały charakter. W długim okresie efektem ekspansywnej poltyki gosp. Jest tylko wyższe tempo inflacji

Teoria naturalnej stopy bezrobociaDługookresowa krzywa Philipsa ma postać

„pionowej prostej” wg hipotezy racjonalnych oczekiwań