mahiti pustika fze …h„ýt u ‚u e ò„eh ‚hefu hnuðt …hðt „e yt…u÷ n‚e. fze e yt...

1

Er‚ntË

„tkÄe™„h rsÕ÷t™tu Er‚ntË ƒtsw™t y{ŒtðtŒ y™u {nuËtýt rsÕ÷t™t

Er‚ntË y™u …whtíðrð¿tt™ …hÚte Ët{tLÞ …ýu òýe þftÞ Au.

rŒÕne ËÕ‚™‚™wk þtË™ :

E.Ë. 1347{tk þu¾ {wE{wŒTe™ ™tÍe{ („ð™oh) ™t Ë{Þu Ëw÷‚t™

{nB{Œ ‚½÷¾ ò‚u rŒÕneÚte „wsht‚ ÷~fh ÷E™u ytÔÞtu n‚tu. yt [ztE

Œhr{Þt™ Ëw÷‚t™u Œtu÷‚tƒtŒ fq[ fhe n‚e y™u yt he‚u …txýÚte yþtðt÷

(y{ŒtðtŒ)™t {t„uo „tkÄe™„h rsÕ÷t{tkÚte …Ëth ÚtÞtu n‚tu.

„wsht‚™e Mð‚kºt ËÕ‚™‚ :

E.Ë. 1411™e ytË…tË …txý™u ƒŒ÷u y{ŒtðtŒ „wsht‚™wk …tx™„h

ƒLÞwk. y{ŒtðtŒ „tkÄe™„h ‚t÷wft™e Œrûtý nŒ™u M…þuo Au. E.Ë. 1459{tk

V‚un¾t™ ({nŒ ƒu„zt ‚hefu òýe‚tu) Ëw÷‚t™ {n{Œ ƒu„zt ‚hefu „tŒe …h

ytÔÞtu. „wsht‚™t ƒÄt Ëw÷‚t™tu{tk {n{Œ ƒu„zt «Út{ MÚtt™u Au. ‚u™t Ë{Þ{tk

ytkƒt, htÞý, {nwzt y™u. òkƒw™tk ð]ûttu W„tzðt{tk ytÔÞtk n‚tk. „tkÄe™„h

‚t÷wft™u yt Þtus™t™tu yZ¤f ÷t¼ {éÞtu sýtÞ Au. y{ŒtðtŒÚte ™Sf ntuðt™u

fthýu yt ‚t÷wft™u ƒu„zt™t þtË™™tu ½ýtu ÷t¼ {éÞtu. „wsht‚{tk ‚u™t þtË™

Œhr{Þt™ y™ts yux÷wk ËM‚wk n‚wk fu „wsht‚™t Er‚ntË{tk ytðe ËtU½ðthe Vhe

fŒe òuðt {¤e ™ n‚e.

{nk{Œ þtn ºteò™t htßÞft¤ Œhr{Þt™, yt÷{¾t™ ™t{™tu W{Œt {týË

…uÚtt…wh „Þtu n‚tu. …hk‚w ‚u íÞtk ÷tkƒtu Ë{Þ hne þõÞtu ™ n‚tu. y{ŒtðtŒ™t

Eþt™ ¾qýu 10 {tE÷™t yk‚hu Er‚{Œ¾t™ y™u Ëw÷‚t™ yn{Œ þtn ºteò™t

yk„hûtf ™tËeh-W÷-{wÕf ðå[u „tkÄe™„h ‚t÷wft{tk ÷ztE ÚtE n‚e. Er‚{Œ¾t™u

yfƒh™u yt{kºtý ytÃÞwk. yfƒhu „wsht‚™e yhtsf‚t™tu ÷t¼ ÷eÄtu y™u E.Ë.

1573{tk „wsht‚ S‚e ÷eÄwk.

…tx™„h y{ŒtðtŒ þnuh™e ™Sf ntuðt™u ÷eÄu Ëw÷‚t™tu™t Ë{Þ

Œhr{Þt™ yt ‚t÷wft™u ½ýwk ðtM‚rðf {níð {éÞwk. rsÕ÷t™t Œrûtý Auzu ytðu÷tk

„t{tu ÷„¼„ yt„út y™u rŒÕne™t {t„o{tk ytð‚tk ntuE, ½ýe fq[ y™u «r‚fq[

yt rsÕ÷t{tkÚte ÚtE. yt Ë{Þ ½ýtk ûtuºt{tk ™tUÄ…tºt …rhð‚o™™tu™e Ëtûte n‚tu.

™ðeË ðtkxt „ýtu‚«Útt yÂM‚íð{tk ytðe ‚Útt ðu…th-ðtrýßÞ™tu rðftË ÚtÞtu.

ðu…th-ðtrýßÞ™e Ë{]rØÚte þuhÚtt, htkÄuò y™u …uÚtt…wh™u yËh ÚtE. …uÚtt…wh™tu

‚÷ðth ƒ™tððt™tu Wãtu„ yÂM‚íð{tk ytÔÞtu.

{tu„÷ þtË™ :

E.Ë. 1573 Œhr{Þt™ Ë{útx yfƒhu „wsht‚ S‚e ÷eÄwk. yt{, yt

‚t÷wftu {tu„÷ ƒtŒþtne™t ËeÄt r™Þkºtý nuX¤ ytÔÞtu. Ë{útxu r{hÍt ftuft™u

„ws‚ht™t «Út{ ™trÍf ‚hefu ™eBÞt. {tS Ëw÷‚t™ {wÍVVhþtn ºteòu ‚u™wk

„w{tðu÷wk ®ËntË™ …tAwk {u¤ððt y™wfq¤ ‚f™e htn òu‚tu n‚tu. ‚u yfƒh™t

™trÍ{tu (htßÞ…t÷) ËtÚtu ÷zÞtu. yfƒh™t ™trÍ{tu™u nhtÔÞt y™u ‚uytu™u …txý

ËwÄe …eAunX fhðt™e Vhs …ze. yt Ët k¼¤‚tk, yfƒhu r{hÍt

yçŒw÷hne{¾t™™u „wsht‚ Vhe S‚e ÷uðt {tufÕÞtu. ‚u „tkÄe™„h rsÕ÷tu …th

fhe™u …txý ÚtE™u Íz…Úte y{ŒtðtŒ ytðe …ntUåÞtu. {wÍVVhþtn ºteòu ntÞtuo.

íÞthƒtŒ r{hÍt yçŒw÷hne{¾t™ „wsht‚™tu ™trÍ{ („ð™oh) ƒLÞtu.

Ë{útx ytihk„Íuƒ™t yðËt™ …Ae sq™t y™u ™ðt ™trÍ{tu ðå[u yÚtzt{ý

þY ÚtE. „tkÄe™„h™e s{e™ y{ŒtðtŒ™t «ðuþîth™e W¥thu ntuðtÚte, ytðe

÷ztEytu „tkÄe™„h ‚t÷wft™t yzt÷s „t{™e ™Sf ÷ztE n‚e. „tkÄe™„h

‚t÷wft™t ftu¤eytu™u ytðe ÷ztEytu{tk hË n‚tu. ™trÍ{ („ð™oh) niŒh fw÷e¾t™™t

Ë{Þ{tk, …uÚtt…wh™t ftu¤eytu r™hkfwþ ƒ™e „Þt n‚t. ‚u ðxu {t„woytu™u ÷qkxe ÷u‚t

y™u MÚttr™f yrÄftheytu™wk y…{t™ fh‚t n‚t. yt ftu¤eytu™u r™Þºtý{tk ÷uðt

™trÍ{™t yrÄfthe ftË{ y÷e¾t™™u …uÚtt…wh {tuf÷ðt{tk ytÔÞtu. òu fu, ‚u™u

íÞtk {the ™t¾ðt{tk ytÔÞtu n‚tuu. ßÞthu ™tÞƒ ™trÍ{ Ëwò‚¾t™™u yt™e òý

ÚtE íÞthu ‚u ¾wƒ „wMËu ÚtE „Þtu y™u yt ftu¤eytu™u rþûtt fhðt …uÚtt…wh fq[ fhe

n‚e. ‚uýu ‚u{™u nhtÔÞt y™u …uÚtt…wh „t{ ƒt¤e ™tÏÞwk.

r{ht‚-E-yn{Œe™t ÷u¾f r{hÍt {n{kŒ nwËu™ (y÷e {nk{Œ¾t™)

…uÚtt…wh™t ftu¤eytu ËtÚtu yÚtzt{ý{tk W‚Þtuo n‚tu. E.Ë. 1739 {tk ÷u¾f

ËtƒhftkXt «Œuþ{tk …tAt Vhe hÌtt n‚t íÞthu …uÚtt…wh™t ftu¤eytuyu ‚u™u ÷qkxe

÷uðt™tu «ÞtË fÞtuo. ÷u¾f ftu¤eytu™t ƒtýÚte Úttuztu ½ðtÞtu n‚tu, …hk‚w ‚u ƒ[e

„Þtu n‚tu.

yzt÷s™e ÷ztE :

y{ŒtðtŒ™tu y„tW™tu ™tÞf n{eŒt™ {htXtytu™e {ŒŒÚte y{ŒtðtŒ{tk

Œt¾÷ Útðt Vhe «ÞtË fh‚tu n‚tu. …hk‚w „w÷t{y÷e ƒu„ y™u ƒeò s™h÷tu

2

f÷tu÷{tk n‚t. ‚uytuyu fq[ fhe „tkÄe™„h ‚t÷wft™t yzt÷s „t{{tk {wft{ fÞtuo.

‚u{ýu {wƒthf-W÷-{w¬™u Œq‚ ËtÚtu Ë{t[th {tufÕÞt, su y{ŒtðtŒ ‚hV™e ‚u™e

fq[{tk rËØ…wh ™Sf n‚tu. n{eŒt™ y{ŒtðtŒ{tk Œt¾÷ ÚtE þfu ‚u{ ™ ntuE,

yzt÷s ‚hV fq[ fhe y™u þtne xqfzeytu …h yt¢{ý fÞwO. yzt÷s{tk „{Ïðth

÷ztE ÚtE. „w÷t{y÷e ƒu„, Ïðtò {nB{Œ y{™ y™u htÞòŒt nhfhý™e

ËkÞwõ‚ nfw{‚ nuX¤™e þtne xwfze n{eŒ¾t™ y™u {htXt xwfzeytu ËtÚtu

ƒntŒwhe…qðof ÷ze. Ïðtò {nB{Œ {™ y™u htÞòŒt nhfhý ƒntŒwh ÞtuØt

n‚t y™u ‚u{™e ‚÷ðth Œw~{™tu™e f‚th{tk {t„o fh‚e n‚e. ƒk™u ¾qƒ

ƒntŒwhe…qðof ÷zÞtk y™u ÞwØ™t {uŒt™{tk …tu‚t™e ò™ Ë{…eo. „w÷t{y÷e ƒu„

…ý ¾qƒ ½ðtÞtu …ý ‚uýu Œw~{™tu™e f‚th …th fhe. ½ýt Úttuzt Ëir™ftu ËtÚtu

y{ŒtðtŒ …ntUåÞtu. ƒtfe™t Ëir™ftu ðuhrð¾uh ÚtE „Þt y™u ½ðtÞt. ‚uytu

{wƒthf-W÷-{wÕf™u yt {tXt Ë{t[th yt…ðt „Þt.

n{eŒ¾t™ yzt÷sÚte þtneƒt„ …tAtu VÞtuo, …ý þnuh{tk Œt¾÷ ÚtE þfÞtu

™rn. ‚uýu Ëtk¼éÞwk fu {wƒthf-W÷-{wÕf ‚u™u rþûtt fhðt ðeË nòh [™wkŒt

½tuzuMðthtu ËtÚtu „tkÄe™„h ‚t÷wf{t «ðu~Þtu Au. ‚uÚte ‚u fkÚttS ËtÚtu {nu{ŒtðtŒ

‚hV ™tËe „Þtu.

y¼u®Ë„ y™u Ëh ƒw÷kŒ¾t™ ðå[u ÷ztE :

‚u rŒðËtu{tk „tkÄe™„h ‚t÷wft™wk yzt÷s „t{ y{ŒtðtŒ™wk «ðuþîth n‚wk

yu{ sýtÞ Au. Ëh ƒw÷kŒ¾t™ {wƒthf-W÷-{wÕf …Ae E.Ë. 1730 {tk òuÄ…wh™t

{nthtò y¼u®Ë„ ™ðt ™trÍ{ („ð™oh) ‚hefu ytÔÞt. …hk‚w Ëh ƒwk÷Œ¾t™

™ðt ™trÍ{™u …tu‚t™tu nðt÷tu ËtU…ðt y™u þtkr‚…qðof y{ŒtðtŒ Atuzðt {t„‚tu

™ n‚tu. …rhýt{u {nthts y¼u®Ë„u 20,000 Ëir™ftu™wk ÷~fh yufXwk fÞwO y™u

…t÷™…wh ÚtE™u y{ŒtðtŒ ‚hV fq[ fhe. nðu {nthtò™u ¾ƒh …ze fu ƒw÷kŒ¾t™

‚u{™e Ët{u ÷zðt Ëßs ÚtE™u W¼tu n‚tu. ‚uÚte ‚u{ýu htÄ™…wh™t ƒtƒe™tu Ënfth

{tøÞtu. su ‚u{™e xwfze ËtÚtu òuztÞt. yt {tuxwk ÷~fh yzt÷s ytðe …ntUåÞwk y™u

íÞtk {wft{ fÞtuo. Ëh ƒw÷kŒ¾t™u …ý y¼u®Ë„ ËtÚtu ÷ze ÷uðt y{ŒtðtŒ AtuzÞwk

y™u y{ŒtðtŒ y™u yzt÷s ðå[u {wft{ fÞtuo n‚tu. þnuh™wk W¥th™wk …Ák hý{uŒt™

ƒ™e „Þwk. (‚uytu) yuf ƒeò™u „{u ‚u he‚u {the ™t¾ðt {t„‚t n‚t. …hk‚w ƒk™u

½ýt [‚wh n‚t. Ëh ƒw÷kŒ¾t™u {tLÞwk fu sq™e rnkŒw …hk…ht {wsƒ {nthtò ntÚte

…h ÞwØ™t {uŒt™{tk ytðþu, …ý {nthtòyu y„{[u‚e ðt…he Ët{tLÞ Ëir™ftu™t

ðuþ{tk ½tuzt W…h Ëðthe fhe. Ëh ƒw÷kŒ¾t™u yzt÷s™e rŒþt{tkÚte ntÚteytu™e

nth yt„¤ Ä…‚e òuE. ‚u yrð[the…ýu yt ntÚteytu ‚hV ÄËe „Þtu. Œw~{™™t

Ëir™ftu™tu ¾t‚{tu ƒtu÷tÔÞtu y™u ntÚteytu™u …fze ÷eÄt. ykƒtze …h {nthtò fu

ƒeòu ftuE Ëir™f ™ n‚t. ƒk™u ƒtswyu ½ýt Ëir™ftuyu yt ÞwØ{tk …tu‚t™t ò™

„w{tÔÞt. yt ÞwØ{tk {tuxe ‚tu…tu™tu W…Þtu„ ÚtÞtu. Ëh ƒw÷kŒ¾t™™wk yt¢{ý yux÷wk

òuhŒth n‚wk fu Auðxu {nthtò y¼u®Ë„™u ‚u™e ËtÚtu Ë{tÄt™ fhðwk …zÞwk. Ëh

ƒw÷kŒ¾t™ y¼u®Ë„ ‚u™u yuf ÷t¾ Yr…Þt yt…u ‚tu y{ŒtðtŒ Azðt Ëk{‚ ÚtÞtu.

ð¤tŒ Úttýt …h yt¢{ý :

„tkÄe™„h ‚t÷wft™t ð÷tŒ „t{™t ftu¤eytuyu ‚u rŒðËtu{tk y„íÞ™tu ¼t„

¼sÔÞtu. ¾t™„e …whðXt ÷tE™™wk hûtý fhðt {tur{™¾t™u þtn {nB{Œ s{tŒth™u

ð÷tŒ{tk, {nB{Œ ™qh™u ftu¤e rfÕ÷t{tk y™u nrh ftuxðt÷™u z¼tuzt{tk {qfÞt.

þnuh™u y™ts y™u ½tË[thtu ¾t™„e{tk …wht …tz™th ftu¤eytu™e {ŒŒ {txu yt

yrÄftheytu™u {wfðt{tk ytÔÞt n‚t. y™ts y™u ½tË[thtu yufXtu fh™th ftu¤eytu

«Út{ ð÷tŒ{tk ¼u„t ÚtÞt y™u íÞthƒtŒ ¾t™„e{tk ‚u{™tu {t÷ ft¤e rfÕ÷t{tk

÷E „Þt. ht‚™t Ë{Þu {htXt Ëir™ftu™t æÞt™ …h ™ ytðu ‚u he‚u yt {t÷ ‚u

þnuh{tk ÷E s‚t. ‚u{ A‚tk, {htXt Ëu™t…r‚ytu™e òý{tk yt ytÔÞwk y™u ‚u{ýu

ð÷tŒ ƒu yÚtðt ºtýðth ÷~fh {tufÕÞwk. …hk‚w ÷~fh™u ¼thu ¾wðthe ðuXe …tAt

Vhðwk …zÞwk. ‚u{ A‚tk, {htXtytu™e Ëtð[u‚eðt¤e Œu¾hu¾Úte ftu¤eytu™e Œir™f

f{týe{tk {tuxtu Vxftu …zÞtu n‚tu. fu{ fu nðu ð÷tŒ …h yt¢{ý fhðt Œt{tS™u

Ë÷tn yt…e. þtn {nB{Œ ft{Œth ftu¤eytu™tu rðïtË½t‚ Ë{S „Þtu. …ý ‚u

÷t[th n‚tu y™u ½ýe {w~fu÷eyu ð÷tŒ AtuzÞwk y™u y{ŒtðtŒ ™tËe AqxÞt. yt{,

ð÷tŒ Úttýt™t …‚™ ËtÚtu {tur{™¾t™™e {níð™e …whðXt ÷tE™ f…tE „E.

{htXt þtË™ :

E.. 1758 {tk ËŒtrþð ht{[kÿ y™u Œt{tS „tÞfðtzu {tur{™¾t™ …tËuÚte

y{ŒtðtŒ S‚e ÷u‚tk, {tuxt¼t„™tu „tkÄe™„h ‚t÷wftu {htXt þtË™ nuX¤ ytÔÞtu.

„tkÄe™„h ‚t÷wft™t {tuxt ¼t„{tk „t{tu, ðztuŒht htßÞ™wk 1947{tk rð÷e™efhý

Út‚tk ËwÄe, ðztuŒht „tÞfðtz nuX¤ n‚tk. …rhýt{u, „tkÄe™„h™t Er‚ntË™u

ðztuŒht™t „tÞfðtz™t Er‚ntË ËtÚtu „tZ ËkƒkÄ Au.

fze™t ò„ehŒth™tu ƒ¤ðtu :

Œt{tShtð „tÞfðtz™t ¼tE, rnk{‚ ƒntŒwh ¾kzuhtð „tÞfðtz™e …tËu

3

fze …h„ýt™u ‚u™e ò„eh ‚hefu hnuðt …hðt™„e yt…u÷ n‚e. fze™e yt ™t™e

þt¾tyu MÚttr™f {w¾e ËtÚtu y™Útofthe ËkrÄ fhe y™u „tÞfðtz fw¤™e þtËf

þt¾t™u ™ƒ¤e …tzðt «ÞtË fÞtuo n‚tu. íÞth …Ae „tkÄe™„h ‚t÷wft™tu W¥th

rðM‚th ™t™e þt¾t™t ykfwþ ™e[u n‚tu. ¾kzuhtð™t …wºt {Õnthhtðu ðztuŒht ™huþ™u

¾kzýe yt…ðt ELfth fÞtuo y™u ftLntuS htð™tu …ût ÷eÄtu. ‚uýu Mð‚kºt þtËf

‚hefu Œu¾tð fÞtuo. …rhýt{u „tkÄe™„h ‚t÷wft™tu rðM‚th ™ðe yÚtzt{ý™wk {wÏÞ

MÚt¤ ƒLÞtu. yzt÷s ™Sf ƒu Œw~{™ ËiLÞtu ðå[u yÚtzt{ý ÚtE. ‚u{tk n™w{k‚htð

rðsÞe ÚtÞtu. íÞthƒtŒ ðztuŒht™t yt™kŒhtð „tÞfðtzu fze™t Wÿkz {Õnthhtð™u

rþûtt fhðt rƒúrxþhtu …tËuÚte ÷~fhe {ŒŒ {u¤ðe. ¾k¼t‚Úte {ush yu÷u.fÍuLzh

ðtufh rƒúrxþ Œ¤ ËtÚtu y{ŒtðtŒ ytðe yzt÷s „Þtu. {Õnthhtðu þtkr‚ {txu

«ÞtË fÞtuo, …hk‚w „tÞfðtz y™u {ush ðtufh™t ËkÞwõ‚ Œ¤u E.Ë. 1802{tk

™„h …h yt¢{ý fÞwO. …ý Œw~{™tu™e ƒkŒqftuyu ‚u™e xwfzeytu™u ™trn{k‚ ƒ™tðe.

‚uýu 146 {týËtu „w{tÔÞtu y™u {wkƒEÚte ðÄw {ŒŒ {txu htn òuðe …ze. Ëh

rðÕÞ{ f÷tfo {ush ðtufh™u {ŒŒ fhðt ‚u™e xwfzeytu ËtÚtu ƒwztËý …ntUåÞtu ™u

[w…feÚte {Õnthhtð™t ‚tu…¾t™t ™Sf „Þtu. Íz…Úte nw{÷tu fhe, ƒkŒqftu fƒsu

÷E ‚u™tu Œw~{™ Ët{u W…Þtu„ fÞtuo. {Õnthhtð™e ÷~fhe Atðýe ƒt¤e {wfðt{tk

ytðe y™u ‚u™u fze ™„h™u rƒúrxþ xwfze™u ËtU…ðt™e Vhs …tzðt{tk ytðe.

yt{, {Õnthhtð™t þtË™™tu E.Ë. 1902{tk yk‚ ytÔÞtu.

ytÄwr™f Ë{Þ :

ËÞtShtð ƒeò™t htßÞft¤™t «thk¼Úte ÷„¼„ ytÄwr™f Ë{Þ þY

ÚtÞtu ntuðt™wk fnuðtÞ Auu. y„tW {htXtytu „tkÄe™„h ‚t÷wft™t ÷tuftu …tËuÚte ËeÄe

¾kzýe W½htð‚t n‚t. nðu EMx #rzÞt fk…™eyu ¾kzýe ËeÄuËeÄe W…htðe ðztuŒht

™huþ™u yt…ðt {tkze. yt{ „tkÄe™„h ‚t÷wft™t ÷tuftu {htXt Ëu™t™e …fz{tkÚte

{wõ‚ ÚtÞt.

{neftkXt yusLËe :

{neftkXt yusLËe {wkƒE E÷tft™t Auf Eþt™ ¾qýt{tk ytðu÷e n‚e. ƒtðeËe

Úttýt™tk z¼tuzt y™u ƒeòk „t{tu y™u „tkÄe™„h rsÕ÷t™t ƒu hts…q‚ …èt-ðtËýt

y™u …uÚtt…wh {neftkXt yusLËe nuX¤ n‚t. {neftkXt™t ËhŒth ðztuŒht™t

„tÞfðtz™t ¾krzÞt n‚t. E.Ë. 1820 {tk {neftkXt™wk Ëk[t÷™ rƒúrxþ Ëhfth

fh‚e n‚e. 1821 {tk {wkƒE™t „ð™oh {tWLx Mxwyxo yuÕ£eLMx™u yt «Œuþ™e

{w÷tft‚ ÷eÄe y™u ‚t÷wft{tk þtkr‚ ò¤ððt y™u „tÞfðtze ¾kzýe þtkr‚…qýo

he‚u ðËq÷ fhðt ™ðe htsfeÞ yus™Ëe MÚtt…e.

{neftkXt yusLËe™wk {wÏÞ {Útf ËtŒht :

E.Ë. 1811-12{tk ðtËýt htßÞ™wk ËtŒht „t{ rƒúrxþ Ëhfth™wk {wÏÞ

{Útf n‚wk. rƒúrxþ {ushu rƒúrxþ Atðýe {txu sw™t rfÕ÷t …tËu™e s{e™ Ëk…tŒ™

fhe. {ush™tu ƒk„÷tu, ™t™wk ƒòh, ntuM…ex÷, rðfxturhÞt sÞwrƒ÷e „úkÚtt÷Þ,

sÞwrƒ÷e f÷tuf xtðh y™u yLÞ Ëhfthe {ft™tu yÂM‚íð{tk ytÔÞtk. yt{,

ËtŒhtyu Ë{]rØ y™u þtkr‚™e ËŒe òuE y™u ‚u „tkÄe™„h ‚t÷wft™t …ztuþ™t

„t{tu {txu ¾heŒe™wk fuLÿ …ý ƒLÞwk.

htßÞtu™u òuze Œuðtk :

rƒúrxþ Ëhfth ½ýt ð¾‚Úte ½ýtk ™t™tk htßÞtu™t ¼ti„tur÷f ðneðxe

y™u htsfeÞ «&™tu Wfu÷ðt {txu Ë½™ Ë{eûtt fhe hne n‚e. ðztuŒht™t

„tÞfðtz™e Œh¾tM‚ {wsƒ, ‚ts™t «r‚r™rÄytuyu òuztý™e Þtus™t {ksqh fhe.

Œh¾tM‚{tk ðÄtht{tk ¾kzýe™e [wfðýe ƒkÄ fhðt™e y™u y„tW r™ðtËe y™u

htsfeÞ yusLx îtht yŒt fht‚tk f‚oÔÞtu y™u sðtƒŒtheytu fux÷ef Ë÷t{‚e™u

ytÄe™ hne™u ðztuŒht htßÞ Ët{tLÞ he‚u Mðefthu yu n‚wk. …rhýt{u yt Þtus™t

{wsƒ ðtËýt htßÞ, z¼tuzt htsÞ, ƒtðeËe Úttýt™t ƒeòk „t{tu ËtÚtu y™u

…uÚtt…wh htßÞ ðztuŒht htßÞ ËtÚtu òuze Œuðt{tk ytÔÞtk.

…uÚtt…wh htßÞ :

…uÚtt…wh™t Xtftuh hts…q‚™e ðt½u÷t þt¾t™t y™w„t{e n‚t. ‚u{™t …qðos

su‚®Ën y™u ðeh®Ën ËtÚtu Ëkf¤tÞu÷t Au. suXtS™t y™w„t{e yt™kŒŒuðu f÷tu÷{tk

htßÞ fÞwO. yt þt¾t™t Ëtu{uïh™t …tiºt [tkŒtS™t rn{÷tuS ™t{™t …wºtu ‚u™t

{t{t …uÚtwS™t Ëtu¾zt „t{ …h yt¢{ý fÞwO. rn{÷tuSyu …uÚtwS™u {the ™t¾e

Ëtu¾zt ÷E ÷eÄwk. …uÚtwS™e htýe Ë‚e ÚtE. (…r‚ ËtÚtu ƒ¤e „E.) …uÚtwS™e

htýe™e yt¾he EåAt {wsƒ, Ëtu¾zt™wk ™t{ E.Ë. 1445{tk …uÚtt…wh …zÞwk.

rn{÷tuS …Ae y™w¢{u rsh‚tS y™u ŒwŒtS ytÔÞt. ŒwŒtSyu Ezh …h

nw{÷tu fÞtuo su{tk ‚u ÷ztE{tk {tÞtuo n‚tu. ‚u™t …Ae ‚u™tu …wºt ðt½tS ytÔÞtu.

ðt½tS™t …wºt ðeh{S™t þtË™ Œhr{Þt™, {wÂM÷{tu ËtÚtu ÷ztE ÚtE y™u

…uÚtt…wh™tu Ëk…qýo ™tþ ÚtE „Þtu. ðeh{S™t …wºtu Ëw÷‚t™ {n{Œ ƒu„zt ËtÚtu

ËkrÄ fhe y™u …uÚtt…wh y„tW suðwk Ë{]Ø ƒLÞwk. suËk„S …Ae y™w¢{u þtnw÷S,

4

htÞ®ËnS, ËwòS, …wkòS, hýAtuzS, Ëts™®Ën, ntÚte®Ën, „k¼eh®Ën,

yŒu®Ën, rfþtuh®Ën, V‚u®Ë„, …]Úðe®Ën, rnk{‚®Ën, „k¼eh®Ën „tŒeyu

ytÔÞtk. „k¼eh®Ën ‚u™e …í™e htsƒt Ë„¼to n‚e ‚u Ë{Þu E.Ë. 1895 {tk

{]íÞw …tBÞtk. E.Ë. 1896{tk htsƒt™t …wºt V‚u®Ën™u rƒúrxþ Ëhfthu „tŒe™t

ðthË ‚hefu MðeftÞtuo. rþûtý ÷eÄt ƒtŒ V‚u®Ënu E.Ë. 1918{tk htßÞ™e ÷„t{

ntÚt{tk ÷eÄe.

Mð‚kºt‚t [¤ð¤ :

E.Ë. 1857 ™t {nt™ ƒ¤ðt Œhr{Þt™ „tkÄe™„h ‚t÷wft™u yËh ÚtE.

…txý™t ðrýf {„™÷t÷ ¼q¾ýu rË…tEytu™e ¼h‚e fhe. ‚u{ýu nrÚtÞthtu yufXt

fhðt ÷tuÿt …h yt¢{ý fÞwO. su nt÷ „tkÄe™„h rsÕ÷t™wk „t{ Au. …uÚtt…wh nrÚtÞthtu

ƒ™tððt {txu «ÏÞt‚ n‚wk. ‚u rŒðËtu{tk „tkÄe™„h rsÕ÷t™t W™tðt „t{u nrÚtÞthtu

ËtU…ðt™tu ELfth fÞtuo.

„tkÄe™„h rsÕ÷t™t Œuþ«u{e …™tu‚t …wºt neht÷t÷ {tu‚e÷t÷ Íðuhe fu su

…heË{tk n‚t, ‚u{ýu ¼th‚eÞ ¢tkr‚fthtu™u {ŒŒ fhe. ‚u{ýu «ÏÞt‚ ¢tkr‚fthe

~Þt{S f]»ýð{to ð„uhu™u {ŒŒ fhe fu suýu ¼th‚™t MðtkºÞ {txu £tLË y™u

#ø÷uLz{tk [¤ð¤ [÷tðe n‚e y™u ‚uýu WŒth…ýu [¤ð¤ {txu ™týtk ¾åÞto

n‚t.

E.Ë. 1916{tk ðztuŒht htßÞ «ò{kz¤™e MÚtt…™t ÚtE. «ò{kz¤u

ztu.Ëw{k‚¼tE {nu‚t fu suýu íÞtk yt©{ MÚtt…Þtu n‚tu ‚u™e Œu¾hu¾ nuX¤ „tkÄe™„h

rsÕ÷t™t þuhÚtt „t{{tk ‚u™e …nu÷e þt¾t þY fhe. ðtM‚ð{tk ‚u Mð‚kºt‚t [¤ð¤

{txu ÷tuftu™u ‚t÷e{ yt…ðt™wk fuLÿ n‚wk.

„tkÄe™„h rsÕ÷t™t ÷tuftu 1930 ™e ËíÞt„ún [¤ð¤ Œtkzefw[{tk òuztÞtk.

W™tðt™t rðãtÚteo yt©{u ƒw÷urx™tu ËtEf÷tuMxtE÷ fhtðe Œqh™tk MÚt¤tuyu ðnU[ðt

{txu {tuf÷ðt™e ÔÞðMÚtt fhe n‚e. yt©{u ‚u™t MÚtt…f ztu. Ëw{‚k {nu‚t™t

{t„oŒþo™ nuX¤ {tkŒt y™u ¼q„¼o ftÞofhtu™u ¾t™„e yt©{ ytÃÞtu. rƒúrxþ „w™t

‚…tË yrÄftheytuyu yt©{™e {w÷tft‚ ÷eÄe, …ý ‚u yt©{{tk Œuþÿtun fnuðt‚wk

ntuÞ ‚uðwk fkE þtuÄe þfÞt ™rn. yt rsÕ÷t™t htkÄuò™t ð‚™e ztÌtt¼tE þwf÷u

{wkƒE{tk ËíÞt„úne ‚hefu Ër¢Þ ¼t„ ÷eÄtu. ‚u{ýu {wkƒE{tk Þwhtur…Þ™tu™e Œwft™tu

yt„¤ ËíÞt„ún fÞtuo. ‚u™e Äh…fz ÚtE. fuŒ fhðt{tk ytÔÞtu y™u Œuð÷t÷e su÷{tk

{tuf÷e Œuðt{tk ytÔÞt. „tkÄe™„h rsÕ÷t™t „út{ rðM‚thtu{tk Ë¼t-Ëh½Ë y™u

nz‚t¤ Ët{tLÞ ƒLÞtk. htkÄuò™t ƒu rþûtftu ËíÞt„ún [¤ð¤{tk òuztÞt n‚t.

yt rŒðËtu{tk Ëe.…e. {wr™ ™t{™t Ët{trsf ftÞofhu htkÄuò{tk {wft{ fÞtuo n‚tu.

‚uýu swŒt swŒtk „t{tu{tk sE, Ë¼tytu ÞtuS y™u «ð[™tu fhe rsÕ÷t™t ÷tuftu™u

ò„]‚ fÞto. 1942{tk ¼th‚ Atuztu [¤ð¤™t rŒðËtu{tk yt rsÕ÷tyu ¾wƒ

WíËtnÚte ‚u™e ft{„ehe fhe.

W…h™e ƒtƒ‚tu W…hÚte M…ü Útþu fu „tkÄe™„h rsÕ÷tu Mð‚kºt Íwkƒuþ{tk

¼t„ ÷uðt{tkÚte fŒe Œwh hÌttu ™ n‚tu.

„wsht‚™wk ™ðwk …tx™„h „tkÄe™„h :

1÷e {u 1960™t htus „wsht‚ y÷„ htßÞ ‚hefu yÂM‚íð{tk ytÔÞwk.

htßÞ™t …tx™„h {txu™e ftÞ{e søÞt f÷tu÷ ‚t÷wft™t …uÚtt…wh „t{ ™Sf

Ëtƒh{‚e ™Œe™t ftkXu …ËkŒ fhðt{tk ytðe íÞtk „tkÄe™„h ™t{™wk ËwkŒh þnuh

ƒtkÄðt{tk ytÔÞwk. ht»xÙr…‚t {ntí{t „tkÄe™e M{]r‚{tk yt ™ðt ™„h™u „tkÄe™„h

™t{ y…tÞwk. yt ‚t÷wft{tk fux÷tkf „t{ y{ŒtðtŒ rsÕ÷t™tk y™u fux÷tkf „t{

{nuËtýt rsÕ÷t™tk ÷E 1964{tk „tkÄe™„h rsÕ÷tu yÂM‚íð{tk ytÔÞtu.

htßÞ™wk …tx™„h y{ŒtðtŒÚte ¾Ëuze 1970{tk „tkÄe™„h ÷E sðt{tk

ytÔÞwk.

‚tsu‚h{tk rsÕ÷t rð¼ts™ ËkŒ¼uo yuf ‚t÷wft™t „tkÄe™„h rsÕ÷t{tk ™ðt

ºtý ‚t÷wft™tu Ë{tðuþ fhðt{tk ytÔÞtu. su{tk {nuËtýt rsÕ÷t™t rðò…wh

‚t÷wft{tkÚte ™ðtu ‚t÷wftu {týËt ƒ™tððt{tk ytÔÞtu ‚u{s {nuËtýt{tkÚte f÷tu÷

‚t÷wftu y™u y{ŒtðtŒ rsÕ÷t{tkÚte Œnu„t{ ‚t÷wftu „tkÄe™„h rsÕ÷t{tk ¼u¤ð‚tk

[th ‚t÷wft™tu „tkÄe™„h rsÕ÷t{tk Ë{tðuþ ÚtÞu÷ Au.

5

rðftË Þtus™tytu

(1) ËhŒth ytðtË Þtus™t :

Þtus™t™wk ™t{ : ËhŒth ytðtË Þtus™t.

Þtus™t™tu nu‚w : „útBÞ rðM‚th{tk s{e™ rðntuýt ¾u‚ {swhtu™u y™u yLÞ

fthe„htuu™u hnuXtý™wk {ft™ {¤e hnu ‚u Au.

÷t¼ ftu™u {¤e þfu ? : yt Þtus™t™tu ÷t¼ „útBÞ rðM‚th{tk hnu‚t „heƒe

hu¾t nuX¤ Sð‚tk ½hrðntuýt fwxwkƒtu™u {¤e þfu.

÷t¼tÚteo {txu™e ÷tÞft‚ :

(1) 100 [tu. ðth™tu Ã÷tux Ähtð‚t ntuÞ yuðt y.òr‚/s™òr‚™t fwxwkƒtu

(2) …tu‚t™e {tr÷fe™t Ã÷tux W…h ƒtkÄft{ fhe þfu.

(3) …tu‚t™e {tr÷fe™t Ã÷tux ™ ntuÞ ‚uðt ÷t¼tÚteo™u Ëhfthe fu …k[tÞ‚

nM‚f™e ¾htƒt™e s{e™{tkÚte Ã÷tux Vt¤ðe™u.

(4) su yhsŒth™u …tu‚t™t ™t{u fu ðzðtytu™t ™t{u 0tt nuõxh Úte ðÄw ™ne

‚uðe r…Þ‚ðt¤e y™u rƒ™r…Þ‚ ðt¤e 1 nuõxhÚte ðÄw ™ne ‚uðe ¾u‚e™e

s{e™ ntuÞ.

(5) rðÄðt-íÞf‚t™u

(6) y.òr‚/s™ òr‚™t rfMËt{tk su ÔÞÂõ‚ y…k„ ntuÞ ‚u™u yt ÷t¼ {¤e

þfu.

ËntÞ™e hf{ :

yt Þtus™t nuX¤ ÷t¼tÚteo™u Yt. 43,500 Ëhfth©e ‚hVÚte y™u Yt. 7000/-

÷t¼tÚteo Vt¤tu {¤e fw÷ 50,500 [wfððt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ „t{™e „út{ …k[tÞ‚ yÚtðt ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚ f[uhe.

ËhŒth ytðtË Þtus™t™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf 500 550 675 809 1871

rËÂæÄ 524 550 675 784 877

™týtkfeÞ

ËntÞ 188.80 155.16 240.89 279.00 262.79

(Yt.÷t¾{tk)

{t¤¾t„‚ ËwrðÄt™e Þtus™t

Þtus™t™wk ™t{ :

„út{eý rðM‚thtu™t ytðtËtu{tk {t¤¾tfeÞ ËwrðÄt

Þtus™t™tu nu‚w :

„út{eý rðM‚th™t ytðtË Ëkfw÷™t ÷t¼tÚteo rðM‚thtu{tk …eðt™t …týe™e

…tE…÷tE™, ytk‚hef hM‚t, ½htu{tk ðes¤efhý, yu«tu[ htuz, ð„uhu suðt ft{tu

îtht ftÞ{e ËwrðÄtytu …whe …tzðe.

÷t¼ ftu™u {¤e þfu ? :

su „út{ …k[tÞ‚tu{tk EÂLŒht ytðtË, ËhŒth …xu÷ ytðtË, ztì. ytkƒuzfh

ytðtË™t ÷t¼tÚteoytu ntuÞ y™u ytðt ytuAt{tk ytuAt 15 ÷t¼tÚteoytu ðË‚t

ntuÞ íÞtk Ëhfth©e ‚hVÚte «tÚtr{f ËwrðÄtytu su.ðe fu …eðt™t …týe™e

…tE…÷tE™, „xh÷tE™, ytk‚hef hM‚t, ½htu{tk ðes¤efhý ð„uhu ËwrðÄtytu

…whe …tzðt{tk ytðu Au.

ËntÞ™e hf{ : yt Þtus™t nuX¤ „t{ŒeX Yt. …-00 ÷t¾™e {ÞtoŒt{tk ft{tu

{kswh fhðt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚

ð»to 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf 99 85 90 12

rËÂæÄ 69 74 90 16

ËntÞ™e 57.58 95.96 112.00 57.04

hf{

---

6

Ã÷tux rðftË Þtus™t


ËhŒth ytðtË Þtus™t (Ã÷tux rðftË)


ËhŒth ytðtË {txu ð…ht‚t „t{‚¤{tk s{e™ Ë{‚¤ fhe {ft™ ƒtkÄðt

W…Þtu„{tk ÷uðt™tu Au.

÷t¼ ftu™u {¤e þfu ? :

ËkƒkrÄ‚ „út{ …k[tÞ‚ fu ßÞtk ËhŒth ytðtË Þtus™t nuX¤ ƒkÄt‚t {ft™ {txu

Ã÷tux™e s{e™ Ë{‚¤ ™ ntuÞ ‚uðe „út{ …k[tÞ‚™u ytðhe ÷uðt{tk ytðu Au.

ËntÞ™e hf{ : Ã÷tuxŒeX Yt. 150/- Wå[f ËntÞ yt…ðt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ „út{ …k[tÞ‚/ ‚t÷wft …k[tÞ‚

ð»to 2007-08 2008-09 2009-10

rËÂæÄ 1… 4 --

ËntÞ™e hf{ 7097 3.08 --

----

…k[ðxe Þtus™t


htßÞ™t „útBÞ rðM‚th{tk „útBÞ «ò™t yt™kŒ «{tuŒ {txu ËwrðÄtÞwõ‚ ƒt„-

ƒ„e[t ™u «tuíËtn™ yt…‚e ™ð‚h Þtus™t ‚hefu …k[ðxe Þtus™t y{÷{tk ytðu÷

Au.

÷t¼ ftu™u {¤e þfu ?

yt Þtus™t™tu ÷t¼ ‚{t{ „út{ …k[tÞ‚™u {¤e þfu.

÷t¼tÚteo {txu™e ÷tÞft‚ :

yt Þtus™t „t{™e r™þt¤ …tËu, „t{{tk ytðu÷ „út{ð™ ™Sf fu ònuh nu‚w

{txu ¾wÕ÷e ht¾u÷ s{e™{tk 2000 [tu. {e. fu ‚uÚte ðÄw s{e™{tk ytfth ÚtE

þfu.

ËntÞ™e hf{ :

yt Þtus™t nuX¤ Yt. 50,000/-™tu ÷tufVt¤tu yufºt fh™th „út{ …k[tÞ‚ ™u

Ëhfth©e ‚hVÚte Yt. 1.00 ÷t¾™wk y™wŒt™ yt…ðt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft rðftË yrÄfthe©e/‚t÷wft …k[tÞ‚ f[uhe

…k[ðxe Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf 12 20 20 17 19

rËÂæÄ 11 18 16 10 16

ËntÞ™e 16.50 27.00 24.00 15.00 24.00

hf{

7

12{wk ™týtk…k[

Þtus™t™wk ™t{ : 12{wk ™týtk …k[


Ëhfth©e™t …k[tÞ‚ „út{ „]n r™{toý y™u „út{ rðftË rð¼t„ îtht ™¬e

fhtÞu÷ „tEz-÷tE™ {wsƒ Ët{qŒtrÞf rðftË™t ft{tu ntÚt Ähðt™tu Au.

fuðt ft{tu ÷E þftÞ ?

yt Þtus™t nuX¤ ™e[u «{týu™t ft{tu ÷E þftÞ.

(1) …eðt™t …týe™e ËwrðÄtytu : suðe fu …eðt™t …týe™e …tE…÷tE™, ™ðe™

nuLz …k…, ƒtuh, Ÿ[e …týe™e xtkfe, ËBÞ, …B…ª„ {þe™he ð„uhu. Vt¤ðu÷

Vkz™t 30 xft yt ft{tu …tA¤ ðt…hðt r™Þ‚ ÚtÞu÷ Au.

(h) Ëu™exuþ™™t ft{tu : suðt fu „xh/zÙu™us ÷tE™, ½™f[ht™t r™ft÷ {txu™t

ËtÄ™tu ð„uhu. Vt¤ðu÷ Vkz™t 30 xft yt {txu r™Þ‚ fhðt{tk ytðu÷ Au.

(3) yLÞ Ët{qrnf rðftË™t ft{tu : suðt fu Vt¤ðu÷ Vkz™t 40 xft hf{ yt

{txu r™Þ‚ fhðt{tk ytðu÷ Au.

(1) ytk„ýðtze

(h) MxÙex ÷tEx

(3) s¤Ëk[Þ

(4) «tÚtr{f þt¤t™t ytuhzt

(…) ™t™e ®Ë[tE

(6) ythtuøÞ …uxt fuLÿ

(7) E-„út{

(8) M{þt™ y™u fƒúM‚t™

(9) Ëe.Ëe. htuz (ytk‚hef y™u yu«tu[)

(10) …k[tÞ‚ ½h y™u ‚÷txe-f{-{kºte ytðtË.

(11) ßÞtur‚„út{ Þtus™t

y™wŒt™™e Vt¤ðýe :

12{t ™týtk…k[ nuX¤ rsÕ÷t™u {¤™th y™wŒt™™e ºtý M‚hu Vt¤ðýe fhðt{tk

ytðu Au.

¢{ fûtt Vt¤ðýe™e xftðthe

(1) rsÕ÷t fûtt (rsÕ÷t …k[tÞ‚) 40 xft

(h) ‚t÷wft fûtt (‚t÷wft …k[tÞ‚) 30 xft

(3) „útBÞ fûtt („út{ …k[tÞ‚) 30 xft

*

*

„út{ …k[tÞ‚ nM‚f™t Vkz ƒtƒ‚u Œh ð»tuo rsÕ÷t™e fw÷ „út{ …k[tÞ‚™t 1/…

„út{ …k[tÞ‚™u (h0 xft) „útLx Vt¤ððt{tk ytðu Au.

„útBÞ fûtt{tk „út{ …k[tÞ‚™e ðM‚e™t Ätuhýu „útkx Vt¤ððt{tk ytðu Au.

¢{ ðM‚e™wk Ätuhý „útLx™e Vt¤ðýe

(1) …000 ËwÄe™e ðM‚e 2.00 ÷t¾

(h) 5000 Úte10,000 ËwÄe™e ðM‚e 2.50 ÷t¾

(3) 10,000 Úte ðÄw ðM‚e 3.00 ÷t¾

„út{ fûtt™t ft{tu ƒtƒ‚u ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft rðftË yrÄfthe©e …tËuÚte …ËkŒ

ÚtÞu÷ „út{ …k[tÞ‚™t ft{tu™wk {¤ðt…tºt „útLx™e {ÞtoŒt{tk ft{tu™wk ytÞtus™

Œh¾tM‚ {k„tðe rsÕ÷t …k[tÞ‚ ¾t‚uÚte «tÚtr{f {kswhe yt…ðt{tk ytðu Au.

rsÕ÷t/‚t÷wft fûtt™t ft{tu {txu su ‚u rsÕ÷t ‚t÷wft …k[tÞ‚™e Ët{tLÞ

Ë¼t/fthtuƒthe Ër{r‚™t Xhtð yLðÞu Œh¾tM‚ ‚iÞth fhe rðftË fr{&™h,

„w.ht. „tkÄe™„h ‚hVÚte ƒnt÷e/{kswhe {éÞuÚte ‚tkrºtf {kswhe {u¤ðe ðneðxe

{kswhe ËkƒkrÄ‚ y{÷efhý yrÄfthe©e™u yt…ðt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚/rsÕ÷t …k[tÞ‚.

12{t ™týtk…k[™e «„r‚™e rð„‚

ð»to 2005- 2006- 2007- 2008- 2009- fw÷

06 07 08 09 10

…wýo ÚtÞu÷

ft{tu™e 677 533 655 754 500 3119

ËkÏÞt

ÚtÞu÷

¾[o 655.85 537.98 771.85 698.84 473.11 3137.63

(Yt.÷t¾{tk)

--

8

Ë{hË „út{ …k[tÞ‚

Þtus™t™tu nu‚wk :-

„út{ …k[tÞ‚™e [qkxýeytu Ëðo Ëk{r‚Úte y™u rð™t rðhtuÄu ÚttÞ ‚tu rðftË {txu

nfthtí{f ðt‚tðhý ËòoE þfu. „út{s™tu Ëk…, Ënfth, Ëw{u¤ y™u ËkðtrŒ‚tÚte

MÚttr™f rðftË™t ft{tu{tk W{k„¼uh ¼t„ ÷E þfu.

ftu™u ÷t¼ {¤e þfu ?

su „t{u „út{ …k[tÞ‚™e [qkxýeytu ËðoËk{r‚Úte y™u rð™t rðhtuÄu ƒe™ nheV ÚttÞ

‚u „út{ …k[tÞ‚tu™u ÷t¼ {¤e þfu.

ËntÞ™wk Ätuhý :-

yt Þtus™t{tk ðM‚e™t Ätuhýu Ë{hË „út{ …k[tÞ‚™u «tuíËtnf y™wŒt™ yt…ðt{tk

ytðu Au.

¢{ rð„‚ «tuíËtnf

y™wŒt™™e hf{

1 5000 ËwÄe™e ðM‚e Ähtð‚e „út{ …k[tÞ‚ 1,00,000/-

Ë{hË ƒ™u ‚uðt rfMËt{tk

2 5000 Úte ðÄw ðM‚e Ähtð‚e „út{ …k[tÞ‚ 1,50,000/-

Ë{hË ƒ™u ‚uðt rfMËt{tk

3 5000 ËwÄe™e ðM‚e Ähtð‚e „út.…k. Ë‚‚ 1,25,000/-

ƒeS ð¾‚ Ë{hË ƒ™u ‚uðt rfMËt{tk

(¢{-1{tk Œþtoðu÷ y™wŒt™™e hf{{tk

25% ðÄthtu)

4 5000 Úte ðÄthu ðM‚e Ähtð‚e 1,87,500/-

„út.…k. Ë‚‚ ƒeS ð¾‚ Ë{hË ƒ™u ‚u

rfMËt{tk (¢{-2{tk Œþtoðu÷ y™wŒt™™e

hf{{tk 25% ðÄthtu)

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft/rsÕ÷t …k[tÞ‚

Ë{hË „út{ …k[tÞ‚™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

ËkÏÞt - 46 31 7 -

«tuíËtnf

y™wŒt™™e - 52.75 34.375 7.00 -

hf{

‚eÚto„út{

Þtus™t™tu nu‚w :-

„út{ rðM‚th™t ÷tuftu ftu{e ËŒT¼tð y™u ¼tE[tht™e ¼tð™tÚte hnu ‚u{s „t{{tk

ftuE…ý ò‚™t xkxt/VheÞtŒ ™ hnu ‚u nu‚wk Au.


su „t{{tk AuÕ÷t …tk[ ð»to ŒhBÞt™ ftuE „w™tu ™ ™tUÄtÞtu ntuÞ, ftuE…ý ò‚™t

VtusŒthe „w™t fu ‚fhth ÚtÞu÷ ™ ntuðe òuEyu ™þtƒkÄe fu {tŒf ÿÔÞtu™wk Wí…tŒ™/

ðu[tý Út‚wk ™ ntuðwk òuEyu ‚u{s ‚u™t ¼k„ yk„u™tu ftuE „w™tu ÚtÞu÷ ™ ntuðtu òuEyu.

ËntÞ™e hf{ :-

‚eÚto„út{ yk„u „út{ …k[tÞ‚™e …ËkŒ„e {txu ™¬e fhu÷ ƒtƒ‚tu™t 100 „wý

™¬e fhðt{tk ytðu÷ Au. 100 …ife ytuAt{tk ytuAt 50 „wý {u¤ð‚e „út.…k.™u

rsÕ÷t fûtt™e Ër{r‚ îtht ‚eÚto„út{ ònuh fhe Yt. 1,00,000 (ykfu Yr…Þt

yuf ÷t¾ …wht) …whMfth ‚hefu yt…ðt{tk ytðu Au. …whMfth™e hf{™tu W…Þtu„

ËkƒkrÄ‚ „út{ …k[tÞ‚u „út{ Ë¼t{tk ™¬e fhu÷ ð…htþ™t Ätuhýtu {wsƒ fhðt™tu

hnu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚/rsÕ÷t …k[tÞ‚.

9

„tkÄe™„h rsÕ÷t{tk AuÕ÷t 5 ð»to{tk ‚eÚto„út{ Þtus™t™e

ÂMÚtr‚ Œþtoð‚w …ºtf (Yt. ÷t¾{tk)

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

ònuh ÚtÞu÷

‚eÚto„út{ - - 9 1 -

…whMfth

™e hf{ - - 9-00 1-00 -

…k[tÞ‚ ½h- ‚÷txe-¢{ {kºte ytðtË


ssohe‚ „út{ …k[tÞ‚ fu su ƒuËðt÷tÞf ™ ntuÞ, W…Þtu„{tk ÷E þftÞ ‚uðt ™

ntuÞ ‚u™u ‚tuze ‚u™e søÞtyu yÚtðt rð¼ts™ ËkŒ¼uo ™ðe h[t™th „út{ …k[tÞ‚{tk

…k[tÞ‚ ½h ¢{-‚÷txe ytðtË W…÷çÄ fhtððt™tu Au.


sYheÞt‚ðt¤e ssohe‚ „út{ …k[tÞ‚™u/™ðe™ h[tÞu÷ „út{ …k[tÞ‚™u yt

Þtus™t™tu ÷t¼ {¤e þfu.

™tkýtkfeÞ ËntÞ :-

…k[tÞ‚ ½h-ft{-‚÷txe ytðtË {txu Yt. 3.32 ÷t¾™e ËntÞ yt…ðt{tk ytðu

Au.

Ëk…fo :-

ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚ / rsÕ÷t …k[tÞ‚

…k[tÞ‚ ½h-¢{-‚÷txe ytðtË™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

…k[tÞ‚ ½h 4 1 - - -

™e ËkÏÞt

ËntÞ™e 9.08 3.15 - - -

hf{

Ëkfr÷‚ ƒt¤rðftË Þtus™t


Ëkfr÷‚ ƒt¤rðftË Þtus™t™t ƒu nu‚wytu Au.

(1) Ët{tLÞ nu‚w :

3 ð»toÚte 6 ð»to™t ƒt¤ftu, Ë„¼to {t‚tytu, Ätºte {t‚tytu y™u rfþtuheytu™wk

…tu»tý M‚h Ÿ[wk ÷tððwk.

(h) rðrþ»x nu‚w :

(1) Ë„¼to {t‚tytu y™u Ätºte {t‚tytu ‚u{s rfþtuheytu™u yt …tu»tý

{qÕÞ ™tM‚t™tu ÷t¼ yt…e ‚uytu™wk …tu»tý M‚h ËwÄthðwk.

(h) 3 Úte 6 ð»to™t ƒt¤ftu™u …tu»týÞwõ‚ ytnth yt…e ™ƒ¤t ƒt¤ftu™wk

«{tý ½xtzðwk.

Ëkfr÷‚ ƒt¤rðftË Þtus™t þt {txu ?

(1) yt…ýt Œuþ{tk {t™ðþÂõ‚ rðfËtððt.

(h) ƒt¤f™t ËðtO„e rðftË suðt fu, þtherhf, {™tuði¿ttr™f y™u Ët{trsf

rðftË™tu {sƒq‚ …tÞtu ™tk¾ðt.

(3) ƒt¤{]íÞw, ƒt¤ {tkŒ„e, fw…tu»tý ‚u{s yÄðå[uÚte þt¤t Atuze s™th

ƒt¤ftu™wk «{tý ½xtzðwk.

(4) ƒtr¤ðftË™u ðu„ yt…ðt {txu rðrðÄ rð¼t„tu ËtÚtu òr‚ y™u y{÷

yk„u yËhfthf Ëkf÷™ fhðwk.

(…) ythtuøÞ, rþûtý îtht ƒt¤ftu™wk …tu»tý y™u ythtuøÞ yk„u™e {t‚tytu™e

ftÞoŒût‚t ðÄthðe.

Ëkfr÷‚ ƒt¤rðftË Þtus™t nuX¤ yt…ðt{tk ytð‚e Ëuðtytu

- …qðo «tÚtr{f rþûtý

- …qhf …tu»tý ytnth

- htu„ «r‚fthf hËeytu

- ythtuøÞ ‚…tË

- ËkŒ¼o r™»ýtk‚ Ëuðtytu

- …tu»tý ythtuøÞ rþûtý

10

6 ð»toÚte ™e[u™e ðÞ™t ƒt¤ftu {txu s yt Ëuðtytu {ÞtorŒ‚ ht¾ðt{tk ytðe Au.

Ëkfr÷‚ ƒt¤rðftË Þtus™t yk‚„o‚ …qhf …tu»tý Þtus™t™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf 76400 8200 8200 80739 89050

rËÂæÄ 72560 57941 71458 79739 46281

- rfþtuhe þÂõ‚ Þtus™t :

yt Þtus™t nuX¤ 11 Úte 18 ð»to™e rfþtuheytu™u ytEËezeyuË îtht

…qhf …tu»tý ytnth{tk ytðhe ÷uðt{tk ytðu Au. ‚Útt ‚u™u ÷„‚t ythtuøÞ

rþûtý yk„u™e ƒu y™u ºtý rŒðË™e rþƒeh Þtusðt{tk ytðu Au. y™u ‚u

îtht ‚t÷e{ yt…ðt{tk ytðu Au.

rfþtuhe þÂõ‚ Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚

ð»to 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

ËkÏÞt 5200 6952 11976 7461

ËntÞ™e hf{ 1.03 1.43 2.02 1.28

- ƒtr÷ft Ë{]rØ Þtus™t :

yt Þtus™t nuX¤ ‚t. 1…-8-97 …Ae „heƒe hu¾t ™e[u Sð‚t „út{eý

y™u þnuhe rðM‚thtu™t fwxwkƒtu™u «Út{ ƒt¤fe sL{u íÞthu sL{tk‚h y™wŒt™

Yt. 500/- yt…ðt™e Þtus™t Au. yt{ yuf fwxwkƒ™e «Út{ y™u ƒeS

(ƒu) ƒt¤fe sL{u íÞthu sL{tk‚h ÷t¼ yt…ðt{tk ytðu Au.

íÞthƒtŒ ƒt¤fe …nu÷tk Ätuhý{tk yÇÞtË {txu Œt¾÷ ÚttÞ íÞthu rþ»Þð]r¥t

…uxu Yt. 300/- y™wŒt™ yt…ðt{tk ytðu Au. yt{, …nu÷t ÄtuhýÚte [tuÚtt

Ätuhý ËwÄe yÇÞtË fh‚e ƒtr÷ft™u Yt. 300/- Œh ð»tuo rþ»Þð]r¥t ‚hefu

yt…ðt{tk ytðu Au.

‚u …Ae … Úte 10 Ätuhý{tk yÇÞtË [t÷w ht¾u ‚tu Œh ð»tuo Yt. 500/-

rþ»Þð]r¥t y™wŒt™ yt…ðt{tk ytðu Au. yt{ „heƒe hu¾t ™e[u Sð‚t

fwxwkƒ™e ƒt¤feytu Ëthe he‚u yÇÞtË fhu y™u ‚u{™wk Sð™Ätuhý ô[wk

ytðu ‚uðtu Ëhfth©e™tu ytþÞ hnu÷tu Au.

ƒtr÷ft Ë{]ÂæÄ Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚ :

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

sL{tu¥th ËkÏÞt 2080 897 2476 287 451

÷t¼ hf{ 5.99 4.49 12.38 1.44 2.26

rþ»Þð]r¥t ËkÏÞt 1026 1585 1303 1642 2633

ËntÞ hf{ 13.96 4.94 5.24 6.19 13.38

r[hkSðe Þtus™t

r[hkSðe Þtus™t™tu nu‚w

Ë„¼toðMÚtt ‚u{s «Ëqr‚ ŒhBÞt™ Út‚t {t‚t {]íÞwŒh™u yxftððtu.

«Út{ yXðtzeÞt ŒhBÞt™ Út‚t ƒt¤ {]íÞwŒh™u yxftððtu.

r[hkSðe Þtus™t þwk Au ?

r[hkSðe Þtus™t yux÷u {t‚tytu y™u ƒt¤ftu™t ƒ[tð {txu „wsht‚ htßÞ™t

ythtuøÞ y™u …rhðth fÕÞtý rð¼t„ îtht y{÷{tk {wfðt{tk ytðu÷e Þtus™t,

su «Ëqr‚™t Ë{Þu WŒT¼ð‚e {w~fu÷eytu Ët{u hûtý yt…u Au. ytŠÚtf {w~fu÷eytu

yÚtðt y…qh‚e ðtn™ ÔÞðnth™e Ëð÷‚™u fthýu ½ýe «Ëq‚t {rn÷tytu ÞtuøÞ

Ëthðth {txu ÷t¼ ÷E þft‚e ™Úte. r[hkSðe Þtus™t nuX¤ „heƒe hu¾t ™e[u

Sð‚e ftuE …ý «Ëq‚t {t‚t Ëhfth îtht ™¬e fhtÞu÷t ¾t™„e Œðt¾t™t{tk

rð™t {qÕÞu «Ëqr‚ fhtðe þfu Au.

yt Þtus™t™tu ÷t¼ ftuý ÷E þfþu ?

„heƒe hu¾t nuX¤ Sð‚e ftuE …ý Ë„¼to {rn÷t ‚Útt ytðfðuhtu ™ ¼h‚e

y™wËqr[‚ s™òr‚™e ‚{t{ Ë„¼to {rn÷tytu™u yt ÷t¼ {¤þu.

Œðt¾t™t™tu ¾[o fuðe he‚u [qfðtþu ?

r[hkSðe Þtus™t nuX¤ Œðt¾t™t{tk Œt¾÷ Út™th «Ëq‚tyu Œðt¾t™t{tk ftuE …ý

hf{ [qfððt™e Út‚e ™Úte. yux÷wk s ™ne …ý Ëthðth {txu™e sYhe Œðtytu …ý

ztìfxh s yt…þu y™u ‚u …ý rð™t {qÕÞu. W…htk‚ ŒŒeo™u ytððt sðt™t ¼tzt …uxu

Yt. 200/- y™u ŒŒeo™e ËtÚtu ytð™th yuf ÔÞÂõ‚™u Yt.50/- ztìfxh îtht MÚt¤

W…h s htufzt yt…ðt{tk ytðþu.

fÞt Œðt¾t™u sE þftþu ?

yt Þtus™t™t ÷t¼tÚteo™u Þtus™t{tk fhth ƒæÄ ÚtÞu÷ ¾t™„e †ehtu„ r™»ýt‚

‚ƒeƒtu™t Œðt¾t™t{tk {V‚ «Ëqr‚ y™u ‚tíft÷ef «Ëqr‚ Ëthðth {¤u Au.

r[hkSðe Þtus™t{tk Ëuðt yt…‚t ztìfxh™e ÞtŒe ythtuøÞ ftÞofh, ™Sf™t

«tÚtr{f ythtuøÞ fuLÿ fu Ët{qrnf ythtuøÞ fuLÿ …hÚte {u¤ðe þftÞ Au.

11

÷t¼tÚteo Þtus™t™tu Ënu÷tEÚte ÷t¼ ÷E þfu ‚u {txu, su ‚u rðM‚th™t †e htu„

r™»ýtk‚ ztìfxh™t Œðt¾t™t ƒnth r[hkSðe Þtus™t™wk ƒtuzo ÷„tðu÷wk òuðt {¤þu.

Ëk…fo : ™Sf™t «tÚtr{f ythtuøÞ fuLÿ/ythtuøÞ f{o[the™tu Ëk…fo fhðtÚte ðÄw

{t„oŒþo™ {¤e þfþu Au.

r[hkSðe Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚

ð»to 2007-08 2008-09 2009-10

ËkÏÞt 1916 1451 1864

ËntÞ™e hf{ 31.99 25.40 33.04

-----

s™™e Ëwhûtt Þtus™t

nu‚w : «íÞuf Œðt¾t™t{tk ÚttÞ ‚tu {t‚t y™u ƒt¤f™wk Sð™ Ëwhrût‚ ÚttÞ.

„heƒ {rn÷tytu™u «Ëqr‚ ð¾‚u y™u «Ëqr‚ ƒtŒ ‚ƒeƒe Ëthðth {¤e þfu ‚u

{txu Þtus™t y{÷{tk {wfðt{tk ytðe Au.

yt Þtus™t™e ËntÞ Ë„¼to {rn÷tytu™u {¤u fu su,

1. „heƒe hu¾t ™e[u Sð‚t fwxwkƒ™e ntuÞ

h. y™wËqr[‚ òr‚ y™u s™òr‚ fwxwkƒ™e {rn÷t ntuÞ

þwk ËntÞ {¤u ?

1. ÷t¼tÚteo {rn÷t™u «Ëqr‚™t ytX fu ƒth yXðtzeÞt …nu÷t Yt.500 htufzt

{¤ðt…tºt Au.

2. …uxt fuLÿ fu Œðt¾t™t{tk Ëwðtðz ÚttÞ ‚tu „útBÞ rðM‚th™e {rn÷t™u

Yt.200 {¤ðt…tºt Au. y™u þnuhe rðM‚th™e {rn÷t™u Yt.100/-

{¤ðt…tºt Au.

3. ÷t¼tÚteo {rn÷t™u fw÷ Yt.700/- {¤ðt…tºt Au.

4. òu ËeÍuheÞ™ «Ëqr‚ fhtððt{tk ytðu ‚tu Yt.1500/- ËntÞ yt…ðt{tk

ytðu Au.

„t{™t ythtuøÞ ftÞofh ƒu™ …tËuÚte Vtu{o y™u ™týtk {¤ðt…tºt Au.



ð»to 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

ËkÏÞt -- 2282 2989 1728

ËntÞ™e

hf{ 12.78 23.03 23.31 41.88

(Yt. ÷t¾{tk)

---

12

„út{ rðftË ûtuºtu

Mðýo sÞkr‚ „út{ Mðhtus„th Þtus™t

Þtus™t™tu nu‚wk :

- yt Þtus™t™tu {wÏÞ WÆuþ „heƒe hu¾t nuX¤ Sð‚t fwxwkƒtu™u Mðhtus„the

{txu ƒUf rÄhtý ‚Útt Ëhfthe ËntÞ‚t æðtht ytðf r™{toý yMfÞt{‚tu

…qhe …tze ºtý ð»to{tk „heƒe™e hu¾tÚte W…h ÷tððt™tu Au.

- ÷t¼ ftu™u {¤u ? „heƒe hu¾t nuX¤ Sð‚tk fwxw kƒtu™t ÔÞÂõ‚„‚

Mðhtus„the yÚtðt MðËntÞ swÚt™t Y…{tk ntuE þfu swÚt yr¼„{ W…h

ðÄw ¼th {qfðt{tk ytðu Au.

þwk ÷t¼ {¤u ? (ËntÞ™e rð„‚)

- ÔÞÂõ‚„‚ Mðhtus„the™u «tusuõx ¾[o™t 30% y™u ðÄw{tk ðÄw Yt.

7,500/- ËƒËeze ËntÞ {¤ðt…tºt Au. yt{ A‚tk y™w.òr‚/

s™òr‚ytu™e ƒtƒ‚{tk 50% ËƒËeze y™u ðÄw{tk ðÄw Yt. 10,000/- hnuþu.

- MðËntÞ swÚttu {txu™e ËntÞ {ÞtoŒt «tusuõx ¾[o™t 50% yÚtðt

ƒe.…e.yu÷ ÷t¼tÚteo ŒeX Yt. 10,000/- «{týu yÚtðt ðÄw{tk ðÄw Yt.

1,25,000/- W…htuõ‚ ºtý …ife su ytuAwk ntuÞ ‚u „ýtþu. ðÄw{tk, ®Ë[tE

…rhÞtus™tytu {txu ËntÞfe …h ™týtkfeÞ {ÞtoŒt ™Úte. («tusuõx ¾[o™t 50%)

Ëk…fo :

- ËkƒkrÄ‚ „t{™t ytE.yth.ze „út{Ëuðf ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚™e

ytE.yth.ze. Ët¾t r™Þt{f©e rsÕ÷t „út{ rðftË yusLËe™e f[uhe.

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf 136 145 225 296 342

rËÂæÄ 175 180 235 333 366

ËntÞ 21.52 18.92 30.81 39.39 41.15

(Yt.÷t¾{tk)

ƒt¤Ë¾t Þtus™t

nu‚w : ƒt¤{]íÞwŒh yxftððt™t nu‚wËh yt Þtus™t y{÷{tk {wfðt{tk ytðe Au.

Þtus™t™tu ÷t¼ ftu™u {¤u ?

- „heƒe hu¾t ™e[u Sð‚t fwxwkƒ™t ™ðò‚ rþþwytu

Þtus™tfeÞ ÷t¼™e rð„‚ :

- r[hkSðe Þtus™t ËtÚtu Ëk÷ø™ ntuÂM…x÷{tk sL{ ÷u‚t ™ðò‚ rþþw™e

‚…tË ƒt¤htu„ r™»ýt‚ ƒu ðth fhu Au. su™tu ftuE …ý [tso ÷uðt{tk

ytð‚tu ™Úte.

- sYh …zu ‚tu rþþw™u Œt¾÷ fhe Ëthðth rð™t {wÕÞu fhðt{tk ytðu Au.



ð»to ËkÏÞt ËntÞ™e hf{

2009-10 1728 18.32

-----

13

EÂLŒht ytðtË Þtus™t (IAY)Þtus™t™tu nu‚wk :

- „heƒe hu¾t ™e[u Sð‚tk ÷ûÞtkf swÚt™t y™w.òr‚/s™òr‚, {wõ‚ fhtðu÷

ðuXeÞt {swh ‚Útt yLÞ ytðtË rðntuýt …rhðthtu™u ytðtË …qht …tzðt.

÷t¼tÚteo™e …tºt‚t™t Ätuhýtu :

- „heƒe hu¾t ™e[u Sð‚tk fwxwkƒtu™e ËkƒkrÄ‚ „t{™e ÞtŒe™t 0 Úte 16

Mftuh Ähtð‚t ‚Útt …tu‚t™tu hnuýtkf™tu Ã÷tux Ähtð‚t ÷t¼tÚteo™u EÂLŒht

ytðtË Þtus™t™tu ÷t¼ yt…e þftÞ Au.

þw ÷t¼ {¤ðt…tºt :

- ™ðt Ëwhrût‚ ytðtË {txu Þwr™x ftuMx Yt. 60,500/- ™¬e fhðt{tk

ytðu÷ Au. su{tk «ð‚o{t™ ËntÞ™wk Ätuhý ™e[u {wsƒ Au.

fuLÿeÞ ËntÞ - Yt. 33,750/-

htßÞ ËntÞ - Yt. 11,250/-

htßÞ …qhf ËntÞ - Yt. 8,500/-

fw÷ Ëhfthe ËntÞ - Yt. 53,500/-

÷t¼tÚteo™tu ©{Vt¤tu - Yt. 7,000/-

fw÷ ËntÞ - Yt. 60,500/-

Ëk…fo :

- „útBÞ fûttyu ËkƒkrÄ‚ „t{™t ytR.yth.ze „út{Ëuðf y„h

‚÷txe-f{-{kºte

- ‚t÷wft fûttyu rðM‚hý yrÄfthe©e (ytE.yu.ðtÞ) y„h ‚t÷wft rðftË

yrÄfthe©e.

- rsÕ÷t fûttyu r™Þt{f©e, rsÕ÷t „út{ rðftË yusLËe™e f[uhe.

EÂLŒht ytðtË Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚ :

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf 615 784 935 974 1985

rËÂæÄ 624 508 1069 979 1986

¾[o 154.98 211.98 248.86 313.53 647.60

(Yt. ÷t¾{tk)

{ntí{t „tkÄe ht»xÙeÞ „út{eý htus„th ƒtknuÄhe Þtus™t

Þtus™t™tu nu‚wk :

- „útBÞ rðM‚th{tk rƒ™fwþ¤ htus„the ðtkhAwf fwxwkƒtu™u Sð™ r™ðton™e

Ëwhrût‚‚t {txu 100 rŒðË™e htus„the™e ƒtknuÄhe yt…ðt™tu Au.

÷t¼ ftu™u {¤e þfu (÷ûÞtkf swÚt) :

- „út{eý fwxwkƒtu™t …wg ðÞ™t 18 ð»toÚte W…h™t ‚{t{ ËŒMÞtu fu suytu

þtherhf ©{ îtht htus„the {u¤ððt EåA‚t ntuÞ ‚uðt ‚{t{ „út{s™tu™u

yt ÷t¼ {¤e þfu.

Þtus™t™tu y{÷ :

- ‚t. 1-4-2008 Úte rsÕ÷t{tk Þtus™t y{÷e ƒ™u÷ Au.

Þtus™t nuX¤ «„r‚ :

ð»to 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf ({t. rŒ™ ÷t¾{tk) 3.35 4.00

rËÂæÄ 0.34 3.83

™týtkfeÞ ¾[o 49.44 643.54

Ëk…qýo MðåA‚t yr¼Þt™

nu‚wk :

- fuLÿ Ëhtfth©e ‚Útt y™u htßÞ Ëhfthe©e™t ËnÞtu„Úte Ëk…wýo MðåA‚t

yr¼Þt™ Þtus™t y{÷{tk Au. su{tk ‚{t{ fwxwkƒtu, þt¤t þti[t÷Þtu,

ytk„ýðtze þti[t÷Þtu ‚Útt Ët{wrnf þti[t÷Þtu™e ËntÞ ‚Útt «[th

«Ëth™e ft{„ehe îtht ‚{t{ ½htu{tk þti[t÷Þtu ‚Útt ÷tuftu{tk MðåA‚t™e

ò„]r‚ ytðu y™u ‚u™e ftÞ{e xuðtu …zu ‚u {txu™e ft{„ehe fhðt{tk ytðu Au.

Þtus™t™t {wÏÞ rËæÄtk‚tu :

- ¾wÕ÷t{tk (ËkztË) þti[r¢Þt ËkŒ‚h ƒkÄ ÚttÞ y™u „útBÞ rðM‚th{tk MðåA‚t

s¤ðtÞ ‚uðe …rhÂMÚtr‚™wk r™{toý fhe ythtuøÞ Sð™þi÷e fu¤ððe.

- Ë½™ «[th «Ëth y™u rþûtý™t {tæÞ{Úte „útBÞ s™‚t{tk MðåA‚t

‚Útt þti[t÷Þ™t {níð yk„u MðåA‚t÷ûte ËwrðÄtytu™e {tk„ W¼e fhe

‚u …wýo fhðe.

14

MðåA‚t™e ò¤ðýe {txu Ëhfth©e™tu ËnÞtu„ «tuíËtnf hf{ yt «{týu Au.

- ÔÞÂõ‚„‚ þti[t÷Þ {txu :

(y) BPL fwxwkƒtu {txu („heƒe hu¾t ™e[u™t 0 Úte 16 Mftuh™t ÷t¼tÚteoytu)

yuf þti[t÷Þ™e Þwr™x ftuMx Y. 2500/- (su{tk fuLÿ Ëhfth©e™e

«tuíËtn™ hf{ Y. 1500/- htßÞ Ëhfth©e™e «tuíËtn™ hf{ Y.

700/- ÷t¼tÚteo Vt¤tu Y. 300/-hnuþu.) (ƒ) APL fwxwkƒtu {txu Y.

1250/- htßÞ Ëhfth©e îtht ËnÞtu„ {¤u Au.

- þt¤t þti[t÷Þ ƒtkÄðt {txu yuf Þwr™x ™e hf{ Y. 20,000/-

- ytk„ýðtze/ƒt÷ðtze þti[t÷Þ{txu yuf Þwr™x™e ðÄw hf{ Y. 2.00

÷t¾ ËwÄe Ët{wrnf þti[t÷Þtu {txu ðÄw{tk ðÄw Yt. 2.00 ÷t¾ ËwÄe™e

ËntÞ W…÷çÄ Au. (su{tk fuLÿ Ëhfth©e 60% y™u …k[tÞ‚ / ÷t¼tÚteo™t

ËnÞtu„ / Vt¤tu 20% hnuþu.) þti[t÷Þ™e sYheyt‚ {wsƒ™e zeÍtE™

y™u ykŒts…ºt {wsƒ ¾[o {kswh Útþu.

r™{o¤ „út{ …whMfth y™u ‚u™t {t…Œkztu. :

su „t{{tk :

(1) 100% ÔÞÂõ‚„‚ fwwxwkƒtu™t ½hu þti[t÷Þ™e ËwrðÄt ntuÞ.

(2) 100% þt¤tytu/ytk„ýðtzeytu{tk y÷„ y÷„ þti[t÷Þ y™u MðåA‚t

ntuÞ.

(3) „t{{tk ¾wÕ÷t{tk {¤íÞt„, …týe™t W…Þtu„ ð„h™t þti[t÷ÞV y™u

{tÚtu {u÷wk W…tzðt™e «Útt ™ ntuÞ.

(4) „t{{tk ‚{t{ rðM‚th{tk MðåA …Þtoðhý™e ò¤ðýe Út‚e ntuÞ.

(5) ‚{t{ þt¤tytu/ytk„ýðtzeytu{tk rðãtÚteoytu™u MðåA‚t ÷ûte xuðtu ntuÞ.

(r™{o¤ „út{ {txu …ËkŒ ÚtÞu÷ „t{tu™u «{tý…ºt, {tu{uLxtu ‚Útt Y. 50

nòh Úte 5 ÷t¾ ËwÄe «tuíËtnf hf{™wk E™t{ ðM‚e™t Ätuhýu fuLÿ Ëhfthe©e

‚hVÚte {nt{rn{ ht»xÙ…r‚©e™t ðhŒT nM‚u ËL{t™…wðof Au.)

Þtus™t™t y{÷efhý {txu ftu™tu Ëk…fo fhðtu.

rsÕ÷t fûttyu : r™Þt{f©e rsÕ÷t „út{ rðftË yusLËe. „tkÄe™„h

‚t÷wft fûttyu : ËƒkrÄ‚ su ‚u ‚t÷wft …k[tÞ‚™t ‚t÷wft rðftË yrÄfthe©e.

„útBÞ fûttyu : ËƒkrÄ‚ su ‚u „út{ …k[tÞ‚™t Ëh…k[©e ‚Útt ‚÷txe f{ {kºte©e.

Ëk…qýo M‚h îtht yr¼Þt™™e «„r‚™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf

ƒe.…e.yu÷ 4670 8625 10823 7654 6549

yu.…e.yu÷ 8570 11527 28246 18837 109868

rËÂæÄ

ƒe.…e.yu÷ 798 2712 1134 784 1351

yu.…e.yu÷ 4523 5740 5812 8375 14797

™týtkfeÞ ËntÞ (Yt.÷t¾{tk)

ƒe.…e.yu÷ 0.26 17.99 29.28 7.88 15.92

yu.…e.yu÷ - - 20.58 4.62 53.98

Ë¾e {kz¤ Þtus™t

nu‚w :

- {rn÷tytu™t ËþÂõ‚fhý ‚Útt ‚uytu™t ytŠÚtf y™u Ët{trsf WíÚtt™™tu Au.

- yt Þtus™t îtht htßÞ Ëhtfhu „út{ rðM‚th™e „heƒ ƒnu™tu™u Ët{qrnf

he‚u Ëk„Xe‚ fhe ‚uytu™u ytŠÚtf he‚u …„¼h fhe ËþÂõ‚fhý™tu

yr¼„{ ht¾u÷ Au.

Ë¾e{kz¤™t WÆuþtu :

- fhfËhÞwõ‚ ƒ[‚™e xuð …tze Ët{wrnf r{÷f‚ Q¼e fhðe.

- þhtVe Œuðt{tkÚte {wõ‚ Útðwk.

- ƒ[‚™e hf{™tu W…Þtu„ ËÇÞtu™t ytŠÚtf, Ët{trsf rðftË ‚Útt

ytfÂM{f ¾[o {txu fhðtu.

- Ët{qrnf ‚tft‚Úte Ët{trsf y™u ytŠÚtf rðftË fhðtu ‚u{s Ë{ts{tk

Út‚t yLÞtÞ, yíÞt[th Ët{u LÞtÞ {u¤ððtu.

15

¾u‚eðtze ûtuºtu

Þtus™t™tu ™kƒh - yuSyth-1.

Þtus™t™wk ™t{ : ËhŒth …xu÷ f]r»t ËkþtuÄ™ …whMfth Þtus™t

fÞt rsÕ÷t {txu : ƒÄt s rsÕ÷tytu {txu

fuðt ¾uzw‚tu™u : ƒÄt ¾uzq‚tu™u

…whMfth™t Ätuhýtu :

1 yt Þtus™t nuX¤ ftuE ¾uzq‚ …tu‚t™e yt„ðe ftuXt ËwÍÚte ™ðe™‚{ xuf™ef îtht

¾uzq‚tu™t {tuxt Ë{wn™u ÷t¼ ÚttÞ ‚uðe ‚f™efe îtht ™¬e fhu÷ 6 ûtuºttu …ife ftuE

…ý ûtuºt{tk yt„ðw «Œt™ fhu‚tu Œhuf ûtuºt{tk «Út{ ytð™th yuf yu{ fw÷ A

¾uzq‚tu™u …whMfth …uxu Y. 51,000/- ‚Útt þt÷ y™u ËL{t™…ºt yt…ðt{tk ytðu

Au.

2 yt W…htk‚ Þtus™t{tk ¼t„ ÷u™th Œhuf ûtuºt{tÚte yLÞ …tk[ …tk[ ¾uzq‚tu™u þt÷

y™u ËL{t™…ºt yt…e ƒnw{t™ fhðt{tk ytðu Au.

ËhŒth …xu÷ f]r»t ËkþtuÄ™ …whMfth Þtus™t nuX¤ ™¬e fhu÷ ûtuºt / rð»tÞtu

rð»tÞ - 1 „wsht‚™t {wÏÞ …tftu …h ™ðe™‚{ «Þtu„ îtht yt„ðe ftuXtËqÍÚte

rðfËtðu÷ ðÄw Wí…tŒ™ yt…‚e ò‚tu™e rËæÄe™wk «Œt™.

rð»tÞ - 2 s¤ Ëk[t÷™ y™u s¤ ÔÞðMÚtt, …eÞ‚ …týe™tu fhfËh¼Þtuo y™u ftÞoût{

W…Þtu„ îtht ytÄw™ef r…Þ‚ …æÄr‚ îtht ËV¤ ™{w™tY…, r™Œþo™Y…

…tf™e ¾u‚e fhe ðÄw Wí…tŒ™ {u¤ððt™e rËÂæÄ™wk «Œt™ y™u ðhËtŒ™t

ðne s‚t …týe™u he[tSO„ y™u swŒe swŒe …æÄr‚ îtht Ëk„ún fhe ‚¤

ô[t ÷tððt ¾uzq‚tu™t ƒntu¤t Ë{wn™u «uhýtY… ƒ™u ‚uðe y™uhe rËÂæÄ™wk

«Œt™.

rð»tÞ - 3 Ëwfe ¾u‚e yk„u™e xuf™ef rðfËtðe yA‚™t Ë{Þu Ëwfe ¾u‚e ûtuºtu {u¤ðu÷

rËæÄe™wk «Œt™.

rð»tÞ - 4 swŒt swŒt …tf …h Sðt‚ r™Þkºtý {txu «Þtu„ îtht …tu‚t™e

yt„ðeftuXtËwÍÚte ™ðe™‚{ Ëkf÷e‚ Sðt‚ r™Þkºtý …æÄr‚{tk {u¤ðu÷

rËæÄe™wk «Œt™.

rð»tÞ - 5 swŒt swŒt …tf {txu htËtÞrýf ¾t‚h™u ƒŒ÷u sirðf ¾t‚h ‚u{s htu„

Sðt‚ r™Þkºtý{tk sk‚w™tþf Œðt™u ƒŒ÷u sirðf r™Þkºtý îtht ðÄw Wí…tŒ™

{u¤ððt™e rËæÄe™wk «Œt™.

rð»tÞ - 6 htßÞ{tk W„tzðt{tk ytð‚t …hk…ht„‚ …tftu™u ƒŒ÷u ™ðe™ …tf Œt¾÷

fhðt yÚtðt ¾u‚e™e rðrðÄ «r¢Þt {txu ¾u‚ W…Þtu„e ytuòhtu™u yt„ðe

ftuXtËwÍÚte rðõËtððt™e rËæÄe™wk «Œt™.

ftu™u ÷t¼ {¤u ?

- yt Þtus™t {rn÷t ËþÂõ‚fhý™e ntuE ‚{t{ «fth™e (ƒe…eyu÷/

yu…eyu÷) ƒnu™tu™u ÷t¼ {¤e þfu …hk‚w «tÄtLÞ ƒe.…e.yu÷ ƒnu™tu™u

yt…ðt™wk Au.

ËntÞ™wk Ätuhý :

- Ë¾‚ {kz¤™wk swÚt A {tË™wk ÚttÞ íÞthu ‚u™wk „úuze„ fhe Ëhfth©e îtht

Yt. 5000/- heðtuÕðª„ Vkz yt…ðt{tk ytðu Au.

- he.ðtu.Vkz {éÞt ƒtŒ swÚt™e ‚{t{ ƒ[‚™t [th ½ýt …iËt fuþ ¢uzex

(ƒUf ÷tu™) ‚hefu yt…ðt{tk ytðu Au.

- ƒUf÷tu™™tu W…Þtu„ swÚt™t ËÇÞtu ytk‚rhf rÄhtý ‚Útt ytŠÚtf «ð]r¥t

{txu fhðt™tu Au.

- {tE¢tu VtE™tLË Ë¾e{kz¤™e ƒnu™tu …h‚ fhu yux÷u ‚uytu™t Wãtu„-

ÄkÄt™e sYrhÞt‚ {wsƒ ƒUf …tËuÚte {tuxe ÷tu™ y…tððt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËƒkrÄ‚ „t{™t ytk„ýðtze

‚t÷wft fûttyu ‚t÷wft …k[tÞ‚ ytE.Ëe.ze.yu{ þt¾t

ð»to 2007-08 2008-09 2009-10

÷ûÞtkf rËÂæÄ ËntÞ ÷ûÞtkf rËÂæÄ ËntÞ ÷ûÞtkf rËÂæÄ ËntÞ

sqÚttu™e 11811181 - 2102 2102 - 2581 2661 -

h[™t

„úuzª„ 212 212 - 1458 1458 - 2267 2267 -

heðtu. 212 212 30.92 1458 1458 89.56 2267 2267 165.79

Vkz

ƒUf 212 - - 1458 157 - 2267 3552 -

÷efus

-----

16

yuSyt2 - 2

Þtus™t™wk ™t{ - y™wËwr[‚ òr‚ y™u y™wËwr[‚ s™ òr‚ rËðtÞ™t

¾uzq‚tu {txu™tu f]r»t rðftË ftÞo¢{ ËntÞ™t Ätuhýtu.

fÞt rsÕ÷t {txu - ‚{t{ rsÕ÷tytu

fuðt ¾uzw‚tu™u ËntÞ - ‚{t{ ¾uzq‚tu ËntÞ™wk Ätuhý

y.™k. ½xf™wk ™t{ ËntÞ™wk Ätuhý

1 ËurLÿÞ ¾t‚h ËurLÿÞ ¾t‚h ‚hefu ÷e÷tu …zðtþ fu ¾tu¤™t ð…htþ

…ife ftuE yuf …æÄr‚ {txu yuf nuõxh ŒeX ¾[o™t

50 xft yÚtðt Y. 1000/- ™e {ÞtoŒt{tk ƒu {tkÚte

su ytuAw ntuÞ ‚u. ðÄw{tk ðÄw 2 nuõxh {txu. ËurLÿÞ

¾t‚h {txu yuf nuõxh ŒeX ¾[o™t 50 xft yÚtðt

Y. 5000/- ™e {ÞtoŒt{tk ƒu {tkÚte su ytuAw ntuÞ ‚u.

fB…tuü ¾t‚h™t ¾t‚h™t ¾tzt {txu ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 225/-

¾tzt ™e {ÞtoŒt{tk ƒu {tkÚte su ytuAw ntuÞ ‚u.

2 sirðf ¾t‚h {tLÞ Wí…tŒftu™t 200-225 „út{ sirðf ¾t‚h

…ufux™e ®f{‚™t 50 xft ™t Œhu yuf ¾uzq‚™u yuf

nuõxhu 10 …ufux Y. 35/-™e {ÞtoŒt{tk ðÄw{tk ðÄw 5

nuõxh {txu.

sirðf ¾t‚h™t sirðf ¾t‚h™t yuf r™Œþo™ {txu Y. 500/-

r™Œþo™

3 ð{eofkB…tuü 30 [tuhË Vqx™t ð{eo fB…tuMx™t yuf Þwr™x™t

ykŒtS‚ ¾[o Y. 3200/- ™t 50 xft ÷u¾u

Y. 1600/- ™e {ÞtoŒt{tk 3 rf÷tu y¤ËeÞt y™u

yuf …tu÷eÚte™ Ëex yuxËtuËo ËntÞ yt…ðt™e hnuþu.

yuf ¾uzw‚ ŒeX ðÄw{tk ðÄw 2 Þw™ex {txu ËntÞ

yt…ðt™e hnuþu.

4 ytE…eyu{ ËtÄ™ ¾t‚t îtht {tLÞ ytE…eyu{ ËtÄ™ Ët{„úe™e

Ët{„úe ¾heŒe™t «r‚ nuõxhu ¾[o™t 50

xft yÚtðt Y. 1500/- ™e {ÞtoŒt{tk ƒu {tkÚte su

ytuAwk ntuÞ ‚u. ðÄw{tk ðÄw 2 nuõxh {txu. ytE…eyu{

ËtÄ™ Ët{„úe ¼th‚ Ëhfth©e îtht ™¬e fhu÷ Ätht

Ätuhýtu {wsƒ™t ntuðt òuEyu.

5 hý‚ez rËðtÞ™e 1. ¼qr{ Akxftð : ÷t¼tÚteo ¾uzq‚tu™u sk‚w™tþf Œðt™t

Sðt‚™t W…ÿð{tk ¾hu¾h ¾[o™t 50 xft y™u «r‚ nuõxhu {n¥t{

ËntÞ™wk Ätuhý Y. 500/- yu ƒu {tkÚte su ytuAw ntuÞ ‚ux÷e hf{™e

ËntÞ yt…ðt™e hnuþu.

2. nðtE Akxftð su rfMËt{tk nðtE Akxftð sYhe

ntuÞ ‚uðt rfMËt{tk ÷t¼tÚteo ¾uzq‚tu™u sk‚w™tþf Œðt™t

¾hu¾h ¾[o™t 50 xft y™u ytu…huþ™÷ [tso

66 2/3 xft hf{™e ËntÞ yt…ðt™e hnuþu.

6 hý‚ez W…îð{tk sk‚w™tþf Œðt ‚Útt nðtE Akxftð™t rfMËt{tk

ytu…huþ™÷ [tSoË ‚u{s …tf

ËnttÞ™wk Ätuhý Ëkhûtý ËtÄ™tu™e ¾heŒe ò¤ððe. xÙtLË…tuxo,

^Þwy÷ [tSoË, {swhe ð„uhu sYhe yt™wËtkr„f

Ëð÷‚tu™tu 100 xft ¾[o htßÞ Ëhfth ¼tu„ðþu.

7 Ëez heÃ÷uþ{uLx 1. {„V¤e ƒes Wí…tŒ™

huþeÞt - {„V¤e™t ËxeoVtEz ƒes Wí…tŒ™{tk

fðeLx÷u Y. 1000/- ÷u¾u ËntÞ.

2. «{týe‚ rƒÞthý f…tË ËxeoVtEz ƒes

Wí…tŒ™ {txu Y. 750/- fðeLx ÷u¾u.

3. ztk„h ƒes Wí…tŒ™

- ztk„h ËxeoVtEz ƒes Wí…Œt™{tk fðeLx÷u

Y.400/- ÷u¾u ËntÞ.

4. {„s ƒes Wí…tŒ™

- {„ ËxeoVtEz ƒes Wí…tŒ™{tk fðeLx÷u

Y.1000/- ÷u¾u ËntÞ.

5. yzŒ ƒes Wí…tŒ™

- yzŒ ËxeoVtEz ƒes Wí…tŒ™{tk fðeLx÷uu

Y.1000/- ÷u¾u ËntÞ.

6. ‚wðuh ËxeoVtEz ƒes Wí…tŒ™{tk fðeLx÷u Y.1000/

17

- ÷u¾u ËntÞ.

7. ½ô ËxeoVtEz ƒes Wí…tŒ™{tk fðeLx÷u Y.500/-

÷u¾u ËntÞ.

8. [ýt ƒes Wí…tŒ™{tk fðeLx÷u Y.750/- ÷u¾u

ËntÞ.

8 ¾wÕ÷e …tE… ÷tE™ yuf nuõxh ŒeX ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.4500/-™e

110 {e.{e. {ÞtoŒt{tk. ƒu {tkÚte su ytuAw ntuÞ ‚u.

9 ‚tz…ºte ‚tz…ºte™e ¾heŒ ®f{‚™t 50 xft ƒu {tkÚte su ytuAwk

ntuÞ ‚u ðÄw{tk ðÄw ®f{‚™t 50 xft yÚtðt Y. 1600/-

™e {ÞtoŒt{tk.

™tUÄ :- Wõ‚ …rhrþü{tk ¢{tkf :9 ‚tz…ºte™t ½xf yk„u Ëhfth©e fûttyuÚte su r™ýoÞ

÷uðtÞ ‚u {wsƒ y{÷ fhðt™tu ntuðtÚte yt yk„u nðu …Ae ÚtÞu÷ r™ýoÞ™e òý

fÞto ƒtŒ y{÷ðthe™e ftÞoðtne fhðt™e hnuþu. íÞtk ËwÄe ‚tz…ºte ½xf™e

y{÷ðthe MÚt„e‚ ht¾ðt™e hnuþu.

10 ™t™e ®Ë[tE Ëð÷‚tu

10.1 ™ðt fwðt

y …Útht¤ s{e™ ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.53,250/- ƒu {tkÚte su

(4 x 20 {e) ytuAwk ntuÞ ‚u.

ƒ …Útht¤ s{e™ ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y. 32,250/- ƒu {tkÚte su


y) rËðtÞ™t

f yuÕÞwðey÷ rðM‚th

1. (2.5 x 20 {e) ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y. 32,250/- ƒu{tkÚte su ytuAwk

ntuÞ ‚u.

2. (4 x 12.5 {e) ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.32,250/- ƒu{tkÚte su ytuAwk

ntuÞ ‚u.

3. (5 x 10 {e) ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.32,250/- ƒu{tkÚte su ytuAwk

ntuÞ ‚u.

4. r™Þ‚ {t… fh‚tk ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.19,500/- ƒu{tkÚte su ytuAwk

ytuAt {t…™t fwðt ntuÞ ‚u.

10.2 ytuE÷ yuÂLs™

y 3.0-3.5 ntu.…t 3. 0-3.5 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt

Y.8,700/- ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

ƒ 5.0 ntu.…t 5.0 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.12,000/

- ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

f 7.5-8.0 ntu.…t 7.5-8.0 nt u.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt

Y.13,500/- ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u

z 10.0 ntu.…t 10.0 nt u.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt

Y.13,875/- ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

10.3 E÷u.{tuxh/…k…Ëux

y 2.0 ntu.…t 2.0 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.8,600/-

ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

ƒ 5.0 ntu.…t 5.0 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.9,750/-


f 7.5 ntu.…t 2.0 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.12,900/


10.4 Ëƒ{Ëeoƒ÷ …k… Ëux

y 3.0 ntu.…t 3.0 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.15,750/


ƒ 5.0 ntu.…t 5.0 ntu.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y. 22,350

/- ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

f 7.5 ntu.…t 7.5 ntu.…t ¾[o™t 75 xft Y. 27,975/- ƒu{tkÚte

su ytuAwk ntuÞ ‚u.

z 10.0 ntu.…t 10.0 nt u.…t ¾[o™t 75 xft yÚtðt

Y.33,525/- ƒu{tkÚte ytuAwk ntuÞ ‚u.

10.5 yLzh „útWLz …tE… ÷tE™ (ytËËeËe)

y …Útht¤ s{e™ ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.9,000/- ƒu{tkÚte su


18

ƒ yuÕÞwðey÷ rðM‚th ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y. 12,300/- ƒu{tkÚte su


10.6 yLzh „útWLz …tE… ÷tE™ (…eðeËe)

y …Útht¤ s{e™ ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y. 10,700/- ƒu{tkÚte su


ƒ …Útht¤ s{e™ ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.8,450/- ƒu{tkÚte su

(90x 150 {e.) ytuAwk ntuÞ ‚u.

f yuÕÞwðey÷ rðM‚th ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.14,250/- ƒu{tkÚte su


z yuÕÞwðey÷ rðM‚th ¾[o™t 75 xft yÚtðt Y.11,250/- ƒu{tkÚte su

(90 x 200 {e.) ytuAwk ntuÞ ‚u.

10.7 WíVtux™ y™u Ëthft{ / 75 xft ÷u¾u ŒthŒeX Yt. 38/-

11 Mxtuhus ƒe™ Þw™ex ŒeX ®f{‚™t 50 xft yÚtðt Y.800/- ™e

{ÞtoŒt{tk ËntÞ {¤ðt …tºt.

…tf Ëkhûtý ËtÄ™tu y. ntÚtÚte [t÷‚t ËtÄ™™e ®f{‚™t 50 xft

yÚtðt Y.800/-ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

ƒ. …tðhÚte [t÷‚t ËtÄ™™e ®f{‚™t 50 xft

yÚtðt Y.3000/- ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

12 ËwÄthu÷ ¾u‚ ytuòhtu y. ntÚt/ƒ¤ŒÚte [t÷‚t ytuòh™e ®f{‚™t 50

xft yÚtðt Y. 1600/- ƒu {tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

ƒ. …tðhÚte [t÷‚t ytuòh™e ®f{‚™t 50 xft

yÚtðt Y. 5000/- ƒu {tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u.

-----

yuSyth-11

Þtus™t™wk ™t{ - ¾u‚e{tk òu¾{ Ët{u Ëkhûtý

(y) ¾t‚uŒth ¾uzq‚tu™e yfM{t‚ rð{t Þtus™t.

fÞt rsÕ÷t {txu - ‚{t{ rsÕ÷t {txu

fuðt ¾uzq‚tu™u ÷t¼ - 12 Úte 70 ð»to™e ô{h™t ÔÞÂõ‚„‚ fu ËkÞwõ‚™t ™t{u ‚{t{

¾uzq‚tu s{e™ Äthý fh™th ƒÄts ¾t‚uŒth ¾uzq‚tu™u rð{t™tu

÷t¼ - ¾t‚uŒth ¾uzq‚tu fu su{™wk yt…½t‚ fu fwŒh‚e {]íÞw rËðtÞ,

Œuþ™t ftuE…ý ¼t„{tk ftuE …ý «fth™t yfM{t‚™t fthýu,

{]íÞw™t rfMËt{tk ðthËŒth™u Y.1,00,000/- ™e rð{t™e

hf{ {¤ðt …tºt Au. ßÞthu ftÞ{e y…k„‚t™t rfMËt{tk (yuf

yk„ yÚtðt ƒu yk„ su{tk ytk¾, …„, ft™, ntÚt „w{tð‚tk)

Y.50,000/- ™e rð{t™e hf{ {¤ðt…tºt Au.

yt {txu ƒ™tð™e ‚the¾Úte ºtý {tË{tk rsÕ÷t ¾u‚eðtze

yrÄfthe©e™u yhS fhðt™e hnuþu.

(ƒ) …tf rð{t Þtus™t :

fÞt rsÕ÷t {txu - ‚{t{ rsÕ÷t {txu

fuðt ¾uzq‚tu™u ÷t¼ - ‚{t{ ¾uzq‚tu™u

ËntÞ™t Ätuhýtu - ™e[u™t …tftu™tu ht»xÙeÞ f]r»t rð{t Þtus™t{tk Ë{tðuþ

fhðt{tk ytðu Au.

¾heV …tftu - ztk„h, ƒtshe, {ftE, {„V¤e, swðth, ht„e, ‚wðuh, {„,

{X, yzŒ, ‚÷, rŒðu÷t, f…tË, fu¤.

hrð W™t¤wk …tftu - r…Þ‚ ½ô, rƒ™ r…Þ‚ ½W htE y™u ËhËð, [ýt, W™t¤w

ƒtshe, W™t¤w {„V¤e, ƒxtxt, SY, ðheÞt¤e,

EËƒ„w÷, zwk„¤e, ÷Ëý, ™t™t y™u rË{tk‚ ¾uzq‚tu™u …tf

rð{t™t r«{eÞ{™e hf{{tk 10% ™t Ätuhýu ËƒËeze

yt…ðt{tk ytðu Au. ¾uzq‚u [wfððt™t Út‚tk r«r{Þ{™t Œh

su ‚u É‚w™t Ëhfth©e™t Xhtð{tk ™¬e fhðt{tk ytðu Au.

19

yuSyt2-9

Þtus™t™wk ™t{ - ðfoÃ÷t™ Þtus™t™t ¾uzq‚ ÷ûte ½xftu™t ËntÞ™t Ätuhýtu

y.™k ½fx™wk ™t{ ËntÞ™wk Ätuhý

1. ztk„h ([tu¾t {txu)

1 zu{tuLMxÙuþ™ ytuV EB«wðz …ufus Y. 2500/- «r‚ yufh (r™Œþo™ (0.40 nu.)

ytuV «uõxtEË

2 zu{tuLMxÙuþ™ ytu™ ËeMx{ ytuV Y. 3000/- yufh (r™Œþo™ (0.40 nu.)

htEË ELxu™ËeVefuþ™

3 zu{tuLMxÙuþ™ ytu™ ntEƒúez Y. 3000/- «r‚ yufh (r™Œþo™ (0.40 nu.)

htEË xuf™tu÷uS

4 ntEƒúez htEËƒes rð‚hý ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 2000/- «r‚

fhðe, ƒu{tkÚte ytuAwk ntuÞ ‚u.

5 ðÄw Wí…tŒ™ yt…‚e ò‚tu ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.5/- «r‚ rf÷tu ƒu{tkÚte

(sÚÚtt™wk ƒes rð‚hý) ytuAwk ntuÞ ‚u.

6 ðÄw Wí…tŒ™ yt…‚e ò‚tu ™wk Ëez rð™t {wÕÞu.

Ëez {e™efexË

7 Ëwû{ ‚íð ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 500/- «r‚ nuõxh

ƒu{tkÚte ytuAwk ntuÞ ‚u

8 ÷tE{ª„ ([w™tu) ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 500/- «r‚ fðe. ƒu{tkÚte ytuAwk ntuÞ

‚u.

9 htËtÞrýf sk‚w™tþ™ Œðt y™u ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.500/- «r‚ fðe. ƒu{tkÚte ytuAwk ntuÞ ‚u.

ƒtÞtu …uMxeËtEz

10 Vt{oË VeÕz Mfq÷ 30 ¾uzq‚™e yuf ¾uzq‚™u …whu …whe ËeÍ™™e

‚t÷e{ Y. 17000/-

(«r‚ ÷t¼tÚteo ð»to ŒhBÞt™ 2.00 nuõxh ËwÄe E™…wx ËƒËeze {¤ðt …tºt Au.)

2. ½ô™t …tf {txu

y.™k ½xf™w ™t{ ËntÞ™wk Ätuhý

1 zu{tuLMxÙuþ™ytuV EB«wðz …ufus Y.2000/- «r‚ yufh (r™Œþo™-0.40 nu)

ytuV «uõxtEËeË

2 ƒes rð‚hý ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.5/- «r‚ fe÷tu ƒu{tkÚte

su ytuAwk ntuÞ ‚u.

3 Ëwû{ ‚íð ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.500/- «r‚ nuõxh


4 SÃË{ ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.500/- «r‚ nuõxh


5 Vt{oË VeÕz Mfq÷ 30 ¾uzq‚™e yuf yuf ¾uzq‚™u …whu…whe ËeÍ™™e

‚t÷e{ Y.17000/-

3 ÄtLÞ …tf (ƒtsht, swðth yLÞ) {txu

1 zu{tuLMxÙuþ™ytuV EB«wðz …ufus Y.2000/- «r‚ yuf (r™Œþo™-0.40) nuõxh

ytuV «uõxÙtEËes

2 ƒes rð‚hý ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 800/- «r‚ fhðe.


3 Ëwû{ ‚íð ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 500/- «r‚ nuõxh


4 SÃË{ ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 500/- «r‚ nuõxh


5 Vt{oË VeÕz Mfq÷ 30 ¾uzq‚™e yuf yuf ¾uzq‚™u …whu…whe ËeÍ™™e

‚t÷e{ Y.17000/-

4 {ftE …tf {txu

1 «{týe‚ ƒes rð‚hý ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.1200/- ƒu{tkÚte su

ytuAwk ntuÞ ‚u.

2 Ëkf÷e‚ ¾t‚h ÔÞðMÚtt ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y.1250/- «r‚ nuõxh

ƒu{tkÚte su ytuAwk ntuÞ ‚u

3 Ëkf÷e‚ Sðt‚ r™Þkºtý ¾[o™t 50 xft yÚtðt Y. 750/- «r‚ nuõxh


4 Ëez {e™efexË rð™t {wÕÞu

5 f]r»t Þtkºtefhý {txu

1 xÙuõxh ¾[o™t 25 xft Y.45000/-™e {ÞtoŒt{tk

(40 yu[.…e) ËwÄe™t xÙuõxh {txu

2 …tðh xe÷h ¾[o™t 40 xft Y.45000/- ™e {ÞtoŒt{tk

(8 ƒe.yu[.…e.) yÚtðt ‚uÚte ðÄw …tðh xe÷h

{txu ne÷eheÍeÞ™ {txu

3 ËuÕV «…u÷z he…h …uze ¾[o™t 25 xft Y. 40.000/- ™e {ÞtoŒt{tk

xÙtLËÃ÷tLxh y™u yLÞ ƒeò

Ëe{e÷eÞh Ëu÷ «…u÷z {þe™

4 ¾tË «fth™t …tðh 1) ¾[o™t 25 xft Y. 15000/- ™e

{ÞtoŒt{tk ¾tË «fth™t ðth Ëk[t÷e‚ ËtÄ™tu

suðt fu …tuxuxtu Ã÷tLxh, …tuxuxtu ze„h, {„V¤e

20

ze„h, MxÙe… ze÷, xÙuõxh Ëk[t÷e‚ he…h,

f÷e™h {fT „úuzh, …tðh ðezh, {e™e htEË

{e÷, Œt÷ {e÷, fÕxe …u¢.

2) ¾[o™t 40 xft Y.20.000/- ™e

{ÞtoŒt{tk ¾tË «fth™t …tðh Ëk[t÷e‚ ËtÄ™tu

suðt fu, Shtu xe÷, he„ …ex ze÷h, Vxeo÷tEÍh

ze, huEÍz ç÷uEz Ã÷tLxh, Ëw„h fu™ fxh,

Ã÷tLxh, …tuMx ntu÷ ze„h, htuxtuðuxh, MxÙtuð he…h,

¢tu… he…h, nu…e Ëezh, ðuSxuƒ÷ xÙtLËÃ÷tLxh.

5 {t™ð Ëk[t÷e‚ ËtÄ™tu ¾[o™t 25 xft Y.2000/- ™e {ÞtoŒt{tk.

6 …þw Ëk[t÷e‚ ytuòhtu ¾[o™t 25 xft Y.2500/-™e {ÞtoŒt{tk.

7 …þw Ëk[t÷e‚ xw÷ fuheÞh ¾[o™t 25 xft Y.6000/-™e {ÞtoŒt{tk

8 …tðh Ëk[t÷e‚ ËtÄ™tu xÙuõxh ¾[o™t 25 xft Y. 10,000/- ™e {ÞtoŒt{tk

yu{ƒe/zeMf ç÷tW, nuhtu,

…tðh xe÷h fÕxeðuxh, Ëezf{ Vxeo÷tEÍh zÙe÷

9 …tðh ÚtúuËh (ƒÄts «fth™t) ¾[o™t 25 xft Y.12,000/-™e {ÞtoŒt{tk.

10 zeÍ÷/E÷uõxÙef …k…Ëux ¾[o™t 50 xft Y.10,000/-™e {ÞtoŒt{tk

zeÍ÷/E÷u. …k… Ëux 7.5/ 5 ËwÄe™t

11 fu™tuðezh ¾[o™t 50 xft Y. 3000/- ™e {ÞtoŒt{tk.

6 …tf Ëkhûtý ËtÄ™tu

1 {t™ð Ëk[t÷e‚ ¾[o™t 25 xft Y.800/-™e {ÞtoŒt{tk.

2 …tðh Ëk[t÷e‚ ¾[o™t 25 xft Y.2000/- ™e {ÞtoŒt{tk

3 xÙuõxh Ëk[t÷e‚ ¾[o™t 25 xft Y.4000/- ™e {ÞtoŒt{tk.

4 yuhtu ç÷tMx M…uÞh ¾[o™t 25 xft Y.2000/-™e {ÞtoŒt{tk.

5 fBƒtE™ ntðuoMxh ¾[o™t 25 xft Y.1.50/- ÷t¾™e {ÞtoŒt{tk.

¾u‚eðtze ûtuºtu ÚtÞu÷ «„r‚™e rð„‚ :

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

¼ti‚ef 51,559 1,13,885 1,13,305 64.457 96,087

rËÂæÄ 50,015 1,13,908 1,08,529 63,801 85,416

™týtkfeÞ ËntÞ 139.80 122.51 238.70 199.60 147.30

(Yt. ÷t¾{tk)

Ëk…fo : ËƒkrÄ‚ „t{™t „út{ Ëuðf / ‚t÷wft fûttyu rðM‚hý yrÄfthe©e (¾u‚e)

Ë{ts fÕÞtý ûtuºtu :

- þiûtrýf Þtus™tytu :

(1) …rhrût‚÷t÷ {s{wŒth …qðo yuË.yuË.Ëe. rþ»Þð]r¥t™e Þtus™t :- rsÕ÷t™t

y™wËqr[‚ òr‚™t Ätuhý-1 Úte 10{tk yÇÞtË fh‚tk ƒt¤ftu™u ™e[u™e rð„‚u

rþ»Þð]r¥t yt…ðt{tk ytðu Au.

Ätuhý rð„‚ rþ»Þð]r¥t™t Œh (ðtŠ»tf)

1 Úte 4 fw{th Yt. 75/-

fLÞt Yt. 100/-

5 Úte 7 Ëhfthe þt¤t Yt. 125/-

¾t™„e þt¤t Yt. 200/-

8,9 y™u 10 Ëhfthe yÚtðt Yt. 200/-

Ëhfth {tLÞ þt¤t

(2) {wr™ {u‚hts yMðåA ÔÞðËtÞ htßÞ rþ»Þð]r¥t.

yMðåA ÔÞðËtÞ{tk htuftÞu÷ ðt÷eytu™t ƒt¤ftu™u yuË.yuË.Ëe …nu÷t™t

yÇÞtË {txu þiûtrýf ËntÞ yt…ðt{tk ytðu Au.

½hu hne™u ¼ý‚t Atºtt÷Þ{tk hne™u ¼ý‚tk.

rðãtÚteoytu {txu ({trËf) rðãtÚteoytu {txu ({trËf)

Ätu. 1 Úte 5 {txu Yt. 40/- Ätu. 3 Úte 8 {txu Yt. 300

Ätu. 6 Úte 8 {txu Yt. 60 Ätu. 9 Úte 10 Yt. 375/-

Ätu. 9 Úte 10 {txu Yt. 75/-

(3) {V‚ „ýðuþ ËntÞ :-

yt Þtus™t nuX¤ y.òr‚™t Ätu. 1 Úte 7 {tk yÇÞtË fh‚t ƒt¤ftu™u Yt. 150

™e {ÞtoŒt{tk ƒu òuze „ýðuþ ht¾ðt{tk ytðu Au. ytðf{ÞtoŒt Ätuhý ƒe.…e.yu÷ {wsƒ™wk

Xhtðu÷ Au.

(4) yr‚…At‚ òr‚™t ƒt¤ftu™u ¾tË rþ»Þð]r¥t :-

y™w.òr‚ …ife yr‚ …At‚ òr‚ suðe fu ðtÂÕ{f, ntze, ™trzÞt, Ëu™ðt,‚whe,

„htu, Œr÷‚ ƒtðt y™u ðýfh ËtÄw òr‚ytu™t Ätu. 1 Úte 7 {tk fw{th™u Yt. 450/- y™u

fLÞt™u Yt. 600/- ðtŠ»tf rþ»Þð]r¥t yt…ðt{tk ytðu Au.

Ätu.8 Úte 10{tk fw{th™u Yt. 300/- y™u fLÞt™u Yt. 400/- ðtŠ»tf rþ»Þð]r¥t

yt…ðt{tk ytðu Au. yt yk„u ftuE ytðf{ÞtoŒt ™Úte.

21

(5) ËhMð‚e ËtÄ™t Þtus™t (ËtEf÷ ¼ux) :-

Ätu.8 {tk yÇÞtË fh‚e y™w.òr‚™e rðãtÚteoytu™u yÇÞtË {txu ðÄtht™e Ë„ðz

{¤u ‚u nu‚wÚte ËtÞf÷ ËntÞ ‚hefu Wå[f Yt. 1500/- [ufÚte yt…ðt™wk Xhtðu÷ Au.

yt Þtus™t nuX¤ …tu‚t™t hnuXtýÚte yðh-sðh fhe™u yLÞ „t{/þnuh{tk ytðe

™u þt¤t{tk ¼ýðt ytð-ò fh‚e fLÞtytu™u s ÷t¼ {¤ðt…tºt Au.

„út{ rðM‚th{tk Yt.15,976/- y™u þnuhe rðM‚th{tk Yt. 21,206/-™e ðtŠ»tf

ytðf Ähtð‚t fwxwkƒtu™t ðt÷eytu™e fLÞtytu™u ÷t¼ {¤ðt…tºt Au.

(6) ËwƒuŒth ht{S ytkƒuzfh Atºtt÷Þ Þtus™t :-

y™w.òr‚™t rðãtÚteoytu {txu MðiÂåAf ËkMÚttytu {thV‚u htßÞ{tk „útkx-E™-

yuEz Atºtt÷Þtu [÷tððt{tk ytðu Au. su{tk rðãtÚteoytu™u hnuðt-s{ðt™e {V‚ Ë„ðz

yt…ðt{tk ytðu Au.

(1) rðãtÚteo ŒeX {trËf Yt. 600/- ÷u¾u yÚtðt ÚtÞu÷ ¾[o ƒu{tkÚte su ytuAwk

ntuÞ ‚u 10 {tË ËwÄe yt…ðt{tk ytðu Au.

(2) rðãtÚteo ŒeX Yt.50/- {ft™ ¼tzt …uxu „útBÞrðM‚th{tk.

(3) rðs¤efhý {txu 90 xft fw÷¾[o™t yÚtðt Yt.2500/-™e {ÞtoŒt{tk

[wfððt{tk ytðu Au.

Ë{tsfÕÞtý ûtuºtu þiûtrýf Þtus™t nuX¤ «„r‚™e rð„‚:

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

{¤u÷ „útkx 89.89 114.52 101.25 126.07 182.04

{¤u÷ ¾[o 88.73 113.05 94.87 125.36 181.77

rðãtÚteoytu™e 8694 9568 7032 8783 9557

ËkÏÞt

* Ë{ts fÕÞtý ûtuºtu ythtuøÞ - „]nr™{toý™e Þtus™tytu :-

(1) {V‚ ‚ƒeƒe ËntÞ :- y™wËqr[‚ òr‚™t ŒŒeoytu™u ™e[u {wsƒ {V‚ ‚ƒeƒe

ËntÞ yt…ðt{tk ytðu Au.

(1) xe.ƒe.suðt ŒŒtuo {txu - {trËf Yt. 250/-, 12{tË ËwÄe (ytðf

(2) fuLËh {txu - {trËf Yt.500/-, ŒŒo {xu íÞtk ËwÄe {ÞtoŒt{tk

(3) hõ‚r…¥t {txu - {trËf Yt.450/-,ŒŒo {xu íÞtk ËwÄe ðtŠ»tf

(4) „k¼eh «Ëwr‚™t fuËtu{tk - Yt.500/- fuË ŒeX Yt.12000/-

(5) Ët{tLÞ ŒŒo {txu - Yt.150/- fuË ŒeX ËwÄe.)

}

(2) ztì. ytkƒuzfh ytðtË Þtus™t :- y™wËqr[‚ òr‚™t ÔÞÂõ‚ytu™u Yt.24,000/-

ËwÄe™e ðtŠ»tf ytðf ËwÄe ÔÞÂõ‚„‚ Ätuhýu {ft™ ƒtkÄft{ {txu Yt. 40,000/

-™e ËntÞ yt…ðt{tk ytðu Au. þnuhe rðM‚th {txu {ft™™e xtu[ {ÞtoŒt

Yt.1,50,000/- y™u „útBÞ rðM‚th {txu Yt. 1,00,000/- Au. ËntÞ™tu

…nu÷tu nótu 50 xft y™u ƒeòu nótu 50 xft [wfððt{tk ytðu Au.

(3) yr‚…At‚ òr‚ytu {txu ztu. ytkƒuzfh ytðtË Þtus™t :- y™wËqr[‚ òr‚ …ife

yr‚…At‚ òr‚ytu suðe fu, ðtÂÕ{fe, ntze, ™trzÞt, Ëu™ðt,‚whe, „htu, ðýfh

ËtÄw y™u Œr÷‚ ƒtðt òr‚™t ÔÞÂõ‚ytu™u ztì. ytkƒuzfh ytðtË Þtus™t nuX¤

ytðf{ÞtoŒt rËðtÞ Yt.40,000/-™e {ft™ ËntÞ yt…ðt{tk ytðu Au.

(4) fwkðhƒtE™wk {t{uYk :- y™wËqr[‚ òr‚™t fwxwkƒ™e …wg ðÞ™e yuf fLÞt™t ÷ø™

«Ëk„u {t{uht {txu Yt.5,000/- yt…ðt{tk ytðu Au. su{tk Yt. 2,000/- fLÞt™t

ðt÷e™u htufzt y™u Yt.3,000/- ™t rfËt™ rðftË…ºttu ™ðŒk…r‚™u ™t{u yt…ðt{tk

ytðu Au. ytðf{ÞtoŒt Yt. 11,000/- ðtŠ»tf Xhtðu÷ Au. yt Þtus™t™tu ÷t¼

{u¤ððt EåA‚tk ÷t¼tÚteo/fw{theftyu ÷ø™ fÞto™t yuf ð»to™e ykŒh ËkƒkrÄ‚

yrÄfthe™u yhS fhðt™e hnuþu.

* ythtuøÞ - „]nr™{toý™e Þtus™tytu™e «„r‚™e rð„‚

¢{ ð»to {¤u÷ „útLx ÚtÞu÷ ¾[o rËÂæÄ (ÔÞÂõ‚ytu)

1 2005-06 60.11 59.66 668

2 2006-07 76.99 75.58 500

3 2007-08 95.75 95.19 483

4 2008-09 220.30 189.41 822

5 2009-10

fw÷...... 493.08 458.22 2,833

rþûtý ûtuºtu

Þtus™t™wk ™t{ : rðãt÷û{e ƒtuLz

Þtus™t™tu nu‚wk : yt Þtus™t™tu nu‚wk Ätuhý-1{tk «ðuþ…tºt 100 xft fLÞtytu™wk ™t{tkf™

ÚttÞ y™u ‚u ‚{t{ Ätuhý-7 ËwÄe™tu yÇÞtË …qýo fhu ‚u Au.

ftu™u ÷t¼ {¤u : 35 xftÚte ytuAtu Ëtûth‚t Ähtð‚t „t{tu™e Ätuhý-1{tk ™ðe™ «ðuþ

{u¤ððt…tºt ‚{t{ fLÞtytu™u ÷t¼ {¤e þfu.

þwk ÷t¼ {¤u ? : yt Þtus™t nuX¤ Ätuhý-1{tk ™ðe™ «ðuþ {u¤ðu÷ fLÞtytu™u

Yt.1000/-™wk ƒtuLz „wsht‚ Ëhfth æðtht yt…ðt{tk ytðu Au. fLÞt Ätuhý-

7 …tË fhu íÞthu ƒtuLz™e hf{ ÔÞts Ërn‚ fLÞt™u yt…ðt{tk ytðu Au.

Ëk…fo : ËkƒkrÄ‚ ‚t÷wft …k[tÞ‚/rsÕ÷t …k[tÞ‚ f[uhe™e rþûtý þt¾t.

22

rðãt÷û{e ƒtuLz Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

ËkÏÞt 523 600 459 390 352

hf{ 5.23 6.00 4.59 3.90 3.52

(Yt.÷t¾{tk)

Þtus™t™wk ™t{ : rðãtŒe… Þtus™t

Þtus™t™tu nu‚wk : yt Þtus™t™tu {wÏÞ nu‚wk «tÚtr{f þt¤t{tk ¼ý‚tk rðãtÚteoytu™u yfM{t‚u

Út‚t yðËt™™t rfMËt{tk rð{t hûtý …wY …tzðt™wk Au.

ftu™u ÷t¼ {¤u : yt Þtus™t™tu nuX¤ «tÚtr{f þt¤t{tk ¼ý‚tk „útBÞ y™u þnuhe rðM‚th™t

‚{t{ ƒt¤ftu™u ÷t¼ {¤e þfu.

þwk ÷t¼ {¤u ? : yfM{t‚u Út‚t rðãtÚteo™t yðËt™ ™t rfMËt{tk ÷t¼tÚteo™t ðthËŒth™u

«tÚtr{f fûttyu Yt.50,000/- [wfððt{tk ytðu Au. yt yk„u sYhe

ytÄtht …whtðt{tk (1) yuVytEyth™e ™f÷ (2) …tuMx{tuxo{™e ™f÷

(3) ËƒkrÄ‚ þt¤t™tk {wÏÞ rþûtf™tu Œt¾÷tu (4) „útBÞ rðM‚th {txu

‚-f-{kºte©e™wk {hý yk„u™wk «{tý…ºt y™u þnuhe rðM‚th {txu Ëût{

yrÄfthe©e™wk «{tý…ºt hsw fhðt™wk hnu Au.

Ëk…fo :- ËkƒkrÄ‚ „út{ …k[tÞ‚/‚t÷wft …k[tÞ‚/ ËkƒkrÄ‚ „t{™e þt¤t™t {wÏÞ rþûtf©e.

rðãtŒe… Þtus™t™e «„r‚™e rð„‚.

ð»to 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10

fw÷ Œtðt™e ËkÏÞt 12 9 3 10 6

{kswh Œtðt 4 1 1 6 6

™t{kswh 8 8 2 4 0

mahiti pustika fze …h„ýt u ‚u e ò„eh ‚hefu hnuðt …hðt „e yt…u÷ n‚e. fze e yt...

Documents

Transcript of mahiti pustika fze …h„ýt u ‚u e ò„eh ‚hefu hnuðt …hðt „e yt…u÷ n‚e. fze e yt...