86 Kulon 19 (2014)

Luniak M., Kozłowski P., Nowicki W., Plit J. 2001. Ptaki Warszawy 1962-2000. IGiPZ PAN, Warszawa.

Mazgajski T.D. 2001. Zmiany wielkości kolonii gawrona (Corvus frugilegus) w War-szawie. W: Indykiewicz P., Barczak T., Kaczorowski G. (red.). Bioróznorodność i ekologia populacji zwierzęcych w warunkach zurbanizowanych. Wyd. NICE, Bydgoszcz. s. 272-276.

Nowicki W. 2001. Ptaki Śródmieścia Warszawy. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa.

Wódecki M., Zontek M., Stefaniuk A. 2012. Liczebność kolonii lęgowych gawrona (Corvus frugilegus) na terenie Siedlec w porównaniu do lat wcześniejszych. W: Prusińska A., Sosnowski J. (red.). Młodzież akademicka wobec wyzwań globalnych – Nauki przyrodnicze i ścisłe. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczo Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce. s . 65-71.

Adres do korespondencji:Michał Redlisiak, Stacja Badania Wędrówek Ptaków, Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 59, 80-308 Gdańsk, e-mail: m.redlisiak@gmail.com

NESTING OF THE ROOK CORVUS FRUGILEGUS IN WARSAW IN 2013-2014

Summary

In 2013-2014, breeding colonies of the Rook Corvus frugilegus were monitored in the area of the whole Warsaw within the administrative boundaries from the 1980s. In 2013, 24 breeding sites were recorded, and only 13 in 2014. The total number of nests was 511 and 301, respectively. The described number of rooks at the scale of the whole Warsaw was similar to that known from the literature data in the 1980s. However, the proportion of birds nesting in the central part of Warsaw significantly increased.

Key words: the Rook, Corvus frugilegus, size of breeding population, Warsaw.

Dariusz Michałowski

GNIAZDOWANIE GAWRONA CORVUS FRUGILEGUS W POWIECIE WĘGROWSKIM W ROKU 2014

W roku 2014 w dniach 29 III-26 IV, z kontrolą uzupełniającą w dniu 21 V wykonano inwentaryzację kolonii gawrona Corvus frugilegus w powiecie węgrow-skim. Na powierzchni 1219 km2 wykryto 25 kolonii, z łączną liczbą gniazd 1833. Średnia wielkość kolonii liczyła 73,3 gniazda. 39% populacji lęgowej (6 stanowisk, 719 par) ulokowana była w granicach administracyjnych miasta Węgrów, z największa kolonią liczącą 280 gniazd przy ulicy Gościniec Niepodległości. Większe skupiska

Kulon 19 (2014) 87

odnotowano również w miejscowościach: Kamionna (260 gniazd) oraz Miedzna (255 gniazd w dwóch koloniach). 75% gniazd było posadowionych na drzewach liściastych.

Średnie zagęszczenie gawrona w powiecie wyniosło 150,4 p/100 km2 i było niższe od wykazanego w roku 2014 w sąsiednim powiecie sokołowskim – 176 p/100 km2 (Dombrowski i Trębicki 2014), natomiast nieomal identyczne do wykazanego w roku 2012 w powiecie siedleckim – 149,5 p/100 km2 (Dombrowski et al. 2012)

Wielkość oraz rozmieszczenie lęgowej populacji gawrona w skali całego po-wiatu węgrowskiego nie była dotąd przedmiotem kompleksowych badań. Natomiast wykonano dokładne inwentaryzacje w niektórych gminach w ramach powszechnej inwentaryzacji przyrodniczej gmin (Kozłowski 1986). W latach 1985-1990 w gmi-nach Grębków i Liw gniazdowało łącznie 346 par w 11 koloniach (Kot et al. 1992). W roku 2014 wykazano gniazdowanie gawrona w jednej kolonii w gminie Grębków, w liczbie 120 gniazd. Jeszcze w roku 2001 (Kasprzykowski 2002) istniały dwie duże kolonie w gminie Liw: Śnice – 199 gniazd i Wyszków - 202 gniazda. Liczba gniazd w kolonii Śnice spadła w roku 2003 do 89 (Kasprzykowski 2005), w roku 2012 do 5, by całkowicie zaniknąć w roku 2014 (dane autora). Zanik wielu kolonii w długiej perspektywie czasowej jest bezsporny, natomiast wzrost liczby gniazd gawrona w krótkim okresie w głównych obecnie skupiskach jest normalną fluktuacją znaną u tego gatunku. W roku 2014 w granicach gmin: Łochów, Miedzna i Stoczek oraz w Węgrowie, do lęgów przystąpiło o 27% par więcej, niż w roku 2012, a największy przyrost nowych gniazd w przeciągu dwóch lat odnotowano w Węgrowie (z 484 do 719) oraz w Miedznej (z 88 do 255). Jednocześnie liczba kolonii wzrosła z 16 do 18 (dane autora). Wskazuje to na znaczne przemieszczenia populacji lęgowej w ostatnich latach.

Tab. Wyniki inwentaryzacji gawrona Corvus frugilegus w powiecie węgrowskim w roku 2014

Table. Results of the inventory of the Rook Corvus frugilegus in the Węgrów county in 2014. (1) – Commune/town, (2) – Area of commune/town in km2, (3) – Locality, (4) – Number of nests, (5) – Density – nests/km2, (6) – Total

Gmina/miasto (1)Powierzchnia gminy/miasta

w km2 (2)Miejscowość (3) Liczba

gniazd (4)Zagęszczenie

gniazd/km2 (5)

Węgrów 35,5 Węgrów

28022515040204

20,2

Miedzna 115,8 Miedzna 16590 2,2

cd. tabeli na następnej stronie

88 Kulon 19 (2014)

Łochów 195,0

Łochów33225

1,9Ostrówek 143

Kamionna 260Baczki 9

Gwizdały 16

Stoczek 144,3Stoczek 125

1,0Majdan 22

Grębków 130,8 Gałki 120 0,9

Korytnica 180,5

Korytnica 105

0,8Sewerynów 42

Kąty 5Turna 2

Wierzbno 103,1 Wierzbno 75 0,7Sadowne 144,7 Raźny 1 +

Liw 169,6 - - -Razem (6) 1219,3 1833 1,5

Literatura

Dombrowski A., Trębicki Ł. 2014. Gniazdowanie gawrona Corvus frugilegus w po-wiecie sokołowskim w roku 2014. Kulon 19: 91-93.

Dombrowski A., Trębicki Ł., Tomaszewski A., Parapura A., Polak A., Stefaniuk A., Wódecki M., Zontek M., Sikora M., Cmoch M. 2012. Gniazdowanie gawrona Corvus frugilegus w powiecie siedleckim w roku 2012. Kulon 17: 133-138.

Kasprzykowski Z. 2002. Biologia rozrodu gawrona Corvus frugilegus w krajobrazie rolniczym wschodniej Polski. Notatki ornitologiczne 43: 219-226.

Kasprzykowski Z. 2005. Dynamika lęgowej populacji gawrona Corvus frugilegus w krajobrazie rolniczym Wysoczyzny Siedleckiej w latach 1998-2003. W: Jerzak L., Kavanaghh B. P., Tryjanowski P. (red.). Krukowate Polski – monografia. Po-znań, Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań, s. 655-663.

Kot H. (red.). 1992. Powszechna Inwentaryzacja przyrodnicza. Gmina Liw. Gmina Grębków. Stan na 31.12.1990. Kobra, Siedlce.

Kozłowski S. 1986. Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej. Osso-lineum, Wrocław.

Adres autora:Dariusz Michałowski, ul. Aleja Siedlecka 28/4, 07-100 Węgrów

cd. tabeli

Kulon 19 (2014) 89

NESTING OF THE ROOK CORVUS FRUGILEGUS IN THE WĘGRÓW COUNTY IN 2014

Summary

In 2014, a total of 1883 nests were recorded in occupied colonies of the Rook Corvus frugilegus on an area of 1219 km2 of the Węgrów county. Rooks nested at 25 sites containing from 1 to 280 nests, with a mean density of 150.4 nests/100 km2. This density was lower than in the neighboring Sokołów county in 2014, and a little higher than in the Siedlce county in 2012.

Key words: the Rook Corvus frugilegus, distribution, changes in numbers, Węgrów county

Andrzej Dombrowski, Magdalena Sikora

GNIAZDOWANIE GAWRONA CORVUS FRUGILEGUS W POWIECIE ŁUKOWSKIM W ROKU 2014

W dniach 13, 18, 22 i 28 IV 2014 wykonano inwentaryzację kolonii gawrona Corvus frugilegus w powiecie łukowskim o powierzchni 1394 km2. Skontrolowano wszystkie miejscowości i ich kolonie przemieszczając się pomiędzy nimi samocho-dem. Pora inwentaryzacji (brak liści na drzewach liściastych) pozwalała na wykrycie gniazd gawronów ze znacznej odległości. Łącznie stwierdzono 13 stanowisk gawrona liczących od 1 do 614 gniazd, w łącznej liczbie 3063 gniazd (tab.). Tylko w Woli Okrzejskiej wykryto 2 kolonie oddalone o około 300 m, a w pozostałych miejscach znajdowały się pojedyncze kolonie lub gniazda. Największe kolonie ptaki założyły w Hucie Dąbrowa (614 gniazd) oraz Wojcieszkowie (610) i Łukowie (609). Również duża była jedna z kolonii zlokalizowanych w Woli Okrzejskiej licząca 552 gniazda. Kolonie największe (ponad 200 gniazd) stanowiły łącznie 46% liczby wszystkich kolonii, jakkolwiek skupiały aż 89% wszystkich zajętych gniazd w tym powiecie. Zdecydowana większość (80%) gniazd była posadowiona na drzewach liściastych. Tylko w Hucie Dąbrowa cała kolonia znajdowała się w sosnowym parku wiejskim.

Średnie zagęszczenie gawrona wyniosło 219,7 gniazd/100 km2 i było wyższe od wykazanego w roku 2012 dla sąsiedniego powiatu siedleckiego (149,5 p/100 km2 – Dombrowski et al. 2012).

Jeszcze kilka lat wcześniej, gawrony gniazdowały w innym mieście tego powiatu, tj. Stoczku Łukowskim, gdzie tworzyły kolonie liczące ponad 100 gniazd. Ponadto mniejsze kolonie odnotowano wówczas w innych miejscowościach północ-nej części tego powiatu, gdzie gawrony obecnie nie gniazdują: Zgórznica, Żdżary, Krynka Łukowska. Również w bardziej odlesionej części zachodniej i południowej tego powiatu gawrony obecnie nie tworzą kolonii, jakkolwiek w latach 1980.-1990. w tworzyły je m.in. w Staninie, Krzywdzie, Czerśli, Wróblinie, Jeleńcu i Sarnowie.