Literatura:

Wiktor, Węsławski, Żmijewska „Biogeografia morza” Wydawnictwo UG 1997

Geerat J. Vermeij „Biogeography and Adaptation: Patterns of Marine Life” Harvard University Press 1978

RH Backus „Pelagic Biogeography” 1986

Alan R. Longhurst „Ecological Geography of the Sea” Academic Press, 2007

Kazimierz Demel „Życie morza” Wydawnictwo morskie 1974

Tomasz Umiński „Żwierzęta i oceany” Wydawnictwo szkolne i pedagogiczne 1986

Biogeografia - nauka mająca za zadanie wyłonienie obszarów w wszechoceanie charakteryzujących się podobieństwem czynników abiotycznych i występujących tam organizmów żywych

Pojecia:Endemit - gatunek unikalny dla danego miejsca lub regionu występujący na ograniczonym obszarze – wyznacznik krain biogeograficznych.

Kosmopolita – gatunek, którego zasięg obejmuje bardzo duży obszar, a nawet kilka stref klimatycznych

Relikt – gatunek pozostały z dawnych epok; po zwykle drastycznej zmianie warunków klimatycznych przystosował się do nowych warunków

Gatunki stenotermiczne – organizmy występujące w wąskim zakresie temperatur

Gatunki eurytermiczne- organizmy tolerujące szeroki zakres temperatur

Gatunek bipolarny – występujący w obu krainach polarnych

Biogeografia - nauka o rozmieszczeniu na Ziemi roślin (fitogeografia) i zwierząt (zoogeografia).

Krainy biogeograficzne w oceanach wg Umińskiego

Typowa fauna szelfowa

Sclerocrangon ferox – duża kolczasta krewetka - endemit

Yoldia sp.- gatunki z tego rodzaju to endemity

Urasterias lincki (rozgwiazda) – typowy przedstawiciel fauny dennej

Kraina arktyczna

Toń wodna - pelagial

Clupea harengus ryba charakterystyczna dla całej dzielnicy atlantyckiej

Illex illecebrosus –endemit

Scomber scombrus – makrela typowa dla krainy borealnej

Toń wodna - pelagial

Dermochelys coriacea – żółw skórzasty największy i najrzadszy trokopolita

Ryby z rodziny Ostracionidae – wyłącznie w obszarach tropikalnych

Velella spirans – hydromeduza przedstawiciel tropikopolitów

Kraina antyborealna

Typowa fauna szelfowa

Squilla armata - rawka gatunek typowy dla krainy

Sabella pavonina –gatunek bipolarny

Myxine australis - śluzica typowa dla wód szelfu amerykańskiego

Toń wodna - pelagial

Clione antarctica – endemit pelagialu antarktycznego Euphausia superba

- kryl antarktyczny

Pygoscelis adeliae – pingwin Adeli

• szelfy

• baseny głębokowodne

• morza marginalne

- szelf syberyjski (rozległy obszar, rozciągający się miejscami do 1500 km)

- szelf Ameryki Północnej (wąski i dość głęboki)

- Kanadyjski

- Nansena

- Frama

- Makarowa

- atlantycki obszar głębinowy

- M. Grenlandzkie

- M. Barentsa

- M. Karskie

- M. Łaptiewych

- M. Wschodniosyberyjskie

- M. Czukockie

- M. Beringa

Mapa prądów powierzchniowych Arktyki

Haloklina arktyczna – gdy tworzy się lód uwalnia do wody sól - słona woda jako gęstsza tonie –tworzy się haloklina - bariera pomiędzy wieloletnim lodem a ciepłymi wodami z głębszych wód które mogłyby stopić lód.

Przyjmując za północną granicę Oceanu Południowego linię Konwengencji Tropikalnejto zajmuję on obszar 75 mln km2 (6 razy większy niż Antarktyda) i stanowi 22%wód naszej planety, ale magazynuje tylko 10% ciepła wszechoceanu.

Ryby należące do rodziny bielankowatych Channichthynidae pozbawione są zupełnie barwników oddechowych - hemoglobiny we krwi i mioglobiny w mięśniach. Jest to sytuacja niespotykana u innych kręgowców.

Tlen jest przenoszony w osoczu w postaci rozpuszczonej na zasadzie osmozy. We krwi jest go tyle co w wodzie morskiej - ok 10x mniej niż u ryb z przeciętną wydolnością układu oddechowego i ok 20x mniej niż u najlepszych pływaków.

W stosunku do innych ryb bielankowate charakteryzują się bardzo dużym sercem, oraz większą przepustowością naczyń krwionośnych. Naczynia włosowate tworzą gęstą sieć na powierzchni płetw i bezłuskiej skóry oraz jamy gębowej – skrzela wspomagane są w swej funkcji przez całą powierzchnię ciała.

Ryby białokrwiste

Chaenichthys sp.