LITERATURA I TREŚCIbip.us.edu.pl/.../bip.us.edu.pl/files/prawo/zal20120702.pdf · 2012-02-10 · 2...

25
1 Załącznik nr 2 do zarządzenia Rektora UŚ nr 7 z dnia 30 stycznia 2012 r. LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE PODYPLOMOWYCH STUDIÓW RETORYKI I KREOWANIA WIZERUNKU DLA PRAWNIKÓW

Transcript of LITERATURA I TREŚCIbip.us.edu.pl/.../bip.us.edu.pl/files/prawo/zal20120702.pdf · 2012-02-10 · 2...

1

Załącznik nr 2

do zarządzenia Rektora UŚ nr 7

z dnia 30 stycznia 2012 r.

LITERATURA I TREŚCI

PROGRAMOWE

PODYPLOMOWYCH

STUDIÓW

RETORYKI

I KREOWANIA

WIZERUNKU

DLA PRAWNIKÓW

2

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

1. NAZWA FORMY NAUCZANIA

Studia podyplomowe z zakresu retoryki i kreowania wizerunku dla prawników (sędziów

i prokuratorów) zostały powołane na okres dwóch semestrów na podstawie umowy

z dnia 20 grudnia 2011 roku, zawartej przez pomiędzy Krajową Szkołą Sądownictwa

i Prokuratury z siedzibą w Krakowie, reprezentowaną przez SSA p. Leszka Pietraszko –

Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury a Uniwersytetem Śląskim,

reprezentowanym przez prof. zw. dra hab. Wiesława Banysia.

Uzyskane uprawnienia: absolwent uzyska umiejętności w zakresie praktycznej znajomości

retoryki, zna mechanizmy perswazji językowej i wizualnej, argumentacji, w tym argumentacji

prawniczej. Potrafi rozpoznawać chwyty erystyczne. Pięknie i skuteczne posługuje się dobrą

polszczyzną, wykorzystując przy tym wszystkie atrybuty swojego wizerunku.

2. Cel edukacji

Podstawowym celem edukacyjnym jest uzupełnienie nabytej wiedzy w trakcie trwania

studiów o kształcenie w zakresie retoryki, kultury wypowiedzi, techniki i praktyki wystąpień

publicznych. Drugim równorzędnym celem jest kształcenie własnego i zawodowego

wizerunku poprzez odpowiednią stylizacja osoby, znajomość etykiety i podstaw psychologii.

Podyplomowe studia z zakresu retoryki i kreowania wizerunku dla prawników

wyposażają słuchaczy w praktyczną wiedzę z wybranej dziedziny językoznawstwa oraz

stosowne umiejętności interpersonalne i społeczne z zakresu nauk społecznych w tym

psychologii, które pozwolą na pełne wykorzystanie nabytych umiejętności i wiedzy w pracy

zawodowej, w kontaktach z mediami oraz w środowisku pracy, przyczyniając się tym samym

do osiągnięcia sukcesu zawodowego w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym.

3. Efekty kształcenia

1) Wiedza: absolwent posiada praktyczną wiedzę interdyscyplinarną z zakresu

retoryki stosowanej, erystyki, argumentacji, komunikacji interpersonalnej

i społecznej, zasad etyki wypowiedzi, mnemotechniki, logopedii, psychologii,

coaching’u, public relations, które to dziedziny nauki spełniają funkcję

stymulującą, rozwijającą, regulującą oraz korekcyjną. Wpływają również na sferę

motywacyjno-emocjonalną, poznawczą, motoryczną i estetyczną jej uczestników.

2) Umiejętności: absolwent nabywa umiejętności w zakresie:

Skutecznego przekonywania,

Poprawnej argumentacji,

Kompozycji tekstów mówionych i pisanych,

Potrafi wypowiadać się zgodnie z regułami kultury języka,

Umie we właściwy sposób posługiwać się środkami retorycznymi

w wystąpieniach publicznych,

Potrafi umiejętnie prowadzić dyskusję, debatę i negocjacje,

3

Potrafi diagnozować typowe błędy logiczne i rozpoznawać chwyty erystyczne,

Potrafi rozwiązywać spory,

Zna możliwości wykorzystania w wystąpieniu publicznym technik

multimedialnych,

Potrafi umiejętnie posługiwać się głosem, gestem, mimiką i panować nad

stresem w wystąpieniach publicznych,

Zna zasady i potrafi kreować własny i zawodowy wizerunek,

Potrafi stosować zasady etykiety w konwersacji i wystąpieniach publicznych,

Zna i potrafi stosować metody coachingu w rozwoju osobistym.

3) Kompetencje społeczne: absolwent nabywa umiejętności radzenia sobie

..w określonych sytuacjach społecznych:

Potrafi dostosować swoje postawy, sposób zachowania, swój wizerunek do

oczekiwań i preferencji odbiorcy/ów,

Potrafi zachować asertywność w komunikacji społecznej i interpersonalnej,

Posiada samoświadomość bycia podmiotem uwagi innych,

Posiada zdolności samodyscypliny i samokontroli zachowania w różnych

sytuacjach społecznych.

4. Sposób weryfikowania efektów kształcenia

Obecność w 90% i czynne uczestnictwo w zajęciach ćwiczeniowych i warsztatowych,

obecność w 90% na wykładach przewidzianych planem studiów podyplomowych (zgodnie

z przedmiotową umową obowiązuje lista obecności). Studia kończą się egzaminem

dyplomowym w formie wygłoszenia przed komisja egzaminacyjną oraz audytorium

złożonym z uczestników podyplomowych studiów maximum 10 minutowej mowy końcowej

z kazusów przygotowanych na zajęciach z argumentacji oraz z wykorzystaniem nabytej

wiedzy i umiejętności. Z pozostałych przedmiotów słuchacz uzyskuje zaliczenie na podstawie

obecności lub obecności i aktywności.

Uzyskane kwalifikacje: podyplomowe studia mają charakter doskonalący.

Absolwent Podyplomowych Studiów Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

nabywa umiejętności w zakresie praktycznej znajomości retoryki, zna mechanizmy perswazji

językowej i wizualnej, argumentacji, dialektyki i erystyki. Potrafi pięknie i skutecznie

posługiwać się dobrą polszczyzną oraz zna reguły etykiety i stylizacji osoby.

4

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Retoryka:

1. Teoretyczne podstawy retoryki

2. Dobór argumentów

3. Topika

4. Erystyka

5. Figury retoryczne

6. Etyka wypowiedzi

Rodzaj zajęć

Wykłady i warsztaty

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 22

Warsztaty: 10

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1 i 2

Forma zaliczenia ECTS

zaliczenie 10

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Cele i założenia kształcenia: Teoretyczne podstawy retoryki - Prezentacja najważniejszych

problemów retoryki w ujęciu diachronicznym, ukazanie fundamentalnego znaczenia retoryki

w systemie kształcenia, życiu obywatelskim i piśmiennictwie Europy od starożytności do XX w.;

zrozumienie znaczenia retoryki w kształtowaniu kultury humanistycznej, poznanie źródeł

i dziejów refleksji nad jej rozumieniem i funkcjonowaniem w różnych dziedzinach życia.

Program przedmiotu

Cele i założenia kształcenia: Topika - Poznanie i doskonalenie ogólnych i szczegółowych

schematów argumentacyjnych, wykorzystywanie toposów inwencyjnych jako źródła dowodzenia.

Cele i założenia kształcenia: Figury retoryczne - uzupełnienie i usystematyzowanie wiedzy

z zakresu tropów i figur stylistycznych, ich dostrzegania, analizowania i umiejętnego

wykorzystywania.

Cele i założenie kształcenia: Dobór argumentów – przygotowanie słuchaczy do egzaminu

dyplomowego z wykorzystaniem konkretnych technik argumentacyjnych z zakresu orzecznictwa

sądowego.

Cele i założenie kształcenia: Erystyka – poznanie technik erystycznych.

Cele i założenia kształcenia: Etyka wypowiedzi - zapoznanie słuchaczy z zagadnieniem

odpowiedzialności za słowo i sposobami rozpoznawania manipulacji słowem.

Tematyka zajęć

Treści programowe wykładów: Retoryka -Teoretyczne podstawy retoryki

Program przedmiotu:

1. Narodziny retoryki,

2. Sofistyka i platońska krytyka retoryki,

5

3. Arystoteles – próba teoretycznego ujęcia retoryki,

4. Retoryczne tradycje demokracji ateńskiej, pisma retoryczne i działalność Cycerona,

5. Miejsce retoryki w rzymskim systemie edukacji – Institutio oratoria Kwintyliana;

6. Średniowieczne zastosowania retoryki, recepcja antycznej retoryki i kształtowanie się

renesansu, cyceronianizm, reforma systemu nauk P. Ramusa, rola retoryki w jezuickim

systemie kształcenia, kryzys klasycznej retoryki: od sztuki mówienia do sztuki pisania.

Treści programowe wykładów: Retoryka - Topika

1. Definicje toposów,

2. Główne rodzaje toposów,

3. Identyfikacja toposów, zasady użycia toposów.

Treści programowe wykładów: Retoryka – Figury retoryczne

1. Pojęcie i zakres retorycznej elokucji,

2. Tropy stylistyczne,

3. Reguły użycia figur myśli, rozpoznawanie figur słów i myśl oraz ich skutecznego użycia.

Treści programowe wykładów i warsztatów: Retoryka - Dobór argumentów

1. Repetytorium podstawowych pojęć z dziedziny wykładni prawa i charakterystyka

podstawowych metod wykładni (językowa, systemowa, celowościowa, historyczna);

2. Wykładnia językowa w prawie: znaczenie definicji legalnych, kłopoty z definicjami

legalnymi, trzy rejestry językowe – język potoczny, prawny i prawniczy oraz konflikty

między nimi, słowniki językowe jako narzędzie interpretacyjne;

3. Poprawne i wadliwe sposoby formułowania argumentów na gruncie wykładni;

4. Strategie preferencji – strategia priorytetu wykładni językowej a strategia wykładni

kompleksowej;

5. Przeniesienie ogólnej wiedzy o wykładni prawa na płaszczyznę argumentacyjną

i ukazanie sposobu wykorzystywania tej wiedzy przez sądy;

6. Perswazyjna wartość argumentacji interpretacyjnej – słabe i mocne argumenty

perswazyjne; Analiza pojęć „błędna wykładnia” i „rażące naruszenie prawa”;

7. Obalenie błędnych przekonań co do zakresu stosowania i rangi określonych metod

wykładni prawa podatkowego;

8. Wnioskowania prawnicze jako narzędzie argumentacji prawniczej;

9. Prawo jako środek komunikacji;

10.Teoretyczne podstawy argumentacji prawniczej

argumentacja, mówca i jego audytorium

przesłanki argumentacji

wybór, obecność i prezentacja argumentów

strategie argumentacyjne

techniki argumentacyjne

argumenty quasi-logiczne

argumenty oparte na strukturze rzeczywistości

argumentacja przez przykład (ilustracja i wzór)

rozległość argumentacji a siła argumentów

kolejność argumentów w mowie

11.Dyskurs argumentacyjny w praktyce prawniczej

wprowadzenie do zagadnienia dyskursu argumentacyjnego

reguły ogólne

reguły prawnicze

6

argumenty i topiki prawnicze

12. Stosowanie konkretnych technik argumentacyjnych w praktyce na wybranych

przykładach z zakresu orzecznictwa sądowego.

Treści programowe wykładów: Retoryka – Erystyka .

1. Dialog, dialog perswazyjny, dyskusja.

2. Cele stawiane przed dyskusją. Dyskusja krytyczna i zasady jej prowadzenia.

3. Podstawowe elementy dyskusji: określenie stanowisk, onus probandi, argument,

kontrargument, obrona, atak.

4. Identyfikowanie i korygowanie posunięć dyskusyjnych.

5. Typowe lojalne i nielojalne chwyty erystyczne.

6. Zasady sprawnego prowadzenia walki na argumenty: taktyka, strategia, planowanie,

ekonomia prowadzenia sporu.

7. Elementy teorii perswazji, typowe taktyki perswazyjne.

8. Rozpoznawanie argumentów i ich wyodrębnianie spośród innych rodzajów wypowiedzi.

9. Standaryzacja argumentu.

10. Diagramy obrazujące strukturę argumentu.

11. Różne metody oceny argumentu.

12. Szczegółowa analiza wybranych typów argumentów (m.in. argumentów z analogii,

z autorytetu, ad hominem, „równi pochyłej”, ad ignorantiam itp.)

13. Analiza tekstu pod kątem zastosowanych w nim środków perswazyjnych.

14. Manipulacyjne wykorzystanie niektórych zjawisk językowych (np. implikatur

i presupozycji).

15. Nielojalne chwyty erystyczne i obrona przed nimi.

Treści programowe wykładów: Retoryka – Etyka wypowiedzi

1. Kształtowanie się pojęcia prawdy w aspekcie komunikowania

2. Erystyka a retoryka

3. Perswazja a manipulacja – ustalenia definicyjne

4. Podstawowe techniki manipulacji

5. Manipulowanie informacją we współczesnych mediach - przykłady

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiadomości z zakresu retoryki klasycznej. Rozumie

znaczenie retoryki w kształtowaniu kultury humanistycznej, w tym kultury prawniczej. Zna i

potrafi wykorzystać toposy inwencyjne jako źródło dowodzenia. Potrafi umiejętnie dostrzegać,

analizować i wykorzystywać tropy i figury stylistyczne w pracy zawodowej. Posiada umiejętność

stosowania konkretnych technik argumentacyjnych w praktyce prawniczej. Zna i potrafi

zastosować metody perswazji językowej oraz zna zasady odpowiedzialności za słowo w

komunikacji interpersonalnej i społecznej.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego.

Literatura obowiązkowa

I. Teoretyczne podstawy retoryki: J. Lichański, Co to jest retoryka. Kraków 1996; J.Z.

Lichański: Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja. Warszawa 2000; J.

Ziomek, Retoryka opisowa. Wrocław 1992; H. Cichocka, J.Z. Lichański: Zarys historii retoryki:

7

od początku do upadku cesarstwa bizantyjskiego; R. Volkmann: Wprowadzenie do retoryki.

Tłum. L. Bobiatyński. Warszawa 1993; B. Bogołębska: Tradycja retoryczna w stylistyce polskiej:

narodziny dyscypliny. Łódź 1996; Wybór, np: Platon: Faidros. Tłum. L. Regner. Warszawa 1993;

Gorgiasz; Arystoteles: Retoryka. Tłum H. Podbielski Warszawa 1988; Kwintylian: Kształcenie

mówcy. [ks. I, II, X] Tłum. M. Brożek. Wrocław 1951; Erazm z Rotterdamu: Wybór pism.

Wrocław 1992; Retoryka. Red. M. Barłowska, A

Budzyńska-Daca, P. Wilczek. Warszawa 2008.

II. Topika: J. Bralczyk (i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; A. Budzyńska-Daca, J.

Kwosek, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2009; J. Jabłońska-Bonca,

Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka dla

prawników, Warszawa 2001; Leksykon retoryki prawniczej, pod red. P. Rybińskiego, K. Zeidlera,

Warszawa 2010; A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów (liczne wydania,

zalecane najnowsze); J. Stelmach, Kodeks argumentacyjny dla prawników, Warszawa 2003;

Retoryka. Red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek. Warszawa 2008.

III. Figury retoryczne: J. Bralczyk ( i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; J. Jabłońska-

Bonca, Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka

dla prawników, Warszawa 2001; M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny.

Warszawa 1990 lub wyd. nast.); Leksykon retoryki prawniczej, pod red. P. Rybińskiego, K.

Zeidlera, Warszawa 2010; J. Ziomek, Retoryka opisowa. Wrocław 1992.

IV.Dobór argumentów: Ch.Perelman, Imperium retoryki, Warszawa 2004r.; J.Stelmach, Kodeks

argumentacyjny dla prawników, Kraków 2003,; L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń

2006.

V. Erystyka: Cialdini R.B. [2003] Wywieranie wpływu na ludzi Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne, Gdańsk; Govier T. [2005], A Practical Study of Argument. Wadsworth

Publishing Company, Belmont; Hołówka T. [1998], Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki

stosowanej Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa; Mulholland

J. [1994] Handbook of Persuasive Tactics. A practical language guide. Routledge, London and

New York; Pratkins, A., Aronson E. [2008] Wiek propagandy Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa; Schopenhauer A. [1973], Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów Wydawnictwo

Literackie, Kraków; Szymanek K. [2008] Argument z podobieństwa. Wydawnictwo UŚ,

Katowice; Szymanek K. [2001], Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo

Naukowe PWN. Warszawa; Szymanek K, Wieczorek K. A., Wójcik A. S. [2003], Sztuka

argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa;

Tokarz M. [2006], Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji.

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk; Waller B. N. [1988], Critical Thinking.

Consider the verdict. Prentice Hall, New Jersey; Walton D. N. [2006], Fundamentals of Critical

Argumentation. Cambridge University Press, New York;

VI. Etyka wypowiedzi: Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004.

P. Hahne, Siła manipulacji, Warszawa 1997; A. Lepa, Świat manipulacji, Częstochowa, 2007.

Literatura uzupełniająca

I. Etyka wypowiedz: G. Beck, Zakazana retoryka.Podręcznikmanipulacji,HelionGliwice,2005;J.

Bralczyk, O języku propagandy i polityki, Warszawa 2007.

II. Dobór argumentów: M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki,

8

Warszawa 2006; Agnieszka Bielska – Brodziak, Interpretacja tekstu prawnego na podstawie

orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009; S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje

wybrane, Kraków 2002; A.Schopenhauer Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa

2005; J.Stelmach, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Kraków 1995, (rozdział IV

„Teoria argumentacji prawniczej”); A. Bielska – Brodziak, Z. Tobor, Zmiana w przepisach jako

argument w dyskursie interpretacyjnym, Państwo i Prawo nr 9/2009.

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Kultura wypowiedzi:

1. Kompozycja wypowiedzi ustnej

i pisemnej

2. Poprawność gramatyczna i ortograficzna

3. Normy frazeologiczne

4. Dobór leksykalny

Rodzaj zajęć

Wykłady i ćwiczenia

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 16

Ćwiczenia – 10 godzin

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1 i 2

Forma zaliczenia ECTS

Zaliczenie 13

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Cele i założenia kształcenia: przekazanie wiedzy na temat istoty różnic między odmianą

mówioną i pisaną polszczyzny, konstruowania wypowiedzi ustnej i pisemnej. Zapoznanie

słuchaczy z podstawową terminologią z zakresu kultury języka, reguł gramatycznych i

ortograficznych.

Tematyka zajęć

Treści programowe wykładów i ćwiczeń: Kultura wypowiedzi

Kompozycja wypowiedzi ustnej i pisemnej

W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. Spójność tekstu mówionego i pisanego – zasady konstrukcji wypowiedzi ustnej i pisemnej

2. Obszary komunikacji niewerbalnej – kinezyka, paralingwistyka, proksemika; ……..

współdziałanie kodów w wypowiedzi

3. Prawidła poprawnej wymowy

Poprawność gramatyczna i ortograficzna

9

W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. System językowy – norma językowa – uzus

2. Norma wzorcowa i użytkowa – poprawność wypowiedzi a funkcje języka (perswazja,

funkcja prezentatywna)

3. Podstawowe zasady pisowni polskiej; szczególnie pisownia wielką i małą literą; pisownia

łączna i rozłączna

Normy frazeologiczne

W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. Frazeologia i jej funkcje w komunikacji. Źródła związków frazeologicznych

2. Innowacje i modyfikacje frazeologizmów (celowe i niezamierzone)

3. Stylistyczne zróżnicowanie zasobu frazeologicznego

Dobór leksykalny

W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. Zróżnicowanie słownictwa – poprawność leksykalna (neosemantyzmy, zapożyczenia

ukryte, paronimia, pleonazmy, tautologie, wyrazy modne)

2. Pojęcie łączliwości gramatycznej i semantycznej – właściwe decyzje stylistyczne

(potoczność, neutralność, oficjalność, regionalność)

3. Zasada stosowności środków językowych – konotacja, wartościowanie; peryfrazy,

eufemizmy

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: absolwent ma wiedzę na temat istoty różnic między odmianą mówioną i pisaną

polszczyzny; umie konstruować wypowiedź pisaną i mówioną; zna podstawową terminologię

z zakresu kultury języka; umie stosować reguły gramatyczne i ortograficzne; ma świadomość

znaczenia poprawności językowej dla skuteczności wypowiedzi; ma świadomość funkcji

prezentatywnej języka; ma świadomość aksjologicznego wymiaru komunikacji.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego. Czynny udział

w ćwiczeniach, obecność.

Literatura obowiązkowa

Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T.2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,

Wrocław 1993, rozdz. K. Ożóg, Ustna odmiana języka ogólnego, s. 87-100.

Skudrzyk A., Współczesny język polski mówiony i pisany. [w:] Kultura polska. Silva rerum, red.

R. Cudak, J. Tambor, Katowice 2002, s. 45-66.

Andrzej Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa 2005.

Polański E., Skudrzyk A., Jak pisać? Razem czy osobno? Poradnik ze słownikiem, PWN,

Warszawa 2010.

Skudrzyk a., Urban K., Wielką czy małą literą? Mały słownik użycia wielkich liter w polskich

tekstach, TMJP, Warszawa-Kraków 2009.

Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T.2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,

10

Wrocław 1993, rozdz. A.M. Lewicki, A. Pajdzińska, Frazeologia, s. 307-327.

Bąba S., Liberek J., Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa 2002.

Hanna Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa 2005.

Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne. Język a kultura, t.2, red. J.Puzynina, J. Bartmiński.

Wrocław 1991. (tom dostępny w wersji elektronicznej)

Literatura uzupełniająca

Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce. Red. K. Mosiołek-Kłosińska.

Warszawa2001.

Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne. Język a kultura, t.2, red. J.Puzynina, J. Bartmiński.

Wrocław 1991. (tom dostępny w wersji elektronicznej)

Tannen D., To nie tak! Jak styl konwersacyjny kształtuje relacje z innymi, Poznań 2002.

Wartości w języku i tekście. Język a kultura, t.3, red. J.Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław

1991. (tom dostępny w wersji elektronicznej)

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Praktyka wystąpień publicznych:

1. Dyskusja, debata

2. Negocjacje

3. Udzielanie wywiadu

4. Psychologiczne aspekty komunikacji

Rodzaj zajęć

Wykłady, warsztaty

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 6

Warsztaty: 8 godzin

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1 i 2

Forma zaliczenia ECTS

Zaliczenie 10

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Negocjacje

Głównym założeniem i celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy ze sposobami prowadzenia

negocjacji oraz stosowaniem technik i taktyk negocjacyjnych.

Psychologiczne aspekty komunikacji

Głównym założeniem i celem zajęć jest omówione zagadnienia efektywnej komunikacji

i psychologicznych uwarunkowań procesu porozumiewania się ludzi. Przedstawione zostaną

metody doskonalenia komunikacji.

Dyskusja, debata

Głównym założeniem i celem kształcenia jest doskonalenie umiejętność prowadzenia dyskusji

11

i debaty.

Udzielanie wywiadu

Głównym założeniem i celem kształcenia jest doskonalenie sprawności w kontakcie z mediami,

zwłaszcza w zakresie techniki udzielania wywiadu

Tematyka zajęć

Treści programowe wykładów: Praktyka wystąpień publicznych - Negocjacje

1. Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące

zagadnienia szczegółowe:

1. Definicja negocjacji i ich przedmiot

2. Formy i charakter prowadzenia negocjacji

3. Etapy procesu negocjacji

4. Zasady i techniki negocjacji kryzysowych

5. Metodyka i psychologia negocjacji według Fishera i Ury’ego

6. Zastosowanie technik wpływu społecznego w mediacjach

7. Sposoby przeciwdziałania trudnościom w negocjacjach

8. Autodiagnoza i budowanie kompetencji negocjatora. Kształtowanie umiejętności:

umiejętność oceny sytuacji

umiejętność słuchania

umiejętność planowania negocjacji i radzenia sobie z presją zewnętrzną

9. Rola komunikacji niewerbalnej w negocjacjach i mediacjach.

10. Techniki argumentacji wg H. Lemmermanna

11. Chwyty erystyczne wg A. Schopenhauera

Treści programowe wykładów: Praktyka wystąpień publicznych – Psychologiczne aspekty

komunikacji

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Pojęcie efektywnego porozumiewania się

2. Charakterystyka zachowań komunikacyjnych

3. Skuteczne słuchanie, style słuchania i odpowiadania

4. Udzielanie informacji zwrotnych

5. Bariery skutecznej komunikacji

6. Doskonalenie komunikacji

Treści programowe warsztatów: Dyskusja, debata

Metody kształcenia: praca w grupie, rozwiązywanie problemu, ćwiczenia warsztatowe

Program przedmiotu:

1. Pojęcie dyskusji; rodzaje dyskusji: ujęcie historyczne i funkcjonalne

2. Zasady dyskutowania; strategie polemiczne; erystyka - sztuka prowadzenia sporów, 3.

3. Dialog jako gatunek

4. Polemika i debata we współczesnym dyskursie publicznym

5. Uwarunkowania komunikacyjne, nowe tendencje

Treści programowe warsztatów: Udzielanie wywiadu

Metody kształcenia: praca w grupie, rozwiązywanie problemu, ćwiczenia warsztatowe.

12

Program przedmiotu:

1. Style przekazywania i odbioru informacji

2. Sposoby selekcji i przekazu informacji

3. Przygotowanie się do wywiadu; struktura wywiadu

4. Kształcenie umiejętności udzielania wywiadu

5. Wyznaczniki wiarygodności - studia przypadków

6. Trening modelowych zachowań podczas udzielania wywiadu; kontakty

z dziennikarzami, organizowanie konferencji prasowych

7. Komunikacja w sytuacjach kryzysowych, prawne podstawy wywiadów

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: Słuchacz posiada umiejętności negocjacyjne, potrafi w profesjonalny sposób

udzielić wywiadu, zna zasady prowadzenia dyskusji i debaty oraz zna psychologiczne aspekty

komunikacji.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność oraz aktywny

udział w warsztatach

Literatura obowiązkowa

1. Negocjacje: Bieniok H., 2005: Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania

problemów. Katowice.

Cialdini R., 1996: Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Cichobłaziński L., 2008: Techniki negocjacji i mediacji. Częstochowa.

Coleman P. T., Deutsch M., (red.) 2005, Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka.

Collins A., 2001: Mowa ciała. Co znaczą nasze gesty? Warszawa.

Cybulko A., 2009: Konflikt. W: Mediacje. Teoria i praktyka. Red. E. Gmurzyńska, R.

Morek. Kraków, 51 – 67.

Dana D., Rozwiązywanie konfliktów, Warszawa 1993.

Doliński D., 2005: Techniki wpływu społecznego. Warszawa.

Myśliwiec G., 2007: Techniki i triki negocjacyjne, czyli jak negocjują profesjonaliści.

Warszawa.

Słaboń A., 2008: Konflikt społeczny i negocjacje. Kraków.

Tabernacka M., 2009: Negocjacje i mediacje w sferze publicznej. Warszawa.

2. Psychologiczne aspekty komunikacji: B. Kożusznik: Zachowania człowieka w organizacji.

PWE, Warszawa 2011

3. Dyskusja, debata: J. Bralczyk (i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; A. Budzyńska-

Daca, J. Kwosek, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2009; J. Jabłońska-

Bonca, Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka

dla prawników, Warszawa 2001; Leksykon retoryki prawniczej, pod red. P. Rybińskiego, K.

Zeidlera, Warszawa 2010; A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów (liczne

wydania, zalecane najnowsze); J. Stelmach, Kodeks argumentacyjny dla prawników, Warszawa

2003; T. Hołówka: Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej. Warszawa 1998; M.

Tokarz: Argumentacja, perswazja, manipulacja. Gdańsk 2006; Rytualny chaos: studium dyskursu

publicznego. Red. M. Czyżewski, S. Kowalski. Kraków 1997; Dialog a nowe media. Red. M.

13

Kita, J, Grzenia. Katowice 2004; Porozmawiajmy o rozmowie. Lingwistyczne aspekty dialogu.

Red. M. Kita, J. Grzenia. Katowice 2003; W. Marciszewski: Sztuka dyskutowania. Warszawa

1969; M. Kochan: Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach. Kraków

2005;

4. Udzielnie wywiadu: J. Bralczyk ( i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; J. Jabłońska-

Bonca, Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka

dla prawników, Warszawa 2001; A. Drzycimski, Sztuka kształtowania wizerunku. Warszawa

1996; T. Goban-Klas, Public relation, czyli promocja reputacji. Warszawa 1996; H. Pietrzak, J.B.

Hałaj, Rzecznik prasowy. Teoria i praktyka. Rzeszów 2003: Rzecznicy prasowi a public relations.

Red. K. Gajdka, J. Legomska. Katowice 2007; I. Martela, D. Rott, Rzecznik prasowy.

Kompetencje interpersonalne – wybrane problemy i zagrożenia. Sosnowiec – Trnawa 2011.

Literatura uzupełniająca

1. Negocjacje: Benedikt A., 2006: Negocjacje i mediacje w administracji. Wrocław.

Chełpa S., Witkowski T.: , 2004: Psychologia konfliktów: Praktyka radzenia sobie ze sporami.

Wrocław: Moderator.

Chełpa S., Witkowski T., 2000: Psychologia konfliktów.Wrocław 2000.

Haman W., Gut J., 2001: Docenić konflikt. Od walki i manipulacji do współpracy. Warszawa.

Tusznio S., Wojtkowiak M., 2004: Mediacje i negocjacje jako formy rozwiązywania konfliktu.

Kielce.

2. Psychologiczne aspekty komunikacji: Alan Peace, Barbara Peace: Mowa ciała. Wyd. Rebis,

2007; S. Hamlin: Jak mówić, żeby nas słuchali, Wyd. PETiT 2004;

E. Hall: Poza kulturą. PWN 2001; E. Sujak: ABC Psychologii komunikacji Wyd. WAM, 2010

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Technika wypowiedzi:

1. Operowanie głosem, dykcja (ćwiczenia

z logopedą)

2. Operowanie głosem, dykcja (warsztaty

z aktorem)

3. Techniki wykonywania mowy

(ćwiczenia z logopedą)

4. Techniki wykonywania mowy

(warsztaty z aktorem)

5. Mnemotechniki (wykład z aktorem)

Rodzaj zajęć

Wykłady, ćwiczenia, warsztaty

14

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 2

Ćwiczenia: 4 godziny

Warsztaty: 6 godzin

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1 i 2

Forma zaliczenia

ECTS

zaliczenie 8

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Założeniem kształcenia jest rozwinięcie umiejętności świadomego posługiwania się słowem

i konstrukcja mowy w wypowiedziach publicznych.

Celem przedmiotu jest:

1. Pokazanie mechanizmów rządzących emisją głosu

2. Przekazanie każdemu uczestnikowi narzędzia do stworzenia indywidualnego programu

pracy nad głosem, jego emisją, nadawaniem

3. Wyjaśnienie jak odnaleźć kanał toru głosowego, który pozwala mówić nie męcząc mięśni

wymawianiowych

4. Pokazanie jak efektywnie należy ćwiczyć dykcję

5. Uświadomienie na ile rzetelna praca nad instrumentem głosowym może przynieść efekty

6. Pokazanie ćwiczeń rozluźniających mięśnie aparatu głosowego

7. Pokazanie w jaki sposób przyciągnąć uwagę słuchaczy, niezależnie od tematu

8. Poprawienie pewności siebie podczas publicznych wystąpień

9. Pokazanie metod pozwalających na świadomą zmianę emocji i nastawienia interlokutora

10. Doskonalenie umiejętności posługiwania się niewerbalnymi elementami autoprezentacji,

opartymi na indywidualnych predyspozycjach prezentującego

Treści programowe wykładów: Mnemotechniki (wykład z aktorem)

Wykład obejmuje zagadnienia wstępne z zakresu sztuki żywego słowa: od świadomego używania

aparatu mowy (anatomia, fizjologia, fizyka) i nabycia wiedzy dotyczącej zespołu środków

wyrazu takich jak: rytm, intonacja, barwa, modulacja, aż po konstrukcje wypowiedzi.

Treści programowe warsztatów: Operowanie głosem, dykcja (warsztaty z aktorem) oraz

Techniki wykonywania mowy (warsztaty z aktorem).

Uzupełnieniem strony teoretycznej w realizacji przedmiotu będą warsztaty, w których słuchacze

sprawdzą nabyte wiadomości poprzez prezentacje mów oskarżycielskich i obrończych

w sprawach sądowych.

Treści programowe ćwiczeń: Operowanie głosem, dykcja (ćwiczenia z logopedą) Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Anatomia narządów mowy.

a. ośrodki mowy w mózgu

b. mięśnie oddechowe (przepona) – czemu służą, funkcja

c. krtań – budowa, funkcja

d. nasada czyli przestrzenie nadkrtaniowe – budowa i rola (gardło, podniebienie miękkie,

języczek, jama nosowa, zęby, żuchwa, czaszka)

2. Działanie narządów mowy. Jak powstaje głos. Proces powstawania dźwięku.

3. Ośrodek Broca → mięśnie oddechowe → generacja tonu podstawowego w krtani →

rezonans w przestrzeniach ponadkrtaniowych → wyjście dźwięku na zewnątrz → odbiór

15

fali dźwiękowej przez narząd słuchu → ośrodek Wernickiego

4. Rodzaje oddechu

a. szczytowy

b. piersiowy

c. brzuszno przeponowy

5. Rola oddechu w procesie powstawania dźwięku. Rola przepony w uzyskaniu

prawidłowego ciśnienia podkrtaniowego.

Treści programowe ćwiczeń: Techniki wykonywania mowy (ćwiczenia z logopedą)

Problematyka szczegółowa:

W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. Mówienie a myślenie intencjami

2. Wykorzystanie technik aktorskich w pracy nad głosem i oswajaniem emocji

3. Rodzaje akcentu w języku polskim, rola pauzy, intonacji i emocji

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiedzę i potrafi świadomie posługiwać się aparatem mowy

wykorzystując techniki aktorskie.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność oraz aktywny

udział w warsztatach i ćwiczeniach.

Literatura obowiązkowa

Mnemotechniki, Operowanie głosem, dykcja, techniki wykonywania mowy; 1. Kolarczyk M.:

„Podstawy sztuki żywego słowa”. Warszawa 1961; Wieczorkiewicz Br.: „Sztuka mówienia”.

Wydawnictwo RTV 1997; Mariański H.: „Kult żywego słowa”. Warszawa 1929. Kotlarczyk M.:

Podstawy sztuki żywego słowa, Warszawa 1964; Toczyska B.: Kama makaka ma, Gdańsk 1992;

Toczyska B.: Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 1994, Stanisławski K.: Praca aktora nad

sobą ,Warszawa 1954.

Literatura uzupełniająca

Kochański W., Koszutska O., Listkiewicz Z.: Sekrety żywego słowa, Warszawa 1974

Kustosik D.: Dykcja – teksty do ćwiczeń dykcyjnych, Wrocław 1985,

Ostaszewska D., Tambor J.: Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa

2001,

Stanisławski K.: Praca aktora nad sobą ,Warszawa 1954,

Sikorski K.: Instrumentoznawstwo, Warszawa 1975,

Book S.:Podręcznik dla aktorów, Warszawa 2006

16

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawnikow

Nazwa przedmiotu

Kształtowanie wizerunku:

1. Wstęp do public relations

2. Komunikacja interpersonalna

3. Komunikacja społeczna

4. Stylizacja osoby

Rodzaj zajęć

Wykłady

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 12

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1 i 2

Forma zaliczenia

ECTS

Zaliczenie 8

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Założeniem i celem przedmiotu: Wstęp do public relations jest:

zapoznanie słuchacza ze specyfiką i podstawowymi narzędziami PR

Założeniem i celem przedmiotu: Komunikacja społeczna jest:

zaznajomienie słuchacza z podstawową problematyką, definicjami i schematami komunikacji

masowej; zapoznanie z pojęciem informacji i perswazji w komunikacji masowej

Założeniem i celem przedmiotu: Komunikacja interpersonalna jest:

zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami teorii komunikacji, doskonalenie

umiejętności komunikowania się w różnych przestrzeniach funkcjonowania jednostki ludzkiej,

a także świadomego korzystania z określonych modeli komunikacyjnych wypracowanych przez

naukę.

Założeniem i celem przedmiotu: Stylizacja osoby jest:

zdobycie przez słuchaczy wiedzy teoretycznej z zakresu nauk plastycznych, w szczególności

podstaw kompozycji plastycznej, ich znaczenie i rodzaje. Poznana wcześniej paleta barwna oraz

jej oddziaływanie względem siebie stanowić tu będzie podstawę w kwestii korekty proporcji

ciała. Słuchacze mają posiąść umiejętność zestawiania barw z jednoczesnym zastosowaniem

kierunków linii, kształtów form oraz wybraną kolorystyką odpowiadającą określonym typom

urody. Ponadto, słuchacze powinni ćwiczyć wyobraźnię przestrzenną oraz kwestię projektowania

ogólnego stroju dla każdego typu sylwetki . Wszelkie działania oparte są na wiedzy z zakresu

estetyki , które pozwalają na swobodę w postrzeganiu rzeczywistości w odniesieniu jej do pojęcia

piękna. Przedmiot ma wzbudzić potrzeby związane z podążaniem za nowymi trendami w świecie

mody i umiejętnie je wprowadzając w życie opierając się na istocie przedmiotu.

Tematyka zajęć

17

Treści programowe wykładów: Wstęp do public relations

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Definicja public relations

2. Public relations a marketing, public relations a reklama

3. Zadania public relations

4. Podstawowe narzędzia public relations – omówienie

5. Public relations w polityce, gospodarce; czy istnieje czarny PR (PR a propaganda)

6. Omówienie przykładowych kampanii PR.

Treści programowe wykładów: Komunikacja społeczna

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe

1. Pojęcie i definicje komunikacji społecznej/masowej/publicznej

2. Omówienie najważniejszych schematów komunikacyjnych (Shannona i Weavera,

Jakobsona, Katza Lazersfelda);

3. Określenie ich przydatności w komunikacji masowej

- pojęcie kodu, informacji

- komunikacja informacyjna i komunikacja perswazyjna – charakterystyka

- podstawowe modele perswazyjności: model Arystotelesa – omówienie

- pojęcie skutecznej komunikacji perswazyjnej

Treści programowe wykładów: Komunikacja interpersonalna

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Definicje i elementy składowe komunikacji interpersonalnej.

2. Komponenty aktywnego słuchania.

3. Bariery komunikacyjne i sposoby ich przezwyciężania.

4. Zasady konwersacji według P. Grice’a i G. Leech.

5. Komunikacja z trudnym partnerem

6. Schemat komunikacji językowej Jakobsona

7. Zasady efektywnej komunikacji (zdolność rozumienia, ukierunkowanie na pożądany

efekt, etyczność komunikacji)

8. Natura komunikacji niewerbalnej. Ekspresja twarzy. Zachowania wzrokowe.

Komunikacja ciałem. Komunikacja proksemiczna. Natura dotyku. Komunikacyjne

funkcje wyglądu fizycznego. Sygnały niewerbalne w percepcji interpersonalnej.

9. Międzynarodowe podobieństwa i różnice w komunikacji niewerbalnej

Treści programowe wykładów: Stylizacja osoby

1. Wyjaśnienie pojęć związanych ze specyfiką przedmiotu.

2. Znaczenie barw pod względem temperaturowym, a korekta proporcji ciała w odniesieniu

do roli światła.

3. Znaczenie rysunku walorowego.

4. Istota i rodzaje kompozycji plastycznych.

18

5. Tło – znaczenie światła i barwy w odbiorze całościowym postrzeganego obrazu.

6. Rodzaje tła, a zmiana w podstawowych założeniach odbioru obrazu.

7. Pojęcie równowagi a idealne proporcje ciała.

8. Treść i forma przekazu na podstawie syntezy i analizy problemu.

9. Kontrasty barwne i ich zastosowanie w zamierzonym tworzeniu złudzeń optycznych.

10. Podział sylwetki – idealne proporcje ciała.

11. Typy sylwetek i ich ogólna charakterystyka.

12. Sposoby doboru garderoby na podstawie analizy proporcji ciała oraz jej przeznaczenia.

13. Rodzaje i typy stylizacji.

14. Różnice pomiędzy korektą kobiecego i męskiego ciała.

15. Sposoby i triki związane z poprawą wyglądu.

16. Złote zasady w stylizacji.

17. Dodatki a ich znaczenie dla ostatecznego wyglądu.

18. Harmonia i umiar jako podstawowa dewiza w stylizacji.

19. Profesjonalne materiały pomocnicze.

20. Znaczenie barw i dodatków w psychologii jako istota kreowania wizerunku.

21. Tkaniny oraz ich nasycenie względem odcieni a wpływ na ostateczny wygląd.

22. Podsumowanie wiadomości – praktyczne wykorzystanie wiedzy na potrzeby

wykreowanie własnego wizerunku.

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: Udoskonalenie umiejętności komunikacyjnych Słuchacz posiada wiedzę i zna

podstawowe narzędzi public relation., Umie w świadomy sposób wykorzystać lub ukryć swoje

atrybuty urody na potrzeby wykreowania własnego i zawodowego wizerunku. Zna zasady

efektywnej komunikacji interpersonalnej.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność .

Literatura obowiązkowa

1. Wstęp do public relations:

K. Wojcik, Public relations od A do Z, t. I, II, Warszawa 1997.

Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju, red. J. Olędzki, D. Tworzydło,

Warszawa 2006.

D. Tworzydło, P. Kuca, Relacje z mediami w samorządach. Teoria i praktyka, Rzeszów 2010

2. Komunikacja społeczna:

J. Fiske, Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999.

B. Dobek-Ostrowska, R. Wiszniewski, Teoria komunikowania publicznego i politycznego,

Wrocław 2001.

Ch. Balon, X. Mignot, Komunikacja, Kraków 2008.

T. O’Sulivan, J. Hartley, D Saunders, M. Montgomery, J. Fiske, Kluczowe pojęcia w

komunikowaniu i badaniach kulturowych, Wrocław 2005

19

3. Komunikacja interpersonalna

Bieniok H., 2005: Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania konfliktów.

Katowice: Wyd. Akademii Ekonomicznej.

Czarnawska M. 2003: Podstawy negocjacji i komunikacji. Pułtusk: Wyższa Szkoła

Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.

Hausner J., 1999: Komunikacja i partycypacja społeczna. Kraków McKay M., 2007: Sztuka

skutecznego porozumiewania się. Gdańsk : Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne.

Nęcki ., 2000: Komunikacja międzyludzka, Wyd. Antykwa, Kraków

Schulz von Thun F., 2003: Sztuka rozmawiania, t. 1, Kraków.

Stewart, John (red.). 2005. Mosty zamiast murów : podręcznik komunikacji interpersonalnej.

Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.

Thompson P.1998: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Poznań: Zysk i S-ka.

Literatura uzupełniająca

1. Wstępu do public relations:

A. Ries, L. Ries, Upadek reklamy i wzlot public relations, Warszawa 2004.

2. Komunikacja społeczna:

M. Knapp, J. Hall, Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, Wrocław 2000.

W. Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008

3. Komunikacja interpersonalna:

Dobek-Ostrowska B., 2007: Podstawy komunikowania społecznego.Wrocław: Astrum.

Głodowski, W. 2000: Komunikacja niewerbalna, Gdańsk 2000.

Grice H. P., 1977: Logika a konwersacja. Przekł. J. Wajszczuk, nr 6, 85 – 99.

Kochan M. 2005: Pojedynek na słowa, Kraków 2005.

Meyer R., 2008: Sztuka argumentacji, jak wygrać każdy spór, GWP, Gdańsk

Mikułowski-Pomorski J., Nęcki Z., Komunikowanie perswazyjne [w:] tychże,

Komunikowanie skuteczne?, Kraków 1983 i nast. wyd. Tokarz, Marek. 2006. Argumentacja,

perswazja, manipulacja. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Motywacja:

1. Trening osobowości, coaching

2. Automotywacja

Rodzaj zajęć

Wykłady, warsztaty

20

3. Metody walki ze stresem

4. Asertywność

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 6

Warsztaty: 4

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1 i 2

Forma zaliczenia

ECTS

Zaliczenie 5

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Założeniem i celem przedmiotu: Automotywacja jest:

omówienie zagadnienia motywowania i zachęcania do efektywnych działań i praktyczne sposoby

zarządzania sobą oraz motywowanie siebie.

Założeniem i celem przedmiotu: Metody walki ze stresem jest:

omówione stresu jako dynamicznej relacji adaptacyjnej między możliwościami jednostki

a wymaganiami sytuacji charakteryzującymi się brakiem równowagi. Omówione zostaną objawy

stresu, najczęstsze przyczyny stresu oraz sposoby radzenia sobie ze stresem.

Założeniem i celem przedmiotu: Asertywność Omówienie zagadnienia asertywności i zachowań asertywnych realizujących własne prawa

jednostki z równoczesnym respektowaniem praw innych ludzi. Przeciwieństwem zachowań

asertywnych są zachowania uległe i agresywne. W czasie zajęć omówione zostanie znaczenie

asertywności służącej doskonaleniu relacji z ludźmi i zmniejszaniu problemów m.in.

zdrowotnych u osób wykonujących pracę w sytuacjach stresowych.

Założeniem i celem przedmiotu: Trening osobowości, coaching Pogłębienie wiedzy na temat funkcji stresu i sposobów radzenia sobie z nim.

Treści programowe wykładu: Automotywacja

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Pojęcie zarządzania sobą

2. Pojęcie motywacji i automotywacji

3. Przyczyny naszych działań – pojęcie motywacji i motywu

4. Proaktywność i podmiotowość jednostki

5. Motywatory i demotywatory

6. Praktyczne sposoby skutecznego motywowania siebie do działania

Treści programowe wykładu : Metody walki ze stresem

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Pojęcie stresu, stresorów, sytuacji stresowej. Stres jako bodziec, stres jako reakcja, stres

jako proces.

21

2. Fazy stresu

3. Style radzenia sobie ze stresem

4. Stres konstruktywny verus stres destrukcyjny

5. Radzenie sobie z napięciem emocjonalnym

Treści programowe wykładu: Asertywność

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Definicja i omówienie zachowań asertywnych

2. Asertywne odmawianie

3. Zachowania asertywne w sytuacji krytyki

4. Demaskowanie krytyki aluzyjnej

5. Asertywne krytykowanie

6. Konsekwencje zachowań asertywnych i nieasertywnych

7. Możliwości doskonalenia własnej asertywności

Treści programowe warsztatów: Trening osobowości, coaching

Problematyka szczegółowa:

1. Poznanie skutków długotrwałego stresu (model GAS),

2. Poznanie pozytywnych aspektów stresu,

3. Poznanie oraz trenowanie technik radzenia sobie w sytuacjach stresowych (model stresu

MOZ,

4. Zasad Zdrowego Myślenia wg Maultsby’ego, wizualizacja,

5. Poznanie metod związanych z profilaktyką długotrwałego stresu (wywiad dotyczący

radzenia sobie ze stresem, zasada SMART, ćwiczenia rozluźniające ciało, hobby,

odpoczynek, sen)

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiedzę i potrafi zapanować nad stresem w wystąpieniach

publicznych. Zna zasady asertywnego zachowania oraz potrafi w odpowiedni sposób motywować

się do działania.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność . .

Literatura obowiązkowa

1. Automotywacja:

M. Adamiec, B. Kożusznik: Sztuka zarządzania sobą. PWE Warszawa 2001

2. Metody walki ze stresem:

J.Terelak: Stres. Wyd. Branta 2008

3. Asertywność:

1. Król-Filewska, P. Fijewski: Asertywność menedżera. PWE, Warszawa 2000

22

2. M. Król-Fijewska: Trening asertywności, wyd. PTP, Warszawa 1993

4.Trening osobowości, coaching

1. Curwen, B., Palmer, S., Ruddell, P. (2006). Poznawczo-behawioralna terapia

krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.

2. Heszen, I., Sęk, H. (2008). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.

3. Farne, M. (1999). Stres... kiedy pomaga a kiedy szkodzi, jak zamienić go w sojusznika.

Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha.

4. Hartley, M. (2002). Dobry Stres. Przewodnik. Kielce: Jedność.

5. Oniszczenko, W. (1998). Stres - to brzmi groźnie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie

Żak.

6. Hobfol, S. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk:

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP.

7. Zimbardo, P. (1999). Psychologia i życie (s. 484-503). Warszawa: Wydawnictwo

Naukowe PWN.

Literatura uzupełniająca:

1. Automotywacja:

M. Adamiec: Potencjał ludzki w organizacji. Difin.2011

C.Ingham Automotywacja na 101 sposobów. MFC Press 2000

2. Metody walki ze stresem

R.Templar: Pokonaj stres, Zysk i S-ka 2004

M.Hartley: Stres w pracy. Wyd. Jasność, 2005

N. Ogińska-Bulik: Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Żródła,

konsekwencje, zapobieganie. Wyd. Difin, 2006.

3. Asertywność

A.Townsend: jak doskonalić asertywnośc? Zysk i S-ka Warszawa 2002

M. Giannantonio: Być asertywnym. eSPa Kraków 2011.

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Podstawy protokołu dyplomatycznego

Rodzaj zajęć

Wykłady

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 4

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1

Forma zaliczenia ECTS

Zaliczenie 3

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Założeniem i celem przedmiotu jest: dostarczenie informacji i wskazówek - z uwzględnieniem

23

specyfiki słuchaczy - o protokole dyplomatycznym, niezbędnych i przydatnych w związku

z organizowaniem konferencji, uroczystości z udziałem różnych delegacji i wszelkich innych

spotkań w których zachowanie zasad protokołu dyplomatycznego jest niezbędne, a także

zapoznanie się z dobrymi obyczajami w działalności publicznej.

Tematyka zajęć

Treści programowe wykładów

Problematyka szczegółowa: 1. Protokół a dyscypliny naukowe,

2. Protokół w dobie obecnej,

3. Pierwszeństwo jako podstawowa zasada protokołu dyplomatycznego,

4. Ceremoniały ,

5. Wizyty,

6. Przywileje i immunitety,

7. Korespondencja i język dyplomatyczny,

8. Flaga państwowa ,

9. Normy regulujące współżycie,

10. Przyjęcia jako forma pracy dyplomatycznej,

11. Ubiór ,

12. Ordery i odznaczenia,

13. Delegacje zagraniczne i wyjazdy zagraniczne,

14. Święto narodowe oraz inne święta.

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiedzę i potrafi zorganizować spotkania zawodowe

i konferencje z udziałem różnych delegacji z uwzględnieniem zasad protokołu dyplomatycznego.

Zna zasady dobrych obyczajów w działalności publicznej.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)

Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność .

Literatura obowiązkowa

Edward Pietkiewicz: Protokół dyplomatyczny. Warszawa 1998

Literatura uzupełniająca

Julian Sutor: Prawo dyplomatyczne i konsularne Warszawa 1997

Julian Sutor Korespondencja dyplomatyczna, Warszawa 1992

Cezary Ikanowicz, Jan W. Piekarski Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje, Warszawa 2007

24

Program studiów

Wydział Filologiczny

Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników

Nazwa przedmiotu

Wykorzystanie technik komputerowych

i organizowanie prezentacji

Rodzaj zajęć

Wykłady

Suma godzin we wszystkich semestrach

Wykłady: 4

Tryb studiów

Studia podyplomowe

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

1

Forma zaliczenia

ECTS

zaliczenie 3

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Założeniem i celem przedmiotu jest: poznanie zasad prawidłowego opracowania prezentacji

komputerowej przy wykorzystaniu teorii konstruktywistycznych i kognitywistycznych oraz

zróżnicowanych stylów poznawczych odbiorców informacji.

Treści programowe wykładów.

Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia

szczegółowe:

1. Media wspomagające proces nauczania-uczenia się,

2. Teorie konstruktywistyczne i kognitywistyczne uczenia się,

3. Metody i style uczenia się z wykorzystaniem komputera i Internetu,

4. Style poznawcze, wykład a prezentacja: zasady przygotowania i prowadzenia prezentacji,

5. Struktura prezentacji.

Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania

Efekt kształcenia:

Słuchacz zna, posiada wiedzę i umiejętności w zakresie prawidłowo przygotowanej prezentacji

z wykorzystaniem technik komputerowych.

Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza:

Wykorzystanie nabytych umiejętności w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność na

wykładach.

Literatura obowiązkowa

25

Adamy D.L., Preparing and Delivering Effective Technical Presentations. Artech House

Publishers, Boston – London 2001.

Bienvenu S., The Presentation Skills Workshop. Amacon, New York 2000.

Gajda J., Juszczyk S., Siemieniecki B., Wenta K., Edukacja medialna. A. Marszałek, Toruń 2003.

Gronbeck H. et al., Zasady komunikacji werbalnej. Zysk i S-ka, warszawa 2001.

Hindle T., Sztuka prezentacji. Wiedza i Życie, Warszawa 2000.

Juszczyk S., Komunikacja człowieka z mediami. Śląsk, Katowice 1998.

Juszczyk S. oraz Jańczyk J., Morańska D., Musioł M., Dydaktyka informatyki i technologii

informacyjnej, A. Marszałek, Toruń 2003.

Kraśniewski A., Kalinowski J., O czym powinieneś wiedzieć wygłaszając referat na konferencji

naukowej. Instytut Telekomunikacji PW. Komunikaty – zeszyt 34, Warszawa 1988.

Łasiński G., Sztuka prezentacji. eMPi2, Poznań 2000.

Mills H.R., Techniques of Technical Training. Macmillan London 1997.

Siemieniecka D., Siemieniecki B., Nilsen H., Bratland E., Język nowej komunikacji, UMK,

Toruń 2010.

Literatura uzupełniająca

Detz J., Sztuka przemawiania. Nie co mówić, ale jak mówić. GWP, Gdańsk 2001.

Halin S., Jak mówić, żeby nas słuchali. Petit, Warszawa 2001.

Korolko M., Retoryka i erystyka dla prawników. Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa

2001.

Lemmermann H., Komunikacja werbalna. Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1997.

Lammerman H., Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1997.

McGee P. P., Przemawianie doskonałe. Rebis, Poznań 2003.

Pease A., Mowa ciała. Jedność, Kielce 2001.

Stuart C., sztuka przemawiania i prezentacji. KiW, Warszawa 2002.

Turk C., Sztuka przemawiania. Astrum, Wrocław 2002.

Wiszniewski A., Jak przekonująco mówić i przemawiać. Text, Wrocław 1999.