Wydawnictwo Helion

ul. Chopina 6

44-100 Gliwice

tel. (32)230-98-63

e-mail: helion@helion.pl

PRZYK£ADOWY ROZDZIA£PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

IDZ DOIDZ DO

ZAMÓW DRUKOWANY KATALOGZAMÓW DRUKOWANY KATALOG

KATALOG KSI¥¯EKKATALOG KSI¥¯EK

TWÓJ KOSZYKTWÓJ KOSZYK

CENNIK I INFORMACJECENNIK I INFORMACJE

ZAMÓW INFORMACJEO NOWO�CIACH

ZAMÓW INFORMACJEO NOWO�CIACH

ZAMÓW CENNIKZAMÓW CENNIK

CZYTELNIACZYTELNIA

FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINEFRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE

SPIS TRE�CISPIS TRE�CI

DODAJ DO KOSZYKADODAJ DO KOSZYKA

KATALOG ONLINEKATALOG ONLINE

Linux. Kurs

Autor: Piotr Czarny

ISBN: 83-7361-425-7

Format: 180x235, stron: 280

Zamiast d³ugich tekstów --- rysunki z dok³adnymi objanieniami.

Samodzielna nauka nigdy nie by³a tak prosta

Nazwa „Linux” obi³a Ci siê zapewne o uszy. Wiesz pewnie, ¿e jest to system operacyjny

dostêpny zupe³nie za darmo; bezpieczny i stabilny, ale te¿ trudny i nieprzystêpny dla

nowicjuszy. Jednak Linux ca³y czas ewoluuje i zmienia swoje oblicze. Najnowsze

dystrybucje tego systemu s¹ nie tylko coraz ³atwiejsze w obs³udze, ale tak¿e coraz

lepiej zaopatrzone w dodatkowe oprogramowanie. Obecnie w Linuksie mo¿esz zrobiæ

wszystko, co do tej pory robi³e� w Windows, oszczêdzaj¹c pieni¹dze i nie martwi¹c siê,

¿e system zawiesi siê, a Twoja praca pójdzie na marne.

Ksi¹¿ka „Linux. Kurs” to nowoczesny podrêcznik, dziêki któremu w krótkim czasie

poznasz fascynuj¹cy �wiat Linuksa i nauczysz siê w nim poruszaæ. Jest to pozycja

skierowana do pocz¹tkuj¹cych u¿ytkowników, nie maj¹cych wiêkszego do�wiadczenia

w obs³udze komputera. Z ksi¹¿ki mo¿esz korzystaæ bez pomocy nauczyciela. Krótkie

rozdzia³y, które mo¿esz przeczytaæ w ci¹gu kilkunastu minut, pokazuj¹ krok po kroku

jakie czynno�ci nale¿y wykonywaæ, aby osi¹gn¹æ zamierzony efekt.

Poznasz:

• Podstawy pracy z Linuksem

• Pliki i foldery w Linuksie

• Konfiguracjê sprzêtu

• Korzystanie z poczty elektronicznej i stron WWW

• Nagrywanie p³yt CD-R w Linuksie

• Tworzenie grafiki w programie GIMP

• OpenOffice — linuksowy odpowiednik MS Office

Ksi¹¿ki wydawnictwa Helion z serii „Kurs” skierowane s¹ do pocz¹tkuj¹cych

u¿ytkowników komputerów, którzy chc¹ w krótkim czasie nabyæ praktycznych

umiejêtno�ci przydatnych w karierze zawodowej i codziennej pracy.

Napisane przystêpnym jêzykiem i bogato ilustrowane, s¹ wspania³¹ pomoc¹

w samodzielnej nauce. Wszystkie opisywane programy zosta³y umieszczone

na p³ycie CD do³¹czonej do ksi¹¿ki.

Spis treści

Wstęp......................................................................................................................................................7

Rozdział 1. Pierwsza sesja ..................................................................................................................................23Nazwy użytkowników i hasła.............................................................................................24Załadowanie systemu ..........................................................................................................25Logowanie.............................................................................................................................26Terminal................................................................................................................................27Łatwo dostępny Terminal...................................................................................................28Nowe konto użytkownika ..................................................................................................29Problemy ze zmianą hasła .................................................................................................. 31Udana zmiana hasła ............................................................................................................ 33Podsumowanie .....................................................................................................................34

Rozdział 2. Karta grafiki i monitor ................................................................................................................35Testowanie i konfiguracja sprzętu.....................................................................................37Podsumowanie .....................................................................................................................42

Rozdział 3. Wygląd ekranu.................................................................................................................................43Pulpit wirtualnego biurka ..................................................................................................45Okna — kameleony ............................................................................................................49Kolekcja wygaszaczy ............................................................................................................ 51Podsumowanie .....................................................................................................................52

Rozdział 4. Pulpit i foldery ................................................................................................................................53Pulpit ..................................................................................................................................... 56Panel ......................................................................................................................................57Uprzywilejowane programy ...............................................................................................58Uruchamianie aplikacji ......................................................................................................59Centrum sterowania............................................................................................................ 61Wygodne uruchamianie programów................................................................................ 63Skrót na panelu .................................................................................................................... 65Usuwanie skrótów ............................................................................................................... 66

4 Spis treści

Aplikacje uruchamiane w tym samym obszarze roboczym ..........................................68Folder użytkownika.............................................................................................................72Podsumowanie .....................................................................................................................73

Rozdział 5. Mysz i klawiatura...........................................................................................................................75Mysz.......................................................................................................................................76Klawiatura.............................................................................................................................78Podsumowanie ..................................................................................................................... 81

Rozdział 6. Dostęp do plików i folderów ...................................................................................................83Korzystanie z napędów dyskietek i CD-ROM ................................................................86Formatowanie dyskietki .....................................................................................................89Foldery................................................................................................................................... 91Właściwości foldera .............................................................................................................92Zmiana praw do zasobów...................................................................................................94Przeglądanie partycji Windows .........................................................................................98Podsumowanie ................................................................................................................... 101

Rozdział 7. Nagrywanie płyt CD..................................................................................................................103Blokowanie automatycznego montowania napędu CD.............................................. 104Automatyczne montowanie napędu CD....................................................................... 105Nagrywanie płyt CD.......................................................................................................... 106Podsumowanie ................................................................................................................... 110

Rozdział 8. Drukarka .........................................................................................................................................111Instalowanie drukarki ....................................................................................................... 112Testowanie drukarki...........................................................................................................115Zmiana jakości wydruku .................................................................................................. 117Zmiana formatu papieru.................................................................................................. 119Zmiana szerokości marginesów....................................................................................... 121Podsumowanie ................................................................................................................... 123

Rozdział 9. Dostęp do internetu..................................................................................................................125Połączenie za pośrednictwem modemu ......................................................................... 126Połączenie za pośrednictwem telewizji kablowej .......................................................... 129Podsumowanie ................................................................................................................... 132

Rozdział 10. Mozilla .............................................................................................................................................133Budzenie Mozilli ............................................................................................................... 134Twoje ulubione strony ...................................................................................................... 136Edycja opisu zakładki........................................................................................................ 137Zapisywanie zakładek do pliku........................................................................................ 138Strona startowa................................................................................................................... 139Historia ............................................................................................................................... 142Powiększenie....................................................................................................................... 143Podsumowanie ................................................................................................................... 145

Rozdział 11. Bezpieczny Outlook..................................................................................................................147Jak uruchomić Evolution................................................................................................. 148Uruchamianie programu Evolution .............................................................................. 153Ludzie listy piszą................................................................................................................ 154

Spis treści 5

Wizyta listonosza............................................................................................................... 155Czytamy listy wysłane ....................................................................................................... 156Kalendarz ............................................................................................................................ 157Usuwanie wpisu ................................................................................................................. 160Wyświetlanie innego dnia .................................................................................................161Kalendarz tygodniowy ...................................................................................................... 162Konfiguracja programu.................................................................................................... 163Wizytownik ........................................................................................................................ 165Podsumowanie ................................................................................................................... 166

Rozdział 12. Darmowy Office ..........................................................................................................................167Konfiguracja OpenOffice ................................................................................................ 169Nowy dokument tekstowy z szablonu............................................................................ 174Tworzenie nowego dokumentu za pomocą AutoPilota .............................................. 175Wpisywanie tekstu ............................................................................................................. 176Formatowanie tekstu......................................................................................................... 177Zapisywanie dokumentu .................................................................................................. 179Wczytywanie dokumentu................................................................................................. 180Wstawianie tabeli ............................................................................................................... 181Wstawianie obrazka do dokumentu ............................................................................... 182Arkusz kalkulacyjny .......................................................................................................... 183Zapisywanie dokumentu w formacie pdf ...................................................................... 186Podsumowanie ................................................................................................................... 190

Rozdział 13. Zarządzanie pakietami .............................................................................................................191Package Management Tool .............................................................................................. 192Podsumowanie ................................................................................................................... 197

Rozdział 14. Midnight Commander..............................................................................................................199Uruchamianie MC ............................................................................................................ 201Tryb wyświetlania ..............................................................................................................202Szybki podgląd...................................................................................................................203Informacje...........................................................................................................................204FTP.......................................................................................................................................205Drzewo katalogów .............................................................................................................206Wyszukiwanie plików .......................................................................................................207Zmiana uprawnień ............................................................................................................208Tworzenie folderów...........................................................................................................209Usuwanie folderów............................................................................................................ 210Podsumowanie ................................................................................................................... 211

Rozdział 15. GIMP.................................................................................................................................................213Nowy obrazek.....................................................................................................................214Zapisywanie ........................................................................................................................216Okno Warstwy, kanały i ścieżki.......................................................................................217Właściwości narzędzi ........................................................................................................218Malowanie pędzlem ..........................................................................................................219Malowanie ......................................................................................................................... 220Wypełnienie....................................................................................................................... 222

6 Spis treści

Deseń .................................................................................................................................. 224Logo .................................................................................................................................... 225Elementy strony WWW................................................................................................... 226Kula..................................................................................................................................... 227Podsumowanie ...................................................................................................................228

Rozdział 16. Sztuczki i chwyty.........................................................................................................................229Czyszczenie okna terminala............................................................................................. 231Dokumentacja poleceń .....................................................................................................232Dostępne powłoki..............................................................................................................233Dziennik .............................................................................................................................234Edytor vim..........................................................................................................................235Edytor vim — wczytywanie dokumentu........................................................................237Finger...................................................................................................................................237Informacja o komputerze.................................................................................................238Katalog bieżący ..................................................................................................................238Katalog domowy................................................................................................................238Lista n wydanych poleceń.................................................................................................239Lista wydanych poleceń ....................................................................................................239Nowy użytkownik..............................................................................................................240Objętość podfolderów ......................................................................................................242Ping ......................................................................................................................................243Procesy.................................................................................................................................244Skojarzenie dźwięków ze zdarzeniami............................................................................245Ścieżka poszukiwania — dodanie katalogu...................................................................246Ścieżka przeszukiwania.....................................................................................................246Terminal..............................................................................................................................247Typ powłoki........................................................................................................................247Uprawnienia roota ............................................................................................................248Wersja systemu operacyjnego...........................................................................................248Wolne miejsce na dysku....................................................................................................249Wysyłanie listu z terminala ..............................................................................................249Wyświetlanie ekran po ekranie ........................................................................................250Wyświetlanie plików ukrytych......................................................................................... 251Zawartość katalogu............................................................................................................252Zawartość katalogu wraz z plikami ukrytymi ...............................................................253Zmienne środowiskowe ....................................................................................................253Podsumowanie ...................................................................................................................254

Dodatek A Jak zainstalować system Red Hat Linux 9......................................................................255Cztery w jednym ................................................................................................................257Poznajemy komputer ........................................................................................................258Bezbłędne nośniki ............................................................................................................. 261Dzielimy dysk na kawałki.................................................................................................264Linuksie stań się .................................................................................................................265Nie wszystko stracone .......................................................................................................272Podsumowanie ...................................................................................................................273

Skorowidz.......................................................................................................................................275

♦ Testowanie i konfiguracja sprzętu

♦ Podsumowanie

Karta grafiki

i monitorKarta grafiki i monitor

Sterownik zawiera informacje o urządzeniu. Wybranie sterownika właściwego urządzeniapowoduje, że można wykorzystać wszystkie funkcje, w które wyposażone jest urządzenie.

Parametrami, które wpływają na wygląd wyświetlanego obrazu są:

♦ Rozdzielczość ekranu. Ekran składa się z dużej liczby punktów, zwanych pikselami.Są one na tyle małe, że obraz oglądany z pewnej odległości nie sprawia wrażenianieciągłości. Im punktów jest więcej, tym dokładniej odwzorowane są kształty.Karty grafiki i monitory obsługują standardowe rozdzielczości ekranu: 640×480,800×600, 1024×768 itd. Liczba przed znakiem × oznacza liczbę punktów w poziomie.Liczba za znakiem × oznacza liczbę punktów w pionie.

♦ Jako miara rozdzielczości używana jest liczba punktów na cal (ang. dot per inch,w skrócie dpi). Typowe rozdzielczości ekranów monitorów komputerowychwynoszą 72 lub 96 dpi. Rozdzielczość drukarki atramentowej to około 300 dpi.Drukarki laserowe mają rozdzielczość rzędu 600 dpi i więcej.

♦ Głębia kolorów (ang. Color Depth). W otaczającej nas rzeczywistości nie ma ograniczeńco do liczby istniejących kolorów. W komputerze każdy kolor to... sekwencja cyfr.Praktycznie nie używa się mniejszej liczby kolorów niż 16. Ilustracje w książcewykonane są w 256 odcieniach szarości. Im wyświetlanych kolorów może być więcej,tym barwy bardziej zbliżone do naturalnych. Rośnie jednak liczba informacji,które ma przetworzyć komputer. Gdy ma on małą moc obliczeniową lub prostąkartę grafiki, ustawienie zbyt dużej liczby kolorów spowoduje powolneodświeżanie ekranu.

36 Karta grafiki i monitor

♦ Zakres częstotliwości odchylania pionowego (Vertical Sync Range) ma wpływma stabilność obrazu. Przy częstotliwościach 50 – 60 Hz obraz może drgać.Szczególnie jest to widoczne przy świetle jarzeniowym. Niestabilność obrazu jestmęcząca dla wzroku. Zadowalające warunki pracy można uzyskać po ustawieniuczęstotliwości odświeżania rzędu 75 – 80 Hz. Monitory dobrej jakości umożliwiająwyświetlanie obrazu z częstotliwością odświeżania 120 Hz i wyższą.

♦ Częstotliwość odchylania poziomego (Horizontal Refresh Rate) określa ile tysięcy razyw ciągu sekundy plamka elektronów przesuwa się po ekranie, rysując obraz.

♦ Z listy widocznej po lewej stronie okna Monitor Settings wybierz typ monitora.Po wybraniu typu monitora (Model Name) wczytane Praktyczny kurs Javazostaną:typ monitora oraz częstotliwość odchylania pionowego (Vertical Refresh Rate).

Nie zawsze w czasie instalacji wybrany zostanie optymalny sterownik. Czasamipo zainstalowaniu systemu zmieniane są karta grafiki, monitor. W takich przypadkachtrzeba skonfigurować sprzęt.

System zawiera program lspci. Służy on do zbierania informacji o sprzęcie. Komunikujesię on bezpośrednio z urządzeniem, a następnie wyświetla szczegółowe dane o urządzeniu.Można je wykorzystać przy dobieraniu konfiguracji.

Monitor i kartę grafiki można w systemie Linux konfigurować za pomocą programuredhat-config-xfree86.

Testowanie i konfiguracja sprzętu 37

Testowanie i konfiguracja sprzętu

Aby uzyskać informacje o właściwościach części składowych komputera:

1. Zaloguj się do systemu i uruchomTerminal. Możesz w tym celuwykorzystać skrót utworzonyna pulpicie.

2. W oknie terminala wpisz ������������ i naciśnij klawisz Enter.Odszukaj informację dotyczącą karty grafiki.

1

2

38 Testowanie i konfiguracja sprzętu

3. Zebrane informacje wykorzystamy do sprawdzenia poprawności konfiguracjikarty grafiki i monitora. Wpisz w terminalu polecenie � ��������������� ��.Naciśnij klawisz Enter.

4. Wyświetlone zostało okno Displaysettings. Pod miniaturą ekranuwidoczny jest typ monitora.W polu Resolution pokazana jestbieżąca rozdzielczość. W polu Color

Depth można odczytać liczbęwyświetlanych kolorów.Kliknij kartę Advanced.

5. Na karcie Advanced możnaodczytać szczegółowe informacjena temat monitora i karty grafiki.Kliknij widoczny w części Monitorprzycisk Configure.

3

4

5

Testowanie i konfiguracja sprzętu 39

6. Z listy widocznej po lewej stronieokna Monitor Settings wybierz typmonitora. Po wybraniu typumonitora (Model Name) wczytanezostaną: zakres częstotliwościodchylania poziomego (HorizontalSync Range) oraz częstotliwośćodchylania pionowego(Vertical Refresh Rate).

7. Jeżeli nie znasz typu monitora, kliknij przycisk Probe Monitor. Program odczytainformację o monitorze i wybierze odpowiednie ustawienia.

8. Kliknij przycisk OK. Ustawienia dotyczące typu i parametrów monitora zostanązapisane.

9. Ponownie zostało wyświetloneokno Display settings. Aby zmienićrozdzielczość monitora, kliknijwidoczny w części Monitor przyciskSet DPI.

10. Rozwiń listę jednostek miary.Wybierz taką, której chcesz używać.

11. W polu Monitor Width wpiszszerokość ekranu.

12. W polu Monitor Height wpisz wysokość ekranu.

13. W linii Current resolution: widoczna jest bieżąca rozdzielczość ekranu. W przykładziejest to 93 punkty na cal.

14. Po kliknięciu przycisku Look up from monitor system odczyta dane z monitora.

15. Aby zapisać ustawienia, kliknij przycisk OK.

6

7

8

12

13

14

11 9

15

10

40 Testowanie i konfiguracja sprzętu

16. W celu zmiany parametrów kartygrafiki kliknij przycisk Configurewidoczny w części Video Card.

17. Na liście typów kart zaznaczonyjest dotychczas używany.

18. Nazwa karty grafiki jest widocznarównież w polu Video card type.

19. W polu Driver widoczna jest nazwasterownika. Z wykazem dostępnychsterowników można się zapoznaćpo rozwinięciu listy Driver.

20. Jeżeli karta grafiki ma możliwośćzmiany rozmiaru pamięci, np. przezwykorzystanie obszaru pamięciRAM, możesz zaznaczyć opcjęCustom memory size, a następnie wybraćz listy rozmiar pamięci karty grafiki.

21. Domyślne parametry mogą zostać odczytane przez system z karty po kliknięciuprzycisku Probe Videocard.

22. Aby zamknąć okno Video card settings i zapisać ustawienia, kliknij przycisk OK.

16

19

20

17 2118

22

Testowanie i konfiguracja sprzętu 41

23. Jeżeli podczas konfiguracjizmienione zostały parametry kartygraficznej lub monitora, na listachwidocznych w oknie Dispaly Settingsmogą być widoczne inne opcje niżprzed konfiguracją. Rozwiń listęResolution i wybierz z niejrozdzielczość ekranu.

24. Rozwiń listę Color Depth i wybierzz niej głębię kolorów.

25. Aby zapisać ustawienia i zamknąćokna, kliknij przycisk OK.

24 2523

42 Podsumowanie

Podsumowanie

♦ Co oznacza zapis 800×600? Jest to informacja o rozdzielczości ekranu komputera.Liczba przed znakiem x oznacza liczbę punktów w poziomie. Liczba za znakiem× oznacza liczbę punktów w pionie.

♦ Co oznaczają litery dpi? Jest to skrót od słów dot per inch. Termin ten określa liczbępunktów przypadającą na jeden cal.

♦ Z jaką częstotliwością powinien pracować monitor, aby nie było widocznemigotanie obrazu? Częstotliwość robocza nie powinna być mniejsza od 75 Hz.

♦ Jak nazywa się program służący do zbierania informacji o urządzeniachzainstalowanych w systemie? Program ten nosi nazwę lspci.

♦ Jak nazywa się program przeznaczony do określania parametrów pracy kartygraficznej i monitora? Program ten nosi nazwę redhat-config-xfree86.