Stro

Dokument o licencjach oprogramowań

Licencje

Marta Żerek, Aleksandra Juszczak (szybka)

1 | S t r o n a

Spis treściLicencja oprogramowania..................................................................................................................................................................................2

LICENCJE NIEWYŁĄCZNE.........................................................................................................................................................................................3

LICENCJE WYŁACZNE..............................................................................................................................................................................................3

LICENCJA GRUPOWA..............................................................................................................................................................................................4

LICENCJA JEDNOSTANOWISKOWA.........................................................................................................................................................................4

OEM – Orginal Equipment Manufacturer..............................................................................................................................................................5

GNU GPL – General Public License.........................................................................................................................................................................6

LICENCJA SHAREWARE...........................................................................................................................................................................................7

LICENCJA FREEWARE..............................................................................................................................................................................................7

LICENCJA ADWARE.................................................................................................................................................................................................8

LICENCJA TRIAL.......................................................................................................................................................................................................8

CREATIVE COMMONS.............................................................................................................................................................................................9

PRZYKŁADY POPULARNYCH PROGRAMÓW OBJĘTYCH RÓŻNYMI RODZAJAMI LICENCJI :..................................................................................10

IrfanView jest rozpowszechniany jako FREEWARE czyli jest darmowy jednak tylko do użytku niekomercyjnego, np. dla instytucji edukacyjnych (szkoły, uniwersytety i biblioteki) oraz różnych organizacji....................................................................10

Linux.....................................................................................................................................................................................................12

Rysunek 1................................................................................................................................................................................................................2Rysunek 2................................................................................................................................................................................................................3Rysunek 3................................................................................................................................................................................................................4Rysunek 4................................................................................................................................................................................................................4Rysunek 5................................................................................................................................................................................................................5Rysunek 6................................................................................................................................................................................................................6Rysunek 7................................................................................................................................................................................................................7Rysunek 8................................................................................................................................................................................................................8Rysunek 9................................................................................................................................................................................................................8Rysunek 10..............................................................................................................................................................................................................9Rysunek 11..............................................................................................................................................................................................................9Rysunek 12...........................................................................................................................................................................................................10Rysunek 13...........................................................................................................................................................................................................11Rysunek 14...........................................................................................................................................................................................................12Rysunek 15...........................................................................................................................................................................................................12Rysunek 16...........................................................................................................................................................................................................13Rysunek 17...........................................................................................................................................................................................................14Rysunek 18...........................................................................................................................................................................................................14Rysunek 19...........................................................................................................................................................................................................14Rysunek 20...........................................................................................................................................................................................................15Rysunek 21...........................................................................................................................................................................................................15Rysunek 22...........................................................................................................................................................................................................16

2 | S t r o n a

Licencja oprogramowaniaJest to umowa na korzystanie z danej aplikacji komputerowej. Zostaje zawarta pomiędzy

podmiotem, któremu przysługują prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.

Umowa powinna określać przede wszystkim formy wykorzystania takiej aplikacji,czyli warunki na jakich licencjobiorca jest zobowiązany do korzystania z programu.W Polsce Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wskazuje zakres, miejscei czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowymogą dowolnie kształtować charakter licencji.

Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniudo tzw. licencji użytkownika, które są używane przez producentów oprogramowaniado wiązania użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.

Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo ograniczające i większość użytkowników nie czyta ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią.

Rysunek 1

3 | S t r o n a

Skoro jest ona umową prawną między producentem danego programu a jego nabywcą, to określa prawa i obowiązki tych dwóch podmiotów :

Nabywca

zakaz kopiowania

Zakaz sprzedawania

Zakaz pożyczania

Producent

Ograniczenie odpowiedzialnościza szkody spowodowanedziałaniem programuTypy licencji:

LICENCJE NIEWYŁĄCZNE To licencje, w których udzielający licencji może zezwolić na korzystanie z aplikacji wielu

osobom równocześnie,

LICENCJE WYŁACZNE Rzadko występują w przypadku aplikacji komputerowych. To licencje, spotykane głównie w przypadku znacznych kontraktów

np. na wykonanie systemów bankowych itp., w tym przypadku zwykle jest to umowa licencyjna wynika z umowy o dzieło, na podstawie której firma wykonująca oprogramowanie wykonuje zamówioną aplikację.

Umowa taka wymaga formy pisemnejpod rygorem nieważności. Ale istnieje sublicencja, w której licencjobiorca może udzielać dalszej

licencji, pod warunkiem takiego upoważnienia w jego umowie licencyjnej.

Rysunek 2

4 | S t r o n a

LICENCJA GRUPOWA To licencja zezwalająca, na użytkowanie oprogramowania w sieci lub w zestawie komputerów. Za

to określa sposób użytkowania programu w sieci oraz maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować objęte nią oprogramowanie. Jej odmianą jest licencja sieciowa.

LICENCJA JEDNOSTANOWISKOWA To licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko w

jednym komputerze, obejmująca zakaz udostępniania takiego oprogramowaniaw sieci oraz na innych komputerach. Dozwolone jest jedynie utworzenie kopii zapasowej.

Rysunek 4

Rysunek 3

Rysunek 5

5 | S t r o n a

OEM – Orginal Equipment Manufacturer Jest to jedna z najbardziej znanych nam licencji, ponieważ mamy z nią często styczność np.

kupując system operacyjny (bądź kupując nawet części komputerowe). Producent sprzedaje swój produkt bez obsługi technicznej firmom produkującym sprzęt komputerowy po bardzo niskich cenach, firmy te same muszą zapewnić obsługę techniczną produktu.

Licencję OEM najczęściej spotkamy kupując produkty firmy Microsoft. Przykładem produktu jest system operacyjny MS Windows, a także oprogramowanie biurowe dla firm, jak Microsoft Office lub dla biura domowego, jak Microsoft Works.

Licencja jest ważna tylko na komputer, wraz z którym system został zakupiony.Po wymianie jakiejkolwiek części w komputerze licencja może ulec unieważnieniu. Nie mamy także możliwości przeniesienia licencji na inny komputer. Gdy chcemy używać legalnie systemu np. na dwóch komputerach, musimy posiadaćdwa nośniki z systemem, a także dwie oddzielne licencje (oczywiście każda przypisanado odpowiedniego sprzętu). Warto tutaj nadmienić, iż produkty OEM wymagają aktywacji produktu, co powiązuje ten produkt z podzespołami komputera. Zatem jeśli np. wymienimy płytę główną w komputerze, tracimy licencję OEM na ten komputer. W takim przypadku pozostaje tylko zakup nowej licencji. Istnieje jednak wyjątek od tego, licencji nie stracimy wtedy gdy wymiana płyty głównej jest spowodowana jej uszkodzeniem, oczywiście wymiana płyty głównej musi być dokonana na podstawie ważnej gwarancji producenta.

GNU GPL – General Public License

Rysunek 6

6 | S t r o n a

Jest to licencja wolnego i otwartego oprogramowania stworzona w 1989 roku przez Ebena Moglenana i Richarda Stallma. Pozwala na modyfikowanie i udoskonalaniekodu źródłowego, który jest dla wszystkich dostępny.

Poprawiony program można rozpowszechniać, ale pod warunkiem dołączenia do niego oryginalnej wersji kodu.

Celem GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:

wolność uruchamiania programu w dowolnym celu;

wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb;

wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu ;

wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność.

Tylko jeżeli program spełnia wszystkie cztery wolności jednocześnie, wówczas, według FSF, może być uznany za wolne oprogramowanie. Wystarczy, że nie spełnia dowolnej z nich, a nie może być tak kategoryzowany (jest oprogramowaniem zamkniętym).

LICENCJA SHAREWAREJest to licencja pozwalająca na bezpłatne korzystanie z programu w celu jego testowania. Niestety

taka licencja ma również swoje wady. Po wyczerpaniu tych limitów (30 – 60 dni ) za program trzeba zapłacić lub usunąć go z komputera.

Rysunek 7

7 | S t r o n a

Po okresie próbnym program działa nadal, ale nielegalnie i najczęściej przypomina o konieczności zakupu licencji wyświetlającym się monitem.

Przykłady programów typu shareware :

Total Commander

Photoshop CS

WinRAR

Power DVD 6.0

Gry

LICENCJA FREEWAREJest to licencja umożliwiająca bezpłatne

rozprowadzanie i korzystanie z programu, bez ograniczeń czasowych. Prawa autorskie pozostają nadal w mocy. Uniemożliwia czerpanie korzyści finansowych z dystrybucji tym oprogramowaniem oraz modyfikować kodu źródłowego (rozpowszechnianie wyłącznie w niezmienionej formie) Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).

Przykłady programów typu freeware :

Gimp

Open Office

Przeglądarki internetowe

Niektóre programy do odtwarzania płyt

w formacie DVD

Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware, a drugą (zazwyczaj z ograniczeniami, np.z blokadą dostępu do niektórych funkcji)na licencji freeware.

LICENCJA ADWARE To licencja, umożliwiająca bezpłatne

korzystanie z programu, w którym są umieszczone reklamy ( najczęściej w postaci baneru ). Istnieje jednak możliwość zakupu takiego programu bez reklam. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach.. Podobnie jak

Rysunek 8

Rysunek 9

Rysunek 10

8 | S t r o n a

w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio skonfigurowanych pośredników HTTP.

Przykłady programów typu freeware :

Gadu-Gadu

Skype

Tlen

LICENCJA TRIALDotyczy programów komputerowych, które polegają na tym, że można ją używać przez

z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.

Przykłady programów typu trawl:

Paint Shop Pro

Adobe Flash

CREATIVE COMMONSJest to rodzaj licencji, która pozwala zachować wybrane prawa, a jednocześnie dzielić się

twórczością z innymi. Licencja CC dotyczy przede wszystkim materiałów udostępnianych w Internecie i materiałów edukacyjnych.

Głównym celem organizacji jest wspieranie rozwoju i wykorzystania

Rysunek 11

Rysunek 12

9 | S t r o n a

otwartych licencji prawnoautorskich, zapewniających bardziej elastyczne i liberalne zasady niż domyślne reguły prawa autorskiego.

Co ciekawe z licencji Creative Commons jako narzędzia korzysta sama Wikipedia - co do zasady treść Wikipedii jest udostępniana na licencji Creative Commons, a uznanie autorstwa - na tych samych warunkach.

Rysunek 13

PRZYKŁADY POPULARNYCH PROGRAMÓW OBJĘTYCH RÓŻNYMI RODZAJAMI LICENCJI :

IrfanView to program komputerowy dla platformy Microsoft Windows, służący do przeglądania i podstawowej edycji plików wielu formatów (pierwotnie tylko graficznych). Program obsługuje kilkadziesiąt formatów graficznych, dźwiękowychi wideo, wyróżniając się dużą szybkością działania.

10 | S t r o n a

IrfanView jest rozpowszechniany jako FREEWARE czyli jest darmowy jednak tylko do użytku niekomercyjnego, np. dla instytucji edukacyjnych (szkoły, uniwersytety i biblioteki) oraz różnych organizacji.

Jest bardzo szybką, małą, kompaktową i innowacyjną oraz darmową przeglądarką plików graficznych dla systemów Windows 9x, ME, NT, 2000, XP, 2003 , 2008, Vista, Windows 7.

jest prosty dla początkujących ale i potężny dla zaawansowanych

 posiada wiele innowacyjnych funkcji, których nie posiadają programy konkurencyjne

 był pierwszą na świecie przeglądarką z obsługą animowanych plików GIF, wielostronicowych plików TIFFi plików ICO zawierających wiele ikon.

Najważniejsze funkcje programu :

-duża liczba wspieranych formatów plików,

-wielojęzyczny interfejs,

-podgląd miniatur,

-proste funkcje rysowania (linie, okręgi, strzałki itp),

-pokaz slajdów z możliwością zapisu i nagrania na CD,

-obsługa filtrów z Adobe Photoshop,

-szybkie przeglądanie katalogów,

-wyszukiwanie plików,

-wysyłanie obrazów e-mailem,

-odtwarzacz multimedialny,

WinRar to program do kompresji i archiwizacji danych. Posiada licencję SHAREWARE, czyli jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym czasie

Rysunek 14

11 | S t r o n a

Funkcje :

-może rozpakować inne rodzaje archiwów, między innymi popularne pliki *.ZIP

-bez problemu także radzi sobie z tworzeniem archiwów *.ZIP

-oferuje graficzne środowisko pracy,

-obsługuje technologię przeciągnij i upuść,

-może tworzyć archiwa zabezpieczone hasłem

-potrafi również tworzyć archiwa samorozpakowujące się, wieloczęściowe oraz dodawać dane naprawcze

-silna kompresja plików ogólnych jak również plików multimedialnych,

-przetwarzanie archiwów innych typów niż archiwa RAR,

-obsługa nazw wieloznakowych,

-możliwość zaprogramowania archiwów samo rozpakowujących,

-możliwość naprawy uszkodzonych archiwów,

-weryfikacja autentyczności,

-wbudowane komentarze do plików oraz szyfrowanie, obsługuje znaki w formacie Unicode w nazwach plików archiwów, dzięki czemu nazwy mogą być nieanglojęzyczne.

Rysunek 15

12 | S t r o n a

Linux jest stosowany jako podstawowy system operacyjny serwerów (w tym WWW, FTP, pocztowych, baz danych), zapór sieciowych, routerów, a takżew systemach osadzonych oraz w niektórych odtwarzaczach DVD.Posiada różne licencje, jak na przykład GNU GPL, BSDL,Apache.

Zalety :

łatwej instalacji, duże zasoby oprogramowania, zastosowanie na rynku komputerów biurowych

i domowych, rządy kilku państw europejskich prowadzą wdrożenia

Linuksa na komputerach administracji państwowej

bezpieczeństwo, stabilność, możliwość audytu,

łatwość modyfikacji kodu źródłowego

Powodują, że z Linuksa korzystają agencje wywiadowcze, kontrwywiad i wojsko. Wykorzystywany jest przez niektóre banki i instytucje finansowe.

Skype  to komunikator internetowy, który umożliwia prowadzenie darmowych rozmów głosowych oraz obserwację rozmówcy poprzez kamerę internetową, a także płatnych rozmów z posiadaczami telefonów stacjonarnych lub komórkowych. Oprócz tego Skype oferuje funkcje bezpośredniej wymiany informacji tekstowych za pomocą ręcznie wpisywanych wiadomości oraz przesył plików.

Skype posiada licencje FREEWARE, czyli może być nieodpłatnie wykorzystywany, jednak zabrania się czerpania korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie.

Rysunek 16

Rysunek 17Rysunek 18

13 | S t r o n a

Gimp jest to darmowy program do tworzenia i obróbki grafiki rastrowej. Posiada licencje GPL, czyli wolnego i otwartego oprogramowania.

GIMP posiada dużą ilość funkcji przydatnych zarówno do tworzenia grafiki jak i retuszu fotografii. Do dyspozycji są m.in.:

-warstwy i maski warstw,

-rozbudowane narzędzia zaznaczania,

-tryby mieszania kolorów nakładanych warstw,

-modyfikacja kolorów (poziomów luminancji, krzywych tonalnych, jasności, nasycenia, kontrastu),

-tworzenie własnych pędzli, gradientów i deseni.

-filtry i narzędzia do modyfikacji obrazu (rozmycie, wyostrzanie, rzucanie cienia itp.),

-współpraca z urządzeniami czułymi na nacisk (tablety graficzne),

-rozszerzalność za pomocą wtyczek,

Inkscape - darmowy program posiadający licencje GPL, czyli wolne i otwarte oprogramowanie.

Wymaga przez to przyzwyczajenia do nieco odmiennego

Rysunek 19

Rysunek 20

14 | S t r o n a

sposobu obsługi i korzystania z różnych funkcji. Możliwości programu w pełni

jednak to rekompensują.

Znaczenie i funkcje :

tworzenie grafiki wektorowej

-tworzenie symboli, znaków towarowych i logotypów produktów/firm/stowarzyszeń oraz tworzenie ikon czy postaci komiksowych,

-odpowiednik popularnego, płatnego programu  CorelDRAW,

-wbudowany zbiór polskich lekcji, dostępnych w menu pomocy, zawierających praktyczne ćwiczenia od podstawowych kształtów do zaawansowanych jak kaligrafia czy elementy kompozycji

-można stworzyć piękne obrazki

Spis treści

Rysunek 21

Rysunek 22

15 | S t r o n a