Krwawienie i krwotok.

Krwawienie i Krwawienie i krwotok.krwotok.

Krwawienie i krwotokKrwawienie i krwotok

Ratownik powinien być świadomy Ratownik powinien być świadomy ryzyka infekcji, na jakie naraża go ryzyka infekcji, na jakie naraża go kontakt z krwią lub innymi płynami kontakt z krwią lub innymi płynami ustrojowymi osoby poszkodowanej.ustrojowymi osoby poszkodowanej.

Wiele chorób zakaźnych jest Wiele chorób zakaźnych jest przenoszonych przez krew, a czynnik przenoszonych przez krew, a czynnik infekcyjny może przedostać się nawet infekcyjny może przedostać się nawet przez niewielką ranę, śluzówkę jamy przez niewielką ranę, śluzówkę jamy ustnej lub spojówkę oka.ustnej lub spojówkę oka.

Krwawienie i krwotokKrwawienie i krwotok

Po powstaniu rany krew ulega wynaczynieniu Po powstaniu rany krew ulega wynaczynieniu – zjawisko to określane jest mianem – zjawisko to określane jest mianem krwawienia lub krwotoku.krwawienia lub krwotoku.

Intensywność krwawienia zależy od wielkości Intensywność krwawienia zależy od wielkości rany i zdolności organizmu do naturalnego rany i zdolności organizmu do naturalnego ograniczenia lub zatrzymania krwawienia.ograniczenia lub zatrzymania krwawienia.

W wypadku mniejszych ran stosunkowo W wypadku mniejszych ran stosunkowo szybko dochodzi do wytworzenia skrzepu i szybko dochodzi do wytworzenia skrzepu i zatrzymania krwawienia – wystarcza zatrzymania krwawienia – wystarcza zwolnienie przepływu krwi wskutek zwolnienie przepływu krwi wskutek naturalnego skurczu naczyń lub w wyniku naturalnego skurczu naczyń lub w wyniku zastosowania opatrunku.zastosowania opatrunku.

W przypadku większej rany z szybkim wypływem W przypadku większej rany z szybkim wypływem krwi, zwłaszcza przy uszkodzeniu tętnicy, krwi, zwłaszcza przy uszkodzeniu tętnicy, tworzenie skrzepu jest utrudnione, a skurcz tworzenie skrzepu jest utrudnione, a skurcz naczyń może okazać się niewystarczający. Grozi naczyń może okazać się niewystarczający. Grozi to szybką utratą krwi krążącej i powstaniem to szybką utratą krwi krążącej i powstaniem wstrząsu hipowolemicznegowstrząsu hipowolemicznego, co może, przy , co może, przy braku odpowiedniego działania, doprowadzić do braku odpowiedniego działania, doprowadzić do śmierci z wykrwawienia. śmierci z wykrwawienia.

Krwawienie może być zewnętrzne lub Krwawienie może być zewnętrzne lub wewnętrzne.wewnętrzne.

Krwawienie zewnętrzneKrwawienie zewnętrzne

Ze względu na źródło krwawienia Ze względu na źródło krwawienia można wyróżnić trzy rodzaje można wyróżnić trzy rodzaje

krwawień zewnętrznych:krwawień zewnętrznych:

tętnicze,tętnicze, żylne,żylne, kapilarne ( włośniczkowe ).kapilarne ( włośniczkowe ).

Krwawienie tętniczeKrwawienie tętnicze

Krew z powodu dużej zawartości tlenu ma kolor Krew z powodu dużej zawartości tlenu ma kolor jasnoczerwony.jasnoczerwony.

Wypływa pod znacznym ciśnieniem, zwykle w postaci Wypływa pod znacznym ciśnieniem, zwykle w postaci pulsującego strumienia.pulsującego strumienia.

Krwawienie takie jest trudniejsze do opanowania niż Krwawienie takie jest trudniejsze do opanowania niż pozostałe rodzaje krwawień ze względu na wysokie pozostałe rodzaje krwawień ze względu na wysokie ciśnienie krwi tętniczej.ciśnienie krwi tętniczej.

Szybciej może doprowadzić do utraty znacznej objętości Szybciej może doprowadzić do utraty znacznej objętości krwi krążącej, wstrząsu hipowolemicznego i ostatecznie krwi krążącej, wstrząsu hipowolemicznego i ostatecznie zgonu.zgonu.

Bardzo ważne jest zatem jak najszybsze zatamowanie Bardzo ważne jest zatem jak najszybsze zatamowanie takiego krwotoku.takiego krwotoku.


Krwawienie żylneKrwawienie żylne Krew żylna, w odróżnieniu od tętniczej, Krew żylna, w odróżnieniu od tętniczej,

zawiera mało tlenu, ma barwę zawiera mało tlenu, ma barwę ciemnoczerwoną, a jej wypływ z rany jest ciemnoczerwoną, a jej wypływ z rany jest wolniejszy i jednostajny.wolniejszy i jednostajny.

Niskie ciśnienie w żyłach powoduje, że Niskie ciśnienie w żyłach powoduje, że masywność krwotoku zwykle jest mniejsza, masywność krwotoku zwykle jest mniejsza, co pozwala na jego łatwiejsze opanowanie. co pozwala na jego łatwiejsze opanowanie.

Niemniej jednak może również doprowadzić Niemniej jednak może również doprowadzić do wykrwawienia, wstrząsu i zgonu. do wykrwawienia, wstrząsu i zgonu.


Krwawienie włośniczkoweKrwawienie włośniczkowe

Objawia się jako powolne sączenie Objawia się jako powolne sączenie krwi z powierzchownych ran o krwi z powierzchownych ran o charakterze otarcia skóry.charakterze otarcia skóry.

Zwykle ustaje samoczynnie i jest Zwykle ustaje samoczynnie i jest najmniej groźnym typem krwawienia.najmniej groźnym typem krwawienia.


Sposoby opanowania Sposoby opanowania krwawienia zewnętrznegokrwawienia zewnętrznego

Ucisk palcem lub dłonią.Ucisk palcem lub dłonią.

Zwykle główne krwawienie pochodzi z uszkodzonego Zwykle główne krwawienie pochodzi z uszkodzonego pojedynczego większego naczynia żylnego lub pojedynczego większego naczynia żylnego lub tętniczego. Najszybszą metodą jest w takim wypadku tętniczego. Najszybszą metodą jest w takim wypadku uciśnięcie miejsca krwawienia palcem ( w rękawiczce! ) uciśnięcie miejsca krwawienia palcem ( w rękawiczce! ) z użyciem jałowego gazika.z użyciem jałowego gazika.

W wypadku ran większych lub kilku pojedynczych na W wypadku ran większych lub kilku pojedynczych na niewielkiej przestrzeni należy ucisnąć dłonią przez niewielkiej przestrzeni należy ucisnąć dłonią przez jałową chustę z gazy i jeśli to możliwe, utrzymanie tego jałową chustę z gazy i jeśli to możliwe, utrzymanie tego ucisku przez kilka minut. Następnie nakładamy kolejne ucisku przez kilka minut. Następnie nakładamy kolejne warstwy jałowej gazy w ilości wystarczającej do warstwy jałowej gazy w ilości wystarczającej do zastosowania odpowiedniego ucisku na ranę i zastosowania odpowiedniego ucisku na ranę i umocować opatrunek za pomocą opaski elastycznej umocować opatrunek za pomocą opaski elastycznej ( bandaża ).( bandaża ).

Opatrunek uciskowyOpatrunek uciskowy Zakłada się go bezpośrednio na krwawiącą Zakłada się go bezpośrednio na krwawiącą

ranę lub po wstępnym zatamowaniu ranę lub po wstępnym zatamowaniu krwawienia środkami doraźnymi.krwawienia środkami doraźnymi.

Opatrunek uciskowy złożony jest z kilku Opatrunek uciskowy złożony jest z kilku warstw złożonych gazików lub chust warstw złożonych gazików lub chust gazowych umocowanych opaską gazowych umocowanych opaską elastyczną. Korzystne jest dodatkowe elastyczną. Korzystne jest dodatkowe utrzymanie ucisku palcem lub dłonią przez utrzymanie ucisku palcem lub dłonią przez kilka minut do czasu wytworzenia skrzepu.kilka minut do czasu wytworzenia skrzepu.

Jeśli poszkodowany jest wystarczająco Jeśli poszkodowany jest wystarczająco sprawny, może to niekiedy zrobić sam. sprawny, może to niekiedy zrobić sam.


POSTEPOWNIE PRZY POSTEPOWNIE PRZY KRWOTOKU KRWOTOKU

ZEWNETRZNYMZEWNETRZNYM

Tamponada rany.Tamponada rany. W wypadku dużej, obficie krwawiącej rany W wypadku dużej, obficie krwawiącej rany

należy wypełnić ( wytamponować )ranę należy wypełnić ( wytamponować )ranę jałową gazą i dopiero wtedy zastosować jałową gazą i dopiero wtedy zastosować typowy opatrunek uciskowy.typowy opatrunek uciskowy.

Ucisk tętnicy powyżej rany.Ucisk tętnicy powyżej rany. Gdy nie jest możliwe założenie opatrunku Gdy nie jest możliwe założenie opatrunku

uciskowego na krwawiącą ranę kończyny lub uciskowego na krwawiącą ranę kończyny lub opatrunek nie jest skuteczny, należy ucisnąć opatrunek nie jest skuteczny, należy ucisnąć główną tętnicę zaopatrującą daną kończynę. główną tętnicę zaopatrującą daną kończynę. Dochodzi wtedy do wyraźnego zmniejszenia Dochodzi wtedy do wyraźnego zmniejszenia krwawienia, lecz rzadko do jego zatrzymania, krwawienia, lecz rzadko do jego zatrzymania, gdyż zwykle istnieje jeszcze inna mniejsza gdyż zwykle istnieje jeszcze inna mniejsza tętnica zaopatrująca, jak również utrzymuje tętnica zaopatrująca, jak również utrzymuje się krwawienie z naczyń żylnych.się krwawienie z naczyń żylnych.

Sposoby opanowania krwawienia Sposoby opanowania krwawienia zewnętrznegozewnętrznego

Uniesienie kończyny.Uniesienie kończyny.

Dodatkowa metoda zwiększająca Dodatkowa metoda zwiększająca zwiększająca skuteczność tamowania zwiększająca skuteczność tamowania krwotoku.krwotoku.

Ograniczenie zastosowania – obecność Ograniczenie zastosowania – obecność widocznych zniekształceń, obrzęków widocznych zniekształceń, obrzęków lub wyraźnej bolesności kończyny, co lub wyraźnej bolesności kończyny, co wskazuje na możliwość złamania lub wskazuje na możliwość złamania lub innego poważnego uszkodzenia. innego poważnego uszkodzenia.


Często możliwe i wskazane jest Często możliwe i wskazane jest zastosowanie wszystkich wymienionych zastosowanie wszystkich wymienionych metod razem. W ten sposób można metod razem. W ten sposób można zatrzymać praktycznie każdy krwotok.zatrzymać praktycznie każdy krwotok.

Po opanowaniu krwawienia należy Po opanowaniu krwawienia należy ponownie przeprowadzić ocenę stanu ponownie przeprowadzić ocenę stanu chorego, zwracając uwagę na oddychanie i chorego, zwracając uwagę na oddychanie i krążenie oraz ponownie oszacować stopień krążenie oraz ponownie oszacować stopień utraty krwi. Ocenę stanu pacjenta utraty krwi. Ocenę stanu pacjenta przeprowadzać co kilka minut, aż do czasu przeprowadzać co kilka minut, aż do czasu przybycia ambulansu ratunkowego. przybycia ambulansu ratunkowego.


Krwawienie wewnętrzneKrwawienie wewnętrzne W każdym przypadku stwierdzenia W każdym przypadku stwierdzenia

symptomów wstrząsu hipowolemicznego, przy symptomów wstrząsu hipowolemicznego, przy braku objawów krwawienia zewnętrznego braku objawów krwawienia zewnętrznego ( lub nawet przy niewielkim krwawieniu ( lub nawet przy niewielkim krwawieniu zewnętrznym ) należy rozważyć możliwość zewnętrznym ) należy rozważyć możliwość uszkodzeń wewnętrznych i wynikającego z uszkodzeń wewnętrznych i wynikającego z nich krwawienia.nich krwawienia.

Krew może ulec wynaczynieniu do jamy Krew może ulec wynaczynieniu do jamy brzusznej, miednicy, klatki piersiowej, brzusznej, miednicy, klatki piersiowej, przestrzeni śródtkankowych w obrębie przestrzeni śródtkankowych w obrębie kończyn ( zwłaszcza uda ).kończyn ( zwłaszcza uda ).

Możliwe objawy krwawienia Możliwe objawy krwawienia wewnętrznegowewnętrznego

deformacja tkanek; przebarwienie, tkliwość i deformacja tkanek; przebarwienie, tkliwość i wzmożona spoistość ( twardość ), np. wzmożona spoistość ( twardość ), np. przypominająca duży siniec;przypominająca duży siniec;

uczucie duszności;uczucie duszności; ból w obrębie jamy brzusznej;ból w obrębie jamy brzusznej; dodatkowe objawy, jak w przypadku dodatkowe objawy, jak w przypadku

krwawienia zewnętrznego – przyśpieszony krwawienia zewnętrznego – przyśpieszony oddech, tachykardia, zasinienie warg, blada i oddech, tachykardia, zasinienie warg, blada i zimna skóra, nudności, wymioty, uczucie zimna skóra, nudności, wymioty, uczucie pragnienia, zaburzenia świadomości pragnienia, zaburzenia świadomości ( spowolnienie reakcji, senność lub ( spowolnienie reakcji, senność lub pobudzenie, a nawet agresja ). pobudzenie, a nawet agresja ).

Opanowanie krwawienia wewnętrznego Opanowanie krwawienia wewnętrznego jest dużo trudniejsze niż krwawienia jest dużo trudniejsze niż krwawienia zewnętrznego. Należy pamiętać o zewnętrznego. Należy pamiętać o podstawowych zasadach postępowania:podstawowych zasadach postępowania: zastosować podstawowe środki ostrożności – zastosować podstawowe środki ostrożności –

ocena bezpieczeństwa własnego i ocena bezpieczeństwa własnego i poszkodowanego;poszkodowanego;

ocenić wydolność oddechu, w razie konieczności ocenić wydolność oddechu, w razie konieczności udrożnić drogi oddechowe;udrożnić drogi oddechowe;

opanować ewentualnie większe krwawienia, w opanować ewentualnie większe krwawienia, w razie potrzeby rozpocząć akcję resuscytacyjną;razie potrzeby rozpocząć akcję resuscytacyjną;

zaopatrzyć pozostałe miejsca krwawienia;zaopatrzyć pozostałe miejsca krwawienia; pacjenta ułożyć wygodnie, zwracając uwagę na pacjenta ułożyć wygodnie, zwracając uwagę na

możliwe uszkodzenia kręgosłupa;możliwe uszkodzenia kręgosłupa; chronić go przed utratą ciepła;chronić go przed utratą ciepła; uspokajać i zapewniać o nadchodzącej pomocy.uspokajać i zapewniać o nadchodzącej pomocy.

Rany tkanek miękkichRany tkanek miękkich

Rany ( obrażenia ) tkanek mogą Rany ( obrażenia ) tkanek mogą być:być:

otwarte – przerwanie ciągłości otwarte – przerwanie ciągłości skóry, zwykle wtedy obserwuje się skóry, zwykle wtedy obserwuje się krwawienie,krwawienie,

zamknięte – skóra jest nienaruszona.zamknięte – skóra jest nienaruszona.

Rodzaje ranRodzaje ran Rany tłuczone powstają w wyniku uszkodzenia skóry Rany tłuczone powstają w wyniku uszkodzenia skóry

przez uderzenie tępym narzędziem. Krwawienie jest przez uderzenie tępym narzędziem. Krwawienie jest niewielkie, brzegi rany są nierówne.niewielkie, brzegi rany są nierówne.

Rany szarpane powstają przez rozdarcie skóry w Rany szarpane powstają przez rozdarcie skóry w wyniku kontaktu z ostrzejszym przedmiotem. wyniku kontaktu z ostrzejszym przedmiotem. Dochodzi do rozległego uszkodzenia naczyń. Dochodzi do rozległego uszkodzenia naczyń. Krwawienie jest zwykle obfite, a rana często brudna.Krwawienie jest zwykle obfite, a rana często brudna.

Rany cięte powstają w wyniku działania ostrej Rany cięte powstają w wyniku działania ostrej krawędzi – brzegi rany sa równe i czyste. Istnieje krawędzi – brzegi rany sa równe i czyste. Istnieje znaczne ryzyko uszkodzenia głębiej leżących tkanek znaczne ryzyko uszkodzenia głębiej leżących tkanek – naczyń i ścięgien. Krwawienie jest obfite.– naczyń i ścięgien. Krwawienie jest obfite.

Rany kłute są spowodowane cienkim i ostrym Rany kłute są spowodowane cienkim i ostrym przedmiotem. Istnieje duże ryzyko uszkodzeń przedmiotem. Istnieje duże ryzyko uszkodzeń głęboko położonych tkanek i narządów oraz ryzyko głęboko położonych tkanek i narządów oraz ryzyko zakażenia ( tym większe, im głębsza rana ). zakażenia ( tym większe, im głębsza rana ).

RODZAJE RANRODZAJE RAN

Rana miażdżona

Rana szarpana

Rana kłuta

Odrębności postępowania w różnego rodzaju Odrębności postępowania w różnego rodzaju ranachranach

Rany penetrujące do klatki piersiowejRany penetrujące do klatki piersiowej Zwykle dochodzi do powstania odmy ( powietrze przez Zwykle dochodzi do powstania odmy ( powietrze przez

ranę dostaje się do jamy opłucnowej ), co objawia się ranę dostaje się do jamy opłucnowej ), co objawia się dusznością.dusznością.

Należy zastosować na ranie zastawkę Należy zastosować na ranie zastawkę uniemożliwiającą dostęp powietrza do wnętrza klatki uniemożliwiającą dostęp powietrza do wnętrza klatki piersiowej przy jednoczesnej możliwości jego piersiowej przy jednoczesnej możliwości jego wydostania się na zewnątrz – foliowy opatrunek wydostania się na zewnątrz – foliowy opatrunek uszczelniający / trzy brzegi przymocowane, czwarty uszczelniający / trzy brzegi przymocowane, czwarty wolny /, rękawiczka lateksowa przymocowana wolny /, rękawiczka lateksowa przymocowana szczelnie z naciętym jednym palcem.szczelnie z naciętym jednym palcem.

Podejrzenie uszkodzenie kręgosłupa – chorego ułożyć Podejrzenie uszkodzenie kręgosłupa – chorego ułożyć wygodnie, uszkodzoną stronę klatki piersiowej wygodnie, uszkodzoną stronę klatki piersiowej umieścić niżej niż zdrową, by był możliwy odpływ umieścić niżej niż zdrową, by był możliwy odpływ płynów na zewnątrz. Konieczna jest stała obserwacja płynów na zewnątrz. Konieczna jest stała obserwacja wydolności oddychania pacjenta. wydolności oddychania pacjenta.

Rany z wbitym Rany z wbitym przedmiotemprzedmiotem

Zwykle są to rany głębokie, kłute lub cięte. Zwykle są to rany głębokie, kłute lub cięte. Widoczny jest wystający z rany przedmiot.Widoczny jest wystający z rany przedmiot.

Zasadą jest pozostawienie przedmiotu w ranie. Zasadą jest pozostawienie przedmiotu w ranie. W szczególności nie wolno usuwać W szczególności nie wolno usuwać wbitych w oko /zasłonić oko zdrowe w celu wbitych w oko /zasłonić oko zdrowe w celu zminimalizowania ruchów oka uszkodzonego, zminimalizowania ruchów oka uszkodzonego, gdyż gałki oczne poruszają się razem/, ucho lub gdyż gałki oczne poruszają się razem/, ucho lub nos. nos.

Wyjątek stanowi sytuacja, w której przedmiot Wyjątek stanowi sytuacja, w której przedmiot przebijający policzek utrudnia oddychanie.przebijający policzek utrudnia oddychanie.

Możliwe jest usunięcie przedmiotów Możliwe jest usunięcie przedmiotów utrudniających prowadzenie resuscytacji lub utrudniających prowadzenie resuscytacji lub uniemożliwiających transport.uniemożliwiających transport.

WytrzewienieWytrzewienie

Obrażenie polegające na wynicowaniu Obrażenie polegające na wynicowaniu na zewnątrz ciała narządów na zewnątrz ciała narządów wewnętrznych, np. jelit lub żołądka, wewnętrznych, np. jelit lub żołądka, zwykle przez rozległą ranę.zwykle przez rozległą ranę.

Nie wolno przemieszczać Nie wolno przemieszczać wytrzewionych narządów ani wpychać wytrzewionych narządów ani wpychać ich z powrotem do jam ciała.ich z powrotem do jam ciała.

Wytrzewienie – sposób Wytrzewienie – sposób postępowania:postępowania:

Ocenić podstawowe funkcje życiowe;Ocenić podstawowe funkcje życiowe; Wziąć pod uwagę, że pacjent może Wziąć pod uwagę, że pacjent może

wymiotować;wymiotować; Opanować wszelkie większe Opanować wszelkie większe

krwawienia zewnętrzne;krwawienia zewnętrzne; Jeśli możliwe, ułożyć pacjenta na Jeśli możliwe, ułożyć pacjenta na

plecach z podkurczonymi kolanami;plecach z podkurczonymi kolanami; Podać tlen do oddychania; Podać tlen do oddychania;

Odsłonięte narządy okryć wilgotnym, najlepiej Odsłonięte narządy okryć wilgotnym, najlepiej ciepłym opatrunkiem bezgazowym lub ciepłym opatrunkiem bezgazowym lub przylegającą folią (np. spżywczą ), a dopiero przylegającą folią (np. spżywczą ), a dopiero potem chustami gazowymi – dla ochrony przed potem chustami gazowymi – dla ochrony przed wysychaniem i utrata ciepła;wysychaniem i utrata ciepła;

Nie próbować przemieszczać wynicowanych Nie próbować przemieszczać wynicowanych narządów, a zwłaszcza nie wpychać do jam narządów, a zwłaszcza nie wpychać do jam ciała;ciała;

Nie usuwać żadnych wbitych przedmiotów – Nie usuwać żadnych wbitych przedmiotów – umocować je i zabezpieczyć na czas transportu; umocować je i zabezpieczyć na czas transportu;

Nie podawać żadnych płynów do picia;Nie podawać żadnych płynów do picia; W razie kaszlu lub wymiotów wspomóc te W razie kaszlu lub wymiotów wspomóc te

odruchy poprzez umiarkowany ucisk na odruchy poprzez umiarkowany ucisk na opatrunek pokrywający ranę i wynicowane opatrunek pokrywający ranę i wynicowane narządy. narządy.

Wytrzewienie – sposób Wytrzewienie – sposób postępowania:postępowania:

Amputacja to utrata części lub całej Amputacja to utrata części lub całej kończyny ( części ciała ). Często kończyny ( części ciała ). Często przebiega z masywnym krwotokiem. przebiega z masywnym krwotokiem. Należy pamiętać, że zawsze istnieje Należy pamiętać, że zawsze istnieje szansa na replantację ( operacyjne szansa na replantację ( operacyjne doszycie ) kończyny.doszycie ) kończyny.Postępowanie:Postępowanie: opanować krwawienie odpowiednią techniką;opanować krwawienie odpowiednią techniką; zastosować typowe postępowanie zastosować typowe postępowanie

przeciwwstrząsowe;przeciwwstrząsowe; odnaleźć amputowaną część ciała i zabezpieczyć odnaleźć amputowaną część ciała i zabezpieczyć

w foliowym worku umieszczonym w naczyniu lub w foliowym worku umieszczonym w naczyniu lub drugim worku zawierającym wodę z lodem ( nie drugim worku zawierającym wodę z lodem ( nie wolno stosować samego lodu ani tzw. suchego wolno stosować samego lodu ani tzw. suchego lodu – amputowany organ ma być schłodzony, a lodu – amputowany organ ma być schłodzony, a nie zamrożony!);nie zamrożony!);

upewnić się, że amputowana część ciała jest upewnić się, że amputowana część ciała jest transportowana do szpitala razem z pacjentem.transportowana do szpitala razem z pacjentem.

Obrażenia powstałe w wyniku Obrażenia powstałe w wyniku zmiażdżeniazmiażdżenia

Uszkodzenia zmiażdżeniowe powstają zwykle Uszkodzenia zmiażdżeniowe powstają zwykle przez zgniecenie w maszynie lub samochodzie, przez zgniecenie w maszynie lub samochodzie, przygniecenie przez ścianę budynku czy też przygniecenie przez ścianę budynku czy też np. zapadający się wykop ziemny.np. zapadający się wykop ziemny.

Zbyt długi ucisk powoduje niedotlenienie Zbyt długi ucisk powoduje niedotlenienie poprzez zahamowanie dopływu krwi do poprzez zahamowanie dopływu krwi do narządów i tkanek oraz utrudnienie, a nawet narządów i tkanek oraz utrudnienie, a nawet uniemożliwienie oddychania. Bezpośrednio uniemożliwienie oddychania. Bezpośrednio może prowadzić do śmierci.może prowadzić do śmierci.

Niebezpieczny jest moment uwolnienia Niebezpieczny jest moment uwolnienia poszkodowanego. Krew dotychczas krążąca w poszkodowanego. Krew dotychczas krążąca w zmniejszonym obiegu nagle dostaje się do zmniejszonym obiegu nagle dostaje się do odbarczonych naczyń i jej ciśnienie nagle odbarczonych naczyń i jej ciśnienie nagle spada.spada.

Może to doprowadzić do wstrząsu, zwlaszcza Może to doprowadzić do wstrząsu, zwlaszcza jeśli wcześniej doszło do utraty krwi w wyniku jeśli wcześniej doszło do utraty krwi w wyniku krwotoku.krwotoku.

Po powrocie krążenia w całym ustroju, zostają Po powrocie krążenia w całym ustroju, zostają uwolnione i rozprowadzone po organizmie uwolnione i rozprowadzone po organizmie toksyczne substancje powstałe w toksyczne substancje powstałe w zgniecionych i niedotlenionych mięśniach.zgniecionych i niedotlenionych mięśniach.

Są one zagrożeniem dla nerek – powodują ich Są one zagrożeniem dla nerek – powodują ich ostrą niewydolność, nierzadko prowadzą do ostrą niewydolność, nierzadko prowadzą do śmierci.śmierci.

Określane jest to mianem zespołu Określane jest to mianem zespołu zmiażdżeniowego (crush syndrome ).zmiażdżeniowego (crush syndrome ).

Obrażenia powstałe w wyniku Obrażenia powstałe w wyniku zmiażdżeniazmiażdżenia

Postępowanie w przypadku Postępowanie w przypadku zmiażdżeniazmiażdżenia

Zależne jest od czasu jaki upłynął od Zależne jest od czasu jaki upłynął od momentu wypadku.momentu wypadku.

Poza sytuacją, w której dalsze Poza sytuacją, w której dalsze pozostawienie poszkodowanego w pozostawienie poszkodowanego w uwięzieniu grozi dodatkowymi uwięzieniu grozi dodatkowymi obrażeniami, po przekroczeniu granicy obrażeniami, po przekroczeniu granicy 10 minut nie wolno uwalniać chorego 10 minut nie wolno uwalniać chorego bez możliwości podjęcia działań bez możliwości podjęcia działań wspomagających oddychanie i krążenie. wspomagających oddychanie i krążenie.

Postępowanie przed upływem 10 minut:Postępowanie przed upływem 10 minut:

stała ocena podstawowych funkcji stała ocena podstawowych funkcji życiowych w czasie uwalniania ofiary;życiowych w czasie uwalniania ofiary;

postępowanie przeciwwstrząsowe – postępowanie przeciwwstrząsowe – uniesienie nóg ( jeśli inne obrażenia na to uniesienie nóg ( jeśli inne obrażenia na to pozwalają ), podawanie tlenu, ochrona pozwalają ), podawanie tlenu, ochrona przed utrata ciepła;przed utrata ciepła;

opanowanie zewnętrznych krwawień i opanowanie zewnętrznych krwawień i odpowiednie unieruchomienie przy odpowiednie unieruchomienie przy podejrzeniu złamań;podejrzeniu złamań;

dalsza stała obserwacja chorego;dalsza stała obserwacja chorego; zanotowanie i przekazanie personelowi zanotowanie i przekazanie personelowi

medycznemu ambulansu danych o okresie medycznemu ambulansu danych o okresie uwięzienia i momencie uwolnienia.uwięzienia i momencie uwolnienia.

Postępowanie po upływie 10 Postępowanie po upływie 10 minut:minut:

ocena podstawowych funkcji życiowych;ocena podstawowych funkcji życiowych; jeśli w istotny sposób upośledzone jest jeśli w istotny sposób upośledzone jest

oddychanie – częściowe uwolnienie ciała oddychanie – częściowe uwolnienie ciała poszkodowanego w celu ułatwienia oddychania;poszkodowanego w celu ułatwienia oddychania;

opanowanie krwawień zewnętrznych;opanowanie krwawień zewnętrznych; jeśli to możliwe, sprawdzenie tętna poniżej jeśli to możliwe, sprawdzenie tętna poniżej

poziomu ucisku w celu oceny ciężkości obrażeń;poziomu ucisku w celu oceny ciężkości obrażeń; pomoc przybyłemu na miejsce zdarzenia pomoc przybyłemu na miejsce zdarzenia

personelowi medycznemu w uwalnianiu personelowi medycznemu w uwalnianiu poszkodowanego.poszkodowanego.

Obrażenia powstałe w wyniku Obrażenia powstałe w wyniku wybuchuwybuchu

Mechanizmy powstawania obrażeń:Mechanizmy powstawania obrażeń:

pierwotny, w wyniku działania ognia i fali pierwotny, w wyniku działania ognia i fali uderzeniowej – powoduje oparzenia skóry i płuc, uderzeniowej – powoduje oparzenia skóry i płuc, uszkodzenia narządów wewnętrznych i uszu; uszkodzenia narządów wewnętrznych i uszu; często takie obrażenia wewnętrzne są często takie obrażenia wewnętrzne są śmiertelne i nie pozostawiają widocznych śmiertelne i nie pozostawiają widocznych śladów zewnętrznych;śladów zewnętrznych;

wtórny, w wyniku zranienia przez leżące wtórny, w wyniku zranienia przez leżące przedmioty oraz wskutek rzucenia ofiary na inne przedmioty oraz wskutek rzucenia ofiary na inne przedmioty. Zakres obrażeń jest szeroki: od przedmioty. Zakres obrażeń jest szeroki: od niewielkich skaleczeń do bardzo ciężkich niewielkich skaleczeń do bardzo ciężkich urazów, ze śmiercią włącznie.urazów, ze śmiercią włącznie.

Postępowanie w przypadku Postępowanie w przypadku obrażeń powstałych w wyniku obrażeń powstałych w wyniku

wybuchu: wybuchu: przede wszystkim ocenić miejsce wypadku pod kątem przede wszystkim ocenić miejsce wypadku pod kątem

bezpieczeństwa ofiar wybuchu oraz zespołu bezpieczeństwa ofiar wybuchu oraz zespołu ratunkowego;ratunkowego;

ocenić podstawowe funkcje życiowe poszkodowanego;ocenić podstawowe funkcje życiowe poszkodowanego; zabezpieczyć drożność oddechowych ( pamiętając o zabezpieczyć drożność oddechowych ( pamiętając o

możliwości uszkodzenia kręgosłupa szyjnego );możliwości uszkodzenia kręgosłupa szyjnego ); ze względu na możliwość uszkodzenia płuc zastosować ze względu na możliwość uszkodzenia płuc zastosować

tlenoterapię lub oddech wspomagany – do rozważenia, tlenoterapię lub oddech wspomagany – do rozważenia, gdy częstość oddechu spadnie < 10/min;gdy częstość oddechu spadnie < 10/min;

opanować krwawienia zewnętrzne i odpowiednio opanować krwawienia zewnętrzne i odpowiednio unieruchomić kończyny w razie podejrzenia złamania;unieruchomić kończyny w razie podejrzenia złamania;

stosować ogólne zasady postępowania we wstrząsie;stosować ogólne zasady postępowania we wstrząsie; kontrolować stan pacjenta co kilka minut do czasu kontrolować stan pacjenta co kilka minut do czasu

przybycia ambulansu ratunkowego. przybycia ambulansu ratunkowego.

Krwawienie i krwotok.

Documents

Transcript of Krwawienie i krwotok.