Nr. 86. Środa. dnia 4-90 listopada 1931 r. Rok 56. -------------------,~------------~ Cena ogłoszeń miejsco-Przedpłata (za egz. nie­

obowiązkowe) na mie­siąc lis topad 1,30 zl., Krotoszyński

wych za wiersz milimtr. (l-lam) lub jego miejsoe

10 groszy.

Orędownik Powiatowy W'ychodzi W' środy i soboty.

I'-A~dm-jn-is-t-ra-c-:-.ja-: ""':D=-R=U--K-A-r-IN-'r-A-p-n-Z-E-M-y-rS-LOWA - KnOTOSZYN, UL. KOZMINSKA 2. TEL.1Gł.1

REDAKCJA DZIM .. U URZĘDOWEGO - STAnOS'L'WO W KROTOSZYNIE - TELEFON 39.

Wy'udzanie zapomóg przez ""'6częgó"".

Nazwisko i imię

Btaszkiewicz Józef Burkiewicz Miohał Ji'ialkiewicz Ignar.y Fiałkiewirz Franciszek Gołębski Stefan Grabowski Mikołaj Jakimczuk Piotr Knerowicz Stanisław Krasnowska Wiesława Kowal Aleksander Łupisz Aleksander Melchiar Myśliwiec Franc. Miller .1 ózef Naleźniak Jan

Opokowa Mada Oaucha Wojciech Silberberg Abrabam Tuchwerdeber Moses Wąsik Antoni Wierzbicki Piotr

Wiek lub

dała urodzenia

1908 1899

1905 1902

1878

1905 1891 1897

1871 1876 1898 1904

Przynależność gminna.

Chyszów, pow. Tarnów Województwo Krakowskie glll. Łubienka, pow .• laslo. Woj. Krakowllkie

tt " łt 'ł " meld. w Krakowie. nI. Barakowa 3. wieś Jankowce. gm. Bereżce, pow. Lubomelski wieś JI..l:iłostowa, gm. Diatkiewicze pow. Równo Bochnia, woj. Krakowskie włóczy się razem z Jakimczukiem ur. w Lipicy doln., pow. Rochatyn, przyzn. do Hnidic. Jurydyka - Nowostaw. gm. Klewailska, pDW. Równo Brzawa Górna, pow. Grybów. gm. Ostrów, pow. Szczelno. 'Woj. Krakowskie. meld. obecnie w Krakowie. nI. Krakowska, Schronisko Alberta. • otrzymuje stalą zapomogę w Magistracie m. R6wnelro. Tarnów, z zawodu murarz Kraków, .. .. blacharz. b. mieszko Tarnowa, zam' Glinnik MadampoIski, pow. Gorlice. Chiniówka, gm. Nowomalin, pow. Zdolbunów.

Wyżej wymienicni są włóczęgami. wyludzającomi zapomogi. Należy z nimi postąpić w myśl okólnika z 24. 9. 1925, Ol'lldownik Powiatowy nr. 76.

Krotoszyn, 28. paidziernika 1981 r.

L. dz. 4149/31

Wvclqg Z WOjewódzkiego komunikatu clenringowegO nr. ZB.

W olne miejsca:

P.U.P.P. P o Z n a ń : ' 1 tkacz w metalu, 4 pie­cowników, 3 kamieniarzy do Huczenia kamieni szosowych.

P. U.P.P. B y d Ił o s z c z: 6 wypalllczy wapna (mogił być wypalacze, - cegły których sill przyu­czy.)

P. U.P.P. Ostrów: 2 parobków do koni. 3 słu­żące na wieś.

Ekspoz. G n i e ~ n o: 2 pastuch6w. Ek~poz. I n o w r o c l a w: 3 parobk6w do

koni. 4 pastuchów do paszenia krów. Ek!poz. L e s z n o: 2 ceramików. 1 mode-

larz w gipsie. 10 służących z gotowaniem i świa­dect wami. 13 słuaących do gospodarzy, 2 pastu-

Starosta Powiatowy: KRYKIEWICZ.

chów do bydła w wieku od 14 - 16 lat, 2 u(\zni krawieckioh, 2 uozni stolarkich, 1 uli zeń maIarBki, l uczeń kupiecki do sklatlu konfekcji, l uczeli szklarski.

Wolne miejsca dla terminatorów: .

Ekspoz. w G n i e ź n i e: 2 uczni atolarskillh. P.U.P.P. Poznań: l uczeń krawiecki.

Poszukują pracy:

P.U.P.P. O s t rów: 141 ślusarzy, 62 kowali. 17 tokarzy. 9 blacharzy, 15 szoferów, 12 elektro­monterów, 4 drutociągaczy, 7 formiarzy. 1 kotlarz, 2 tkaczy. 61 murarzy. 25 cieśli. 10 malarzy, 1 dekarz, 3szklarzy, 1 brukarz, 59 stolarzy, 46 kolodziei. 9 obu­wnik6w, 10 tapicerów, 3 siodlarzy, 1 rymarz, 2 zecerów. 9 piekarzy., 15 młynarzy, l rzeźnik, 4 kraw­ców. 3 lakierników, 3 kelnerów, 1132 robotników:

niewykw., 61 kohiet niewykwalifikowanych, 78 robotników roln., 31 kobiet rolnych, 3 s1użące. 6ogro' dników, 5 oficja!. rolnYQh, 1 kierowniczka hodow. dro' biu, 94 biuralistów, 22 biuralistek, 50 pom, hand!., 17 ekspedjentek, 4muzyków, 1 muzyczka. 1 zejCarmistrz, 6 nauczyoieli, 2 nauczycielki, 1 technik budowI., 1 bo' rowy,2 leśniczych, 1 inżynier, 3 rysowników, 2 gorze' lanych, 2 mistrzów stol arskich, l mistrz siodlarski, l mi.lrz ślusarski, l mistrz lakierniczy, l 'aptekarz.

Z a Wo j e wo d ę :

(-) JAWORSKI Radca Wojewódzki.

Powyżilzy wyciąg z komunikatu podaję do wia'

domośoi.

Krot08zyn, dnia 26'go października 1931 r.

Starosta Powiatowy: Krykiewicz.

L. dz. '(0~9/31.

Otaczanie opieka ociemniałYCh. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych deoyzją z

dnia 5. października 1931 r. Nr. AP. 600!!/1, udzie' liło zezwolenia Zjednoczeniu Pracowników Niewi­domyoh Rzeczypo!polit(>j Polskiej na noszenie przez czlouków ttlgoż Zjednoczenia lasek koloru bialego z ciemnem ok11ojem, na którem uwidooznione są, iniójaly "Z. P. N." oraz Nr. porządkowy odpowią­dająoy numero~n l"iitymllcji którą członek stale będzie przy sobie posiadał. - Legitymacja zaopa­trzona jest w fotografję posiadacza.

Laski te będą służyły jako znak wyróżnienia stwierdzający, że osoba posiadająoa laakę jest rze' ozywiście oeiemnialą i zasługuje na opiekę.

W związku z tern poleoam podlelo:'łym mi wła­dzom oraz ori'anom policji państwowej otaozanie opieką ociemniałycJ,;" którzy ze względu na swe kalectwo zasługujl\ na naj:i;yczliWlilze traktowanie i pomoc.

Krot08zyn, dnia 29. p:ł:idziernika 1931 r.

Starosta powiatowy: (-) Krykiewicz.

L. dz. 4092/81

Dział nieurzę do wy.

Spjs GrUdnIowy. Na Zilchodzie E ll ropy powszechne spisy ludno'

lei od dawien dawDa cieszą sill sympatją i ')opa1:' ciem najsze1:Bz;rch warstw spolecznych.

Wyp!ywa to tam glównie z przyczyn natury raczej historyczno'politycznej.

Bowiem w wiel u tyoh państwach perjodyczne spisy luduości odhywały się iuż od początku stu' lecia zcsdego: w Anglji i Szkocji od r. 1801 w odst(l­pach dziesi(!cioletnich, we Fr<ineji w odlit~paoh :;Ji~' cioletnich od lat stu, Niemczech przed r. 1871 - 011

trzy lata, potem - co lat pięć. Społoczeństwa zachodn io'europejskie pOZDliły ilifl

już dawno na niezaprzeczalnej wartośoi Olpi.u - dla Ipolecznego i gospodarczego życia państw i uarodów.

Polska pod koniEo w XVIII, w okrcllio piel'" wszych spisów na obszarze niektórych zachodnioeu' ropejskich państw - wa lezyla daremnie o uratowa' . nie swej pańswowośc 'i od zagłady i nfe Ulogła myś- i leć () przeprowadzen:;u spisu na rozszarpywanych i niszczonych przez zaborców ziemiaoh.

W cZ2.sach niewoli przeprowadzono CZ(}sto spi, ey na terenie zaboru pruskiego; rzadziej w Malo' polsce. wreszcie w zuberze r osyjsl:im, terytorjalnie ze wszystkich trzech l'illj w:ększym, przeprowad z()I:o tylko jeden spis lud 'loeei w r. 1897 .

Oświecone waclltwy noszego spoleczeństw.a zdc.' ją Bobie sprawę z wielkiej donioslo:lci powszeeh­nyeh spisów wogó!e, a zbliżającego ~ię spisu gru' dniowego n n8.8 - w szczególności.

Spis grudniowy jest bezspornie nie tylko na' kazem chwili i bezwzgl(!dną konifl cznością, lecz tak­że momentem epecjt.dnego dla całej Polski znacze' nia.

J liko pierwszy bilana dziesięcioletniego, poko' jowego rozwoju Rzeczypospolitej, spis musi zostali przeprowadzony spe(' jlllnic dokl/!doie.

Piorwb7.y POW8ZC()!my spis ludności, dokonany we wrześniu r. 1921, dal nam obraz Polski wolnej locz jeszcze oltutecznic terytorjalnie nie skonsoli' dowanej. Spis wrześniowy z przed lat dziesi~('iu, aczkolwie~ odtworzył wiernie stlln Rzeozypospolitej

w zaraniu jej pokojowego rozwoju, 'Pie melrl się &ta6 odzwierciadleniem rezultatów pokojowej pracy na' szelrO spolecz€ństwa: Polska miała bowiem za sobą przeszło dwuletni okres wojen .. własnych", oraz kwawą epokę wojny światowej.

Rozpatrzmy pobieżnie korzyioi, jakie osiągnie z grudniowego spiau nasz kraj.

Przede"szytHem spis okrerili dokladnie liozbll ludności Rzeczypospolitej.

Obecnie możemy przypuszczaó, że Polska ma 31 do 32 miljonów mie87.kańców. Spi. grudniowy ultali dokładniej tą liczbę, a jednooześnie wykaie, jak wielką jest żywotność narodu.

Na Ue kataetrofalnelo:'o zmiejszania siEl przyrostn naturalnego wielu krajów europejskich - pot~żlla ży­wol.noś~ narodu polskiego, która zostanie ujawnio­na i Iciśle określona przez spis, stanie siEj najle­pszą naszą propagandą zagraniczną, bo nic tak Dis przemawiH do 'wiata, jak świadectwo sily.

S pis dostarczy także mnóstwo danych, okreś· lają l1ych liozhę Indnoś\Ji POS7.C3ellólnych województw, llowiat6w, gmin, miast, miasteczek i wsi.

Dla celów administracji Olrólnej, dla wielkioh poczynań społeoznych, dla badań geolrraficznych i stut,stycznych' informacje te będą posiadały nie' otlenioną wprost wartość.

W niezmiernie bogatym materjale statystycz' nym, dUlitarczonym przez spis, znajdzie wyjaśnie­nie wiele l.all'sdnień wyznaniowych i narodowościo­wycIJ.

Wierny oICólnikowo, jak wielkie zmiany musia­ły nItstąpić w tej dziedzinie. wystarezy na do ,,,ód tego w@pomuieć o masowej emilrraoji Niemców z woj tlwódz zaohodnich, lub o powrocie półmiljono· wej rzeszy repatriant6w z 1l0llji Sowieokiej.

W obecnych Czasach światowego kryzysu gos­podal'l'zego. naukowej orlranizaoji pracy, oraz bar­dzo daleko poeuniętej specjalizaóji - niezmierne znaczenie ma dokładna statystyka zawodowa. Temu zagadnieniu zostalo poświęconych kilka rubryk for' mularza A, wszechstronnie i 8zczeeólowo badają­jących zawód, stanowisko w ząwodzie, oraz terell pracY' spi8ywanej oloby.

Przez zbadanie wielkości kryv.ysu mieszkanio­wego na terenie poszozególnych Ziem lbeczypospo' litej - spis umożliwi przeprowadzenie racjonalnej kampanji budowlanej w latach najbliższych.

W związku ze statystyką budynkową spis do­starczy nam danych, które powinny zainteresować najszerlzy ogól: dowiemy lię np., ile i jakich b',i.­dJ'nków murowanych znajduje się na terenie na­azego kraju, a ile - betonowych, drewnianych, da­lej - ile domów dołączono do sieci gazowej, ele' ktrycznej, kanalizacji itd.

Będziemy mOKli nawet zorjętować sią, ile i ja­kich domów wzniesiono u nas w latach 1914-1931 a ile - wybudowano przed wojną.

Wiele danych, zaczerpniętych z bogatego ma­terjału spisowelCo - zainteresuje specjalnie socjo' 10ICa, statYdtę, KcolCrafa, etnografa i polityka; lecz niektóre z niCA IItaną lię jródlem niezmiernie cen­nych wekaz6wlk i dla ekonomiaty, a ich ogól -odtworzy wiernie obraz Polski współczesnej.

Obraz ten będzie zarówno dokładny, jak i aktu­alny; dotąd jednak z powodu braku iródłowych danych - nie mógl. on być skonstruowany i przez nasze spoleczeństwo poznany.

St. CzaplicH

Przed spis Im lu.noścl, Jako dalszy ciąa prac przygotowawczych od­

był aill w dniu 30. X. b. r. po Wrzepni i Gnie~nie kurs instrukcyjny dla naczelnych komisarzy Ipi­lowych z powiatu krotoszyńlkiego i koźmińskiego w sali sejmikowej Starostwa Powiatowego w Kro' toszynie.

Kurs utworzył i przewodniczył mu P. Starosta krotoszyń.ki Krylriewiez w obecności wojewódzkie' go komisarza spisowego P. referendarza Głodow­ekiego, powiatoweio wojskowego komieana spi­sowego P. majora Piaseckiego oraz powiatowych referent6w spisowych Bonowl!!kiego z Krotolzyna i Bukiewicza z Kolimina.

Naozelnymi komisarzami spisowymi zostaH mia­nowani i 'Ił" kursie udział wzięli: z powiatu kro to­szyńskiego pp. prof. Dultas z Kroto8zYlla, naczelnik Urzędu Pooztowego Maraszek ze Zdun, kierownicy szkól, rektor Koozorowski z Kobylina. Wilczyński z Dobrzycy, BiEUltek z Nowejwsi, Rauhut z Lutyni, Sitarz z Ligoty i b. komisarz obwodowy Dskiert z Krot08zyna, z powiatu kOźlPiń,kiego zaś pp. Ja­nusz I-odlewski, kupieo z Koźmina, Dr. Paweł Chojnacki, lekarz z Borku, kierownicy azkoły Ste­fan Liebert z Zimnej wody, Jan Otto z POKorzllli i Ignaoy Szokalski z Łagiewnik.

Przedmiotem kursu bylo zaznajomienie się z ogólnemi zalIadami organizacji władz spisowych, z celami i1pisu oraz szczegółowe wyjaśnienia instruk­cji dla komisarzy spisowych i poezczególnych arku­szy spisowych przedewszystkillm arkuszy A, B, BC, D.

Jako dalszy etap tego kursu będą pooząwszy od polowy listopada urządzane przez naczelnych komisarzy kursy hlstrukóyjne obwodowe dla okrę­gowych komillany, ~rzyczem na terenie powiatu krotoszyńskiego i koźmińskiego stwierdzono duże zainteresowanie się akoją spiilową, ozeg!) dowodem jest zgłaszanie się coraz wi~kszej liczby osób na okregowych komisarzy spiSowych.

Dzielna kobieta Dobiła .and,te. w Kórniku (pow. Śrem) do micllzkania Salomei

Koberackiej wtargnął nieznany bandyta. Koberac­h po&,r/łżona by la w śnili i nie lły.zal. jak ha n-

dyta wsze dl. Bflr. ;~ytll, obawiająii się, t. Koberao­ka lIill zbudzi i w tln sposób mogłaby iO poznae, nli­łowal ją udusi4 unurem. Napadnięta zbudziła sią. Wywiązala się walka na 'mieró i żyoie. 1Jandyta wydobył rewolwer i cboial strzelaó. Szozęicie chcia­lo, że rewolwer zaciął sią i nie wypalił. Wtedy Kobaracka wyrwała ~ię z rąk oprawcy, zamknęła go w mielzkaniu i zacz,la krzyczeć o pomoc.

Bandyta nie czekał na nadejście odsieczy. Blys­kawiczvm ruchem przelkoczyl okno, Itrzelił w kie­ruaku Koberackiej i zbiegi. Koberacka vr ozasie walki podrapała i pogryzła silnie zuch wałego napas­tnika tak, że jeden paleć prawej rllki pozo.tał Ba miejscu napadu.

tebrak, którv miał zgórq 'Dł milJ.na zł, rocznego doc_odu.

~rz?d rokiem z~arl ... Nicei pewien Anglik, naZWiskIem John Drinan, który źył na Riwierse przez szereg lat i uwaianJ'. był za wielkiego bie­daka. Koniulat anKielliki tak był wzruszony lItanem jego ubrania, że kilkakrotnie dawał mu zaliłki. Tymczasfllll po amierci okazalo się, ie ozł8wiek ten mial 12.000 funtów (516.000 zł.) rooznego dochotłu i że majątek pozoiltawiony IIrzez niego przekraczał 100.000 funtów. (ok. 4.100.000 zl.). O majątek teR toczy się obecnie w Auglji walka.

W czasie rozprawy lIądowej wyizło na jaw, h Drinau znany byl we wszystkich tanich hotelikaoh na Riwierze, gdzie mieszkał bardzo n~dznie, oraz we wszystkich szpitalaoh, gdzie niejednokrotnie za darmo przebywał przez sZflre&, tygodni. Cierpiał on na manję prześladowczą, uważając, że bank, w któ· rJ'm zlożony ma swój kapitał, oszukuje Ito i zban­krutuje lada dziflń. Śmierś Drinana wydarzyła ilię w dość tajemnio:l;ych okolicznościach; istnieją naweł podejrzenia, że ktoś mógł mie6 interes w jego Zlr0-nie. Listy Drinana, pochodzące z ostatnich beo­dni, mówią stale o jakiohś .. nieprzy;aeiołach" któ­rzy nie dają mu ty6.

Równocześnie jednak wśród tych listów znale­ziono pewne IIzczegóły, które wydały .ię l!Iądowi. podejrzane. Badania Krafololiczne wykazały że nie wszystkie listy pisane są tym samym charakterem. W obeo tello lI~d powziął podejrzenie, że liety te zo­stały ilfałizowane prze kogoś, komu zależało na śmierci Drinana.

I ~zeezywiście natrafiono na ślad niejakiello ~06. Hala.t~, któr.y kręcił sill po Riwierze, robiąo Jakieś IU6Jasne mteresy handlowe. Człowiek ten opanował zupełnie w ostatnich tygodniach Itareeo Drinana i otrzymał od nieco rzekomo w dane akoje wielkiej Ipółki Canadian Pacific RailwaT na sum~ 70.000 funtów szterlingów. Wezwany przed sąd Saiai oświadczył, że otrzymał wllpomnian. akcje zupełnie legalnie, jako rodzaj prezentu. Slld jednak nie był skłonny uwierzyć temu tlumaezeniu się i polecił zbadać dokłaanie listy zma"elCo Dri­nana oraz pismo Baiata, aby orzeo, czy Haiat rzeczywiście mial coś wspólnello z fałszerstwem li-stów Bogatego biedaka. .

Proces ten bndzi olbrzymie zainterelowanie w całym Londynie.

Przeszło pOł miIJarda złatvcb ulokowali obvwatele Dolscv III SZWaJcarII.

Wiedeś. Obecnie przybył do Wiednia dyr •• ktor or~anizacji ~ontrolnej . w SlIwajoarji, której celem Jest. ba?sme ~uchu pieniężnelro pOlai,dzy: rozmaiteml panit wami europejsłierui a Sl"ajcarj~.

Rządy austriacki, niemiecki, węgierski poruczyć miały tej organizacji zbadanie ~zwajcarskiego kon­ta bankowt-ll'o swych obywateli.

Dyrektor tej organi~acji stwierdza, iż kapitały obywateli anstrjackich, umieszczone w bankach d'l.wajcllrakir.h, wynoszą okolo póltor.a miljona szy­iingów (1), obywateli niemieokioh docllOdzą do 3 miljar­dów Illllrek (l), węgierskich do 900 miljonów penlIu. czechosłowackich do 800 miljonów fr. szw. zaś oby­wateli polskich do 300 miljonów fr. szw. (Prz~szro pól miljarda zl.!

UcieczIm wieżniu. WllrszaWLl, Z więzienia w Siodlcach zhiegl

25 letni Emil Dobr()wol~ki, odsiadujący tam karę· W kilka godzin pó~niej do !)(,licji siedleckiej ~glo­sil się młody człowiek ubrany w szary uniform więzienny. Byl blady i wystraszony. Drżl\cytD glo­sem opowiedział niezwyklą przygodę·

Idąc drogą poluą zost.al nUPlldnię1.y przez ja­kiegoś osobnika w stroj u więzieunym. Napastnik trzymając w ręku palkę, kazał mu się rozehrać do naga. Gdy to uczynił nieznajomy zdjął z siehie więzienne ubranie i kazał mu Bię w nie uhrać. Z kolei sam uhrał się w zrahowane w teu sposób ubranie, poczem zbiegł,

Niewątpliwie byl to Dobrowolski, który chciał pozbyć się zwracającego uwagę ubrania więzien­nego.

- W ostatnim 1I11mcrze Orędownika Powia­towego zaszedł błą<1 drukarski w cenach maksy­malnych na przetwory zbót chlebowych oraz mi~­So i jego przetwory o tyle, że ceny te rozumieją I si~ od 28 października rb. a nie jak mylnie wydru­kowano z 15. września 1931 r.

-- Kępno. (wydalony z granic paiistwa). Z po­wodu nielegalnego pobytu na t.erenie pallstwa IJol­skiego władze tutejs~t.e wydaliły obywatela niemiec­kiegl' Wilhelm'a Gl'ossera, administratora .. Kiua Centralne,go" w Kępnie.

Przetarg przymusoooy. Ul platek dnia 6 listopada o godzinie II przedpoł. splZedalll w Budach i Wykach puhlieznie najwię­cej dającemu za gotówkę:

l bufet. l maszvne 'do szvciu, 6 krzeseł, l stolik okrQgłv, 1 komoda, l kro we czarna, 16 indvków i mnciore biała. Ul UJvkach

l powózke (jednokonke.) Zbiórka chętnych do ku pna przed zagrodą

p. Kasałki w Budach. KAŁEK

komornik sądowy

Od lat kilku ,

dobrze prosperu'i1cy ....... .a ................... ..

SILAD KAPELUSZY i to'Wsróvw krótkich

z calkO'\vitem urządzeniem, iwolnem mi?szkaniem

\IV Śrniglu od 1. grudnia rb. do wynajęcia. Bliższych informacyj udzieli

St. Matysiaka_a. skład kapeluszy. Koźmińska 2.

Za nadesłaniem 10,-zł. wysyłam

chcącym tanio budować i materjal budowlany

sam wyprodukować

dokladn~ receptę opis na wyrób taniego, nowoczes­nego materjału budowlanego z od­'-' paclk6w leśnych i betonu '-'

"I G L I C A" na zakładanie ciepłych, trwałych, elasty· cznych, nieprzepuszc:zalnych podług chle­wnych i na wyrób materiału do budowy zdrowotnych chlewni, l{lirników i masy .. izolacyjnej od wilgoci. "

ŁASKAWE ZAPO'rRZEBOWANIE UPRASZA

ROMAN OL~DEREK NOWOCZESNY MA TERJAŁ BUDOWLANY

"IGLICA" GRODZISK (POZNAŃSKIE).

FASONOWANIE KAPELUSZY

mereżkowanie i plisowanie wykonuje

we w ł a s n e j pracowf)i szybko gustownie i tanio

St. Malysiakowa Krotoszyn, ---; KoźllIińska 2.

ROZPOWSZECHNIAJMY JEDYNE PISMO LO ALNE!!lI

Krotoszyński Orędownik Powiatowy który można zamawiać w Redakcji - jak również u listowego.