Autor: mgr Renata Jedynak

*Kręgowce Polski

*Kręgowce

Najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Dotychczas opisano około 58 000 gatunków kręgowców, co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt.

*Kręgowce

Cechują się obecnością tkanki kostnej, mają dwuboczną symetrię ciała z dobrze wyodrębnioną głową. Szkielet wewnętrzny stanowi podporę dla tkanek i narządów w trakcie rozwoju, umożliwiając osiąganie dużych rozmiarów. Charakterystyczną cechą kręgowców jest posiadanie czaszki, kręgosłupa i dwóch par kończyn.

*Kręgowce

Kręgowce zamieszkują najróżniejsze środowiska, występują na wszystkich kontynentach i oceanach. Liczne gatunki żyją w środowiskach synantropijnych, na których zwierzęta mają bezpośredni kontakt z działalnością człowieka (pola, sady, miasta).

*PandakaNajmniejsza ryba, a co za tym idzie kręgowiec na świecie, dorosły samiec tego gatunku ma średnio tylko 7,6 mm długości, a samica 11 mm.

*Ryby

Tradycyjna nazwa zmiennocieplnych kręgowców wodnych oddychających skrzelami i poruszających się za pomocą płetw. Obejmuje bezżuchwowe krągłouste (Cyclostomata) oraz mające szczęki ryby właściwe (Pisces).

*Ryby

Stanowią najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupę współcześnie żyjących kręgowców (ponad połowę). Różnią się od siebie pod względem budowy zewnętrznej i wewnętrznej, ubarwienia oraz przystosowania do warunków środowiska. Ryby są najstarszymi kręgowcami świata, pojawiły się około 480 mln lat temu. Dział zoologii zajmujący się rybami to ichtiologia.

*Karp W Polsce karp jest gatunkiem obcym, sprowadzonym pomiędzy XII a XIII wiekiem, prawdopodobnie z hodowli czeskich lub morawskich cystersów.

*Okoń Okoń europejski zapada w nocy w swego rodzaju "stan głębokiego snu". Sen ten jest na tyle głęboki, że nie wytrąci i nie wystraszy z niego nawet jasny snop światła.

*Szczupak Ryba drapieżna. Jej okołobiegunowy zasięg występowania jest największym naturalnym zasięgiem ryb wyłącznie słodkowodnych.

*PłoćWystępuje we wszystkich wodach słodkich w Polsce (w rzekach, jeziorach i stawach , z wyjątkiem gór), także w wodach przybrzeżnych Bałtyku.

Inne, dawne nazwy płoci to: wandrówka, srebrzatka, ramiennica

*Sum Największa ryba słodkowodna Europy. Osiąga długość ponad 2 m i masę ciała ponad 100 kg.

*Ognica pstra Drapieżna ryba morska z rodziny skorpenowatych. Poławiana jako ryba konsumpcyjna, często trzymana w akwariach. Nazywana smokiem morskim.

*Rekin wielorybiZ wszystkich zwierząt rekin wielorybi ma najgrubszą skórę, która może mieć 10 cm grubości. Tak gruba skóra chroni rekina wielorybiego przed dużymi drapieżnikami.

*Płazy

To kręgowce ziemnowodne, mające ciało pokryte cienką skórą bez łusek. Występują na wszystkich kontynentach, oprócz Antarktydy. Mają wilgotną skórę, która umożliwia im wymianę gazową. W skórze płazów znajdują się również gruczoły śluzowe, czasem jadowe i komórki pigmentowe. Wszystkie płazy są zmiennocieplne.

*Płazy

*wilgotna skóra – umożliwia płazom wymianę gazową, ułatwia poruszanie się w wodzie i chroni przed wysuszeniem;

*Zmiennocieplność;

*gruczoły śluzowe;

*gruczoły jadowe;

*drapieżniki;

*czworonożne;

*parzyste kończyny;

*częściowo chrzęstny szkielet;

*serce posiada jedną komorę i dwa przedsionki;

*cykl życiowy ściśle związany z wodą;

*czteropalczaste kończyny przednie, bez pazurów;

*płaska, ażurowa czaszka.

*Rzekotka drzewnaPotrafi dostosować swoje ubarwienie do otoczenia. W Polsce występuje pospolicie, choć przez dużą wrażliwość na zmiany w środowisku coraz rzadziej ją się widuje.

*Salamandra plamista Płaz ogoniasty, występujący w Polsce w okolicach podgórskich. Ten gatunek jest pod ścisłą ochroną, wymaga ochrony czynnej.

*Traszka grzebieniastaGatunek płaza ogoniastego, występuje w całej Polsce. W Polsce podlega ochronie ścisłej, istnieje specjalny plan ochrony gatunku, realizowany m.in. w Beskidzie Sądeckim.

*Ropucha zwyczajna

Największa ropucha żyjąca w Polsce. Występuje w całej Europie, oprócz Irlandii i niektórych wysp śródziemno-morskich. Ropuchę tę można spotkać na polach, w ogro-dach i lasach.

*Gady

Grupa zmiennocieplnych owodniowców. Współczesne gady są pozostałością po znacznie większej grupie zwierząt, której największy rozkwit przypadł na erę mezozoiczną. Obecnie żyją tylko cztery rzędy gadów, ich pozostałe znane linie ewolucyjne wymarły.

*Gady

Liczbę gatunków gadów żyjących współcześnie szacuje się na ponad :

-Testudines – żółwie

-Crocodilia – krokodyle

-Sphenodontia – sfenodonty (hatteria)

-Squamata – łuskonośne (jaszczurki, amfisbeny i węże).

*Jaszczurka zwinka

Występuje na terenie całej Polski i podlega ścisłej ochronie. Chociaż zwinka jest najpospolitszym gadem w Polsce, to jej liczebność na niektórych obszarach znacznie się zmniejszyła z uwagi na uprzemysłowienie i zanikanie naturalnych siedlisk.

*Żółw błotny

Gatunek żółwi z rodziny żółwi błotnych z podrzędu żółwi skrytoszyjnych. Jedyny gatunek żółwia żyjący naturalnie w Polsce. W środowisku naturalnym żyje powyżej 100 lat. W niektórych regionach nazywany żelazną żabą.

*Zaskroniec plamistyZaatakowany zaskroniec broni się, często udając martwego, wypuszcza przy tym nieprzyjemnie pachnącą ciecz, która dodatkowo ma zniechęcić potencjalnego drapieżnika. Może także wydawać dość głośny syk w celu odstraszenia napastnika.

*Ptaki

Gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców. Jest najbardziej zróżnicowaną spośród gromad kręgowców lądowych – istnieje około 10 tys. gatunków ptaków, które zamieszkują

ekosystemy na całym świecie.

*Ptaki

Ptaki są zazwyczaj zdolne do lotu (choć niektóre gatunki są wtórnie nielotne) – ich układ pokarmowy oraz oddechowy są przystosowane do tej zdolności. Poza tym odznaczają się wysoką aktywnością metaboliczną. Rozmnażają się przez składanie i wysiadywanie otoczonych twardą skorupą jaj.

*Ptaki

Ptaki żyją i rozmnażają się w prawie wszystkich ziemskich biotopach na każdym z siedmiu kontynentów. Najbardziej na południe wysuniętym siedliskiem są kolonie lęgowe petrela śnieżnego znajdujące się do 440 kilometrów w głębi Antarktydy[15]. Najwyższa różnorodność gatunkowa ptaków występuje w regionach tropikalnych.

*Bielik zwyczajny

Dość powszechnie bielik jest błędnie uważany za orła, podczas gdy faktycznie należy on do innej podrodziny jastrzębiowatych – do myszołowów.

*Orzeł przedniW Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Wymaga ochrony czynnej. Wokół gniazd orłów przednich obowiązuje strefa ochronna: przez cały rok w promieniu do 200 m, a okresowo (od 1.01 do 31.07) – w promieniu do 500 m od gniazda.

*Sokół wędrowny

W dawnym sokolnictwie – już od czasów średniowiecza – był najczęściej układanym ptakiem drapieżnym. Przystosowany wybitnie do łowów na zwierzynę lotną, był używany do polowań na ptactwo błotne, kuropatwy czy cietrzewie.

*Pustułka zwyczajna

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wymaga ochrony czynnej, np. poprzez wywieszanie budek lęgowych.

*Sikora modraNa terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Osobniki młodociane są równie kolorowe jak dorosłe, jednak są ubarwione inaczej. Nie mają też niebieskiej "czapeczki„.

*Sikora czubatka

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Najchętniej przebywa wśród gałęzi i zdradza swą obecność śpiewem. Choć dość licznie występuje w borach, to nie jest zbyt dobrze znana ze względu na stałe przebywanie w koronach iglastych drzew.

*Sikora sosnówka

Bardzo ruchliwa. Nie kryje się przed człowiekiem. To ptak towarzyski, bo poza okresem lęgowym tworzy stada, których liczebność dochodzi do kilkudziesięciu osobników. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

*Mysikrólik

Najmniejszy ptak Europy, nie ma w zwyczaju chować się w dziuplach lub innych zakamarkach nawet zimą. Świadczy to o jego wytrzymałości, bo potrafi w 15-stopniowym mrozie przesiedzieć na gałązce nawet 16 godzin.

*Tukan

Pisklęta po wykluciu są nagie, z naroślami na tylnej powierzchni nóg (siedząc na nich pisklęta unikają skaleczenia o niewyścieloną dziuplę).

*Gil zwyczajnyNa terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce nieliczny ptak lęgowy we wszystkich regionach, lokalnie może być średnio liczny. Przez 200 lat na terenie Polski gile odbywały lęgi prawie wyłącznie w górach. To ptak ostrożny i mało ruchliwy.

*JemiołuszkaW Polsce występuje średnio licznie podczas przelotów od listopada do marca–kwietnia (najpóźniej do pierwszych dni maja), tylko nielicznie lub bardzo nielicznie zimuje. Gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

*Drozd śpiewakPtak regularnie żywi się wstężykami gajowymi. Jako gatunek introdukowany nie jest objęty prawną ochroną, może być zabijany w ciągu całego roku.

*Zimorodek W Polsce to nieliczny (niegdyś liczny) ptak lęgowy, spotyka się go na całym niżowym obszarze kraju. Żywi się głównie rybami.

*Ssaki

Zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie występowaniem gruczołów mlekowych u samic, zazwyczaj obecnością owłosienia (włosy lub futro; silnie zredukowane u gatunków wodnych, jak hipopotamy, u waleni całkowicie zanikają przed porodem lub w trakcie) oraz stałocieplnością (potocznie "ciepłokrwistość").

*Ssaki

Zdecydowanie największym rzędem co do liczby gatunków pośród ssaków są gryzonie, obejmujące ponad 2200 gatunków. Następnie nietoperze, z ok. 1100 gatunkami. Najmniejszymi liczebnie grupami ssaków są słoniowate (trzy gatunki) i mrówniki z jednym przedstawicielem. Dział zoologii zajmujący się ssakami to teriologia.

*MorświnMorświn występuje w płytkich wodach przybrzeżnych, chłodnych, umiarkowanych do subarktycznych na półkuli północnej, (m.in. wody Bałtyku). W Polskiej części Bałtyku w 1994 przebywało do 600 osobników, jednak populacja tego gatunku maleje w zastraszający sposób. Żyje samotnie lub w małych grupach.

*Foka szara

Foka szara jest w Polsce gatunkiem rzadkim, narażonym na wyginięcie.

*BóbrJest największym gryzoniem Eurazji – masa ciała dorosłego osobnika dochodzi do 29 kg, a długość ciała do 110 cm. Jest zwierzęciem silnie terytorialnym, rodzinnym i zasadniczo monogamicznym. Wiedzie nocny tryb życia.

*Gacek brunatny Występuje w całej Europie z wyjątkiem północnych i południowych jej krańców. W Polsce znany jest z całego kraju. Sygnały echolokacyjne gacków są bardzo słabe (o zasięgu 2-3 metrów) i służą im jedynie do orientacji w przestrzeni, m.in. lokalizacji przeszkód.

*Jeż Największy ssak z rzędu owadożernych, zaliczany do rodziny jeżowatych. Pożywienie stanowią owady, dżdżownice, ślimaki, drobne kręgowce, a także padlina i pokarm roślinny. Zapada w sen zimowy.

*Ryjówka aksamitnaRyjówka aksamitna jest bardzo żarłocznym zwierzęciem, żeruje całą dobę i zjada w tym czasie pokarm o masie 80–90% ciężaru jej ciała, jedząc co 2–3 godziny. Bez pożywienia ginie w ciągu 10 godzin. Z uwagi na zbyt niską masę ciała (niskie rezerwy tłuszczu) ryjówka aksamitna nie zapada w sen zimowy.

*Kuna domowa

Żywi się gryzoniami, ptakami i ich jajami, żabami i owadami. Dość duży udział w jej diecie mają owoce. W jaskiniach poluje na nietoperze. W zabudowaniach gospodarskich tępi szczury i myszy, wyrządza jednak również szkody wśród drobiu. Na wspólnych stanowiskach konkuruje z kuną leśną.

*Zając szarakWystępuje pospolicie na terenie całej Polski. Ich liczebność wynosi niewiele ponad 0,5 mln osobników i systematycznie maleje. Jego charakterystyczny głos, tzw. kniazienie, można usłyszeć tylko wtedy, gdy jest ścigany np. przez psa, lub jest ranny i zagrożony. Wody nie boi się – w razie potrzeby potrafi pływać.

*Zwierzęta roślinożerne

*Zwierzęta mięsożerne

*Zwierzęta wszystkożerne

*Dziękuję za uwagę