Postępowanie cywilne

Postępowanie zabezpieczające

Charakterystyka ogólna

• Środek zapewnienia ochrony prawnej stron i uczestników postępowania

• Postępowanie pomocnicze wobec postępowania rozpoznawczego

• Odrębna część postępowania rozpoznawczego

• Samodzielne czy akcesoryjne?

Podmiot i przedmiot zabezpieczenia

• Podmiot– Uprawniony (strona, uczestnik,

interwenient uboczny, zainteresowany, prokurator, RPO itd.)

– Obowiązany• Przedmiot

– Roszczenie– Prawo

Wymogi formalne wniosku o wszczęcie postępowania

• Pismo procesowe• Wskazanie

– Sposobu zabezpieczenia– Sumy zabezpieczenia (roszczenia

pieniężne)– Uprawdopodobnienie okoliczności

uzasadniających udzielenie zabezpieczenia.

Warunki zasadności zabezpieczenia

• Uprawdopodobnienie roszczenia• Interes prawny w udzieleniu

zabezpieczenia– Uniemożliwienie / utrudnienie egzekucji– Inne uniemożliwienie / poważne

utrudnienie osiągnięcia celu postępowania• Brak interesu lub uprawdopodobnienia

skutkuje oddaleniem wniosku

Wszczęcie postępowania zabezpieczającego

• Na wniosek• Z urzędu

– Sąd opiekuńczy– Postępowanie o zabezpieczenie spadku

• Przed wszczęciem postępowania• W toku postępowania• Po uzyskaniu tytułu wykonawczego

Właściwość i skład sądu

• Przed rozpoczęciem postępowania rozpoznawczego: sąd I instancji

• W trakcie postępowania: sąd, przed którym sprawa się toczy

• Sąd Najwyższy nie rozpoznaje zabezpieczeń

• Skład: jak w sprawie głównej

Etapy rozpoznania spraw

• Etap rozpoznawczy– Badanie formalne– Badanie dopuszczalności– Badanie zasadności

• Etap wykonawczy– Klauzula wykonalności z urzędu– Nakaz zapłaty bez klauzuli– Zabezpieczenia egzekwowalne i inne

Terminy, doręczenia, zasady

• Termin: niezwłocznie, max. 1 tydzień• Doręczenia: tylko uprawnionemu.

Obowiązany – w chwili wykonania• Zasady

– Zabezpieczenie nie zmierzaa do zaspokojenia roszczenia

– Sprawność postępowania– Poszanowanie minimum egzystencji

Zakończenie postępowania

• Umorzenie postępowania (cofnięcie wniosku)

• Upadek zabezpieczenia– Nie wytoczono powództwa– Nie wszczęto postępowania

egzekucyjnego– Nie wniesienie o dokonanie czynności– Złożenie zabezpieczenia

• Odpowiedzialność

Zabezpieczenie nowacyjne i konserwacyjne

• Nowacyjne– Tymczasowe uregulowanie sytuacji

faktycznej lub prawnej– Do czasu rozstrzygnięcia sprawy

• Konserwacyjne– Utrzymanie stanu prawnego / faktycznego– Do czasu rozstrzygnięcia

Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych

• Zajęcie ruchomości, wynagrodzenia, wierzytelności lub prawa majątkowego

• Obciążenie nieruchomości hipoteką przymusową

• Ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości bez księgi wieczystej

Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych II

• Obciążenie statku /statku w budowie hipoteką morską

• Zakaz zbywania spółdzielczego prawa do lokalu

• Zarząd przymusowy nad gospodarstwem rolnym

Zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych

• Sposób wybiera sąd• Unormowanie praw i obowiązków stron

na czas postępowania• Zakaz zbywania przedmiotów lub praw• Zawieszenie egzekucji• Uregulowanie sposobu roztoczenia

pieczy nad małoletnim• Wpis ostrzeżenia w rejestrze

Szczególne regulacje zabezpieczeń

• Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych

• Ustawa – Prawo własności przemysłowej

• Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

• Zabezpieczenia zmierzające do zaspokojenia roszczeń

Koszty postępowania

• Struktura kosztów:– Koszty sądowe– Koszty związane z wykonaniem– Koszty zastępstwa i uczestników

• O kosztach sąd orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie

• Roszczenie odszkodowawcze

Środki prawne

• Zażalenie– Na postanowienie sądu I instancji– Postanowienie sądu II instancji o

udzieleniu zabezpieczenia niezaskarżalne– Wstrzymanie wykonania zabezpieczenia

niezaskarżalne• Wniosek o uchylenie lub zmianę

zabezpieczenia