2/2011Nr ind. 356425

PRZEPYWOWEOGRZEWANIE WODY

CZYSZCZENIEINSTALACJI I

ZAWORYANTYSKAENIOWE

,

Patronat Polskiej Korporacji Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzawww.polskiinstalator.com.pl

opcjonalnie zOBluetooth

Analizator spalin testo 330 LLZalety:

wysoka rozdzielczo kolorowegowywietlacza graficznego 240 x 320piksef

atwa interpretacja pomiarw rozbudowane menu pomiarowe: min.

test szczelnoci, pomiar na paliwachstaych dla CO/02

samodzielna wymiana cel elektro-chemicznych przez uytkownika

rozbudowana funkcja autodiagno-styki przyrzdu.

4 lata gwarancjina przyrzd i sondy

wicej informacji nawww.testo.com.pl

Sprawd, co potrafi noweanalizatory testo 330 LU

SIECI I INSTALACjE ZEWN~TRZNE

Kontrola spywupowierzchnioweqo wdz pasw drogowych cz. 2

Krzysztof Gradkowski*

Podstawowe systemy zespow elementw odwodnieniaobszarw pasw drogowych powinny by wyposaonew urzdzenia wstpnego oczyszczania lub podczyszczania wd.

Do najczciej stosowanych urzdze do wstpnego oczysz-czenia wd z zanieczyszcze, zarwno w sieci kanalizacyjnejjak i odwodnie obszarw pasw drogowych, naley zaliczy:separatory, osadniki, piaskowniki, systemy sedymentacyjne.

4.5. S paratory ol jo

dr in. Krzysztof GradkowskiInstytut Drg i MostwPolitechniki Warszawskiej

Zadaniem separatora olejowego jest oddzielanie lekkichzanieczyszcze pynnych czyli takich, ktrych gsto jestmniejsza ni wody. S to midzy innymi: benzyny, olejenapdowe i opaowe oraz inne oleje mineralnego pocho-dzenia. Separatory olejowe s stosowane w cigu kanalizacjideszczowej suc do oddzielania zanieczyszcze ropopo-chodnych z wd opadowych (przede wszystkim w zlewniachmiejskich, stacjach benzynowych, bazach paliw i sprztuzmechanizowanego oraz kanalizacjach deszczowych zaka-dw przemysowych). Maksymalny przepyw przez sepa-

5.

Krata ochronna

Dopyw

Piaskownik Separator olejowy

62

rator okrela liczba stojca za symbolem NG. W ofercieproducentw mona dobra separatory przepustowociod 3 do 200 drnvs.

4. Waz eliwny

//

" ",- -1 1."\:- Maksymalny

V poziom wody/ Krata ochronna

L n / Voplyw I ~

n f I Odpyw~

:', 1\....... Minimalny:', ~ t'. poziom wody~ ~" cianka zanurzona--~~~~~-"

D

Dostpne s separatory o konstrukcji elbetowej, eliwneji polietylenowej, ktre ze wzgldu na materia, z ktrego swykonane, przewanie montowane s tylko jako urzdzeniawolno stojce. Czci centraln separatora jest komoraseparacji, w ktrej nastpuje oddzielenie frakcji olejowychod wody oraz ich okresowe magazynowanie. Maksymalnazdolno do magazynowania substancji odseparowanychjest zalena od wartoci nominalnej. Dla separatorw z samo-czynn blokad odpywu pojemno komory separacjiwyraona w decymetrach szeciennych, powinna wynosieco najmniej dziesiciokrotn warto ich wielkoci nominal-nej - przykadowe oznaczenie separatora 10/100. Zewzglduna due iloci piasku oraz zawiesin transportowanych przez

Polskt In t lato' 2/20 I

SIECI I INSTALACjE ZEWNTRZNE

wody opadowe, ktre osiadaj na dnie komory osadowejnaley przeprowadza czste kontrole i czyszczenia sepa-ratora.Wie si to ze wzrostem kosztw eksploatacyjnychi dlatego stosujc separatory, naley umieci piaskownikbezporednio przed separatorem. Separatory olejowe surzdzeniami, ktre mog by montowane w sieciach kanali-zacji deszczowej jako urzdzenia samodzielne lub jako jedenz elementw podczyszczania wd opadowych.Zaprojektowanie ukadu oczyszczania ciekw deszuowychzaleyod nastpujcych czynnikw:

sposobu montau w sieci,zastosowania urzdze i obiektw towarzyszcych,

8.

filTR KOAllSCENCYJNY:----~~poIU'Ib-lOEfLLKTOR

lPEHOI

ZBIORNIK~.~(c!&.5).

~~pouytr-.D'\--~E~ywKOWl'"

ZAMKNI(CIE HA 00It\'W1l(PEHOI

ZAnfONOWAHY KAHAt.OOPtVWOWV

(POOI

KOHcWKA DO POOU,CZENIAUftZ.\OUNIA DO PODORU

PRefK

ZIHTEQROWAHAKOMOM OSADNIKA

Polski Instalator 2/2011

lokalizacji,rodzaju odbiornika i wymaga w stosunku do niego,innych wymaga np. ze strony zleceniodawcy.

przy wykonywaniu separatorw w cigu kanaw deszczo-wych o wikszych rednicach zaleca si umieszczenie pia-skownika z krat przed separatorem.

7.Pokrvwa senaratera----Krg elbetowy

/ Wklad-> koaescencyjny

/ Pvwak.....-->

Dopyw - -- - Odpyw~~ -- Strefa wvlotowa~

/'Strefa wiolowa ---- f...-- __ ./ Blokada odpywu/-- / V

r- '-l::;-

SIECI I INSTALACJE ZEWNTRZNE

10. 11.

Pokrywa sl!paratortl

Komoro wlotowa

DopywOdpyw

Kr i betonowe

Sekci c lamclowc

za"""""~ ......,.(C35.'451-~~-.z_ ......10. Zakada si przy rym, e jedna z tych dwch faz (olej/woda),

ktre nie s w sobie wzajemnie rozpuszczalne, jest roz-mieszczona w drugiej w sposb cigy w postaci kropelek.Proces koalescencji polega na zjawisku czenia si ze sobdwch kropelek w jedn, wzgldnie poczenia kropelkiz faz macierzyst. Mona wic wyrni koalescencj typukropla-kropla i kropla-powierzchnia granicznaW technice separacji wykorzystuje si zjawisko lczeniasi maych kropli substancji ropopochodnych w due,ktre ulegaj szybszemu wydzielaniu si na powierzchniwody. Poszczeglne elementy separatora koalescencyjne-go uszczelnia si olejoodpornymi uszczelkami gumowymi(np. Forsheda). Umieszczony we wntrzu ukad do separacjikoalescencyjnej moe skada si: ze szkieletu wykonanegoze stali nierdzewnej wraz z piank poliuretanow (firma EkolUnicon z Gdaska) lub siatki o drobnych oczkach, wykona-nej z nitki propylenowej (firma Buderus z Niemiec). Podczasprzepywu przez uklad koalescencyjny dochodzi do lcze-nia si drobnych kropli substancji lekkiej z warstw tejesubstancji wytworzon na powierzchni siatki (koalescencja

11.

12.

Rozwizanie trady,yjne

Rozwizanie firmy ACO

1 - studnia rozdzialowa2 - osadnik3 separator4 - studnia zbiorcza

l -separator z by-passem wewntrznym

64

WlOT

typu: kropla-warstwa graniczna). W trakcie powikszania siwarstwy wytworzonej na siatce koalescencyjnej dechodado odrywania si kropli substancji lekkiej. Krople te sjednak wiksze od wchonitych przez warstw granicznna siatce. Prdko wznoszenia si kropli wzrasta z kwadra-tem wzrostu jej rednicy. Proporcje te wiadcz o znacznymprzyspieszeniu procesu separacji. Efekt fizyczny tego zjawt-ska opisuje prawo Stockes'a.Oczyszczone cieki wypywaj z separatora przez syfonwyposaony w ,pywakowe' zamknicie odpywu.Odpowiednio wytarowany "pywak" unosi si na granicy fazwoda/substancja olejowa. W chwili przekroczenia granicznejiloci gromadzenia oleju (rnej dla rnych wielkoci sepa-ratorw, z reguy na gstoci Q,85 q/cm') opada do gniazdazamykajc odpyw z separatora. Eliminuje to skaenie kana-lizacji lub wd odbiornika substancjami ropopochodnymi.Separatory musz by zasilane dopywem grawitacyjnym(warunek konieczny). W przypadku koniecznoci podniesie-nia poziomu ciekw naley zastosowa przepompownieza separatorem lecz nigdy przed nim.

Separator lamelowy (olejowy) oczyszcza cieki deszczowepodczas poziomego przepywu zanieczyszczonych wdprzez separator. Woda dostaje si do komory wlotowej urz-dzenia i poprzez otwory znajdujce si w jej dolnej CZCiwpywa do rodkowej komory, zwanej komor separacji.W komorze separacji nastpuje proces oddzielenia lekkichzanieczyszcze na specjalnie skonstruowanej sekcji lame-lowej (alUZjowej) dziki zjawiskom fiotacji i sedymentacji.

Po ski Insta ator 2/20

13.

PRZlGROD eYPASSA(PEtl)

WLOT

DEFLEKTORIPf.HDI

ZBIORNIK~ lIIbUIwylC3~~6l

l'I'KIa Drt pduyIy 'IIII'e'Wt'IIItn--SUCJEF1L.lltAlAMnOwt:GO

IP&lOI

PRZ.tGROOA PERFOROWANA(PrHDI

Oddzielone od wody oleje i benzyny pozostaj w komorzeseparacji jako warstwa na powierzchni wody. Piasek i szlamgromadzi si w dolnej czci separatora zwanej czciosadow.Sekcje lamelowe wykonane s z odpornego chemiczniei wytrzymalego mechanicznie tworzywa sztucznego sta-nowicego mieszanin akrylonitrylu, butadienu i styrenu.Konstrukcja sekcji lamelowej chroniona jest patentem.W zalenoci od modelu liczba sekcji lamelowych waha siod 1 do 16. Separatory lamelowe maj podwjne oznacze-nie liczbowe (dla przykladu 10/100). Pierwsza liczba okrelaprzepustowo nominaln urzdzenia, przy ktrej nastpujezatrzymanie 97% zanieczyszcze lekkich zgodnie z wymaga-niami DIN 1999 cz 1-3, druga liczba okrela maksymalnprzepustowo hydrauliczn urzdzenia.W celu zwikszenia przeplywu przez separator podczasduych nawalnic opadowych wprowadzono tzw. obej-cie hydrauliczne (by-pass), umieszczone na zewntrz lubwewntrz obudowy separatora. Rozwizanie takie pozazwikszeniem przeplyww zmniejsza powierzchnie zajtocizabudowy, jak na schemacie (rys. 12).Poprzekroczeniu przeplywu nominalnego nastpuje rozdzialstrumienia ciekw realizowany przez specjaln przegrod.Odpowiednie kanaly odplywowe kieruj cieki o przeplywienominalnym do komory separatora, gdzie zostan oczysz-czone z czstek oleju.ciekio przeplywie maksymalnym kierowane s do obejciahydraulicznego, przez ktre plyn bezporednio do kanaliza-cji deszczowej. Jest to zgodne z Rozporzdzeniem Ministrarodowiska z dnia 24 lipca 2006 r.oraz norm PN-EN858.

Pol ski Instalator 2/201 1

SIECI I INSTALACjE ZEWNTRZNE

14.BY,'"WFNN{TlIlN'

1""'1

mASS ZfWNf;TItIH'

l""""'"oponIlM stal ,....cIltw!w)

WlOTDOK~Y15oIIUMTII

OIXC"I~.I&IJ~)

ZAS't'fONOWAHY l

SIECI I INSTALACjE ZEWNTRZNE

15. System aJannowy1"':' pozJomu osadu

SandSET-l000

Paaskown.kHEK-EN

Osadnik OlS Separator

dOPtyw odptyw

Przeew Regulatorwlot

Osadnik OlS Separator

doptyw

16. (chyba e warunki, w jakich pracuje wymagaj czstszegooczyszczania). Co miesic naley skontrolowa i oprniseparator jeeli:

zostaa przekroczona graniczna grubo warstwy substan-cji olejowych, a osadnik jest wypeniony ponad poowswojej objtoci (jeli separator jest zintegrowany z osad-nikiem);poziom ciekw podnis si o wicej ni 20 mm, co ozna-cza,ze nastpio zjawisko podpitrzenia w wyniku odciciaodplywu przez,plywak' bd zanieczyszczenia filtra koale-scencyjnego. Filtr naley czyci wod bez stosowaniaurzdze cinieniowych. Mona go wyj z separatoradopiero po jego cakowitym oprnieniu;

Skuteczno oczyszczania ciekw przez separator zaley od jego pra-widowej eksploatacji - naley go ayci min. raz na 6 miesicy.

plywak opad i odcil odplyw ciekw w wyniku nieszczel-noci, zabrudzenia filtra bd przekroczenia w zbiornikugranicznej gruboci warstwy oleju.

Po oprnieniu separatora naley zawsze:oczyci wkad koalescencyjny,

66

Studzl8flkakontrolnaEu

zcze rurowe i/lub kratk wlotow. Procesy sedymentacjiwymagaj czasu, poniewa wanie czstki najdrobniejsze,obcione substancjami szkodliwymi, opadaj na dnopowoli. Proces ten jest wspomagany przez system Sedi-pipe: przebiegajca na caej dugoci rura ze spadkiemprzeciwnym skraca znacznie drog opadania czstek.Wikszo opadw rocznych (ok. 85%) wystpuje z nie-wielk lub redni intensywnoci (np. 84% z nich osigamniej ni 22 lis/ha). Rury Sedi-pipe osigaj przy tymbardzo dobre wydajnoci osadzania, w szczeglnociw przypadku czstek