Konstytucja 3 MajaW 223 rocznicę uchwalenia

Ustawy Rządowej

Ustawa Rządowa, czyli Konstytucja 3 Maja, była drugą na świecie, a pierwszą w Europie ustawą zasadniczą.

Konstytucja 3 Maja - karta tytułowa

Uchwalona na Sejmie Czteroletnim (1788 – 1792) w 1791 roku przez stronnictwo patriotyczne jako rezultat kompromisu ze stronnictwem królewskim. Była wynikiem dążeń do naprawy stosunków wewnętrznych w Rzeczpospolitej po I rozbiorze, ustalając podstawy ustroju nowożytnego w Polsce.

Piotr Norblin, Uchwalenie Konstytucji 3 Maja

• Pierwszy rozbiór Polski w 1772 roku (Rosja, Prusy, Austria) - po konfederacji barskiej

• Drugi rozbiór Polski w 1793 roku (Rosja, Prusy) – po konfederacji targowickiej

• Trzeci rozbiór Polski w 1795 roku (Rosja, Prusy, Austria) – po insurekcji kościuszkowskiejJean-Michel Moreau Kołacz królewski –

Alegoria I rozbioru Polski

Konstytucję 3 Maja ustanowiono prawie w dwadzieścia lat popierwszym rozbiorze Polski, w warunkach narastającegozagrożenia niepodległego bytu Rzeczpospolitej.

Po I rozbiorze woświeconych warstwachnarodu, wśród znacznejczęści szlachty imieszczaństwa, w pełnidojrzało przeświadczenie,że ratunkiem dlasuwerenności PaństwaPolskiego możebyć tylko jego zasadniczareforma.Piotr Norblin, Magnat i jego klienci

Konstytucja 3 Maja ujęta była w 11 artykułach. Wprowadzała prawo powszechnej niepodległości (dla szlachty i mieszczaństwa) oraz trójpodział władzy na ustawodawczą (dwuizbowy parlament), wykonawczą (król wraz ze Strażą Praw) i sądowniczą.

Oryginalny manuskrypt Konstytucji 3 Maja

Władza wykonawcza:Król– monarchia dziedzicznaStraż Praw w składzie: ministrowie: policji, spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych, wojny i skarbu oraz prymas jako przewodniczący Komisji Edukacji Narodowej, a także (bez prawa głosu) – następca tronu, marszałek sejmu i dwóch sekretarzy.

Marcello Bacciarelli, Stanisław August Poniatowski

Konstytucja zniosła liberum veto, konfederacje, skonfederowane sejmy oraz likwidowała nadmierny wpływ sejmików ziemskich.

Piotr Norblin, Bójka szlachty na sejmiku

Armia miała wzrosnąć do 100 tys. żołnierzy.

Stałe podatki10% dla szlachty20% dla duchowieństwa.

Wojska polskie i saskie 1732

„Miasta Nasze Królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej”:• Prawo do bezpieczeństwa osobistego (neminem captivabimus nisi iure victum),• Prawo do posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji państwowej,• Prawo nabywania szlachectwa.

Jan Dekert, przywódca mieszczaństwa warszawskiego

Twórcy Konstytucji

Stanisław August Poniatowski Stanisław Małachowski

Hugo Kołłątaj Stanisław Kostka Potocki

Jan Matejko, Konstytucja 3 Maja 1971 roku

Konstytucja została obalona przez konfederację targowicką popieraną przez Rosję, w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku.

Jan Matejko, Rejtan

Święto Narodowe 3 Maja

Po odzyskaniu niepodległości w 1918, rocznica uchwalenia Konstytucji stała się świętem narodowym. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946 roku.

Defilada przed Pałacem Saskim w Warszawie - siedzibą Sztabu Głównego z okazji Święta 3 Maja, 1933 r.

Władze komunistyczne zaprzestały i zabroniły publicznego świętowania, a próby manifestowania były często tłumione przez milicję.

Gdańsk. Manifestacja 3 maja 1981 roku

Święto 3 Majaw Hajnówce

W międzywojennej Hajnówce świętowanie rozpoczynał przemarsz orkiestr. Orkiestra PSPD przechodziła kilkakrotnie

ulicami miasta. Trasa pochodu prowadziła ulicami Piłsudskiego, Batorego, Lipową na Plac Rezerwisty.

Dziękujemy za uwagęAlla Gryc

Urszula Patyk