„DZIEWCZYNY WOJENNE” Konspekt zbiórki dla gromady zuchenek

"Ocalały nie po to aby żyć, ale by dać świadectwo"

CELE:

- rozwijanie postawy patriotycznej i obywatelskiej

- zapoznanie się z życiorysami instruktorek działających w harcerstwie w czasach II wojny światowej

GAWĘDA (czas 15 min)

Drużynowa przeprowadza gawędę – opowiada o losach instruktorek z czasów II wojny światowej.

Ocalały nie po to aby żyć, lecz po to aby dawać świadectwo.

Józefa, Janina, Jadwiga, Krystyna, Natalia – to tylko garstka dzielnych panien. Były to panny waleczne, które wierne ideałom, wierne wartościom walczyły o wolność, o sprawiedliwość. Nie myślały o sobie, myślały przede wszystkim o innych, zawsze czuwały i niosły pomoc wszędzie, tam gdzie była potrzebna. Były to panny, które nie bały się bomb, Niemców, bólu i nie lękały się trudów. Podejmowały się różnych funkcji – były sanitariuszkami, łączniczkami, jeździły furmankami, pomagały rannym, walczyły przeciwko Niemcom razem z mężczyznami – były żołnierzami. Po prostu służyły ludziom, Polsce.

Józefa – dzielna harcerka, harcmistrzyni, założycielka tajnej konspiracyjnej drużyny „Mury” w obozie w Ravensbruck. Harcerki działające w obozie poświęcały własne życie, pomagały innym więźniarkom w trudnych sytuacjach, a było takich wiele. Oddawały też własny posiłek. Zawsze z sercem.

Janina – harcerka z Wołynia, znana działaczka, rozstrzelana wraz z 22 nauczycielami.

Jadwiga – pionierka ruchu zuchowego w Polsce, podczas wojny była bardzo czynna w tajnym nauczaniu i w pracach warszawskiej chorągwi.

Krystyna – wstąpiła do Armii Krajowej, była sanitariuszką podczas Powstania Warszawskiego, znana poetka i pisarka szczególnie z piosenki „Hej chłopcy, bagnet na broń”.

Natalia – pełniła ważne funkcje w łączności podczas Powstania Warszawskiego, ciężko torturowana przez gestapo podczas śledztwa, nigdy się nie załamała. Umarła w Oświęcimiu.

To tylko 5 instruktorek wśród wielu wielu innych, które zasługują na wieczną chwałę, za ich wzorową postawę, pełen patriotyzm, oddanie i serce. Takie były harcerki podczas II wojny światowej 1939 – 1945, jakie harcerki są dziś? Chwała Bohaterom.

1. POZNAJ INSTRUKTORKĘ (czas 15 min) Zajęcia polegają na uporządkowaniu 7 wydarzeń z życia danej instruktorki w sposób chronologiczny. (zadanie nie należy to łatwych) DRUŻYNOWA POMAGA W ZADANIU (gotowe odpowiedzi)

Drużynowa dzieli zuchenki na 5 grup.

Drużynowa rozdaje każdej grupie podpisane zdjęcie instruktorki oraz kartkę z wypisanymi na niej wydarzeniami z jej życia (wydarzenia na kartce pojawiają się bez zachowanej poprawnej kolejności)

Drużynowa informuje zuchenki na czym polega zadanie – zuchenki dostają kartkę z wydarzeniami z życia instruktorki, które są wypisane na kartce bez zachowanej kolejności. Zuchenki muszą wyciąć „zdania” = wydarzenia i pod zdjęciem danej instruktorki po kolei ułożyć i ponumerować w kolejności chronologicznej wydarzenia z jej życia.

Drużynowa włącza nagranie mp3, zuchenki słuchają uważnie wszystkich informacji o przydzielonej instruktorce.

Po wykonaniu zadania, zuchenki zgłaszają ten fakt drużynowej.

Drużynowa prosi o odczytanie wydarzeń w odpowiedniej kolejności.

Załączniki – podpisane zdjęcia instruktorek, kartki z wydarzeniami z życia instruktorek, poprawne odpowiedzi – do wglądu drużynowej.

2. TEATRZYKI (czas 35 min – w tym 10 min na przygotowanie się grupy i 5 min/grupę na pokazanie scenki) Teatrzyki polegają na inscenizacji przez poszczególne grupy, postaci jednej instruktorki, do której dana grupa przypisywała wydarzenia.

Drużynowa informuje zuchenki, że ich zadaniem jest zaprezentować postać swojej harcerki w formie teatrzyku i jednocześnie pokazać jak najwięcej o tym, czym ta instruktorka się zajmowała. Zuchenki mogą wykorzystać różne ciekawe materiały pomocnicze np. bandaże, szyfry itd.

3. JAK DZISIAJ MOŻNA SŁUŻYĆ? ( czas 25 min) Drużynowa mówi o kolejnym zadaniu. Prosi zuchenki, żeby usiadły w kręgu. Drużynowa wprowadza zuchenki do kolejnego zadania poprzez krótkie wprowadzenie o różnicach w służbie podczas wojny i w czasach współczesnych. Drużynowa opowiada o tym, że pojęcie służby nigdy się nie zmieniło i każda służba jest ważna, ponieważ niesie bezinteresowną pomoc innym, aczkolwiek forma służby w czasach wojny wygląda zupełnie inaczej niż współcześnie. Przykłady – podczas wojny harcerki zajmowały się łącznością, samarytanką, opatrywały rannych, jeździły furmankami itd. Obecnie służba wygląda tak, że pomagamy swoim rodzicom, przyjaciołom, staramy się zauważać potrzeby innych nawet małe – pomagamy starszym osobom, sprzątamy miejsca pamięci etc.

Drużynowa rozdaje kartki zuchenkom oraz kredki.

Zadaniem zuchenek jest narysować taki temat „Służba kiedyś i służba dziś”

Gdy zuchenki skończą (czyli po ok. 10 – 15 min) drużynowa prosi każdą zuchenkę, żeby opowiedziała o tym, co przedstawia jej rysunek.

4. PODSUMOWANIE Wszyscy siadają w kręgu. Drużynowa podsumowuje wszystkie zajęcia. Opowiada dlaczego pamięć o harcerkach z czasów wojny jest bardzo ważna. Na zasadzie, że w latach 1939 – 1945 była wojna i harcerki nie myślały o sobie, lecz o innych ludziach, niosły pomoc wszędzie tam, gdzie była taka potrzeba, nie zastanawiały się nad tym, czy zginą. Czuły, że walka z wrogiem, pomoc Ojczyźnie i Rodakom jest ich obowiązkiem, umiały się poświęcać, a wszystko to robiły dla Polski – chciały wolnego kraju i razem mężnie z harcerzami, żołnierzami i ludnością cywilną walczyły.

5. EWENTUALNIE – nauka piosenki patriotycznej np. „Pałacyk Michla”

Pałacyk Michla, Żytnia, Wola, bronią się chłopcy spod "Parasola". A na Tygrysy maja visy, to warszawiacy, klawe urwisy są! Czuwaj wiaro i wytężaj słuch,

pręż swój młody duch, pracując za dwóch! Czuwaj wiara i wytężaj słuch, pręż swój młody duch jak stal! Każdy z chłopaków chce być ranny, sanitariuszki morowe panny. A gdy cię trafi kula jaka, poprosisz pannę, da ci buziaka w nos! Czuwaj wiaro... Za pierwszą linią dekowniki, intendentura, różne umrzyki, gotują zupę, warzą kawę i tym sposobem walczą za sprawę. Czuwaj wiaro... Za to dowództwo jest morowe i w pierwszej linii nadstawia głowę. A najmorowszy przełożony to jest nasz Mietek, w kółko golony.

Czuwaj wiaro... Wiara się broni, wiara śpiewa, Szkopy się złoszczą, krew ich zalewa. Różnych sposobów się imają, co chwila szafę nam podstawiają. Czuwaj wiaro... Lecz na nic szafa i granaty za każdym razem dostają baty. I co dzień się przybliża chwila, że zwyciężymy i do cywila! Hej! Czuwaj wiaro...

6. KRĄG RADY 7. ZAKOŃCZENIE

Powodzenia!

Czuwaj! st. wędr. Katarzyna Kupis

p.o. drużynowej 32pMDW-ek „Morowe Panny”

JADWIGA ZWOLAKOWSKA ODPOWIEDZI:

Założyła samodzielną drużynę harcerską im. Tadeusza Kościuszki

Jako drużynowa- dbała o wszechstronne wychowanie dziewcząt powierzonych jej opiece i

układała program pracy z myślą o długofalowym rozwoju jednostek i zespołu. Dziewczęta

wyjeżdżały z miasta na obozy i wędrówki i odwiedzały różne regiony Polski;

38 Drużyna Harcerek im Królowej Jadwigi rozwinęła się w jedną z najlepszych drużyn Chorągwi

Warszawskiej i z jej szeregów wyszło wiele instruktorek

1930 r. objęła kierownictwo Wydziału Zuchów w Głównej Kwaterze. Odpowiadała za program,

kształcenie i wydawnictwa zuchowe.

W maju 1938r. Druhna Jadzia zorganizowała kurs dla instruktorek chcących prowadzić pracę zuchową z dziećmi w domach opieki i szpitalach.

Od 1940-1942r. była komendantką Okręgu Południe w okresie odbudowy drużyn i tworzenia

konspiracyjnych hufców

Po upadku Powstania musiała opuścić Warszawę w kolumnie ludności cywilnej i została

wywieziona w okolice Krakowa.

JANINA PONIATOWSKA - ODPOWIEDZI

Urodzona w 1908 r. na Ukrainie

Podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i w czasie studiów należała do Akademickiej

Żeńskiej Drużyny Harcerskiej „Watra”

W 1930 r. zdobyła stopień instruktorki – podharcmistrzyni.

Przy istniejących drużynach żeńskich w Białej, na polecenie Krakowskiej Komendy Chorągwi

Harcerek – Janina tworzy Hufiec

Przystąpiła w tym okresie do pracy konspiracyjnej zorganizowanej przez Chorągiew Wołyńską.

Pod koniec 1940 r., na skutek donosu została aresztowana przez Ukraińców i osadzona w

krzemienieckim więzieniu.

Pod koniec 1941 r. wraz z grupę Polaków została rozstrzelana.

JÓZEFA KANTOR - ODPOWIEDZI

Założyła drużynę im. Emilii Plater w Szopienicach.

Po wybuchu wojny trafiła na listę osób poszukiwanych

Pod koniec 1940 została aresztowana przez gestapo i osadzona w więzieniu w Tarnowie.

Założyła konspiracyjną drużynę harcerek "Mury", której hasłem było "Trwaj i pomóż innym przetrwać.

Przewieziono ją do obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück.

Po powrocie do Polski w listopadzie 1945 powróciła do pracy nauczycielskiej w Szopienicach oraz do działalności harcerskiej.

Od 1970, będąc na emeryturze, organizowała zjazdy byłych członkiń "Murów"

KRYSTYNA KRAHELSKA – ODPOWIEDZI

Urodziła się 24.03.1914 r. w Mazurkach nad rzeką Szczarą,koło Baranowicz, w woj. Nowogródzkim na Polesiu, "ziemi, która szczyci się takimi wielkimi Polakami, jak Tadeusz Kościuszko, Julian Ursyn Niemcewicz, Karol Kniaziewicz, Jakub Jasiński, Romuald Traugutt, Adam Mickiewicz, Eliza Orzeszkowa, Tadeusz Rejtan i wielu innych"

Wiersze i piosenki pisała od 1928

Od 1928 członek ZHP, w latach 1929-1932 prowadziła gromadę zuchów.

Była sanitariuszką podczas Powstania Warszawskiego

Po wybuchu Powstania Warszawskiego, za rekomendacją drużyn harcerskich złożyła przysięgę wojskową i wstąpiła do Armii Krajowej.

"Hej, chłopcy, bagnet na broń" napisała w styczniu 1943 dla żołnierzy "Baszty"

Odznaczona Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami,Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska. Pośmiertnie wyniesiona do stopnia plutonowego

NATALIA HISZPAŃSKA - ODPOWIEDZI

W 1924 zdała maturę i rozpoczęła studia na wydziale architektury Politechniki Warszawskiej.

Była drużynową w 18 WŻDH

Od 1935 kierowała Wydziałem Starszych Harcerek w Głównej Kwaterze Harcerek

Pod koniec roku 1939 wstąpiła w szeregi Służby Zwycięstwu Polski

W 1940 pracowała w Stołecznym Komitecie Samoobrony Społecznej przy rejestracji strat

wojennych

24 sierpnia 1943 wywieziona do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau

W 1943 odznaczona Krzyżem Walecznych.

Hm. Jadwiga Zwolakowska

Założyła samodzielną drużynę harcerską im. Tadeusza Kościuszki

Od 1940-1942r. była komendantką Okręgu Południe w okresie odbudowy

drużyn i tworzenia konspiracyjnych hufców

Jak drużynowa- dbała o wszechstronne wychowanie dziewcząt

powierzonych jej opiece i układała program pracy z myślą o długofalowym

rozwoju jednostek i zespołu. Dziewczęta wyjeżdżały z miasta na obozy i

wędrówki i odwiedzały różne regiony Polski;

38 Drużyna Harcerek im Królowej Jadwigi rozwinęła się w jedną z

najlepszych drużyn Chorągwi Warszawskiej i z jej szeregów wyszło wiele

instruktorek

W maju 1938r. Druhna Jadzia zorganizowała kurs dla instruktorek chcących

prowadzić pracę zuchową z dziećmi w domach opieki i szpitalach.

Po upadku Powstania musiała opuścić Warszawę w kolumnie ludności

cywilnej i została wywieziona w okolice Krakowa.

1930 r. objęła kierownictwo Wydziału Zuchów w Głównej Kwaterze.

Odpowiadała za program, kształcenie i wydawnictwa zuchowe.

Hm. JANINA PONIATOWSKA

Urodzona w 1908 r. na Ukrainie

Pod koniec 1940 r., na skutek donosu została aresztowana przez Ukraińców

i osadzona w krzemienieckim więzieniu.

W 1930 r. zdobyła stopień instruktorki – podharcmistrzyni.

Podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i w czasie studiów należała

do Akademickiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej „Watra”

Pod koniec 1941 r. wraz z grupę Polaków została rozstrzelana.

Przy istniejących drużynach żeńskich w Białej, na polecenie Krakowskiej

Komendy Chorągwi Harcerek – Janina tworzy Hufiec

Przystąpiła w tym okresie do pracy konspiracyjnej zorganizowanej przez

Chorągiew Wołyńską.

hm. Józefa Kantor

Pod koniec 1940 została aresztowana przez gestapo i osadzona w więzieniu w Tarnowie.

Założyła konspiracyjną drużynę harcerek "Mury", której hasłem było "Trwaj i pomóż innym przetrwać.

Po wybuchu wojny trafiła na listę osób poszukiwanych.

Założyła drużynę im. Emilii Plater w Szopienicach.

Po powrocie do Polski w listopadzie 1945 powróciła do pracy nauczycielskiej w Szopienicach oraz do działalności harcerskiej.

przewieziono ją do obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück.

Od 1970, będąc na emeryturze, organizowała zjazdy byłych członkiń "Murów"

Krystyna Krahelska „Danuta”

Wiersze i piosenki pisała od 1928

"Hej, chłopcy, bagnet na broń" napisała w styczniu 1943 dla żołnierzy "Baszty"

Od 1928 członek ZHP, w latach 1929-1932 prowadziła gromadę zuchów.

Urodziła się 24.03.1914 r. w Mazurkach nad rzeką Szczarą,koło Baranowicz, w woj. Nowogródzkim na Polesiu, "ziemi, która szczyci się takimi wielkimi Polakami, jak Tadeusz Kościuszko, Julian Ursyn Niemcewicz, Karol Kniaziewicz, Jakub Jasiński, Romuald Traugutt, Adam Mickiewicz, Eliza Orzeszkowa, Tadeusz Rejtan i wielu innych"

Po wybuchu Powstania Warszawskiego, za rekomendacją drużyn harcerskich złożyła przysięgę wojskową i wstąpiła do Armii Krajowej.

Odznaczona Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami,Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska. Pośmiertnie wyniesiona do stopnia plutonowego

Była sanitariuszką podczas Powstania Warszawskiego

hm. Natalia Hiszpańska

W 1924 zdała maturę i rozpoczęła studia na wydziale architektury

Politechniki Warszawskiej.

Od 1935 kierowała Wydziałem Starszych Harcerek w Głównej Kwaterze

Harcerek

24 sierpnia 1943 wywieziona do niemieckiego

obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau

W 1940 pracowała w Stołecznym Komitecie Samoobrony Społecznej przy

rejestracji strat wojennych

W 1943 odznaczona Krzyżem Walecznych.

Była drużynową w 18 WŻDH

Pod koniec roku 1939 wstąpiła w szeregi Służby Zwycięstwu Polski