KONKURS POLONISTYCZNY ETAP REJONOWY...Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym...

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ETAP REJONOWY

Motyw przewodni: W poszukiwaniu innych światów

Drogi Uczniu,

witaj w II etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się

prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.

Test liczy 13 stron i zawiera 19 zadań.

Zadania odnoszą się do fragmentów tekstów lub do całości czytanych lektur.

Polecenia czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kom-pletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkur-sowej.

Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem, bądź piórem.

Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.

Nie używaj korektora.

W przypadku testu wyboru (A, B, C, D) zaznacz prawidłową odpowiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem

i zaznacz znakiem X inną odpowiedź.

Odpowiedzi do pozostałych zadań wpisuj w wyznaczone miejsca w teście.

Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym.

Pracuj samodzielnie.

Powodzenia!

Czas pracy:

90 minut

Liczba punktów możli-wych do uzyskania:

61 pkt.

………………………

Kod ucznia

- -

Dzień Miesiąc Rok

pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA


Strona 2 z 13

TEKST I

Konstelacje stały już stromo na głowie, wszystkie gwiazdy przekręciły się na drugą stronę,

ale księżyc, zagrzebany w pierzyny obłoczków, które rozświetlał swą niewidzialną obecno-

ścią, zdawał się mieć przed sobą jeszcze nieskończoną drogę i, zatopiony w swych zawiłych

procederach niebieskich, nie myślał o świcie. Na ulicy czerniało kilka dorożek, rozjechanych

i rozklekotanych jak kalekie, drzemiące kraby czy karakony. Woźnica nachylił się

z wysokiego kozła. Miał twarz drobną, czerwoną i dobroduszną. – Pojedziemy, paniczu? –

zapytał. Powóz zadygotał we wszystkich stawach i przegubach swego wieloczłonkowego

ciała i ruszył na lekkich obręczach. […] Przed jakimś szynkiem stała grupa dorożkarzy, kiwa-

jąc nań przyjaźnie rękami. Odpowiedział im coś radośnie, po czym nie zatrzymując pojazdu,

rzucił mi lejce na kolana, spuścił się z kozła i przyłączył do gromady kolegów. Koń, stary

mądry koń dorożkarski, oglądnął się pobieżnie i pojechał dalej jednostajnym, dorożkarskim

kłusem. Właściwie koń ten budził zaufanie – wydawał się mądrzejszy od woźnicy. Ale powo-

zić nie umiałem – trzeba się było zdać na jego wolę. Wjechaliśmy na podmiejską ulicę ujętą

z obu stron w ogrody. Ogrody te przechodziły zwolna, w miarę posuwania się, w parki wiel-

kodrzewne, a te w lasy. Nie zapomnę nigdy tej jazdy świetlistej w najjaśniejszą noc zimową.

Kolorowa mapa niebios wyogromniała w kopułę niezmierną, na której spiętrzyły się fanta-

styczne lądy, oceany i morza, porysowane liniami wirów i prądów gwiezdnych, świetlistymi

liniami geografii niebieskiej. Powietrze stało się lekkie do oddychania i świetlane jak gaza

srebrna. Pachniało fiołkami. Spod wełnianego jak białe karakuły śniegu wychylały się ane-

mony drżące, z iskrą światła księżycowego w delikatnym kielichu. Las cały zdawał się ilumi-

nować tysiącznymi światłami, gwiazdami, które rzęsiście ronił grudniowy firmament. Powie-

trze dyszało jakąś tajną wiosną, niewypowiedzianą czystością śniegu i fiołków. […] Byłem

szczęśliwy. Pierś moja wchłaniała tę błogą wiosnę powietrza, świeżość gwiazd i śniegu. Przed

piersią konia zbierał się wał białej piany śnieżnej, coraz wyższy i wyższy. Z trudem przeko-

pywał się koń przez czystą i świeżą jego masę. Wreszcie ustał. Wyszedłem z dorożki. Dyszał

ciężko ze zwieszoną głową. Przytuliłem jego łeb do piersi, w jego wielkich czarnych oczach

lśniły łzy. Wtedy ujrzałem na jego brzuchu okrągłą czarną ranę. – Dlaczego mi nie powie-

działeś? – szepnąłem ze łzami. – Drogi mój – to dla ciebie – rzekł i stał się bardzo mały, jak

konik z drzewa. […] Opuściłem go. Czułem się dziwnie lekki i szczęśliwy. Księżyc stał jesz-

cze ciągle wysoko. Transformacje nieba, metamorfozy jego wielokrotnych sklepień w coraz

to kunsztowniejsze konfiguracje nie miały końca. Jak srebrne astrolabium otwierało niebo

w tę noc czarodziejską mechanizm wnętrza i ukazywało w nieskończonych ewolucjach złoci-

stą matematykę swych kół i trybów.

Bruno Schulz, Sklepy cynamonowe, Wydawnictwo GREG, Kraków 2005, s. 43.

Zadanie 1. (0-3)

Wymień trzy różne cechy języka i stylu wypowiedzi B. Schulza, które budują w przytoczo-

nym fragmencie atmosferę niezwykłości.

…………………………………………………………………………….……………

………………………………………………………………………….………………

………………………………………………………………………….………………


Strona 3 z 13

Zadanie 2. (0-3)

Uzasadniając stwierdzenie, że tekst B. Schulza jest przykładem „prozy lirycznej”, wypisz

z fragmentu cztery różne środki stylistyczne i nazwij je.

Przykład Nazwa

Zadanie 3. (0-1)

Ze względu na sposób przedstawienia i obrazowania opis zimowego nieba w cytowanym

fragmencie można nazwać

A. ekspresjonistycznym.

B. naturalistycznym.

C. impresjonistycznym.

D. realistycznym.

Zadanie 4. (0-2)

Na przykładzie podanego niżej zdania wyjaśnij, na czym polega zjawisko synestezji w opi-

sie nieba. Odwołaj się do podanego przykładu.

Powietrze stało się lekkie do oddychania i świetlane jak gaza srebrna.

…………………………………………………………………………………………………...

……………………………….….…………………………………………………………….…

…………………………………………………………………………………………………...

……………………………….….…………………………………………………………….…

Zadanie 5. (0-1)

Tekst Brunona Schulza wpisuje się w poetykę surrealizmu ze względu na

A. ograniczenie roli wyobraźni w procesie tworzenia.

B. odrealnienie rzeczywistości i irracjonalność obrazowania.

C. uwzględnienie obiektywnych praw rządzących rzeczywistością.

D. umieszczenie zdarzeń w realnym świecie.


Strona 4 z 13

Zadanie 6. (0-1)

W cytowanym fragmencie utworu: Przytuliłem jego łeb do piersi, w jego wielkich czarnych

oczach lśniły łzy. Wtedy ujrzałem na jego brzuchu okrągłą czarną ranę. – Dlaczego mi nie

powiedziałeś? – szepnąłem ze łzami. – Drogi mój – to dla ciebie – rzekł i stał się bardzo ma-

ły, jak konik z drzewa. […] można zauważyć elementy konwencji

A. baśniowej. B. groteskowej. C. parodystycznej. D. satyrycznej.

Zadanie 7. (0-1)

Opis nocnego nieba umieszczony na początku i na końcu fragmentu potwierdza, że

A. opowieść ma fikcyjny charakter. B. pisarz wykorzystuje „motyw wędrujący”. C. narrator opisuje na zakończenie to samo miejsce. D. fragment ma kompozycyjną klamrę.

Zadanie 8. (0-3)

Wskaż cztery różne elementy świata przedstawionego w tekście I, które potwierdzają tezę, że

przestrzeń wykreowana przez B. Schulza ma charakter oniryczny.

.…………………………………………………………………………….……………

………………………………………………………………………….…………….…

………………………………………………………………………….………….……

…………………………………………………………………………………..……....

Zadanie 9. (0-1)

Przekształć na mowę zależną.

– Drogi mój – to dla ciebie – rzekł i stał się bardzo mały, jak konik z drzewa.

…………………………………………………………………………………………………

……………………………….….………………………………………………………………

Zadanie 10. (0-2)

Miasto nocą widziane oczyma chłopca przypomina labirynt. Opisz mitologiczne źródło tego

symbolu oraz wyjaśnij, w jakim znaczeniu został on użyty w tekście Schulza.

Mitologia:

………………………………………………………………………………………….………

…………………………………………………………………….………………….……..….

Znaczenie symboliczne:

………………………………………………………………………………………….…….…

…………………………………………………………………………….…………….………


Strona 5 z 13

Zadanie 11. (0-2)

Które z poniższych obrazów korespondują z tekstem I. Dwoma argumentami uzasadnij swoje

wybory.

V. Van Gogh, Światła nocy B. Bellotto, Widok na Warszawę

Miasto przyszłości, fot. M. Chagall, Paryż

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..


Strona 6 z 13

Zadanie 12. (0-7)

W Twoim mieście biura turystyczne oferują ekscentryczne nocne wycieczki poza miasto.

O tej nowej atrakcji turystycznej zredaguj informację do prasy.

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

Tekst II

Zdawało mu się, że przez jakieś ogromne okno wyjrzał na dawny, zaginiony świat.

Nie znajdował w hobbickiej mowie nazwy dla światła, które tu się roztaczało. Wszystko,

co tu widział, miało piękny kształt, tak ostro wyrzeźbiony, jakby go wprawdzie z góry obmy-

ślono, lecz stworzono dopiero w chwili, kiedy hobbitowi otwarto oczy, a zarazem tak stary,

jakby przetrwał od wieków. Znajome kolory, złoto, biel, błękit i zieleń, były tutaj tak świeże

i tak wzruszały, jakby je po raz pierwszy w życiu zobaczył i musiał dla nich znaleźć nazwy

nowe i cudowne. Nikt nie mógł tu nawet zimą tęsknić do lata i wiosny. Na niczym, co rosło

na tej ziemi, nie dostrzegł znamion uwiądu czy skarlenia. Kraina Lorien nie znała skazy. […]

Frodo spojrzał i zobaczył w dość znacznej odległości pagórek uwieńczony mnóstwem

ogromnych drzew czy może miasto wystrzelające zielonymi wieżami. Stamtąd biło potężne

światło panujące nad całą krainą. Zatęsknił nagle, żeby lotem ptaka pomknąć do zielonego

ogrodu i tam odpocząć. Spojrzał z kolei na wschód: tu kraj spływał łagodnie ku lśniącej wstę-


Strona 7 z 13

dze Anduiny, Wielkiej Rzeki. Sięgnął wzrokiem dalej poprzez wodę na drugi brzeg – i świa-

tło zgasło, on zaś znów znalazł się w znajomym zwykłym świecie. Za rzeką ciągnęła się pu-

stynna płaszczyzna, bezkształtna i szara, gdzieś, na dalekim widnokręgu wznosząca się znów

czarną, posępną ścianą. Słońce błyszczące na Lothlorien, nie miało dość sił, by rozjaśnić

mroki tej odległej wyżyny. – To południowa warownia Mrocznej Puszczy – rzekł Hladir. –

Kryje się w gęstwienie czarnych jodeł, które wzajem na siebie napierają tak, że konary gniją

albo schną. Pośrodku na kamiennym wzgórzu stoi Dol Guldur, gdzie długo ukrywał się Nie-

przyjaciel. Lękamy się, że Dol Guldur znów jest zamieszkana, i to przez siedmiokroć potęż-

niejszego wroga. Ostatnio często nad tym miejscem czarna chmura. Stąd widzisz dwie zwal-

czające się potęgi. Nieustannie ścierają się ze sobą siły myśli, lecz światło przenika w jądro

ciemności, a ciemność nie dociera do światła.

John Ronald Reuel Tolkien, Wyprawa, Czytelnik, Warszawa 1981, s. 474.

Zadanie 13. (0-3)

Zredaguj do słownika literatury fantasy wyjaśnienie hasła Kraina Lorien. Uwzględnij w nim

cztery różne informacje z tekstu II.

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………


Strona 8 z 13

Zadanie 14. (0-3)

Nieustannie ścierają się ze sobą siły myśli, lecz światło przenika w jądro ciemności, ciemność

nie dociera do światła.

Motyw światła i ciemności w cytowanym fragmencie tekstu II jest obecny w całym utworze

Tolkiena. Wyjaśnij symboliczne znaczenie motywu oraz podaj po trzy przykłady jego realiza-

cji w powieści.

Symboliczne znaczenie:

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

Przykłady:

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

Zadanie 15. (0-2)

Powieść Tolkiena zbudowana jest na schemacie wędrówki Frodo, głównego bohatera . Mo-

tyw ten nazywamy toposem. Wyjaśnij pojęcie oraz wskaż inny przykład tego zjawiska

w powieści .

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

Zadanie 16. (0-5)

Uzasadniając, że fantazy to magia w średniowiecznym kostiumie, wskaż pięć różnych odnie-

sień do epoki średniowiecza obecnych w powieści Tolkiena.

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………


Strona 9 z 13

Tekst III

– Tutaj nigdy nie było żadnego drzewa – powtórzyła zdumiona Ewa, dotykając żywego,

szorstkiego pnia. Nagle uświadomiła sobie, że skoro drzewo tu jest – a nie mogło wyrosnąć

przez noc – zatem musiało być zawsze, „ale wiodąc takie życie przy Myszce, nawet nie za-

uważyłam, jak rośnie”, pomyślała. Dziewczynka tymczasem sięgnęła ręką po jeden z owo-

ców. […]. – Niedobre? – spytała Ewa. – Pewnie kwaśne. To dzika jabłoń – dodała. Ale

Myszka potrząsnęła głową i wyciągnęła ku niej rękę z nadgryzionym owocem. Ewa, nie

chcąc jej robić przykrości, wzięła od niej jabłko i ugryzła spory kawałek. Jeszcze zanim zdą-

żyła przełknąć, poczuła w ustach jego przedziwny smak. Zdawało się jej, że czuje go nie tyl-

ko w ustach, lecz w całym ciele, że dociera nawet do koniuszków palców u rąk i nóg, czyniąc

ją cała lekką, rześką, odrodzoną.

– Nigdy czegoś takiego nie jadłam! – zawołała. – Jest doskonałe! Dlaczego nie jesz? – Jec…

tyyy… – powiedziała nakazująco, więc Ewa ugryzła kolejny kęs. I jeszcze jeden. I następ-

ny… Sok spływał jej do gardła, gdy przeciągnęła się leniwie i powiedziała, patrząc z zachwy-

tem na zachmurzone niebo: – Patrz, Myszka, jaki piękny dzień… Po prostu cudowny!

D. Terakowska, Poczwarka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001, s. 281

Zadanie 17. (0-3)

W całej powieści D. Terakowskiej, a także w cytowanym powyżej fragmencie, autorka na-

wiązuje do symboliki jabłka. Wyjaśnij ją w kontekście poniższych zdarzeń.

Zdarzenie Symboliczne znaczenie jabłka

Zjedzenie jabłka przez Myszkę.

Zjedzenie jabłka przez Ewę.

Zjedzenie jabłka przez Adama i Ewę w Raju

Myszki.


Strona 10 z 13

Zadanie 18. (0-1)

Podkreślony fragment w zdaniu: Ewa, nie chcąc jej robić przykrości, wzięła od niej jabłko

i ugryzła spory kawałek jest

A. stroną bierną czasownika chcieć.

B. przykładem orzeczenia imiennego.

C. imiesłowowym równoważnikiem zdania.

D. zdaniem pojedynczym nierozwiniętym.

Zadanie 19. (0-17)

W formie eseju rozważ ważne problemy i pytania współczesnego świata, które odnalazłeś/łaś

w przeczytanych lekturach konkursowych.

Twoja praca nie może być krótsza niż strona A4.

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………


Strona 11 z 13

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………


Strona 12 z 13

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

………………………………………………………..…………………………………………

…………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………….


Strona 13 z 13

BRUDNOPIS

KONKURS POLONISTYCZNY ETAP REJONOWY...Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym...

Documents

Transcript of KONKURS POLONISTYCZNY ETAP REJONOWY...Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym...