KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW …‚ość między A i B wynosi 800 km; α = 7,2 ; π = 3,14;...
Transcript of KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW …‚ość między A i B wynosi 800 km; α = 7,2 ; π = 3,14;...
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
KONKURS GEOGRAFICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
Rok szkolny 2014/2015
ETAP REJONOWY
Drogi Uczniu,
witaj na II etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję a następnie
postaraj się prawidłowo rozwiązać wszystkie zadania.
Arkusz zawiera 16 stron.
W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
Konkursowej.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem
bądź piórem.
Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne
sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne.
Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone
w miejscu do tego przeznaczonym.
Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów
możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.
Rozwiązując zadania możesz korzystać z kalkulatora oraz
przyborów do kreślenia (linijka, kątomierz, cyrkiel).
Brudnopis nie będzie oceniany.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Czas pracy:
90 minut
Liczba punktów
możliwych
do uzyskania:
80
………………………
Kod ucznia
-
-
Dzień Miesiąc Rok pieczątka WKK
DATA URODZENIA UCZNIA
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 2 z 16
Zadanie 1. (0– 5pkt)
Po krótkich charakterystykach rozpoznaj planety Układu Słonecznego.
a) Najmniejsza z czterech planet wewnętrznych. Okrąża Słońce w ciągu 88 dób. -
………………………………
b) Największa planeta Układu Słonecznego. Rzymianie nadali jej nazwę na cześć
władcy ziemi i nieba. Zbudowana z gazów i cieczy. - ……………………………
c) Planeta karłowata Układu Słonecznego, która do 2006 była nazywana planetą. Nosi
nazwę „Śniegowej kuli”. - ………………………………..
d) Czerwona planeta. Najlepiej zbadana (oprócz Ziemi). Posiada dwa księżyce: Fobosa
i Dejmosa. - ………………………………
e) Najgorętsza planeta Układu Słonecznego, wielkością zbliżona do Ziemi. Nazwa
planety wzięła się od bogini miłości, zwana bywa również Jutrzenką.-
………………………….
Zadanie 2. (0– 2pkt)
Rysunek przedstawia schemat, który zastosował do obliczeń wymiarów Ziemi
Eratostenes.
Wykorzystując własną wiedzę i poniższe informacje oblicz obwód i promień Ziemi.
Wynik promienia Ziemi zaokrąglij do części dziesiątych. Zapisz obliczenia.
Obliczenia:
Odp. Obwód Ziemi wynosi …………… a promień Ziemi wynosi……………………
Odległość między A i B wynosi 800 km;
α = 7,2°; π = 3,14;
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 3 z 16
Zadanie 3. (0- 1 pkt)
Podaj długość geograficzną obserwatora, wiedząc, że Słońce góruje tam 6,5 godziny
wcześniej niż w Madrycie (41° N, 4°W).Podkreśl prawidłową odpowiedź.
a) 101°50’E b) 93° 30’E
c) 101,5°W d) 97 °50’E
Zadanie 4. (0– 6pkt)
Samolot leciał z Moskwy (55°45′N, 37° E) do Nowego Jorku (40°43′N, 74° W). Start
samolotu nastąpił 23 września 2014 r. o godzinie 8.00 wg czasu moskiewskiego
(GTM+4h), a lądowanie o godzinie 12.00 wg czasu nowojorskiego (GTM-4h).
Na podstawie powyższego tekstu wykonaj następujące polecenia:
a) Oblicz jak długo leciał samolot z Moskwy do Nowego Jorku.
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………
b) Oblicz wysokość górującego Słońca w dniu lądowania samolotu w Nowym Jorku.
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………
c) Jaki kierunek wskazywał cień samolotu po wylądowaniu w Nowym Jorku?
Odpowiedź: ………………
d) O której godzinie Słońce zaszło w Nowym Jorku, jeśli wschód nastąpił o godzinie
6.00?
Odpowiedź: ………………
e) Na jakiej wysokości nad horyzontem widziana była Gwiazda Polarna na wieczornym
niebie w Nowym Jorku w dniu przylotu.
Odpowiedź: ………………
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 4 z 16
Zadanie 5.(0– 4 pkt)
Rysunek przedstawia schemat basenu artezyjskiego.
a) Rozpoznaj i zapisz rozpoznane na rysunku elementy wskazane strzałkami:
b) W którym z naczyń (rysunki poniżej) woda zachowuje się analogicznie jak
w przypadku basenu artezyjskiego.
c) Wyjaśnij, podając dwa argumenty, dlaczego wody artezyjskie mają ogromne
znaczenie dla gospodarki Australii.
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
Zadanie 6. (0–2 pkt)
Poniższy schemat obrazuje przebieg granicy pomiędzy Europą i Azją od północy
w kierunku południa.
W wykropkowane miejsca wpisz cyfry, którymi zaznaczono obiekty geograficzne tak,
aby powstała ciągłość przebiegu granicy pomiędzy Europą i Azją.
Ujście
rzeki
Bajdaraty
do Morza
Karskiego
….
Północne
wybrzeże
Morza
Kaspijskie
-go
….
Morze
Azowskie
….
Morze
Czarne
…..
Morze
Marmara
…..
Morze
Egejskie
A C
B
A B C
Odpowiedź: …………
A)......................................................
B)......................................................
C)......................................................
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 5 z 16
1. Obniżenie Kumsko-Manyckie
2. Cieśnina Kerczeńska
3. Cieśnina Dardanele
4. Cieśnina Bosfor
5. Góry Ural
Zadanie 7. (0–3 pkt)
Po krótkich charakterystykach rozpoznaj kraje europejskie:
a. Słynie z corridy i tańca flamenco. Środkową część kraju zajmuje meseta a na
północy i południu ciągną się młode górotwory fałdowe.
Odpowiedź:...............................................
b. Często odwiedzany przez Polaków kraj śródziemnomorski z malowniczym
wybrzeżem dalmatyńskim.
Odpowiedź:...............................................
c. Kraj nizinny nie mający dostępu do morza. Charakterystyczną formacją roślinną
jest puszta a popularnym miejscem dla turystów Balaton.
Odpowiedź:...............................................
d. Kraj z licznymi fiordami. Tu znajduje się najdalej na północ wysunięty punkt
Europy. Głównym źródłem dochodu jest morze.
Odpowiedź:...............................................
e. Kraj położony na "gorącym punkcie" Grzbietu Śródatlantyckiego, posiada wiele
czynnych wulkanów oraz gejzerów. Zgodnie z nazwą to także „kraj lodu”.
Odpowiedź:...............................................
Zadanie 8.(0–2 pkt)
Poniżej zamieszczono opisy i fotografie dwóch formacji trawiastych występujących
w Azji.
Na podstawie opisu rozpoznaj formację roślinną oraz dopasuj do niej odpowiednią
fotografię.
A. Niska roślinność o krótkim okresie wegetacyjnym (krzewinki, byliny, trawy, mchy
i porosty), często tworząca zwarte poduszki. Bardziej na południe wstępują karłowate
drzewa. Gleby są płytkie, inicjalne, pozostające pod wpływem zjawisk mrozowych.
Odpowiedź: …………………………… Fotografia nr ……..
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 6 z 16
B. Zbiorowiska niskich traw oraz wysokich bylin. Na północy dominuje typ łąkowy,
przechodzący ku południowi w ostnicowy. Niemal brak tu drzew. Ze względu na
żyzne gleby wielkie obszary porośnięte przez tę formację roślinną zamieniono na
tereny uprawne.
Odpowiedź: …………………………… Fotografia nr………
Fotografia I Fotografia II
Zadanie 9. (0–10pkt)
Na mapie zaznaczono największe miasta świata a fotografie przedstawiają wybrane,
najliczniej odwiedzane przez turystów miejsca na świecie.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 7 z 16
W których miastach znajdują się przedstawione na fotografiach obiekty. Podaj nazwę
rozpoznanych obiektów.
Fotografia I
miasto ………………………………….
nazwa……………………….………....
Fotografia II
miasto ………………………………….
nazwa……………………….………....
Fotografia III
miasto ………………………………….
nazwa……………………….………....
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 8 z 16
Zadanie 10.(0–1pkt)
Oblicz średnią gęstość zaludnienia Azji, wiedząc, że na powierzchni 44,5 mln km²
mieszka 4 mld 300 mln osób. Wynik zaokrąglij do części dziesiątych.
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………………
Zadanie 11. (0–5 pkt)
Uzupełnij poniższą tabelę o brakujące elementy:
Państwo Stolica Język urzędowy
RPA
Wiedeń
Quito
niemiecki, francuski, włoski, retoromański
Brazylia
Fotografia IV
miasto ………………………………….
nazwa……………………….………....
Fotografia V
miasto ………………………………….
nazwa……………………….………....
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 9 z 16
Zadanie 12. (0–6 pkt)
Państwo Przeciętna
długość
życia (lata)
Przyrost
naturalny
(‰)
Współczynnik
dzietności (na
1 kobietę)
Stopa zgonów
(na 1000
mieszkańców)
Analfabetyzm
(%)
Bangladesz 57,0 23,8 4,4 11,7 52,1
Szwecja 80,5 0,7 1,5 12,4 0,1
a) Wykorzystując własną wiedzę i dane zawarte w tabeli, skreśl w poniższych zdaniach
wszystkie błędne określenia tak, aby zdania charakteryzowały społeczeństwo stare
demograficznie:
A. występuje niski / wysoki współczynnik przyrostu naturalnego
B. średnia długość trwania życia jest niska/ wysoka
C. powszechny jest model małej / dużej rodziny
D. ogólna liczba ludności zwiększa się / zmniejsza się
E. poziom rozwoju społeczno-gospodarczego jest niski / wysoki
b) Wymień dwa problemy społeczno-gospodarcze, z którymi boryka się Bangladesz. Do
wskazanego problemu zaproponuj działanie w celu jego rozwiązania.
A. Problem: ……………………………………………………………….…..…………………
………..………………..……….………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….…
Działanie:…………………………………………………………………………………..…
……………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………….…
B. Problem: …………………………………………………………..…….……………………
………..………………..……….………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….…
Działanie:…………………………………………………………………………………..…
……………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………….…
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 10 z 16
Zadanie 13. (0–6pkt)
Mapa przedstawia główne regiony rolnicze świata, z których cztery oznaczono cyframi.
Uzupełnij tabelę dobierając poniżej zamieszczone informacje. W jednej komórce
powinna znaleźć się jedna litera lub cyfra.
Źródło: A. Stark, T. Krynicka-Tarnacka, Z. Wojtkowicz, Geografia dla techników i liceów zawodowych,
Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1998
Numer na mapie Nazwa regionu (wpisz odpowiednią
literę)
Cechy rolnictwa (wpisz odpowiednią
literę)
Kraje (wpisz odpowiednią
cyfrę)
1.
2.
3.
4.
Nazwy regionów:
a) Południowo i południowo – wschodnioazjatycki
b) Wschodnio – azjatycki
c) Zachodnioeuropejski
d) Azji Zachodniej i Północnej Afryki
e) Środkowoamerykański
Cechy rolnictwa:
A. Region ten cechuje nowoczesne, wybitnie towarowe, choć ekstensywne rolnictwo. Na
farmach o wielkich powierzchniach prowadzi się uprawę kukurydzy, pszenicy, sorgo,
soi, bawełny i tytoniu. Rozwinięty jest chów bydła, trzody chlewnej i drobiu.
B. Region cechuje wysoka mechanizacja, duże nawożenie i zużycie środków ochrony
roślin, wysokie plony roślin uprawnych oraz wydajny chów zwierząt. Uprawiane są
rośliny typowe dla sfery umiarkowanej, jak: pszenica, kukurydza, buraki cukrowe.
Prowadzi się intensywny, nierzadko przemysłowy chów bydła, trzody chlewnej i drobiu.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 11 z 16
C. Przeważają bardzo drobne gospodarstwa prywatne lub spółdzielcze o niskiej
towarowości. Dominuje praca ręczna. Ze względu na rozpowszechnioną uprawę ryżu
duże powierzchnie zajmują obszary sztucznie nawadnianie. Uprawia się rośliny stref od
umiarkowanej po zwrotnikową, jak: pszenica, kukurydza, herbata, bawełna i tytoń.
Rozpowszechniony jest chów trzody chlewnej.
D. Na obszarach sztucznie nawadnianych nad rzekami i w oazach dominują tradycyjne,
drobne gospodarstwa rolne. Uprawia się w nich palmy daktylowe, jęczmień, warzywa,
owoce. Rozpowszechnione jest pasterstwo koczownicze. Prowadzi się mało wydajny
chów bydła a także kóz, owiec, osłów, wielbłądów.
E. Występują mało wydajne, rozdrobnione gospodarstwa rolne, w których przeważa
praca ręczna. Bardzo rozpowszechniona jest dzierżawa gospodarstw. Popularne uprawy
tego regionu to: pszenica, ryż, herbata, bawełna. Jeden z krajów tego regionu znany jest
z gigantycznego pogłowia bezużytecznych gospodarczo ”świętych krów”.
Kraje:
I. Stany Zjednoczone i Kanada
II. Chiny, Korea, Tajlandia, Wietnam
III. Dania, Holandia, Francja, Niemcy
IV. Indie, Bangladesz, Pakistan
V. Iran, Irak, Arabia Saudyjska
Zadanie 14. (0–3pkt)
Do poniższych wyjaśnień dobierz właściwe pojęcia:
Pojęcia: konurbacja, aglomeracja, megalopolis, urbanizacja, semiurbanizacja,
marikultura, przyrost rzeczywisty, technopolia, płodozmian, plantacja.
1. Wielkie skupisko ludności, składające się z centralnego ośrodka miejskiego
i przyrastających do niego miast satelitarnych i zurbanizowanych osiedli -
…………………………..
2. Hodowla ryb oraz innych organizmów wodnych - ………………………………..
3. Procesy polegające na wzroście znaczenia miast w stosunku do osiedli niemiejskich
i wzrostem liczby ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności -
……………………..
4. Obszar skupiający dużą liczbę zakładów przemysłowych high-tech. -
………………………………..
5. Strefa zurbanizowana powstała w wyniku przestrzennego zbliżenia kilku aglomeracji
miejskich, aż do zaniku granic krajobrazowych między nimi -
……………………………….
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 12 z 16
6. Forma gospodarki, polegająca na wieloletnim uprawianiu jednego gatunku roślin na
tym samym obszarze - ……………………………..
Zadanie 15. (0–3 pkt)
Diagramy przedstawiają strukturę PKB w trzech wybranych krajach Europy (Polsce,
Francji i Albanii).
Legenda do wykresów:
rolnictwo
i leśnictwo
przemysł
i budownictwo
usługi
PKB 44008 $/os. PKB 13540 $/os. PKB 3992$/os.
Diagram A Diagram B Diagram C
a) Który diagram ilustruje strukturę PKB Francji?
Odpowiedź: ………………………..
b) Które z niżej wymienionych wskaźników świadczą o wysokim rozwoju
społeczno-gospodarczym kraju. Wstaw symbol „x” przy właściwej odpowiedzi:
Wysoki dochód narodowy na 1 mieszkańca
Niski udział handlu zagranicznego w tworzeniu PKB
Mały poziom analfabetyzmu
Niska jakość spożywanej żywności
Niski udział zatrudnionych w rolnictwie
Wysoki poziom usług socjalnych
Wysokie zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca
Niska wydajność pracy
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 13 z 16
Zadanie 16. (0–1 pkt)
Oblicz wartość importu we Francji w 2011 roku, wiedząc, że obroty handlu
zagranicznego wyniosły -118 mld $ a eksport 597 mld $.
Obliczenia:
Odp. …………………………..…
Zadanie 17. (0–2 pkt)
Do nazwy kolei dużych prędkości dopasuj kraje, w których one kursują:
Kraje: Niemcy, Hiszpania, Japonia, Włochy, Francja, Szwecja
Shinkansen - …………………………
TGV - …………………………..
Pendolino ETR - …………………………..
ICE - ……………………………
AVE - ………………………………….
Zadanie 18.(0–4 pkt)
Napisz nazwy państw, z których wywodzą się zamieszczone poniżej przedsiębiorstwa
(firmy):
a) Casio, JVC, Toyota Motor…………………………………………
b) Volkswagen Group, Siemens, Allianz ………………………………
c) Kenwood, Lipton, Aston Martin ……………………………..………
d) Columbia Pictures, Apple Inc., Chevron…………………………….
Zadanie 19. (0-3 pkt)
Fragment opisuje jeden z najpoważniejszych konfliktów w Azji. Przeczytaj uważnie tekst
a następnie odpowiedź na poniżej zamieszczone pytania.
„Spór trwa o region obecnie podzielony pomiędzy trzy państwa. Region ten od wieków
słynął z niebywale puszystej tkaniny wytwarzanej z wełny pewnego rodzaju kóz. Jednak
od końca lat 40. XX wieku obszar ten kojarzony był przede wszystkim z trwającym
konfliktem. Początek konfliktu datuje się na rok 1947. W ciągu kilkudziesięciu lat doszło
do trzech otwartych wojen, powstania bojowników oraz licznych napięć na wspólnych
terenach przygranicznych. Spór ma podłoże religijno – etniczne. Obszar zamieszkują
grupy etniczne władające różnymi językami i wyznające różne religie. Wojna toczy się
pomiędzy hinduistami a islamistami dążącymi do przyłączenia spornego regionu do
swoich państw. W 2003 r. dzięki mediacjom ONZ zostały przywrócone stosunki
dyplomatyczne i zaczęło obowiązywać zawieszenie broni. Działania zbrojne zostały
złagodzone ale nic nie wskazuje na to aby konflikt się zakończył. ”
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 14 z 16
1. Podaj nazwy dwóch państw pomiędzy którymi trwa spór graniczny?
Odpowiedź: ……………………………… i ………………………………………
2. Podaj nazwę krainy, o którą się spierają? Odpowiedź: ………………………
Zadanie 20. (0– 11pkt)
Przyporządkuj litery od A do L umiejscowione na mapie Azji do poniższych opisów.
Nazwij opisane elementy używając nazw geograficznych.
Litera
na
mapie
Opis elementu geograficznego Nazwa elementu
geograficznego
Górzysta kraina położona w południowo-zachodniej
części Azji, na pograniczu Turcji, Iraku, Iranu i Syrii.
Jednocześnie autonomiczna jednostka administracyjna, będąca
federalnym podmiotem Iraku.
Indonezyjska wyspa na Oceanie Spokojnym dążąca do
niepodległości. Znajduje się na 11. miejscu listy największych
wysp świata. Swoim nieregularnym kształtem
przypomina skorpiona.
Jezioro tektoniczne w Azji, zwane "Błękitnym okiem Syberii".
Jest najstarszym i najgłębszym jeziorem na świecie a zarazem
największą kryptodepresją świata.
Miasto leżące w północno-wschodniej
części Indii o największej na świecie średniej ilości opadów
atmosferycznych, która wynosi ok. 11 000 mm. Między
sierpniem 1960 roku a lipcem 1961 roku zanotowano
największy na świecie roczny opad deszczu, wynoszący 26 460
mm. Miasto leży w klimacie zwrotnikowym wilgotnym
monsunowym.
Słone jezioro bezodpływowe położone w tektonicznym Rowie
Jordanu. Lustro wody znajduje się w najniższym
punkcie Ziemi. W związku z bardzo dużym zasoleniem
w jeziorze prawie zupełnie nie ma życia organicznego.
Najważniejsza pod względem gospodarczym rzeka w Chinach,
najdłuższa w Azji i trzecia po Amazonce i Nilu pod względem
długości na Ziemi.
Wyżyna w Azji Środkowej otoczona najwyższymi pasmami
górskimi kontynentu. Wznosi się średnio na wysokość 4000–
5000 m n.p.m, co czyni ją najwyżej położoną wyżyną na Ziemi.
Łańcuch młodych gór na pograniczu Indii, Pakistanu i Chin,
drugi po Himalajach pod względem wysokości na Ziemi.
Obszar górski najbardziej zlodowacony na kuli ziemskiej.
Najwyższy szczyt pasma K2 jest drugim co do wysokości
szczytem na świecie.
Największy półwysep świata położony w Azji Południowo-
Zachodniej. Blisko 95% jego obszaru zajmują piaszczyste
i kamieniste pustynie i półpustynie. Znajdują się tu bogate
złoża ropy naftowej i gazu ziemnego.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Strona 15 z 16
Miasto-państwo położone w pobliżu południowego
krańca Półwyspu Malajskiego, słynące z największej gęstości
zaludnienia w Azji (6751 osób/km²). Jest najbardziej,
po Japonii, rozwiniętym państwem Azji.
Rozległa nizina w zachodniej części Azji Środkowej. Środkową
jej część zajmuje pustynia Kyzył-kum, południową – pustynia
Kara-kum. Nizinę przecinają dwie rzeki– Amu-daria i Syr-
daria. Na sztucznie nawadnianych obszarach niziny znajdują się
pastwiska i pola uprawne.
C
B
A
F
H
G
D
E
I
J
K