Konferencja otwierająca badanie pn.„Kapitał społeczny województwa podlaskiego w kontekście funkcjonowania sektora non-profit”

Czym jest kapitał społeczny?

Kapitał społeczny to swoisty potencjał zgromadzony w społeczeństwie, a także w jednostkach tworzących to społeczeństwo, w postaci instytucji, norm, zachowań. Tworzy on podstawę do budowania opartych m.in. na zaufaniu relacji społecznych, które sprzyjają współpracy, kreatywności oraz wymianie wiedzy, a w dalszej perspektywie przyczynia się do osiągania celów, który poszczególne jednostki nie byłyby w stanie realizować samodzielnie ze względu na brak możliwości i odpowiednich sił. Kapitał społeczny to w istocie swoista synergia sił tkwiących w poszczególnych jednostkach. Oznacza to że efekt pracy kapitałów zebranych jednostek jest większy od sumy sił i możliwości tkwiących w poszczególnych jednostkach.

Czym jest kapitał społeczny?

Kapitał społeczny jest podstawą istnienia społeczeństwa obywatelskiego, którego jednym z najważniejszych przejawów jest istnienie silnie rozwiniętego tzw. trzeciego sektora, tj. organizacji pozarządowych, które działają w sferze non-profit. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego jest zatem silnie osadzony we wzroście kapitału społecznego. Kapitał społeczny można rozpatrywać w trzech podstawowych wymiarach, które silnie oddziaływają na siebie wzajemnie.

Kapitał społeczny (KS)

KS jako taki: podzielane normy, poczucie więzi,towarzyskość, członkostwo w organizacjach

Determinanty KS :poczucie tożsamości i duma, dostęp do

informacji

Miara rezultatów KS: zaufanie do instytucji, uczciwość, partycypacja

społeczna

Kapitał społeczny w Polsce

Dania

Norwegia

Finlandia

Szwecja

Holandia

Irlandia

Szwajca

ria

Średnia UE

Austria

Wielka Bryt

ania

Lukse

mburgBelgia

Niemcy

Hiszpania

Francja

Słowenia

Czechy

Włochy

GrecjaWęgry

Portugalia

Polska

0

10

20

30

40

50

60

70 64.3 62.358.4

52.147 45.8

42.3

32 31.7 30 28.9 27.5 27.4 25.120 19.7 19.1 18.6 15.3 14.9 13.6 10.9

Poziom zaufania interpersonalnego w krajach Europy – badanie European Social Survey 2004

Kapitał społeczny w Polsce

Wskaźnik liczby fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców (Polska i województwa) w latach 2005-2011

Region fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 tys. mieszkańców2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Polska 21 22 24 25 26 27 28 ŁÓDZKIE 20 21 23 24 25 26 27

MAZOWIECKIE 26 27 29 30 32 33 35 MAŁOPOLSKIE 21 22 24 25 26 27 28

ŚLĄSKIE 16 17 18 18 19 20 21 LUBELSKIE 22 23 25 26 27 28 29

PODKARPACKIE 20 23 24 26 27 28 29 PODLASKIE 22 23 24 24 25 26 27

ŚWIĘTOKRZYSKIE 20 21 22 23 24 25 26 LUBUSKIE 21 23 24 25 26 28 29

WIELKOPOLSKIE 22 24 25 26 27 28 30ZACHODNIOPOMORSKIE 20 21 23 25 26 27 29

DOLNOŚLĄSKIE 21 23 24 26 27 28 30 OPOLSKIE 19 21 22 24 25 27 28

KUJAWSKO-POMORSKIE 18 20 22 23 24 25 26 POMORSKIE 22 23 24 25 26 27 28

WARMIŃSKO-MAZURSKIE 23 24 26 27 29 30 31

Cele badawczeWskazanie tła rozwoju sektora non-profit w woj. podlaskim oraz w Polsce poprzez opis poszczególnych przejawów kapitału społecznego, w kontekście strategii rozwoju województwa podlaskiego.Wskazanie związku między tworzeniem kapitału społecznego a rozwojem podmiotów typu non-profit w środowiskach lokalnych, ze szczególnym uwzględnieniem czynników historycznych kształtujących tożsamość (cechy) mieszkańców woj. podlaskiego warunkujące podejmowanie inicjatyw tego typu. W tym kontekście wskazanie różnic oraz podobieństw charakteryzujących społeczność woj. podlaskiego względem innych regionów Polski.Przeanalizowanie sytuacji sektora non-profit w Polsce oraz w woj. podlaskim, w tym ocena dotychczasowych działań instytucji publicznych na rzecz zwiększenia kapitału społecznego oraz wybór województwa, które może być wzorcem (benchmarkiem) we wprowadzaniu zmian dla województwa podlaskiego (analiza porównawcza na bazie źródeł wtórnych i zastanych).

Cele badawczeWskazanie dobrych praktyk, możliwych do powielenia przez podmioty działające w ramach III sektora, ale również przez sektor publiczny i prywatny w kontekście współpracy z sektorem non-profit.Analiza SWOT sektora ze wskazaniem sposobów rozwiązywania głównych problemów wpływających na destabilizację funkcjonowania organizacji non-profit w Polsce oraz w woj. podlaskim, np. problemy finansowe, zarządcze, kadrowe, problem nadmiernego uzależnienia istnienia organizacji pozarządowych od projektów europejskich, możliwości prolongaty działalności lub przyczyn zaprzestania działalności po zakończeniu projektu, określenie potrzeb organizacji i ich wspomagania przez fundusze publiczne, promocji tych potrzeb i ich misji w formach tradycyjnych i nowoczesnych, np. przez InternetAnaliza sposobu zarządzania organizacjami non-profit w woj. podlaskim w aspekcie realizacji ich misji w celu tworzenia tzw. „dobra wspólnego”, w tym relacji personel-wolontariusze, pozyskiwanie pracowników, sponsorów i darczyńców, partnerów oraz prowadzenia księgowości w kontekście realizacji misji oraz prowadzenia działalności gospodarczej na rzecz pozyskaniaśrodków dla realizacji misji.Zbadanie przepływu informacji i sposobów efektywnej komunikacji pomiędzy organizacjami typu non-profit a samorządem oraz innymi instytucjami, form partnerstwa z władzami lokalnymi, powiatowymi i wojewódzkimi oraz efektywnych sposobów organizacji tego partnerstwa.Zbadanie form integracji badanych podmiotów (np. tworzenie sieci lokalnych grup działania).

Cele badawczeUkazanie czynników związanych z kapitałem społecznym, który jest rozwijany przez organizacje non-profit wpływających na awans oraz na blokady awansu społecznego Podlasian.Analiza związku nierówności społecznych w kontekście poziomu rozwoju kapitału społecznego na terenie województwa podlaskiego oraz zjawisko potencjalnej peryferyzacji (rozumianej w sensie wallersteinowskim) województwa podlaskiego na tle innych województw Polski.Opracowanie mapy obszarów wzrostu i stagnacji w zakresie rozwoju kapitału społecznego na terenie województwa podlaskiego, a także tworzenia się obszarów centralnych, półperyferialnych i peryferialnych (w sensie wallersteinowskim) rozwoju kapitału społecznego na terenie województwa podlaskiego.Zweryfikowanie hipotezy o zależności pomiędzy działaniami organizacji non-profit w kontekście wsparcia wzrostu kapitału społecznym oraz jego podkapitałami (kulturowy i ekonomiczny), a pozytywnymi zmianami w partycypacji społecznej w województwie podlaskim.

Kto i co będzie badane?

Analiza danych zastanych dotyczących informacji nt. kapitału społecznego, m.in. danych statystycznych, istniejących opracowań etc.

Aktywiści, pracownicy i wolontariusze organizacji non-profit działających na terenie województwa podlaskiego (PAPI, N=400)

Zogniskowane wywiady grupowe z ekspertami z wybranych, ze względu na zaawansowanie działalności organizacji pozarządowych typu non-profit

Indywidualne wywiady pogłębione z liderami lokalnymi i organizatorami działalności NGOs, szefami platform wspomagających działania organizacji pozarządowych, głównymi (strategicznymi) darczyńcami i sponsorami działań organizacji pozarządowych non-profit oraz osobami zaangażowanymi w realizację strategii rozwoju województwa

Kto i co będzie badane?

Wywiady telefoniczne z mieszkańcami województwa podlaskiego (N=1023)

Ankiety internetowe z młodzieżą z województwa podlaskiego (N=603)

Studia przypadków istniejących organizacji pozarządowych

Badanie etnograficzne działań wybranych organizacji pozarządowych typu non-profit w zakresie rozwoju kapitału społecznego

Etap I Etap II Etap III Etap IVEt

ap o

rgan

izacj

i bad

ania

Etap

obs

erw

acji

Etap

ana

lizy

i int

erpr

etac

ji da

nych

Etap

opr

acow

ania

Rap

ortu

Koń

cow

ego

Wstępna analiza dokumentów

Opracowanie projektu Raportu Metodologicznego wraz z narzędziami badawczymi

Uwagi Zamawiającego

Opracowanie i prezentacji ostatecznej wersji Raportu Metodologicznego

Analiza danych zastanych

Badanie PAPI

Badanie IDI

Badanie FGI

Analiza ekspercka danych jakościowych

Analizy statystyczne

Opracowanie rekomendacji

Przygotowanie projektu Raportu Końcowego

Przekazanie Raportu Zamawiającemu

Uwagi od Zamawiającego

Ostateczna wersja Raportu KońcowegoStudia przypadku

Badanie CAWI

Etnografia

Badanie CATI

Dziękujemy za uwagę!

Instytut Badawczy IPCul. Ostrowskiego 3053-238 Wrocław

Tel. 71/7949249E-mail biuro@instytut-ipc.pl

www.instytut-ipc.pl