KONCEPCJA WSPARCIA ONLINE UCZNIÓW I …...Wsparcie online to element programu, mający wesprzeć...

KONCEPCJA WSPARCIA ONLINEUCZNIÓW I UCZENNIC W PROJEKCIE

„WARMIŃSKO – MAZURSKI UNIWERSYTET MŁODEGOODKRYWCY 2.0”

I. WPROWADZENIE „Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy 2.0” to program skierowany do uczniów i uczennic szkół podstawowych. Zamysłem twórców programu jest edukacja przyrodnicza prowadzona w sposób angażujący młodych ludzi, rozwijający ciekawość, uwrażliwiający na otaczający ich świat przyrody i kształtujący umiejętność samodzielnego i zespołowego poszukiwania odpowiedzi na pojawiające się pytania z wykorzystaniem metod badawczych.

Wsparcie online to element programu, mający wesprzeć uczniów i nauczycieli szkół podstawowych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego w realizacji projektów badawczych. Liczne doświadczenia w pracy z dziećmi w szkołach i organizacjach pozarządowych oraz wyniki badań1 wskazują, że najlepsze efekty w edukacji przynoszą stra- tegie uczenia się, dzięki którym uczniowie uczą się wzajemnie, rozwiązują problemy oraz krytycznie analizują własne rozwiązania.

Metodą sprzyjającą takim działaniom jest metoda projektu, która od 1999 roku na stałe zagościła w polskich szkołach. Przez twórców ówczesnej reformy systemu edukacji została określona jako „skuteczna metoda kształcenia kompetencji, potrzebnych do pełnienia w przyszłości pożądanych ról osobistych, społecznych i zawodowych”2 i ceniona była na tyle, że w gimnazjach w roku 2010, znalazła swoje miejsce na świadectwie szkolnym jako obowiązkowy element realizacji zadań edukacyjnych szkoły.

W nowej koncepcji systemu oświaty ujętej w ustawie Prawo Oświatowe z 14 grudnia 2016 r.,metoda projektu nie znajduje aż tak silnego umocowania. Zajmuje jednak wciąż znaczącąpozycję w nowej podstawie programowej. Jej autorzy w preambule piszą:

„Duże znaczenie dla rozwoju młodego człowieka oraz jego sukcesów w dorosłym życiu ma nabywanie kompetencji społecznych takich jak komunikacja i współpraca w grupie, w tym w środowiskach wirtualnych, udział w projektach zespołowych lub indywidualnych oraz

Scenariusz powstał w ramach projektu pn. ,,Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy 2.0” współ� nansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

1 John Hattie, Widoczne uczenie się nauczycieli. Jak maksymalizować siłę oddziaływania na uczenie się, CEO Warszawa 2015 2 A. Mikina, B. Zając, Metoda projektów w gimnazjum. Poradnik dla dyrektorów i nauczycieli gimnazjów, ORE Warszawa 2002

Katarzyna Czeczott - Łukasik


organizacja i zarządzanie projektami.

Zastosowanie metody projektu, oprócz wspierania w nabywaniu wspomnianych wyżej kompetencji, pomaga również rozwijać u uczniów przedsiębiorczość i kreatywność oraz umożliwia stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organiza- cyjnych lub metodycznych.

Metoda projektu zakłada znaczną samodzielność i odpowiedzialność uczestników, co stwarza uczniom warunki do indywidualnego kierowania procesem uczenia się. Wspiera integrację zespołu klasowego, w którym uczniowie, dzięki pracy w grupie, uczą się rozwiązywania problemów, aktywne- go słuchania, skutecznego komunikowania się, a także wzmacniają poczucie własnej wartości. Metoda projektu wdraża uczniów do planowania oraz organizowania pracy, a także dokonywania samooceny. Projekty […] pozwalają na współdziałanie szkoły ze środowiskiem lokalnym oraz na zaanga- żowanie rodziców uczniów”3

Realizacja szkolnych projektów przynosi też efekty w sferze emocjonalnej. Poprawia samoocenę, wzmacnia wiarę we własne możliwości oraz poczucie sprawczości oraz daje okazję do zaprezento- wania i rozwoju talentów nie zawsze na co dzień dostrzeganych w szkolnej rzeczywistości.

Opisywanymi w literaturze postawami kształtowanymi podczas realizacji edukacyjnych projektów badawczych są: „uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wa- rtości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz pracy zespołowej”.4

Prezentacja efektów pracy metodą projektu, zarówno tych merytorycznych, jak i tych dotyczących rozwoju kompetencji i pozytywnych emocji, może być i często jest inspiracją dla kolejnych uczniów i nauczycieli. Często staje się istotnym elementem życia szkoły (np. w postaci dorocznego Festiwalu Projektów, Pikniku Naukowego itp.).

Ze względu na wymienione wyżej wartości edukacyjne i wychowawcze metoda projektu została zaproponowana jako wiodąca metoda podczas realizacji wsparcia online w projekcie „Warmi- ńsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy”

3 https://www.ore.edu.pl/2017/12/ppko/ [dostęp 28.02.2019] 4 Mikina A., Zając B., Metoda projektów w gimnazjum. Poradnik dla dyrektorów i nauczycieli gimnazjów, ORE Warszawa 2002


II. ZAŁOŻENIA WSPARCIA ONLINE Wsparcie online to element programu „Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkry- wcy”, mający wesprzeć uczniów i nauczycieli szkół podstawowych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego w realizacji projektów badawczych.

Składają się na nie: kurs internetowy (ze wsparciem mentorów i mentorek), webinaria metodyczno-merytoryczne oraz biblioteka online.

Program wsparcia online został opracowany w dwóch wersjach dla dwóch grup wiekowych: 6-10 lat (klasy I-III) i 11-16 lat (klasy IV-VIII). Każda z wersji dostosowana jest do odpowie- dniej podstawy programowej.

Wersja dla klas IV-VIII odwołuje się do podstawy programowej zarówno przedmiotów przyrodniczych, to znaczy przyrody, biologii, chemii, fizyki i geografii, jak i matematyki.

Webinaria metodyczno-merytoryczne

Wprowadzeniem do wsparcia online jest webinarium prowadzone przez pracownikówUniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, przedstawiające w przystępny i atrakcyjny dla uczniów sposób przebieg projektu badawczego, poczynając od zdiagnozowania problemu badawczego, wynikającego z obserwacji świata przyrody po świętowanie sukcesu. Scenariusz webinarium został opracowany osobno dla poszczególnych grup wiekowych.

Kurs internetowy (ze wsparciem mentorów i mentorek)

Uczestnicy i uczestniczki (uczniowie i uczennice) kursu internetowego pracują w grupach projektowych. Grupa powinna liczyć nie mniej niż 5 osób, nie jest wskazane jednak by liczyła więcej niż 8. Kurs może być realizowany w ramach koła zainteresowań lub godzin lekcyjnych. Jeżeli warunki na to pozwalają, w kursie może wziąć udział kilka grup projektowych (np. cała klasa podzielona na kilkuosobowe zespoły projektowe). Grupy będą pracować pod opieką osoby dorosłej (nauczycielki, innego pracownika szkoły, osoby wskazanej przez dyrektora). Wsparciem dla zespołów projektowych i ich szkolnych opiekunów jest mentorka lub mentor – osoba z ramienia Fundacji CEO, z którą uczestnicy kursu mogą konsultować przebieg swojej pracy, zadawać pytania dotyczące projektu, radzić się w sprawach związanych z realizacją poszczególnych zadań a po przesłaniu wskazanych materiałów - na każdym etapie - dostawać informację zwrotną.


Kurs internetowy (ze wsparciem mentorów i mentorek)

Uczestnicy i uczestniczki (uczniowie i uczennice) kursu internetowego pracują w grupach projektowych. Grupa powinna liczyć nie mniej niż 5 osób, nie jest wskazane jednak by liczyła więcej niż 8. Kurs może być realizowany w ramach koła zainteresowań lub godzin lekcyjnych. Jeżeli warunki na to pozwalają, w kursie może wziąć udział kilka grup projektowych (np. cała kla sa podzielona na kilkuosobowe zespoły projektowe). Grupy będą pracować pod opieką osoby dorosłej (nauczycielki, innego pracownika szkoły, osoby wskazanej przez dyrektora). Wspar- ciem dla zespołów projektowych i ich szkolnych opiekunów jest mentorka lub mentor – osoba z ramienia Fundacji CEO, z którą uczestnicy kursu mogą konsultować przebieg swojej pracy, zad- awać pytania dotyczące projektu, radzić się w sprawach związanych z realizacją poszczególnych zadań a po przesłaniu wskazanych materiałów - na każdym etapie - dostawać informację zwrotną.

Zadaniem nauczyciela/szkolnego opiekuna zespołu projektowego w realizacji kursu będzie stworzenie uczniom warunków do realizacji projektu, dbanie o poprawność merytoryczną podczas realizacji zadań, zachęcanie uczniów do pracy, monitorowanie przebiegu projektu, terminowości, wywiązywania się uczniów z przydzielonych zadań, czuwanie nad bezpiecze- ństwem uczestników itp. Zachęcamy do tego, aby rola nauczyciela była rolą bardziej towarzyszącą, wspierającą niż kierującą.

Realizacja kursu jest przewidziana na 20 godzin dydaktycznych. Jest on rozłożony na 4 moduły, w trakcie których uczniowie i uczennice poznają swoje kolejne zadania oraz zdobywają nową wiedzę. Zaleca się, żeby kolejne moduły realizować płynnie jeden po drugim, tak, aby całość pro jektu – od zaplanowania do podsumowania efektów – zajęła nie więcej niż 6 tygodni. Planując udział uczniów i uczennic w kursie warto zwrócić uwagę na to, żeby przerwy w nauce (ferie, świę- ta) nie przerwały ciągłości działań projektowych. Wyjątkiem może być projekt uwzględniający np. zwyczaje świąteczne.

Kolejne etapy projektu to:

1. Sformułowanie problemu i celów projektu

2. Planowanie działań

3. Działania uczennic i uczniów

4. Prezentacja

5. Re� eksja


Kurs online będzie podzielone na cztery etapy.

Podczas realizacji Modułu 1 „Jak zacząć?” uczestnicy wybiorą temat/sformułują problem badawczy projektu. Istotnym jest, żeby temat odpowiadał na potrzeby, zainteresowania uczniów oraz żeby został uzgodniony w zespole. Zadaniem nauczyciela – opiekuna zespołu jest zadbanie o to, by temat był możliwy do zrealizowania w warunkach jakimi szkoła dysponuje, adekwa- tny do możliwości uczniów, jednocześnie na tyle ambitny, żeby umożliwić rozwój umiejętności, kompetencji i wiedzy uczniów. Tematy mogą dotyczyć zagadnień związanych ze środowiskiem przyrodniczym, np.:

• Środowiska przyrodniczego w okolicach szkoły/miejscowości, funkcjonowania ekosystemu, form i celu ochrony przyrody, warunków życia różnych organizmów itp • Zmian zachodzących w środowisku w wyniku działalności ludzi, np. związanych z hałasem, gospodarowaniem wodą lub śmieciami, emisją zanieczyszczeń, rozwojem lub ograniczeniem upraw, inwestycjami

Zagadnień bezpośrednio dotyczących uczniów, związanych np. ze zdrowym stylem życia, bez- pośrednim wpływem każdego człowieka na środowisko przyrodnicze czyli tzw. „śladem wę- glowym” itp. W Module 2 „Jak zaplanować?” zadaniem grup projektowych będzie zaplanowanie działań badawczych. Uczestnicy zapoznają się z zasadami planowania projektowego, wyznaczą zadania niezbędne do realizacji projektu i określą terminy wykonania kolejnych działań.

Realizacja Modułu 3 – „Działanie”, to realne działania uczniowskich zespołów projektowych, podczas którego uczniowie i uczennice poszukują odpowiedzi na postawione pyta nia, prowadzą badania terenowe, doświadczenia i eksperymenty oraz gromadzą materiały do prezentacji wyników. Ze względu na różnorodność tematów projektów uczestnicy otrzymają w kursie materiały metodyczne – jeśli chodzi o treści merytoryczne bardzo istotną rolę odegrają tu nauczyciele i mentorzy. Realizując Moduł 4 „Prezentacja i podsumowanie” zespół przygotuje prezentację efektów swojej pracy. Elementem tego etapu będzie także podsumowanie, czyli re� eksja nad przebie giem pracy projektowej, osiągniętymi rezultatami oraz zaangażowaniem uczniów w realizowane działania.


Przewidywany czas na realizację poszczególnych modułów IV - VIII:

MODUŁ Przewidywany czas

1. 2 dni2. 0,5 dnia3. 1-2 tygodnie4. 0,5 dnia

Biblioteka online

W ramach Biblioteki Młodych Odkrywców opracowane i opublikowane zostaną: 24 scena- riusze zajęć i eksperymentów (wraz z instrukcjami), 8 materiałów � lmowych: pokazy, nagrania wideokonferencji i webinariów, 36 dobrych praktyk opracowanych przez ekspertów. Ponadto zachęcamy wszystkich uczestników do przesyłania dobrych praktyk, relacji z festiwali nauki, pro- jektów badawczych. Je także będziemy publikować.

III. CELE DYDAKTYCZNE WSPARCIA ONLINE Celem programu „Warmińsko-Mazurski Uniwersytetu Młodego Odkrywcy” jest rozwijanie u jego uczestników kompetencji pozwalających na rozbudzanie ich ciekawości poznawczej, stymlowa- nie intelektualne, aksjologiczne i społeczne, inspirowanie do twórczego myślenia i rozwijania własnych pasji. Intencją autorów programu jest wsparcie dzieci w rozwijaniu kompetencji kluczowych, w szczególności: • Umiejętności matematyczno-przyrodniczych, • Umiejętności rozwiązywania problemów, • Umiejętności uczenia się, • Pracy zespołowej w kontekście środowiska pracy. Cele wsparcia zgodne są z celami ogólnymi całego programu oraz odnoszą się do opisanych w podstawie programowej celów kształcenia ogólnego (wymagania ogólne). Treści (wyma gania szczegółowe) realizowane przez grupy projektowe w ramach kursu nie są wyszczegól- nione w niniejszym opracowaniu, ze względu na ogromną różnorodność tematyczną projektów realizowanych przez uczestników.

Ze względu na różnorodność stylistyczną podstaw programowych dla poszczególnych przed- miotów, cele ogólne realizowane podczas wsparcia ujęto w tabeli.

Scen

ariu

sz p

owst

ał w

ram

ach

proj

ektu

pn.

,,W

arm

ińsk

o-M

azur

ski U

niw

ersy

tet M

łode

go O

dkry

wcy

2.0

” w

spół

� nan

sow

aneg

o pr

zez U

nię E

urop

ejsk

ą w

ram

ach

Euro

pejsk

iego

Fun

dusz

u Sp

ołec

zneg

o.

CELE

KSZ

TAŁC

ENIA

– W

YMA

GA

NIA

OG

ÓLN

E

UMIEJĘTNOŚCI

REA

LIZO

WA

NE

Ucz

eń/u

czen

nica

:

SFO

RMU

ŁOW

AN

E W

PO

DST

AWIE

PRO

GRA

MO

WEJ

W n

awia

sach

pod

ano

sym

bole

info

rmuj

ące

o ty

m, z

któ

rej p

odst

awy

prog

ram

owej

poc

hodz

i cyt

atP

– pr

zyro

da, B

– b

iolo

gia,

Ch

– ch

emia

, G –

geo

gra�

a, F

- � z

yka

okre

śla

proc

es b

adaw

czy

Staw

iani

e py

tań,

for

muł

owan

ie h

ipot

ez o

raz

prop

onow

anie

roz

wią

zań

prob

lem

ów d

otyc

zący

ch

środ

owis

ka g

eogr

a� c

zneg

o. (G

)U

czeń

/ucz

enni

ca:

• Okr

eśla

pro

blem

bad

awcz

y, f

orm

ułuj

e hi

pote

zy,

plan

uje

i pr

zepr

owad

za o

raz

doku

men

tuje

obs

erw

acje

i pr

oste

doś

wia

dcze

nia

biol

ogic

zne.

(B)

form

ułuj

e hi

pote

zySt

awia

nie

pyta

ń, f

orm

ułow

anie

hip

otez

ora

z pr

opon

owan

ie r

ozw

iąza

ń pr

oble

mów

dot

yczą

cych

śr

odow

iska

geo

gra�

czn

ego.

(G)

Ucz

eń/u

czen

nica

:•

Okr

eśla

pro

blem

bad

awcz

y, f

orm

ułuj

e hi

pote

zy,

plan

uje

i pr

zepr

owad

za o

raz

doku

men

tuje

obs

erw

acje

i pr

oste

doś

wia

dcze

nia

biol

ogic

zne.

(B)

plan

uje

i prz

epro

wad

za

bada

nia

i obs

erw

acje

Staw

iani

e py

tań,

for

muł

owan

ie h

ipot

ez o

raz

prop

onow

anie

roz

wią

zań

prob

lem

ów d

otyc

zący

ch

środ

owis

ka g

eogr

a� c

zneg

o. (G

)Pl

anow

anie

i p

rzep

row

adza

nie

obse

rwac

ji lu

b do

świa

dcze

ń or

az w

nios

kow

anie

na

pods

taw

ie

ich

wyn

ików

. (F)

Prow

adze

nie

obse

rwac

ji i p

omia

rów

w te

reni

e, a

naliz

owan

ie p

ozys

kany

ch d

anyc

h i f

omuł

owan

ie

wni

oskó

w n

a ic

h po

dsta

wie

. (G

)

Wyk

onyw

anie

obs

erw

acji

i doś

wia

dcze

ń zg

odni

e z

inst

rukc

ją (s

łow

ną, t

ekst

ową

i gra

� czn

ą), w

łaśc

iwe

ich

doku

men

tow

anie

i pr

ezen

tow

anie

wyn

ików

. (P)

Stos

owan

ie s

trat

egii

wyn

ikaj

ącej

z t

reśc

i za

dani

a, t

wor

zeni

e st

rate

gii

rozw

iąza

nia

prob

lem

u, r

ówni

eż

w ro

zwią

zani

ach

wie

loet

apow

ych

oraz

w ta

kich

, któ

re w

ymag

ają

umie

jętn

ości

łącz

enia

wie

dzy

z ró

żnyc

h dz

iałó

w m

atem

atyk

i. (M

)

Uw

ażne

obs

erw

owan

ie z

jaw

isk

przy

rodn

iczy

ch, d

okła

dne

i skr

upul

atne

prz

epro

wad

zeni

e do

świa

dcze

ń,

posł

ugiw

anie

si

ę in

stru

kcją

pr

zy

wyk

onyw

aniu

po

mia

rów

i

dośw

iadc

zeń,

sp

orzą

dzan

ie

nota

tek

i opr

acow

ywan

ie w

ynik

ów. (

P)

Pozn

anie

różn

ych

spos

obów

pro

wad

zeni

a ob

serw

acji

i orie

ntac

ji w

tere

nie.

(P)

Prow

adze

nie

obse

rwac

ji i p

omia

rów

w t

eren

ie w

tym

kor

zyst

anie

z r

óżny

ch p

omoc

y: p

lanu

, map

y, lu

py,

kom

pasu

, taś

my

mie

rnic

zej,

lorn

etki

itp.

(P)

Pozn

anie

cec

h i z

mia

n kr

ajob

razu

w n

ajbl

iższ

ej o

kolic

y sz

koły

. (P)

Ucz

eń/u

czen

nica

: •

Okr

eśla

pr

oble

m

bada

wcz

y,

form

ułuj

e hi

pote

zy,

plan

uje

i pr

zepr

owad

za

oraz

do

kum

entu

je

o

bser

wac

je i

pros

te d

ośw

iadc

zeni

a bi

olog

iczn

e (B

) •

Okr

eśla

war

unki

doś

wia

dcze

nia,

rozr

óżni

a pr

óbę

kont

roln

ą i b

adaw

czą

(B)

• W

ykor

zyst

uje

wie

dzę

do ro

zwią

zyw

ania

pro

styc

h pr

oble

mów

che

mic

znyc

h (C

h) •

Pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za p

rost

e do

świa

dcze

nia

chem

iczn

e (C

h)

Korz

ysta

z r

óżno

rodn

ych

źród

eł in

form

acji,

an

aliz

uje

je, p

rzet

war

za

Posł

ugiw

anie

si

ę in

form

acja

mi

poch

odzą

cym

i z

anal

izy

mat

eria

łów

źr

ódło

wyc

h,

w

tym

te

kstó

w

popu

larn

onau

kow

ych.

(F)

Korz

ysta

nie

z pl

anów

, map

, fot

ogra

� i, r

ysun

ków

, wyk

resó

w, d

iagr

amów

, dan

ych

stat

ysty

czny

ch, t

ekst

ów

źród

łow

ych

oraz

te

chno

logi

i in

form

acyj

no-k

omun

ikac

yjny

ch

w

celu

zd

obyw

ania

, pr

zetw

arza

nia

i pre

zent

owan

ia in

form

acji

geog

ra� c

znyc

h. (G

) A

naliz

owan

ie, d

okon

ywan

ie o

pisu

, por

ówny

wan

ie, k

lasy

� kow

anie

, kor

zyst

anie

z ró

żnyc

h źr

ódeł

info

rmac

ji (n

p. w

łasn

ych

obse

rwac

ji, b

adań

, doś

wia

dcze

ń, te

kstó

w, m

ap, t

abel

, fot

ogra

� i, �

lmów

, tec

hnol

ogii

Scen

ariu

sz p

owst

ał w

ram

ach

proj

ektu

pn.

,,W

arm

ińsk

o-M

azur

ski U

niw

ersy

tet M

łode

go O

dkry

wcy

2.0

” w

spół

� nan

sow

aneg

o pr

zez U

nię E

urop

ejsk

ą w

ram

ach

Euro

pejsk

iego

Fun

dusz

u Sp

ołec

zneg

o.

info

rmac

yjno

-kom

unik

acyj

nych

). (P

) O

dczy

tyw

anie

i in

terp

reto

wan

ie d

anyc

h pr

zeds

taw

iony

ch w

różn

ej fo

rmie

ora

z ic

h pr

zetw

arza

nie.

(M)

Ucz

eń/u

czen

nica

: •

Wyk

orzy

stuj

e ró

żnor

odne

źró

dła

i met

ody

pozy

skiw

ania

info

rmac

ji (B

) •

Odc

zytu

je, a

naliz

uje,

inte

rpre

tuje

i pr

zetw

arza

info

rmac

je te

ksto

we,

gra

� czn

e i l

iczb

owe

(B)

• P

ozys

kuje

i pr

zetw

arza

info

rmac

je z

różn

orod

nych

źró

deł z

wyk

orzy

stan

iem

tech

nolo

gii i

nfor

mac

yjno

-

kom

unik

acyj

nych

(Ch)

Ana

lizuj

e w

ynik

i sw

oich

ba

dań

i ob

serw

acji

oraz

fo

rmuł

uje

wni

oski

Wer

y� k

owan

ie i

inte

rpre

tow

anie

otr

zym

anyc

h w

ynik

ów o

raz

ocen

a se

nsow

nośc

i roz

wią

zani

a. (M

)

Plan

owan

ie i

prz

epro

wad

zani

e ob

serw

acji

lub

dośw

iadc

zeń

oraz

wni

osko

wan

ie n

a po

dsta

wie

ich

w

ynik

ów. (

F)

Ucz

eń/u

czen

nica

:

• A

naliz

uje

wyn

iki i

form

ułuj

e w

nios

ki (B

) •

Pro

jekt

uje

i pr

zepr

owad

za p

rost

e do

świa

dcze

nia

chem

iczn

e, r

ejes

truj

e ic

h w

ynik

i w

róż

nej

form

ie,

f

orm

ułuj

e ob

serw

acje

, wni

oski

ora

z w

yjaś

nien

ia (C

h) •

Oce

nia

wia

rygo

dnoś

ć uz

yska

nych

dan

ych

(Ch)

Wyj

aśni

a za

leżn

ości

pr

zycz

ynow

o-sk

utko

we

mię

dzy

zjaw

iska

mi,

dost

rzeg

a re

gula

rnoś

ci,

podo

bień

stw

a or

az

anal

ogie

Dos

trze

gani

e re

gula

rnoś

ci, p

odob

ieńs

tw o

raz

anal

ogii

i for

muł

owan

ie w

nios

ków

na

ich

pods

taw

ie. (

M)

Wsk

azuj

e na

zw

iąze

k w

łaśc

iwoś

ci r

óżno

rodn

ych

subs

tanc

ji z

ich

zast

osow

ania

mi

i ic

h w

pływ

em n

a śr

odow

isko

nat

ural

ne (C

h)

Okr

eśla

nie

zwią

zków

i za

leżn

ości

mię

dzy

posz

czeg

ólny

mi e

lem

enta

mi ś

rodo

wis

ka p

rzyr

odni

czeg

o, [

…]

form

ułow

anie

twie

rdze

nia

o pr

awid

łow

ości

ach,

dok

onyw

anie

uog

ólni

eń. (

G)

Dos

trze

gani

e za

leżn

ości

wys

tępu

jący

ch m

iędz

y po

szcz

egól

nym

i skł

adni

kam

i śro

dow

iska

prz

yrod

nicz

ego,

jak

rów

nież

mię

dzy

skła

dnik

ami ś

rodo

wis

ka a

dzi

ałal

nośc

ią c

złow

ieka

. (P)

Scen

ariu

sz p

owst

ał w

ram

ach

proj

ektu

pn.

,,W

arm

ińsk

o-M

azur

ski U

niw

ersy

tet M

łode

go O

dkry

wcy

2.0

” w

spół

� nan

sow

aneg

o pr

zez U

nię E

urop

ejsk

ą w

ram

ach

Euro

pejsk

iego

Fun

dusz

u Sp

ołec

zneg

o.

Ucz

eń/u

czen

nica

: •

Inte

rpre

tuje

info

rmac

je i

wyj

aśni

a za

leżn

ości

prz

yczy

now

o-sk

utko

we

mię

dzy

zjaw

iska

mi,

form

ułuj

e

wni

oski

(B)

• O

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci s

ubst

ancj

i i w

yjaś

nia

prze

bieg

pro

styc

h pr

oces

ów c

hem

iczn

ych.

(Ch)

Form

ułuj

e i p

rzed

staw

ia

opin

ie i

argu

men

ty Pr

zepr

owad

zani

e pr

oste

go r

ozum

owan

ia,

poda

wan

ie a

rgum

entó

w u

zasa

dnia

jący

ch p

opra

wno

ść r

ozu-

m

owan

ia, r

ozró

żnia

nie

dow

odu

od p

rzyk

ładu

. (M

)

Ucz

eń/u

czen

nica

:

• Prze

dsta

wia

opi

nie

i arg

umen

ty z

wią

zane

z o

maw

iany

mi z

agad

nien

iam

i bio

logi

czny

mi.

(B)

Dok

umen

tuje

sw

oją

prac

ę i p

reze

ntuj

e w

yn-

iki w

ykor

zyst

ując

róż-

noro

dne

met

ody

Wyk

onyw

anie

obs

erw

acji

i doś

wia

dcze

ń zg

odni

e z

inst

rukc

ją (s

łow

ną, t

ekst

ową

i gra

� czn

ą), w

łaśc

iwe

ich

dok

umen

tow

anie

i pr

ezen

tow

anie

wyn

ików

. (P)

Uw

ażne

obs

erw

owan

ie z

jaw

isk

przy

rodn

iczy

ch, d

okła

dne

i skr

upul

atne

prz

epro

wad

zeni

e do

świa

dcze

ń,

posł

ugiw

anie

się

ins

truk

cją

przy

wyk

onyw

aniu

pom

iaró

w i

doś

wia

dcze

ń, s

porz

ądza

nie

nota

tek

i op

ra-

cow

ywan

ie w

ynik

ów. (

P)

Korz

ysta

nie

z pl

anów

, map

, fot

ogra

� i, r

ysun

ków

, wyk

resó

w, d

iagr

amów

, dan

ych

stat

ysty

czny

ch, t

ekst

ów

źród

łow

ych

oraz

te

chno

logi

i in

form

acyj

no-k

omun

ikac

yjny

ch

w

celu

zd

obyw

ania

, pr

zetw

arza

nia

i pre

zent

owan

ia in

form

acji

geog

ra� c

znyc

h. (G

)

Inte

rpre

tow

anie

i t

wor

zeni

e te

kstó

w o

cha

rakt

erze

mat

emat

yczn

ym o

raz

gra�

czn

e pr

zeds

taw

iani

e d

anyc

h. (M

)

Ucz

eń/u

czen

nica

:

• Ko

nstr

uuje

wyk

resy

, tab

ele

i sch

emat

y na

pod

staw

ie d

ostę

pnyc

h in

form

acji.

(Ch)

Wsp

ółpr

acuj

e, ro

zwija

um

ieję

tnoś

ci Po

dejm

owan

ie k

onst

rukt

ywne

j wsp

ółpr

acy

i roz

wija

nie

umie

jętn

ości

kom

unik

owan

ia s

ię z

inny

mi.

(G)

Dos

kona

leni

e um

ieję

tnoś

ci w

zak

resi

e ko

mun

ikow

ania

się

, wsp

ółpr

acy

i dzi

ałan

ia o

raz

pełn

ieni

a ro

li lid

era

Scen

ariu

sz p

owst

ał w

ram

ach

proj

ektu

pn.

,,W

arm

ińsk

o-M

azur

ski U

niw

ersy

tet M

łode

go O

dkry

wcy

2.0

” w

spół

� nan

sow

aneg

o pr

zez U

nię E

urop

ejsk

ą w

ram

ach

Euro

pejsk

iego

Fun

dusz

u Sp

ołec

zneg

o.

Kom

unik

owan

ia s

ię w

zes

pole

. (P)

Prze

strz

ega

zasa

d be

zpie

czeń

stw

a i h

igie

ny

prac

y

Ucz

eń/u

czen

nica

:

• Be

zpie

czni

e po

sług

uje

się

pros

tym

sp

rzęt

em

labo

rato

ryjn

ym

i po

dsta

wow

ymi

odcz

ynni

kam

i

che

mic

znym

i (Ch

) •

Prz

estr

zega

zas

ad b

ezpi

ecze

ństw

a i h

igie

ny p

racy

(Ch)

•

Prz

estr

zega

zas

ad b

ezpi

ecze

ństw

a po

dcza

s w

ykon

ywan

ia o

bser

wac

ji, p

omia

rów

i do

świa

dcze

ń (F

) •

Roz

pozn

aje

znak

i ost

rzeg

awcz

e (p

ikto

gram

y) st

osow

ane

przy

ozn

akow

aniu

subs

tanc

ji ni

ebez

piec

znyc

h

wym

ieni

a po

dsta

wow

e za

sady

bez

piec

znej

pra

cy z

odc

z. c

hem

iczn

ymi (

Ch)

• S

tosu

je z

asad

y be

zpie

czeń

stw

a po

dcza

s ob

serw

acji

i doś

wia

dcze

ń pr

zyro

dnic

zych

(P)

PODSTAWY

Rozu

mie

nie

koni

eczn

ości

i r

espe

ktow

anie

zas

ad

ochr

ony

środ

owis

ka

Ucz

eń/u

czen

nica

:

• U

zasa

dnia

kon

iecz

ność

och

rony

prz

yrod

y (B

) •

Res

pekt

uje

pods

taw

owe

zasa

dy o

chro

ny ś

rodo

wis

ka (C

h)

Szac

unek

w s

tosu

nku

do

wsz

ystk

ich

isto

t żyw

ych

Rozw

ijani

e w

rażl

iwoś

ci n

a w

szel

kie

prze

jaw

y ży

cia.

(P)

Ucz

eń/u

czen

nica

: •

Pre

zent

uje

post

awę

szac

unku

wob

ec s

iebi

e i w

szys

tkic

h is

tot ż

ywyc

h (B

)

Odp

owie

dzia

lne

korz

ysta

nie

z dó

br

przy

rody

Ucz

eń/u

czen

nica

:

• O

pisu

je

i pr

ezen

tuje

po

staw

ę i

zach

owan

ia

czło

wie

ka

odpo

wie

dzia

lnie

ko

rzys

tają

cego

z

dóbr

prz

yrod

y (B

)

Przy

jmow

anie

pos

taw

y sz

acun

ku d

o śr

odow

iska

prz

yrod

nicz

ego

i kul

turo

weg

o or

az ro

zum

ieni

e po

trze

by

racj

onal

nego

w n

im g

ospo

daro

wan

ia. (

G)

Scen

ariu

sz p

owst

ał w

ram

ach

proj

ektu

pn.

,,W

arm

ińsk

o-M

azur

ski U

niw

ersy

tet M

łode

go O

dkry

wcy

2.0

” w

spół

� nan

sow

aneg

o pr

zez U

nię E

urop

ejsk

ą w

ram

ach

Euro

pejsk

iego

Fun

dusz

u Sp

ołec

zneg

o.

Scen

ariu

sz p

owst

ał w

ram

ach

proj

ektu

pn.

,,W

arm

ińsk

o-M

azur

ski U

niw

ersy

tet M

łode

go O

dkry

wcy

2.0

” w

spół

� nan

sow

aneg

o pr

zez U

nię E

urop

ejsk

ą w

ram

ach

Euro

pejsk

iego

Fun

dusz

u Sp

ołec

zneg

o.

Iden

ty� k

owan

ie

i roz

wija

nie

uzdo

lnie

ń,

pasj

i, za

inte

reso

wań

Rozp

ozna

wan

ie s

woi

ch p

redy

spoz

ycji

i tal

entó

w o

raz

rozw

ijani

e pa

sji i

zai

nter

esow

ań g

eogr

a� c

znyc

h. (G

)

Pocz

ucie

w

spół

odpo

wie

dzia

lnoś

ci

za s

tan

środ

owis

ka

przy

rodn

icze

go

Rozw

ijani

e po

staw

y w

spół

odpo

wie

dzia

lnoś

ci z

a st

an ś

rodo

wis

ka g

eogr

a� c

zneg

o, k

szta

łtow

anie

ład

u pr

zest

rzen

nego

ora

z pr

zysz

łego

roz

woj

u sp

ołec

zno-

-kul

turo

weg

o i

gosp

odar

czeg

o „m

ałej

ojc

zyzn

y”,

wła

sneg

o re

gion

u i P

olsk

i. (G

)

Przy

jmow

anie

po

staw

w

spół

odpo

wie

dzia

lnoś

ci

za

stan

śr

odow

iska

pr

zyro

dnic

zego

pr

zez:

1). W

łaśc

iwe

zach

owan

ia w

śro

dow

isku

prz

yrod

nicz

ym

2). W

spół

odpo

wie

dzia

lnoś

ć za

sta

n na

jbliż

szej

oko

licy

3). D

ział

ania

na

rzec

z śr

odow

iska

loka

lneg

o 4)

. Wra

żliw

ość

na p

iękn

o na

tury

, a ta

kże

ładu

i es

tety

ki z

agos

poda

row

ania

naj

bliż

szej

oko

licy

5). Ś

wia

dom

e dz

iała

nia

na rz

ecz

ochr

ony

środ

owis

ka p

rzyr

odni

czeg

o i o

chro

ny p

rzyr

ody

(P)

Pode

jmow

anie

now

ych

wyz

wań

ora

z ra

cjon

alny

ch d

ział

ań p

ro ś

rodo

wis

kow

ych

i spo

łecz

nych

. (G

)

MODUŁ 1 – JAK ZACZĄĆ

CZAS TRWANIA 2 dni (czas w kursie – 2 tygodnie)

CEL 1. Zbudowanie zespołu. 2. Wybór tematu projektu.

OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW

Uczniowie wiedzą:• Na czym polega metoda projektu• Jakie są zasady pracy projektowej• Na czym polega praca zespołowa• Dlaczego warto współpracować• Jakie role przyjmują najczęściej członkowie zespołu• Jak wybrać i sformułować temat projektu

KRYTERIA OSIĄGNIĘCIA CELU

1. Stworzenie nazwy zespołu. 2. Spisane zasady współpracy. 3. Sformułowany temat projektu. 4. Krótka re� eksja uczestników dotycząca przebiegu pracy.

OPIS MODUŁU Realizując Moduł 1 uczniowie poznają zasady pracy zespołowej, w ćwiczeniu i poprzez dyskusję rozpoznają swoje role grupowe. Uczestnicy wspólnie ustalają i spisują zasady współpracy.

Podczas spaceru edukacyjnego, dyskusji, analizy materiałów prasowych i wywiadów z mieszkańcami okolicy wyłaniają obszar swoich zainteresowań.

Na zakończenie, korzystając z metod wspólnego podejmowania decyzji formułują temat swojego projektu.

METODYI TECHNIKI PRACY

• Gry integracyjne• Metody zdobywania informacji: spacer edukacyjny, sonda uliczna, analiza materiałów prasowych• Metody wspólnego podejmowania decyzji: głosowanie, metoda punktowa, rankingowanie (ranking trójkątny i diamentowy)• Śnieżna kula• Dyskusja• Burza mózgów• Film edukacyjny


MODUŁ 2 – JAK ZAPLANOWAĆ

CZAS TRWANIA 0,5 dnia (czas w kursie: 2 tygodnie)

CEL 1. Zaplanowanie pracy w projekcie. 2. Rozpoznanie własnych zasobów.


Uczniowie wiedzą: • Jakie są ich cechy, pasje, umiejętności, które będą mogli wykorzystać podczas realizacji projektu• Jak zaplanować pracę zespołu projektowego


1. Ustalenie formy prezentacji efektów pracy zespołu. 2. Stworzenie planu działania w projekcie. 3. Przydzielenie zadań wszystkim członkom zespołu. 4. Krótka re� eksja uczestników dotycząca przebiegu pracy.

OPIS MODUŁU Realizując Moduł 2 uczniowie początkowo zastanawiają się nad tym, jakie są ich cechy, pasje, umiejętności, które będą mogli wyko- rzystać podczas realizacji projektu. Tworzą mapę zainteresowań.

Następnie określają zadania, jakie chcą podjąć realizując projekt, umieszczają je na osi czasu, sporządzają harmonogram działań, określając terminy, osoby odpowiedzialne i niezbędne zasoby.


• Mapa zainteresowań • Chmura pomysłów • Planowanie na osi czasu • Tworzenie harmonogramu (uproszczony wykres Gantta)

KARTY PRACY I MATERIAŁY

• Harmonogram realizacji projektu - tabela • Formatka sprawozdania po II module

KARTY PRACY I MATERIAŁY POMOCNICZE

• Materiał nt. rankingu trójkątnego i diamentowego• Zasady uczniów realizujących projekt w zespole• Instrukcja ćwiczenia „SUPEŁ”• Materiał nt. ról grupowych• Materiał nt. metod podejmowania decyzji• Materiał nt. form prezentacji wyników projektu• Filmy poglądowe: Praca zespołowa - jak i dlaczego? oraz Jak podejmować decyzje w zespole? (Fundacja CEO)• Formatka sprawozdania po I module


MODUŁ 3 – DZIAŁAMY!

CZAS TRWANIA 1-2 tygodnie (czas w kursie – 3 tygodnie)

CEL 1. Przeprowadzenie badań, zgromadzenie i analiza informacji. 2. Przygotowanie prezentacji na forum szkoły efektów pracy zespołu.


Uczniowie wiedzą: • Jakimi metodami można prowadzić badania• Jak dokumentować swoją pracę• Jakie kłopoty może napotkać zespół badawczy;• Jak można sobie z nimi poradzić;• Na co warto zwrócić uwagę przygotowując prezentację wyników pracy zespołu badawczego


1. Spisanie wniosków płynących z podjętych działań. 2. Stworzenie prezentacji (lub scenariusza prezentacji). 3. Krótka re� eksja uczestników dotycząca przebiegu pracy.

OPIS MODUŁU Realizując Moduł 3 uczniowie krok po kroku wykonują zadania według planu ułożonego w Module 2. Współpracują prowadząc badania, doświadczenia, wywiady, gromadząc i analizując informacje.

Dokumentują swoje działania, tworzą spis źródeł informacji. Cały czas monitorują zgodność realizacji projektu z założonym harmonogramem, reagują na pojawiające się problemy. Przygotowują prezentację efektów swojej pracy.


• Wywiady • Doświadczenia • Obserwacje • Dyskusja


• Karta eksperymentu/obserwacji/doświadczenia • Materiał dotyczący radzenia sobie z problemami pojawiającymi się podczas realizacji projektu • Materiał online dotyczący obserwacji przyrodniczych

POMOCNICZE W module będą ponadto wykorzystane materiały zamieszczone w module 1: • Filmy: Jakie role odgrywamy w grupach? i Metody wspólnego podejmowania decyzji • Formy prezentacji w metodzie projektu


MODUŁ 4 – PODSUMOWANIE

CZAS TRWANIA 0,5 dnia (czas w kursie – 1,5 tygodnia)

CEL 1. Re� eksja dotycząca działań projektowych. 2. Podsumowanie pracy w projekcie. 3. Sporządzenie raportu. 4. Świętowanie sukcesu.


Uczniowie wiedzą: • Jak podsumować pracę projektową• Jak napisać raport z projektu• Jak wyciągać wnioski ze swoich działań


1. Wypełnienie kart samooceny. 2. Napisanie raportu z realizacji projektu.

OPIS MODUŁU Realizując Moduł 4 uczniowie poddają re� eksji działania w projekcie. Dzielą się swoimi emocjami, rozmawiają na temat współpracy w zespole, dokonują samooceny. Następnie, korzystając z materiałów wypracowanych i zgromadzonych w trakcie realizacji kolejnych modułów, piszą raport.

Ostatnim elementem działań jest świętowanie sukcesu.


• „Pizza emocji” • Rzeka projektu • Samoocena • Pisanie raportu


• Karta samooceny • Formatka raportu z projektu

http://natura2000.gdos.gov.pl/jak-obserwowac • Formatka sprawozdania po III module


V. ZALECANA LITERATURA I PRZYDATNE LINKI Literatura metodyczna

Mikina A., Zając B. „Metoda projektów nie tylko w gimnazjum. Poradnik dla nauczycieli i dyrek- torów szkół”, ORE Warszawa 2012

http://www.bc.ore.edu.pl/Content/404/metoda_projektow_nie_tylko_w_gimnazjum.pdf

Czeczott-Łukasik K. „Krok za krokiem przez projekt. Praktyczne wskazówki i przykłady projektów regionalnych”, wyd. Nowa Era

https://projektzklasa.pl/dokumenty/Projekt-z-klasa.pdf

Projekt edukacyjny jako metoda materiał Ośrodka Rozwoju Edukacji na portalu scholaris.pl http://static.scholaris.pl/main-� le/103/085/projekt_edukacyjny_jako_metoda_66363.pdf Żmijski J. Twoja rola w zespole, GWP, Gdańsk 2003

Belka R., Grabowski K. „PORADNIK – jak stworzyć projekt badawczy. Konkurs Wiedzy Obywatel- skiej i Ekonomicznej 2011/2012” Fundacja CEO 2011 https://edutuba.ceo.org.pl/� les/dokument/15917/Konkurs%209%20-%20projekt%20badawczy- %20-%20poradnik.pdf

Zapora A., Planowanie projektu https://www.plannerka.com/planowanie-projektu/

Zarządzanie projektem. Pakiet szkoleniowy, seria T-Kit nr 3, Rada Europy i Komisja Europejska, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, 2000

http://www.mlodziez.org.pl/sites/mlodziez.org.pl/� les/publication/211/zarz_dzanie_projektem- _pakiet_szkolenniowy_3_14401.pdf

https://www.ore.edu.pl/2015/11/projekt-badawczy/

Dylak S. Doświadczenie to za mało potrzebne są eksperymenty - artykuł na stronie Centrum Nauki Kopernik

http://www.kopernik.org.pl/projekty-specjalne/projekty-europejskie/projekt-przewrot-koperni- kanski/nowa-pracownia-przyrody/doswiadczenia-to-za-malo/

Inspiracji można szukać też w opisach projektów przeprowadzonych przez szkoły np. w ramach programu „Z Mazowieckiej Szkoły w Wielki Świat” realizowanego obecnie przez Federację Ini- cjatyw Oświatowych i Fundację Civis Polonus https://malaszkola.pl



Strony z opisami proponowanych metod [dostęp 22.02.2019]:

• https://blogiceo.nq.pl/szkola2zero/� les/2012/01/4_Cechy-dobrego-projektu.pdf • http://www.ceo.org.pl/pl/koss/online/1/jakie-role-odgrywamy-w-grupach • https://e� ect.edu.pl/blog/role-w-grupie • https://mlodyobywatel.ceo.org.pl/sites/mlodyobywatel.ceo.org.pl/� les/user-� les/Materialy edukacyjne/MOB7/publikacja_mob_na_sportowo_www.pdf • https://koss.ceo.org.pl/dla-nauczycieli/uczyc-inaczej/artykuly/o-metodach-aktywizuj cych-raz-jeszcze • http://www.edukacja.edux.pl/p-20484-metody-aktywizujace-w-pracy-z-dziecmi-mlodszymi. php • https://samorzad.ceo.org.pl/sites/samorzad.ceo.org.pl/fi les/szkola_demokracji_praktyczny_ poradnik_o_wspoldecowaniue_w_szkole.pdf. • https://sp28.lublin.pl/pliki/art/id_591/zal/Trudno%9Cci.pdf • http://www.podrecznik.edugate.pl/6-planowanie-przedsiewziecia-i-analiza-rynku/6-12-prez entacja-projektu/ • https://dzialasz.ceo.org.pl/node/210 • https://www.webankieta.pl/blog/idealna-ankieta-w-dwunastu-krokach/ • https://szkolazklasa20.pl/pliki/pobierz/otwarte-zasoby-i-prawa-autorskie-inspiracje-i-mate riay-pomocnicze/ • http://www.kopernik.org.pl/dla-nauczycieli/do-poczytania/metoda-naukowa-coz-to-takiego/

Strony z przykładami doświadczeń przyrodniczych [dostęp 22.02.2019]:

• www.kopernik.org.pl/.../user.../Kopernik_w_terenie_nowa_ksiazeczka.pdf • https://doskonaleniewsieci.pl/Upload/Artykuly/zasoby_pilotazowe/5112%20doświadcze nia%20przyrodnicze%20dla%20IV-VI.pdf • https://www.lscdn.pl/download/1/10330/4poryprzykladydoswiekspprzyr.pdf • http://dydaktyka.� zyka.umk.pl/Prace/licencjackie/Niebieszczanska/Praca.pdf • https://zasobyip2.ore.edu.pl/pl/publications/download/44930 [dla klas I-III] • https://ziemianarozdrozu.pl/kalkulator

Filmogra� a Praca zespołowa - jak i dlaczego? - � lm powstał w ramach projektu „Młodzi Przedsiębiorczy - program nauczania ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej” realizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej.

https://www.youtube.com/watch?v=7z0Y5F78NSc&list=PLD4KSOFXmjZt_-I3BBh2Ox3WWrZt41- fr-&index=1

Jak podejmować decyzje w zespole - � lm powstał w ramach projektu „Młodzi Przedsiębiorczy - program nauczania ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej” realizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej https://www.youtube.com/watch?v=9es7aVopai0&list=PLD4KSOFXmjZt_-I3BBh2Ox3WWrZt41- fr-&index=2 Jak zrealizować projekt edukacyjny? - � lm powstał w ramach programu „Młody Obywatel” realizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej i Fundację BGK.

https://www.youtube.com/watch?v=BB9Ouni0XMw

Filmy prezentujące eksperymenty przyrodnicze [dostęp 28.02.2019]: • https://www.juniorowo.pl/20-tworczych-zabaw-lodem/ • https://www.youtube.com/watch?v=ABAtHciJJN8 • https://www.youtube.com/watch?v=H0EZw7aMyEc • https://www.youtube.com/watch?v=2UPT75dIYts • https://zasobyip2.ore.edu.pl/pl/publications/download/27138 • https://www.youtube.com/watch?v=9F4LSpLDDNo • https://www.youtube.com/watch?v=UaAhS-rtvl0 • https://www.youtube.com/watch?v=r7LsE-Y50Oo • https://www.youtube.com/watch?v=hIBzxbhr6rM • https://zapytaj� zyka.fuw.edu.pl/pytania/kiedy-ciala-plywaja-w-cieczy/


KONCEPCJA WSPARCIA ONLINE UCZNIÓW I …...Wsparcie online to element programu, mający wesprzeć...

Documents

Transcript of KONCEPCJA WSPARCIA ONLINE UCZNIÓW I …...Wsparcie online to element programu, mający wesprzeć...