Klasyfikacje i nazewnictwo gruntówKlasyfikacje i nazewnictwo gruntówKlasyfikacje i nazewnictwo gruntówKlasyfikacje i nazewnictwo gruntów

mgr inż. Sylwia Tchórzewska

Klasyfikacje i nazewnictwo gruntówKlasyfikacje i nazewnictwo gruntów

Zadaniem klasyfikacji gruntów jest ich podzielenie na grupy w taki sposób, aby do jednejgrupy należały grunty o podobnych właściwościach, zachowujące się podobnie wzbliżonych warunkach robót budowlanych. Klasyfikując grunt określa się wstępnie jegowłaściwości.

Podstawowym kryterium podziału gruntu jest ich uziarnienie.Podstawowym kryterium podziału gruntu jest ich uziarnienie.

Szkielet gruntowy składa się z:

- ziaren (d>0,05mm)- cząstek (d<0,05mm)

Ziarna i cząstki gruntu dzielone są wg wielkości na grupy zwane frakcjami.

FRAKCJE GRUNTU

wg PN-B-02480:1986 wg PN-EN ISO 14688-1:2006

Duże głazy d > 630 mm

Głazy Bo 630 mm ≥ d > 200 mm

Klasyfikacje i nazewnictwo gruntówKlasyfikacje i nazewnictwo gruntów

frakcja kamienista fk d > 40 mmKamienie(frakcja kamienista)Co

200 mm ≥ d > 63 mm

frakcja żwirowa f ż 40 mm ≥ d > 2 mmŻwiry(frakcja żwirowa) Gr

63 mm ≥ d > 2 mm

frakcja piaskowa fp 2 mm ≥ d > 0,05Piaski (frakcja piaskowa) Sa

2 mm ≥ d > 0,063 mm

frakcja pyłowa f p 0,05 mm ≥ d > 0,002 mmPyły (frakcja pyłowa) Si

0,063 mm ≥ d > 0,002 mm

frakcja iłowa fi d < 0,002 mm Ił (frakcja iłowa) Cl d < 0,002 mm

Nazewnictwo gruntów Nazewnictwo gruntów wgwg PNPN--EN ISO 14688EN ISO 14688--1:20061:2006

O nazwie gruntu decyduje frakcja główna tj. o przeważającej masie w danym gruncie-zapisuje się ją w zapisie słownym rzeczownikiem na początku nazwy gruntu (w zapisiesymbolowym zapisuje się ją dużą literą i na samym końcu zapisu).

Większość gruntów składa się jednak z frakcji głównej oraz frakcji drugorzędnych.

Frakcję drugorzędną i ewentualnie kolejne zapisuje się przymiotnikowo za frakcją główną (wzapisie symbolowym frakcje drugorzędne podaje się na początku w kolejności ważności –odzapisie symbolowym frakcje drugorzędne podaje się na początku w kolejności ważności –odmniej do bardziej ważnej –zapisywane małymi literami) np. żwir piaszczysty (saGr), piasek zdrobnym żwirem (fgrSa), żwir drobny z piaskiem (saFGr).

Grunty stanowiące przewarstwienia wymienia się za frakcją główną; w oznaczeniachsymbolowych grunt przewarstwienia podaje się za frakcją główną, małymi literamipodkreślonymi np.: ił pylasty przewarstwiony piaskiem (siClsa).

Nazewnictwo gruntów Nazewnictwo gruntów wgwg PNPN--EN ISO 14688EN ISO 14688--1:20061:2006

F, f - drobny

M, m - średni

C,c - gruby

Gr, gr - żwir

Sa, sa - piasek

Si, si - pył

Cl, cl - iłCl, cl - ił

Żwir piaszczystyPiasek gruby ze żwirem drobnymŻwir z piaskiem średnim z domieszka pyłuPył ilasty przewarstwiony piaskiemPył z piaskiem grubym z domieszką żwiru drobnego

saGrfgrCSasimsaGrclSisafgrcsaSi

KLASYFIKACJA GRUNTÓW BUDOWLANYCH wg PN-B-02480:1986

TRÓJKĄT FERETA TRÓJKĄT FERETA wg PNwg PN--BB--02480:198602480:1986

KLASYFIKACJA GRUNTÓW NIESKALISTYCH MINERALNYCH wg PN-B-02480:1986

KLASYFIKACJA GRUNTÓWKLASYFIKACJA GRUNTÓWwg PNwg PN--EN ISO 14688EN ISO 14688--1:20061:2006

KLASYFIKACJA GRUNTÓWWG PN-EN ISO 14688-1:2006

źródło: Gołębiewska A., Wudzka A., Nowa klasyfikacja gruntów według normy PN-EN ISO, Geoinżynieria drogi mosty tunele 4/2006 [11]

Zawartość frakcji, symbole i proponowane polskie nazwy gruntówpolskie nazwy gruntówwg PN-EN ISO 14688

Porównanie podziałek używanych Porównanie podziałek używanych w klasyfikacji gruntów wg normw klasyfikacji gruntów wg norm

PNPN--86/B86/B--02480 i PN02480 i PN--EN ISO 14688EN ISO 14688

PN-86/B-02480 Nazwa gruntu: Glina (G)PN-EN ISO 14688-1 Nazwa gruntu: ił pylasto piaszczysty (sasiCl)

PRZYKŁADOWA SIATKA DO ANALIZY GRANULOMETRYCZNEJ PRZYKŁADOWA SIATKA DO ANALIZY GRANULOMETRYCZNEJ wg PNwg PN--BB--04481:198804481:1988

INFORMACJE Z KRZYWEJ UZIARNIENIAINFORMACJE Z KRZYWEJ UZIARNIENIA

Z wykresów krzywych uziarnienia można wyznaczyć:

• procentowe zawartości poszczególnych frakcji (niezbędne do określenia rodzaju gruntu),

• średnice cząstek d10, d30, d60(niezbędne do określenia wskaźników uziarnienia gruntu) oznaczające średnice cząstek, które wraz z mniejszymi stanowią 10, 30, 60 %.gruntu) oznaczające średnice cząstek, które wraz z mniejszymi stanowią 10, 30, 60 %.

Uziarnienie gruntu charakteryzują dwa wskaźniki:

• wskaźnik różnoziarnistości uziarnienia Cu (U) =d60/d10 [-]

• wskaźnik krzywizny Cc=(d30)2/(d10*d60) [-]

WSKAŹNIK RÓŻNOZIARNISTOŚCI U(Cu)WSKAŹNIK RÓŻNOZIARNISTOŚCI U(Cu)&&

WSKAŹNIK KRZYWIZNY CWSKAŹNIK KRZYWIZNY CCC

wg PN-B-02480:1986 wg PN-EN ISO 14688-2:2006

U(Cu) U(Cu) Cc

Bardzo różnoziarnisty > 15 Wielofrakcyjne > 15 1 ÷ 3Bardzo różnoziarnisty > 15 Wielofrakcyjne > 15 1 ÷ 3

Różnoziarnisty 5 ÷ 15 Kilkufrakcyjne 6 ÷ 15 < 1

Rówoziarnisty < 5 Jednofrakcyjne < 6 < 1

Źle uziarnione przeważnie wysoki Różny(przeważnie < 0,5)

ZadanieZadanie

Na podstawie danych z 4 krzywych uziarnienia:

- Odczytaj % zawartość wszystkich frakcji wg obu norm

- Odczytaj i wypisz wszystkie średnice miarodajne

- Określ nazwy gruntów wg obu norm

Wyznacz wskaźniki różnoziarnistości i krzywizny oraz skomentuj otrzymane - Wyznacz wskaźniki różnoziarnistości i krzywizny oraz skomentuj otrzymane wyniki

LiteraturaLiteratura

� Szymański A. –Wykłady z mechaniki gruntów i budownictwa ziemnego

� WiłunZ. –Zarys geotechniki

� LambeT. W. WhitmanR.V (1976, 1977) Mechanika gruntów,Tom I i II, Arkady, Warszawa

� MyślińskaE. 2001. Laboratoryjne badania gruntów.

Polskie Normy:

� 1.PN-B-02480:1986 – Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów.

2.PN-B-04481:1988 – Grunty budowlane. Badanie próbek gruntu.� 2.PN-B-04481:1988 – Grunty budowlane. Badanie próbek gruntu.

� 3.PN-EN ISO 14688-1:2006 – Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 1: Oznaczanie i opis

� 4.PN-EN ISO 14688-2:2006 – Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 2: Zasady klasyfikowania

Specyfikacje techniczne:

� 1. PKN-CEN ISO/TS 17892-1:2009 – Badania geotechniczne. Badania laboratoryjne gruntów.

Część 1 – Oznaczanie wilgotności.

� 2. PKN-CEN ISO/TS 17892-4:2009 – Badania geotechniczne. Badania laboratoryjne gruntów.

Część 4 – Oznaczanie składu granulometrycznego