(klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ......

32
Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: Waldemar Czy˝ewski Program dopuszczony do u˝ytku szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej na podstawie recenzji mgr. Bogdana Lubiƒskiego i mgr. Grzegorza Stolcmana. Numer w zestawie DKW-4014-292/99.

Transcript of (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ......

Page 1: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

Program nauczania technikiw szkole podstawowej

(klasy IV–VI)

Autor: Waldemar Czy˝ewski

Program dopuszczony do u˝ytku szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej

na podstawie recenzji mgr. Bogdana Lubiƒskiego

i mgr. Grzegorza Stolcmana.Numer w zestawie DKW-4014-292/99.

Page 2: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

Spis treÊci

I. Charakterystyka programu 3

II. Uwagi o realizacji programu 3

III. Szczegó∏owe cele kszta∏cenia 4

IV. Materia∏ nauczania 5

V. Rozk∏ad materia∏u z uwzgl´dnieniem procedur osiàgania celów i osiàgni´ç uczniów 7

VI. Metody oceny osiàgni´ç uczniów 32

Page 3: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

3

I. Charakterystyka programuEdukacja techniczna spe∏nia istotnà rol´ w rozwoju osobowoÊci ucznia. Na lekcjach

techniki uczeƒ zdobywa wiadomoÊci i umiej´tnoÊci, które b´dzie móg∏ wykorzystaçw ˝yciu codziennym. Celem tego przedmiotu w szkole podstawowej jest osiàgni´cieelementarnego poziomu orientacji ogólnotechnicznej. Aby go osiàgnàç, zadaniemnauczyciela i szko∏y jest:1. Doprowadzenie ucznia do poznania i ocenienia swoich cech, mo˝liwoÊci i predys-pozycji technicznych.2. Organizowanie wielostronnej aktywnoÊci technicznej ucznia.

Aby zrealizowaç te zadania, nauczyciel powinien:1. Wpoiç uczniom nawyk bezpiecznego zachowania podczas wykonywania zadaƒ

technicznych indywidualnie i zespo∏owo.2. Nauczyç uczniów skutecznego post´powania w zmieniajàcych si´ sytuacjach tech-

nicznych w ˝yciu codziennym (aspekt pozytywny i negatywny).3. UÊwiadomiç uczniom mo˝liwoÊci rozwijania procesów poznawczych (myÊlenie

techniczne, wyobraênia techniczna, j´zyk techniczny).4. Pomóc uczniom w zrozumieniu potrzeby rozwiàzywania ró˝nego typu problemów

zwiàzanych z technikà (zachowanie schematyczne i oryginalne).5. Pokazaç uczniom wk∏ad twórców i wynalazców w rozwój techniki, a przez to jed-

noczeÊnie w rozwój kultury i cywilizacji.6. Wpoiç uczniom nawyk bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym.

II. Uwagi o realizacji programuPoniewa˝ liczba godzin do realizacji w cyklu trzyletnim wynosi 2 h na dwa przed-

mioty (technika, informatyka), wyboru, w której klasie b´dzie realizowany program,dokonuje szko∏a. JeÊli program b´dzie realizowany w liczbie 2 h na jeden przedmiot,np. w klasie IV jedna h, w klasie VI jedna h, to wówczas zwi´kszonà liczb´ godzinnauczyciel przeznacza na zadania wytwórcze np. wykonanie znaków drogowych dlauczniów z m∏odszych klas.

Realizacja tego programu jest mo˝liwa w ka˝dej szkole, niezale˝nie od tego, czyszko∏a posiada pracowni´ technicznà. Do jego realizacji wystarczy sala lekcyjna,poniewa˝ program zak∏ada, ˝e nauczyciel bazuje na tym, co uczeƒ mo˝e zaobser-wowaç w swoim Êrodowisku w ˝yciu codziennym.

Koniecznym warunkiem realizacji programu jest korzystanie przez ucznia z zeszy-tu çwiczeƒ („Technika i wychowanie komunikacyjne dla szko∏y podstawowej” cz. Ii II, Wyd. Nowa Era, Warszawa 1999). OczywiÊcie, sà równie˝ zagadnienia, którychrealizacja wymaga Êrodków dydaktycznych, np. zestawów do elektrotechniki.

Uczniowie podczas rozwiàzywania ró˝nego typu problemów i zadaƒ poznajàÊrodowisko techniczne cz∏owieka, poznajà i korzystajà z dost´pnych im materia∏ów,narz´dzi, urzàdzeƒ technicznych. Zwracamy uwag´ na kszta∏towanie postaw proeko-logicznych. Program zawiera równie˝ zagadnienia zwiàzane z bezpieczeƒstwem

Page 4: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

4

ruchu drogowego. Rolà nauczyciela jest zorganizowanie zaj´ç w taki sposób, abyuczeƒ zdoby∏ wiadomoÊci, umiej´tnoÊci oraz naby∏ okreÊlone postawy.

III. Szczegó∏owe cele kszta∏cenia:– zapoznanie z zagro˝eniami dla zdrowia i ˝ycia, – kszta∏towanie umiej´tnoÊci bezpiecznego korzystania z wytworów techniki,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci udzielania pierwszej pomocy,– zapoznanie ze znakami bhp, ppo˝., powszechnej informacji,– zapoznanie z zasadami organizacji miejsca pracy indywidualnie,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci organizowania i wykonywania zadaƒ technicznych in-

dywidualnie i zespo∏owo,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci wykorzystania dost´pnych êróde∏ informacji,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci stosowania j´zyka technicznego,– kszta∏towanie umiej tnoÊci analizowania rysunków (techniczne, poglàdowe) i schematów,– zapoznanie z otrzymywaniem papieru, drewna, materia∏ów drewnopochodnych,

tworzyw sztucznych, materia∏ów w∏ókienniczych, metalu,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci przeprowadzenia badaƒ w∏aÊciwoÊci podstawowych

materia∏ów (papier, drewno, materia∏y drewnopochodne, tworzywa sztuczne, ma-teria∏y w∏ókiennicze, metale),

– zapoznanie z zastosowaniem materia∏ów,– zapoznanie ze sposobami zabezpieczenia powierzchni materia∏ów,– zapoznanie z narz´dziami do formowania i dzielenia materia∏ów oraz przyrzàdami

pomiarowymi ze zwróceniem uwagi na prawid∏owe nazwy, – kszta∏towanie umiej´tnoÊci bezpiecznego pos∏ugiwania si´ narz´dziami,– zapoznanie ze sposobami ∏àczenia materia∏ów,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci manualnych podczas wykonywania zadaƒ wytwórczych,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci projektowania w∏asnych koncepcji z uwzgl´dnieniem

wymagaƒ techniczno-u˝ytkowych, estetycznych, ekonomicznych,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci monta˝u obwodów elektrycznych,– poznanie form architektonicznych domów i ich elementów konstrukcyjnych,

sposobów ocieplania,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci estetycznego i funkcjonalnego urzàdzenia mieszkania,– zapoznanie ze sposobami wytwarzania energii elektrycznej (sposoby ekologiczne),– kszta∏towanie umiej´tnoÊci bezpiecznego i ekonomicznego korzystania z instalacji

domowych (elektryczna, wodociàgowo-kanalizacyjna, gazowa, systemy grzewcze),– poznanie zasad racjonalnego ˝ywienia,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci sporzàdzania jad∏ospisu, – zapoznanie ze sposobami przechowywania ˝ywnoÊci,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci korzystania z informacji zawartych w instrukcji obs∏ugi

domowych urzàdzeƒ elektrycznych (pralka, ch∏odziarka, sokowirówka, mikser,odkurzacz, ˝elazko, suszarka do w∏osów),

– zapoznanie z budowà roweru,

Page 5: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

5

– kszta∏towanie postaw proekologicznych,– zapoznanie z wybranymi zawodami,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci oceny swoich zainteresowaƒ i zdolnoÊci technicznych,– kszta∏towanie umiej´tnoÊci bezpiecznego zachowania si´ jako pieszy, pasa˝er, rowerzysta.

IV. Materia∏ nauczania Bhp podczas zaj´ç z techniki. Apteczka pierwszej pomocy. Przyczyny powstawaniapo˝arów, sposoby ich gaszenia. Znaki bhp, ppo˝., ewakuacyjne, powszechnej infor-macji. Podstawowe zasady rysunku technicznego (pismo techniczne, znaki wymia-rowe, rysowanie i wymiarowanie przedmiotu, rysunek poglàdowy a rzut).Pomys∏y – projekty. èród∏a informacji (rysunki, instrukcje, znaki, symbole, zdj´cia,programy komputerowe, np. „Jak to dzia∏a?”).Planowanie i wykonywanie zadaƒ indywidualnie i zespo∏owo.Organizacja miejsca pracy. Porzàdek i dyscyplina w czasie pracy.Otrzymywanie, w∏aÊciwoÊci, zastosowanie wybranych materia∏ów:– papier (rola makulatury),– drewno (rola lasów, zagro˝enia lasów), materia∏y drewnopochodne,– tworzywa sztuczne (toksycznoÊç, sk∏adowanie i unieszkodliwianie odpadów),– materia∏y w∏ókiennicze (znaki konserwacji odzie˝y – wszywki),– metale (zabezpieczenie przed korozjà).Sposoby formowania i dzielenia materia∏ów. Narz´dzia, przybory, przyrzàdy pomia-rowe, ich nazwy, zastosowanie i pos∏ugiwanie si´ nimi.¸àczenie materia∏ów (roz∏àczne, nieroz∏àczne). Wiertarka r´czna (rysunek poglà-dowy, schemat).Zasady racjonalnego ˝ywienia. Opakowania produktów spo˝ywczych. Uk∏adaniejad∏ospisu. Zasady sporzàdzania potraw. Sposoby przechowywania ˝ywnoÊci.Obwody elektryczne – rysunki poglàdowe, schematy. Montowanie obwodów elek-trycznych. Rodzaje obwodów elektrycznych – szeregowy, równoleg∏y.Rodzaje zabudowy mieszkalnej (miasto, wieÊ). Elementy konstrukcyjne domu.Materia∏y budowlane (izolacja cieplna). Winda. Mieszkanie i wyposa˝enie.Wytwarzanie energii elektrycznej (sposoby ekologiczne) i jej przesy∏anie.Budowa, u˝ytkowanie instalacji domowych:– elektrycznej (elektryczne êród∏a Êwiat∏a),– wodociàgowo-kanalizacyjnej,– gazowej,– grzewczych (sposoby ekologiczne).

Rachunek ekonomiczny na przyk∏adzie instalacji domowych (nazwy, zastosowaniemierników).Ogólna budowa, instrukcja obs∏ugi, u˝ytkowanie, tabliczka znamionowa urzàdzeƒgospodarstwa domowego (pralka, ch∏odziarka, sokowirówka, mikser, odkurzacz, ˝e-lazko, suszarka do w∏osów).

Page 6: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

Zawody zwiàzane z: leÊnictwem, przemys∏em chemicznym, przemys∏em odzie˝o-wym, hutnictwem, naprawà instalacji domowych, naprawà urzàdzeƒ gospodarstwadomowego. Rower – budowa, warunki techniczne, przek∏adnia ∏aƒcuchowa, instalacja elektryczna.Bezpieczeƒstwo ruchu drogowego:– droga i jej elementy, rodzaje dróg,– zachowanie si´ pieszych, pasa˝erów, pojazdów, rowerzystów,– zasady poruszania si´ po drodze,– przepisy porzàdkowe dotyczàce rowerzystów,– manewry wykonywane przez rowerzystów,– wypadki na drodze,– udzielanie pierwszeƒstwa przejazdu,– znaki drogowe pionowe, poziome.

Page 7: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

NNrr

lleekkcc

jjii

1. 2.

TTeemm

aatt llee

kkccjjii

UUww

aaggii oo

rreeaa

lliizzaacc

jjii

Zap

ozna

nie

z pr

ogra

mem

.O

mów

ieni

e re

gula

min

uib

hp n

a le

kcja

ch

Zap

ozna

nie

z in

stru

kcjà

pp

o˝. i

ew

aku

acyj

PPrroocc

eedduurr

yy ooss

iiąąggaa

nniiaa

cceellóó

ww

– an

aliz

owan

ie s

ytu

acji

mog

àcyc

h pr

owad

ziç

do

zagr

o˝en

ia z

dro

wia

i˝yc

ia

– u

dzi

elan

ie p

ierw

szej

po

moc

y

– ok

reÊl

enie

prz

yczy

n po

wst

awan

ia p

o˝ar

ów o

raz

spos

obów

ich

gasz

enia

okre

Êlen

ie z

asad

po

st´p

owan

ia p

odcz

as

po˝a

ru w

dom

u

OOssii

ąąggnnii

ęęcciiaa

uucczz

nniióóww

Ucz

eƒ w

ie:

– gd

zie

z te

chni

kà s

potk

a si

´ w

˝yc

iu

cod

zien

nym

– ja

kie

zasa

dy b

ezpi

ecze

ƒstw

a ob

owià

zujà

pod

czas

zaj

´ç–

gdzi

e zn

ajd

uje

si´

apt

eczk

a pi

erw

szej

pom

ocy

– ja

kie

wym

agan

ia i

spos

ób o

ceni

ania

b´d

zie

stos

owa∏

nau

czyc

iel

Ucz

eƒ u

mie

:–

stos

owaç

zas

ady

bezp

iecz

nej p

racy

– u

dzi

eliç

pie

rwsz

ej p

omoc

y pr

zysk

alec

zeni

u–

okre

Êliç

kry

teri

a oc

en z

tech

niki

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà p

rzyc

zyny

po˝

arów

– ja

kie

sà s

poso

by g

asze

nia

po˝a

rów

– gd

zie

znaj

du

je s

i´ in

stru

kcja

ppo

˝.,

ewak

uac

yjna

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

zas

ady

post

´pow

ania

po

dcz

as p

o˝ar

u w

dom

u

TTrreeśś

ccii nn

aauucczz

aanniiaa

Prz

epis

y bh

p po

dcz

asza

j´ç

i reg

ula

min

pr

acow

ni. A

ptec

zka

pier

wsz

ej p

omoc

y

Prz

yczy

ny p

owst

awan

iapo

˝aró

w. S

poso

byga

szen

ia

7

VI.

Roz

k∏a

d m

ater

ia∏u

z u

wzg

l´d

nie

nie

m o

siàg

ni´

ç u

czn

iów

(2 h

w c

iàgu

trze

ch la

t nau

ki)

Uw

aga:

JeÊl

i na

tech

nik´

prz

ezna

czon

o 1

h w

cià

gu tr

zech

lat n

auki

, to

wów

czas

nau

czyc

iel u

stal

a,kt

óre

zaga

dni

enia

b´d

à ∏à

czon

e.

Page 8: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

3.

4. 5. 6.

Zna

czen

ie k

szta

∏tu

, bar

w,

treÊ

ci z

nakó

w b

hp

Okr

eÊle

nie

znac

zeni

azn

aków

info

rmac

yjny

ch

Rys

owan

ie, w

ymia

row

a-ni

e pr

zed

mio

tu –

rys

une

kte

chni

czny

Pap

ier

– ot

rzym

ywan

ie,

bad

anie

w∏a

Êciw

oÊci

– pr

zypo

rzàd

kow

anie

kszt

a∏tu

, bar

wy

do

treÊ

ci z

naku

– ro

zpoz

naw

anie

zna

ków

pow

szec

hnej

info

rmac

ji

– po

s∏u

giw

anie

si´

pis

mem

tech

nicz

nym

– pr

zypo

rzàd

kow

anie

rzu

tupr

osto

kàtn

ego

do

rysu

nku

pogl

àdow

ego

– u

zupe

∏nia

nie

rysu

nku

te

chni

czne

go

– pr

ezen

tacj

a ot

rzym

ywan

ia p

apie

ru–

okre

Êlen

ie r

oli m

aku

latu

ry

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà r

odza

je z

nakó

w, k

szta

∏t,

barw

y–

gdzi

e si

´ zn

ajd

ujà

zna

ki te

go ty

pu

Ucz

eƒ u

mie

:–

zast

osow

aç o

dpo

wie

dni

e ba

rwy

– ok

reÊl

iç tr

eÊç

dan

ego

znak

u

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ki je

st k

szta

∏t, b

arw

y zn

aków

– gd

zie

znak

i teg

o ty

pu s

i´ z

najd

ujà

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

treÊ

ç d

aneg

o zn

aku

Ucz

eƒ w

ie:

– d

lacz

ego

istn

ia∏a

pot

rzeb

a w

prow

adze

nia

rysu

nku

i pi

sma

tech

nicz

nego

– ja

kie

sà z

asad

y rz

uto

wan

ia

pros

tokà

tneg

o, w

ymia

row

ania

Ucz

eƒ u

mie

:–

pos∏

ugi

waç

si´

pis

mem

tech

nicz

nym

(l

iter

y d

u˝e

)–

przy

porz

àdko

waç

rzu

t do

rysu

nku

po

glàd

oweg

o–

uzu

pe∏n

iç r

ysu

nek

tech

nicz

ny

prze

dm

iotu

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

suro

wce

s∏u

˝à d

o pr

odu

kcji

papi

eru

– ja

ki je

st s

posó

b ot

rzym

ywan

ia p

apie

ru

Zna

ki b

hp, p

po˝.

, ew

aku

acyj

ne

Zna

ki p

owsz

echn

ej

info

rmac

ji

Pod

staw

owe

zasa

dy

rysu

nku

tech

nicz

nego

(pis

mo

tech

nicz

ne, z

naki

wym

iaro

we,

rys

owan

ieiw

ymia

row

anie

pr

zed

mio

tu, r

ysu

nek

pogl

àdow

y a

rzu

t)

Otr

zym

ywan

ie,

w∏a

Êciw

oÊci

wyb

rany

chm

ater

ia∏ó

w –

pap

ier

(rol

a m

aku

latu

ry)

8

Page 9: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

7. 8.

Wyc

inan

ie, f

orm

owan

ie,

skle

jani

e cz

´Êci

mak

iety

–pr

zeja

zd k

olej

owy

Okr

eÊle

nie

znac

zeni

aiz

agro

˝eni

a la

sów

– ba

dan

ie o

kreÊ

lony

chw

∏aÊc

iwoÊ

ci p

apie

ru–

spor

zàd

zani

e z

obse

rwac

jino

tate

k i i

ch a

naliz

a

– pr

zygo

tow

anie

in

dyw

idu

alne

go

mie

jsca

pra

cy–

okre

Êlen

ie n

azw

nar

z´d

zi,

przy

boró

w o

raz

ich

prze

z-na

czen

ia–

bezp

iecz

ne p

os∏u

giw

anie

si´

narz

´dzi

ami

– w

ykon

anie

mak

iety

– ok

reÊl

enie

rol

i iza

gro˝

eƒla

su–

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. le

Ênik

– ja

kie

sà n

azw

y i z

asto

sow

anie

pa

pier

u

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

zw

iàze

k po

mi´

dzy

m

aku

latu

rà a

iloÊ

cià

Êci´

tych

drz

ew–

dok

onaç

wyb

oru

narz

´dzi

a,

spos

obu

∏àcz

enia

do

dan

ego

rod

zaju

pap

ieru

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà ê

ród

∏a in

form

acji

potr

zebn

ej

do

wyk

onan

ia z

adan

ia (

rysu

nek,

inst

rukc

ja p

ost´

pow

ania

)–

jaki

e na

rz´d

zie

zast

osow

aç d

o pr

acy

– ja

ki k

lej z

asto

sow

aç d

o po

∏àcz

enia

– ja

kie

sà z

asad

y or

gani

zacj

i mie

jsca

pr

acy

Ucz

eƒ u

mie

:–

znal

eêç

info

rmac

je p

otrz

ebne

do

wyk

onan

ia z

adan

ia–

praw

id∏o

wo

zorg

aniz

owaç

mie

jsce

prac

y–

bezp

iecz

nie

pos∏

ugi

waç

si´

narz

´dzi

em–

praw

id∏o

wo

zagi

àç i

skle

iç m

ater

ia∏

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st r

ola

lasu

– ja

kie

sà z

agro

˝eni

a la

su–

jaki

e sà

drz

ewa

(liÊ

cias

te, i

glas

te)

– ja

ka je

st b

udow

a w

ewn´

trzn

a dr

ewna

– ja

kie

zaw

ody

zwià

zane

z la

sem

, ot

rzym

ywan

iem

dre

wna

èró

d∏a

info

rmac

ji (r

ysu

nki,

inst

rukc

je).

Spos

oby

form

owan

ia, d

ziel

enia

mat

eria

∏ów

. Nar

z´d

zia,

ic

h na

zwy

i zas

toso

wan

ie,

pos∏

ugi

wan

ie s

i´ n

imi.

Org

aniz

acja

indy

wid

ualn

ego

mie

jsca

pra

cy. P

orzà

dek

idys

cypl

ina

w c

zasi

epr

acy

Dre

wno

(ro

la, z

agro

˝eni

ala

sów

). W

ybra

ne z

awod

yzw

iàza

ne z

leÊn

ictw

em

9

Page 10: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

9. 10.

Otr

zym

ywan

ie d

rew

na,

mat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

ch

Bad

anie

w∏a

Êciw

oÊci

dre

wna

i m

ater

ia∏ó

wd

rew

nopo

chod

nych

– pr

ezen

tacj

a ot

rzym

ywan

ia

dre

wna

, mat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

ch–

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. p

ilarz

– ba

dan

ie o

kreÊ

lony

chw

∏aÊc

iwoÊ

ci d

rew

na,

mat

eria

∏ów

dre

wno

-po

chod

nych

– sp

orzà

dza

nie

zob

serw

acji

nota

tek

i ich

ana

liza

Ucz

eƒ u

mie

:–

rozr

ó˝ni

ç zn

acze

nia

lasó

w

(gos

pod

arcz

e, z

dro

wot

no-

-rek

reac

yjne

, prz

yrod

nicz

e)–

odpo

wie

dni

o za

chow

aç s

i´ w

lesi

e–

wsk

azaç

ró˝

nic´

mi´

dzy

drz

ewem

a

dre

wne

m

Ucz

eƒ w

ie:

– w

jaki

spo

sób

z d

rew

na o

trzy

mu

je

si´

pó∏f

abry

katy

dre

wna

– ja

kie

sà s

poso

by s

usz

enia

dre

wna

– ja

ka je

st r

ó˝ni

ca m

i´d

zy d

rew

nem

a

mat

eria

∏em

dre

wno

poch

odny

m–

jaki

ch su

bsta

ncji

u˝yw

a si

do

prod

ukcji

mat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

ch

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyr

ó˝ni

ç su

bsta

ncje

eko

logi

czne

u˝y

tedo

pro

dukc

ji m

ater

ia∏ó

wdr

ewno

poch

odny

ch–

poró

wna

ç d

rew

no z

mat

eria

∏em

drew

nopo

chod

nym

Ucz

eƒ w

ie:

– na

czy

m p

oleg

a or

gani

zow

anie

prac

y w

zes

pole

– d

lacz

ego

istn

ieje

pot

rzeb

apr

zepr

owad

zeni

a ba

daƒ

w∏a

Êciw

oÊci

mat

eria

∏u–

jaki

e ce

chy

zalic

za s

i´ d

ow

∏aÊc

iwoÊ

ci d

rew

na i

mat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

ch–

jaki

e sà

spo

soby

wyk

aƒcz

ania

pow

ierz

chni

dre

wni

anyc

h

Otr

zym

ywan

ie d

rew

na,

mat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

chZ

awod

y zw

iàza

nez

leÊn

ictw

em

Plan

owan

ie i

wyk

onyw

anie

zad

aƒ z

espo

∏ow

o.W

∏aÊc

iwoÊ

ci w

ybra

nych

mat

eria

∏ów

– d

rew

no,

mat

eria

∏y d

rew

nopo

chod

neor

az ic

h za

stos

owan

ie

10

Page 11: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

11.

12.

Zas

toso

wan

ie n

arz´

dzi

,pr

zyrz

àdów

pom

iaro

wyc

hi p

rzyb

orów

Po∏

àcze

nia

elem

entó

wd

rew

nian

ych.

Bu

dow

aiz

asad

a d

zia∏

ania

w

iert

arki

r´c

znej

– ok

reÊl

enie

naz

w n

arz´

dzi

,pr

zyrz

àdów

pom

iaro

wyc

h,pr

zybo

rów

ora

z ic

h pr

zezn

acze

nia

– po

kaza

nie

spos

obów

∏àcz

enia

mat

eria

∏ów

d

rew

nian

ych

– po

rów

nani

e ry

sunk

u

pogl

àdow

ego

i sch

emat

u–

rozr

ó˝ni

anie

prz

ek∏a

dni

Ucz

eƒ u

mie

:–

zorg

aniz

owaç

pra

c´ w

zes

pole

– pr

zepr

owad

ziç

bad

ania

i om

ówiç

w∏a

Êciw

oÊci

dre

wna

i m

ater

ia∏ó

wd

rew

nopo

chod

nych

– pr

zypo

rzàd

kow

aç g

atu

nek

dre

wna

do

dan

ego

prze

dm

iotu

– ok

reÊl

iç z

asto

sow

anie

dre

wna

imat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

ch

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà n

azw

y na

rz´d

zi, p

rzyr

zàdó

wpo

mia

row

ych

i prz

ybor

ów,

– kt

óre

narz

´dzi

a i p

rzyb

ory

wym

agaj

à os

trze

nia

Ucz

eƒ u

mie

:–

dob

raç

narz

´dzi

a, p

rzyr

zàd

y po

mia

row

e i p

rzyb

ory

w z

ale˝

noÊc

iod

pot

rzeb

tech

nolo

gicz

nych

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà z

asad

y w

ykon

ywan

ia

po∏à

czeƒ

ele

men

tów

dre

wni

anyc

h–

jaki

e ru

chy

pow

inno

wyk

onyw

wie

rt∏o

prz

y w

ierc

eniu

otw

orów

– ja

ka je

st b

ud

owa

wie

rtar

ki–

na c

zym

pol

ega

kons

erw

acja

wie

rtar

ki

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

kol

ejno

Êç p

ost´

pow

ania

prz

ykl

ejen

iu e

lem

entó

w d

rew

nian

ych

– ok

reÊl

iç z

wià

zek

pom

i´d

zy Ê

red

nicà

ot

wor

u a

Êre

dni

cà w

kr´t

a–

prze

dst

awiç

gra

ficz

nie

sym

bole

pr

zek∏

adni

z´b

atyc

h

Spos

oby

form

owan

iaid

ziel

enia

mat

eria

∏ów

.N

arz´

dzi

a, p

rzyr

zàd

ypo

mia

row

e i p

rzyb

ory,

ich

nazw

y i z

asto

sow

anie

¸àc

zeni

e m

ater

ia∏ó

w(r

oz∏à

czne

, nie

roz∏

àczn

e).

Wie

rtar

ka r

´czn

a (r

ysu

nek

pogl

àdow

y, s

chem

at)

11

Page 12: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

13.

14.

Pow

tórz

enie

wia

dom

oÊci

–d

rew

no i

mat

eria

∏yd

rew

nopo

chod

ne

Otr

zym

ywan

ie tw

orzy

wsz

tucz

nych

. Bad

anie

w∏a

Êciw

oÊci

– pr

ezen

tacj

a ot

rzym

ywan

iatw

orzy

w s

ztu

czny

ch–

bad

anie

okr

eÊlo

nych

w∏a

Êciw

oÊci

twor

zyw

sztu

czny

ch–

bezp

iecz

ne p

os∏u

giw

anie

si´

narz

´dzi

ami

– sp

orzà

dza

nie

zob

serw

acji

nota

tek

i ich

ana

liza

Ucz

eƒ p

owin

ien

wie

dzi

eç i

um

ieç:

– ok

reÊl

iç r

ol´

i zag

ro˝e

nia

lasó

w–

jaki

e sà

rod

zaje

drz

ew

– w

jaki

spo

sób

otrz

ymu

jem

y d

rew

no

i mat

eria

∏y d

rew

nopo

chod

ne–

jaki

e sà

gat

unk

i dre

wna

imat

eria

∏ów

dre

wno

poch

odny

ch–

okre

Êliç

w∏a

Êciw

oÊci

dre

wna

i m

ater

ia∏ó

w d

rew

nopo

chod

nych

– na

zwaç

nar

z´d

zia

i prz

ybor

y–

okre

Êliç

pod

obie

ƒstw

a i r

ó˝ni

ce

pom

i´d

zy d

rew

nem

a m

ater

ia∏a

mi

dre

wno

poch

odny

mi

Ucz

eƒ w

ie:

– w

jaki

spo

sób

otrz

ymu

je s

twor

zyw

a sz

tucz

ne–

jaki

ch s

ubs

tanc

ji u

˝yw

a si

´ d

o pr

odu

kcji

twor

zyw

szt

ucz

nych

– ja

kie

sà n

azw

y po

dst

awow

ych

twor

zyw

szt

ucz

nych

ora

z ic

h sy

mbo

le–

co to

zna

czy,

˝e

twor

zyw

a sz

tucz

ne

sà to

ksyc

zne

Ucz

eƒ u

mie

:–

dob

raç

narz

´dzi

a d

o ro

dza

ju

twor

zyw

szt

ucz

nych

– ok

reÊl

iç k

olej

noÊç

pos

t´po

wan

iapr

zy k

leje

niu

twor

zyw

szt

ucz

nych

– d

obra

ç sp

osób

∏àcz

enia

do

rod

zaju

tw

orzy

wa

sztu

czne

go

Pod

sum

owan

ie

wia

dom

oÊci

i u

mie

j´tn

oÊci

– fo

rma

do

wyb

oru

pr

zez

nau

czyc

iela

, np.

:ro

zwià

zyw

anie

krz

y˝ów

ek

Otr

zym

ywan

ieiw

∏aÊc

iwoÊ

ci

wyb

rany

ch m

ater

ia∏ó

w:

– tw

orzy

wa

sztu

czne

(tok

sycz

noÊç

).N

arz´

dzi

a, ic

h na

zwy

izas

toso

wan

ie,

pos∏

ugi

wan

ie s

i´ n

imi

12

Page 13: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

15.

16.

Okr

eÊle

nie

zale

t i w

adtw

orzy

w s

ztu

czny

ch

Otr

zym

ywan

ie i

bad

anie

w∏a

Êciw

oÊci

w∏ó

kien

– po

rów

nani

e sp

osob

usk

∏ad

owan

ia i

uni

eszk

odli-

wia

nia

odpa

dów

– gr

afic

zne

prze

dst

awie

nie

zu˝y

cia

ener

gii e

lekt

rycz

nej

przy

pro

du

kcji

twor

zyw

sztu

czny

ch i

met

ali

– pr

ezen

tacj

a ot

rzym

ywan

ia m

ater

ia∏ó

ww

∏óki

enni

czyc

h–

bad

anie

okr

eÊlo

nych

w∏a

Êciw

oÊci

mat

eria

∏ów

w∏ó

kien

nicz

ych

– sp

orzà

dza

nie

zob

serw

acji

nota

tek

i ich

ana

liza

– pr

ezen

tacj

a w

ybra

nych

zaw

odów

, np.

prz

àdka

Ucz

eƒ w

ie:

– gd

zie

twor

zyw

a sz

tucz

ne z

nala

z∏y

zast

osow

anie

– w

jaki

spo

sób

sk∏a

du

je s

i´iu

nies

zkod

liwia

od

pad

y

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyr

ó˝ni

ç za

lety

i w

ady

twor

zyw

sz

tucz

nych

– w

skaz

aç n

ajba

rdzi

ej e

kolo

gicz

ny s

posó

bpr

zetw

arza

nia

twor

zyw

szt

uczn

ych

– pr

zed

staw

iç g

rafi

czni

e zu

˝yci

een

ergi

i ele

ktry

czne

j prz

y pr

odu

kcji

ró˝n

ych

mat

eria

∏ów

(tw

orzy

wa

sztu

czne

, met

ale)

Ucz

eƒ w

ie:

– kt

óre

w∏ó

kna

sà n

atu

raln

e,

a kt

óre

chem

iczn

e–

jak

pow

staj

e tk

anin

a i d

zian

ina

Ucz

eƒ u

mie

:–

przy

porz

àdko

waç

rod

zaj w

∏ókn

ad

oce

ch c

hara

kter

ysty

czny

ch

i zas

toso

wan

ia–

wyk

onaç

pro

ste

czyn

noÊc

i pod

czas

ba

dan

ia w

∏aÊc

iwoÊ

ci w

∏óki

en–

sfor

mu

∏ow

aç o

bser

wac

je

na p

odst

awie

prz

epro

wad

zony

chba

daƒ

Zas

toso

wan

ie tw

orzy

wsz

tucz

nych

. Sk∏

adow

anie

i u

nies

zkod

liwia

nie

odpa

dów

Otr

zym

ywan

ie i

bad

anie

w∏a

Êciw

oÊci

mat

eria

∏ów

w∏ó

kien

nicz

ych.

Zaw

ody

zwià

zane

z

prze

mys

∏em

odzi

e˝ow

ym

13

Page 14: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

17.

18.

Roz

pozn

awan

ie z

nakó

wd

otyc

zàcy

ch k

onse

rwac

jiod

zie˝

y. Z

asto

sow

anie

odzi

e˝y

ochr

onne

j

Otr

zym

ywan

ie s

tali

i˝el

iwa.

Zab

ezpi

ecze

nie

prze

d k

oroz

– od

czyt

ywan

ie s

ymbo

li d

otyc

zàcy

ch k

onse

rwac

jiod

zie˝

y

– pr

ezen

tacj

a ot

rzym

ywan

ia m

etal

i–

poka

zani

e pr

zyk∏

adów

zabe

zpie

czan

ia m

etal

i–

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. in

˝yni

er

met

alu

rg, h

utn

ik

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

info

rmac

je d

otyc

zàce

od

zie˝

y pr

zed

staw

iajà

sym

bole

gra

ficz

ne–

w ja

kich

zaw

odac

h po

trze

bna

jest

od

zie˝

och

ronn

a

Ucz

eƒ u

mie

:–

korz

ysta

ç z

info

rmac

ji u

mie

szcz

onyc

h na

wsz

ywka

ch–

scha

rakt

eryz

owaç

cec

hy o

dzi

e˝y

ochr

onne

j i u

zasa

dni

ç je

j zas

toso

wan

ie

Ucz

eƒ w

ie:

– w

jaki

ej p

osta

ci w

yst´

pujà

met

ale

w

sko

rupi

e zi

emsk

iej

– na

czy

m p

oleg

a ko

rozj

a m

etal

i–

jaki

e in

form

acje

zam

iesz

czon

e sà

na

opak

owan

iach

far

b–

jaki

e sà

zas

ady

obow

iàzu

jàce

po

dcz

as m

alow

ania

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyj

aÊni

ç is

tot´

otr

zym

ywan

ia s

tali

i˝el

iwa

z ru

dy

– u

stal

iç k

olej

noÊç

obo

wià

zujà

pod

czas

zab

ezpi

ecza

nia

met

ali

prze

d k

oroz

Zna

ki d

otyc

zàce

ko

nser

wac

ji od

zie˝

y–

wsz

ywki

. Mat

eria

∏yw

∏óki

enni

cze

–za

stos

owan

ie

Otr

zym

ywan

ie m

etal

i.Z

abez

piec

zeni

e pr

zed

kor

ozjà

.Z

awod

y zw

iàza

ne

zhu

tnic

twem

14

Page 15: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

19.

20.

21.

Bad

anie

w∏a

Êciw

oÊci

m

etal

i

Pow

tórz

enie

prz

ero-

bion

ego

mat

eria

∏u

– m

etal

e

Okr

eÊle

nie

gru

p pr

odu

k-tó

w s

po˝y

wcz

ych.

Zan

iecz

yszc

zeni

a˝y

wno

Êci

– ba

dan

ie o

kreÊ

lony

chw

∏aÊc

iwoÊ

ci m

etal

i–

okre

Êlen

ie n

azw

nar

z´d

ziip

rzyb

orów

ora

z ic

h pr

zezn

acze

nia

– be

zpie

czne

pos

∏ugi

wan

ie s

i´na

rz´d

ziam

i–

spor

zàd

zani

e z

obse

rwac

jino

tate

k i i

ch a

naliz

a

– po

kaza

nie

przy

k∏ad

ówra

cjon

alne

go o

d˝y

wia

nia

– w

ykry

wan

ie s

zkod

liwyc

hd

odat

ków

che

mic

znyc

hw

˝yw

noÊc

i –

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. te

chno

log

˝yw

ieni

a, k

uch

arz

Ucz

eƒ w

ie:

– d

lacz

ego

istn

ieje

pot

rzeb

a pr

zepr

owad

zeni

a ba

daƒ

w∏a

Êciw

oÊci

– ja

kie

cech

y za

licza

si´

d

o w

∏aÊc

iwoÊ

ci m

etal

i

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyk

onaç

doÊ

wia

dcz

enia

wed

∏ug

pod

anej

inst

rukc

ji–

prze

wid

zieç

rez

ult

at d

oÊw

iad

czen

ia–

omów

iç w

∏aÊc

iwoÊ

ci m

etal

i–

okre

Êliç

zas

toso

wan

ie m

etal

i–

nazw

aç n

arz´

dzi

a i p

rzyb

ory,

okre

Êliç

ich

zast

osow

anie

Ucz

eƒ p

owin

ien

wie

dzi

eç i

um

ieç:

– ja

kie

sà n

azw

y m

etal

i–

w ja

ki s

posó

b ot

rzym

uje

my

met

ale

– na

zwaç

nar

z´d

zia

i prz

ybor

y–

okre

Êliç

w∏a

Êciw

oÊci

met

ali o

raz

ich

zast

osow

anie

Ucz

eƒ w

ie:

– na

czy

m p

oleg

a ra

cjon

alne

od˝y

wia

nie

– co

to z

nacz

y ˝y

wno

Êç e

kolo

gicz

na–

z ja

kich

mat

eria

∏ów

wyk

onan

esà

opak

owan

ia p

rod

ukt

ówsp

o˝yw

czyc

h–

jaki

e za

wod

y zw

iàza

ne s

à z

prze

mys

∏em

spo

˝yw

czym

– ja

kie

info

rmac

je z

awar

te s

à na

opa

kow

ania

ch p

rod

ukt

ów

spo˝

ywcz

ych

W∏a

Êciw

oÊci

wyb

rany

chm

ater

ia∏ó

w –

met

ale

oraz

ich

zast

osow

anie

.N

arz´

dzi

a i p

rzyb

ory,

ich

nazw

y i z

asto

sow

anie

Pod

sum

owan

ie

wia

dom

oÊci

i u

mie

j´tn

oÊci

–fo

rma

do

wyb

oru

pr

zez

nau

czyc

iela

, np

. roz

wià

zyw

anie

krzy

˝ów

ek

Zas

ady

racj

onal

nego

˝yw

ieni

a. O

pako

wan

iapr

odu

któw

. Wyb

rane

zaw

ody

15

Page 16: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

22.

23.

Pla

now

anie

˝yw

ieni

a.U

k∏ad

anie

jad

∏osp

isu

Prz

ypom

nien

ie e

lem

entó

wi s

ymbo

li –

obw

ód

elek

tryc

zny

– sp

orzà

dza

nie

praw

id∏o

weg

oja

d∏o

spis

u–

okre

Êlen

ie z

asad

sp

orzà

dza

nia

potr

aw–

dob

iera

nie

spos

obu

pr

zech

owyw

ania

˝yw

noÊc

id

o pr

odu

ktu

– an

aliz

owan

ie p

rost

ego

obw

odu

ele

ktry

czne

go

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

rol

´ pr

odu

któw

zal

ecan

ych

w r

acjo

naln

ym ˝

ywie

niu

– pr

zypo

rzàd

kow

aç n

azw

y pr

oduk

tów

sp

o˝yw

czyc

h do

rod

zaju

opa

kow

ania

– od

czyt

aç i

wyk

orzy

staç

info

rmac

je

um

iesz

czon

e na

opa

kow

ania

ch

prod

ukt

ów s

po˝y

wcz

ych

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà z

asad

y pl

anow

ania

˝y

wie

nia

z u

wzg

l´d

nien

iem

as

pekt

u e

kono

mic

zneg

o–

jaki

e sà

spo

soby

prz

echo

wyw

ania

˝yw

noÊc

i

Ucz

eƒ u

mie

:–

dob

raç

prod

ukt

y ze

wzg

l´d

u n

a po

r´ r

oku

ocen

iç ja

d∏o

spis

z u

wzg

l´d

nien

iem

as

pekt

u z

dro

wot

nego

, est

etyc

zneg

o,ek

onom

iczn

ego

– d

obra

ç sp

osób

prz

echo

wyw

ania

˝yw

noÊc

i do

prod

ukt

u

Ucz

eƒ w

ie:

– co

to je

st o

bwód

ele

ktry

czny

– ja

kie

sà s

ymbo

le g

rafi

czne

el

emen

tów

obw

odu

ele

ktry

czne

go–

co to

jest

od

bior

nik

ener

gii

elek

tryc

znej

, êró

d∏o

ene

rgii

elek

-tr

yczn

ej, p

rzew

ody

∏àcz

àce

obw

ód

Uk∏

adan

ie ja

d∏o

spis

u.

Zas

ady

spor

zàd

zani

apo

traw

. Spo

soby

pr

zech

owyw

ania

˝yw

noÊc

i

Obw

ody

elek

tryc

zne

–ry

sunk

i pog

làd

owe,

sche

mat

y

16

Page 17: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

24.

25.

Mon

tow

anie

obw

odów

szer

egow

ych

Por

ówny

wan

ie

obw

odów

sze

rego

wyc

hir

ówno

leg∏

ych

– m

onto

wan

ie o

bwod

ów

elek

tryc

znyc

h

– ok

reÊl

enie

ró˝

nic

pom

i´d

zyob

wod

em s

zere

gow

ymir

ówno

leg∏

ym

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyj

aÊni

ç zw

iàze

k po

mi´

dzy

sy

mbo

lam

i gra

ficz

nym

i ele

men

tów

ob

wod

u a

sch

emat

em o

bwod

u–

przy

porz

àdko

waç

wyg

làd

elem

entu

ob

wod

u do

jego

sym

bolu

gra

ficzn

ego

Ucz

eƒ w

ie:

– na

czy

m p

oleg

a or

gani

zacj

a pr

acy

w z

espo

le–

jaki

e sà

spo

soby

zam

iany

ene

rgii

elek

tryc

znej

na

inny

rod

zaj e

nerg

ii–

co to

prze

wod

niki

i iz

olat

ory

Ucz

eƒ u

mie

:–

zorg

aniz

owaç

pra

c´ w

zes

pole

– zb

udow

aç o

bwód

prà

du e

lekt

rycz

nego

– u

zupe

∏niç

sch

emat

obw

odu

prà

du

el

ektr

yczn

ego

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà s

poso

by ∏à

czen

ia

odbi

orni

ków

ene

rgii

elek

tryc

znej

– ja

kie

elem

enty

wch

odzà

w s

k∏ad

d

aneg

o ob

wod

u e

lekt

rycz

nego

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyk

azaç

, jak

a je

st r

ó˝ni

ca m

i´d

zy

obw

odem

sze

rego

wym

a

rów

nole

g∏ym

– u

zupe

∏niç

sch

emat

obw

odu

(s

zere

gow

y, r

ówno

leg∏

y)

Mon

tow

anie

obw

odów

elek

tryc

znyc

h

Rod

zaje

obw

odów

el

ektr

yczn

ych

– sz

ereg

owe

irów

nole

g∏e

17

Page 18: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

26.

27.

Roz

ró˝n

iani

e fo

rmar

chit

ekto

nicz

nych

dom

ów

Kon

stru

kcja

dom

u–

rozp

ozna

wan

ie

elem

entó

w. B

ud

owa,

u˝y

tkow

anie

win

dy

– ro

zpoz

naw

anie

for

mar

chit

ekto

nicz

nych

bud

ynkó

w m

iesz

kaln

ych

– pr

ezen

tacj

a w

ybra

nych

zaw

odów

, np.

arc

hite

kt,

in˝y

nier

-kon

stru

ktor

,m

ura

rz

– ro

zró˝

nian

ie e

lem

etów

ko

nstr

ukc

yjny

ch b

ud

ynkó

wm

iesz

kaln

ych

(mat

eria

∏ybu

dow

lane

– iz

olac

jaci

epln

a)–

omów

ieni

e bu

dow

y w

ind

y–

okre

Êlen

ie z

asad

u

˝ytk

owan

ia w

ind

y

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

form

y ar

chit

ekto

nicz

ne

znaj

du

jà s

i´ w

mie

Êcie

i na

wsi

– ja

kie

sà e

tapy

bu

dow

y d

omu

– ja

kieg

o ty

pu d

omy

znaj

du

jà s

i´w

jego

mie

jsco

woÊ

ci

Ucz

eƒ u

mie

:–

do

dan

ego

etap

u b

ud

owy

dom

u

przy

porz

àdko

waç

zaw

ody

– sc

hara

kter

yzow

aç f

orm

y ar

chit

ekto

nicz

ne d

omów

Ucz

eƒ w

ie:

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ d

om–

z ja

kich

mat

eria

∏ów

bu

dow

ane

sà d

omy

– na

czy

m p

oleg

a oc

iepl

enie

Êci

any

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ w

ind

a i j

aka

jest

ich

rola

Ucz

eƒ u

mie

:–

rozp

ozna

ç el

emen

ty k

onst

rukc

yjne

d

omu

– ok

reÊl

iç w

∏aÊc

iwoÊ

ci m

ater

ia∏ó

w

bud

owla

nych

– op

isaç

zas

ady

zach

owan

ia s

w w

ind

zie

Rod

zaje

zab

ud

owy

mie

szka

lnej

(m

iast

o, w

ieÊ)

.W

ybra

ne z

awod

y

Ele

men

ty k

onst

rukc

yjne

dom

u. M

ater

ia∏y

bud

owla

ne (

izol

acja

ciep

lna)

. Win

da

18

Page 19: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

28.

29.

Ana

lizow

anie

pla

nupo

ziom

ego

mie

szka

nia

Wyt

war

zani

e en

ergi

i el

ektr

yczn

ej i

jej

prze

sy∏a

nie

– na

ryso

wan

ie w

ypos

a˝en

iam

iesz

kani

a z

zast

osow

anie

msy

mbo

li ga

ficz

nych

– ok

reÊl

enie

wyk

oƒcz

enia

pod

∏ogi

, Êci

an, d

rzw

i iok

ien

– om

ówie

nie

spos

obów

w

ytw

arza

nia

ener

gii

elek

tryc

znej

(sp

osob

y ek

olog

iczn

e) i

jej p

rzes

y∏an

ied

o d

omu

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st r

ola

plan

u p

ozio

meg

o m

iesz

kani

a–

jaki

e sà

sym

bole

gra

ficzn

e do

tycz

àce

wyp

osa˝

enia

i urz

àdze

nia

mie

szka

nia

Ucz

eƒ u

mie

:–

rozp

ozna

ç pr

zezn

acze

nie

pom

iesz

czeƒ

– ro

zpoz

naç

um

iejs

cow

ieni

e d

rzw

iio

kien

– ob

liczy

ç po

wie

rzch

ni´

mie

szka

nia

– za

proj

ekto

waç

wyp

osa˝

enie

mie

szka

nia

z za

stos

owan

iem

sy

mbo

li gr

afic

znyc

h–

okre

Êliç

wyk

oƒcz

enie

pod

∏ogi

, Êci

an,

drz

wi i

oki

en

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà s

poso

by w

ytw

arza

nia

ener

gii e

lekt

rycz

nej

– kt

óry

spos

ób w

ytw

arza

nia

ener

gii

elek

tryc

znej

jest

naj

bard

ziej

ro

zpow

szec

hnio

ny w

Pol

sce

– kt

óre

spos

oby

wyt

war

zani

a en

ergi

i el

ektr

yczn

ej s

à ek

olog

iczn

e

Ucz

eƒ u

mie

:–

scha

rakt

eryz

owaç

spo

soby

w

ytw

arza

nia

ener

gii e

lekt

rycz

nej

oraz

wyj

aÊni

ç, n

a cz

ym p

oleg

aje

jprz

esy∏

anie

Mie

szka

nie

i wyp

osa˝

enie

Wyt

war

zani

e en

ergi

i el

ektr

yczn

ej (

spos

oby

ekol

ogic

zne)

i je

jpr

zesy

∏ani

e

19

Page 20: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

30.

31.

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

ied

omow

ej in

stal

acji

elek

tryc

znej

Bu

dow

a, p

aram

etry

,po

rów

nyw

anie

el

ektr

yczn

ych

êród

e∏Êw

iat∏

a

– op

isyw

anie

bu

dow

yiu

˝ytk

owan

ia in

stal

acji

elek

tryc

znej

zu

wzg

l´d

nie-

niem

rac

hunk

u

ekon

omic

zneg

o –

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. e

lekt

ryk

– po

rów

nani

e el

ektr

yczn

ych

êród

e∏ Ê

wia

t∏a

z u

wzg

l´d

nien

iem

ra

chu

nku

eko

nom

iczn

ego

Ucz

eƒ w

ie:

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ d

omow

a in

stal

acja

ele

ktry

czna

– ja

kie

sà z

asad

y be

zpie

czne

go

u˝y

tkow

ania

dom

owej

inst

alac

ji el

ektr

yczn

ej–

jaki

e sà

sym

bole

gra

ficz

ne

prze

dst

awia

jàce

sch

emat

dom

owej

inst

alac

ji el

ektr

yczn

ej

Ucz

eƒ u

mie

:–

przy

porz

àdko

waç

dom

owà

inst

alac

j´el

ektr

yczn

à d

o ro

dza

ju in

stal

acji

– ro

zpoz

naç

sym

bole

gra

ficz

ne

prze

dst

awia

jàce

sch

emat

dom

owej

in

stal

acji

elek

tryc

znej

– od

czyt

aç z

licz

nika

zu

˝yci

e en

ergi

i ele

ktry

czne

j

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà e

lekt

rycz

ne ê

ród

∏a Ê

wia

t∏a,

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

ajà

si´

elek

tryc

zne

êród

∏a Ê

wia

t∏a

– ja

kie

sà p

aram

etry

ele

ktry

czny

chêr

óde∏

Êw

iat∏

a

Ucz

eƒ u

mie

:–

odcz

ytaç

par

amet

ry i

okre

Êliç

zas

to-

sow

anie

ele

ktry

czny

ch ê

róde

∏ Êw

iat∏a

– op

isaç

pod

obie

ƒstw

a i r

ó˝ni

ce m

i´dz

y ˝a

rów

kà a

Êw

ietló

wkà

kom

pakt

owà,

– d

obra

ç m

oc Ê

wie

tlów

ek

kom

pakt

owyc

h d

o m

ocy

˝aró

wek

– ok

reÊl

iç z

nacz

enie

eko

nom

iczn

eie

kolo

gicz

ne p

rzy

zast

osow

aniu

Êw

ietl

ówek

kom

pakt

owyc

h

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

dom

owyc

h:

elek

tryc

zna.

Rac

hune

kek

onom

iczn

y na

przy

k∏ad

zie

inst

alac

jid

omow

ych

(naz

wy,

za

stos

owan

ie m

iern

ików

).Z

awod

y zw

iàza

nez

napr

awà

inst

alac

jid

omow

ych

Ele

ktry

czne

êró

d∏a

Êw

iat∏

a;ra

chu

nek

ekon

omic

zny

napr

zyk∏

adzi

e el

ektr

yczn

ych

êród

e∏ Ê

wia

t∏a

20

Page 21: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

32.

33.

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

wod

ocià

gow

o--k

anal

izac

yjne

j

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

gazo

wej

– op

isyw

anie

bu

dow

yiu

˝ytk

owan

ia in

stal

acji

wod

ocià

gow

o-ka

naliz

acyj

nej

zu

wzg

l´d

nien

iem

rac

hunk

uek

onom

iczn

ego

– pr

ezen

tacj

aw

ybra

nych

zaw

odów

, np.

hyd

rau

lik

– op

isyw

anie

bu

dow

yiu

˝ytk

owan

ia in

stal

acji

gazo

wej

zu

wzg

l´d

nien

iem

rach

unk

u e

kono

mic

zneg

o–

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. m

onte

r

Ucz

eƒ w

ie:

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ in

stal

acja

wod

ocià

gow

o-ka

naliz

acyj

na–

jaki

e sà

spo

soby

zas

ilani

a m

iesz

kani

a w

zim

nà i

ciep

∏à w

od´

– ja

ka je

st r

ola

zaw

oru

, wod

omie

rza,

sy

fonu

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyj

aÊni

ç, d

lacz

ego

zaw

ory

inst

alu

je

si´

w k

ilku

mie

jsca

ch–

wyj

aÊni

ç, w

jaki

spo

sób

mo˝

na

ogra

nicz

yç z

anie

czys

zcze

nia

znaj

du

jàce

si´

w w

odzi

e–

opis

aç, w

jaki

spo

sób

mo˝

naog

rani

czyç

zu

˝yci

e w

ody

(czy

nnik

ekon

omic

zny)

Ucz

eƒ w

ie:

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ in

stal

acja

gaz

owa

– ja

ka je

st r

ola

zaw

oru

, lic

znik

a–

jaki

e sà

zas

ady

bezp

iecz

nego

u

˝ytk

owan

ia in

stal

acji

gazo

wej

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyj

aÊni

ç, d

lacz

ego

zaw

ory

inst

alu

je

si´

w k

ilku

mie

jsca

ch–

zach

owaç

si´

w w

ypad

ku u

latn

iani

a si

´ ga

zu

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

dom

owyc

h:w

odoc

iàgo

wo-

kana

lizac

yjna

.R

achu

nek

ekon

omic

zny

napr

zyk∏

adzi

e in

stal

acji

dom

owyc

h (n

azw

y,

zast

osow

anie

mie

rnik

ów).

Zaw

ody

zwià

zane

zna

praw

à in

stal

acji

dom

owyc

h

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

dom

owyc

h:ga

zow

a.Z

awod

y zw

iàza

nez

napr

awà

inst

alac

jid

omow

ych

21

Page 22: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

34.

35.

36.

Bu

dow

a, u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

grze

wcz

ych

Pow

tórz

enie

wia

dom

oÊci

–d

omow

e in

stal

acje

Zas

ady

korz

ysta

nia

zu

rzàd

zeƒ

gosp

odar

stw

ad

omow

ego

– op

isyw

anie

bu

dow

yiu

˝ytk

owan

ia in

stal

acji

grze

wcz

ych

zuw

zgl´

dnie

niem

rach

unk

u e

kono

mic

zneg

o–

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. m

onte

r

– ok

reÊl

enie

zas

ad

bezp

iecz

nego

u˝y

tkow

ania

urz

àdze

ƒ go

spod

arst

wa

dom

oweg

o–

prez

enta

cja

wyb

rany

chza

wod

ów, n

p. e

lekt

ro-

mec

hani

k

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà s

poso

by o

grze

wan

ia

mie

szka

ƒ–

z ja

kich

ele

men

tów

sk∏

ada

si´

inst

alac

ja c

entr

alne

go o

grze

wan

ia–

jaki

e su

bsta

ncje

mog

à by

ç sp

alan

e w

pal

enis

ku i

któr

a z

nich

jest

ek

olog

iczn

a

Ucz

eƒ u

mie

:–

wyj

aÊni

ç zw

iàze

k po

mi´

dzy

te

rmos

tate

m, c

iep∏

omie

rzem

, cz

ynni

kiem

eko

nom

iczn

ym–

okre

Êliç

czy

nnik

i wp∏

ywaj

àce

na

wzr

ost k

oszt

ów o

grze

wan

ia

Ucz

eƒ p

owin

ien

wie

dzi

eç i

um

ieç:

– ja

kie

elem

enty

wch

odzà

w s

k∏ad

in

stal

acji

dom

owyc

h–

scha

rakt

eryz

owaç

inst

alac

je

dom

owe

– ok

reÊl

iç c

zynn

iki w

p∏yw

ajàc

e na

wzr

ost k

oszt

ów e

kspl

oata

cji

inst

alac

ji d

omow

ych

Ucz

eƒ w

ie:

– kt

óre

urzà

dze

nia

gosp

odar

stw

ad

omow

ego

sà w

ypos

a˝on

e w

siln

ikel

ektr

yczn

y–

jaki

e sà

zas

ady

ud

ziel

ania

pom

ocy

pora

˝one

mu

prà

dem

ele

ktry

czny

m–

któr

e ur

zàdz

enia

mus

zà b

yç p

od∏à

czon

edo

gni

azdk

a ze

sty

kiem

och

ronn

ym–

jaki

e in

form

acje

zaw

iera

tabl

iczk

a zn

amio

now

a u

rzàd

zeni

a

Bu

dow

a i u

˝ytk

owan

iein

stal

acji

dom

owyc

h:gr

zew

czyc

h. R

achu

nek

ekon

omic

zny

napr

zyk∏

adzi

e in

stal

acji

dom

owyc

h (n

azw

y,

zast

osow

anie

mie

rnik

ów).

Zaw

ody

zwià

zane

zna

praw

à in

stal

acji

dom

owyc

h

Pod

sum

owan

ie

wia

dom

oÊci

i u

mie

j´tn

oÊci

–fo

rma

do

wyb

oru

pr

zez

nau

czyc

iela

, np

. roz

wià

zyw

anie

krzy

˝ów

ek

Inst

rukc

je o

bs∏u

gi,

tabl

iczk

i zna

mio

now

eu

rzàd

zeƒ

gosp

odar

stw

ad

omow

ego.

èró

d∏a

info

rmac

ji (z

dj´

cia)

. Z

awod

y zw

iàza

nez

napr

awà

urz

àdze

ƒgo

spod

arst

wa

dom

oweg

o

22

Page 23: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

37.

38.

Pra

lka

– bu

dow

aiu

˝ytk

owan

ie

Bu

dow

a i f

unk

cjon

owan

ieu

rzàd

zeƒ

do

prze

cho-

wyw

ania

pro

du

któw

spo˝

ywcz

ych

i spo

rzàd

zani

a po

traw

– om

ówie

nie

bud

owy

pral

ki–

okre

Êlen

ie z

asad

u

˝ytk

owan

ia

– om

ówie

nie

bud

owy

ch∏o

dzi

arki

, sok

owir

ówki

,m

ikse

ra–

okre

Êlen

ie z

asad

u

˝ytk

owan

ia u

rzàd

zeƒ

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

zas

ady

obow

iàzu

jàce

po

dcz

as u

˝ytk

owan

ia u

rzàd

zeƒ

gosp

odar

stw

a d

omow

ego

– w

yjaÊ

niç,

dla

czeg

o u

rzàd

zeni

ao

met

alow

ych

obu

dow

ach

mu

szà

byç

pod

∏àcz

one

do

gnia

zdka

zest

ykie

m o

chro

nnym

– w

yjaÊ

niç,

dla

czeg

o m

okry

mi r

´kam

i ni

e w

olno

obs

∏ugi

waç

urz

àdze

ƒel

ektr

yczn

ych

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà r

odza

je p

rale

k–

z ja

kich

ele

men

tów

sk∏

ada

si´

pral

ka

i jak

a je

st ic

h ro

la

Ucz

eƒ u

mie

:–

obs∏

ugi

waç

pra

lk´

zgod

nie

zin

stru

kcjà

obs

∏ugi

,–

poró

wna

ç pr

alk´

wir

niko

z pr

alkà

au

tom

atyc

znà

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st b

ud

owa

ch∏o

dzi

arki

, so

kow

irów

ki, m

ikse

ra–

co to

jest

fre

on–

jaki

e je

st z

asto

sow

anie

ch∏

odzi

arki

, so

kow

irów

ki, m

ikse

ra

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

czy

nnik

i wp∏

ywaj

àce

nazu

˝yci

e en

ergi

i ele

ktry

czne

jpr

zez

ch∏o

dzi

ark´

Ogó

lna

bud

owa,

funk

cjon

owan

ie, i

nstr

ukc

jaob

s∏u

gi, t

ablic

zka

znam

iono

wa

(pra

lka)

èró

d∏a

info

rmac

ji (r

ysu

nki,

prog

ram

kom

pute

row

y„J

ak to

dzi

a∏a?

”)

Ogó

lna

bud

owa,

funk

cjon

owan

ie, i

nstr

ukc

jeob

s∏u

gi, t

ablic

zki

znam

iono

we

(ch∏

odzi

arka

,so

kow

irów

ka, m

ikse

r).

èró

d∏a

info

rmac

ji (r

ysu

nki,

prog

ram

kom

pute

row

y„J

ak to

dzi

a∏a?

”).

Rac

hune

k ek

onom

iczn

yna

przy

k∏ad

zie

ch∏o

dzi

arki

23

Page 24: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

39.

40.

Od

kurz

acz

– bu

dow

a,fu

nkcj

onow

anie

˚el

azko

, su

szar

ka d

ow

∏osó

w –

bu

dow

a, z

asad

ad

zia∏

ania

, u˝y

tkow

anie

– om

ówie

nie

bud

owy

odku

rzac

za–

okre

Êlen

ie z

asad

u

˝ytk

owan

ia

– om

ówie

nie

bud

owy

˝ela

zka,

su

szar

ki d

o w

∏osó

w–

okre

Êlen

ie z

asad

u

˝ytk

owan

ia

– ro

zmie

Êciç

po∏

o˝en

ie p

rod

ukt

óww

ch∏o

dzi

arce

– w

yjaÊ

niç

zasa

dy

prze

chow

ywan

ia

prod

ukt

ów w

ch∏

odzi

arce

– od

czyt

aç d

ane

tech

nicz

ne

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà r

odza

je o

dku

rzac

zy–

jaka

jest

bu

dow

a od

kurz

acza

Ucz

eƒ u

mie

:–

poró

wna

ç od

kurz

acz

z fi

ltre

m

papi

erow

ym z

od

kurz

acze

m

z fi

ltre

m w

odny

m–

odcz

ytaç

dan

e te

chni

czne

– ok

reÊl

iç w

skaz

ówki

eks

ploa

tacy

jne

dla

od

kurz

acza

z f

iltre

m

papi

erow

ym

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà r

odza

je ˝

elaz

ek–

jaka

jest

bu

dow

a ˝e

lazk

a i s

usz

arki

d

o w

∏osó

w–

jaka

jest

rola

naj

wa˝

niej

szyc

h el

emen

tów

˝ela

zka

i su

szar

ki d

o w

∏osó

w

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

wsk

azów

ki e

kspl

oata

cyjn

e d

la ˝

elaz

ka i

susz

arki

do

w∏o

sów

,–

odcz

ytaç

dan

e te

chni

czne

˝el

azka

isu

szar

ki d

o w

∏osó

w

Ogó

lna

bud

owa,

funk

cjon

owan

ie, i

nstr

ukc

jaob

s∏u

gi, t

ablic

zka

znam

iono

wa

(od

kurz

acz)

èro

d∏a

info

rmac

ji (r

ysu

nki,

prog

ram

kom

pute

row

y„J

ak to

dzi

a∏a?

”)

Ogó

lna

bud

owa,

funk

cjon

owan

ie, i

nstr

ukc

jeob

s∏u

gi, t

ablic

zki

znam

iono

we

(˝el

azko

,su

szar

ka d

o w

∏osó

w)

24

Page 25: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

41.

42.

43.

Om

ówie

nie

bud

owy

iwar

unk

ów te

chni

czny

chro

wer

u

Por

ówny

wan

ie p

rzek

∏ad

ni∏a

ƒcu

chow

ych

row

erów

Bu

dow

a i d

zia∏

anie

in

stal

acji

elek

tryc

znej

row

eru

– ro

zró˝

nian

ie c

z´Êc

i row

eru

– po

rów

nyw

anie

prz

ek∏a

dni

∏aƒc

uch

owyc

h ro

wer

ów

– an

aliz

owan

ie in

stal

acji

elek

tryc

znej

row

eru

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st b

ud

owa

row

eru

– ja

kie

elem

enty

mog

à by

ç d

odat

kow

ym w

ypos

a˝en

iem

ro

wer

u–

któr

e ni

espr

awne

ele

men

ty

wyp

osa˝

enia

row

eru

stw

arza

zagr

o˝en

ie b

ezpi

ecze

ƒstw

a–

jaki

e sà

war

unk

i tec

hnic

zne

row

eru

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

wsk

azów

ki e

kspl

oata

cyjn

e d

la r

ower

u

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st r

ola

prze

k∏ad

ni ∏a

ƒcuc

how

ej–

z ja

kich

ele

men

tów

sk∏

ada

si´

prze

k∏ad

nia

∏aƒc

uch

owa

Ucz

eƒ u

mie

:–

poró

wna

ç pr

zek∏

adni

e ∏a

ƒcu

chow

e d

wóc

h ro

wer

ów–

okre

Êliç

zna

czen

ie p

rze∏

o˝en

ia

prze

k∏ad

ni

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st r

ola

inst

alac

ji el

ektr

yczn

ej

row

eru

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ in

stal

acja

ele

ktry

czna

row

eru

– w

jaki

spo

sób

zam

ocow

ane

lam

pa i

pràd

nica

Row

er –

ogó

lna

bud

owa,

war

unk

i tec

hnic

zne

Row

er –

prz

ek∏a

dni

a∏a

ƒcu

chow

a

Row

er –

inst

alac

ja

elek

tryc

zna

25

Page 26: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

44.

45.

Prz

ypom

nien

ie

pod

staw

owyc

h po

j´ç

–ru

ch d

rogo

wy

Prz

ypom

nien

ie p

rzep

isów

dot

yczà

cych

pie

szyc

h.K

orzy

stan

ie z

e Êr

odkó

wko

mu

nika

cji p

ubl

iczn

ej

–ro

zpoz

naw

anie

rod

zajo

wd

róg

iich

ele

men

tów

– an

aliz

owan

ie z

acho

waƒ

:pi

eszy

, pas

a˝er

poj

azd

u–

odcz

ytyw

anie

zna

ków

d

rogo

wyc

h

Ucz

eƒ u

mie

:–

sfor

mu

∏ow

aç w

nios

ek n

a po

dst

awie

w

ykon

aneg

o d

oÊw

iad

czen

ia

z je

dny

m p

rzew

odem

– ok

reÊl

iç p

rzyc

zyny

nie

Êwie

ceni

a ˝a

rów

ek

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà r

odza

je d

róg

– z

jaki

ch e

lem

entó

w s

k∏ad

a si

´ d

roga

w

mie

Êcie

i po

za m

iast

em–

któr

e zn

aki d

rogo

we

pion

owe

ipoz

iom

e zw

iàza

ne s

à z

ozna

czen

iem

dró

g

Ucz

eƒ u

mie

:–

scha

rakt

eryz

owaç

dro

g´ z

najd

ujà

si´

przy

szk

ole

– od

czyt

aç z

naki

dro

gow

e pi

onow

eip

ozio

me

zwià

zane

z o

znac

zeni

em

dró

g

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà z

asad

y po

rusz

ania

si´

pies

zych

w m

ieÊc

ie i

poza

mia

stem

–ja

kie

znak

i dro

gow

e pi

onow

e,po

ziom

e i s

ygna

∏y Ê

wie

tlne

zwià

zane

z ru

chem

pie

szyc

h–

jaki

e sà

zas

ady

obow

iàzu

jàce

korz

ysta

jàcy

ch z

e Êr

odkó

w

kom

uni

kacj

i pu

blic

znej

Bez

piec

zeƒs

two

ruch

ud

rogo

weg

o –

dro

ga,

jej e

lem

enty

, rod

zaje

dró

g.Z

naki

dro

gow

e pi

onow

eip

ozio

me

Bez

piec

zeƒs

two

ruch

ud

rogo

weg

o –

zach

owan

iepi

eszy

ch i

pasa

˝eró

wpo

jazd

ów. Z

naki

dro

gow

epi

onow

e i p

ozio

me

26

Page 27: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

46.

Okr

eÊle

nie

zasa

d

poru

szan

ia s

i´ p

o d

rod

ze–

anal

izow

anie

syt

uac

ji,w

któr

ych

nale

˝y z

acho

waç

ostr

o˝no

Êç, s

zcze

góln

àos

tro˝

noÊç

, ogr

anic

zone

zau

fani

e–

odcz

ytyw

anie

zna

ków

d

rogo

wyc

h

Ucz

eƒ u

mie

:–

okre

Êliç

poj

´cia

: pie

szy,

ucz

estn

ikru

chu

dro

gow

ego

– u

mie

od

czyt

aç z

naki

dro

gow

e pi

onow

e, p

ozio

me

i syg

na∏y

Êw

ietl

nezw

iàza

ne z

ruc

hem

pie

szyc

h

Ucz

eƒ w

ie:

– co

to je

st z

asad

a os

tro˝

noÊc

i,sz

czeg

ólne

j ost

ro˝n

oÊci

, og

rani

czon

ego

zau

fani

a–

w ja

kich

mie

jsca

ch o

bow

iàzu

zasa

dy

szcz

egól

nej o

stro

˝noÊ

ciio

gran

iczo

nego

zau

fani

a–

jaki

e zn

aki d

rogo

we

pion

owe

ipoz

iom

e zw

iàza

ne s

à z

bezp

iecz

nym

por

usz

anie

m s

i´po

dro

dze

Ucz

eƒ u

mie

:–

ocen

iç s

ytu

acje

dro

gow

e, w

któ

rych

na

le˝y

zac

how

aç o

stro

˝noÊ

ç,sz

czeg

ólnà

ost

ro˝n

oÊç,

ogr

anic

zone

za

ufa

nie

– od

czyt

aç z

naki

dro

gow

e pi

onow

eip

ozio

me

zwià

zane

z b

ezpi

eczn

ym

poru

szan

iem

si´

po

dro

dze

Bez

piec

zeƒs

two

ruch

ud

rogo

weg

o –

zach

owan

iaro

wer

zyst

ów. Z

asad

ypo

rusz

ania

si´

po

dro

dze

.Z

naki

dro

gow

e pi

onow

e,po

ziom

e

27

Page 28: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

47.

W∏à

czan

ie s

i´ d

o ru

chu

.U

stal

enie

prz

epis

ówpo

rzàd

kow

ych

– ro

zpoz

naw

anie

syt

uac

ji,w

któr

ych

row

erzy

sta

w∏à

cza

si´

do

ruch

u–

rozr

ó˝ni

anie

poj

´ç:

zatr

zym

anie

, pos

tój,

ciàg

∏eu

czes

tnic

two

wru

chu

– op

isyw

anie

w∏a

Êciw

ych

zach

owaƒ

row

erzy

sty

napr

zeja

zdac

h ko

lejo

wyc

hit

ram

waj

owyc

h–

odcz

ytyw

anie

zna

ków

d

rogo

wyc

h

Ucz

eƒ w

ie:

– co

ozn

acza

w∏à

czan

ie s

i´ d

o ru

chu

– co

ozn

acza

jà te

rmin

y: z

atrz

yman

ie,

post

ój, c

iàg∏

e u

czes

tnic

two

w r

uch

u–

co o

znac

za z

asad

a ru

chu

pr

awos

tron

nego

– ja

kie

sà o

góln

e za

sad

y za

chow

ania

si

´ na

dro

dze

row

erzy

stów

– ja

kie

sà z

asad

y d

otyc

zàce

pie

szyc

hik

ieru

jàcy

ch n

a pr

zeja

zdac

h ko

lejo

wyc

h i t

ram

waj

owyc

h–

jaki

e zn

aki d

rogo

we

pion

owe

ipoz

iom

e zw

iàza

ne s

à z

prze

pisa

mi

porz

àdko

wym

i

Ucz

eƒ u

mie

:–

opis

aç r

ó˝ni

c´ p

omi´

dzy

za

trzy

man

iem

, pos

toje

m, c

iàg∏

ymu

czes

tnic

twem

w r

uch

u–

okre

Êliç

zw

iàze

k po

mi´

dzy

prze

strz

egan

iem

prz

ez r

ower

zyst

´pr

zepi

sów

por

zàd

kow

ych

a be

zpie

czeƒ

stw

em–

opis

aç w

∏aÊc

iwe

zach

owan

ie

row

erzy

sty

na p

rzej

azd

ach

kole

jow

ych

i tra

mw

ajow

ych

– od

czyt

aç z

naki

dro

gow

e pi

onow

eip

ozio

me

zwià

zane

z

zatr

zym

anie

m, p

osto

jem

,w

∏àcz

anie

m s

i´ d

o ru

chu

Bez

piec

zeƒs

two

ruch

ud

rogo

weg

o –

prze

pisy

porz

àdko

we

dot

yczà

ceki

eru

jàcy

ch r

ower

em.

Zna

ki d

rogo

we

pion

owe

ipoz

iom

e

28

Page 29: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

48.

Okr

eÊle

nie

man

ewró

ww

ykon

ywan

ych

prze

zki

eru

jàcy

ch

– op

isyw

anie

zac

how

ania

si´

row

erzy

sty

pod

czas

wyk

onyw

ania

man

ewró

w–

odcz

ytyw

anie

zna

ków

d

rogo

wyc

h

Ucz

eƒ w

ie:

– na

czy

m p

oleg

a w

∏aÊc

iwe

zach

owan

ie r

ower

zyst

y po

dcz

aszm

iany

pas

a ru

chu

, skr

´can

iaw

lew

o i p

raw

o, z

awra

cani

a–

w k

tóry

ch m

iejs

cach

nie

wol

no

zaw

raca

ç–

na c

zym

pol

ega

wym

ijani

e,

omija

nie,

wyp

rzed

zani

e–

w k

tóry

ch m

iejs

cach

nie

wol

no

wyp

rzed

zaç

– ja

kie

znak

i dro

gow

e pi

onow

eip

ozio

me

zwià

zane

z m

anew

ram

i w

ykon

ywan

ymi p

rzez

kie

rujà

cych

Ucz

eƒ u

mie

:–

opis

aç z

acho

wan

ie s

i´ r

ower

zyst

y po

dcz

as z

mia

ny p

asa

ruch

u,

skr´

cani

a w

lew

o i p

raw

o, z

awra

cani

a–

opis

aç p

opra

wny

spo

sób

wyk

onyw

ania

man

ewru

wym

ijani

a,om

ijani

a, w

yprz

edza

nia

– od

czyt

aç z

naki

dro

gow

e pi

onow

eip

ozio

me

zwià

zane

z m

anew

ram

i na

dro

dze

Bez

piec

zeƒs

two

ruch

ud

rogo

weg

o –

man

ewry

wyk

onyw

ane

prze

z ro

wer

zyst

ów. Z

naki

d

rogo

we

pion

owe

ipoz

iom

e

29

Page 30: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

49.

Okr

eÊle

nie

przy

czyn

wyp

adkó

w, p

ost´

pow

anie

w r

azie

wyp

adku

– an

aliz

owan

ie p

rzyc

zyn

wyp

adkó

w–

opis

ywan

ie z

asad

post

´pow

ania

w r

azie

ucz

estn

icze

nia

ww

ypad

kulu

b je

go z

auw

a˝en

ia–

odcz

ytyw

anie

zna

ków

d

rogo

wyc

h

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà p

rzyc

zyny

wyp

adkó

w–

jaki

e sà

zas

ady

post

´pow

ania

wra

zie

ucz

estn

icze

nia

w w

ypad

ku, w

któr

ym n

ie m

a of

iar

– ja

kie

sà z

asad

y po

st´p

owan

ia w

razi

eza

uw

a˝en

ia w

ypad

ku

z of

iara

mi w

lud

ziac

h–

w ja

kich

prz

ypad

kach

kie

rujà

cy

poja

zdem

jest

zob

owià

zany

w∏à

czyç

Êw

iat∏

a–

jaki

e zn

aki d

rogo

we

pion

owe

zwià

zane

z w

ypad

kam

i na

dro

dze

Ucz

eƒ u

mie

:–

opis

aç, j

akie

zasa

dy

post

´pow

ania

w r

azie

ucz

estn

icze

nia

w w

ypad

ku,

w k

tóry

m n

ie m

a of

iar

– op

isaç

, jak

ie s

à za

sad

y po

st´p

owan

iaw

raz

ie z

auw

a˝en

ia w

ypad

ku

z of

iara

mi w

lud

ziac

h–

opis

aç z

acho

wan

ie r

ower

zyst

y po

rusz

ajàc

ego

si´

w c

zasi

e m

g∏y

– od

czyt

aç z

naki

dro

gow

e pi

onow

e zw

iàza

ne z

wyp

adka

mi n

a d

rod

ze

Wyp

adki

na

dro

dze

. Z

naki

dro

gow

e pi

onow

e.P

ierw

sza

pom

oc

30

Page 31: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

50.

51.

Zas

ady

pier

wsz

eƒst

wa

prze

jazd

u

Prz

ypom

nien

ie z

nacz

enia

znak

ów d

rogo

wyc

h pi

o-no

wyc

h

– an

aliz

owan

ie p

rzyk

∏ad

ówna

ud

ziel

anie

pier

wsz

eƒst

wa

prze

jazd

u

– pr

zypo

rzàd

kow

anie

ks

zta∏

tu i

barw

do

treÊ

cizn

aku

– pr

zypo

rzàd

kow

anie

treÊ

cizn

aku

dro

gow

ego

do

dan

ejsy

tuac

ji na

dro

dze

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

ka je

st h

iera

rchi

a w

a˝no

Êci n

orm

, zn

aków

, syg

na∏ó

w o

raz

pole

ceƒ

wru

chu

dro

gow

ym–

kto

jest

upr

awni

ony

do

kier

owan

ia

ruch

em–

co to

jest

poj

azd

upr

zyw

ilejo

wan

y–

jaki

e zn

aki d

rogo

we

pion

owe

zwià

zane

z u

dzi

elan

iem

pi

erw

szeƒ

stw

a pr

zeja

zdu

– u

czeƒ

wie

, jak

ie s

à za

sad

y pi

erw

szeƒ

stw

a pr

zeja

zdu

Ucz

eƒ u

mie

:–

rozp

ozna

ç os

oby

upr

awni

one

do

kier

owan

ia r

uch

em–

odcz

ytaç

zna

ki d

rogo

we

pion

owe

zwià

zane

z u

dzi

elan

iem

pi

erw

szeƒ

stw

a pr

zeja

zdu

– u

stal

iç k

olej

noÊç

prz

ejaz

du

prz

ez

skrz

y˝ow

ania

ró˝

nego

typu

Ucz

eƒ w

ie:

– ja

kie

sà r

odza

je, k

szta

∏ty

i bar

wy

wyb

rany

ch z

nakó

w d

rogo

wyc

h

Ucz

eƒ u

mie

:–

zast

osow

aç o

dpo

wie

dni

e ba

rwy

– pr

zypo

rzàd

kow

aç k

szta

∏t i

barw

y d

o tr

eÊci

zna

ku d

rogo

weg

o–

przy

porz

àdko

waç

treÊ

ç zn

aku

d

rogo

weg

o d

o d

anej

syt

uac

ji na

dro

dze

Bez

piec

zeƒs

two

ruch

ud

rogo

weg

o –

wyp

adki

nad

rod

ze

Zna

ki d

rogo

we

pion

owe

31

Page 32: (klasy IV–VI) · Program nauczania techniki w szkole podstawowej (klasy IV–VI) Autor: ... przygotowanie indywidualnego miejsca pracy – okreÊlenie nazw narz´dzi, ...

Uwaga:Pozosta∏e godziny, tj. oko∏o 13 h, mo˝na przeznaczyç na:– wykonanie pomocy dydaktycznych, np. znaków drogowych dla m∏odszych klas,– przygotowanie posi∏ków, np. kanapek, sa∏atek, surówek, koktajli,– wycieczki, np. do tartaku, warsztatu stolarskiego,– poruszanie si´ rowerem po wyznaczonym torze,– rozwiàzywanie testów.

VII. Metody oceny osiàgni´ç uczniaOsiàgni´cia uczniów (kontrola ustna i pisemna) sprawdzamy podczas zaj´ç, a nie tylko pod-czas tzw. odpytywania uczniów.Metody sprawdzania osiàgni´ç uczniów to:– odpowiedê ustna,– odpowiedê pisemna, w tym rysunki, schematy, tabele, wykresy, krzy˝ówki,– test dydaktyczny,– sprawdzian laboratoryjny (doÊwiadczenie),– zadanie wytwórcze (np. wykonanie makiety),– obserwacja pracy uczniów (aktywnoÊç na lekcji, pomoc kole˝eƒska, zainteresowanie),– samokontrola.

Sprawdzeniu stopnia opanowania posiadanych wiadomoÊci, umiej´tnoÊci oraz naby-tych postaw najlepiej s∏u˝à ró˝nego typu zadania techniczne wykonywane samodzielnieprzez uczniów.

© Copyright by Nowa EraWarszawa 1999

ISBN 83-87724-83-1

Sk∏ad i ∏amanie: Wydawnictwo Nowa Era Sp. z o.o.

Wydawnictwo Nowa Era Sp. z o.o.Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawatel. 0 22 570 25 80, faks 0 22 570 25 81www.nowaera.com.pl, e-mail: [email protected]