1144 Przegl¹d Lekarski 2011 / 68 / 11 A. �wierczyñska i wsp.

PRACE ORYGINALNE

Kinezjotaping jako jedna z metod leczeniaurazów rdzenia krêgowego

Kinesio-Taping as a therapeutic method in spinal cordtrauma

Pracownia NeurorehabilitacjiKierownik Pracowni:Lek. med. Anna �wierczyñskaKlinika Neurologii DzieciêcejKierownik Kliniki:Prof. zw. dr hab. n. med. Marek KaciñskiUniwersytecki Szpital Dzieciêcy w Krakowie

Dodatkowe s³owa kluczowe:uraz rdzeniakinezjotapingkinezyterapiaPNFNDT- Bobath

Additional key words:spinal cord injuryKinesio TapingkinesiotherapyPNFNDT-Bobath

Adres do korespondencji:Lek. med. Anna �wierczyñskaPracownia Neurorehabilitacjiul. Wielicka 265, KrakówTel/Fax: 12 658 18 70e-mail: neupedkr@cm-uj.krakow.pl

Anna �WIERCZYÑSKA1,2

Renata K£USEK1

Tamara CZACHOR1

Beata GAJDA1

WstêpUrazy krêgos³upa szyjnego stanowi¹

istotny problem leczniczy nie tylko z powo-

du uszkodzenia struktur kostnych ale przedewszystkim elementów nerwowych, zawar-tych w kanale krêgowym. W Polsce urazom

Wprowadzenie: Urazy krêgos³upastanowi¹ istotny problem leczniczy nietylko z powodu uszkodzenia strukturkostnych ale przede wszystkim ele-mentów nerwowych zawartych w ka-nale krêgowym. W ich wyniku docho-dzi do pora¿enia czterokoñczynowegolub pora¿enia koñczyn dolnych i towa-rzysz¹ im jeszcze inne powik³ania. Poleczeniu operacyjnym prowadzone jestleczenie usprawniaj¹ce, które obejmu-je rehabilitacjê konwencjonaln¹ orazinne metody takie jak tzw. plastrowa-nie dynamiczne czyli Kinezjotaping.Metoda Kinezjotaping zosta³a opraco-wana przez dr Kenzo Kase i wykorzy-stuje w³a�ciwo�ci plastrów KinesioTex Tape. Maj¹ one parametry zbli¿o-ne do ludzkiej skóry i oddzia³uj¹ naprzyczyny bólu oraz nieprawid³ow¹dynamikê ruchu poprzez poprawêwzorca ruchu, korygowanie nieprawi-d³owych pozycji powierzchni partne-rów stawowych, aktywizacjê uszko-dzonych miê�ni, normalizacjê napiêciamiê�niowego i powiêziowego. Cel pra-cy: Celem pracy jest prezentacja efek-tów leczniczych u ch³opca po urazierdzenia krêgowego w odcinku szyj-nym, po zastosowaniu leczenia reha-bilitacyjnego w po³¹czeniu z Kinezjo-taping. Materia³ i metody: W leczeniuusprawniaj¹cym 15-letniego ch³opca zzespo³em rdzeniowym po urazie rdze-nia krêgowego na poziomie C5 zasto-sowano koncepcjê rehabilitacji pole-gaj¹c¹ na po³¹czeniu nastêpuj¹cychmetod: kinezyterapii klasycznej, ele-mentów PNF, elementów NDT- Bobathz metod¹ Kinezjotaping. Wyniki: Po 3tygodniowym okresie stosowaniakompleksowego leczenia usprawnia-j¹cego z w³¹czeniem Kinezjotaping,uzyskano znaczn¹ poprawê funkcjimotorycznych w zakresie obrêczy bar-kowej, koñczyn górnych oraz tu³owia.Wnioski: Terapia polegaj¹ca na po³¹cze-niu metod rehabilitacyjnych z Kinezjo-taping wp³ynê³a pozytywnie na popra-wê funkcji koñczyn górnych i tu³owia wczynno�ciach ¿ycia codziennego.

Introduction: Spinal column injuresare important medical problem notonly due to damage of bone structuresbut mainly due to impairment of spi-nal cord. They result in paralysis offour limbs or lower limbs and they arealso associated with other complica-tions. After surgical treatment rehabili-tation treatment is performed, includ-ing conventional rehabilitation andother methods like dynamic taping,Kinesio Taping as a method of therapywas introduced by dr Kenzo Kase. Hegave a name Kinesio Tex Tape. Theyhave parameters similar to human skinand they affect cause of pain and ab-normal movement dynamics by im-provement of movement pattern, cor-rection of abnormal positions of jointssurfaces, activation of injured mus-cles, normalization of muscle andfascial tone. Aim of the study: Presen-tation of treatment results in a boy af-ter spinal cord injury in the cervicalsegment, after rehabilitation treatmentand Kinesio Taping. Material and meth-ods: In rehabilitation treatment of 15-year-old boy with spinal syndrome af-ter spinal cord injury at C5 level, com-bination of following methods wasused: classic kinesiotherapy, PNF ele-ments, NDT-Bobath elements withKinesio Taping. Results: After 3-weektreatment with the use of combinedrehabilitation treatment includingKinesio Taping, significant improve-ment of motor functions of shouldergirdle, upper limbs and trunk wasachieved. Conclusions: Therapy basedon combination of rehabilitation meth-ods and Kinesio Taping had positiveinfluence on improvement of upperlimbs and trunk functions in everydaylife activities.

1145Przegl¹d Lekarski 2011 / 68 / 11

krêgos³upa z uszkodzeniem rdzenia krêgo-wego ulega rocznie oko³o 30 osób na 1 mi-lion populacji, z czego po³owa przypada natragiczne w skutkach urazy szyjnej czê�cikrêgos³upa. W latach 1970-tych najwiêksz¹ilo�æ urazów przynosi³y upadki z wozu kon-nego. Obecnie s¹ to wypadki komunikacyj-ne (41,5%), skoki do wody na g³owê(28,5%), upadki z wysoko�ci (25,7%) orazinne przyczyny (4,3%). �Parali¿uj¹ca woda�czyli nastêpstwa takich zdarzeñ w 60% pro-wadz¹ do pora¿eñ czterokoñczynowych (te-traplegii) a nierzadko do zgonu spowodo-wanego powik³aniami przede wszystkimoddechowymi. W�ród poszkodowanychnajwiêcej jest m³odych mê¿czyzn w wiekuod 16 do 40 roku ¿ycia �rednio w wieku 22lat, o stosunkowo wysokim wzro�cie, �red-nio 185 cm [5,6,21].

W Stanach Zjednoczonych najczêstszy-mi przyczynami urazów rdzenia s¹ wypadkisamochodowe, wypadki zdarzaj¹ce siê wczasie uprawiania sportu lub aktywno�ci fi-zycznej oraz upadki i urazy odniesione wwyniku napadów kryminalnych. Szacuje siê,¿e w Stanach Zjednoczonych jest oko³o200000 osób poszkodowanych w wynikuuszkodzenia rdzenia krêgowego (48% maparaplegiê a 52% tetraplegiê). Rocznie przy-bywa tam oko³o 8000 nowo poszkodowa-nych [5,6,21].

Przed II wojn¹ �wiatow¹ 80% ofiaruszkodzenia rdzenia krêgowego umiera³o wci¹gu trzech lat od urazu, g³ównie z powodupowik³añ nerkowych i p³ucnych. Wraz z po-jawieniem siê antybiotyków i w miarê ulep-szania technik chirurgicznych, osoby z pa-raplegi¹ osi¹gaj¹ prawie normaln¹ d³ugo�æ¿ycia. Osoby z tetraplegi¹ ¿yj¹ po urazieoko³o 10 razy krócej ni¿ osoby pe³nospraw-ne bêd¹ce w tym samym wieku [5,6]. Imstarszy wiek, w którym nastêpuje uszkodze-nie rdzenia krêgowego, im wy¿sza lokaliza-cja uszkodzenia, oraz im bardziej rozleg³azmiana, tym krótsza jest d³ugo�æ ¿ycia.Obecnie najczêstsze przyczyny �mierci uosób z d³ugotrwa³ym uszkodzeniem rdze-nia krêgowego wydaj¹ siê byæ zwi¹zane zró¿nymi zaburzeniami sercowo- naczynio-wymi i oddechowymi [5,6].

Istotn¹ przyczyn¹ urazu rdzenia krêgo-wego jest skok do p³ytkiej wody, niew³a�ci-we ustawienie ramion i g³owy oraz brak sta-bilizacji miê�niowej krêgos³upa szyjnego.G³ównym momentem patogennym jest ude-rzenie o lustro wody, w czasie którego po-wstaje zgiêciowy lub wyprostny mechanizmurazu [5,6,16,21]. W momencie, kiedy ska-cz¹cy trafia na opór jaki stawia 820 razygêstsza od powietrza woda, przy rozlu�nio-nych miê�niach szyi i obrêczy barkowej,dochodzi do traumy. Opór (f) ten okre�lawzór, bêd¹cy iloczynem: czo³owej po-wierzchni oporu (S), wspó³czynnika op³ywo-wego (K) i kwadratu prêdko�ci ruchu cia³a(v), f = S x K x v2 [21].

Uszkodzenie rdzenia krêgowego prowa-dzi do utraty funkcji uk³adu somatycznego iautonomicznego. Dysfunkcja obu uk³adówjest tym wiêksza im wy¿szy jest poziom i imbardziej rozleg³e jest uszkodzenie rdzeniakrêgowego. Uszkodzenia w okolicy piersio-wej i lêd�wiowej zwykle doprowadzaj¹ doparaplegii z zajêciem miê�ni koñczyn dol-nych i czê�ciowo tu³owia. Uszkodzenia w

Tabela ISkala uszkodzeñ Funkcjonalnych Klasyfikacji Urazów Rdzenia Krêgowego ASIA/IMSOP ( za³¹cznik nr 6c dozarz¹dzenia Nr 53/2010/ DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 wrze�nia 2010r).ASIA/IMSOP scale for Functional Classification of spinal cord trauma.

AñeipotS etiwok³aC 5S-4Shcywo¿yzrkhcatnemgeswjewohcurbuljewoicuzcijcknufjenawohcazkarB

BñeipotS etiwok³aceiNumoizopje¿inopjewohcurijcknufkarbzcel,awoicuzcajcknufanawohcaZimatnemgeszzarwainezdrainezdokzsuumoizopilyzcogenzcigoloruen

5S-4Simywo¿yzrk

CñeipotS etiwok³aceiN æ�ozskêiwaogenzcigoloruenumoizopje¿inopawohcurajcknufanawohcaZ3<ñeipotsamogenzcigoloruenumoizopje¿inophcywozculkin�êim

DñeipotS etiwok³aceiN æ�ozskêiwzaroogenzcigoloruenumoizopje¿inopawohcurajcknufanawohcaZ3=i>ñeipotsamogenzcigoloruenumoizopje¿inophcywozculkin�êim

EñeipotS ewo³diwarP ewo³diwarpawohcuriawoicuzcajcknuF

yzcareiwzalortnoKtybdo-

ywytawelainawosotsæ�onzceinokbulaclotseinamyzrtein-0uindogytwzar.pnilortnokkarbokdazr-1

alortnokan³ep-2

yzcareiwzalortnoKywozcomzrehcêp-

minêisæawigu³sopeinleizdomasyc¹ifartopeinmeikinweczyrohcbuluzcomeinamyzrtein-0einneizdzar¿injeizdazr,ilortnokkarbokdazr-1

æawigu³sopeinleizdomasminêisifartopmeikinweczyrohcbulalortnokan³ep-2

¹nsa³woæ�o³abDêboso

hcaic�onnyzchcywowatsdopwycomopejubezrtop-0)êiseicym,einelog,wóso³weinasezc,wóbêzeicym(

)êis¹c¹jukeipoêbosozezrpenawadop¹sytoimdezrpeindeiwopdoile¿ejtewan(yn¿elazein-1

einatsyzroKytelaotz

ainezcotodoyn¿elaz-0uinatsyzrokyzrpycomopejubezrtop-1

areicyw,êisareibu,ytelaotzejatswiadaisein¿elazein-2

einezdeJycomopzebeinleizdomasæ�ejifartopein-0

einleizdomasejzcel)einawyworamszor,einejork.pn(ycomopjenwepejubezrtop-1einezdejenawotogyzrpamil�ejeinleizdomasej-2

êiseinadaisezrP

æeizdeisifartopein,letofanak¿ó³zêisæ�¹isezrpifartopein-0ycomopjenzcanzejubezrtop-1ycomopjeikleiweinejubezrtop-2

ycomopejubezrtopein-3

êiseinazsuroPumodwmikzdilawniukzówanêisazsuropeinleizdomas-1;ynoimohcureinu-0

ybosojendej¹lortnokdopbul¹comopzizdohc-2)ud¹zryzrpæawy¿ue¿om(einleizdomasizdohc-3

êiseinareibUainezcotodoyn¿elazeiciwok³ac-0

ycomopejubezrtop-1hcynzciwaksy³bwókmaziwókizugmeinanipazzeinzc¹³,einleizdomas-2

einezdohChcadohcsop

enlanokywein-0ilortnokbulycomopejubezrtop-1

³ódwiêrógwizdohceinleizdomas-2

leip¹K ycomopejubezrtop-0ycomopzebæ�jywiæ�jewifartop,cinzsyrpæarbbulæap¹kêise¿omeinleizdomas-1

Tabela IISkala dla typowych czynno�ci dnia codziennego-Barthel ADL. ( za³¹cznik nr 6a do zarz¹dzenia Nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 wrze�nia 2010r).Barthel's scale ADL.

ain�êimuzcruksogennyzckarb-0

ain�êimuzcruksogennyzcdal�-1

ogec¹jadabycomopyzrpuhcurainanokywæ�onlodziain�êimzcruksyn�aryw-2ñeisêimynadzezrphcurwogenozdaworpwa³aicaknicdouinez¹icdoyzrpi

a³aicaknicdoogeindeiwopdoic�ok¿êicmeinanokopzeinleizdomasuhcurogennyzcainanokywæ�onlodz-3

meropomynwepzuhcurogennyzcainanokywæ�onlodz-4

meropomyn³epzuhcurogennyzcainanokywæ�onlodz.jt,a³isawo³diwarp-5

Tabela IIIStopnie si³y miê�nia wg. metody Lovetta [3].Muscles in Lovett scale [3].

ynecoalakS DSUwmeinezceldezrP DSUwuinezcelmynozcñokazoP

attevoLtseT 3< 3>

POSMI/AISAalakS )etiwok³ac(AñeipotS )etiwok³ac(AñeipotS

LDAlehtraBalakS 02/1 02/7

Tabela IVWyniki badania przed i po hospitalizacji.Examination data prior and after hospitalization.

1146 Przegl¹d Lekarski 2011 / 68 / 11 A. �wierczyñska i wsp.

okolicy szyjnej, zwykle doprowadzaj¹ do te-traplegii z zajêciem miê�ni koñczyn dolnych,tu³owia i koñczyn górnych. Pora¿enie pro-wadzi do zaniku zajêtych miê�ni i osteopo-rozy ko�ci. Brak czynno�ci pompy miê�nio-wej koñczyn dolnych mo¿e wywo³aæ zastój¿ylny, obrzêki oraz zmniejszenie powrotu¿ylnego. Mo¿e to zwiêkszyæ ryzyko zakrze-picy ¿y³ g³êbokich z nastêpowym zatoremtêtnicy p³ucnej. Na skutek przed³u¿aj¹cegosiê nacisku oraz niewystarczaj¹cego kr¹¿e-nia miejscowego zwykle pojawiaj¹ siê odle-¿yny. U osób z uszkodzeniem rdzenia krê-gowego w odcinku szyjnym, pora¿enie miê-sni miêdzy¿ebrowych oraz brzusznychmo¿e znacznie ograniczaæ wentylacjê p³uc-n¹ co z kolei zmniejsza mo¿liwo�ci wysi³kuaerobowego oraz mo¿e prowadziæ do po-wik³añ p³ucnych [5,6,7,8,10].

U osób z uszkodzonym rdzeniem krê-gowym jest zmniejszona mo¿liwo�æ wyko-nywania wysi³ków aerobowych na skutekzmniejszenia pobudzenia wspó³czulnego.Osoby z uszkodzeniem powy¿ej poziomuTh1 maj¹ przerwane wszystkie nerwy

wspó³czulne unerwiaj¹ce serce co znacz¹-co ogranicza przy�pieszenie akcji serca,kurczliwo�æ miê�niówki oraz pojemno�æ mi-nutow¹ serca. W tej sytuacji wysi³kowe przy-�pieszenie akcji serca powstaje na skutekograniczenia hamowania wêz³a zatokowo-przedsionkowego przez nerw b³êdny. Dla-tego osoby z tetraplegi¹ maj¹ maksymaln¹akcjê serca po wysi³ku znacznie poni¿ejmaksymalnej przewidywanej dla danej gru-py wiekowej. Po³¹czenie zmniejszonego po-wrotu ¿ylnego oraz zmniejszonej kurczliwo-�ci miê�nia sercowego zmniejsza pracêskurczow¹ serca i z czasem prowadzi doutraty masy miê�niowej lewej komory.Zmniejszenie aktywno�ci wspó³czulnej za-burza zdolno�æ do termoregulacji wskutekniew³a�ciwej dystrybucji krwi kr¹¿¹cej orazzmniejszonej zdolno�ci pocenia siê poni¿ejpoziomu uszkodzenia. Zaburzeniom tym to-warzysz¹ jeszcze inne powik³ania takie jak:zaka¿enia dróg moczowych, dysfunkcjazwieraczy, nierzadko odle¿yny czy zaburze-nia metaboliczne [5,6].

Chorzy po urazie rdzenia krêgowego

kwalifikowani s¹ do leczenia operacyjnegow trybie pilnym w celu odbarczenia rdzeniakrêgowego. Na podstawie wyników wcze-snego odbarczania w badaniach ekspery-mentalnych na zwierzêtach oraz badañ kli-nicznych nad zastosowaniem metylpredni-zolonu przyjêto standard wczesnego (do 8godzin od urazu) odbarczenia rdzenia u cho-rych po urazach szyjnego odcinka krêgo-s³upa z neurologicznymi objawami ubytko-wymi. Najczê�ciej wykonywanymi zabiega-mi s¹: korporektomie, dyscektomie i lami-nektomie odbarczaj¹ce [8,11,13,15-17].

Leczenie rehabilitacyjne u tych chorychma charakter kompleksowy od fizjoterapiido fizykoterapii w zale¿no�ci od potrzeb pa-cjenta. Jedn¹ z metod stosowanych w le-czeniu usprawniaj¹cym jest tzw. plastrowa-nie dynamiczne czyli Kinesio Taping (kine-zjotaping). Jej koncepcja opiera³a siê na za-³o¿eniach teorii tzw. "kontroli miê�niowej".Obecnie za³o¿enia teoretyczne metody ule-g³y zmianie w kierunku techniki �miê�nio-wo-powiêziowej�. Metoda kinezjotaping zo-sta³a opracowana 35 lat temu (lata 1970-

Rycina 2Aplikacja powiêziowa. Pacjent przenosi lew¹ koñczynê górn¹ poza liniê�rodkow¹ cia³a w pozycji le¿¹cej.Fascial application. The patient puts left upper limb across middle body line at lyingposition.

Rycina 3Aplikacja powiêziowa. Pacjent utrzymuje lew¹ koñczynê górn¹ w przestrzeni.Fascial application. The patient holds left upper limb.

Rycina 1Aplikacja powiêziowa. Pacjent przenosi praw¹ koñczynê górn¹ poza liniê�rodkow¹ cia³a w pozycji le¿¹cej.Fascial application. The patient puts right upper limb across middle body line atlying position.

Rycina 4Aplikacja powiêziowa na miê�nie prostowniki grzbietu.Fascial application on dorsal extensors.

1147Przegl¹d Lekarski 2011 / 68 / 11

te) przez dr Kenzo Kase, japoñskiego chi-ropraktyka. Wykorzystuje ona elastyczn¹,bawe³nian¹ ta�mê naklejan¹ bezpo�redniona skórê pacjenta. Ta�ma Kinesio Tex Tapeoddzia³uje na przyczynê bólu i nieprawid³o-w¹ dynamikê ruchu. U¿ywany w tej meto-dzie plaster ma parametry zbli¿one do ludz-kiej skóry (rozci¹gliwo�æ 130-140%), jestprzepuszczalny dla powietrza, wodoodpor-ny i nie alergizuj¹cy. Jedynym przeciwwska-zaniem do jego stosowania s¹ ostre choro-by infekcyjne skóry. Najczê�ciej stosuje siêta�mê rozci¹gniêt¹ do 10-20% d³ugo�ci po-cz¹tkowej a sposób naciêcia zale¿y od polazabiegowego i jest to X, Y, I albo wachlarz.W kinezjotapingu wykorzystuje siê aplika-cje: miê�niow¹, korekcyjn¹, limfatyczn¹, po-wiêziow¹, wiêzad³ow¹ i funkcjonaln¹. Spo-sób aplikacji plastra po wcze�niejszym ba-daniu funkcjonalnym jest dostosowany dopotrzeb terapeutycznych pacjenta. Ustalo-ny w ten sposób cel, warunkuje lokalizacjêprzyklejenia ta�my oraz pozycjê cia³a w trak-cie jego nak³adania. Po powrocie do pozycjineutralnej, pofa³dowana ta�ma unosi lekkonaskórek z warstw¹ brodawkowat¹ skóryw³a�ciwej, daj¹c pozytywny efekt zdjêcianacisku z tkanki ³¹cznej, unerwienia skóry,powiêzi, �ciêgien i ich pochewek, miê�ni,torebek stawowych i systemu kr¹¿enia. Apli-kowane w ten sposób plastry umo¿liwiaj¹regeneracjê miejsc zmienionych procesemchorobowym, daj¹c efekt poprawy kr¹¿enia,normalizacji napiêcia miê�niowego, a tymsamym funkcji [1,2,4,9,12,18-20].

1. Aplikacja mechaniczna stosowana wcelu zwiêkszenia elastyczno�ci tkanek, wy-korzystuje bod�ce odbierane przez skórê.

2. Aplikacja powiêziowa poprzez napiê-cie plastra, zbiera tkankê powiêziow¹ i pod-trzymuje lub pomaga j¹ utrzymaæ w po¿¹-danej pozycji.

3. Aplikacja miejscowa s³u¿y do reduk-cji napiêcia miê�niowego i jest zak³adanana miejsca zmienione procesem zapalnym,obrzêkiem i punkty bolesne.

4. Aplikacja wiêzad³owo- �ciêgnista do-starcza bod�ce z tych obszarów, powodu-j¹c zwiêkszon¹ stymulacjê mechanorecep-torów a tym samym torowanie propriocep-tywne, rozlu�niaj¹ce napiêcia wiêzade³ i�ciêgien.

5. Aplikacja funkcjonalna jest stosowa-na w przypadku ograniczenia ruchomo�ci iniew³a�ciwego, wzajemnego usytuowaniaposzczególnych sk³adowych narz¹du ruchu.

6. Aplikacja limfatyczna jest u¿ywana doterapii obrzêków limfatycznych i w profilak-tyce.

Techniki aplikacji korekcyjnej i powiêzio-wej wykorzystuje siê do rozlu�nienia tkanekmiêkkich o wzmo¿onym napiêciu natomiastaplikacje wiêzad³owo-�ciêgniste i funkcjo-nalne znajduj¹ zastosowanie jako technikiwzmacniaj¹ce os³abione miê�nie. Aplikacjakorekcyjna dotyczy efektów uzyskanych wwyniku zastosowania elementów innychaplikacji np. poprawa zgiêcia grzbietowegoi podeszwowego stopy. Stosowane aplika-cje nie koliduj¹ z innymi zabiegami dlategonie ma przeciwwskazañ do stosowanie tejmetody w kompleksowej terapii. Kieruneknak³adania aplikacji poprzez poci¹ganiepowiêzi odgrywa istotn¹ rolê. Na miê�nierozci¹gniête, os³abione nak³ada siê ta�mê

od przyczepu dystalnego miê�nia do przy-czepu proksymalnego, natomiast na miê-�nie nadmiernie napiête, skrócone-od przy-czepu proksymalnego do dystalnego[18,19,20,22,23].

Metoda ta jest skuteczna, ³agodna i bez-pieczna dla pacjenta. Oddzia³uje na pacjenta24 godziny na dobê, przed³u¿a efekty fizjo-terapii na okres miêdzy zabiegami. Jest �ró-d³em bod�ców mechanicznych oraz senso-rycznych dzia³aj¹cych przez ca³y okres na-klejenia plastra. Poprawia wzorzec ruchuprzez co znacz¹co zmniejsza ból i skracaokres dysfunkcji. Nie ogranicza ruchu w sta-wach tylko koryguje nieprawid³ow¹ pozycjêpowierzchni partnerów stawowych. Wspie-ra funkcjê stawów, aktywizuje miê�nieuszkodzone, normalizuje napiêcie miê�nio-we i powiêziowe, poprawia propriocepcjê imikrokr¹¿enie, likwiduje zastoje i obrzêkilimfatyczne [4,9,12,18,19,20,22, 23].

Celem tej pracy by³o przedstawienieefektów leczniczych po zastosowaniu lecze-nia rehabilitacyjnego konwencjonalnegoczyli z³o¿onego z kinezyterapii klasycznej,elementów metody PNF i NDT- Bobath po-³¹czonego z kinezjotapingiem.

Materia³ i metodyM.S. 15-letni ch³opiec zosta³ objêty leczeniem

usprawniaj¹cym po urazie rdzenia krêgowego w odcin-ku szyjnym C5, którego dozna³ wskutek brawurowego"skoku na g³ówkê" do p³ytkiej wody. Rehabilitacja wg pro-gramu (kinezyterapia klasyczna, elementy metody PNFi NDT- Bobath, kinezjotaping) trwa³a 3 tygodnie. Wcze-�niej oko³o 2 miesi¹ce pacjent przebywa³ w szpitalu re-jonowym gdzie by³ równie¿ rehabilitowany. W chwili przy-jêcia do Pododdzia³u Rehabilitacji Neurologicznej Klini-ki Neurologii Dzieciêcej USD obraz kliniczny pacjentaodpowiada³ cechom uszkodzenia rdzenia krêgowego napoziomie C5 z pe³no objawowym zespo³em rdzeniowym,z niedow³adem koñczyn górnych i obni¿onym napiêciemmiê�niowym oraz pora¿eniem spastycznym koñczyndolnych (3/4 stopieñ w skali Ashwortha). Dodatkowymproblemem okaza³y siê dolegliwo�ci bólowe stawów bar-kowych oraz ich nadmierna ruchomo�æ i brak stabiliza-cji. Ch³opiec nie tolerowa³ pozycji pionowej ani prawi-d³owej pozycji siedz¹cej. Nie posiada³ ¿adnych umiejêt-no�ci. W zwi¹zku z tym do opracowanego dla pacjentaprogramu usprawniania, który obejmowa³ kinezyterapiêklasyczn¹-æwiczenia bierne, æwiczenia czynno-bierne,æwiczenia wspomagane, pionizacja bierna, elementy me-tody PNF i NDT-Bobath, do których do³¹czono kinezjo-taping-dwukrotn¹ aplikacjê plastrów obejmuj¹c¹ miê�nieobrêczy barkowej i prostowniki grzbietu. Zastosowanoaplikacjê wiêzad³owo-�ciêgnist¹ oraz aplikacjê funkcjo-naln¹. Ch³opiec zosta³ oceniony w chwili przyjêcia doszpitala oraz w chwili wypisania ze szpitala Skal¹ uszko-dzeñ Funkcjonalnych Klasyfikacji Urazów Rdzenia Krê-gowego- ASIA/IMSOP oraz Skal¹ dla typowych czynno-�ci dnia codziennego-Barthel ADL (za³¹cznik nr 6c i 6ado zarz¹dzenia Nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowe-go Funduszu Zdrowia z dnia 2 wrze�nia 2010r.) a tak¿eoceniono stopieñ si³y miê�niowej wg metody Lovetta coprzedstawiaj¹ tabele I, II i III [3,14,20,23].

WynikiPo 3 tygodniowym okresie stosowania

kompleksowego leczenia usprawniaj¹cegoz w³¹czeniem kinezjotapingu (dwukrotnaaplikacja plastrów obejmuj¹ca miê�nie ob-rêczy barkowej i prostowniki grzbietu), osi¹-gniêto pozyskanie umiejêtno�ci których przyprzyjêciu pacjent nie posiada³: uzyskanoznaczn¹ poprawê funkcji motorycznych wzakresie obrêczy barkowej, koñczyn gór-nych oraz tu³owia. Klinicznie objawia³o siêto mo¿liwo�ci¹ utrzymania koñczyn górnych

w przestrzeni, mo¿liwo�ci¹ przeniesieniakoñczyny górnej poza liniê �rodkow¹ cia³aw le¿eniu i w siadzie, wzrostem si³y miê-�niowej powy¿ej 3 stopni w skali Lovetta,subiektywnym odczuciem przez pacjenta,zwiêkszenia si³y w koñczynach górnych orazpopraw¹ czyli wyd³u¿eniem czasu stabiliza-cji tu³owia w pozycji siedz¹cej, mo¿liwo�ci¹uniesienia kubka umieszczonego miêdzynadgarstkami z poziomu pulpitu do ust -samodzielnego jedzenia "prostych potraw".Poniewa¿ plastrowanie obrêczy barkowejwspomog³o efekty kinezyterapii i uzyskanozadowalaj¹ce efekty, zastosowano kinezjo-taping w obrêbie miê�ni prostownikówgrzbietu. Uzyskano zmniejszenie odczuæbólowych w obrêbie stawów barkowych, lep-sz¹ ich stabilizacjê, utrzymanie koñczyngórnych i wykonywanie ruchów czynnych wprawid³owych p³aszczyznach oraz umiejêt-no�æ czynnego skorygowania sylwetki i wy-d³u¿enie czasu stabilizacji tu³owia w pozycjisiedz¹cej. W chwili przyjêcia ch³opiec mia³si³ê miê�niow¹ koñczyn górnych i obrêczybarkowej mierzon¹ w skali Lovetta poni¿ej3 punkty, w chwili wypisu si³a miê�niowawynosi³a powy¿ej 3 punkty. Zosta³ równie¿oceniony wg skali Barthel ADL na 1punkt zpo�ród 20 mo¿liwych, po 3 tygodniowymokresie rehabilitacji otrzyma³ 7 punktów zpo�ród 20 mo¿liwych, wg skali ASIA/ IM-SOP zarówno przy przyjêciu jak i przy wy-pisie ch³opca oceniono na Stopieñ A (ca³-kowite). Wyniki przedstawiono w tabeli IV.

Wnioski1. Terapia polegaj¹ca na po³¹czeniu re-

habilitacji klasycznej z metod¹ kinezjotapin-gu u ch³opca wp³ynê³a pozytywnie na po-prawê funkcji jego koñczyn górnych i tu³o-wia w czynno�ciach ¿ycia codziennego.

2. Kinezjotaping jest skuteczn¹ metod¹wspomagaj¹c¹ kompleksow¹ rehabilitacjêu pacjentów po urazie rdzenia krêgowego.

3. Kinezjotaping jest metod¹ pomocn¹w przywracaniu utraconych funkcji narz¹duruchu.

4. Kinezjotaping jest metod¹ prost¹ iakceptowan¹ zarówno przez pacjenta jak ijego rodziców.

Pi�miennictwo1. Bac A., Stagraczyñski £., Ciszek E. i wsp.:

Skuteczno�æ rehabilitacji metod¹ Kinesio-Taping udzieci ze skolioz¹ niskok¹tow¹. Fizjoter. Pol. 2009,9, 202.

2. Bia³oszewski D., Wo�niak W., ¯arek S.: Przy-datno�æ kliniczna metody Kinesiology Taping wredukcji obrzêków koñczyn dolnych u pacjentówleczonych metod¹ Ilizarowa- doniesienie wstêpne.Ortop. Traumatol. Rehabil. 2009, 11, 46.

3. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna.Pañstwowy Zak³ad Wydawnictw Lekarskich, Warsz-awa 1993.

4. Ey-Chmieleweska H., Fr¹czak B., Sobolewska E.,Polak- Majcher D.: Metoda kinesiotapingu i jejzastosowanie w leczeniu zaburzeñ narz¹du ¿ucia-przegl¹d pi�miennictwa, Dental Forum 2009, 1, 69.

5. Glaser R.M., Janssen T.W.J., Suryaprasad A.G.et al.: Kszta³towanie sprawno�ci fizycznej osób zuszkodzeniem rdzenia krêgowego. Rehabilitacja1997, 1, 63.

6. Glaser R.M., Janssen T.W.J., Suryaprasad A.G. etal.: Kszta³towanie sprawno�ci fizycznej osób zuszkodzeniem rdzenia krêgowego. Rehabilitacja1997, 1, 59.

7. Haftek J.: Postêpy w leczeniu uszkodzeñ urazowychszyjnego odcinka krêgos³upa i rdzenia krêgowego.Ortop. Traumatol. Rehabil. 2000, 14.

1148 Przegl¹d Lekarski 2011 / 68 / 11 A. �wierczyñska i wsp.

8. Haka³o J., Wroñski J.: Znaczenie wczesnegooperacyjnego odbarczenia rdzenia krêgowego pourazach szyjnego odcinka krêgos³upa. Neurol.Neurochir. Pol. 2004, 38, 183.

9. Ha³as I., Senderek T., Krupa L.: Wykorzystaniekinesiotapingu w usprawnianiu pacjentki po rekon-strukcji nerwu twarzowego. Fizjoter. Pol. 2005, 5,272.

10. Kiwerski J.: Urazowe uszkodzenia dolnej czê�cikrêgos³upa szyjnego. Neurol. Neurochir. Pol. 1992,26, 827.

11. Matuszczak E., Drapa³o L., Weremijewicz A.,Dêbek W.: Ciê¿ki uraz czaszkowo- mózgowy ikrêgos³upa szyjnego u 17-letniego motocyklisty. Ped.Pol. 2010, 85, 527.

12. Michalak B., Halat B., Kufel W., Kopa M.: Ocenastereotypu chodu po zastosowaniu KinesiologyTapingu u pacjentów po udarze mózgu. Fizjoter. Pol.2009, 133.

13. Michno P., Su³ko J., Krysta M. i wsp.: Uszkodzenie

odcinka szyjnego krêgos³upa w nastêpstwie urazówtêpych u dzieci. Rocz. Dziec. Chir. Uraz. 2001/2002,5, 53.

14. Morris S.: Skale Ashwortha i Tardieu-znaczeniekliniczne w ocenie spastyczno�ci w�ród doros³ych ipediatrycznych pacjentów neurologicznych. Reha-bilitacja 2002, 6, 9.

15. Nowakowski A., Tobjasz F., Kubaszewski £.: Urazykrêgos³upa szyjnego w sporcie- ogólne zasadypostêpowania. Chirurgia Kolana ArtroskopiaTraumatologia Sport 2005, 2, 69.

16. Nowos³awska E., Midel A., Polis L. i wsp.: Urazyodcinka szyjnego u dzieci-problemy diagnostyczne.Rocz. Dziec. Chir. Uraz. 2001/2002, 5, 57.

17. Surmacz L., Sklepowicz A., Gamracki B. i wsp.:Wczesne wyniki leczenia operacyjnego chorych pourazach odcinka szyjnego krêgos³upa. Ortop.Traumatol. Rehabil. 2000, 2, 17.

18. �liwiñski Z., Halat B., Kufel W., Michalak B.: Wp³ywaplikacji kinesiotapingu na zmiany motoryki u dzieciz wadami rozwojowymi. Fizjoter. Pol. 2007, 7 , 52.

19. �liwiñski Z., Kopa M., Halat B., Michalak B.: Ocenaprzydatno�ci aplikacji Kinesiology Taping u chorychpo udarze mózgu usprawnianych metod¹ PNF.Doniesienie wstêpne. Fizjoter. Pol. 2008, 8, 325.

20. �liwiñski Z., Senderek T.: Kinezjotaping- nowametoda leczenia?. Rehabilitacja w praktyce 2007,3, 18.

21. �widerski G., Okurowski S.: Uszkodzenia rdzeniakrêgowego po skokach do wody. www.aksonaxis.org.pl

22. Zajt-Kwiatkowska J., Rajkowska-Labon E.,Skrobot W., Baku³a S.: Kinesio taping metodawspomagaj¹ca proces usprawniania fizjoterapeutycznego-wybrane aplikacje kliniczne. NowinyLek. 2005, 74, 190.

23. ¯uk B., Ksiê¿opolska-Or³owska K.: Przydatno�æmetody Kinesio-Taping w chorobach zapalnychuk³adu ruchu u dzieci. Reumatologia 2008, 46, 340.