Kierunki rozwoju kształcenia zawodowego i ustawicznego

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru

innowacyjnej wiedzy, umiejętności i kompetencji DKZUMEN

Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Kierunki rozwoju Kierunki rozwoju

kształcenia kształcenia zawodowego zawodowego

i ustawicznegoi ustawicznego

dr inż. Krzysztof Symela

Ogólnopolski Kongres Kształcenia Zawodowego

Szkolnictwo zawodowe – główne problemy i wyzwania

12-13 listopada 2008 r.Zamek Książ w Wałbrzychu

DKZUMENSzkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru, innowacyjnej wiedzy, umiejętności i kompetencji

Uzasadnienie podjęcia zmianUzasadnienie podjęcia zmian

Projekty EFS (PO RZL, PO KL)

Nowe podstawy kształcenia ogólnego

Priorytety działania MEN – najważniejsza jakość

Strategie rozwoju

Potrzeby gospodarki i rynku pracy

Kontekst polski


Uzasadnienie podjęcia zmianUzasadnienie podjęcia zmian

Wzajemne uznawanie kwalifikacji w UE

Kompetencje kluczowe, ECVET, EUROPASS

Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji (EQF/NQF)

Strategia uczenia się przez całe życie (LLL)

Cele odnowionej Strategii Lizbońskiej

Kontekst europejski


Strategia uczenia się przez całe życie

Edukacja formalna

Edukacja pozaformalna

Edukacja nieformalna

Uznawanie Uznawanie i potwierdzanie i potwierdzanie

wyników wyników kształceniakształcenia

Uznawanie Uznawanie i potwierdzanie i potwierdzanie

wyników wyników kształceniakształcenia


Główne założenia reformy programowej w szkołach ponadgimnazjalnych

Złączenie programowe gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalnej, prowadzące do bardziej racjonalnego zagospodarowania cyklu nauki.

Przeznaczenie przynajmniej pierwszych 4 lat tego cyklu (gimnazjum i pierwsza klasa szkoły ponadgimnazjalnej) na jednakowy dla wszystkich, pełny kurs kształcenia ogólnego, obejmującego wszystkie podstawowe obszary wiedzy.


Wyzwania dla szkolnictwa zawodowego

Rozwój wymagań kwalifikacyjnych i kompetencyjnych na rynku pracy i wzrost zapotrzebowania na pracowników elastycznych, mobilnych, łatwo poddających się szkoleniu, z umiejętnościami, które nie zestarzeją się wraz ze zmianami technologicznymi.

Zapotrzebowanie rynku pracy na pracowników posiadających wykształcenie techniczne.

Zwiększenie atrakcyjności i promocja szkolnictwa zawodowego.

Usprawnianie kształcenia zawodowego z udziałem pracodawców i innych partnerów.

Wdrożenie zmian programowo-organizacyjnych połączonych z nową formułą egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe począwszy od roku szkolnego 2012/2013.


Oczekiwania pracodawców

Część pracodawców (szczególnie MSP) oczekuje, aby szkolnictwo zawodowe, dostarczało im pracowników w pełni przygotowanych do konkretnych stanowisk pracy, posiadających określone kwalifikacje i umiejętności zawodowe.

Z analizy ogłoszeń pracodawców (GUS) wynika m.in., że: powodzenie na rynku pracy zależy od dodatkowych

kwalifikacji (języki obce, kompetencje informatyczne, przedsiębiorczość i inne);

bardzo często formułowane są wymagania dotyczące kwalifikacji nie tylko ściśle zawodowych, ale z zakresu kompetencji ogólnych, a także cech osobowościowych;


Oczekiwania pracodawców – efekty uczenia się

Połączenie odpowiedniego wykształcenia, doświadczenia (praktyki), szczegółowych umiejętności zawodowych, kompetencji ogólnych i cech osobowościowych spełnia oczekiwania pracodawców.

Pracodawców interesują efekty nauczania i uczenia się, tj.: Co faktycznie człowiek (uczeń, student, pracownik) potrafi?


9

Kluczowe kompetencje w uczeniu się przez całe życie

1. Porozumiewanie się w języku ojczystym

2. Porozumiewanie się w językach obcych

3. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje

naukowo-techniczne

4. Kompetencje informatyczne

5. Zdolność uczenia się

6. Kompetencje interpersonalne, międzykulturowe, społeczne i

obywatelskie

7. Przedsiębiorczość

8. Ekspresja kulturowa

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 10.11.2005 COM(2005)548Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 10.11.2005 COM(2005)548


10

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego.

Struktura i organizacja szkolnictwa zawodowego.

Oferta programowa i obudowa programów. Rozwój doradztwa zawodowego. System egzaminów potwierdzających

kwalifikacje zawodowe. Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie

nauczycieli kształcenia zawodowego. Edukacja zawodowa na odległość. Mechanizmy zachęcające pracodawców do

włączania się w proces kształcenia zawodowego.

Finansowanie kształcenia zawodowego.

Podstawowe obszary zmian


Zmiana tworzenia klasyfikacji zawodów szkolnych.

Podział zawodu na kwalifikacje z uwzględnieniem efektów uczenia się: widza, umiejętności, kompetencje.

Odniesienie kwalifikacji do KRK i ERK.

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego


Kształcenie w 208 zawodach określonych w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego – z 26 czerwca 2007 r. i 16 lipca 2008 r. (na poziomie kwalifikacji technika – w 125 zawodach oraz na poziomie kwalifikacji zasadniczej szkoły zawodowej – w 83 zawodach)

Szkolnictwo wyższe

zasadnicza szkoła zawodowa

(25+57 zawodów)

technikum uzupełniające(48 zawodów)

uzupełniające liceum ogólno- kształcące

szkoła policealna (164 zawody)

Technikum (90 zawodów)

liceum ogólnokształcące

liceum profilowane

Rynek pracy

Kształcenie w systemie szkolnym


Zawód jako zbiór zadań zawodowych, odpowiadających im modułów kształcenia i kwalifikacji


14

RODZAJE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

EDUKACJA FORMALNA

EDUKACJA POZAFORMALNA

EDUKACJA NIEFORMALNA


15


Infrastruktura szkolnictwa zawodowego. Nowe podejście do struktury i treści podstaw

programowych. Ramowe plany nauczania – zmiana relacji

kształcenia praktycznego i teoretycznego. Nowe funkcje szkoły zawodowej, która

realizuje kształcenie w formach tradycyjnych jak i kursowych.

Kształcenie w szkołach zawodowych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Struktura i organizacja szkolnictwa zawodowego


Programy tradycyjne (przedmiotowe) i alternatywne o strukturze modułowej.

Standardy kwalifikacji zawodowych - wykorzystanie w ramach samokształcenia (kwalifikacje).

Modernizacja treści programowych, Wykorzystanie projektów EFS.

Oferta kształcenia i obudowa programowa


Modernizacja obecnie funkcjonujących egzaminów w technikum:

- zmiana II części egzaminu; z projektu na część praktyczną w większości zawodów,

- zmiana terminu egzaminu w technikum. Tworzenie sieci ośrodków egzaminacyjnych na bazie

obecnie istniejących w szkołach i placówkach (działają cały rok).

Rola pracodawców w systemie egzaminacyjnym. Ujednolicenie wymagań, procedur i kryteriów

egzaminów dla zawodów i kwalifikacji występujących w klasyfikacji szkolnej.

System egzaminów potwierdzających kwalifikacje


Modernizacja standardów wymagań egzaminacyjnych w powiązaniu z nową podstawą programową.

System egzaminów (potwierdzania i uznawania kwalifikacji zdobytych w systemie pozaformalnym i nieformalnym).

Tworzenie na bazie KOWEZiU instytucji ds. uznawalności i walidacji kwalifikacji

System egzaminów potwierdzających kwalifikacje


Doradca w każdym gimnazjum – szkolenia organizowane przez MEN.

Tworzenie ośrodków doradztwa lub pracowni doradztwa zawodowego na terenie powiatu.

Budowa systemu internetowej informacji edukacyjno-zawodowej oraz systemu internetowego poradnictwa edukacyjno-zawodowego.

Realizacja projektu w ramach PO KL.

Rozwój doradztwa zawodowego


Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli kształcenia zawodowego

Popularyzacja kursów lub studiów podyplomowych pedagogicznych w szkołach wyższych realizujących kształcenie zawodowe.

Nauczyciel kształcenia zawodowego – poznaje nowe techniki, technologie i rzeczywiste warunki środowiska pracy w przedsiębiorstwie (np. szkoła zawiera porozumienie z pracodawcą i finansuje z 1% odpisu na doskonalenie).

Popularyzacja oferty doskonalenia nauczyciel organizowanej przez MEN w ramach projektów systemowych PO KL.


Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty przewiduje możliwość zatrudniania przez dyrektorów szkół na podstawie Kodeksy pracy - za zgodą organu prowadzącego - osób niebędących nauczycielami posiadających przygotowanie zawodowe odpowiednie dla prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego,

Istotą jest to, że dyrektor szkoły nie będzie musiał uzyskać zgody kuratora oświaty na zatrudnienie specjalisty oraz będzie mógł ustalić wynagrodzenie nie wyższe niż jak dla nauczyciela dyplomowanego (dotychczas mógł ustalić wynagrodzenie na poziomie nauczyciela kontraktowego),

Wydaje się, ze będzie to skuteczne zachęta dla „branżowych specjalistów” do podejmowania pracy w szkole, a ponadto

korzyść dla szkoły - związanie kształcenia zawodowego z rzeczywistym środowiskiem pracy i wzmocnienie kadrowe poprzez pozyskiwanie osób z wiedzą odpowiadającą nowoczesnym technikom i technologiom funkcjonujących w gospodarce.

Zatrudnianie specjalistów nie nauczycieli


Mechanizmy zachęcające pracodawców do włączenia się w proces kształcenia zawodowego

Zwiększona waga na kształcenie zawodowe (już w 2009 zwiększona waga z 0,15 do 0,17).

Zmiana rozporządzenia w sprawie praktycznej nauki zawodu (praktyki zawodowe za granicą).

Mechanizmy zachęcające pracodawców do aktywniejszego uczestnictwa w kształceniu zawodowym.


Priorytet III - Wysoka jakość systemu oświaty - projekty systemowe:

Modernizacja podstaw programowych pod kątem wymogów rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy.

Uruchomienie nowego typu studiów podyplomowych dla osób przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotów zawodowych.

Opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów doskonalenia zawodowego w przedsiębiorstwach dla nauczycieli kształcenia zawodowego i instruktorów praktycznej nauki zawodu.

Opracowanie i pilotażowe wdrożenie modelu doradztwa zawodowego w Polsce wraz z budową systemu informacji eduakcyjno-zawodowej oraz internetowego aktywnego systemu poradnictwa edukacyjno-zawodowego.

PROJEKTY WSPIERAJĄCE - PO KL


25

Opracowanie i wdrożenie Krajowego Systemu Kwalifikacji – PO KL


Kalendarz wdrażania zmian programowych


Zespół opiniodawczo-doradczy ds. kształcenia zawodowego – jako katalizator zmian

Przygotowanie projektu założeń zmian organizacyjnych i programowych w szkolnictwie

zawodowym

Udział w przeprowadzeniu szerokich konsultacji społecznych w środowisku instytucji/organizacji uczestniczących w pracach Zespołu na temat

projektowanych zmian w szkolnictwie zawodowym

Uczestnictwo i prezentacja stanowisk w ogólnopolskiej konferencji podsumowującej

konsultacje

Opracowanie projektu Opracowanie projektu koncepcji zmian koncepcji zmian

organizacyjnych i organizacyjnych i programowych w programowych w

kształceniu zawodowym kształceniu zawodowym i ustawicznymi ustawicznym

Zarządzenie Nr 15 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 czerwca 2008 r.

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru

innowacyjnej wiedzy, umiejętności i kompetencji DKZUMEN

Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego

[email protected]

Kierunki rozwoju kształcenia zawodowego i ustawicznego

Documents

Transcript of Kierunki rozwoju kształcenia zawodowego i ustawicznego