Karta modułu/przedmiotu
Transcript of Karta modułu/przedmiotu
Karta modułu/przedmiotu
Informacje ogólne o module/przedmiocie
1. Kierunek studiów: farmacja 2. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 3. Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: V 5. Semestr: IX
6. Nazwa modułu/przedmiotu: FARMACJA KLINICZNA
7. Status modułu/przedmiotu: fakultatywny
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot: Katedra Podstawowych Nauk Biomedycznych
9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail): dr hab. n. med. Anna Kasicka- Jonderko; [email protected]
10. Cel kształcenia: Umiejętność rozpoznania problemu medycznego i jego ewentualnej etiologii. Zapoznanie się z
następstwami określonych chorób i ocena ich ciężkości i dalszego rokowania. Umiejętność podjęcia decyzji o postępowaniu w określonej sytuacji medycznej oraz zaproponowanie farmakoterapii w zależności od rozpoznania. Zapoznanie się z zasadami indywidualizacji farmakoterapii związanych z wiekiem pacjenta, stanami patologicznymi, czynnikami genetycznymi i środowiskowymi oraz stosowaną farmakoterapią (interakcje i działania niepożądane leków). Znajomość algorytmów postępowania diagnostycznych i farmakologicznych w wybranych sytuacjach klinicznych na podstawie opisów przypadków.
11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Znajomość anatomii i fizjologii człowieka oraz podstaw farmakologii i propedeutyki medycyny.
12. Efekty kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Efekty kształcenia Student, który zaliczył moduł/przedmiot:
Odniesienie do efektów kształcenia
dla programu
1. zna zasady prowadzenia wywiadu medycznego, służącego do wykrywania, klasyfikowania i rozwiązywania problemów lekowych, a także stosowane na świecie systemy klasyfikacji problemów lekowych;
E.W7.
2.
zna i rozumie zasady monitorowania skuteczności i bezpieczeństwa farmakoterapii indywidualnego pacjenta w procesie opieki farmaceutycznej, a także narzędzia ułatwiające wykrywanie problemów lekowych;
E.W11.
3. zna i rozumie znaczenie i rolę farmaceuty w nadzorowaniu farmakoterapii pacjentów przewlekle chorych;
E.W12.
4. zna i rozumie zasady doboru właściwej farmakoterapii pacjenta; E.W13.
5. zna i rozumie zasady indywidualizacji farmakoterapii uwzględniające różnice w działaniu leków spowodowane czynnikami fizjologicznymi w stanach chorobowych;
E.W14.
6. zna i rozumie przyczyny występowania oraz metody zapobiegania i zmniejszania częstości występowania niepożądanych działań leków;
E.W15.
7.
zna i rozumie przyczyny występowania oraz metody zapobiegania i zmniejszania częstości występowania powikłań polekowych spowodowanych: stosowaniem leków poza wskazaniami rejestracyjnymi (off-label), nieuwzględnianiem przeciwwskazań i ograniczeń do ich stosowania, nieracjonalną farmakoterapią, reklamą leków w środkach
E.W16.
masowego przekazu oraz powszechną dostępnością leków, zwłaszcza dostępnych bez recepty lekarskiej (OTC);
8. zna kryteria wyboru leków oraz wskazania kliniczne do prowadzenia terapii monitorowanej stężeniami leków w płynach biologicznych organizmu;
E.W17.
9. zna podstawowe źródła informacji o leku (książki, czasopisma, bazy danych);
E.W18.
10. rozumie znaczenie charakterystyki produktu leczniczego i wyrobu medycznego w optymalizacji farmakoterapii;
E.W21.
11.
zna zagadnienia dotyczące nowoczesnej farmakoterapii wybranych chorób cywilizacyjnych oraz chorób wymagających przewlekłego leczenia, w oparciu o zasady postępowania medycznego określanego jako medycynaoparta na dowodach (evidence based medicine), standardy terapeutyczne oraz wytyczne polskich i europejskich towarzystw lekarskich;
E.W24.
12. zna rolę farmaceuty w monitorowaniu terapii bólu, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanychz samoleczeniem;
E.W26.
13.
zna zasady współpracy farmaceuty i lekarza, które są podstawą współczesnej farmakoterapii, z uwzględnieniem zagadnień dotyczących opracowywania receptariusza szpitalnego oraz standardów terapeutycznych;
E.W27.
14. identyfikuje podstawowe problemy etyczne dotyczące współczesnej medycyny, ochrony życia i zdrowia;
E.W53.
15. przygotowuje plan opieki farmaceutycznej obejmujący ustalenie celów terapii oraz wskazanie działań pozwalających na ich realizację;
E.U5.
16. określa i różnicuje zakres informacji zdrowotnych niezbędnych w procesie opieki farmaceutycznej dla pacjentów z różnymi chorobami przewlekłymi;
E.U7.
17. przygotowuje plan edukacji pacjenta w celu rozwiązania wykrytych problemów lekowych; E.U8.
18. określa zagrożenia związane ze stosowaną farmakoterapią w różnych grupach pacjentów oraz planuje działania prewencyjne;
E.U9.
19. wstępnie ocenia związek przyczynowo-skutkowy między stosowanym lekiem a obserwowaną reakcją; E.U10.
20. przeprowadza konsultację farmaceutyczną podczas wydawania leku
dostępnego bez recepty lekarskiej (OTC); E.U29.
21. przeprowadza wywiad z pacjentem w celu zebrania informacji
niezbędnych do wdrożenia i prowadzenia opieki farmaceutycznej; E.U31.
22. wykrywa i klasyfikuje problemy lekowe oraz proponuje sposób ich
rozwiązania; E.U33.
23. określa potrzeby lekowe pacjenta oraz ocenia stopień ich zaspokojenia na podstawie analizy uzyskanych informacji;
E.U34.
24. przeprowadza edukację pacjenta związaną ze stosowanymi przez niego lekami oraz innymi problemami dotyczącymi jego zdrowia i choroby, jeżeli mogą mieć wpływ na skuteczność i bezpieczeństwo farmakoterapii;
E.U35.
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
Numer efektu kształcenia
wykład seminarium ćwiczenia
laboratoryjne ćwiczenia
praktyczne inne e-learning
1. X
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
10. X
11. X
12. X
13. X
14. X
15. X
14. Treści programowe
14.1. Forma zajęć: Wykłady Liczba godzin
W01
14.2. Forma zajęć: SEMINARIA
S01 Choroby dróg oddechowych i ich farmakoterapia. 2
S02 Choroby alergiczne (atopowe zapalenie skóry, pyłkowica, alergie pokarmowe) i ich farmakoterapia.
2
S03 Zaburzenia endokrynologiczne (tarczyca, nadnercza, trzustka) i ich farmakoterapia.
2
S04 Cukrzyca (hipo i hiperglikemia i inne powikłania) i ich farmakoterapia.
2
S05 Zaburzenia metaboliczne (osteoporoza, dna moczanowa, hemochromatoza, choroba Wilsona) i ich farmakoterapia
2
S06
Ból w klatce piersiowej – diagnostyka różnicowa (choroba niedokrwienna serca, choroba refluksowa przełyku) i postępowanie farmakologiczne.
2
S07 Ból w nadbrzuszu i śródbrzuszu (choroba wrzodowa, choroby dróg żółciowych i trzustki) – różnicowanie i farmakoterapia
2
S08
Zaparcie (w tym zaparcie nawykowe) – diagnostyka różnicowa i farmakoterapia. Przygotowanie do badań diagnostycznych przewodu pokarmowego.
2
S09 Nieswoiste choroby zapalne jelit i ich farmakoterapia. 2
S10 Choroby wątroby ich różnicowanie i farmakoterpia 2
S11
Zaburzenia krzepnięcia krwi (wrodzone, nabyte, jatrogenne) – zalecenia modyfikacji leczenia przeciwkrzepliwego w określonych sytuacjach klinicznych.
2
S12 Choroby żył obwodowych (powierzchownych i głębokich), choroba zakrzepowo-zatorowa – różnicowanie i farmakoterapia
2
S13 Obrzęki – różnicowanie i farmakoterapia 2
S14 Wybrane zagadnienia chorób zakażnych – objawy i farmakoterapia.
2
S15 Kamica nerkowa i jej farmakoterapia. Leczenie żywieniowe w chorobach nerek. Nerki a ciąża.
2
Łącznie 30
14.3. Forma zajęć: …
C1
Cn
Łącznie
Łączna liczba godzin z przedmiotu 30
15. Metody kształcenia
15.1. Wykład
15.2. Seminaria Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną, prezentacja przypadków klinicznych połączona z ich dyskusją i rozwiązaniem przedstawionego problemu.
15.3. …
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu kształcenia
Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia
1. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
2. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
3. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
4. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
5. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
6. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
7. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
8. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
9. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
10. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
11. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
12. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
13. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
14. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
15. Sprawdzian pisemny testowy ≥60%
17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
udział w seminariach 15x2 =30
udział w zaliczeniach 3
udział w konsultacjach 1
…
łącznie 34
Samodzielna praca studenta
przygotowanie do seminariów 15
przygotowanie do zaliczenia 3
…
…
…
…
łącznie 18
Łącznie 52
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
1
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym
0
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1. Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Redaktor prowadzący: P.Gajewski: Medycyna Praktyczna, Kraków 2013
2. L.L. Brunton, J.S. Lazo, K.L. Parker. Goodman&Gilman Farmakologia tom I i II, redakcja naukowa wydania polskiego: W. Buczko, T.F. Krzemiński, S.J. Czuczwar; Czelej , Lublin 2007;
3. D. Richards, J. Aronson. Oksfordzki podręcznik praktycznego zastosowania leków, Redaktor naukowy wydania polskiego: K. Tomasiewicz, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007
19.2. Uzupełniająca
1. J.K. Podlewski, A. Chwalibogowska-Podlewska. Leki współczesnej terapii. Encyklopedia dla lekarzy i farmaceutów – wydanie XX, 2010
2. W. Kostowski, Z. Herman. Farmakologia t. I i II, Wydawnictwo PZWL, wyd. 2011 dodruk , 2010. 3. H. Lüllmann. K. Mohr, L. Hein. Ilustrowane kompendium farmakologii. Redakcja naukowa
wydania polskiego: T.F. Krzemiński: Czelej, Lublin 2008
20. Inne przydatne informacje o module/przedmiocie
20.1. Liczebność grup maks. 20
20.2. Materiały do zajęć
20.3. Miejsce odbywania się zajęć Katedra Podstawowych Nauk Biomedycznych
20.4. Miejsce i godzina konsultacji Piątki, 9:00 – 10:00
20.5. Inne
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
1. <60% 60-75% 76-90% >90%
2. <60% 60-75% 76-90% >90%
3. <60% 60-75% 76-90% >90%
4. <60% 60-75% 76-90% >90%
5. <60% 60-75% 76-90% >90%
6. <60% 60-75% 76-90% >90%
7. <60% 60-75% 76-90% >90%
8. <60% 60-75% 76-90% >90%
9. <60% 60-75% 76-90% >90%
10. <60% 60-75% 76-90% >90%
11. <60% 60-75% 76-90% >90%
12. <60% 60-75% 76-90% >90%
13. <60% 60-75% 76-90% >90%
14. <60% 60-75% 76-90% >90%
15. <60% 60-75% 76-90% >90%
* ocena celująca – wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 „bardzo
dobry”
Karta modułu/przedmiotu
Informacje ogólne o module/przedmiocie
1. Kierunek studiów: FARMACJA 2. Poziom kształcenia: Jednolite studia magisterskie 3. Forma studiów: Stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: V 5. Semestr: IX
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Farmakologia chorób metabolicznych
7. Status modułu/przedmiotu: Do wyboru
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot:
Katedra i Zakład Farmakologii, ul. Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec, (032) 364 15 40, [email protected]
9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail):
Dr hab. n. farm. Maria Pytlik prof. nadzw. SUM , [email protected]
10. Cel kształcenia: Pogłębienie wiedzy studentów z zakresu mechanizmów działania, działań niepożądanych i interakcji leków oraz farmakoterapii schorzeń objętych programem zajęć fakultatywnych. 11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji:
Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu anatomii i fizjologii człowieka, biochemii białek, lipidów, węglowodanów i kwasów nukleinowych. Znajomość nazewnictwa i zależności działania leków od struktury chemicznej. 12. Efekty kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Efekty kształcenia Student, który zaliczył moduł/przedmiot:
Odniesienie do efektów
kształcenia dla programu
01 Zna, rozumie, potrafi zdefiniować i wytłumaczyć podstawowe pojęcia i zagadnienia z zakresu działania oraz bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leków.
D.W12 D.W13 D.W14
02 Zna, rozumie i potrafi wykorzystać wiadomości do udzielania informacji z zakresu punktów uchwytu oraz komórkowych i molekularnych mechanizmów działania leków z omawianych grup terapeutycznych.
D.W16 D.W17 D.U47
03
Zna właściwości farmakologiczne oraz wskazania i przeciwwskazania do stosowania poszczególnych grup leków i potrafi wykorzystać wiadomości z tego zakresu do udzielania informacji dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii.
D.W18 D.W19 D.U46
04
Potrafi przekazać zdobyte wiadomości z zakresu farmakologii w sposób zrozumiały dla pacjenta, udzielając rzetelnej i obiektywnej informacji o mechanizmach działania, właściwościach farmakologicznych i działaniach niepożądanych leków.
D.U47 D.U51
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
wykład seminarium ćwiczenia
laboratoryjne ćwiczenia
praktyczne inne e-learning
01 x
02 x
03 x
04 x
14. Treści programowe
14.1. Forma zajęć: Wykłady Liczba godzin
W1…
Łącznie
14.2. Forma zajęć: Seminaria
S1
Zajęcia organizacyjne i wprowadzające 1. Zapoznanie studentów z regulaminem i formami prowadzonych
zajęć dydaktycznych. 2. Przedstawienie metod kształcenia i sposobów weryfikacji efektów
kształcenia oraz warunków zaliczenia przedmiotu. 3. Zapoznanie z pozycjami piśmiennictwa wymaganymi do zaliczenia
zajęć fakultatywnych i z pozycjami piśmiennictwa pogłębiającymi wiedzę z zakresu farmakologii.
3
S2
Farmakoterapia rzadkich schorzeń metabolicznych – rola leków sierocych 1. Leki stosowane w chorobach: Gauchera, Fabry’ego, Pompego,
Wilsona oraz mukopolisacharydozach i tyrozynemii. 2. Komórkowe i molekularne mechanizmy patogenezy chorób
i działania leków. 3. Czynniki wpływające na działanie leków. 4. Interakcje leków.
3
S3
Farmakoterapia rzadkich schorzeń metabolicznych 1. Farmakoterapia fibromialgii, zespołów zależnych od kriopiryny,
hiperamonemii, fenyloketonurii i homocystynurii. 2. Komórkowe i molekularne mechanizmy patogenezy chorób
i działania leków. 3. Interakcje leków.
3
S4
Farmakoterapia zaburzeń lipidowych – miażdżyca 1. Leki hipolipemiczne. 2. Skuteczność terapii lekami hipolipemicznymi, jej zalety i wady. 3. Interakcje leków hipolipemicznych.
3
S5
Farmakologia leków stosowanych w cukrzycy – cz. 1. 1. Cukrzyca jako choroba cywilizacyjna. 2. Podział, przyczyny i objawy cukrzycy. 3. Terapia cukrzycy preparatami insuliny. 4. Powikłania po stosowaniu insulin.
3
S6
Farmakologia leków stosowanych w cukrzycy – cz. 2. 1. Doustne leki hipoglikemiczne. 2. Mechanizmy działania doustnych leków hipoglikemicznych. 3. Działania niepożądane i interakcje doustnych leków
hipoglikemicznych.
3
S7
Osteoporoza postmenopauzalna i jej leczenie 1. Hormony. 2. Bisfosfoniany. 3. Nowe leki w terapii osteoporozy.
S8
Patomechanizmy i leczenie zaburzeń metabolizmu kości – cz. 1. 1. Krzywica. 2. Choroba Pageta. 3. Osteopetroza. 4. Samoistna kruchość kości.
3
S9 Farmakoterapia otyłości 3
1. Genetyczne i cywilizacyjne przyczyny otyłości. 2. Leki hamujące łaknienie. 3. Inhibitory lipazy żołądkowo-jelitowej. 4. Eksperymentalne sposoby leczenia otyłości.
S10 Podsumowanie wiedzy z zakresu patogenezy chorób metabolicznych i ich leczenia
3
Łącznie 30
14.3. Forma zajęć:
C1…
Łącznie
Łączna liczba godzin z przedmiotu 30
15. Metody kształcenia
15.1. Wykład
15.2. Seminarium Metody problemowe: dyskusja, metody aktywizujące (metoda przypadków i sytuacyjna)
15.3. Ćwiczenia
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu
kształcenia Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia
01 Seminarium Powyżej 70% poprawnych odpowiedzi
02 Seminarium Powyżej 70% poprawnych odpowiedzi
03 Seminarium Powyżej 70% poprawnych odpowiedzi
04 Seminarium Powyżej 70% poprawnych odpowiedzi
17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Udział w wykładach
Udział w seminariach (10 x 3 = 30) 30
Udział w ćwiczeniach praktycznych
Udział w kolokwiach zaliczeniowych
Udział w egzaminie
Udział w konsultacjach
łącznie 30
Samodzielna praca studenta
Przygotowanie do seminarium (10 x 3 = 30) 30
Przygotowanie do ćwiczeń
przygotowanie do kolokwium
Przygotowanie do egzaminu pisemnego
łącznie 30
Łącznie 60
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
1
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym
0
19. Literatura
19.1. Podstawowa 1. Janiec W. (red.) Farmakodynamika. Podręcznik dla studentów farmacji. PZWL, Warszawa 2008. 2. Janiec W. (red.) Kompendium farmakologii. Wyd. 3 uaktualnione i rozszerzone. PZWL, Warszawa 2010.
19.2. Uzupełniająca 1. Kostowski W., Herman S.: Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. PZWL, Warszawa 2003. 2. Brunton L.L, Lazo J.S., Parker K.L /Red. Farmakologia Goodmana i Gilmana. Wyd. I., Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o. Lublin 2007.
20. Inne przydatne informacje o module/przedmiocie
20.1. Liczebność grup 20 studentów
20.2. Materiały do zajęć Podręczniki
20.3. Miejsce odbywania się zajęć Sala nr 309 Katedry i Zakładu Farmakologii Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej SUM
20.4. Miejsce i godzina konsultacji
20.5. Inne
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 01
Brak podstawowej wiedzy (poniżej 70%) z zakresu podstawowych pojęć i zagadnień dotyczących działania oraz bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leków.
Wiedza powyżej 70% z zakresu podstawowych pojęć i zagadnień dotyczących działania oraz bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leków.
Wiedza powyżej 80% z zakresu podstawowych pojęć i zagadnień dotyczących działania oraz bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leków.
Wiedza powyżej 95% z zakresu podstawowych pojęć i zagadnień dotyczących działania oraz bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leków.
Efekt 02
Brak podstawowej wiedzy i umiejętności (poniżej 70%) z zakresu dróg podawania i dawkowania leków oraz doradztwa w zakresie prawidłowego dawkowania i przyjmowania leków dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa farmakoterapii.
Wiedza i umiejętności powyżej 70% z zakresu dróg podawania i dawkowania leków oraz doradztwa w zakresie prawidłowego dawkowania i przyjmowania leków dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa farmakoterapii.
Wiedza i umiejętności powyżej 80% z zakresu dróg podawania i dawkowania leków oraz doradztwa w zakresie prawidłowego dawkowania i przyjmowania leków dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa farmakoterapii.
Wiedza i umiejętności powyżej 95% z zakresu dróg podawania i dawkowania leków oraz doradztwa w zakresie prawidłowego dawkowania i przyjmowania leków dla zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa farmakoterapii.
Efekt 03
Brak podstawowej wiedzy i umiejętności (poniżej 70%) z zakresu wiadomości niezbędnych do udzielania informacji o punktach uchwytu oraz komórkowych i molekularnych mechanizmach działania leków
Wiedza i umiejętności powyżej 70% z zakresu wiadomości niezbędnych do udzielania informacji o punktach uchwytu oraz komórkowych i molekularnych mechanizmach działania leków
Wiedza i umiejętności powyżej 80% z zakresu wiadomości niezbędnych do udzielania informacji o punktach uchwytu oraz komórkowych i molekularnych mechanizmach działania leków z różnych grup terapeutycznych.
Wiedza i umiejętności powyżej 95% z zakresu wiadomości niezbędnych do udzielania informacji o punktach uchwytu oraz komórkowych i molekularnych mechanizmach działania leków
z różnych grup terapeutycznych.
z różnych grup terapeutycznych.
z różnych grup terapeutycznych.
Efekt 04
Nie potrafi przekazać zdobytych wiadomości (poniżej 70%) z zakresu farmakologii w sposób zrozumiały dla pacjenta, udzielając rzetelnej i obiektywnej informacji o mechanizmach działania, właściwościach farmakologicznych i działaniach niepożądanych leków.
Potrafi w zakresie powyżej 70% przekazać zdobyte wiadomości z zakresu farmakologii w sposób zrozumiały dla pacjenta, udzielając rzetelnej i obiektywnej informacji o mechanizmach działania, właściwościach farmakologicznych i działaniach niepożądanych leków.
Potrafi w zakresie powyżej 80% przekazać zdobyte wiadomości z zakresu farmakologii w sposób zrozumiały dla pacjenta, udzielając rzetelnej i obiektywnej informacji o mechanizmach działania, właściwościach farmakologicznych i działaniach niepożądanych leków.
Potrafi w zakresie powyżej 90% przekazać zdobyte wiadomości z zakresu farmakologii w sposób zrozumiały dla pacjenta, udzielając rzetelnej i obiektywnej informacji o mechanizmach działania, właściwościach farmakologicznych i działaniach niepożądanych leków.
* ocena celująca – wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 „bardzo
dobry”
Karta przedmiotu
Informacje ogólne o przedmiocie
1. Kierunek studiów: Farmacja 2. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 3. Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: V 5. Semestr: IX
6. Nazwa przedmiotu: Farmakopealne wymogi produkcji leków biologicznych
7. Status przedmiotu: do wyboru
8. Jednostka realizująca przedmiot: Zakład Biotechnologii i Inżynierii Genetycznej
9. Prowadzący przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail): dr hab. n. med. Ilona Bednarek, [email protected]
10. Cel kształcenia: Poznanie biotechnologicznych metod produkcji leków zgodnych z wymogami zawartymi w Farmakopei Polskiej. Poznanie technologii produkcji dostępnych na rynku preparatów zawierających leki biologiczne w tym: białka rekombinantowe, białka fuzyjne oraz przeciwciała monoklonalne.
11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Znajomość podstawowych procesów związanych z budową i ekspresją białek oraz klonowaniem genów i transgenezą; znajomość podstawowych zagadnień związanych z technologią postaci leków; znajomość i umiejętność posługiwania się Farmakopeą Polską.
12. Efekty kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Efekty kształcenia Student, który zaliczył przedmiot potrafi:
Odniesienie do efektów kształcenia
dla programu
01 Opisać proces projektowania oraz otrzymywania białek rekombinantowych, białek fuzyjnych oraz przeciwciał monoklonalnych
C.W13, C.W14, C.W15, C.W17, C.U22, A.W16, A.U14, B.W21
02 Scharakteryzować wymogi, w tym wymogi stawiane przez Farmakopeę Polską, dotyczące produkcji leków biologicznych.
C.W23, C.W26, C.W27, C.W28, C.W29, C.W30, C.W32, C.U2, C.U4, C.U38, E.U3
03 Wymienić przykłady oraz opisać technologie produkcji i zastosowanie leków zawierających przeciwciała monoklonalne.
C.W13, C.W14, C.W15, C.W17, C.W1, C.W9, C.U8, C.U9, C.U38B.K1, B.K3
04 Wymienić przykłady oraz opisać technologie produkcji i zastosowanie leków zawierających białka rekombinantowe oraz białka fuzyjne.
C.W13, C.W14, C.W15, C.W17, C.W1, C.W9, C.U8, C.U9, C.U38, B.K1, B.K3
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
wykład seminarium ćwiczenia
laboratoryjne ćwiczenia
praktyczne inne e-learning
01 x
02 x
03 x
04 x
14. Treści programowe
14.1. Forma zajęć: Seminaria Liczba godzin
S1 Definicja i klasyfikacja tzw. leków biologicznych (bio-leków). 2
S2-3
Otrzymywanie leków biologicznych metodami biotechnologii; projektowanie, biosynteza i technologie produkcji białek rekombinantowych, białek fuzyjnych oraz przeciwciał monoklonalnych.
4
S4-5 Wymogi farmakopealne oraz inne normy dla preparatów zawierających leki biologiczne.
4
S6-8 Preparaty zawierające przeciwciała monoklonalne: zastosowanie i technologie produkcji.
6
S9-11 Produkcja białek rekombinantowych i ich zastosowanie lecznicze.
6
S12-13 Produkcja szczepionek i adiuwantów opartych na białkach rekombinantowych.
4
S14-15 Białka fuzyjne w lecznictwie: przykłady zastosowań i technologia produkcji.
4
Łącznie 30
Łączna liczba godzin z przedmiotu 30
15. Metody kształcenia
15.1. Seminarium Seminarium
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu
kształcenia Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia
01 – 04 zaliczenie pisemne – testowe oraz z pytaniami/zadaniami otwartymi
wymagane >50% poprawnych odpowiedzi
01 - 04 Przygotowanie i wygłoszenie prezentacji opisującej technologię otrzymywania oraz zastosowanie wybranego preparatu leku biologicznego.
Każdy uczestnik przygotowuje i wygłasza prezentację w grupie 2-3 osobowej
17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
udział w seminariach 30
konsultacje 2
łącznie 32
Samodzielna praca studenta
przygotowanie do seminarium 20
przygotowanie do zaliczenia przedmiotu 10
łącznie 30
Łącznie 62
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
1
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym
0
19. Literatura
19.1. Podstawowa 1. Farmakopea Polska IX. Warszawa 2011. 2. Bednarek I. Inżynieria genetyczna i terapia genowa. Zagadnienia podstawowe i aspekty
praktyczne. ŚUM, Katowice 2008
3. Bednarek I. Wybrane zagadnienia naukowo-badawcze inżynierii genetycznej i terapii genowej. ŚUM, Katowice 2009
19.2. Uzupełniająca 1. Bereta J (red.). New methods in monoclonal antibodies production and their applications.
Wydawnictwo EJB, Kraków 2003. 2. Ho R, Gibaldi M: Biotechnology and Biopharmaceuticals. Transforming proteins and genes into
drugs. Wiley-Liss 2003. 3. Kamionka M. Engineering of therapeutic proteins production in Escherichia coli. Curr Pharm
Biotechnol 2011; 12: 268-274. 4. Müller RH, Kayser O. Biotechnologia farmaceutyczna. PZWL 2003 5. Powroźnik B, Kubowicz P, Pękala. Przeciwciała monoklonalne w terapii celowanej. Post Hig Med
Dosw 2012; 66: 663-673 6. Terpe K. Overview of bacterial expression systems for heterologous protein production: from
molecular and biochemical fundamentals to commercial systems. Appl Microbiol Biotechnol 2006; 72: 211-222
20. Inne przydatne informacje o przedmiocie
20.1. Liczebność grup Ustalana zarządzeniami JM Rektora
20.2. Materiały do zajęć Wybrane materiały w formie elektronicznej umieszczane są na stronie internetowej Zakładu (poniżej)
20.3. Miejsce odbywania się zajęć
sala ćwiczeń Zakładu Biotechnologii i Inżynierii Genetycznej
20.4. Miejsce i godzina konsultacji
Ustalane indywidualnie z prowadzącymi zajęcia
20.5. Inne Strona internetowa Zakładu: biotechnologia.sum.edu.pl (zakładka: studenci)
15
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 01
Student nie potrafi wymienić podstawowych reguł projektowania i otrzymywania leków biologicznych
Potrafi wymienić podstawowe zasady projektowania i otrzymywania leków biologicznych
Potrafi opisać zasady projektowania i otrzymywania leków biologicznych wraz z przykładami leków zawierających białka rekombinantowe i przeciwciała monoklonalne
Potrafi szczegółowo opisać zasady projektowania i otrzymywania leków biologicznych wraz z przykładami leków zawierających białka rekombinantowe, białka fuzyjne i przeciwciała monoklonalne
Efekt 02
Student nie potrafi wymienić wymogów stawianych lekom biologicznym
Student potrafi wymienić podstawowe wymogi farmakopealne stawiane lekom biologicznym
Student potrafi opisać wymogi farmakopealne oraz wymogi zalecane przez inne norm urzędowe w zakresie produkcji, transportu i przechowywania leków biologicznych
Student potrafi dokładnie opisać wymogi farmakopealne oraz wymogi zalecane przez inne normy urzędowe w zakresie produkcji, transportu i przechowywania leków biologicznych wraz z przykładami
Efekt 03
Student nie potrafi podać przykładów dostępnych na rynku leków biologicznych zawierających przeciwciała monoklonalne
Student potrafi wymienić kilka przykładów dostępnych na rynku leków biologicznych zawierających przeciwciała monoklonalne oraz opisać ich zastosowanie
Student potrafi wymienić kilka przykładów dostępnych na rynku leków biologicznych zawierających przeciwciała monoklonalne, opisać ich zastosowanie oraz technologię produkcji
Student potrafi wymienić liczne przykłady stosowanych w różnych chorobach leków biologicznych zawierających przeciwciała monoklonalne, opisać ich zastosowanie oraz technologię produkcji
Efekt 04
Student nie potrafi podać przykładów dostępnych na rynku leków biologicznych zawierających białka rekombinantowe lub fuzyjne
Student potrafi wymienić kilka przykładów dostępnych na rynku leków biologicznych zawierających białka rekombinantowe i
Student potrafi wymienić kilka przykładów dostępnych na rynku leków biologicznych zawierających białka rekombinantowe i
Student potrafi wymienić liczne przykłady należących do różnych grup ATC leków biologicznych zawierających białka rekombinantowe i
16
białka fuzyjne oraz opisać ich zastosowanie
białka fuzyjne, opisać ich zastosowanie oraz technologię produkcji
białka fuzyjne, opisać ich zastosowanie oraz technologię produkcji
17
Karta modułu/przedmiotu
Informacje ogólne o module/przedmiocie
1. Kierunek studiów: Farmacja 2. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 3. Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: V 5. Semestr: IX
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Leki i środki farmaceutyczne w okulistyce
7. Status modułu/przedmiotu: fakultet
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot: Katedra i Zakład Biofarmacji ul. Jedności 8B; 41-200 Sosnowiec, 32 364 12 48; www.biofarmacja.sum.edu.pl
9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail): dr hab. Alicja Zajdel; [email protected]
10. Cel kształcenia: wyjaśnienie podstaw patomechanizmów chorób oczu i możliwości interwencji terapeutycznych w ramach poradnictwa farmaceutycznego, zapoznanie z lekami i suplementami diety dostępnymi w aptece, stosowanymi w leczeniu chorób narządu wzroku
11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: znajomość podstawowych zagadnień z zakresu farmakologii i biofarmacji w aspekcie leków stosowanych w okulistyce
12. Efekty kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Efekty kształcenia Student, który zaliczył moduł/przedmiot:
Odniesienie do efektów kształcenia
dla programu
01 zna i rozumie patomechanizmy podstawowych jednostek chorobowych narządu wzroku oraz zasady ich terapii.
D.W16.; D.W41.; E.W12.; E.W13.
02 zna i rozumie problemy związane z farmakoterapią schorzeń narządu wzroku, wskazania terapeutyczne oraz przeciwwskazania do stosowania poszczególnych leków.
D.W1.; D.W19., D.W23.
03 ocenia możliwości udzielenia pomocy w pierwszych objawach chorobowych na podstawie wywiadu z pacjentem
A.U7.; E.U29.; E.U31.; E.U34.;
04 udziela porad w zakresie właściwego dawkowania oraz przyjmowania preparatów leczniczych w chorobach oczu w sposób zrozumiały dla pacjenta., współpracuje z lekarzem w celu doboru optymalnej terapii
D.U13.; D.U16.; D.U18.; D.U36.; D.U39.; D.U47.; D.U50.; D.U52.;
05 dokonuje doboru optymalnych suplementów diety oraz odpowiednich produktów z grupy OTC w przypadkach samoleczenia oraz udziela informacji pacjentowi o możliwych interakcjach z innymi lekami.
D.U14.; D.U18.; D.U36.; D.U64; E.U29.;
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
18
Numer efektu kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
wykład seminarium ćwiczenia
laboratoryjne ćwiczenia
praktyczne inne e-learning
01 X
02 X
03 X
04 X
05 X
14. Treści programowe
14.1. Forma zajęć: Wykłady Liczba godzin
01
02
Łącznie
14.2. Forma zajęć: Seminaria
S1 Budowa oka. Aspekty fizjologiczne w terapii narządu wzroku. 2 h
S2 Występowanie, objawy, patogeneza i diagnostyka zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). Leki stosowane w postaci suchej AMD. Leki stosowane w postaci wysiękowej AMD. Profilaktyka AMD.
2 h
S3 Farmakoterapia retinopatii cukrzycowej. Patogeneza retinopatii cukrzycowej. Preparaty stosowane w leczeniu retinopatii cukrzycowej.
2 h
S4
Farmakoterapia w zespole suchego oka. Zespół suchego oka: przyczyny, podział kliniczny, objawy. Diagnostyka zespołu suchego oka. Leki stosowane w zespole suchego oka. Leki poprawiające metabolizm i regenerację tkanek.
2 h
S5 Farmakoterapia jaskry. Występowanie, rodzaje, objawy, patogeneza, czynniki ryzyka i diagnostyka jaskry. Cz.1.
2 h
S6 Farmakoterapia jaskry: parasympatykomimetyki, beta-adrenolityki, inhibitory anhydrazy węglanowej, adrenomimetyki, pochodne prostaglandyn. Cz.2.
2 h
S7 Farmakoterapia stanów zapalnych o podłożu infekcyjnym. Infekcje wirusowe powiek, spojówki, rogówki i ich leczenie. Zakażenia grzybicze rogówki i ich leczenie.
2 h
S8
Farmakoterapia stanów zapalnych o podłożu infekcyjnym. Zakażenia bakteryjne powiek, spojówki, rogówki. Leki stosowane w zakażeniach bakteryjnych (antybiotyki, sulfonamidy, fluorochinolony). Zakażenia chlamydiowe i ich leczenie.
2 h
S9 Farmakoterapia stanów zapalnych o podłożu nieinfekcyjnym. Niesteroidowe leki przeciwzapalne. Preparaty złożone zawierające leki przeciwbakteryjne i kortykosteroidy.
2 h
S10 Stany zapalne o podłożu alergicznym i ich farmakoterapia. 2 h
S11 Preparaty do higieny brzegów powiek. Objawy dysfunkcji gruczołów powiekowych.
2 h
S12 Leki i środki farmaceutyczne stosowane w diagnostyce okulistycznej. 2 h
S13 Omówienie podstawowych składników suplementów diety stosowanych w profilaktyce oraz w terapii adjuwantowej schorzeń oczu.
2 h
S14 Najczęstsze problemy okulistyczne w praktyce farmaceuty. Schorzenia oczne, które można leczyć preparatami OTC.
2 h
S15 Soczewki kontaktowe – rodzaje i zasady stosowania. 2 h
Łącznie 30 h
19
14.3. Forma zajęć: Ćwiczenia laboratoryjne
C1
C2
Łącznie
Łączna liczba godzin z przedmiotu 30 h
15. Metody kształcenia
15.1. Wykład
15.2. Seminaria problemowe, aktywizujące, dyskusja 15.3. Ćwiczenia
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu kształcenia
Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia
01 sprawdzian w formie pisemnej – test wyboru 70% poprawnych odpowiedzi
02 obserwacja aktywny udział w zajęciach
03 obserwacja aktywny udział w zajęciach
04 obserwacja aktywny udział w zajęciach
05 obserwacja aktywny udział w zajęciach
17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
udział w wykładach
udział w seminariach 15 x 2 h = 30 h
udział w ćwiczeniach
obecność na zaliczeniu pisemnym 1 x 1 h = 1 h
konsultacje 4 x 1 h = 4 h
łącznie 35 h
Samodzielna praca studenta
przygotowanie do seminarium 15 x 1 h = 15 h
przygotowanie do ćwiczeń
przygotowanie do sprawdzianów pisemnych 1 x 8 h = 8 h
Przygotowanie prezentacji
przygotowanie do egzaminu pisemnego z przedmiotu
…
łącznie 23 h
Łącznie 58 h
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2 ECTS
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
1 ECTS
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym
0 ECTS
19. Literatura
19.1. Podstawowa 1. Leki stosowane w terapii okulistycznej, Praca zbiorowa pod red. Renaty Jachowicz, Biblioteka Farmaceutyczna, Warszawa, 2001. 2. Ilustrowane wykłady z okulistyki (płyta CD) prof. Jacek J. Kański
19.2. Uzupełniająca 1. Aktualne publikacje związane z tematyką przedmiotu 2.
20. Inne przydatne informacje o module/przedmiocie
20.1. Liczebność grup
20.2. Materiały do zajęć
20
20.3. Miejsce odbywania się zajęć
20.4. Miejsce i godzina konsultacji
20.5. Inne
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 01 Nie zna patomechanizmów podstawowych jednostek chorobowych narządu wzroku oraz zasad ich terapii
zna ogólnie patomechanizmy podstawowych jednostek chorobowych narządu wzroku oraz główne zasady ich terapii
zna patomechanizmy podstawowych jednostek chorobowych narządu wzroku oraz zasady ich terapii.
zna i rozumie patomechanizmy jednostek chorobowych narządu wzroku oraz zasady ich terapii
Efekt 02 Nie zna podstawowych problemów związanych z farmakoterapią schorzeń narządu wzroku, wskazań terapeutycznych oraz przeciwwskazań do stosowania poszczególnych leków.
zna najczęstsze problemy związane z farmakoterapią schorzeń narządu wzroku, wskazania terapeutyczne oraz przeciwwskazania najczęściej stosowanych leków
zna i rozumie podstawowe problemy związane z farmakoterapią schorzeń narządu wzroku, wskazania terapeutyczne oraz przeciwwskazania najczęściej stosowanych leków.
zna i rozumie problemy związane z farmakoterapią schorzeń narządu wzroku, wskazania terapeutyczne oraz przeciwwskazania do stosowania poszczególnych leków.
Efekt 03 Nie potrafi przeprowadzić wywiadu z pacjentem i ocenić możliwości udzielenia pomocy
Potrafi przeprowadzić wywiad z pacjentem, słabo ocenia możliwości udzielenia pomocy w pierwszych objawach najczęstszych schorzeń
Potrafi przeprowadzić wywiad z pacjentem i ocenić możliwości udzielenia pomocy w pierwszych objawach chorobowych najczęstszych schorzeń
ocenia możliwości udzielenia pomocy w pierwszych objawach chorobowych na podstawie wywiadu z pacjentem
Efekt 04 Nie zna podstawowych zasad właściwego dawkowania oraz przyjmowania preparatów leczniczych w chorobach oczu, nie udziela porad pacjentom w zakresie prawidłowego
zna podstawowe zasady właściwego dawkowania oraz przyjmowania preparatów leczniczych w chorobach oczu i w tym zakresie potrafi udzielić porad pacjentom
udziela porad w zakresie właściwego dawkowania oraz przyjmowania preparatów leczniczych w chorobach oczu w sposób zrozumiały dla pacjenta, nie potrafi współpracować z lekarzem w celu
udziela porad w zakresie właściwego dawkowania oraz przyjmowania preparatów leczniczych w chorobach oczu w sposób zrozumiały dla pacjenta., potrafi współpracować z lekarzem w celu doboru optymalnej terapii
21
* ocena celująca – wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 „bardzo
dobry”
dawkowania leków ocznych
doboru optymalnej terapii
Efekt 05 Nie zna i nie rozróżnia podstawowych suplementów diety oraz odpowiednich produktów z grupy OTC stosowanych w okulistyce
rozróżnia podstawowe suplementy diety oraz odpowiednie produktów z grupy OTC stosowane w chorobach oczu i proponuje wspomniane produkty w przypadkach samoleczenia
dokonuje doboru optymalnych suplementów diety oraz odpowiednich produktów z grupy OTC w przypadkach samoleczenia oraz nie potrafi udzielić informacji pacjentowi o możliwych interakcjach z innymi lekami.
dokonuje doboru optymalnych suplementów diety oraz odpowiednich produktów z grupy OTC w przypadkach samoleczenia oraz udziela informacji pacjentowi o możliwych interakcjach z innymi lekami.
22
Karta modułu/przedmiotu
Informacje ogólne o module/przedmiocie
1. Kierunek studiów: Farmacja 2. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 3. Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: V 5. Semestr: IX
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Prowadzenie badań klinicznych
7. Status modułu/przedmiotu: fakultatywny
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot: Katedra i Zakład Biofarmacji
9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail): Prof. dr hab. n. farm. Janusz Kasperczyk, [email protected]
10. Cel kształcenia: Zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu badań klinicznych (historia badań, definicje, terminologia, etapy, role i obowiązki w badaniach klinicznych). Student zdowywa wiedzę szczegółówą z zakresu Dobrej Praktyki Klinicznej, epidemiologii klinicznej, w zakresie monitorowania badań klinicznych, audytów, zapewnienia jakości w badaniach klinicznych i zakresie organizacji badań klinicznych (uzyskanie zgody Komisji Bioetycznej i Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych). Student zostanie także zapoznany z praktycznymi aspektów prowadzenia i przedstawiania wyników badań klinicznych, dokumentacją w badaniach klinicznych oraz Medycyną Opartą na Dowodach.
11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Opanowany materiał w zakresie farmakologii, biofarmacji, biotransformacji, terapii monitorowanej, toksykologii. Dobra znajomość wiedzy z zakresu wyrobów medycznych, nauk klinicznych, prawa farmaceutycznego i medycznego. Podstawowa wiedza z anatomii i fizjologii człowieka. Umięjetność korzystania z anglojęzycznych materiałów źródłowych.
12. Efekty kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Efekty kształcenia Student, który zaliczył moduł/przedmiot:
Odniesienie do efektów kształcenia
dla programu
01 Student zna prawne, etyczne i metodyczne aspekty prowadzenia badań
klinicznych i zasady funkcjonowania ośrodka badań klinicznych
E.W22
02 Student zna rolę farmaceuty w prowadzeniu badań klinicznych E.W23.
03 Student zna instytucje publiczne i niepubliczne biorące udział w
procesie planowania, prowadzenia, nadzorowania i kontrolowania
badań klinicznych
E.W29.
04 Student zna zasady zarządzania gospodarką produktów leczniczych przeznaczonych do badań klinicznych
E.U12.
05 Student potrafi interpretować wyniki metaanalizy z badań
eksperymentalnych i klinicznych
E.U51.
06 Student potrafi pracować w grupie, jest kreatywny i otwarty w organizowaniu i podziale pracy w grupie podczas wspólnych prac nad
C.U38
23
opracowaniem prezentacji i jej przedstawieniem. W przygotowaniu prezentacji wyszukuje w piśmiennictwie informacje naukowe, korzysta z literatury naukowej krajowej i zagranicznej a także interpretuje dane doświadczalne przestawione w literaturze i odnosi je do aktualnego stanu wiedzy.
07 W swoich wystąpieniach student potrafi przeanalizować wyniki badań literaturowych oraz je zinterpretować i przedstawić podczas prezentacji. Student stosuje techniki komputerowe do interpretacji zgromadzonych z literatury wyników analizy. Student potrafi zaproponować własne rozwiązanie problemu badawczego związanego z przedstawianym tematem. Posiada przy tym poszerzoną wiedzę z zakresu badań klinicznych a także zna przedstawiane metody i techniki badawcze.
C.U19, C.U24
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
Numer efektu kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
Wykład seminarium ćwiczenia
laboratoryjne Ćwiczenia praktyczne
Inne e-learning
01 X
02 X
03 X
04 X
05 X
06 X
07 X
14. Treści programowe
14.1. Forma zajęć: Wykłady Liczba godzin
Łącznie
14.2. Forma zajęć: Seminaria
S1 Podstawowe definicje i terminologia w badaniach klinicznych. Etapy badań klinicznych. Historia badań klinicznych. 2 h
S2
Proces rozwoju nowego leku, odkrycie substancji leczniczej, badania in
vitro, badania przedkliniczne, Faza I, II, III, badania porejestracyjne,
badania fazy IV. 2 h
S3
Zasady Dobrej Praktyki Klinicznej, międzynarodowe uregulowania
dotyczące badan klinicznych, odpowiedzialność karna, zawodowa w
badaniach klinicznych. Zagadnienia etyczne i prawne w badaniach
klinicznych. Zgoda Komisji Bioetycznej oraz Prezesa Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
2 h
S4
Badania kliniczne wyrobów medycznych. Wprowadzanie wyrobów do
obrotu i wprowadzanie do używania oraz przekazywanie do oceny
działania. Obowiązki importerów i dystrybutorów. Zgłoszenia i
powiadomienia dotyczące wyrobów. Nadzór nad wyrobami.
Oznakowanie CE warunkiem wprowadzania wyrobów.
2 h
S5
Podstawowa dokumentacja w badaniach klinicznych (protokół badania,
broszura badacza, formularz świadomej zgody, umowa badania
klinicznego, zgoda Komisji Bioetycznej oraz Prezesa Urzędu Rejestracji
2 h
24
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych), wzory dokumentów składanych do CEBK
S6 Świadoma zgoda uczestnika badania klinicznego, obowiązki i
odpowiedzialność badacza w badaniu klinicznym 2 h
S7
Monitorowanie badań klinicznych, wybór ośrodków badawczych,
rozpoczęcie badania, faza aktywna, zarządzanie danymi, zamykanie
badania 2 h
S8 Bezpieczeństwo uczestnika badań klinicznych, planowanie, zbieranie i
ocena danych dotyczących bezpieczeństwa. 2 h
S9 Badania kliniczne leków biopodobnych, w populacji pediatrycznej,
niekomercyjne badania kliniczne 2 h
S10 Leki odtwórcze, lek referencyjny i rozwój jego odpowiednika, badanie
biorównoważności. 2 h
S11
Zasady rejestracji leków w Polsce i Unii Europejskiej, aspekty prawne,
procedura centralna, procedura narodowa, procedura
zdecentralizowana, procedura wzajemnego uznania 2 h
S12
Medycyna Oparta na Dowodach, skrupulatne, precyzyjne i roztropne wykorzystywanie w postępowaniu klinicznym najlepszych dostępnych dowodów naukowych dotyczących skuteczności, efektywności i bezpieczeństwa.
2 h
S13 Praktyczne aspekty prowadzenia i monitorowania badań klinicznych w wybranych dziedzinach medycyn. Obecne kierunki badań. Stan badań klinicznych w na świecie i w Polsce
2 h
S14 Metodologia analizy i przetwarzania informacji oraz przedstawiania wyników doświadczeń w badaniach klinicznych. Metaanalizy z badań
klinicznych 2 h
S15 Sprawdzian pisemny – pytania testowe 2 h
Łącznie 30 h
14.3. Forma zajęć: Ćwiczenia laboratoryjne
Łącznie
Łączna liczba godzin z przedmiotu 30 h
15. Metody kształcenia
15.1. Wykład
15.2. Seminaria problemowe, aktywizujące, dyskusja, prezentacja
15.3. Ćwiczenia
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu kształcenia
Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia
01 Sprawdzian pisemny – pytania testowe 60% poprawnych odpowiedzi
02 Sprawdzian pisemny – pytania testowe 60% poprawnych odpowiedzi
03 Sprawdzian pisemny – pytania testowe 60% poprawnych odpowiedzi
04 Sprawdzian pisemny – pytania testowe 60% poprawnych odpowiedzi
05 Sprawdzian pisemny – pytania testowe 60% poprawnych odpowiedzi
06 Przygotowanie prezentacji multimedialnej Zaliczenie prezentacji
25
07 Przygotowanie prezentacji multimedialnej Zaliczenie prezentacji 17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Udział w wykładach
Udział w seminariach 15 x 2 h = 30 h
Udział w ćwiczeniach
Konsultacje 2 x 2 h = 4h
Łącznie 34h
Samodzielna praca studenta
przygotowanie do seminarium 15 x 1 h = 15 h
przygotowanie do ćwiczeń
przygotowanie do sprawdzianów pisemnych 2 h
Przygotowanie prezentacji 1 x 6 h = 6 h
…
Łącznie 23 h
Łącznie 57 h
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2 ECTS
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
1 ECTS
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym
0 ECTS
19. Literatura
19.1. Podstawowa 1. Brodniewicz Teresa (red.): Badania Kliniczne. Wydawnictwo CeDeWu, wydanie I, Warszawa
2015. 2. Walter Marcin (red.): Badania kliniczne - organizacja, nadzór, monitorowanie. Wydawnictwo
OINPHARMA, Warszawa 2004.
19.2. Uzupełniająca 1. Spiker Bert (red.): Guide to Drug Development: A Comprehensive Review & Assessment.
Wydawnictwo Wolters Kluwer/ Lippincott Williams&Wilkins, Philadelphia 2009. 2. Gallin John, Ognibene Frederick (red.): Principles and Practice of Clinical Research. Third
Edition. Wydawnictwo Elsevier, London 2012. 3. Hulley Stephen, Cummings Steven, Browner Warren (red.): Designing Clinical Research. Fourth
Edition. Wydawnictwo Wolters Kluwer/ Lippincott Williams&Wilkins. Philadelphia 2013. 4. Flather Marcus, Hazel Aston, Stobles Rod (red.): Handbook of Clinical Trials. Wydawnictwo
Garland Science, 2004. 5. Applied Clinical Trials - http://www.appliedclinicaltrialsonline.com/
20. Inne przydatne informacje o module/przedmiocie
20.1. Liczebność grup
20.2. Materiały do zajęć
20.3. Miejsce odbywania się zajęć Ul. Jedności 8, Sosnowiec
20.4. Miejsce i godzina konsultacji Ul. Jedności 8, Sosnowiec środa godz. 10-13
20.5. Inne
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 01 Student nie zna prawnych, etycznych i
Student dość dobrze zna zagadnienia
Student dobrze zna zagadnienia
Student bardzo dobrze zna
26
metodycznych aspektów prowadzenia badań klinicznych i zasady funkcjonowania ośrodka badań klinicznych
dotyczące prawnych,
etycznych i metodycznych aspektów prowadzenia badań klinicznych i zasady funkcjonowania ośrodka badań klinicznych
dotyczące prawnych,
etycznych i metodycznych aspektów prowadzenia badań klinicznych i zasady funkcjonowania ośrodka badań klinicznych
podstawowe zagadnienia dotyczące prawnych,
etycznych i metodycznych aspektów prowadzenia badań klinicznych i zasady funkcjonowania ośrodka badań klinicznych
Efekt 02 Student nie zna roli
farmaceuty w prowadzeniu badań klinicznych
Student dość dobrze zna rolę farmaceuty w
prowadzeniu badań
klinicznych potrafi wykazać,
Student dobrze zna rolę farmaceuty w prowadzeniu badań klinicznych
Student bardzo zna rolę farmaceuty w prowadzeniu badań
klinicznych dobrze potrafi wykazać.
Efekt 03 Student nie zna instytucji publicznych i niepublicznych biorących udział w procesie planowania, prowadzenia, nadzorowania i kon-trolowania badań klinicznych
Student dość dobrze zna instytucje
publiczne i niepubliczne biorące udział w procesie planowania, prowadzenia, nadzorowania i kon-trolowania badań klinicznych
Student dobrze zna instytucje publiczne i niepubliczne biorące udział w procesie planowania, prowadzenia, nadzorowania i kon-trolowania badań klinicznych
Student bardzo dobrze zna instytucje
publiczne i niepubliczne biorące udział w procesie planowania, prowadzenia, nadzorowania i kon-trolowania badań klinicznych
Efekt 04 Student nie zna zasad zarządzania gospodarką produktów leczniczych przeznaczonych do badań klinicznych
Student dość dobrze zna zasady zarządzania gospodarką produktów leczniczych przeznaczonych do badań klinicznych
Student zna dobrze zasady zarządzania gospodarką produktów leczniczych przeznaczonych do badań klinicznych
Student bardzo dobrze zna zasady zarządzania gospodarką produktów leczniczych przeznaczonych do badań klinicznych
Efekt 05 Student nie potrafi interpretować wyników metaanalizy z badań eksperymentalnych i klinicznych
Student dość dobrze potrafi interpretować wyniki metaanalizy z badań eksperymentalnych i klinicznych
Student dobrze potrafi interpretować wyniki metaanalizy z badań eksperymentalnych i klinicznych
Student bardzo dobrze potrafi interpretować wyniki metaanalizy z badań eksperymentalnych i klinicznych
Efekt 06 Student nie potrafi pracować w grupie, nie jest kreatywny i otwarty w organizowaniu i podziale pracy w grupie podczas wspólnych prac nad opracowaniem prezentacji i jej przedstawieniem. W przygotowaniu prezentacji nie potrafi wyszukać w piśmiennictwie informacji
Student dość dobrze potrafi pracować w grupie, jest dość kreatywny i otwarty w organizowaniu i podziale pracy w grupie podczas wspólnych prac nad opracowaniem prezentacji i jej przedstawieniem. W przygotowaniu prezentacji dość dobrze wyszukuje w piśmiennictwie informacje naukowe,
Student dobrze potrafi pracować w grupie, jest kreatywny i otwarty w organizowaniu i podziale pracy w grupie podczas wspólnych prac nad opracowaniem prezentacji i jej przedstawieniem. W przygotowaniu prezentacji prawidłowo wyszukuje w piśmiennictwie
Student bardzo potrafi pracować w grupie, jest bardzo kreatywny i otwarty w organizowaniu i podziale pracy w grupie podczas wspólnych prac nad opracowaniem prezentacji i jej przedstawieniem. W przygotowaniu prezentacji wyszukuje w sposób bardzo dobry w piśmiennictwie
27
naukowych, nie potrafi korzystać z literatury naukowej krajowej i zagranicznej a także nie potrafi interpretować danych doświadczalnych przestawionych w literaturze i odnosić ich do aktualnego stanu wiedzy.
dość dobrze korzysta z literatury naukowej krajowej i zagranicznej a także dość dobrze interpretuje dane doświadczalne przestawione w literaturze i odnosi je do aktualnego stanu wiedzy.
informacje naukowe, prawidłowo korzysta z literatury naukowej krajowej i zagranicznej a także prawidłowo interpretuje dane doświadczalne przestawione w literaturze i odnosi je do aktualnego stanu wiedzy.
informacje naukowe, bardzo dobrze korzysta z literatury naukowej krajowej i zagranicznej a także w sposób bardzo dobry interpretuje dane doświadczalne przestawione w literaturze i odnosi je do aktualnego stanu wiedzy.
Efekt 07 Student w swoich wystąpieniach nie potrafi przeanalizować wyników badań literaturowych oraz je zinterpretować i przedstawić podczas prezentacji. Student nie potrafi stosować technik komputerowych do interpretacji zgromadzonych z literatury wyników analizy. Student nie potrafi zaproponować własnych rozwiązań problemu badawczego związanego z przedstawianym tematem. Student nie posiada przy tym podstawowej wiedzy z zakresu inżynierii biomateriałów a także nie zna przedstawianych metod i technik badawczych na poziomie podstawowym.
Student w swoich wystąpieniach dość dobrze potrafi przeanalizować wyniki badań literaturowych oraz je zinterpretować i przedstawić podczas prezentacji. Student dość dobrze stosuje techniki komputerowe do interpretacji zgromadzonych z literatury wyników analizy. Student potrafi zaproponować własne rozwiązanie problemu badawczego związanego z przedstawianym tematem na poziomie wystarczającym. Posiada przy tym podstawową wiedzę z zakresu inżynierii biomateriałów a także zna dość dobrze zna przedstawiane metody i techniki badawcze.
Student w swoich wystąpieniach potrafi prawidłowo przeanalizować wyniki badań literaturowych oraz je zinterpretować i przedstawić podczas prezentacji. Student prawidłowo stosuje techniki komputerowe do interpretacji zgromadzonych z literatury wyników analizy. Student dobrze potrafi zaproponować własne rozwiązanie problemu badawczego związanego z przedstawianym tematem na poziomie dobrym. Posiada przy tym dobrą wiedzę z zakresu inżynierii biomateriałów a także dobrze zna przedstawiane metody i techniki badawcze.
Student w swoich wystąpieniach bardzo dobrze potrafi przeanalizować wyniki badań literaturowych oraz je zinterpretować i przedstawić podczas prezentacji. Student bardzo dobrze stosuje w praktyce techniki komputerowe do interpretacji zgromadzonych z literatury wyników analizy. Student bez trudu bardzo potrafi zaproponować własne rozwiązanie problemu badawczego związanego z przedstawianym tematem na bardzo dobrym poziomie. Posiada przy tym poszerzoną wiedzę z zakresu inżynierii biomateriałów a także bardzo dobrze zna przedstawiane metody i techniki badawcze.
* ocena celująca – wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 „bardzo
dobry
28
Karta modułu/przedmiotu
Informacje ogólne o module/przedmiocie
1. Kierunek studiów: Farmacja 2. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 3. Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: V 5. Semestr: IX
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Środowiskowe zagrożenia zdrowia
7. Status modułu/przedmiotu: fakultatywny
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot: Katedra i Zakład Toksykologii, 41-200 Sosnowiec, ul. Jagiellońska 4, +48 32 3641631, [email protected], http://toksykologia.sum.edu.pl
9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail): Dr hab. Danuta Wiechuła, [email protected]
10. Cel kształcenia: Celem kształcenia jest zapoznanie studentów z czynnikami środowiskowymi, które mają wpływ na zdrowie ludzi. Studenci poznają poszczególne rodzaje zagrożeń związanych z chemicznym i fizycznym skażeniem środowiska, które w głównej mierze związane jest z działalnością człowieka.
11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Podstawowa wiedza z zakresu toksykologii ogólnej
12. Efekty kształcenia
Numer efektu
kształcenia
Efekty kształcenia Student, który zaliczył moduł/przedmiot:
Odniesienie do efektów kształcenia
dla programu
01 Zna zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego
D.W31.
02 Potrafi scharakteryzować i ocenić zagrożenia związane z zanieczyszczeniem środowiska przez związki chemiczne będące truciznami środowiskowymi
D.U24.
03 Potrafi samodzielnie korzystać ze źródeł informacji dotyczących toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny narażenia i ryzyka zdrowotnego
D.U53.
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
Numer efektu kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
wykład seminarium ćwiczenia
laboratoryjne ćwiczenia
praktyczne inne e-learning
01 X
02 X
03 X
14. Treści programowe
14.1. Forma zajęć: Seminarium Liczba godzin
S1 Zajęcia organizacyjne, wprowadzenie do problematyki środowiskowych zagrożeń zdrowia
3
S2 Źródła zanieczyszczeń w ekosystemach – źródła naturalne 3
S3 Źródła zanieczyszczeń w ekosystemach – źródła antropogeniczne 3
S4 Fizyczne zagrożenia środowiskowe (pole elektromagnetyczne, hałas i wibracje)
3
S5 Chemiczne zagrożenia środowiskowe (pierwiastki i ich związki) 3
29
S6 Chemiczne zagrożenia środowiskowe (związki organiczne, pyły i związki pylicotwórcze)
3
S7 Chemiczne zagrożenia środowiskowe (pestycydy, leki) 3
S8 Globalne zagrożenia środowiskowe (ocieplenie klimatu, smog, dziura ozonowa i kwaśne deszcze)
3
S9 Zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach zamkniętych 3
S10 Metody oceny zanieczyszczenia środowiska 3
Łącznie 30
Łączna liczba godzin z przedmiotu 30
15. Metody kształcenia
15.1. Seminarium Prelekcja, seminarium, dyskusja dydaktyczna, prezentacja multimedialna
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu kształcenia
Sposoby weryfikacji Warunki zaliczenia
01
Sprawdzian pisemny – testowy Przygotowanie prezentacji Obserwacja
70% pozytywnych odpowiedzi w teście Prezentacja przygotowanego tematu, czytelny i interesujący przekaz informacji Aktywny udział w dyskusji
02
Sprawdzian pisemny – testowy Przygotowanie prezentacji Obserwacja
70% pozytywnych odpowiedzi w teście Prezentacja przygotowanego tematu, czytelny i interesujący przekaz informacji Aktywny udział w dyskusji
03
Przygotowanie prezentacji Obserwacja
Prezentacja przygotowanego tematu, czytelny i interesujący przekaz informacji Aktywny udział w dyskusji
17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
udział w seminariach 30h
udział w konsultacjach 1h
łącznie 31h
Samodzielna praca studenta
przygotowanie do seminariów 16h
przygotowanie do testu 8h
łącznie 24h
Łącznie 55h
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
1
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym
0
19. Literatura
19.1. Podstawowa 1. Siemiński M.: Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Warszawa: PWN 2001. 2. Mizerski W., Graniczny M., Katastrofy przyrodnicze. PWN, Warszawa, 2007. 3. Zarzycki R., Stelmachowski M., Imbierowicz M. Wprowadzenie do inżynierii i ochrony środowiska
część 1. Wydawnictwa Naukowo Techniczne 2006.
30
4. Manahan S.E., Toksykologia środowiska. Aspekty chemiczne i biochemiczne. PWN, 2006.
19.2. Uzupełniająca 1. Seńczuk W. (red.), Toksykologia współczesna. Podręcznik dla studentów farmacji. PZWL Warszawa
2005. 2. Więckowski S. Toksykologia środowiska człowieka. Bydgoszcz: Oficyna Wydaw. Branta: 2010
20. Inne przydatne informacje o module/przedmiocie
20.1. Liczebność grup 20 osób
20.2. Materiały do zajęć
20.3. Miejsce odbywania się zajęć Zgodnie z planem podanym przez Dziekanat
20.4. Miejsce i godzina konsultacji Informacja na stronie: http://toksykologia.sum.edu.pl zakładka Dla studentów
20.5. Inne
*ocena celująca – wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 „bardzo
dobry”
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5
Efekt 01
Nie rozumie zagrożeń i konsekwencji zdrowotnych związanych z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego
Potrafi wymienić i ogólnie scharakteryzować zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego
Potrafi wymienić i opisać zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego
Potrafi wymienić i szczegółowo opisać zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego
Efekt 02
Nie potrafi scharakteryzować i ocenić zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem środowiska
Potrafi bardzo ogólnie scharakteryzować i ocenić zagrożenia związane z zanieczyszczeniem środowiska
Potrafi scharakteryzować oraz ocenić przykładowe zagrożenia związane z zanieczyszczeniem środowiska
Potrafi dokładnie scharakteryzować oraz ocenić zagrożenia związane z zanieczyszczeniem środowiska
Efekt 03
Nie potrafi samodzielnie korzystać ze źródeł informacji dotyczących toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny narażenia i ryzyka zdrowotnego
Potrafi w ograniczonym zakresie korzystać ze źródeł informacji dotyczących toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny narażenia i ryzyka zdrowotnego
Potrafi korzystać ze źródeł informacji dotyczących toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny narażenia i ryzyka zdrowotnego
Potrafi samodzielnie korzystać ze źródeł informacji dotyczących toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny narażenia i ryzyka zdrowotnego