Kampania, której nie byłoREFERENDUM OGÓLNOKRAJOWE 2015

Geneza referendum

Zapowiedziane przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego po I turze

wyborów prezydenckich (b. dobry wynik – 20,8% - uzyskał Paweł Kukiz,

zwolennik wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych;

Bronisław Komorowski – 33,77%, Andrzej Duda – 34,76%)

Projekt postanowienia o zarządzeniu referendum skierowany do Senatu 13

maja; Senat zaakceptował je 21 maja

Podpisanie postanowienia zatwierdzonego przez Senat 17 czerwca, dwa

dni później publikacja w Dzienniku Ustaw

Pytania referendalne

Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem jednomandatowych okręgów

wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej?

Czy jest Pani/Pan za utrzymaniem dotychczasowego sposobu

finansowania partii politycznych z budżetu państwa?

Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania

wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść

podatnika?

Podmioty uprawnione do

prowadzenia kampanii

133 podmioty uprawnione, w

tym:

5 partii politycznych (PSL, SLD, PiS,

Twój Ruch, PO)

94 stowarzyszenia

34 fundacje

Audycje referendalne

21.08 – 4.09 - nieodpłatne rozpowszechnianie w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji referendalnych podmiotów uprawnionych

W TVP 1 i TVP 2 nadawano sześć godzin audycji, w TVP Polonia dodatkowe trzy godziny, w telewizjach lokalnych 10 godzin audycji. Bloki audycji wyświetlane były codziennie - po dwa bloki na każdej z anten.

W Polskim Radio emitowano po 8,5 godziny audycji w Jedynce i Trójce, ponad 4 godziny w Dwójce i Czwórce, 5 godzin w Radio dla zagranicy i 15 godzin w stacjach lokalnych.

Jak wyglądały audycje referendalne?

Jak wyglądały audycje referendalne?

Duża część uprawnionych podmiotów nie dostarczyła audycji referendalnej.

W efekcie widzowie oglądali m.in. powtarzające się spoty oraz puste plansze

Jak wyglądały audycje referendalne?

Czy aby na pewno wszystkie dotyczyły referendum?

Stowarzyszenie Solidarni 2010, promujące Ruch Kontroli Wyborów

Fundacja Akademia Promocji Dzieci: "Już 20 lat pomagamy dzieciom, niepełnosprawnym, młodzieży i osobom poszkodowanym przez los. Kształtujemy zaradność i samodzielność. Promujemy integrację, Europę, demokrację, patriotyzm. Twój głos jest bardzo ważny. Liczy się. Zachęcamy - idź 6 września na referendum". Następnie pojawia się plansza z informacjami o fundacji.

Ruch Obywatelski Na Rzecz JOW-ów: "To ręce polityka. Drżą, a pije niezwykle rzadko. On wie, że po wprowadzeniu Jednomandatowych Okręgów Wyborczych ci, którzy postawili na niego krzyżyk, rozliczą go"

Wybrane kampanie

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Seria plansz i memów informujących o

skutkach wprowadzenia

jednomandatowych okręgów

wyborczych; uruchomienie centrum

informacyjnego #StopJow, dyskusja na

Twitterze

Wybrane kampanie

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Wybrane kampanie

Platforma Obywatelska

Uruchomienie strony internetowej

http://6wrzesnia2015.pl (słabo

wypromowana witryna), na której m.in.

porównanie jakie jest stanowisko PO, a jakie

PiS do kwestii podnoszonych w referendum

oraz wyjaśnienie swojego stanowiska; seria

plansz, bilboardy (750); konferencje

prasowe (gł. podkreślanie różnic między PO

i PiS)

Wybrane kampanie

Platforma Obywatelska

Wybrane kampanie

Prawo i Sprawiedliwość

Propozycja aby rozszerzyć pytania referendalne (Lasy Państwowe, 6-latki w szkole, obniżenie wieku emerytalnego; pod rozpisaniem referendum w tych kwestiach opowiedziało się 6 mln Polaków

Akcja „Obywatele decydują jakiej chcą Polski” wywołała nieco zamieszania ze względu na podobieństwo hasła do akcji, którą od 2012 roku realizuje Instytut Spraw Obywatelskich (Inspro). Kampania Inspro „Obywatele decydują” zgromadziła ponad 220 000 sympatyków i ma ona na celu zwiększenie udziału obywateli w życiu publicznym. Inspro wydało więc oświadczenie, w którym podkreśliło, że użycie zwrotu „Obywatele decydują” nie było konsultowane z organizacją. Trzeba jednak podkreślić, że zwrot ten nie jest prawnie chroniony. Mimo wydanego przez fundację oświadczenia, władze partii w żaden sposób nie odniosły się do problemu.

Wybrane kampanie

Prawo i Sprawiedliwość

Wybrane kampanie

Polskie Stronnictwo Ludowe

Partia apelowała, aby odwołać referendum, a środki finansowe przeznaczyć na niwelowanie skutków suszy i pomoc rolnikom

W spocie referendalnym Janusz Piechociński informował, że ustawa dotycząca ordynacji podatkowej i relacji podatnik – przedsiębiorca – urząd skarbowy została już podpisana, ostatnie pytanie referendalne jest więc już nieaktualne; Piotr Zgorzelski przekonywał, że obecny system finansowania partii jest przejrzysty i powinniśmy „dać sobie spokój z tym referendum”

Wybrane kampanie

Paweł Kukiz

Zarządzenie przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego referendum było oceniane jako znaczące wsparcie dla Pawła Kukiza przed wyborami parlamentarnymi, które pozwoli mu utrzymać wysoki poziom poparcia. Nie udało mu się jednak wykorzystać dużego zaangażowania zwolenników do zwiększenia bądź utrzymania wysokiego poparcia dla swojego ruchu ani zachęcić do udziału w referendum.

W spocie referendalnym, na którym widać fragmenty koncertów deklarował, że nikomu nie uda się go kupić i zachęcał do udziału w referendum

Paweł Kukiz po referendum

Instytucja referendum została wykorzystane w walce wyborczej między PO i PiS i jeszcze ja zostałem w to wmanewrowany.

Około trzech milionów obywateli było przy urnach referendalnych. To jest sukces, biorąc pod uwagę, że pytania były sformułowane w sposób dramatyczny, a od kilku miesięcy mieliśmy do czynienia z hejtem tego referendum.

Apelowałem wcześniej o przeniesienie tego referendum na późniejszy okres i doprecyzowanie tych pytań. Wielokrotnie o to apelowałem.

Osiemdziesiąt procent opowiedziało się za JOW, a jeszcze niedawno ten temat nie był w ogóle poruszany. Jeszcze niedawno ludzie byli przekonani, że jedyną ordynacją jest ordynacja proporcjonalna. Trzy miliony osób przy urnach to jest ogromny sukces

Mogę tu parafrazować piosenkę Kazika: Komorowski, oddawaj moje sto milionów.

Rozmowa Moniki Olejnik z Pawłem Kukizem w Radiu Zet, 7.09.15

Wybrane kampanie

Fundacja Batorego

Fundacja Batorego prowadziła akcję informacyjną, której celem było ułatwienie obywatelkom i obywatelom podjęcia świadomej decyzji o uczestnictwie w referendum 6 września 2015. Publikowano artykuły i plansze przygotowane przez ekspertów dotyczące pytań referendalnych. Prezentowano zarówno wady jak i zalety proponowanych rozwiązań.

31 sierpnia została zorganizowana konferencja „Referendum 6 września – sens zmian ustrojowych”.

Eksperci Fundacji Batorego bardzo często informowali w mediach o możliwych skutkach zmian, o których mowa w referendum.

Wybrane kampanie

Fundacja Batorego

Wybrane kampanie

Koalicja 6 września

Koalicja 6 września, czyli Kraków Przeciw Igrzyskom, Miasto Jest Nasze, Partia Zieloni oraz Razem prowadzili akcję „Nie dla JOW-ów”. W manifeście opublikowanym na stronie http://koalicja6wrzesnia.pl stwierdzili, że 11 maja tego roku prezydent Bronisław Komorowski ukrócił tę debatę poddając pod referendum postulaty wybrane przez siebie i służące jedynie własnej kampanii prezydenckiej. Uważamy, że zarządzenie referendum bez jakichkolwiek konsultacji społecznych jest częścią problemu oderwania władzy od rzeczywistości, a nie próbą jego rozwiązania. W ramach akcji prowadzono fanpage „Nie dla JOW-ów”, przygotowywano plansze, memy oraz zorganizowano happening.

Wybrane kampanie

Koalicja 6 września

Działania informacyjne PKW

Państwowa Komisja Wyborcza przygotowała spoty informacyjne dotyczące

terminu i warunków ważności referendum, uprawnionych do udziału w

referendum, zasad głosowania korespondencyjnego, uprawnień osób z

niepełnosprawnością oraz możliwości głosowania za granicą.

Podsumowanie

Cząstkowe dane PKW dotyczące referendum wskazywały, że frekwencja wyniosła mniej niż 10%. Aby wynik

referendum był wiążący, w referendum powinno wziąć udział 50% uprawnionych do głosowania. Koszt

referendum został oszacowany na 100 mln złotych.

Referendum oceniane jest jako element walki politycznej, a nie jako możliwość wypowiedzenia się przez

obywateli.

Część partii wykorzystała kampanię referendalną do pokazania różnic pomiędzy poszczególnymi ugrupowaniami,

co w pewnym sensie można nawet uznać za kampanię wyborczą.

Większość wysiłków partii politycznych uprawnionych do prowadzenia kampanii referendalnej skoncentrowana

była na realizacji działań w ramach kampanii wyborczej, temat referendum pojawiał się incydentalnie.

Znaczna część stowarzyszeń i fundacji uprawnionych do prowadzenia kampanii referendalnej, wykorzystała tę

okazję do autopromocji i mówienia o kwestiach bardzo luźno związanych z tematyką referendum. Niektóre

organizacje nie wykorzystały takiej możliwości i nie dostarczyły audycji referendalnych.

Kampanię informacyjną prowadziła Fundacja Batorego. Przedstawiciele organizacji prezentowali argumenty

zarówno za jak i przeciw poszczególnym rozwiązaniom.

Działania informacyjne prowadzone przez Państwową Komisję Wyborczą były niemal niewidoczne.

Przydatne linki

Strona PKW dotycząca referendum

Audycje referendalne

Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 czerwca 2015 r. o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum

Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 sierpnia 2015 r. zmieniające postanowienie o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum

Kalendarz referendalny

Lista podmiotów uprawnionych do prowadzenia kampanii

Zdjęcia pochodzą ze stron internetowych oraz profil w mediach społecznościowych podmiotów uprawnionych do prowadzenia kampanii referendalnej.

Marta Gałązka

Partie Wybory Polityka

https://www.facebook.com/PartieWyboryPolityka