Natalia Cieślik

Julia Kaczmarczyk

Kl. I C

Procent osób wierzących na Podlasiu na tle innych województw

2

87%

13%

Procent osób wierzących w woj. podlaskim

osobywierzące

osobyniewierzące

Podlasie jako symbol wielokulturowości

3

Graniczą tu ze sobą kultury Zachodu i Wschodu.

Żyją obok siebie katolicy, wyznawcy prawosławia, protestantyzmu i islamu.

Mieszkają także nieliczni już dziś staroobrzędowcy i Tatarzy.

Dlaczego jest to symbol wielokulturowości? Ścierały się tu wpływy polskie, ruskie,

krzyżackie, jaćwieskie, a potem litewsko-białoruskie.

Granice nieustannie się przesuwały, a wpływy przenikały.

Religie na Podlasiu

4

WYZNAWCY CZTERECH NAJWIĘKSZYCH RELIGII ŚWIATA NA PODLASIU

KATOLICYZM

PROTESTANTYZM

ISLAM

PRAWOSŁAWIE

I l o ś ć w y z n a w c ó w [ t y s . ]

1 056

6

0,3

404

5

Islam na Podlasiu (1/2) Szacuje się, że w Białymstoku mieszka łącznie około 2 tys. muzułmanów. W mieście funkcjonują dwa muzułmańskie domy modlitwy – jeden związany z mniejszością tatarską, drugi otwarty na potrzeby studentów z krajów muzułmańskich oraz przebywających w mieście Czeczenów. Dwa główne ośrodki kultury tatarskiej – wyznawców Islamu na Podlasiu to: Kruszyniany i Bohoniki.

Uroczystości związane z muzułmańskimi świętami, które , które przyciągają do

Bohonik oraz Kruszynian turystów i pielgrzymów: Ramadan Bajram, zakończenie 30-dniowego postu w miesiącu ramadan Kurban Bajram, kiedy składany jest w ofierze baran, owca, lub krowa.

Oprócz uroczystych nabożeństw, Tatarzy odwiedzają wtedy groby bliskich, spotykają się z rodzinami, obdarowują się słodyczami i wspólnie biesiadują.

Polscy Tatarzy to sunnici nieortodoksyjni .

6

Islam na Podlasiu (2/2)

Najstarszy w Polsce muzułmański meczet drewniany z XVIII w. w Kruszynianach. W Polsce znajdują się tylko dwa tego typu obiekty.

Meczet w Bohonikach -drewniana świątynia muzułmańska z II poł. XIX w. Zbudowany na planie prostokąta o czterospadowym dachu budynek jest zwieńczony jednym minaretem (wieżą) zakończonym półksiężycem.

Cmentarz założony w II połowie XVII wieku przez społeczność tatarską. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1699 roku.

Cmentarz w Bohonikach założony w XVIII wieku. Zajmuje powierzchnię 2 ha i jest największym istniejącym mizarem w Polsce. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1786 roku. Na bramie wejściowej na mizar znajdują się napisy w trzech językach: arabskim, białoruskim i polskim.

Kruszyniany Bohoniki

7

Prawosławie na Podlasiu

Ciekawostki o prawosławiu:

Prawosławni księża mogą (ale nie muszą) zakładać rodziny, muszą to jednak zrobić zanim przyjmą święcenia kapłańskie,

Biskupów i mnichów obowiązuje celibat,

Język w którym modlą się prawosławni na Podlasiu to cerkiewno-słowiański, jedynie w kilku miejscach sprawowana jest liturgia po polsku,

Kościół prawosławny nie uznaje papieża i w swojej organizacji nie ma jego odpowiednika – każdy lokalny kościół jest niezależny: ma swoje prawodawstwo, sądownictwo i hierarchię.

Polski kościół prawosławny uzyskał niezależność (autokefalię) w 1924 roku więc nie można utożsamiać prawosławnych z Rosjanami

Na Podlasiu jest najwięcej wyznawców prawosławia. W Hajnówce, Siemiatyczach czy Bielsku Podlaskim to religia dominująca.

Białymstoku i najbliższej okolicy jest 13 cerkwi prawosławnych (14-a w trakcie budowy), a na całym Podlasiu jest około 150 prawosławnych świątyń.

Oprócz monumentalnych, murowanych świątyń Białegostoku wiele jest na Podlasiu wiejskich, drewnianych cerkiewek.

8

Cerkiew Mądrości Bożej w Białymstoku. Jest inspirowana słynną świątynią Hagia Sophia ze Stambułu (Konstantynopola), zbudowana w skali 1:3. Powierzchnia użytkowa cerkwi wynosi 625 m². Świątynia może pomieścić 1500 osób.

Cerkwie na Podlasiu (1/2) Cerkiew św. Ducha w Białymstoku jest to największa świątynia prawosławna w Polsce i jedna z największych w Europie. Może pomieścić 2,5 tysiąca wiernych.

9

Cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Bożej w Puchłach - ważny ośrodek kultu maryjnego. W świątyni znajduje się szczególnie czczona ikona Matki Bożej Opiekuńczej „Pokrow”. Cerkiew z przepięknym białym ikonostasem .

Grabarka - Święta Góra Grabarka to miejsce, gdzie od stuleci podążają prawosławni pielgrzymi. Najbardziej liczne pielgrzymki przybywają na Świętą Górę na święto Przemienienia Pańskiego (18/19 sierpnia), ale wierni, pielgrzymi i turyści docierają tu przez cały rok. Na Grabarce znajduje się utworzony w 1947 monaster żeński Świętych Marty i Marii, a także 3 klasztorne cerkwie, dwa Domy Pielgrzyma oraz prawosławny cmentarz.

Cerkwie na Podlasiu (2/2)

10

KATOLICYZM NA PODLASIU Katolicy stanowią 81,1 % wszystkich wyznawców diecezji białostockiej. Najwięcej katolickich wiernych w Polsce praktykuje na Podlasiu.

3 9 5 k o ś c i o ł ó w

1 0 5 5 7 1 1 w y z n a w c ó w

Kościół Wszystkich Świętych w Białymstoku

Sokółka. Kościół św. Antoniego z Padwy – miejsce zdarzenia

eucharystycznego

Krypno. Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia

Zespół Bazyliki Archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku

Święta Woda. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej i Góra Krzyży

11

PROTESTANTYZM NA PODLASIU Gmina ewangelicka powstała tu w 1796 r. Rozbudowa przemysłu w latach 60. XIX wieku pociągnęła za sobą napływ przemysłowców z Niemiec oraz zachodnich wzorców kulturowych, głównie protestanckich.

4 6 k o ś c i o ł ó w

5 5 1 5 w y z n a w c ó w

Kościół baptystów w Hajnówce Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy w Suwałkach

Zbory i parafie protestanckie na Podlasiu : Kościół Ewangelicko-Augsburski - parafie: Białystok; Suwałki Kościół Chrześcijan Baptystów - zbory: Białystok; Białowieża; Bielsk Podlaski; Dubicze Cerkiewne; Kleszczele; Hajnówka; Narew; Orla Kościół Zielonoświątkowy Kościół Chrystusowy – zbory: Bielsk Podlaski; Czarna Średnia; Sielc; Siemiatycze Kościół Adwentystów Dnia Siódmego – zbory: Białystok; Bielsk Podlaski; Grajewo; Hajnówka; Suwałki Kościół Boży w Chrystusie – zbory: Białystok; Hajnówka; Łomża; Mońki

Kościół Zielonoświątkowy Zbór "Dobra Nowina" w Białymstoku

Kościół ewangelicko-augsburski, ob. kościół par. pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika Białystok

12

Bibliografia 1) https://pl.wikipedia.org/wiki/Religia_w_wojew%C3%B3dztwie_podlaskim (slajd 4)

2) https://oko.press/jedna-trzecia-polakow-religijnie-niezaangazowana-choc-95-proc-deklaruje-jakas-wiare/ (slajd 2)

3) https://3sarny.pl/puszcza-knyszynska/muzulmanie-na-podlasiu (slajd 6)

4) https://pl.wikipedia.org/wiki/Archidiecezja_bia%C5%82ostocka (slajd 11)

5) https://www.wrotapodlasia.pl/pl/region_i_gospodarka/region/podlaskie_statystyka/Struktura%20wyznaniowa.html (slajd 4)

6) http://www.grabarka.pl (slajd 10)

7) https://www.polskieszlaki.pl/bohoniki.html (slajd 7)

8) https://www.polskieszlaki.pl/kruszyniany.html (slajd 7)

9) https://bialystoksubiektywnie.com/blog/2016/04/09/cerkwie-w-bialymstoku (slajd 8, 9 i 10)

10) https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_Opieki_Matki_Bo%C5%BCej_w_Puch%C5%82ach (slajd 10)

11) https://bialystoksubiektywnie.com/blog/2017/11/03/drewniane-koscioly-na-podlasiu (slajd 11)

12) https://www.wrotapodlasia.pl/pl/region_i_gospodarka/region/historia/ (slajd 8)

13) https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5500/5/1/1/oz_wyznania_religijne_stow_nar_i_etn_w_pol_2012-2014.pdf (slajd 11)

14) https://bialystok.stat.gov.pl/download/gfx/bialystok/pl/defaultaktualnosci/752/7/4/1/rocznik_statystycznywojewodztwa_podlaskiego_2015.pdf (slajd 5,11)

15) http://www.kod-podlaskie.pl/wielokulturowe-podlasie (slajd 3,6,9)

13