SCENARIUSZ LEKCJI PLASTYKI KLASY 4–6

1

SCENARIUSZ LEKCJI MUZYKI KLASY 4–6

1

Jesienna spiżarnia – twórcza lekcja plastyki

scenariusz lekcji plastyki w klasach 4–6sylwia Zabor-Żakowska

Witold lutosłaWski. kompozytor

WieloWarstWoWy.twórcza lekcja muzyki.

SCENARIUSZ LEKCJI MUZYKI W KLASACH 4–6PROJEKT PRZYGOTOWANY PRZEZ KLASĘ 6.

WIOSNY CZAR – inspiracja sztuką ludową

i poezją w pejzażu tworzonym techniką mieszaną

SCENARIUSZ LEKCJI PLASTYKI W KLASACH 4–6

SCENARIUSZ LEKCJI PLASTYKI KLASY 4–6

1

Rok Oskara KolbergaObecny rok 2014 jest rokiem Oskara Kolberga – badacza, który jak żaden inny zgłębił i pozwolił nam poznać polską kulturę i sztukę ludową. W całej Polsce są organizowane wydarzenia upamiętniające wielki dorobek Kolberga. Uhonorowanie przeszłości nie jest jednak jedynym celem tych obchodów. Równie istotną rolę odgrywa rozpoznawanie obecności kultury i tradycji ludowej w życiu codziennym i jej wpływu na sztukę współczesną.

Polska sztuka ludowa jest jedyna w swoim rodzaju. Wycinanki zdobiące wnętrza chałup, malowane domy, studnie, płoty, szafy i skrzynie, przeróżne fasony strojów ludowych i występujące na nich hafty, muzyka wykonywana na prostych instrumentach, garncarstwo i rzeźba ludowa stanowią nieprzebrane bogactwo. Przez swoją wyjątkowość wyróżniają nas w wielokulturowym świecie. Stanowią fundament, z którego niezmiennie czerpią współczesne pokolenia twórców. Sięganie do korzeni w wychowaniu przez sztukę buduje z kolei naszą tożsamość.

Wiosna i jej ożywczy wpływ na przyrodęWiosna jest szczególną porą roku, kiedy przyroda budzi się do życia. Jesteśmy świadkami prawdziwej eksplozji barw i sił życiowych. Jest to również najbardziej romantyczny czas w roku, inspirujący do twórczości, w tym poetyckiej, która w malowniczy sposób opisuje zjawiska przyrodnicze.Poniższy scenariusz zaproponuje dzieciom plastyczną, twórczą kompilację tych dwóch dziedzin: polskiej sztuki ludowej i poezji.

Temat lekcji Wiosny czar – inspiracja sztuką ludową i poezją w pejzażu

Czas trwania 2 godz. lekcyjne

Forma pracy indywidualna lub w parach

Środki dydaktyczne materiały wizualne (wybór nauczyciela) prezentujące sztukę ludową, szablony do wycinania (odbitki ksero), 2–3 reprodukcje pejzaży polskich (wybór nauczyciela), wiersz Wiosny czar Sylwi Zabor-Żakowskiej, piosenka zespołu Trebunie Tutki na CD Jo cłek wolny

Materiały brystol biały formatu A3, ołówki, gumki, nożyczki, klej, papier kolorowy, pastele suche, fi ksatywa, kredki ołówkowe

SCENARIUSZ LEKCJI PLASTYKI KLASY 4–6

2

Technika mieszana

Cele lekcji

Dla uczniów

Cel główny: wykorzystanie i spójne połączenie dwóch dziedzin (sztuki ludowej i poetyckiej) do stworzenia pejzażu.

Cele szczegółowe:• w sferze myślenia twórczego – poszukiwanie inspiracji do pracy plastycznej w różnych formach twórczości,

stymulowanie wyobraźni wizualnej.• w sferze poznawczej – zapoznanie się z postacią i dorobkiem Oskara Kolberga, poznanie wpływów polskiej

kultury ludowej na różne dziedziny sztuki współczesnej.• w sferze umiejętności plastycznych – kształcenie umiejętności kompozycyjnych w plastyce z poznaniem za-

sady złotego podziału, zastosowanie elementów symboliczno-dekoracyjnych w pejzażu (np. drzewa i krzewy w formie wycinanki), tworzenie nastroju poetyckiego w obrazie, rozwijanie sprawności manualnej, rozwijanie umiejętności malowania pastelami suchymi, zastosowanie techniki mieszanej, kształcenie zdolności rysunko-wych i ilustratorskich, rozwijanie wrażliwości estetycznej.

• w sferze emocjonalno-społecznej – uświadamianie i kształtowanie poczucia tożsamości narodowej, rozwija-nie umiejętności wspólnej pracy (w przypadku pracy w parach), ćwiczenie cierpliwości i dokładności (podczas pracy nad wycinankami).

Dla nauczyciela

Poszukiwanie źródeł inspiracji do lekcji plastyki w doświadczeniu codziennym, łączenie różnych dziedzin sztuki podczas zajęć plastycznych.

Przebieg zajęć:

Część 1 (25 minut)

Na wstępie lekcji uczniowie dowiadują się, że rok 2014 jest Rokiem Oskara Kolberga. Krótko zapoznają się z po-stacią i dorobkiem badacza. Następnie nauczyciel proponuje burzę mózgów, podczas której uczniowie przypomi-nają sobie, co wiedzą na temat sztuki ludowej. Kolejnym etapem jest zaprezentowanie dzieciom materiałów wizu-alnych obrazujących zagadnienie. Prezentacja może zostać przygotowana przez jednego z uczniów w ramach stwarzania dzieciom szansy na samodzielne rozszerzenie i pogłębienie wiedzy. Nauczyciel podkreśla wpływ ludo-wości na współczesność i jej odzwierciedlenie w życiu codziennym (moda, wzornictwo przemysłowe, muzyka).Nauczyciel mówi dzieciom, że ich zadaniem będzie wykonanie w technice mieszanej – wycinanki, pastelu suchego i rysunku – pejzażu stanowiącego odbicie wiersza. Prezentuje wybrane pejzaże polskich malarzy, omawiając krót-ko: zasady kompozycji, złotego podziału, pierwszego i drugiego planu. Następnie prosi dzieci, żeby wybrały pejzaż, który najbardziej im się podoba, i uzasadniły swój wybór.Kolejna aktywność polega na czytaniu przez dzieci wiersza o wiośnie. Dzieci czytają, po cichu, po czym w parach zastanawiają się nad jego treścią i dzielą się refl eksjami. Wskazują elementy malarskie utworu i wybierają te frag-menty, które ich zdaniem najbardziej nadają się do zilustrowania.

SCENARIUSZ LEKCJI PLASTYKI KLASY 4–6

3

WIOSNY CZAR

Nie do wiary, jakie wokół dzieją się czary.Czarodziejka wiosna z wiatrem przyleciała,Pędzlem świat pomalowała.Pędzel wiośnie podpowiada,Że zielenić się mają drzewa, krzewy i trawa.Żółcią ma pokryć żonkile,Czerwienią obdarzyć motyle.Jako paleta służyła jej tęcza,Gdyż pan deszcz włączył się w magii tej czar.A przy pracy wiosna śpiewała,I do deszczu się uśmiechała.Gdy się czarodziejka nasza zmęczyła,W sieć pajęczą swe ciałko złożyła.A zresztą,Idź na dwór,Otwórz szeroko oczyI daj wiarę,Że to wszystko naprawdę dzieje się i toczy.

Część 2 (20 minut)

Druga część lekcji będzie poświęcona komponowaniu obrazu. Uczniowie zastanawiają się, jakie elementy i w jakim układzie zawrzeć w obrazie. Wykonują proste, schematyczne szkice ołówkiem. Na tym etapie lekcji nauczyciel również pokazuje technikę pracy pastelami suchymi i przedstawia kolejność zastosowania danych technik. Po omówieniu z nauczycielem kompozycji uczniowie przystępują do pracy.

Część 3 (40 minut)

Główna część lekcji, podczas której dzieci tworzą obrazy, zajmie najwięcej czasu. Nauczyciel służy wsparciem, pomocą, wzmacnia pozytywnie aktywność twórczą swoich uczniów, zachęca do pracy.

Część 4 (5 minut)

Wystawa w klasie lub na korytarzu szkolnym i podsumowanie prac. Jest ona niezbędnym elementem zakończenia twórczej pracy, motywuje i stymuluje dalszą aktywność w tej sferze. Podczas omawiania ważne jest podkreślenie mocnych stron prac plastycznych oraz wskazanie ich słabych stron, nad którymi trzeba pracować, by doskonalić umiejętności. Gdy omawiamy słabe strony należy pamiętać o zasadach krytyki konstruktywnej, która wzmacnia rozwój uczniów, a nie osłabia, jak krytyka destruktywna.

Atmosfera ludycznaAtmosfera lekcji wpływa na zachęcanie dzieci do pracy. Wiadomo również, że ludyczność i związany z nią klimat zabawy stymuluje aktywność twórczą. Dlatego warto na lekcjach plastyki posłużyć się poczuciem humoru. Piosen-ka Jo cłek wolny zespołu Trebunie Tutki jest w tym kontekście doskonałym wyborem.

Sylwia Zabor-Żakowska