James Oliver Curwood_DZIEWCZYNA SPOZA SZLAKU

James Oliver Curwood DZIEWCZYNA SPOZA SZLAKU

Opracowanie edytorskie: Jawa48 str. 4

Tytu oryginau: The Girl Beyond the Trail Tumaczenie: Jerzy MARLICZ Ilustracje: Jerzy Skaryski



Indeks: 00176/2015/10 Pozycja e-book_JW48: 068

Opracowanie edytorskie: Jawa48

na podstawie egzemplarza ze zbiorw prywatnych Tylko do uytku wewntrznego i osobistego bez prawa przedruku i publikacji tak w czci jak i w

caoci.

Padziernik 2015

Prawa autorskie nale do autora, autorw tumaczenia

i ilustracji, Wydawnictwa LSK,

ich spadkobiercw oraz innych osb fizycznych

i prawnych majcych lub roszczcych sobie takie prawa.



Spis treci

Rozdzia I POCIG W ZASPACH str. 8

Rozdzia II TAJEMNICZA PASAERKA str. 15

Rozdzia III DAWID SI ZGADZA str. 19

Rozdzia IV NA SPOTKANIE PRZYGODY str. 27

Rozdzia V DZIEWCZYNA Z FOTOGRAFII str. 37

Rozdzia VI NOWE YCIE str. 41

Rozdzia VII DAWID SPOTYKA BARIEGO str. 49

Rozdzia VIII NA DALEK PNOC str. 60

Rozdzia IX NA SZLAKU str. 65

Rozdzia X CHATA TAWISHA str. 76

Rozdzia XI JAK ZNALEZIONO TAWISHA str. 84

Rozdzia XII ZA TAWISHA NIE WOLNO SI MODLI str. 93

Rozdzia XIII W DOMU str. 99

Rozdzia XIV TAJEMNICA OJCA ROLANDA str. 107

Rozdzia XV W GRACH str. 115

Rozdzia XVI NIEDWIED str. 124

Rozdzia XVII DAWID WYJANIA str. 131

Rozdzia XVIII DLACZEGO MARGE UCIEKA str. 136



Rozdzia XIX WE DWOJE str. 143

Rozdzia XX W GNIEDZIE str. 153

Rozdzia XXI BROKAW GADA str. 161

Rozdzia XXII W PUAPCE str. 169

Rozdzia XXIII WYZWANIE str. 174

Rozdzia XXIV NOKAUT str. 180

Rozdzia XXV UCIECZKA str. 184

Rozdzia XXVI TARA SI MCI str. 196

Rozdzia XXVII MICHA ODOONE str. 205

Nota edytorska str. 214



Rozdzia I

POCIG W ZASPACH

Na kim, kto by sta u skraju czarnej jodowej gstwy, suchajc

wycia wichru w t noc grudniow pocig transkontynentalny sprawiaby

wraenie ognistej smugi.

Byo to widmo dziwaczne, bezradne, pozbawione ruchu,

ciemne, rd ciemnej nocy polarnej, rozjarzone jedynie wiatami okien od

ostatniego wagonu po lokomotyw, tylko wz bagaowy tworzy mroczn

wyrw. Z pnocy nadcigay chmury ciarne niegiem, zwisajce tu nad

ziemi, a wraz z nimi lecia wiatr, drwic dononie z tego tworu rk

ludzkich i z zamknitych wewntrz ludzi. Pasaerowie, kobiety i mczyni,

poczynali ju dygota z chodu; biae ich twarze w coraz gbszym

przeraeniu lgny do oszronionych szyb, usiujc przenikn tajemnic

nocy, ktra rozpostara ciemn zason za oknami.

Trwao to ju trzy godziny. Wielu spord winiw bawia na

razie ta niezwyka sytuacja, przygoda bowiem ma swj niezaprzeczony

urok. Kaloryfery grzay jeszcze, wiata byo do. Mczyni artowali,

kobiety miay si, dzieci wymylay zabawy w korytarzach. Teraz

najwikszy dowcipni zamilk, szczelnie otulony w futro; urocza dama,

ktra na wie, e pocig ugrzz w zaspach, klaskaa z radoci w rce, to

draa, to znw na przemian zalewaa si zami.

Byo zimno, tak zimno, e nieg niesiony wiatrem dzwoni o

szyby, jakby uderzano w nie rutem. Termometr za oknem wskazywa

czterdzieci stopni poniej zera. Wagony zachoway jeszcze troch ciepa,

cho kaloryfery wystygy cakowicie; ponce lampy i ciaa ludzkie nader

skpo ogrzeway przedziay. Chd stawa si przejmujcy. Szron

zamurowa szyby. Paru panw zdjo futra, okrywajc nimi kobiety i dzieci;

ci panowie wanie najczciej spogldali na zegarki. Przygoda moga si

skoczy tragicznie.



Przechodzcego korytarzem konduktora po raz dwudziesty

zasypywano tymi samymi pytaniami:

Pan Bg raczy wiedzie burkn szorstko wprost w twarz

najpikniejszej pasaerki, cho przed paroma godzinami jej uroda olniaby

go niewtpliwie. Lokomotywa i tender odeszy trzy godziny temu, a do

stacji mamy zaledwie dwadziecia mil. Powinni byli dawno sprowadzi

pomoc. Pieko, co?

Moda kobieta nie odpowiedziaa nic, skina tylko gow na

znak, i si najzupeniej zgadza z t opini.

Trzy godziny! warcza wci konduktor, idc dalej koryta-

rzem. Oto zysk ze suby na pnocnej linii. Jak ci zasypie, to od razu na

fest i czekaj potem boskiego miosierdzia.

Zajrza jeszcze do przedziau dla palcych, wsun gow do

rodka i odszed, zatrzaskujc za sob drzwi wagonu.

W tym przedziale siedziao dwch mczyzn, jeden naprzeciw

drugiego. aden nie podnis nawet gowy przy wejciu konduktora, jakby

nieyca i spnienia nie dotyczyy ich wcale.

Starszy pasaer pochyla si ku przodowi. Mia zapewne okoo

pidziesitki. Do, ktr opar na chwil na kolanie Dawida Raine, bya

czerwona i skata; takie donie posiada czowiek od dawna walczcy z

gusz len. Twarz pasowaa do rki: spalona socem lata, schostana

wichrem i zamieci zimow, pokryta sieci zmarszczek wiadczya o

dugoletnim trudzie.

By niewielkiego wzrostu, niszy od Dawida Raine. Ramiona

mia lekko zgarbione, mimo to promienioway ze energia i rado ycia,

ktrych modszy towarzysz zdawa si nie posiada wcale. Na tysicu mil

kwadratowych pnocnej kniei znano go jako ojca Rolanda misjonarza.

Towarzysz jego mia zaledwie lat trzydzieci osiem. By nawet

raczej o rok lub dwa modszy. Oczy mia siwe, odwane; takich oczu nie

zapomina si szybko. Lecz oglnie biorc wyglda jak czowiek

schorowany, a wiatr paczliwie dmcy na zewntrz i noc za oknem



podkrelay jego przygnbienie. Misjonarz poczyni ju w duchu pewne

spostrzeenia; obecnie, z doni opart na kolanie Dawida Raine, mwi:

Wic pan twierdzi, e si obawia o swego przyjaciela? Dawid

Raine skin gow, zmarszczki wok jego ust stay si gbsze.

Tak, boj si o niego.

Na chwil spojrza w okno, a jego blada twarz nie spodobaa si

wida zamieci, gdy wiatr zawy dononiej, a nieg mocniej zakoata o

szyby.

Wci si o niego kopocz doda jeszcze, wzgardliwie

wzruszajc ramionami.

Raptem spojrza w oczy ojca Rolanda.

Czy sysza ojciec kiedy o czowieku, ktry si zatraci? Nie

mam na myli wdrowca, ktry zbdzi w lesie czy na pustyni. Nie mwi

take o nieszczliwym, ktry postrada rozum. Ale bywa, e czowiek zgubi

sam siebie, wol, rozum, wszystko i czuje si tak, jakby mu ziemi pod

stopami brako.

Tak, przed wielu laty znaem takiego biedaka odpar

misjonarz prostujc si na awce. Ale ten rycho sam siebie odnalaz. A

pana przyjaciel? Jestem bardzo ciekaw. Od trzech lat po raz pierwszy

stykam si z cywilizacj, wic to, co od pana usysz, bdzie si zapewne

ogromnie rnio od moich wspomnie. Jeli pan nie zdradza niczyjego

zaufania, prosz mi opowiedzie t histori.

To nie jest przyjemna historia uprzedzi Dawid

szczeglnie w tak noc...

Wanie w tak noc atwiej zrozumie czyj dramat.

Blada twarz Dawida Raine porowiaa lekko. Nerwowo

zacisn palce.

Oczywicie, wchodzi tu w gr kobieta rzek.

Tak, oczywicie, kobieta.



Waciwie nie jestem pewien, czy mj przyjaciel wielbi t-

kobiet, czyjej urod cign Dawid. W kadym razie ceni pikno, ona

za bya po prostu zbyt pikna. Musia j jednak kocha, bo gdy j straci,

straci jednoczenie urok ycia. Tak, jakby wiat wkoo poszarza.

Ojciec Roland skin gow twierdzco.

Rozumiem rzek, przy czym usun si nieco w kt

kanapy, gdzie wiato lampy padao mniej wyranie. Znaem czowieka,

ktry take kocha pewn kobiet i w jego oczach ona wanie bya

najpikniejsz. To wielka mio tak ludzi przyozdabia.

ona mego przyjaciela bya jednak tak pikna, e na ulicy

kady si za ni oglda. Pki mj przyjaciel by jeszcze najszczliwszym

czowiekiem na ziemi, twierdzi nieraz, e to anioowie chyba wyrzebili jej

twarz i ozocili wosy.

No, a jej dusza?

Och, dusza! Sdz, e anioowie zapomnieli o niej.

W takim razie przyjaciel paski nie kocha tej kobiety!

gos misjonarza brzmia bardzo stanowczo. Mio nie moe istnie tam,

gdzie nie ma duszy!

Kocha j z pewnoci.

Nie wierz. To bya mio czysto powierzchowna. Nie

mio nawet, a namitno, ktrej doznawa nie tylko on jeden.

Susznie. Byli take inni. Ale na razie chc mwi o moim

przyjacielu. To by uczony. Posiada dostateczne rodki, by w spokoju

powica si badaniom. Mia bibliotek, laboratorium. Zajmowa si

staroytnoci, ale nie by bynajmniej molem ksikowym. By mody i

peen zapau. Ogromnie lubi dzieci i chcia mie dom peen drobiazgu, lecz

ona jego zbyt dbaa o sw urod, by podziela te pragnienia.

Dawid pochyli si nieco ku przodowi i nacign czapk

bardziej na oczy. Wiatr usta chwilowo, a w ciszy sycha byo wyranie

tykanie wielkiego srebrnego zegarka misjonarza.



Sam nie wiem po co to ojcu mwi, chyba eby sobie uly.

Memu przyjacielowi i tak ju nic nie pomoe. Ale i nie zaszkodzi. On by

troch odludkiem, a ta kobieta, jego ona, lubia gwarne jaskrawe ycie

nocnych lokali, brzk kieliszkw, tumy wielbicieli. Z wolna tworzya si

midzy nimi przepa. A jednak on jej jeszcze ufa, jeszcze nie mia cienia

podejrze. Gdyby mu kto sprbowa oczy otworzy niewtpliwie zabiby

oszczerc. Tylko czu, e ona go nie kocha. Pewnego dnia musia wyjecha.

Odprowadzia go na kolej. Powiewaa chusteczk, gdy pocig ruszy. I bya

taka urocza, taka przeliczna...

Przez na p przymknite powieki misjonarz zobaczy, e

Dawid prostuje si na awce, a usta jego nabieraj twardego wyrazu. Gos

mu si take zmieni, zatracajc wszelk barw.



Czy to nie komiczne, jak los nieraz drwi z ludzi? Tor by

uszkodzony i przyjaciel mj musia z drogi zawrci. Nikt si tego nie

spodziewa. Do domu przyby pno i nie chcc budzi ony, sam sobie

otworzy drzwi kluczem. Panowaa zupena cisza, tylko z jej pokoju

dobiegay jakie gosy. Zobaczy take wiato. Nasuchiwa najpierw

chwil. Potem wszed.

W przedziale zapanowao milczenie. Zegarek misjonarza tyka

tak gono, jakby kto bi w bben na alarm.

C si stao dalej?

Mj przyjaciel wszed powtrzy Dawid. Nie, nie zabi

ich upewni spiesznie, dostrzegszy w oczach misjonarza niespokojne

pytanie. Temu mczynie darowa ycie, zapewne ze wzgldu na jego

tchrzostwo. Tak si ba. Wylizn si z pokoju niby robak. A kobieta? Ta

nie baa si wcale. Staa wyprostowana, w negliu, okryta paszczem zotych

wosw i miaa si po prostu! Kto wie, moe ze strachu, ale miaa si

gono jak szalona. Mj przyjaciel odwrci si. Zamkn za sob drzwi.

Odszed.

Czy to ju koniec? spyta ojciec Roland po chwili

milczenia.

Tak, dla niego to by koniec wszelkich zudze.

Ale przecie y dalej?

y. Ca noc przewasa si po ulicach. Jej miech wci go

goni. Sdz, e nigdy tego miechu nie zapomni, jakkolwiek ony nie

spotka nigdy wicej. Nie widzia si z ni nawet podczas sprawy

rozwodowej. Okaza si wzgldem niej hojny. Skoro uzyska uniewanienie

maestwa, zabezpieczajce prawn ochron, odda jej poow wasnego

majtku. Potem odjecha. To byo rok temu. Wiem, e w cigu tego roku

usiowa odzyska dawn pogod ducha i tyzn fizyczn. Wiem take, e

mu si nie powiodo.

Skoczywszy opowiadanie Dawid umilk. Nasun czapk-

jeszcze bardziej na oczy i wsta. By dobrze zbudowany i zgrabny, o

szerokich ramionach i wskich biodrach, lecz odzie wisiaa na nim jak



poyczona, a rce raziy nadmiern szczupoci. Na twarzy zna byo

pitno choroby lub moe po prostu cierpienia.

Ojciec Roland wsta rwnie z oczyma penymi wspczucia.

Podali sobie rce, przy czym ucisk misjonarza by szczery i silny.

Panie Dawidzie, od tylu lat ju wasam si w guszy rzek

gosem drcym ze wzruszenia. Chowam umarych, pielgnuj chorych,

chrzcz i daj luby. Przez te lata posiadem pewn mdro, a mianowicie

wiem, co czyni naley, by odnale samego siebie. Wiem, jak si wydosta z

zakltego krgu wasnych cierpie. Czy zechce pan Pj ze mn?

Spojrzeli sobie w oczy. Za oknem wy wicher i nieg dobija si

do szyb.

Opowiedzia mi pan wasne dzieje szepn ojciec Roland.

Prawda, e to bya paska historia?

Tak.

A ta kobieta bya on pana?

Tak. Bya moj on.

Wyrwa raptownie do z ucisku misjonarza i szybko wyszed

na korytarz. Ojciec Roland go nie zatrzymywa. Patrza tylko dugo na nie

domknite drzwi, a twarz jego zszarzaa, powlekajc si chorobliw

bladoci. Machinalnie usiad na awce i wtuli si w kt. Rce pooy

bezwadnie na kolanach. Siedzia dugo, bez ruchu, jak martwy, z oczyma

przymknitymi i gow zwieszon na piersi.



Rozdzia II

TAJEMNICZA PASAERKA

Tej nocy Dawid przewdrowa kilka razy z jednego koca

uwizionego pocigu na drugi.

Skonny by przypuszcza, e to Opatrzno spitrzya na torze

niene zaspy. Gdyby nie ta zwoka, ju dawno, na stacji wzowej,

poegnaby ojca Rolanda i z pewnoci nie zdyby mu nic o sobie

opowiedzie. Zasadniczo nie sdzi, e si kiedykolwiek i komu bd

zwierzy ze swej tragedii. Sowa wymkny mu si mimo woli. Ale nie

aowa ich. Cieszy si raczej. Wspomnienie ony mczyo go okropnie

ostatnimi czasy. Teraz byo ju lej.

W jednym z dalszych wagonw Dawid zaj miejsce w pustym

przedziale. Wspomina mocny ucisk spracowanej doni misjonarza i jego

propozycj. Czy zechce pan pj ze mn?" Pj z nim? Ale dokd?

Wiatr zawy, grzmotn o szyb, zadzwoni w ni krupkami

niegu. Dawid wyjrza przez okno. Nie widzia nic. Na zewntrz trwa

czarny chaos. Lecz czowiek mia wraenie, e na nieruchomy pocig

napiera nie tylko noc, ale rwnie osacza go zewszd tajemnicza gstwa

lena.

Czy tam mieli i razem z ojcem Rolandem? W ten br?

Przylgn twarz do chodnej szyby. Wyty wzrok. Dzi rano

ojciec Roland wsiad do pocigu na maej stacyjce i zaj miejsce naprzeciw

Dawida. Zawarli znajomo. Nieco pniej misjonarz opowiedzia, e ta

knieja cignie si bez przerwy, setki mil w gb tajemniczej Dalekiej

Pnocy. Lubi sw krain. Z radosnym wzruszeniem mwi, e znw do niej

powraca. Opisywa jej bezmiar. Tysic piset mil od Zatoki Hudsona do

acucha gr na zachodzie. Okoo tysica mil std do polarnego krgu.



Dawid poczu, e krew ywiej kry mu w yach. Zawierucha

wzmagaa si za oknem; dzielia j od niego tylko cienka warstwa szyby.

Wiatr wy niby istota z krwi i koci, rzucajca drwice wyzwanie,

proponujca walk na pici. Dawid by raczej zmarzluchem. Nie lubi

chodu. Nienawidzi niegu. Ale ten zgiek, biay tuman na czarnym tle,

podniecay go jak zniewaga. Co go pchao po prostu, by wytkn gow na

zewntrz. Rozemia si z wasnej gupoty i dopiero wtenczas uprzytomni

sobie, e mieje si po raz pierwszy od roku. Szybko rzuci wzrokiem wkoo,

by upewni si, czy jest po dawnemu sam.

Na przeciwlegej awce siedziaa kobieta.



Na razie nie zobaczy nic prcz jej oczu. Byy due, ciemne,

badawcze; zdaway si pyta o co i niespokojnie wyczekiwa odpowiedzi.

Nigdy nie spotyka renic tak tragicznych ani tak penych nerwowego

niepokoju. Potem zauway twarz, niemod, zapewne czterdziestoletni, a

jednak pikn swoistym urokiem widncego kwiatu. Zanim Dawid zdy

si jej przyjrze, odwrcia gow wolno i z namysem, jakby niezupenie

pewna czy znalaza ju to, czego szuka i zapatrzya si w okno.

Zdziwiony Dawid obserwowa j z coraz wikszym

zainteresowaniem. Czyni to ogldnie, tak by nie zwrci jej uwagi.

Wygldaa oknem nieco pochylona, oparszy brod na doni. Zauway, e

rk ma bardzo chud, a policzki blade i wklnite. Gste wosy sczesane

na kark poyskiway w wietle lampy. Byy ciemnobrzowe, niemal czarne,

przetykane tu i wdzie srebrn nitk.

Dawid zawstydzi si naraz, zupenie jakby kogo szpiegowa,

szybko odwrci wzrok, lecz po chwili oczy jego pobiegy znw same ku tej

kobiecie. Miaa gow schylon jeszcze bardziej, plecy zgarbione i od czasu

do czasu ca jej postaci wstrzsa nerwowy dreszcz.

Przed paroma minutami Dawid mia ochot wystawi gow

przez okno na zewntrz. Teraz ogarno go rwnie bezsensowne pragnienie

przemwienia do tej kobiety, spytania, czy moe jej by w czymkolwiek

pomocnym. Nie wiedzia jednake, jak zacz. W kadym razi. cierpienie jej

nie byo z rzdu tych, ktrym mog zaradzi silne pici lub pena kiesa. Nie

wygldaa ani na godn, ani na zzibnit; obok sta zreszt koszyk z

ywnoci, a w tyle leao cikie bobrowe futro.

Dawid wsta zamierzajc wrci do przedziau dla palcych, w

ktrym zostawi ojca Rolanda. Ten ruch wyrwa kobiet z odrtwienia.

Podniosa na niego ciemne oczy. Usta jej dray.

Czy pan zna te strony? spytaa. Okolic pomidzy tym

miejscem a jeziorem Seul?

W gosie jej odzwierciedlio si to wszystko, co poprzednio

dostrzeg w oczach: niepokj, nadzieja, jak gdyby wierzya prawie, e

nieznajomy podrny pomoe jej znale to, czego szuka.



Jestem tutaj obcy rzek Dawid. Po raz pierwszy

odwiedzam t okolic.

Skulia si znw i twarz jej zmartwiaa.

Dzikuj szepna bezbarwnie. Sdziam, e pan moe

zna... e pan moe sysza o czowieku, ktrego szukam. Nazywa si Micha

O'Doone.

Nie oczekiwaa odpowiedzi. Nacignwszy na siebie futro,

otulia si nim i zapatrzya znw w okno. Dawid sta jeszcze par sekund,

rozumiejc coraz janiej, e nic tu nie moe pomc ani nic poradzi. Potem

poszed odnale ojca Rolanda.

Znalaz si ju w wagonie najbliszym lokomotywy, gdy

usysza jaki dwik. By zbyt ostry, by przypomina wycie wichru. Inni

pasaerowie usyszeli go rwnie i kady zamar w oczekiwaniu. Jaka

kobieta westchna z ulg.

Dwik si powtrzy.

Jaki mczyzna, zawinity w futro a po czubek gowy,

wrzasn z radoci:

To gwizdek! woa. To lokomotywa wraca!



Rozdzia III

DAWID SI ZGADZA

Dawid zbliy si do drzwi przedziau, w ktrym zostawi ojca

Rolanda i zajrza do wntrza. Misjonarz siedzia w kcie przy oknie. Gowa

zwisaa mu na piersi, a kapelusz o szerokiej kresie rzuca na twarz gboki

cie. Spa zapewne.

Dawid przyglda mu si chwil w milczeniu. Ten kaznodzieja

guszy dziwnie go pociga. Mia wraenie, e znalaz przyjaciela, wic czu

si o wiele mniej samotny. Chcia ju przemwi, ale zdecydowa, e nie

naley przerywa drzemki, tote na palcach cofn si od drzwi do

korytarza.

Wdrujc na pozr bez celu min jeden i drugi wagon. Byo

tam duo wolnych miejsc, pasaerowie za krztali si wesoo. Dopiero w

trzecim wagonie odnalaz przedzia z samotn pasaerk i siad na miejscu

zajmowanym poprzednio. Nie od razu spojrza na swoje vis--vis. Nie

chcia, by si domylia, e wrci ze wzgldu na ni. Gdy jednake na pozr

obojtnie spojrza w t stron, dozna prawdziwego rozczarowania.

Bya niemal cakowicie otulona futrem. Zobaczy tylko pasmo

ciemnych siwiejcych wosw i jedn do, bia niby papier w wietle

lampy. Wiedzia, e nie pi, gdy poruszya si wanie, poprawiajc paszcz,

natomiast gwizd zbliajcych si lokomotyw nie wywar na niej

najmniejszego wraenia. Obserwowa j dobrych dziesi minut; zmienia

pozycj, kaszla, chrzka, ale nie podniosa nawet gowy.

Poaowa, e nie sprowadzi ze sob ojca Rolanda; misjonarz

znalazby z pewnoci sowa odpowiednie dla tej duszy zrozpaczonej. Gdy

potna lokomotywa wiodca pug nieny zbliaa si do pocigu - wstrzs

omal nie zrzuci Dawida z awki. Ale kobieta i teraz nie odsonia twarzy.

Zniechcony Dawid wsta i wyszed.



Po raz drugi wrci do przedziau dla palcych.

Ojciec Roland nie drzema ju w kcie. Tkwic na szeroko

rozstawionych nogach, z rkoma w kieszeniach, pogwizdywa z cicha.

Szerokoskrzydy kapelusz lea na awce. Dawid po raz pierwszy oglda t

krg czerwon twarz bez nakrycia gowy. Bya jednoczenie modsza i

starsza zarazem. Bijca z niej energia czynia j niemal modziecz,

natomiast gste kdzierzawe wosy posiwiay prawie cakowicie.

Pocig wanie rusza. Misjonarz spojrza najpierw w okno,

potem przenis oczy na Dawida.

Jedziemy ju rzek. Niedugo wysiadam. Dawid zaj

miejsce naprzeciwko.

Czy od stacji wzowej do tej chaty, do ktrej ojciec si udaje,

jest bardzo daleko? spyta.

Okoo dwudziestu lub dwudziestu piciu mil. To jest

waciwie farma Francuza Thoreau, na ktrej on hoduje lisy. Pocig nie

staje tam prawd mwic, tylko zwalnia pdu, bym mg zrzuci baga i

atwiej zeskoczy. Przewodnicy mj i psy czekaj ju.

No, a jak daleko jest od chaty tego Thoreau do domu ojca?

Misjonarz zatar rce i umiechn si. Najwidoczniej wspomnienie domu

sprawiao mu ogromn przyjemno.

Do mojej chaty bardzo daleko, ale jeli chodzi o dom", to

cay las jest mi domem. Mieszkam w dole, za jeziorem Gods, trzysta mil od

Thoreau. Trzysta mil lotem niskuka.

Przepraszam, ale co to jest niskuk?

Szara g. Leci zawsze w prostej linii.

Syszaem, e si zwykle mwi lotem ptaka" albo lotem

wrony". Tu przecie take s wrony?

S. Ale lataj przewanie tak krtymi drogami, jak krte s

drogi ich moralnoci. Przy tym, poniewa ywi si odpadkami, trzymaj si



przewanie torw kolejowych, gdzie jest duo wszelakiego miecia, jak

zwykle w pobliu cywilizacji.

Po raz drugi tej nocy Dawid rozemia si.

Ojciec nie lubi cywilizacji?

Caym sercem przylgnem do pnocnych puszcz odpar

ojciec Roland. Twarz zmienia mu si nagle, oczy przygasy i od kcikw ust

wybiegy surowe zmarszczki. Lecz trwao to tylko chwil. Opierajc do na

ramieniu Dawida misjonarz spyta:

No i jake? Czy zastanowi si pan nad moj propozycj?

Tak. Byem tu ju nawet raz, ale ojciec spa.

Nie, nie spaem. Czuwaem cay czas. Zdawao mi si, e

sysz ruch przy drzwiach, ale kiedy podniosem gow, nikogo ju nie byo.

Wspomina mi pan poprzednio, e wybiera si w gry Kolumbii Brytyjskiej.

Dawid skin gow, a ojciec Roland przysiad si do niego.

Nie wyjawi mi pan powodu podry, ale wobec tego, co

syszaem o tej kobiecie sam atwo odgadem. Nie dowie si pan

zapewne nigdy, dlaczego opowiadanie pana wywaro na mnie takie

wraenie, tak mnie do pana zbliyo... Jadc na Zachd pan po prostu ucieka,

usiuje pogubi w drodze wspomnienia. Tak, jakby przestrze moga

wspomnienia zabi. Niestety, myli towarzysz nam rwnie wiernie w

Japonii, jak i na Wyspach Poudniowych lub w Nowym Jorku. Nieraz im

dalej, tym staj si bardziej natrtne. Nie, ucieczka nic nie pomoe. Pomoe

tylko wasna energia. Energi za, rado ycia, zdrowie, znale mona

tylko tu.

Wycignit rk wskaza okno przedziau.

Ojciec ma na myli t zamie?

Zamie, nieg, soce, kniej tysice mil guszy! Oto co

leczy mzg i nerwy! Ale przede wszystkim tu misjonarz radonie zatar

donie myl o kolacji, ktr dla nas przygotowa Thoreau. Czy zechce

pan wysi i zje ze mn kolacj u tego Francuza? Jeli potem nie bdzie



pan chcia mi towarzyszy do jeziora Gods, Thoreau odwiezie pana wraz z

bagaem na stacj swoim psim zaprzgiem. Ach, co za kolacja, a raczej co za

niadanie nas czeka! Ju z daleka czuj zapach ryb, ptactwa, tego

pieczystego. No i sysz, jak Thoreau klnie, bo si pocig spnia, a pstrgi,

kuropatwy i poldwica karibu rumieni si przy ogniu. No co? Jedzie pan ze

mn?

Bardzo pontna propozycja dla godnego czowieka.

Misjonarz zachichota radonie.

Ach, gd, to dopiero lekarstwo, pod warunkiem, eby nie by

zbyt silny! I w ogle stosunek do jedzenia czsto wiadczy o naturze

czowieka. Przewanie smakosz jest jednoczenie poczciwcem. Natomiast

czowiek zbyt wstrzemiliwy, zbyt ostrony w doborze pokarmw miewa

natur porywcz, a nieraz po prostu z. Ja jestem smakoszem, panie

Dawidzie. Uprzedzam zawczasu. Nie darmo czuj wo smakoykw

Thoreau na odlego czterdziestu mil.

Z takim zadowoleniem zaciera rce, twarz jego promieniaa

radoci tak szczer, e Dawid uczu naraz przypyw dobrego humoru.

Chwytajc prawic misjonarza potrzsn ni mocno.

Jedziemy do tego Thoreau! zawoa. Pniej za, jeeli

mj nastrj nie ulegnie zmianie i jeli towarzystwo moje ojcu nie zbrzydnie

to si chyba wybior razem na Dalek Pnoc!

Zarumieni si, oczy mu bysny. Ojciec Roland nie posiada si

z radoci.

Wiedziaem, e jest pan materiaem na prawdziwego

mczyzn mwi. Byem tego pewien. Nigdy nie pragnem tak

niczyjego towarzystwa, jak wanie paskiego teraz!

To jest jednak dziwne odpar Dawid, przy czym gos mu

drga. Wyszarpn rce z doni misjonarza i wsta porywczo. Prosz tylko

na mnie spojrze! Jestem ruin czowieka. O, te ramiona na przykad, ani

cienia mini. Zaamaem si zupenie, osabem, straciem wol. Co tu

dugo gada, od roku ani razu porzdnie nie zjadem. Po c ojcu taki

towarzysz? Po co ten kopot? Czy to nie lito przypadkiem?



Oddycha gboko znuony wybuchem i poczerwienia nagle,

lecz nie z radoci tym razem, tylko ze wstydu, e si tak przed obcym

obnaa.

Po co jestem ojcu potrzebny? powtrzy. Dlaczego nie

wybierze sobie ojciec innego towarzysza, zdrowego moralnie i fizycznie?

Misjonarz chcia odpowiedzie, lecz zawaha si. Przygas

natomiast i rysy jego skazi grymas cierpienia. Wreszcie rzek:

Nie gram bynajmniej roli samarytanina, panie Dawidzie.

Mam osobisty i niemal egoistyczny powd. Co pan moe wiedzie: moe

pan bardziej jest mi potrzebny ni ja panu. Wycign rk. Poprosz

o kwity bagaowe. Musz wyda rozporzdzenie, eby pana rzeczy

wyrzucono w odpowiednim miejscu, wraz z moimi.

Dawid wrczy mu kwity i usiad. Zauway z pewnym

zdziwieniem, e po raz pierwszy od dawna obchodzi go co jeszcze poza

ciasnym krgiem wasnej egzystencji. Ta noc i jej rozliczne zdarzenia

podnieciy go po prostu, oywiy mu krew i myli. Czu si jak ozdrowieniec

po chorobie.

Znowu, jak niegdy, myla o kobiecie, lecz nie o jasnowosej

cudzoonicy, tylko o pasaerce z dalszego wagonu. Przeladoway go jej

oczy oraz ukryte w nich cierpienie. Byy aosne i beznadziejnie tragiczne.

Postanowi, e opowie o niej ojcu Rolandowi. Moe misjonarz znajdzie jak

pociech dla tej duszy cierpicej.

Lecz i ojciec Roland stanowi pewn zagadk. Bya w nim

niewtpliwie tajemnica rwnie gboka jak ta, ktra si krya w oczach

kobiety. Tak samo jak znkana pasaerka siedzia skulony w kciku przy

oknie i nie spa, cho sprawia wraenie picego. Mogo si po prostu

zdawa, e dusze ich nka jednakowy ciar. I dlaczego spord tylu ludzi

misjonarz wybra wanie jego, Dawida, jako towarzysza dalekiej wyprawy?

Ale przede wszystkim, dlaczego on, Dawid, propozycj przyj?



Wpatrywa si w noc za oknem, jakby z niej chcia wyczyta

odpowied. Teraz dopiero spostrzeg, e nieg i wicher przestay ju szale.

Na zewntrz pojaniao nawet. Przytulajc twarz do szyby rozrnia

ciemn smug boru biegnc rwnolegle do szyn. Podug koysania wagonu

zgadywa, e obie lokomotywy nie trac czasu.

Spojrza na zegarek: bya za kwadrans dwunasta. Pocig mkn

ju od p godziny i zapewne o pnocy dotr do stacji wzowej.

Dawid zaduma si tak gboko nad mglist przyszoci, e

skoro kieszonkowy zegarek wydzwoni pnoc drgn, nie mogc

uwierzy, i kwadrans ju min. Jednoczenie prawie przeraliwie



gwizdna lokomotywa, a w chwil pniej za pytkim zakrtem jy

migota rozproszone wiateka.

Ojciec Roland mwi mu poprzednio, e pocig bdzie tu sta

pitnacie minut; sycha ju byo nawet dzwonki kelnerw, wieszczce, e

kawa, sandwicze, gorce dania oczekuj zgodniaych pasaerw.

Szorstko zgrzytny hamulce, westchna wypuszczona para.

Stojc wci przy oknie Dawid zobaczy naraz tu pod sob czowieka o

wybauszonych oczach, ktry gwatownie koysa w powietrzu trzymanym

w prawicy dzwonkiem, wrzeszczc jednoczenie:

Kolacja! Gorca kolacja czeka w Royalu"!

Dar si co si, daremnie usiujc przekrzycze inny gos, ktry

woa:

Gorce pieczyste! Smaona wtrbka! Tylko Pod Krlow

Aleksandr"!

Poniewa Dawid nie rusza si, czowiek pod jego oknem

wycign szyj, przypuszczajc atak bezporedni.

Czego tak sterczysz, stary? Wya i chod je! Masz dobry

kwadrans, a moe nawet p godziny. Kolacja, gorca kolacja, tylko w

Royalu"!

Kelnerzy ganiali tu i tam po sabo owietlonym peronie, lecz

drab o wybauszonych oczach tkwi w miejscu uparcie, wci powtarzajc

swoj propozycj. Dawid nie zwraca ju na niego uwagi. Myla o tragicznej

nieznajomej. Moe wysiada wanie na tej stacji? Wyszedszy na korytarz

poszuka wzrokiem ojca Rolanda. Misjonarz si spnia, najwidoczniej

przy wydawaniu bagau zaszy jakie komplikacje.

Dawid zawaha si: czy pj poszuka ojca Rolanda, czy te

sprawdzi, co porabia zagadkowa pasaerka? Wybra to ostatnie,

jakkolwiek nie mg si obroni przed uczuciem pewnego zawstydzenia.

Ba si nawet, e samotna dama bdzie go podejrzewa o ze zamiary, tote

wola, o ile monoci, obserwowa j z ukrycia. Chcia zreszt tylko

zobaczy, czy otrzsna si z otpienia, lub moe wysiada z wagonu, albo

nawet zupenie opucia pocig.



Przedzia by pusty, kobieta znika. Dawid spojrza na awk i

chcia ju odej, gdy mimo woli rzuci wzrokiem przez okno. Tajemnicza

pasaerka mijaa je wanie, idc po peronie. Podniosa gow i renice ich

si spotkay. Pozna j, ona za poznaa jego. Zawahaa si chwil,

zamrugaa powiekami, usta jej drgny, jak gdyby chciaa co powiedzie

lecz nagle zrobia znw par krokw, ginc w mroku niby cie.

Pochylony, widrujc oczyma ciemno, usiowa j jeszcze

dojrze. Wreszcie cofn si od okna i zadumany powid wzrokiem po

przedziale. Dopiero wtenczas zobaczy w rogu awki rzecz, ktrej

poprzednio nie spostrzeg wcale.

Bya to cieniutka paczuszka owinita w gazet i obwizana

czerwonym sznureczkiem. Wzi j do rki i obrci parokrotnie. Miaa

zaledwie sze cali na osiem, a grubo jej nie przekraczaa p cala. Papier

gazetowy by tak zniszczony, e litery zatary si niemal cakowicie.

Raz jeszcze wyjrza za okno. Zobaczy, czy te wydao mu si, e

widzi ponownie blad twarz, majaczc poza jasnym krgiem peronowej

latarni. Silniej zacisn palce na paskiej paczce. Wreszcie znalaz pretekst;

byle odnale t kobiet, moe do niej teraz przemwi swobodnie. Skoro

zapomniaa czy zgubia, do jego obowizku naleao po prostu rzecz ow

zwrci.

Bez namysu zeskoczy na pokryt niegiem platform. Co go

paro naprzd; gdyby nawet chcia, nie mgby si tej chci oprze.

Trzymajc paczuszk w doni, zacz szuka gorczkowo.



Rozdzia IV

NA SPOTKANIE PRZYGODY

Dawid popieszy najpierw w kierunku, w ktrym twarz

kobiety migna mu po raz ostatni, i omal nie spad z peronu w d.

Platforma koczya si czarn przepaci. Oczywicie pasaerka nie odesza

tdy.

Kelnerzy dzwonili nadal, lecz z mniejszym zapaem; kto by

naprawd godny lub spragniony, da si ju skusi. Umilky woania w

rodzaju: Gorce pieczyste, smaona wtrbka, tylko Pod Krlow

Aleksandr. Zastpi je natomiast szczk talerzy i szklanek. W ciszy sapaa

lokomotywa i chrapliwie kcili si ludzie w wozie bagaowym.

Kto komu wymyla, kto komu obiecywa pranie, lecz Dawid

szuka dalej, nie zwracajc uwagi na zapowied bjki. Kiedy dobiegszy do

koca platformy wraca po paru minutach wzdu pocigu, paru

wspczujcych przyjaci cucio nieprzytomnego konduktora. Mija

wanie zaaferowan gromad, gdy naraz kto chwyci go za rami i

jednoczenie usysza wesoy chichot. Obejrza si i dostrzeg ojca Rolanda.

Ojcze nasz, ktry jest w niebiesiech, jak si tu ten biedak

dosta! mwi misjonarz, a oczy mu pony. Cios z prawej na odlew,

pici tward niczym stal. Usn natychmiast jak niemowl. Widzia pan?

Nie, nie widziaem. Dawid obserwowa misjonarza ze

zdumieniem.

Najzupeniej sobie na to zasuy! tumaczy ojciec Roland.

Lubi zreszt widzie prawidowy cios. yem tu ju w czasach, gdy

mocna pi znaczya wicej ni sutanna i modlitwa razem wzite. Co do

naszego bagau, to omwiem wszystko dokadnie. Wyrzuc nas razem z

rzeczami, gdzie trzeba.



Dawid wsun pask paczk do kieszeni, na razie przynajmniej

nie mia wcale ochoty opowiada misjonarzowi o tajemniczej pasaerce.

Szuka jej daremnie. Kobieta znika, tak jakby si rozwiaa bez ladu w

mrocznej pustce nocy za peronem. Wycign std jedn konkluzj. Ta

osada, Graham, bya jej domem; niewtpliwie przyjaciele lub krewni

oczekiwali na ni na stacji. Kto wie, czy wanie nie opowiada synowi,

mowi, bratu, komukolwiek wreszcie, o tajemniczym pasaerze, ktrego

wzrok tak j przeladowa.

Dawid Raine czu si nieco zawstydzony. Mia zupen niemal

pewno, e to nerwy go poniosy i e doszuka si tragedii i zagadek tam,

gdzie istniao po prostu znuenie podr. Zachowa si zreszt uczciwie i

po rycersku, lecz wola tej sprawy nie rozwleka.

Gdy gos konduktora obwieci, e chwila odjazdu nadesza,

pasaerowie jli spiesznie wsiada z powrotem do wagonw. Ojciec Roland

pocign Dawida do wagonu bagaowego.

Pozwolili nam jecha wraz z rzeczami dla uniknicia straty

czasu i pomyek!

Wcisnli si do ciepego i widnego wntrza. Bagaowy skin im

gow na powitanie. Tu przy drzwiach leay spitrzone rzeczy Dawida i

ojca Rolanda. Baga Dawida skada si z kufra i dwch skrzanych waliz,

gdy tymczasem misjonarz posiada kilka skrzy oraz napcznia-ych

worw, wacych zapewne ogem blisko p tony.

Pod cian wagonu Dawid spostrzeg du wag i wskaza na

ni z umiechem. Przyszo mu na myl, e za jej pomoc zdoa moe lepiej

przedstawi misjonarzowi zachodzc midzy nimi rnic. Zway sam

siebie starannie na oczach ojca Rolanda, przy czym waga wykazaa tylko

szedziesit sze kilo.

A mam przecie pi stp dziewi cali wzrostu! burkn z

obrzydzeniem. Powinienem way osiemdziesit kilo. Widzi ojciec, e

zszedem na psy!

To wszystko troski, panie Dawidzie. Troska morduje

czowieka na rwni z kul w sercu i osp. Ale prosz zwrci uwag na ten

worek tu wskaza spory brezentowy wr. To antidotum, najlepsze z



istniejcych. Tego, co tu mam, wystarczy dla odbudowania energii trzech

mczyzn.

C to takiego? ciekawie spyta Dawid.

Pochylony misjonarz sprawdzi kartk przyczepion do worka.

eby by zupenie dokadnym, zawiera pidziesit kilo

fasoli.

Fasola! Wielkie nieba! Ale ja fasoli nie znosz!

To si zdarza wielu cherlakom przyzna wesoo ojciec

Roland. Fasola posiada swoj warto psychologiczn. Z chwil gdy

bdzie Pan j wola zamiast kraba czy homara, znaczy to, e bdzie pan

chcia rwnie narba drzewa, zamiast i na bal. Przyjdzie dzie, e uzna

j Pan za potraw nieodzown. Ale musi by przyrzdzona naleycie.

Brunatna jak orzech na zewntrz, wewntrz za soczysta, podlana sosem

duszonej kaczki czy kuropatwy. Palce liza!...

Zachwycony zatar rce. Dawid chcia co powiedzie, lecz

przerwao mu gone przeklestwo. Pocig jecha ju dobr chwil, odkd

za ruszy ze stacji, bagaowy siedzia przy stoliku, zwrcony do nich

plecami. Skoczy teraz na nogi wcieky i klnc na nowo, kopn wiadro z

wglem tak gwatownie, e poleciao a na drugi koniec wagonu. Stolik by

zasany kartami do gry.

Do wszystkich diabw! wy bagaowy. Dziesi

pasjansw i ani jeden si nie uda. Bies chyba siedzi w tych kartach! Gdyby

byy ywe, to bym je stuk! Od dziewiciu lat kad pasjanse, pooyem ich

chyba z milion, ale nigdy jeszcze nie przeladowa mnie taki pech, jak od

wyjazdu z Halifax!

Na mio bosk jkn ojciec Roland czyby od wyjazdu

z Halifax nie robi pan nic innego?

Ponury samotnik, zdajc si nic nie sysze, przysun sobie

krzeso, siad i warczc rozoy karty na nowo. Lecz zanim upyna

minuta, zerwa si raz jeszcze i z pasj potrzsn kartami pod samym

nosem misjonarza, jakby ten ostatni by wszystkiemu winien.



Niech no pan spojrzy na t przeklt trjk kier! Wylaza na

samym pocztku, pojmuje pan? Gdyby nie ona, pasjans by si uda. Przecie

chyba mona si wciec! Mona czy nie?!

Ale dlaczego nie umieci jej pan w innym, dogodniejszym

miejscu? naiwnie spyta Dawid.

Oczy bagaowego omal nie wylazy z orbit. Najpierw spojrza na

Dawida z wciekoci, nastpnie za widzc, e nie bya to rozmylna

zoliwo zmierzy pasaera wzrokiem penym pogardy. Spyta

drwico:

Pan zapewne nigdy nie kad pasjansa?

Nigdy! otwarcie przyzna Dawid.

Bagaowy wzruszy ramionami, siad przy stole, stasowa karty

i pogry si cay w zawiych kombinacjach. Mrucza przy tym i kl, jakby

si sam ze sob kci. Podnis gow dopiero wtenczas, gdy pocig j

zwalnia pdu, a na gwizd lokomotywy skoczy na rwne nogi i odsun

drzwi wagonu.

Teraz szybko! woa. Nie mamy prawa tutaj stawa.

Musicie wysi w biegu!

To mwic pchn worek z fasol i cisn go w mrok. Ojciec

Roland popieszy mu z pomoc: kufer Dawida i jego walizy poleciay

kolejno ladem worka.

nieg jest gboki i mikki zapewnia misjonarz, spychajc

w czarn przepa skrzynk suszonych liwek.

Dawid usysza na zewntrz haas: krzyk ludzki, ujadanie psw.

Byy latarnie: jedna, druga, trzecia. W krgu wiata pojawia si twarz

brodata, zaronita, podobna do oblicza pirata i ja sun wzdu pocigu.

Wida czowiek bieg co si wzdu toru. Wyleciaa ostatnia paka, ostatni

wr. Bagaowy niespodziewanie szarpn Dawida za rami.

Prosz skaka! krzykn.



Twarz i latarnia pozostay w tyle; na zewntrz byo czarno niby

w sztolni. Dawid rzuci si naprzd i wylecia w taki sam sposb mniej

wicej, w jaki leciay poprzednio paki i walizy. Pad ciko w pierzyn

nien, a gdy podnis gow, zobaczy jak wyskakuje ojciec Roland.

Bagaowy wychylony z wozu machn latarni, odpowiedzia mu gwizdek

lokomotywy i pocig nabrawszy znw pdu pomkn dalej.

Dawid zdoa si wygramoli z zaspy wtenczas dopiero, gdy

wiato ostatniego wagonu mrugno ku niemu w przelocie jak czerwona

renica. Ojciec Roland tymczasem sta ju na nogach, a wzdu toru

nadbiegao paru ludzi z latarniami.

Dawid by ogromnie przejty. Oddycha gboko i swobodnie. W

yach czu mie ciepo. Syszc, jak chrzszcz w niegu kroki ojca Rolanda,

myla, e rozpoczyna nowe ycie egzystencj, o ktrej nieraz marzy,

czasem ni, lecz z ktr nigdy nie zetkn si z bliska.

Z daleka dobiegao ujadanie lisw na farmie Thoreau, szczekay

psy, wiato latarni walczyo beznadziejnie z zaborcz fal mroku. W chod-

nym powietrzu wisia mocny aromat ywicy; puca chony go chciwie, a

krew, poprzednio tak ospaa, pulsowaa szybciej, jak gdyby pobudzona

niespodzianie dawk alkoholu.

Dawid nie mia zreszt nawet czasu dla analizowania nowych

wrae, gdy Thoreau i towarzyszcy mu Indianin zbliyli si do niego.

Francuz by uosobieniem mieszkaca dzikiej krainy. Zaronity a po oczy,

byska biaymi zbami w wietle latarni. Nosi barwn kurtk wenian,

przyozdobion frdzlami, rozchestan na piersi, oraz futrzan czap, z

ktrej opada na rami puszysty ogon wydry. Mieszajc swka francuskie i

indiaskie mwi bez przerwy, okazujc ogromn rado z przybycia ojca

Rolanda. Gadatliwoci i ruchliwoci kontrastowa z Indianinem, ktry

surowy i milczcy tkwi w tyle niby uosobienie tajemnicy. Lecz gdy

misjonarz poda mu rk, oczy czerwonoskrego zabysy ogniem tak

pomiennym, a si Dawid zdziwi. Potem ojciec Roland przedstawi gocia.

Bardzo jestem rad, e pana poznaj rzek Thoreau. Gos

mia dwiczny i ukadny, typowo francuski, ale ucisk jego rki

przypomnia Dawidowi ojca Rolanda, tak by szczery i silny. Za silny nawet

dla czowieka z miasta. Dawid omale nie sykn z blu.



W chwil pniej uczyni pewien wyom w etykiecie lenej,

szczciem zupenie fortunny. Nie mia pojcia, e Indianina wita si

zazwyczaj tylko skinieniem gowy, tote gdy ojciec Roland rzek: To jest

Mukoki, z ktrym wdruj od paru lat" Dawid wycign rk. Mukoki

popatrzy mu w oczy dugo, uwanie, po czym spord fad odziey

wysun szczup, wsk do.

Majc ju pewne dowiadczenie, Dawid ucisn prawic

Indianina z ca energi, do jakiej by zdolny. By to najserdeczniejszy

ucisk, jaki Mukoki otrzyma kiedykolwiek od biaego czowieka, z

wyjtkiem jednego moe ojca Rolanda.

Tymczasem misjonarz wesoo pyta o kolacj. Thoreau

odpowiedzia co po francusku.

Mwi tumaczy ojciec Roland e wntrze chaty

przypomina wntrze pieczonej kaczki, tak licznie pachnie. Chodmy panie

Dawidzie, Mukoki pozbiera rzeczy.

Krtki spacer po przetartym szlaku i oto Dawid zobaczy chat.

Zasaniay j nieco potne jody i sosny, lecz z dwch okien, zwrconych w

stron toru, bio jaskrawe wiato. Lisy przestay ujada, za to psy wyy i

szczekay jak najte, a im bliej, tym lepiej byo sycha brzk acuchw i

zowrogie kapanie kw. Po chwili zatrzymali si u drzwi. Thoreau rozwar

je szeroko, po czym usun si w bok, by mogli swobodnie przej.

Prosz! rzek byskajc wesoo biaymi zbami.

Gdybym nie puci gocia przodem, przyniosoby mi to z pewnoci

nieszczcie. Wszystkie lisy by mi wyzdychay.

Dawid wszed. Zwrcona do niego plecami moda Indianka

pochylaa si nad stoem. Bya smuka niby trzcina i miaa najdusze,

najbardziej czarne wosy, jakie widzia kiedykolwiek, splecione w grube

warkocze luno zwisajce z ramion. Odwrcia si zreszt natychmiast,

zobaczy wic smag twarz, lnice oczy i zby, ale z piknych ust nie

usysza ani sowa. Thoreau nie przedstawi gociom swej na p dzikiej

ony.

Ojciec Roland chichota, radonie zaciera rce, powiedzia par

sw w narzeczu indiaskim, na ktre kobieta zareagowaa niemiaym



pumiechem. Dobry humor jest zaraliwy: Dawid umiechn si rwnie.

W piecu buzowa ogie huczc i trzaskajc skrami. Indianka, imieniem

Maria, otwara drzwiczki, by dorzuci drzewa, w wietle pomieni twarz jej

porowiaa, a rwny rzd zbw bysn nien biel. Thoreau zbliy si,

opierajc cik do na ciemnych wosach; pod wpywem pieszczoty

miech wezbra znowu w gardle Marii niby gruchanie gobia.

Dawid mia wraenie, e budzi si z cikiego snu do nowej

radosnej egzystencji. Jak tu byo dobrze i pogodnie w tej chacie skleconej z

ledwo ciosanych bali; minie i nerwy nadwtlone dug trosk nabieray

odpornoci i tyzny. Podwiadomie umiecha si cay czas nie spuszczajc

oczu z prawicy Francuza, klepicej ciemn gwk Indianki, Maria szepna

co mowi, a wtenczas Thoreau, otwarszy drzwi piecyka, wydoby

potnych rozmiarw rynk.

Na ten widok ojciec Roland krzykn radonie i zatar rce tak

gwatownie, a zachrzcia spracowana skra. Ju u samych drzwi chaty,

zanim weszli do rodka, powitaa ich rozkoszna wo, lecz teraz dopiero

poczuli j w caej peni.

Kaczki utuczone na dzikie ryu i krlik, moja ulubiona

potrawa, krlik z cebul w miejsce serca, popieprzony naleycie i upieczony

na brunatno! woa misjonarz. Panie Dawidzie, czy moe istnie co

lepszego dla ludzi znuonych podr? A kawa, kawa przyrzdzona przez

Mari istna ambrozja! Eliksir modoci! Niech no pan zdejmie paszcz i

niech si pan rozgoci!

Zdjwszy palto, poprawiwszy konierzyk i krawat, Dawid

przypomnia sobie naraz wielki kufer, zawierajcy frak i smoking, sztywne

koszule, zamszowe rkawiczki, lakierki i zawstydzi si niewczesnej

elegancji. Poaowa, e nie porzuci tych rzeczy w wagonie, na szczcie,

zamiast je zabiera ze sob. Byy tu raco niepotrzebne.

Maria podaa mu chodn wod w blaszanej miednicy i rcznik

zrobiony z worka na mk. Miednica, woda, rcznik, wszystko byo tak

czyste jak rumiana twarz Indianki. Rwnie Thoreau, mimo zarostu i

zniszczonej, prymitywnej odziey, nie sprawia bynajmniej wraenia

brudasa. Wntrze izby byo take schludne, sprztnite starannie i celowo.



Kiedy zasiedli do stou przy czym Thoreau dotrzymywa

gociom towarzystwa, Maria za usugiwaa stojc Dawid zgupia

zupenie, nie wiedzc, jak si do jedzenia zabra. Otrzyma bowiem duy

blaszany talerz, a na nim trzyfuntow kaczk, ociekajc tuszczem,

upieczon w caoci na pikny brzowy kolor. Zaenowany, poprawi

rkawy i wypi szklank wody, obserwujc spod oka, co pocznie ojciec

Roland.

Misjonarz z umiechem zadowolenia wbi widelec gboko w

pier ptaka, uj w palce jedn nog, szarpn, pocign i zrcznie oddzieli

od caoci dany kawaek. Nurzajc zby w misie spojrza na Dawida.

Dawid oczywicie jada kaczk niejednokrotnie przedtem, lecz

w mdy ptak, oblany zazwyczaj sosem zbyt gstym lub te wodnistym, nie

przypomina w niczym dzisiejszego przysmaku. Zaczwszy duba

niedowierzajco trzyfuntowe pieczyste, zjad je do koca z uczuciem

rosncego zadowolenia. Znalaz soczyste kski, ktrych istnienia nawet nie

podejrzewa, otrzymujc w domu lub restauracji zawsze tylko cienkie

plasterki z piersi, nog lub skrzydo. Zawstydziby si wasnej arocznoci,

gdyby nie to, e ojciec Roland, skoczywszy pierwsze danie, zabra si

energicznie do krlika.

Dawid dotrzymywa mu towarzystwa pijc trzy filianki kawy.

Po posiku ojciec Roland odsun si od stou z bogim

westchnieniem sytoci, po czym wycign z kieszeni skrzany woreczek. Z

woreczka doby fajk i tyto. Thoreau ju sw fajk zapala.

Niegdy, jeszcze w domu, Dawid lubi rwnie mi po pracy

fajk. Zarzuci pniej ten zwyczaj, gdy w nerwowym trybie ycia

smakoway mu bardziej papierosy lub cygara. Teraz wszake, obserwujc

zadowolon twarz ojca Rolanda i rysy Thoreau umiechnite poza mg

dymu, poczu nawrt dawnego gustu. Jego baga lea ju zoony pod

cian, otwar zatem waliz i odnalaz potrzebn paczk.

Po chwili palili wszyscy trzej, pod cian za, na uboczu,

siedziaa Maria, tak by nie narzuca si sw osob i nie przeszkadza

mczyznom w rozmowie. Krg brod opara na splecionych niadych

rkach, a ciemne oczy lniy zadowoleniem. Czua si najzupeniej



szczliw, wynagrodzona za trud caodzienny. Caa izba promieniaa

pogodn beztrosk. w nastrj przescza si w dusz Dawida, dziaa na

kojco. Czasem tylko myla peen melancholii, e w tej chacie z ciosanych

bali panuje sodka atmosfera, ktrej nie zazna nigdy w swoim wspaniale

urzdzonym domu.

Nocy tej Maria odezwaa si tylko raz, mwic do ma cicho i

krtko, poza tym bya milczca, jak przystoi kobiecie indiaskiej w

obecnoci mczyzn, ale to nie pomniejszao jej szczcia. Thoreau skin w

pewnej chwili gow w kierunku zamknitych drzwi, obwieszczajc z dum,

e tam pi dzieci. Maria usyszaa go, a twarz jej przybraa wyraz tak peen

tkliwoci, e Dawid, wspominajc wasne niespenione marzenia, uczu

dotkliwy bl.

Gociowi wskazano izb, w ktrej mia spdzi reszt nocy; bya

to niewielka klitka, oddzielona sosnowym przepierzeniem od sypialni

misjonarza. Thoreau umieci lamp na stole przy ku, yczy dobrej nocy

i wyszed.

Mina ju druga, mimo to Dawid wcale nie by senny. Rozebra

si tylko, zdj obuwie i siadszy na krawdzi pocieli pogry si w



zadumie. Myla o kobiecie spotkanej w pocigu, o jej bladej twarzy i

piknych tragicznych oczach. Wycign z kieszeni zapomnian przez ni

paczk. Obrci j w rkach. Czerwony sznurek by zwizany tak silnie, e

nie da si rozplata, lecz Dawid zerwa go jednym szarpniciem.

Wstyd mu byo wasnej ciekawoci. Uspokaja zbuntowane

sumienie zapewnieniem, e jedyna mono odnalezienia nieznajomej i

zwrcenia jej zguby ley wanie we wntrzu paczki, ktra zawiera by

moe nazwisko czy adres lub inn wskazwk. Zdecydowanym ruchem

rozwin gazet.

W par sekund pniej, pochylony, w penym wietle lampy,

oburcz ciskajc to, co wydoby z zamknicia, patrzy rozszerzajc oczy,

rozchylajc usta i czu, e z wraenia serce przestaje mu bi.



Rozdzia V

DZIEWCZYNA Z FOTOGRAFII

Dawid trzyma w rku fotografi dziewczyny. Ju wtedy, gdy

spod odwijanej gazety wyjrza brzeg popielatej tekturki, odgad, co paczka

zawiera. Mimo to jednake dozna po prostu wstrzsu. Ubiega noc

przyzwyczaia go do niespodzianek, lecz ostatnia niespodzianka pobia

rekord.

Dziewczyna na fotografii nie bya dla martw postaci ani

nawet odbiciem ywej istoty. Bya yw sama przez si! Dawid odczu to

natychmiast caym sob, kadym wknem nerww. Zupenie jakby spotka

j niespodzianie i nastraszy, gdy patrzya mu w twarz uwanie, badawczo,

troch zalkniona, troch wyzywajca, gotowa w kadej chwili do ucieczki.

Nie zdziwiby si prawie, gdyby wykonaa jaki ruch, cofna si

i znika z pola widzenia. Z pewnoci miaa ten zamiar, z pewnoci chciaa

uciec wanie wtenczas, gdy kto nieznany wykona zdjcie z ukrycia.

Podkrciwszy lamp zacz wyszukiwa szczegy. Dziewczyna

staa na paskim gazie nad wod, w tyle sa si biay piasek, dalej by

czarny wwz i pitrzya stroma ciana grska. Nieznajoma miaa bose

stopy, dziwnie jasne na tle ciemnej skay, i obnaone ramiona. Ndzna

sukienczyna sigaa zaledwie kolan.

Z gowy, pochylonej ku przodowi ruchem penym nieufnego

oczekiwania, wiatr zmit na barki i piersi gst fal krconych wosw. W

bogactwie lokw igrao soce, wiato lampy barwio je zotem; pier

zdawaa si oddycha; usta rzebi wyrazy. Szczupa, gitka, dzika i

przeliczna pulsowaa gorc krwi.

Dawid odetchn gboko i siad wygodniej na krawdzi ka.

Sysza, jak w ssiednim pokoju ojciec Roland przewraca si na

skrzypicym ku. Potem usysza gos misjonarza.



Dobranoc, panie Dawidzie!

Dobranoc, ojcze.

Jednak sam, zamiast si ka, patrzy tpo na belkowanie

ciany. Potem znw, pochylajc si bliej wiata, wlepi oczy w obrazek.

Wysikiem woli uspokoi nerwy, ustosunkowujc si do

portretu znacznie chodniej. Dziewczyna bya niewtpliwie przeliczna, ale

czy mao si spotyka uroczych dziewczt? Odwracajc karton na drug

stron, zobaczy jakie litery, ktre przeczyta w skupieniu i z uwag:

Struga Firepan, koo rzeki Stikine. W sierpniu..."

Data bya zamazana. To wszystko. Ani imienia, ani nazwiska,

nic, co by mogo posuy do odszukania tajemniczej pasaerki lub osoby

znajdujcej si na zdjciu.

Ponownie przyjrza si dziewczynie. Bya modziutka, niemal

dziecko, moga mie chyba siedemnacie lat. Musiaa przed chwil brodzi

w jeziorku, gdy na biaym piasku leaa poczocha, a obok poczochy, para

mokasynw czy te trzewikw nie mg dokadnie rozezna, co

mianowicie. Moe zamierzaa si kpa i kto jej przeszkodzi. Skoczya

wtenczas na ska i odwrcia si, cisnc donie do piersi i spod chmury

wosw byskajc oczyma na p wyzywajco, na p trwonie. Gotowaa

si wanie do walki lub ucieczki, gdy aparat j uj.

Dawid zacisn usta. Przeszy go naraz bl tak ostry, e omal nie

jkn. Fotografia zamigotaa mu w oczach, zasnuta mg zocist, a zamiast

nieznajomej dziewczyny zobaczy tamt. Staa w paszczu jasnych wosw,

spord ktrych wyzieray nagie ramiona i miaa si zaczepnie. Na mio

bosk, czy nigdy nie potrafi o niej zapomnie? Czy przeklta zjawa bdzie

go przeladowa nadal, doprowadza do obdu?

Wpi palce w karton, mylc z rozkosz, e zaraz obrci go w

strzpy. Rozdarszy jednak brzeek zawaha si. Dziewczyna z fotografii

patrzya na niego uparcie, szeroko rozwartymi, zdziwionymi i

przeraonymi oczyma. Zdawaa si take pyta o powd napaci. Po raz

pierwszy dostrzeg to pytanie w gbi renic. Gdyby moga, przemwiaby z

pewnoci. Powiedziaaby: dlaczego?



Rozluni palce. Delikatnie wygadzi naddart tektur, jakby to

bya rana. Poczu ogromne wspczucie dla tej pdzikiej istoty. Bya

zagubiona w obcym wiecie, niepewna dalszego losu, jak on sam. Ostronie

zawin fotografi w papier.

Dawid by sentymentalny. Lubi wspomnienia i pamitki.

Posiada jeszcze w szufladzie biurka wyblak wstk, spowiay kwiat.

C dziwnego, e z pewn czuoci pooy fotografi na stole.

Rozebra si po cichu. W pewnej chwili dotkn rk czoa. Byo

spocone i gorce. Nie zdziwi si, ani si przerazi. Ostatnimi czasy czsto

miewa noc gorczk, po ktrej nastpowa rankiem straszny bl gowy.

Wiedzia, i jest to przestroga, ktrej nie naley lekceway. Zdrowie jego

pozostawiao wiele do yczenia.

Zgasiwszy wiato wycign si na ku. Czeka, e jak zwykle

osacz go teraz wspomnienia o zotej bogince, poczn mci mzg i szarpa



nerwy. Ach, ten miech, ktry wci brzmia mu w uszach, ktrego si nie

mg pozby! Zacisn zby i rce w nagym przypywie gniewu

graniczcym z nienawici. Czy to moliwe, e jeszcze o ni dba, e jeszcze

do niej tskni?!

Lec bez ruchu rozwaa ten problem, i ani spostrzeg, jak

zapad w majaczenia senne. Wczy si sam po guszy stskniony i

niespokojny, a nagle zobaczy dziewczyn! Staa na paskim gazie nad

wod, pochylona nieco, niby kwiat o gitkiej odydze, a szeroko rozwarte

oczy spod chmury rozwichrzonych wosw zdaway si o co pyta czy

prosi.

Sen zmci zjaw; pogry si we nie jak w oywczej kpieli.

Szumiaa mu woda nieznanego rda, a w czubach drzew na zboczu

grskim wiatr gawdzi sodko.



Rozdzia VI

NOWE YCIE

Po nieycy soce zawadno wiatem.

Gdy Thoreau wsta, by rozpali ogie w duym piecu, bya

dziewita i panowa icie psi chd. Zamrz powlk szyby gst warstw, a

soce przezierao przeze zote i purpurowe niby przez witra kocielny.

Kiedy traper otwar drzwi chaty, chcc spojrze na termometr, powita go

trzask drzew, ktre zib rozsadza. Thoreau co rano bada zawsze wpierw

temperatur na zewntrz. Chcia wiedzie, czy mu chowane lisy nie

skostniay i czy dzikie zwierzta futerkowe wczyy si tej nocy po lesie.

Przy pidziesiciu stopniach mrozu wydry, kuny i rysie rzadko

uyway przechadzki; w takie noce wolay spa o pustym brzuchu, zwinite

w kbek w gbi dziupli mchem wysanych, na dnie wykrotw lub

przysypanych niegiem jam. Skoro nie kusiy ich przynty, zatem i sida

byway puste. Tego ranka termometr wskazywa czterdzieci siedem stopni

poniej zera. Niezy mrozik! Thoreau wzdrygn si, gdy mrz przej go

raptem do szpiku koci. Szybko zamkn drzwi. Potem odwrci si i

zdziwiony wytrzeszczy oczy.

Ubiegej nocy, przed samym pjciem spa, ojciec Roland prosi

go, by rano zachowywa si jak najciszej, tumaczc, e Dawid Raine jest

chory, wyczerpany i zechce zapewne wypoczywa do poudnia. A tym-

czasem ten rzekomo chory Amerykanin sta wanie w drzwiach swej izby

zanim nawet rozpalono ogie, z umiechem kiwa gow i wyglda o

dobrych pi lat modziej ni poprzedniego dnia.

Thoreau pokaza zby w przyjaznym umiechu.

Dzie dobry panu rzek, posugujc si mieszanin jzyka

francuskiego i narzecza Krikw. Kazano mi unika haasu i pozwoli

panu spa jak najduej.



Skin gow w kierunku izby misjonarza, chcc wyjani w ten

sposb, skd pochodziy rozkazy.

To soce mnie zbudzio tumaczy Dawid. Prosz

bliej, co panu poka.

Thoreau przekroczy prg, a wtenczas Dawid wskaza na jedyne

okno izby zwrcone ku wschodowi. Zamrz powleka szyby, soce za,

jaskrawi ponce w tyle, podnosio szko i szron do godnoci jarzcego si

zota.

To wanie musiao mnie zbudzi mwi Dawid. W ka-

dym razie to przycigno moje oczy zaraz po przebudzeniu. Jakie to

pikne!

Jest bardzo zimno i std taki szron zauway Thoreau

praktycznie. Ale zaraz rozpal ogie i szron zniknie. Wtedy bdzie si

pan mg przyjrze socu.

Dawid obserwowa gospodarza nieccego ogie. Trzask

pomieni napeni go dziwn bogoci. By przy tym wyspany, gdy w cigu

szeciu godzin spdzonych w ku nie zbudzi si ani razu. Od roku niemal

zdarzyo mu si to po raz pierwszy.

Krew krya wawo, roznoszc po ciele rwnomierne ciepo.

Oczy mia wypoczte, gowa nie bolaa wcale. Oddycha atwo, gboko,

wcigajc powietrze w puca niby balsam. Byby przysig, e we nie

opucia go choroba.

Ogie trzeszcza, huczc wdziera si do komina. Polana

sosnowe, ociae ywic, barwiy go na rowo. Thoreau jeszcze dorzuci

drzewa, wic blask i ciepo rozpyny si szerzej po izbie i aromatyczna

wo napenia chat.

Dawid zatar rce. Zaciera je jeszcze, gdy Maria wesza do izby

koczc splata warkocze. Powita j skinieniem gowy, odpowiedziaa

umiechem ukazujc biae zby. Miaa oczy tak niewinne jak oczy ani.

Dawid pomyla, e Thoreau musi by bardzo szczliwy, a raczej, e s

szczliwi oboje, ta kobieta i jej m, wanie jak by powinno.



Thoreau zbi skorup lodow na wiadrze i napeni wod

miednic. Lodowata woda do porannych ablucji stanowia dla Dawida rzecz

najzupeniej now. Odwanie zanurzy w niej twarz. Drobinki lodu kuy mu

skr i chd przenika do koci. Zazwyczaj my si niemal we wrztku.

Wycierajc si rcznikiem dzwoni zbami.

Nastpnie mya si Maria, po niej Thoreau. Skoro kobieta

osuszya twarz, dostrzeg, i cera jej nabraa wikszej jeszcze wieoci, a

rumieniec przebija ywiej przez smag skr.

Thoreau pluska si i prycha w wodzie niby wesoa morska

winka, policzki za ponad zarostem poczerwieniay mu jak rozpalone

blachy u szczytu pieca.

Dawid pogry si z rozkosz w tych drobiazgach, w

najmniejszych, najmniej wanych domowych czynnociach. Obchodzio go

wszystko. Obserwowa uwanie, jak za pomoc dugiego noa Francuz

dzieli na dzwona du ryb, przeznaczon na pierwsze niadanie. Potem

patrzy, jak Maria obtacza poszczeglne kawaki w mce i sucha, jak

skwiercz na gorcym tuszczu na patelni.

Zapach ryby, wyjtej wczoraj z sieci zastawionej w przerblu,

zbudzi w nim gd. By to niezmiernie rzadki objaw. Od roku prawie

zapomnia, e podobne uczucie w ogle istnieje. Zdziwi si. Jake wielkie

zmiany zaszy w cigu doby.

Wrci do swojej izby z zamiarem woenia konierzyka i

zawizania krawata, kiedy jednak zobaczy na stole paczk z fotografi,

zapomnia wszystkim innym. Chciwie wzi j do rki. Teraz, o penym

dniu, przy wietle sonecznym, spodziewa si wykry co nowego lub

dostrzec jak zmian. Lecz nie zauway absolutnie nic. Dziewczyna bya ta

sama co wczoraj, zalkniona, gotowa do ucieczki, a w oczach i na ustach

miaa niesformuowane jeszcze pytanie.

Przypomnia sobie minion noc: spokojny sen nad ciemn

wod, pieciwy szept drzew i czyj sodk obecno. Przebieg go dreszcz.

Czyby to byo moliwe? Czy naprawd z tej fotografii emanuje promienny

duch, ktry unicestwia troski, koi bl i daje sny krzepice jak lekarstwo?



W jednej z waliz mia szko powikszajce. Jest tylko ciekaw,

ciekaw nic wicej zapewnia sam siebie, szukajc go pord innych

rzeczy. Za pomoc szka uwanie zbada raz jeszcze zatarty napis na

odwrotnej stronie tektury. Teraz wyranie rozrni dat wyobion w

tekturze ostrzem owka. Od tamtego czasu upyn dopiero rok i par

miesicy. Nie zastanawia si wcale, dlaczego uradowao go to odkrycie.

Dziewczynka" jak j nazywa w myli, staa si po prostu

osob znajom, nieomal przyjacik. Gdy patrza w jej oczy, czu si o wiele

mniej samotny, by zatem rad, e jest wci ta sama co na fotografii. W cigu

roku nie moga si przecie zmieni tak bardzo.

Usyszawszy gos ojca Rolanda co prdzej ukry fotografi,

zawijajc j jednak tym razem nie w star gazet, tylko w jedwabn

chusteczk znalezion midzy bielizn. Pask paczk wsun potem do

walizki. Przy drzwiach Thoreau opowiada misjonarzowi, jaki z tego

Amerykanina ranny ptaszek. Przywitali si serdecznie. Misjonarz rzek:

Sdzc po minie, spa pan doskonale!

Znakomicie! wesoo potwierdzi Dawid.

Okno byo pene soca; tam, gdzie ld staja, zote strzay

przebijay szyb jak pociski ogniste. Zbkany promie pad na poyskliw

gow Marii schylonej nad stoem. Ojciec Roland, trzymajc jedn rk na

ramieniu Dawida, drug wskaza okno.

Niech pan poczeka, a wyjdziemy na zewntrz! mwi.

A si znajdziemy w puszczy! To dopiero pocztek!

Zasiedli do niadania zoonego z ryby, kawy, chleba, fasoli i

kartofli. Koczyli niemal posiek, gdy Dawid, jedzc trzecie dzwono ryby

biae niby nieg pod chrupic brunatn skrk, spyta na pozr obojtnie:

Czy ojciec sysza kiedy o rzece Stikine?

Ojciec Roland wyprostowa si, przerywajc jedzenie, jak gdyby

tych par sw miao dla wag pierwszorzdn.

Znam pewnego czowieka, ktry mieszka dugie lata nad

brzegami Stikine odpar po chwili milczenia. Zbada j jak wasn



kiesze, od ujcia w morze koo cypla Rothshay, a do Dzikiej Krainy,

lecej pomidzy gr Finlay i acuchem Gr Owczych. Przepywa

waciwie przez wyynn cz Kolumbii Brytyjskiej, sigajc rdami

niemal dorzeczy Jukonu. Dziki kraj. Dzikszy teraz i mniej znany nili przed

szedziesiciu laty, w czasie gorczki zota. Tawish opowiada mi sporo

rzeczy o tamtych stronach. Zabawny czowiek z tego Tawisha. Zawadzimy o

jego chat po drodze do Boego Jeziora.

Czy wspomina ojcu kiedy cign Dawid, usilnie starajc

si zwalczy drenie gosu czy napomkn kiedy o strudze Firepan, o

jakim dopywie Stikine, ktry by nosi t nazw?

Struga Firepan, struga Firepan? bka misjonarz.

Syszaem wiele rzeczy od Tawisha, opowiada mi niejedno, ale tej nazwy

nie pamitam. Chocia owszem! wykrzykn nagle. Mwi mi. Mia

chat nad strug Firepan w tym roku wanie, kiedy chorowa on na osp- O

mao nie umar wtenczas. Zreszt sam pan niedugo zobaczy Tawisha.

Przenocujemy w jego chacie. To dziwaczny typ. Ciekawy czowiek, wart

obserwacji. Ale, ale, dlaczego przyszy panu wanie na myl rzeka Stikine i

struga Firepan?

Czytaem co o nich niedawno w jakiej ksice i

zainteresoway mnie gadko skama Dawid. Wic to bardzo dzika

okolica? Biaych ludzi zapewne tam nie ma?

Biali ludzie s zawsze i wszdzie zaprzeczy ojciec Roland.

Tawish zreszt tam mieszka, a jest przecie biaym. Przed szedziesiciu

laty, w czasie gorczki zota, niejeden si tamtdy wczy. Obecnie,

naturalnie, musi ich by mniej. Dowie si pan od Tawisha. Wrci stamtd

we wrzeniu.

Dawid nie pyta wicej, zaj si wycznie ostatnim kawakiem

ryby. W tej samej chwili na zewntrz ozway si lisy tak dononie, a si

Thoreau umiechn. Ich ujadanie przypominao zgodny chr rozpaczy.

Rwnoczenie psy poczy wy. Powsta taki zgiek, e Dawid by pewien, i

lisw jest co najmniej tysic, psw za dobra setka. Haas widrowa w

uszach, przeszywa mzg. Dawid nie sysza nigdy nic podobnego. Ba si, e

w razie otwarcia drzwi oguchnie chyba.



Trwao to dobr minut, potem ucicho. Po chwili natomiast

zabrzczay acuchy metalicznie i zowrogo. Thoreau umiecha si wci.

Widzi pan rzek do Dawida pora karmienia lisw

mina dwie godziny temu i zwierzta doskonale o tym wiedz. Dlatego tak

wrzeszczay. Ich ujadanie podnieca psy, gdy za poczn si drze wszystkie

razem, nieboszczyk nawet gotw si obudzi!

Odsun si od stou i wsta.

Pjd je nakarmi. Moe chciaby si pan temu przyjrze?

Zamiast Dawida odpowiedzia ojciec Roland:

Bdziemy gotowi za dziesi minut rzek. Chodmy,

panie Dawidzie. Mam co dla pana!

Weszli do izdebki misjonarza. Wskazujc ko ojciec Roland

rzek:

Teraz, panie Dawidzie, prosz si rozebra.

Ju rano Dawid zafrasowa si nieco, widzc odzie ojca

Rolanda i Francuza: ich grube weniane koszule, cikie, o dziwacznym

kroju spodnie i zawinite pod kolanami, mocne ciepe poczochy. Zerka

ukradkiem na due stopy Thoreau w mokasynach ze skry karibu i myla o

giemzowych trzewikach, najtrwalszym obuwiu, jakie na razie posiada.

Cieszy si, gdy zobaczy na ku kompletny strj

kanadyjskiego trapera. Skoro ojciec Roland wyszed, Dawid pocz si

rozbiera. Po upywie kwadransa by zupenie gotw. Gdy misjonarz wrci,

by pokaza, w jaki sposb naley prawidowo sznurowa mokasyny,

przynis jeszcze czapk futrzan podobn do tej, ktr nosi Thoreau.

Dawid zmierzywszy j, zdziwi si, e tak dobrze siedzi mu na gowie.

Widzi pan tumaczy uszczliwiony ojciec Roland

zawsze wo ze sob par kompletnych ubra wszelakiego rozmiaru.

Bardzo si przydaj w puszczy. A co do czapki...

Rozemia si, podczas gdy Dawid oglda wasn twarz w

maym rcznym lusterku.



Czapk zawdzicza pan Marii. Wzia miar z paskiego

kapelusza i uszya j w nocy. adna wydra, jedna z najlepszych skrek

Thoreau. I pasuje doskonale, h?

Maria uszya to dla mnie? spyta Dawid niedowierzajco.

Misjonarz potwierdzi skinieniem gowy.

Ile mam jej zapaci?

rd lenych przyjaci, panie Dawidzie, nigdy si o zapacie

nie mwi.

Ale to przeliczna skrka i bardzo cenna!

Dosta j pan w prezencie. Dobrze si zoyo, e wspomnia

pan o zapacie mnie, nie za gospodarzowi lub Marii. Nie zrozumieliby z

pewnoci dobrej intencji i byoby im przykro. Obyczaj puszczy poucza, e

jeli ten, ktry daje, da zapaty, to mwi o tym z gry, otwarcie i zaraz

wymienia cen. Bardzo wygodny zwyczaj, moim zdaniem, i rozsdny.

Dawid sucha i twarz jego nabieraa szczeglnego wyrazu.

Misjonarz nie mg tego poj. Po chwili Dawid przemwi gosem twardym

i jakby nie swoim, starannie odwracajc przy tym oczy:

Ale mam chyba prawo ofiarowa Marii co w zamian?

Drobiazg, ktry jest mi teraz cakowicie zbdny. Tak ma pamitk w

dowd przyjani i wdzicznoci.

Nie czekajc na odpowied misjonarza pochyli si nad jedn z

walizek i przekrci kluczyk w zamku. Ze rodka wyj pluszowe

pudeeczko. Byo tak mae, e swobodnie leao mu na doni. Zaciskajc

troch wargi, poda je ojcu Rolandowi.

Moe ojciec zechce wrczy to Marii w moim imieniu?

Ojciec Roland wzi pudeeczko lecz nie na nie patrza w tej

chwili, tylko na twarz Dawida.

Co to takiego? spyta.



Medalion, ktry nalea niegdy do niej. Wewntrz znajduje

si jej fotografia, jedyna jak posiadam. Prosz t fotografi zniszczy,

zanim ojciec da medalion Marii.

Gos dra mu troch. Misjonarz chwyci pudeeczko i zgnit je,

jakby chcc zmiady. Po czym cicho, lecz wyranie szepn:

Zwycistwo!



Rozdzia VII

DAWID SPOTYKA BARIEGO

Wsunwszy pudeeczko do kieszeni ojciec Roland wyszed wraz

z Dawidem z chaty. Gdy mijali izb jadaln, Maria podniosa nieco oczy znad

roboty, chcc si przekona, czy go przyj jej dar.

Thoreau wyszed w lad za gomi. Ledwie trzej mczyni

pojawili si na zewntrz, powitao ich od razu dzikie ujadanie psw, Dawid

za zobaczy po raz pierwszy zwierzta, ktrych gosy sysza ubiegej nocy.

Opodal chaty, pomidzy drzewami, miotao si okoo

dwudziestu wilczurw, przypominajcych raczej wilki lene. Dawid nigdy

nie widzia bestyj o podobnie strasznym wygldzie. W chwili, gdy przygl-

da si im z ciekawoci, zda sobie jednoczenie spraw z trzech rzeczy: e

dzie jest naprawd przeliczny, e mimo soca mrz po prostu cina

powietrze i e adne z tych kudatych stworze o drapienych, biaych

kach, nie posiada ani budy, ani jakiegokolwiek najprymitywniejszego

schronienia.

Ostatni fakt zainteresowa go najbardziej. Instynktownie, od

dziecka, lubi zwierzta, a by pewien, e wilczury Thoreau ucierpiay

okropnie od nocnego chodu. Zauway, e przy drzewie, do ktrego pies

by przykuty acuchem, znajduje si w niegu pytkie wgbienie,

stanowice prymitywne legowisko. W nastpnej chwili upewni si, i

zarwno Francuz, jak misjonarz, tak gocinni wzgldem istot ludzkich,

traktuj wilczury po macoszemu.

Mukoki oraz drugi Indianin zjawili si wanie z dwoma

brezentowymi workami i z jednego z nich wysypali w nieg cay stos ryb.

Byy twarde jak kamie i tak spojone lodem, e chcc oddzieli

poszczeglne sztuki, Mukoki musia uy siekiery. Thoreau rzuca ryby

psom, po jednej dla kadego. Czujne, wygodzone bestie apay er w



powietrzu, po czym pod ostrymi kami zmarznite oci i miso kruszyy si

z niemiym chrzstem.

Dawid a si z obrzydzenia wzdrygn. Pomyla, e Thoreau

mg przecie ugotowa ryby lub chociaby rozmrozi je przy ogniu.

Tymczasem kade zwierz pokno swoj cz ptora do dwch

funtw najwyej i posiek dobieg koca. Ojciec Roland obserwowa psy,

zacierajc rce z zadowoleniem. Thoreau mia si najwyraniej bardzo z

siebie dumny.

Wszystkie s zdrowe, prosz ojca! mwi. I wszystkie w

doskonaej kondycji, co do jednego!

Owszem, owszem! potakiwa ojciec Roland. Ale s

troch za tuste. Jak na psy bez pracy przekarmiasz je stanowczo.

Dawid otworzy usta ze zdumienia.

To si nazywa przekarmia? wykrzykn z oburzeniem.

Przecie one s wygodzone i na poy zmarznite. Biedaki poykay ryby

wraz z lodem. Dlaczego nie dacie im ryby gotowanej i jakiejkolwiek budy do

spania?!

Ojciec Roland i Thoreau spojrzeli na niego z takim zdziwieniem,

jak gdyby nie zrozumieli sensu sw.

Dopiero po chwili misjonarz umiechn si na znak, e wie ju,

o co chodzi, potem wybuchn miechem. mia si coraz mocniej, zanosi

si miechem tak gwatownym, a echo szo po lesie, ciemne za twarze

Indian pkay od wesoych bruzd. Dawid czu si niezmiernie gupio.

Spojrza na Francuza. Thoreau chichota mruc oczy i szczerzc zby.

O, sodki Jezu zdoa wreszcie wyjka ojciec Roland.

Zgodniae? Zmarznite? Gotowa im ryb! Sa dla nich ka!

Urwa, widzc, e Dawidowi krew uderza do gowy. Proszco

opar mu do na ramieniu.

Nieche si pan nie gniewa! rzek. Pan oczywicie nie

rozumie, jakie to byo mieszne. Gdyby ofiarowa tym stworzeniom budy

najbardziej luksusowe, wysane futrem niedwiedzim z pewnoci nie



zechc z nich skorzysta, tylko wylez na zewntrz i porobi sobie w niegu

tradycyjne zamki. Tak ju maj natur. Przy szedziesiciu stopniach

mrozu aowaem ich rwnie, ale nie miaem racji. Nie potrzebuj wcale

wspczucia. I ryby gotowanej nie lubi. Uznaj jedynie wie lub

mroon. Mona by je oczywicie nauczy je straw gotowan, ale tak

samo mona by uczy rysia, lisa lub wilka. To s przecie na p dzikie

zwierzta. Tych osiem to moja wasno. Zawioz nas na pnoc. Nim si

pan z nimi dobrze nie zaznajomi, prosz si mie na bacznoci. To nie s

pokojowe pieszczochy. Gotowana ryba i karesy to dla nich jedno i to samo.

Eskimoski kundel lub husky z Labradoru bdzie ci poczciwie patrzy w

oczy, ale za lada podejrzanym ruchem odgryzie rk jak nic. Ale je pan

polubi z pewnoci. W drodze, na szlaku, to prawdziwi przyjaciele.

Thoreau zarzuci sobie drugi worek na plecy i kierowa si ku

grupie drzew iglastych, rosncych poza chat. Dawid oraz ojciec Roland

podyli w lad za nim, przy czym misjonarz wyjani towarzyszowi,

dlaczego naley utrzymywa psy pocigowe w pewnej cile okrelonej

kondycji. Mwic to obraca w kieszeni midzy palcami pluszowe

pudeeczko z medalionem. Wreszcie stanli wszyscy trzej przed pierwsz

lisi zagrod.

Misjonarz obserwowa Dawida uwanie, troch niespokojnie,

sam podenerwowany i niepewny. Czyta w duszach ludzkich niby w ksi-

kach otwartych, a nawet lepiej, gdy ogarnia od razu caoksztat

zagadnienia. Obdarzony intuicj wyczuwa wzruszenia, ktre wcale nie

odbijay si na twarzach, tote wiedzia, e obecnie cieraj si w Dawidzie

dwie sprzeczne moce.

Nie o to szo, e Dawid odda pudeeczko z medalionem, lecz o

to, e odda je nazbyt spiesznie. Teraz misjonarz pragn jak najprdzej

pozby si zawartej wewntrz fotografii. Ba si, e Dawid zada jej z

powrotem. Nie zatskni zapewne do klejnotu, cho stanowi niegdy

wasno umiowanej kobiety, lecz wizerunek jej twarzy, jedyny jaki

posiada, musi mie si magnetyczn.

Ojciec Roland czeka tylko na okazj. Thoreau przerzuci

wanie trzy ryby przez wysok siatk drucian opasujc pierwsz

zagrod i tumaczy gociowi, dlaczego kad z dziewiciu klatek



zamieszkuj dwie samki i jeden samiec, dlaczego lisy musz mie ciepe

domki, na poy ukryte w ziemi, a psy pocigowe najlepiej pi w niegu

gdy ojciec Roland uzna, e nadesza odpowiednia pora, nawoujc

Mukokiego w rodzimym narzeczu, cofn si ku chacie, ledwo za skry si

za wgem, ju doby pudeko z kieszeni i otwar je niecierpliwie.

Pochylajc gow i zaciskajc zby, spojrza w twarz

nieznajomej. Powici jej tylko chwil uwagi, po czym poprosi Mukokiego

o n. Indianin wycign go z pochwy i milczc obserwowa dzieo

zniszczenia. Oczy misjonarza byszczay, z gbi duszy wypywao

przeklestwo, wreszcie fotografia znika. Zapragn teraz cisn daleko w

gb boru sam medalion, witokradzko wykonany w ksztacie zotego

serca. Nienawidzi tego klejnotu, parzy mu palce, lecz Dawid przeznaczy

medalion dla Marii. Maria doceni byskotk. Na jej piersi zbrukany klejnot

odzyska dawn warto. Misjonarz wsun pudeko z powrotem do kieszeni

i okrajc chat pody ku lisiej zagrodzie.

Thoreau wrzuca wanie ostatni ryb do ostatniej klatki, lecz

Dawida z nim nie byo. Na pytanie misjonarza Francuz skinieniem gowy

wskaza najwikszy gszcz, nie tknity dotychczas siekier.

Mwi, e chce si troch przej.

Ojciec Roland bkn co sam do siebie, lecz nagle oczy mu

pojaniay.

Odjedam dzisiaj rzek.

Dzi? wykrzykn Thoreau ze zdumieniem. Dzi?

Przecie zaraz poudnie!

Misjonarz wskaza ruchem gowy gstw, w ktrej znikn

Dawid.

On nie moe i zbyt dugo. Do zmierzchu zostay jeszcze

cztery godziny. To dla niego wystarczy. On jest mikki, niezahartowany,

rozumiesz? Dotrzemy do starej chaty nad Strug osia, ktr zamiesz-

kiwae przed dwoma laty. To tylko osiem mil, ale on si i tak zmczy! Poza

tym...

Umilk, jak gdyby rozwaajc co ponownie.



Poza tym chc, by si jak najprdzej znalaz w gbi puszczy.

Uwanie spojrza na Francuza, chcc odgadn, czy Thoreau

zrozumie i nie zada dalszych wyjanie. Lecz hodowca lisw pochyli si

tylko, podnoszc z ziemi pusty worek.

W takim razie, prosz ojca, zaczniemy zaraz pakowa sanie.

Na kadego psa wypadnie chyba dobrych sto funtw adunku.

Skrcili ku chacie, przy czym ojciec Roland, odchodzc, obejrza

si za siebie, szukajc wzrokiem Dawida.

Tymczasem, o trzysta lub czterysta jardw w gb boru, Dawid

sta pogrony w zdumieniu i zachwycie. Znajdowa si na maej polance,

opasanej zewszd sosnami i jedlin, pokrytymi niemal cakowicie cik

warstw wieo spadego niegu. Mia wraenie, e wkroczy niespodzie-

wanie w kraj czarw i niewysowionego pikna i e spod czarnych

konarw, otulonych w srebrzyste pokrowce, zerkaj ku niemu w milczeniu

boginki lene, ktre wstrzymuj nawet oddech w obawie, e je czowiek

zauway. Ani wierkanie ptakw, ani opot skrzyde nie mciy ogromnej

ciszy. wiat by tak nierealny, e przypomina raczej zjaw.

Dawid doznawa wrae niezmiernie skomplikowanych; czu

rwnoczenie ukojenie i niepokj. Sta jak gdyby przed progiem Dalekiej

Pnocy, w obliczu niezmierzonej, tajemniczej i wabicej dali. Krew krya

w nim szybciej, serce bio mocniejszym rytmem. Ba si, cho wstpowaa

we nieznana dotychczas odwaga. Przygoda nadcigaa z daleka i zagldaa

ju w oczy. Rozwieray si szeroko, na cieaj, jakie wrota. To by w wiat,

do ktrego ojciec Roland chcia go zaprowadzi; da ju niemal sowo, e

pjdzie.

Rozemia si gorzko. Czy ma prawo wkracza w ten nowy

wiat? Czy wolno mu si way na takie zuchwalstwo? Ot, ju go nogi bol,

poniewa zrobi p mili w niegu na ptorej stopy gbokim!

miech go otrzewi. Rozejrza si i ponownie wkraczajc w

gszcz zawrci ku chacie, obierajc now drog. By w zym humorze i

ogromnie z siebie nierad, usposobiony wprost wrogo wzgldem wasnej

osoby. Od roku, odkd zy los przykry mu soce ycia mrocznym kirem

dryfowa bezwolnie. Dawa si nie fali bez zaciekawienia i oporu. Dzi po



raz pierwszy wykaza cie inicjatywy; tych parset metrw onieonego

szlaku byy prb jego si. Prba wypada fatalnie, wykazaa ca sabo

organizmu.

Zacisn ukryte w ciepych rkawicach palce i wcieko obja

go jak pomie. I w gusz z ojcem Rolandem? Way si na podbj

wiata, ktry przyjmuje tylko silnych? A jednak pjdzie! Jego ciao i duch

potrzebuj prby ogniowej. Bdzie walczy, choby przyszo zgin. Ze

zoliw radoci myla o tym zmaganiu, peen by pogardy dla samego

siebie.

Z zadumy wyrwao go niespodziane i grone warczenie.

Wymin wanie mody chojar, stojcy mu na drodze niby biay duch i

znalaz si na wprost dzikiej bestii, przyczajonej u stp sosny.

By to pies. Lea zaledwie o cztery czy pi krokw od Dawida,

przykuty acuchem do drzewa.

Dawid spojrza na wilczura z zaciekawieniem. Nie mg poj,

dlaczego Thoreau trzyma to zwierz osobno, w tak znacznym oddaleniu od

chaty. Pies by ogromny, a gdy tak czatowa obok pnia, przypomina raczej

duego, lenego wilka. Spod zmarszczonych warg pobyskiway dugie biae

zby.

Na widok ludzi inne psy pocigowe zdradzay akome

podniecenie; zwierzta szarpay acuchy, warczay, machay ogonami,

domagajc si jada.

Tu Dawid nie zauway nic podobnego. Olbrzymi wilczur wyda

tylko jedno warknicie, teraz milcza i trwa nieruchomo. Jedynie kady

misie szczupego ciaa by napity niczym struna, a ky byszczay

zowieszczo. By rwnoczenie wystraszony i grony, gotw do ucieczki i

napaci.

Obserwujc psa uwanie, Dawid spostrzeg, e zwierz posiada

tylko jedno oko. Przekrwione, czujne, wlepione w czowieka, byszczao

niby rozpalony wgiel. Drugie gino pod obrzmia powiek. Pysk krwawi.

Krew broczya nieg. Wtem pies kaszln chrapliwie, jakby chcia wydali

tkwic w przeyku o, przy czym z pyska, midzy przednie apy, bluzna



mu wiea posoka. Jedna apa bya dziwnie sztywna: zamana zapewne lub

mocno stuczona.

Ach, ty biedaku! rzek Dawid gono.

Siad na pniu zwalonej brzozy, o dwa metry zaledwie od

wilczura, i patrzc uwanie w przekrwione lepie, powtrzy:

Ach, ty biedaku!

Bari nie reagowa. Dziwio go zapewne przede wszystkim to, e

czowiek nie ma w garci kija. Przywyk do widoku kijw, kij stanowi

nieodczn cz jego egzystencji. Przez kij wanie olep. Kij zama mu

zb, pokaleczy wargi i tak silnie nadwery ebra, e teraz wci

odkaszliwa krwi. Lecz ten czowiek przyszed bez kija i wyglda

Przyjanie.

Ach, ty biedaku! rzek Dawid po raz trzeci. Potem doda z

gorcym oburzeniem:

Na mio bosk, co ten Thoreau ci zrobi?

Widok zbitego i broczcego ciemn posok zwierzcia by

ogromnie aosny. Dawid zbyt lubi psy, by si ich ba, tote zapomniawszy

o przestrodze ojca Rolanda, wsta z powalonej brzozy i zbliy si o par

krokw. Bari mg teraz, wykonujc jeden skok, schwyta go za gardo. Nie

ruszy si jednak, tylko kudate jego cielsko poczo z lekka dygota, a

jedyne czerwone oko patrzyo na czowieka uparcie.

Dawid przemwi po raz czwarty:

Ty mj wielki biedaku!

W gosie jego wyczuwao si wspczucie i przyja; wyj

praw do z rkawicy futrzanej i bez obawy wycign j w stron psa.

Chwila jeszcze i pochyliby si niej, lecz powstrzyma go wrzask tak

niespodziewany i przeraliwy, e mimo woli odskoczy wstecz jak

oparzony.

O par metrw sta Thoreau, blady, z fuzj w garci.



W ty! W ty! woa bagalnie.. Na mio bosk, niech si

pan cofnie!

Zoy fuzj na zgiciu lewej rki, Dawid nie rusza si ju, tylko

z twarzy Francuza przenis wzrok na psa. Bari zmieni si do nie poznania.

Jedyne oko wlepi w twarz Thoreau. Zmarszczone, okrwawione wargi

ukazyway ky dugie na cal, spord ktrych wydobywao si niskie,

grone warczenie. Bura sier na grzbiecie zjeya si niby szczotka.

Wyczuwao si w nim i strach, i nienawi.

Francuzowi natomiast gos ugrzz po prostu w gardle, wobec

lekkomylnego zuchwalstwa Dawida. Nie spuszczajc psa z oczu, wolno

unis fuzj do ramienia. Dawid usysza szczk kurka, lecz Bari usysza go

rwnie. Metaliczny dwik przemwi do instynktu zwierzcia.



Skrwawione wargi opady zakrywajc ky, Bari zaskomli i wreszcie na

brzuchu poczoga si w stron Dawida.

Thoreau patrza wytrzeszczajc oczy, jakby oglda cud.

Przyjby najwikszy zakad, postawi wasn dusz przeciw starej obroy,

e podobna rzecz jest niemoliwa midzy Barim a jakkolwiek istot

ludzk. Oszoomiony zniy luf fuzji. Dawid, spozierajc w d, umiecha

si do tego jedynego, nabiegego krwi oka i agodnie wyciga rk. Pies

przybliy si pomau, rozpaszczy u samych stp Dawida i popatrzy znw

na Thoreau warczc i gronie byskajc kami.

Francuz odetchn gboko, bkn co niezrozumiale, a Dawid

wycignwszy rk, dotkn gowy Bariego. Pod wpywem tej pieszczoty

ogromne cielsko drgno niby od ukucia. Pierwszy kontakt pomidzy dusz

ludzk a sercem zwierzcia zosta nawizany.

Bari znalaz przyjaciela-czlowieka.

Gdy Dawid oddali si po chwili od psa i zbliy do Francuza,

twarz tego ostatniego, w miejscach nie poronitych brod, miaa dziwn,

szar barw. Z wysikiem doby wreszcie gosu.

Prosz pana rzek to nie do uwierzenia! Widziaem na

wasne oczy, a jednak nie mog uwierzy. To istny cud!

Wzdrygn si. Dawid obserwowa go z pewnym zdziwieniem.

Niezupenie zdawa sobie spraw z niezwykoci zdarzenia. Thoreau odgad

myli gocia i wskazujc palcem Bariego rzek:

On jest zy, prosz pana, bardzo zy! To najgorszy pies w

caej okolicy. Urodzi si w lesie pord wilkw i serce jego tskni do

zbrodni. Ma wier krwi wilczej w sobie i aden kij nie wypleni- z niego tej

dzikoci. Tukem go nieraz sam do p mierci nic nie pomogo. Zagryz

mi dwa psy. Skoczy do garda. Boj si go. Przykuem go do tego drzewa

przed miesicem, a teraz, chobym chcia, nie potrafi go spuci z

acucha. Rozdarby mnie na strzpy. Wczoraj biem go tak, e omal nie

skona, a jeszcze szczerzy na mnie ky. Postanowiem wic go zabi. Nic

dobrego ju z niego nie bdzie. Prosz, niech si pan troch cofnie, ebym

mg mu wpakowa kul w

James Oliver Curwood_DZIEWCZYNA SPOZA SZLAKU

Documents

Transcript of James Oliver Curwood_DZIEWCZYNA SPOZA SZLAKU