Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików, czyli dla humanistów nie...

105
Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików, czyli dla humanistów nie tylko Jagiellończyka w Elblągu Sylwester Aleksander Kalinowski II LO Elbląg, 2005

description

Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików, czyli dla humanistów nie tylko Jagiellończyka w Elblągu Sylwester Aleksander Kalinowski II LO Elbląg, 2005. Co to jest prędkość?. Co to jest prędkość?. Elbląg. Gdańsk. Co to jest prędkość?. v. Elbląg. Gdańsk. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików, czyli dla humanistów nie...

Page 1: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jak zachować młodość?

Elementy Teorii Względności

dla laików,

czyli dla humanistów

nie tylko

Jagiellończyka w Elblągu

Sylwester Aleksander KalinowskiII LO Elbląg, 2005

Page 2: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Co to jest prędkość?

Page 3: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Co to jest prędkość?

GdańskElbląg

Page 4: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Co to jest prędkość?

GdańskElbląg

v

s=60km, t=1h

Page 5: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Co to jest prędkość?

GdańskElbląg

v

hkm60

h1km60

tsv

s=60km, t=1h

Page 6: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Co to jest prędkość?

GdańskElbląg

v

hkm60

h1km60

tsv

s=vt

s=60km, t=1h

Page 7: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prawo składania prędkości.

Page 8: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg zbliża się do nas i pasażer idzie w pociągu w naszym kierunku.

...

My

Page 9: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg zbliża się do nas i pasażer idzie w pociągu w naszym kierunku.

Page 10: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

...

My

Page 11: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

...

My

Page 12: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi przebył 61km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

...

My

Page 13: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi przebył 61km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

...

My

Page 14: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi przebył 61km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Prędkość pasażera względem pociągu jest: v1 =1km/h

...

My

Page 15: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi przebył 61km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Prędkość pasażera względem pociągu jest: v1 =1km/h

Prędkość pasażera względem ziemi jest: v = 61km/h

...

My

Page 16: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi przebył 61km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

v = u + v1

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Prędkość pasażera względem pociągu jest: v1 =1km/h

Prędkość pasażera względem ziemi jest: v = 61km/h

...

My

Page 17: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

v = u + v1

Page 18: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

v = u + v1

Tak jest wtedy, gdy

pociąg i pasażer zbliżają się do nas.

Page 19: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg oddala się od nas a pasażer idzie w pociągu w naszym kierunku.

Page 20: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg oddala się od nas a pasażer idzie w pociągu w naszym kierunku.

Page 21: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Page 22: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Page 23: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi

przebył 59km w ciągu 1h

Page 24: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi

przebył 59km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Page 25: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi

przebył 59km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Prędkość pasażera względem pociągu jest: v1 =1km/h

Page 26: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi

przebył 59km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Prędkość pasażera względem pociągu jest: v1 =1km/h

Prędkość pasażera względem ziemi jest: v = 59km/h

Page 27: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

...

My

Pociąg względem ziemi przebył 60km w ciągu 1h

Pasażer względem pociągu przebył 1km w ciągu 1h

Pasażer względem ziemi

przebył 59km w ciągu 1h

Prędkość pociągu względem ziemi jest: u = 60km/h

Prędkość pasażera względem pociągu jest: v1 =1km/h

Prędkość pasażera względem ziemi jest: v = 59km/h

v = u - v1

Page 28: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

v = u - v1

Page 29: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

v = u - v1

Tak jest wtedy, gdy pociąg oddala się od nas a pasażer idzie od lokomotywy w

kierunku tyłu pociągu.

Page 30: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Klasyczne prawa składania prędkości

Page 31: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

v = u + v1

Klasyczne prawa składania prędkości

Page 32: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

v = u - v1

v = u + v1

Klasyczne prawa składania prędkości

Page 33: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prędkość światła.

Page 34: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prędkość światła.

. .-. u

v = u +v1

v = u - v1

My...

Gwiazda zbliża się do nas z prędkością u i wysyła promień światła w naszym kierunku

ku pamięci

Page 35: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prędkość światła.

. .-. u

v = u +v1

v = u - v1

My...

Gwiazda zbliża się do nas z prędkością u i wysyła promień światła w naszym kierunku

Pomiary dają prędkość światła wysłanego z gwiazdy, gdy się ona zbliża do Ziemi z prędkością u: c = 300 000km/s

ku pamięci

Page 36: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prędkość światła.

. .-.u

v = u +v1

v = u - v1

My...

Gwiazda oddala się do nas z prędkością u i wysyła promień światła w naszym kierunku

ku pamięci

Page 37: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prędkość światła.

. .-.u

v = u +v1

v = u - v1

My...

Gwiazda oddala się do nas z prędkością u i wysyła promień światła w naszym kierunku

Pomiary dają prędkość światła wysłanego z gwiazdy, gdy się ona oddala od Ziemi z prędkością u: c = 300 000km/s

ku pamięci

Page 38: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

c

Prędkość światła.

Pomiary prędkości światła zawsze dają: c = 300 000km/s

. .-.u

...

My

v = u +v1

v = u - v1

u u u

ku pamięci

Page 39: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

c

Prędkość światła.

Pomiary prędkości światła zawsze dają: c = 300 000km/s

niezależnie od tego czy:

. .-.u

...

My

v = u +v1

v = u - v1

u u u

ku pamięci

Page 40: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

c

Prędkość światła.

Pomiary prędkości światła zawsze dają: c = 300 000km/s

niezależnie od tego czy:

- źródło światła do nas się zbliża czy oddala,

. .-.u

...

My

v = u +v1

v = u - v1

u u u

ku pamięci

Page 41: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

c

Prędkość światła.

Pomiary prędkości światła zawsze dają: c = 300 000km/s

niezależnie od tego czy:

- źródło światła do nas się zbliża czy oddala,

- my zbliżamy się lub oddalamy od źródła.

. .-.u

...

My

v = u +v1

v = u - v1

u u u

ku pamięci

Page 42: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

c

Prędkość światła.

Prędkość światła jest absolutna,

. .-.u

...

My

v = u +v1

v = u - v1

u u u

ku pamięci

Page 43: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

c

Prędkość światła.

Prędkość światła jest absolutna,

czyli nie zależy od układu odniesienia.

. .-.u

...

My

v = u +v1

v = u - v1

u u u

ku pamięci

Page 44: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Prędkość światła.v = u +v1

v = u - v1

Prędkość światła nie stosuje się do klasycznego składania prędkości

Page 45: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jednoczesność zdarzeń.

Page 46: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jednoczesność zdarzeń.

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 47: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jednoczesność zdarzeń.

Niech pociąg porusza się względem peronu ze stałą prędkością u.

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 48: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jednoczesność zdarzeń.

Niech pociąg porusza się względem peronu ze stałą prędkością u.

Niech w środku wagonu kolejowego znajduje się żarówka .

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 49: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jednoczesność zdarzeń.

Niech pociąg porusza się względem peronu ze stałą prędkością u.

Niech w środku wagonu kolejowego znajduje się żarówka .

Rozpatrzmy sygnały świetlne, jakie polecą w kierunku przedniej i tylnej ściany wagonu, gdy żarówka błyśnie.

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 50: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Jednoczesność zdarzeń.

Niech pociąg porusza się względem peronu ze stałą prędkością u.

Niech w środku wagonu kolejowego znajduje się żarówka .

Rozpatrzmy sygnały świetlne, jakie polecą w kierunku przedniej i tylnej ściany wagonu, gdy żarówka błyśnie.

Co powiedzą o chwilach dotarcia sygnałów świetlnych do ścian obserwatorzy nieruchomy i ruchomy?

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 51: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Według pasażera

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 52: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer widzi, że oba promienie mają do przebycia takie same drogi (pół długości wagonu), z taką samą prędkością c, więc w tej samej chwili dotrą one do przeciwległych ścian.

Według pasażera

uc c

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 53: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer widzi, że oba promienie mają do przebycia takie same drogi (pół długości wagonu), z taką samą prędkością c, więc w tej samej chwili dotrą one do przeciwległych ścian.

Jeśli na ścianach tych znajdują się fotokomórki uruchamiające drzwi, to otworzą się one jednocześnie.

Według pasażera

c c

Page 54: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer widzi, że oba promienie mają do przebycia takie same drogi (pół długości wagonu), z taką samą prędkością c, więc w tej samej chwili dotrą one do przeciwległych ścian.

Jeśli na ścianach tych znajdują się fotokomórki uruchamiające drzwi, to otworzą się one jednocześnie.

Pasażer powie:

Według pasażera

c c

Page 55: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer widzi, że oba promienie mają do przebycia takie same drogi (pół długości wagonu), z taką samą prędkością c, więc w tej samej chwili dotrą one do przeciwległych ścian.

Jeśli na ścianach tych znajdują się fotokomórki uruchamiające drzwi, to otworzą się one jednocześnie.

Pasażer powie:

oba zdarzenia (otwarcie drzwi) są jednoczesne.

Według pasażera

c c

Page 56: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Według zawiadowcy stacji

c ucTylna ściana wagonu zbliża się do swojego promienia a przednia przed swoim ucieka. Oba promienie poruszają się z prędkościami c.

Page 57: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Według zawiadowcy stacji

c u

u

c

Promień biegnący w lewo (do tylnej ściany) dociera do fotokomórki a ta otwiera drzwi. Promień biegnący w prawo goni swoją ścianę i jeszcze do niej nie dotarł. Lewe drzwi są otwarte a prawe zamknięte.

Page 58: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Według zawiadowcy stacji

c u

u

u

c

Dopiero teraz promień biegnący w prawo dogonił swoją ścianę, uruchomił fotokomórkę i prawe drzwi zostały otwarte.

Page 59: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Według zawiadowcy stacji

c u

u

u

c

Zawiadowca stacji powie:

Page 60: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Według zawiadowcy stacji

c u

u

u

c

Zawiadowca stacji powie:

Oba zdarzenia (otwarcie drzwi) nie są jednoczesne.

Page 61: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Page 62: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?

Page 63: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

Page 64: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

W układzie poruszającym się oba zdarzenia są jednoczesne a w układzie nieruchomym

nie są jednoczesne?

Page 65: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

W układzie poruszającym się oba zdarzenia są jednoczesne a w układzie nieruchomym

nie są jednoczesne?

Przecież to kłóci się to z naszym poczuciem czasu.

Page 66: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

W układzie poruszającym się oba zdarzenia są jednoczesne a w układzie nieruchomym

nie są jednoczesne?

Przecież to kłóci się to z naszym poczuciem czasu.

Zegary w obu układach odniesienia nie uległy uszkodzeniu a nasze rozważania są ścisłe, poprawne i oparte na doświadczeniu.

Page 67: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

W układzie poruszającym się oba zdarzenia są jednoczesne a w układzie nieruchomym

nie są jednoczesne?

Przecież to kłóci się to z naszym poczuciem czasu.

Zegary w obu układach odniesienia nie uległy uszkodzeniu a nasze rozważania są ścisłe, poprawne i oparte na doświadczeniu.

Jest tylko jedno tego wytłumaczenie:

Page 68: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

W układzie poruszającym się oba zdarzenia są jednoczesne a w układzie nieruchomym

nie są jednoczesne?

Przecież to kłóci się to z naszym poczuciem czasu.

Zegary w obu układach odniesienia nie uległy uszkodzeniu a nasze rozważania są ścisłe, poprawne i oparte na doświadczeniu.

Jest tylko jedno tego wytłumaczenie:

Czas płynie różnie w zależności od układu odniesienia.

Page 69: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Pasażer: otwarcie drzwi nastąpiło jednocześnie

Zawiadowca: otwarcie drzwi nastąpiło niejednocześnie

?Co to znaczy?

W układzie poruszającym się oba zdarzenia są jednoczesne a w układzie nieruchomym

nie są jednoczesne?

Przecież to kłóci się to z naszym poczuciem czasu.

Zegary w obu układach odniesienia nie uległy uszkodzeniu a nasze rozważania są ścisłe, poprawne i oparte na doświadczeniu.

Jest tylko jedno tego wytłumaczenie:

Czas płynie różnie w zależności od układu odniesienia.

Czas nie jest absolutny - czas jest względny.

Page 70: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Page 71: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer:

Page 72: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer:

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 73: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 74: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca:

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

Page 75: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca:

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Page 76: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebył z prędkością c drogę pół wagonu + x.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Page 77: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebył z prędkością c drogę pół wagonu + x.

Zająć to musiało mu więcej czasu.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Page 78: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebył z prędkością c drogę pół wagonu + x.

Zająć to musiało mu więcej czasu.

Różnica w czasie zależy od drogi x a ta zależy od prędkości wagonu u.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Page 79: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebył z prędkością c drogę pół wagonu + x.

Zająć to musiało mu więcej czasu.

Różnica w czasie zależy od drogi x a ta zależy od prędkości wagonu u.

Czas od wysłania sygnału do jego dotarcia do przedniej ściany jest więc większy niż 10 lat np. t = 15 lat.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Page 80: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebył z prędkością c drogę pół wagonu + x.

Zająć to musiało mu więcej czasu.

Różnica w czasie zależy od drogi x a ta zależy od prędkości wagonu u.

Czas od wysłania sygnału do jego dotarcia do przedniej ściany jest więc większy niż 10 lat np. t = 15 lat.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Największa różnica w czasie pojawi się wtedy, gdy prędkość pociągu będzie prędkością przyświetlną (bliską c).

Page 81: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Podsumujmy nasze rozważania:

Pasażer: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebiegł pół długości wagonu z prędkością c w czasie np. t/ =10 lat.

Zawiadowca: promień światła biegnący w kierunku ruchu wagonu przebył z prędkością c drogę pół wagonu + x.

Zająć to musiało mu więcej czasu.

Różnica w czasie zależy od drogi x a ta zależy od prędkości wagonu u.

Czas od wysłania sygnału do jego dotarcia do przedniej ściany jest więc większy niż 10 lat np. t = 15 lat.

uc

pasażer

Widok na wagon z góry

u

c

pasażer

Widok na wagon z góry

x

Największa różnica w czasie pojawi się wtedy, gdy prędkość pociągu będzie prędkością przyświetlną (bliską c). Dla prędkości z naszego otoczenia (samochodów, pociągów, rakiet) efekt nie będzie zauważalny.

Page 82: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Czy można zachować młodość?

Page 83: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Czy można zachować młodość?

Można!

Page 84: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Czy można zachować młodość?

Można! Należy wsiąść do rakiety, rozpędzić się do prędkości przyświetlnych i wrócić na Ziemię.

Page 85: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Czy można zachować młodość?

Można! Należy wsiąść do rakiety, rozpędzić się do prędkości przyświetlnych i wrócić na Ziemię.

Problem w tym, że w rakiecie będziemy żyli normalnie niczego dziwnego nie dostrzegając (nie dostrzeżemy np. jak to nam wolno płynie czas i jak z tego powodu strasznie się nudzimy).

Page 86: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Czy można zachować młodość?

Można! Należy wsiąść do rakiety, rozpędzić się do prędkości przyświetlnych i wrócić na Ziemię.

Problem w tym, że w rakiecie będziemy żyli normalnie niczego dziwnego nie dostrzegając (nie dostrzeżemy np. jak to nam wolno płynie czas i jak z tego powodu strasznie się nudzimy).

Po powrocie na Ziemię stwierdzimy, że Ziemianie wydatnie się postarzeli, a my jesteśmy jeszcze młodzi.

Page 87: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Czy można zachować młodość?

Można! Należy wsiąść do rakiety, rozpędzić się do prędkości przyświetlnych i wrócić na Ziemię.

Problem w tym, że w rakiecie będziemy żyli normalnie niczego dziwnego nie dostrzegając (nie dostrzeżemy np. jak to nam wolno płynie czas i jak z tego powodu strasznie się nudzimy).

Po powrocie na Ziemię stwierdzimy, że Ziemianie wydatnie się postarzeli, a my jesteśmy jeszcze młodzi.

Dotrzeć możemy w ten sposób w przyszłość, ale tylko tych, którzy zostali na Ziemi (nie swoją).

Page 88: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Na wesoło

Page 89: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia.

Page 90: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. Basia takiej możliwości nie ma.

Page 91: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. Basia takiej możliwości nie ma.W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat.

Page 92: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. Basia takiej możliwości nie ma.W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Page 93: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Po roku Asia powtarza swój podstęp i znowu leci w kosmos odpowiednio dobierając prędkość lotu rakiety.

Page 94: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Po roku Asia powtarza swój podstęp i znowu leci w kosmos odpowiednio dobierając prędkość lotu rakiety. Wraca, a Basia jest starsza znowu o 10 lat, chociaż ona postarzała się tylko o jeden rok.

Page 95: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Po roku Asia powtarza swój podstęp i znowu leci w kosmos odpowiednio dobierając prędkość lotu rakiety. Wraca, a Basia jest starsza znowu o 10 lat, chociaż ona postarzała się tylko o jeden rok.

I tak to miało miejsce jeszcze wiele razy.

Page 96: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Po roku Asia powtarza swój podstęp i znowu leci w kosmos odpowiednio dobierając prędkość lotu rakiety. Wraca, a Basia jest starsza znowu o 10 lat, chociaż ona postarzała się tylko o jeden rok.

I tak to miało miejsce jeszcze wiele razy. Wreszcie (po wielu lotach) Basia-Ziemianka była staruszką 87 letnią a Asia-Kosmonautka była piękną kobietą w wieku około 31 lat.

Page 97: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Po roku Asia powtarza swój podstęp i znowu leci w kosmos odpowiednio dobierając prędkość lotu rakiety. Wraca, a Basia jest starsza znowu o 10 lat, chociaż ona postarzała się tylko o jeden rok.

I tak to miało miejsce jeszcze wiele razy. Wreszcie (po wielu lotach) Basia-Ziemianka była staruszką 87 letnią a Asia-Kosmonautka była piękną kobietą w wieku około 31 lat. Czy Asia coś zyskała?

Page 98: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Asia i Basia urodziły się tego samego dnia. Asia ma możliwość lotów kosmicznych z prędkościami

przyświetlnymi. W wieku 17 lat Asia leci w Kosmos i tak dobiera czas lotu z

przyspieszeniami, że u niej w rakiecie upływa rok a u Basi na Ziemi 10 lat. Po powrocie na Ziemię biegnie do Basi i złośliwie zauważa jakie to Basia ma zmarszczki i jak wydatnie się postarzała (ma już troje dzieci).

Po roku Asia powtarza swój podstęp i znowu leci w kosmos odpowiednio dobierając prędkość lotu rakiety. Wraca, a Basia jest starsza znowu o 10 lat, chociaż ona postarzała się tylko o jeden rok.

I tak to miało miejsce jeszcze wiele razy. Wreszcie (po wielu lotach) Basia-Ziemianka była staruszką 87 letnią a Asia-Kosmonautka była piękną kobietą w wieku około 31 lat. Czy Asia coś zyskała? Przyjdzie i na nią czas, że w swoim układzie odniesienia będzie miała 87 lat.

Page 99: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Na poważnie…?

Page 100: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Stary Testament mówi, że Matuzalem (patriarcha żydowski i dziadek Noego) żył 969 lat.

Page 101: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Stary Testament mówi, że Matuzalem (patriarcha żydowski i dziadek Noego) żył 969 lat.

Wszyscy krzykniemy, że to niemożliwe.

Page 102: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Stary Testament mówi, że Matuzalem (patriarcha żydowski i dziadek Noego) żył 969 lat.

Wszyscy krzykniemy, że to niemożliwe.A może... a może Matuzalem znikał rodakom, leciał

w kosmos i wracał np. po 10 latach ziemskich, a po roku, który upłynął w jego układzie odniesienia?

Page 103: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Stary Testament mówi, że Matuzalem (patriarcha żydowski i dziadek Noego) żył 969 lat.

Wszyscy krzykniemy, że to niemożliwe.A może... a może Matuzalem znikał rodakom, leciał

w kosmos i wracał np. po 10 latach ziemskich, a po roku, który upłynął w jego układzie odniesienia?

Gdyby wielokrotnie powtórzył loty kosmiczne i jego czas własny wyniósłby np. około 96 lat to na Ziemi upłynęłoby lat 10 razy więcej, czyli około 966 lat.

Page 104: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Stary Testament mówi, że Matuzalem (patriarcha żydowski i dziadek Noego) żył 969 lat.

Wszyscy krzykniemy, że to niemożliwe.A może... a może Matuzalem znikał rodakom, leciał

w kosmos i wracał np. po 10 latach ziemskich, a po roku, który upłynął w jego układzie odniesienia?

Gdyby wielokrotnie powtórzył loty kosmiczne i jego czas własny wyniósłby np. około 96 lat to na Ziemi upłynęłoby lat 10 razy więcej, czyli około 966 lat. Kolejne pokolenia znałyby go widując go co prawda rzadko, ale uważałyby, że tak długo żyje w ich układzie odniesienia, czyli na ziemi.

Page 105: Jak zachować młodość? Elementy Teorii Względności dla laików,  czyli dla humanistów  nie tylko

Stary Testament mówi, że Matuzalem (patriarcha żydowski i dziadek Noego) żył 969 lat.

Wszyscy krzykniemy, że to niemożliwe.A może... a może Matuzalem znikał rodakom, leciał

w kosmos i wracał np. po 10 latach ziemskich, a po roku, który upłynął w jego układzie odniesienia?

Gdyby wielokrotnie powtórzył loty kosmiczne i jego czas własny wyniósłby np. około 96 lat to na Ziemi upłynęłoby lat 10 razy więcej, czyli około 966 lat. Kolejne pokolenia znałyby go widując go co prawda rzadko, ale uważałyby, że tak długo żyje w ich układzie odniesienia, czyli na ziemi.

Stary Testament nie mówi o tym, że Matuzalem znikał rodakom na jakiś czas, więc jego podróże z prędkościami przyświetlnymi raczej nie miały miejsca.