1

Jak mierzyć prestiż uczelni poprzez badania pracodawców i / lub badania absolwentów?

Seminarium rankingowe, 15 grudnia 2011r.

2

Przesłanki do wnioskowania o prestiżu uczelni na podstawie badań absolwentów

3

Jak jest robione badanie pracodawców?

4

Jednostką próby były przedsiębiorstwa mikro, małe, średnie i duże działające w Polsce.

Respondenci – kogo badamy? Jaki dobór próby stosujemy?

Respondentami właściciele firm, członkowie zarządu, pracownicy działów kadrowych (Human Resources), czyli uczestnicy procesu decyzyjnego w zakresie zatrudniania i rozwoju zasobów ludzkich.

W badaniu zastosowano dobór losowo warstwowy, uwzględniający udział poszczególnych typów przedsiębiorstw w strukturze zatrudnienia

W roku 2009 przebadaliśmy 800 przedsiębiorstw, • w 2010 r. – 849, • w 2011 r. – 1178.

5

Wykorzystujemy dwie techniki:

Jak rekrutujemy respondentów?

Wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI)

mają zastosowanie na etapie rekrutacji respondentów, dotarcia do właściwych osób (trafność doboru respondenta) oraz służą także przypominaniu o trwającym badaniu (zachęcenie do wypełnienia ankiety osób, które wstępnie zadeklarowały chęć udziału w badaniu, ale nie wypełniły ankiety internetowej)

Realizując badanie korzystamy z komercyjnych baz HBI, baz własnych TNS Pentor oraz baz podmiotów partnerskich np. PKPP Lewiatan

Wywiady internetowe wspomagane internetowo (CAWI)mają zastosowanie w przypadku wywiadu właściwego; na adres email respondentom dostarczane jest indywidualizowane hiperłącze pozwalające na uruchomienie badania

6

Struktura próby

Ze względu na wielkość podmiotu gospodarczego

do 9 pracowników 40%od 10 do 49 pracowników 11%

od 50 do 249 pracowników 18%powyżej 249 pracowników 30%

Ze względu na sekcję PKD 2004 Przemysł 28%

Handel i naprawy 22%Obsługa nieruchomości i firm, nauka 10%

Edukacja 10% Budownictwo 9%

Transport, gospodarka magazynowa i łączność 7%

Administracja publiczna 5% Hotele i restauracje 2%

Ochrona zdrowia i opieka społeczna 2%

Pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna 2%

Pośrednictwo finansowe 1% Leśnictwo, rybołówstwo i rybactwo 0%

Ze względu na województwo

Ze względu na zaokrąglenia wartości procentowych suma proc. może być różna od 100.

mazowieckie 22%śląskie 13%

wielkopolskie 10%dolnośląskie 8%małopolskie 8%

łódzkie 6%pomorskie 6%

kujawsko-pomorskie 5%

lubelskie 4%podkarpackie 4%

zachodniopomorskie 4%

warmińsko-mazurskie 3%

lubuskie 2%opolskie 2%

podlaskie 2%świętokrzyskie 2%

7

Wyniki badania nie zależą tylko od obiektywnej jakości kształcenia, ale także od struktury i potrzeb gospodarki.

Jej odzwierciedleniem jest przebadana próba pracodawców.

Udział podmiotów poszczególnej wielkości, reprezentujących poszczególne branże i województwa był proporcjonalny do tego, jaki procent ogólnej liczby pracujących w Polsce podmioty te zatrudniają.

Dlatego najliczniej reprezentowane były podmioty działające w branżach:

przemysł (28%),

handel (22%),

oraz podmioty z województwa mazowieckiego (22%).

Co jeszcze należy wiedzieć na temat próby?

8

Jak budujemy wskaźnik?

9

Podstawowym problemem stojącym przed zespołem badawczym była nierównowaga siły marki poszczególnych uczelni.

Sposób tworzenia wskaźnika (I)

Konstruując wskaźnik należało ten czynnik zneutralizować.

Dlatego założono, że znaczenie opinii o uczelniach jest większe wówczas, gdy opinie te przejawiają się w działaniach pracodawcy polegających na:

zatrudnianiu absolwentów danej uczelni (danej grupy kierunków),

planowaniu zatrudnienia ich w ciągu najbliższego roku.

10

O jakie kierunki pytamy?

Kierunki ekonomiczne (ekonomia, ekonometria, finanse i rachunkowość, gospodarka przestrzenna, marketing, międzynarodowe stosunki gospodarcze, towaroznawstwo, zarządzanie itp.)

Kierunki medyczne (medycyna, stomatologia, analityka medyczna, biologia medyczna, dietetyka, farmacja, fizjoterapia, inżynieria biomedyczna, kosmetologia, pielęgniarstwo, położnictwo, ratownictwo medyczne, zdrowie publiczne itp.)

Kierunki humanistyczne (filologia, filozofia, historia, kulturoznawstwo, teologia, archeologia, etnologia, historia sztuki, informacja naukowa i bibliotekoznawstwo itp.)

Kierunki społeczne (dziennikarstwo i komunikacja społeczna, europeistyka, politologia, polityka społeczna, praca socjalna, psychologia, socjologia, stosunki międzynarodowe, pedagogika, pedagogika specjalna, resocjalizacja, samorząd terytorialny i polityka regionalna, prawo, administracja itp.)

Kierunki biologiczne, przyrodnicze i rolnicze (biologia, biotechnologia, ekologia, mikrobiologia, oceanografia, ochrona środowiska, geografia, geologia, architektura krajobrazu, leśnictwo, ogrodnictwo, rolnictwo, rybactwo, technologia żywności i żywienie człowieka, zootechnika, weterynaria itp.)

Kierunki nauk ścisłych (astronomia, fizyka, matematyka, chemia itp.) Kierunki techniczne i informatyczne (architektura i urbanistyka, automatyka i robotyka,

budownictwo, energetyka, górnictwo, geodezja i kartografia, inżynieria, mechanika i budowa maszyn, mechatronika, nanotechnologia, papiernictwo i poligrafia, transport, zarządzanie i inżynieria produkcji, elektronika i telekomunikacja, elektrotechnika, informatyka, technologia chemiczna, itp.)

Kierunki wychowania fizycznego (sport, wychowanie fizyczne, turystyka i rekreacja itp.) Inne, jakie?

11

11

Dla każdej uczelni obliczono odsetek pracodawców: preferujących uczelnię (jej grupy kierunków) i zatrudniających jej absolwentów lub planujących ich zatrudnić. Uzyskaną wartość pomnożono przez ustaloną wagę, tj. 2.

Dla każdej uczelni obliczono odsetek pracodawców: preferujących uczelnię (jej grupy kierunków), ale nie zatrudniających i nie planujących zatrudnić jej absolwentów. Uzyskaną wartość pomnożono przez ustaloną wagę, tj. 1.

Wygenerowane wartości zsumowano – dla każdej z uczelni.

Wśród nich zidentyfikowano wynik najlepszy. Uczelni o tym wyniku przypisano 100 punktów.

Wyniki pozostałych uczelni wyrażono jako udziały procentowe w stosunku do wyniku najlepszej uczelni.

Sposób obliczania wskaźnika (II)

12

Jakie są ograniczenia badania

pracodawców?

13

Kosztowe

Jakie ważniejsze ograniczenia wyróżniamy? (I)

Determinują metodologię – technikę pomiaru

Ogranicza wielkość próby

Uniemożliwia sięgnięcie po operat REGON Ogranicza możliwość analiz na poziomie grup kierunków

Pewne branże nie są licznie reprezentowane

Defaworyzuje uczelnie i kierunki, których wkład w budowanie kadr gospodarki jest niewielki

W losowaniu nie biorą udziału wszystkie podmioty gospodarcze

Defaworyzuje uczelnie z regionów o niewielkiej liczbie pracodawców

Zastosowanie ankiety internetowej skutkuje pewnym odsetkiem błędów będących efektem pomyłek w wyborze przez respondenta uczelni z bardzo obszernej listy

Próba ma zatem charakter quasi losowy

14

Jakie ważniejsze ograniczenia wyróżniamy? (II)

Ograniczenie możliwości wnioskowania będące pochodną relatywnie małej wielkości próby oraz sposobu jej doboru. Obejmuje ono w szczególności:

kierunki medyczne, artystyczne, wychowania fizycznego

kierunki „wąskich specjalizacji” – pożarnictwo, ratownictwo morskie, etc.

województwa, m.in. lubuskie, świętokrzyskie, opolskie, podlaskie

15

Jak powinno wyglądać „modelowe” badanie pracodawców?

16

Zapewnienie większej próby, w pełni losowej o bardziej zrównoważonym rozkładzie branż (a zatem i zapotrzebowania na absolwentów określonych kierunków studiów) i regionów

W jaki sposób poprawić jakość badania pracodawców?

Dobór próby – losowo warstwowy, warstwy losowania oparte o zmienne: wielkość firmy, branża (sekcja PKD) i województwo. Operat losowania REGON

Wielkość próby – minimalna wielkość N=1600

Zaprojektowana wielkość próby oraz metoda doboru (warstwowa nieproporcjonalna) powinna pozwalać na analizę danych i opracowanie wskaźników rankingowych na poziomie:

Branż – w każdej z nich powinno być zrealizowane przynajmniej 100 wywiadów

Województw – w każdym powinno być zrealizowane przynajmniej 100 wywiadów

Zmiana techniki badania z ankiety internetowej na bezpośredni wywiad kwestionariuszowy, najlepiej wspomagany komputerowo

17

Badanie absolwentów, czyli w jaki sposób wzmocnić dotychczasowe badania na temat prestiżu uczelni?

18

Absolwenci są najważniejszym podmiotem systemu edukacji

Ich ścieżka zawodowa stanowi jeden z mierników jakość kształcenia

Uwzględnienie opinii absolwentów pozwala na znacząco lepsze

zrozumienie sytuacji w szkolnictwie

Dostarcza ważne dane przydatne wszystkim interesariuszom

19

Autorzy polityki oświatowej państwa

Kim mogą być odbiorcy wyników badania absolwentów?

Władze poszczególnych uczelni

Władze samorządowe

Przyszli i obecni absolwenci

Opinia publiczna

Autorzy rankingu szkół wyższych

20

Kto może uruchomić system badań?

21

Kto może uruchomić system badań?

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Minister Pracy i Polityki Społecznej

Szkoły wyższe – z własnej inicjatywy, zgodnie z potrzebami i możliwościami realizacyjnymi

wykonanie obligatoryjnych badań losów absolwentów (wypełniając wymogi ustawy)

Wyspecjalizowany podmiot, który w formie outsourcingu będzie świadczył szkołom wyższym odpłatne usługi za:

wykonywanie innych badań na wyłączność uczelni

Wyspecjalizowany podmiot będzie mógł ponadto świadczyć usługi dla innych instytucji państwowych oraz zbierać dane na użytek rankingu

ranking będzie uwzględniał tylko te uczelnie, których odpowiednia liczba absolwentów wzięła udział w badaniu

22

Co jest potrzebne do uruchomienia badań?

23

Co jest potrzebne? (I)

Zdaniem minister Barbary Kudryckiej monitorowanie karier studentów nie może odbywać się jednak na podstawie informacji z ZUS-u. Jej zdaniem uczelnia powinna uzyskiwać takie dane kontaktując się z absolwentami. Pani minister wyjaśniła, że monitoring karier absolwentów ma być realizowany przez uczelnię na podstawie posiadanych przez nią baz danych, w których zgromadzone są adresy mailowe studentów. "I to jest fantastyczny sposób, bo wiele osób nie zmienia swoich adresów internetowych" - zaznaczyła minister. "Jeśli uczelnia zwróci się do absolwenta z pytaniem: Czy pan/pani pracuje, a jeśli tak, to gdzie i na jakim stanowisku?, to każdy, kto będzie chciał odpowiedzieć, odpowie. To jest jego dobra wola, a nie obowiązek prawny do przekazania odpowiedzi" - dodała Kudrycka.

www.edulandia.pl

24

Co jest potrzebne? (II)

Operacyjnie dostępna (ze zgodą zainteresowanych na wykorzystanie) aktualna baza absolwentów

Uczelnia musi uzyskać zgodę studenta na monitorowanie jego osiągnięć zawodowych - poinformował w czwartek Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO), dr Wojciech Wiewiórkowski. Podobną opinię wyraziła minister nauki Barbara Kudrycka.

www.edulandia.pl

GIODO wyjaśnił, że to od uczelni zależy, jak uzyska zgodę studenta na monitorowanie jego losów po studiach. Według Wiewiórkowskiego najprostszym sposobem wydaje się złożenie przez studenta odpowiedniego oświadczenia w momencie, kiedy kończy on już studia. Na przykład przy składaniu karty obiegowej.

Ewentualnie również bazy „pre absolwentów” – studentów 3 roku studiów licencjackich oraz 1 i 2 roku studiów drugiego stopnia, studentów studiów doktoranckich

25

Co jest potrzebne? (III)

Wystandaryzowana metodologia badania – brak standaryzacji uniemożliwi prowadzenie analiz porównawczych (pomiędzy uczelniami, kierunkami, etc.) oraz analizę zmian w czasie

Niezależny, obiektywny, wykonawca badania

Podejście systemowe – tworzenie ogólnopolskiej bazy absolwentów szkół wyższych i jednocześnie baz poszczególnych uczelni

Współpraca szkół wyższych w zakresie organizacji baz absolwentów

Współpraca szkół wyższych w zakresie finansowania przedsięwzięcia

Instytucja potrafiąca zbudować system gromadzenia danych i nim na bieżąco zarządzać

26

Dziękuję za uwagę!