Jak lepiej pisać?

14
Jak lepiej pisać? WARSZTATY DLA PRAGMATISTS X 2016 r.

Transcript of Jak lepiej pisać?

Page 1: Jak lepiej pisać?

Jak lepiej pisać?WARSZTATY DLA PRAGMATISTSX 2016 r.

Page 2: Jak lepiej pisać?

DLACZEGO DOBRZE BYĆ PISARZEM?

1. Autoterapia

2. Rytuał

3. Bycie świadkiem

4. Tworzenie

5. Budowanie ekspertyzy

http://juliacameronlive.com/basic-tools/morning-pages/

Podstawowym narzędziem służącym do twórczego ożywienia jest codzienne pisanie, tzw. poranne strony.

Julia Cameron

“ ”

Page 3: Jak lepiej pisać?

BUDOWANIE ESPERTYZY

Czytaj

aby uczyć się i rozwijać.

Skanuj dokumenty

i książki, które dotyczą

interesującej Cię

dziedziny oraz

archiwizuj te, które

wydają Ci się

najbardziej interesujące.

W książce Leadership Matters Lee Colan podaje 5 obszarów budowania ekspertyzy: czytaj, pisz,

stosuj, rozmawiaj i służ innym.

Pisz

aby doskonalić swoją

wiedzę i rozumienie

spraw. Dzielenie się

z innymi spisanym

punktem widzenia

buduje Twój wizerunek

ekspertki.

Stosuj

swoje spostrzeżenia do

rzeczywistych

problemów, aby

weryfikować swoje

podejście lub

udoskonalić je.

Rozmawiaj

z innymi na temat swoich

doświadczeń, a także

o sukcesach w

stosowaniu swojej wiedzy

do rozwiązywania

rzeczywistych

problemów.

Służ innym

poświęcając swój czas

i umiejętności.

Pomaganie innym

w stawaniu się

ekspertami, to najwyższy

poziom ekspertyzy!

Page 4: Jak lepiej pisać?

DLACZEGO DOBRY STYL MA ZNACZENIE?

Lepiej docieramy z przekazem

Rządy i korporacje zauważyły, że już

niewielkie poprawki zwiększające jasność

przekazu mogą zapobiec ogromnej liczbie

błędów, a wiele krajów uczyniło z

przejrzystości języka obowiązujące prawo.

Wzbudzamy zaufanie

Jeśli czytelnicy przekonają się, że autor

dba o spójność i precyzję swojej

wypowiedzi, to będą ufać, że przejawia

te cnoty także w zachowaniach, których

nie można równie łatwo obserwować.

Czynimy świat piękniejszym

Wyrobionemu odbiorcy zwięzłe zdanie,

frapująca metafora, dowcipna dygresja

czy zgrabne sformułowanie sprawia po

prostu przyjemność.

Zobacz więcej: Steven Pinker, Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku, 2015

Page 5: Jak lepiej pisać?

PISZ PROSTO, TAK LUBI MÓZG!

Jeśli chcesz trafić do jak największej liczby czytelników, unikaj skomplikowanych terminów

i branżowego żargonu. Nie bój się, że stracisz prestiż i autorytet.

Dlaczego tekst napisany prostym językiem jest dobry?

Pamiętaj!

Prosty język nie znaczy prostacki.

Łatwo się go czyta

Jest łatwy do zapamiętania

Trafia do większej liczby odbiorców

Page 6: Jak lepiej pisać?

5 ZAŁOŻEŃ STYLU KLASYCZNEGO

2. Piszący i czytelnik są sobie równi

Czytelnik jest kompetentny i nadąża za

argumentacją autora, kojarzy fakty,

potrafi rozpoznać prawdę. Jeśli nic jej

nie przesłania - czuje się jak geniusz.

Marne pisarstwo sprawia, że czytelnik

czuje się jak głupiec.

3. Gramatyka to aplikacja

Gramatyka to pierwsza na świecie

aplikacja, która zamienia sieć idei w

łańcuch słów, za pomocą drzewa fraz.

1. Celem pisania jest prezentacja obiektywnej prawdy

Autor kieruje spojrzenie czytelnika na coś, co on

sam widzi, a czego czytelnik jeszcze nie zauważył.

5. Pisanie to akt udawania

Autor piszący w stylu klasycznym

musi stworzyć symulację dwóch

doświadczeń: musi pokazać

czytelnikowi coś, co istnieje w

rzeczywistości oraz zaangażować

go w rozmowę.

4. Język prosty jest trudny

Potrzeba wielkiego trudu i literackiej biegłości,

aby sprowadzić argument do jego istoty,

przedstawić w uporządkowany sposób

i zilustrować analogiami, które są znane

czytelnikowi, a zarazem dokładne.

STYL KLASYCZNY

Page 7: Jak lepiej pisać?

PISZ TREŚCI, KTÓRE SĄ POŻĄDANE

Dobieraj treści nie pod kątem tego, co wiesz na dany temat, nie tego, co jest najważniejsze w

danym obszarze, ale tego, co jest ważne dla odbiorcy.

Poznaj swoich odbiorców

Pisz treści, które są pożądane.

Przede wszystkim musisz wiedzieć, dla

kogo piszesz i o czym ludzie chcą

czytać. Jeśli poznasz swoich

czytelników, będzie Ci o wiele łatwiej

znaleźć odpowiednie tematy

na swojego bloga.

Znajdź dobry tytuł

Mamy tendencję do zbyt wyszukanych

tytułów i subtelnych nagłówków

wykorzystujących grę słów. Tymczasem

najbardziej angażujące posty mają

proste i mocne tytuły, jak „Czy Linkedln

utonie w morzu spamu?” lub typu „7

sposobów na …"

Mocno zacznij

Akapit otwierający wpis jest kluczem

do dobrego przekazu! Początek

Twojego tekstu musi zapaść

czytelnikowi w pamięć, aby na końcu

zrozumiał, jak Ty możesz mu pomóc.

Wywołuj dyskusję

Blogowanie jest opowiadaniem historii.

Dlatego zadaj sobie pytania: „Jaką

historię chcę opowiedzieć?”, „Jaki jest

jej sens?” Twój blog powinien

wywoływać dyskusję.

Page 8: Jak lepiej pisać?

PAMIĘTAJ O WSZYSTKICH ELEMENTACH ARTYKUŁU

Każdy artykuł powinien mieć:

• krótki, chwytliwy tytuł

• nagłówek

• śródtytuły, czyli tytuły poszczególnych

części artykułu

To też jest ważne:

Pisz krótkie artykuły:

Pamiętaj, że czytelnik nie musi mieć tak

dużej wiedzy na dany temat, jak Ty.

Dlatego pokazuj, tłumacz, wyjaśniaj.

● Tłumacz skomplikowane zagadnienia,

zjawiska i terminy – jeśli ich używasz.

● Trzymaj się tematu, unikaj dygresji.

● Opowiedz anegdotę, przedstaw

konkretną sytuację, podaj konkretne

przykłady.

● Do artykułu dołącz rysunek, wykresy,

statystyki, tabelki. One wzbogacą i

uatrakcyjnią treści, które chcesz

przekazać.

● Podpisz się. Oprócz imienia i nazwiska

podaj swoje stanowisko oraz nazwę

instytucji, którą reprezentujesz.

do internetuok. 2 tys. znaków

do prasy4–6 tys. znaków

Uwaga! Jedna strona tekstu napisanego

12-punktową czcionką Times New

Roman zawiera ok. 1800 znaków.

Page 9: Jak lepiej pisać?

STOSUJ 5 ELEMENTÓW DOBREJ HISTORII

Pasja

Historia to fakty owinięte

w emocje. Bez pasji

historia będzie sucha

i szybko zniknie wśród

podobnych,

zalegających w pamięci

informacji. Emocje są

jak utrwalacz, powodują,

że z natłoku informacji

i obrazów zapamiętamy

te, z którymi się

utożsamiamy.

Historia to fakty owinięte w emocje!

Heros/Bohater

Każda historia

potrzebuje bohatera.

Doskonale wiedzą o tym

dziennikarze, szukający

desperacko osoby,

z którą może utożsamić

się czytelnik. Bohater

zagnieżdża historię w

rzeczywistości, sprawia

że słuchacze mogą

zobaczyć sytuację jego

oczami.

Antagonista

Twój bohater aktywuje

się podczas konfliktu.

Postawiony przed

problemem lub

przeciwnikiem,

rozpoczyna pasjonujący

wyścig do zwycięstwa.

Jeśli twój bohater nie

ma problemu – nie

masz żadnej historii.

Sens

W każdej historii

kluczowy jest moment

zrozumienia.

W przebłysku

świadomości bohater

zdobywa wiedzę o tym,

co jest istotne dla

zwycięstwa. Rozumie,

co musi zrobić, aby

osiągnąć lub

redefiniować swój

pierwotny cel.

Ewolucja/

Przemiana

Osiąganie celu wiąże

się z przemianą.

Transformacja staje się

możliwa dzięki temu,

czego dokonał twój

bohater. Ludzie kochają

historie zakończone

happy endem, dlatego

tak chętnie dzielą się

nimi z innymi.

Page 10: Jak lepiej pisać?

Od lat zajmuję się reportażem

i wiem, że nie ma reportażu bez

szczegółu. Bez szczegółu nie da się

opisać ani bohatera, ani

wydarzenia. Bywa, że reportaż

dawno już wyrzucono na

makulaturę razem z gazetą,

a jednak ciągle jeszcze coś z tego

tekstu za nami chodzi - to szczegół.

Szczegół służy nam po to, byśmy

lepiej rozumieli świat i siebie

samych. Jest na miarę człowieka,

ma kształt, można go zobaczyć,

jeśli nie w rzeczywistości, to

w wyobraźni. Można za jego

pośrednictwem nawiązać kontakt

z kimś, kto także go widzi. Szczegół

wspomaga naszą pamięć, stanowi

dla niej rodzaj rusztowania,

umieszcza nas w przestrzeni

i w czasie. Szczegół jest

rusztowaniem dla pamięci…

Małgorzata Szejnert

Page 11: Jak lepiej pisać?

IDENTYFIKUJ I NAZYWAJ IDEE

5 nawyków skutecznego kuratora idei.

Obserwuj z uwagą

Staraj się dostrzec to,

co inni pominęli

Bądź ciekawy

Zawsze pytaj

„dlaczego?”

Bądź przenikliwy

Znajdź czas

na przemyślenie

Bądź zmienny

Naucz się przechodzić

do następnej rzeczy

Bądź elegancki

Dbaj o piękno Twoich idei

Więcej informacji na www.nonobvioustrends

Page 12: Jak lepiej pisać?

1. Ustal swój cel

Czy wiesz, co chciałbyś osiągnąć swoim

tekstem? Wszystko, co piszesz powinno

być podporządkowane twojemu

biznesowemu lub marketingowemu

celowi. Dbanie o to, co piszesz jest

kluczowe. Jeśli nie dbasz wystarczająco

o wartość tekstu dla odbiorcy – ale

szukasz tylko możliwości sprzedaży

produktu, użycia słów kluczowych albo

promocji najbliższego szkolenia –

czytelnicy natychmiast to zauważą!

2. Zrób „ramowanie” tematu

W przypadku marketera „ramowanie”

dotyczy takiego przeformułowania idei,

aby jak najlepiej trafiła ona do odbiorców.

Ann Handley radzi tutaj zadawanie sobie

kolejnych pytań o zasadność swojego

tekstu: I tak dalej, aż twoja idea rozłożona

zostanie na czynniki pierwsze.

3. Poszukaj danych i przykładów

Masz już swój cel, znalazłeś punkty

styczne z widownią, teraz poszukaj

przykładów, podtrzymujących twoją tezę.

Doskonałe są obrazowe historie

pokazujące konkretnych bohaterów,

dotkniętych problemem, z którymi mierzy

się twój klient lub konsument.

4. Zorganizuj się

Na tym etapie musisz zdecydować, jaka

struktura będzie najlepsza do wyrażenia

twoich myśli. Masz do wyboru listę,

poradnik lub perspektywę klienta, którą

możesz przedstawić w formie cytatu lub

wywiadu.

5. Pisz do jednej osoby

Wyobraź sobie kogoś, komu pomagasz

swoim wpisem. Kogoś, kto ma konkretny

problem i oczekuje rozwiązania. Pisz do

tej osoby. Nie masz nikogo konkretnego

na myśli? Dziennikarz New Yorkera, John

McPhee radzi, aby zacząć po prostu:

Droga Mamo!http://visual.ly/ann-handleys-writing-gps

PISARSKI GPS - 12 KROKÓW WEDŁUG ANN HANDLEY

Page 13: Jak lepiej pisać?

6. Stwórz brzydki pierwszy draft

Nie czekaj dłużej tylko napisz to, co masz

do powiedzenia. Po prostu wyrzuć to z

siebie. Jakkolwiek. Nie przejmuj się (na

razie) składnią, gramatyką, ani

interpunkcją. Na to wszystko przyjdzie

czas później. Ten etap pisania Stephan

King nazywa „pisaniem za zamkniętymi

drzwiami”. Rezultat nie nadaje się do

pokazywania widowni!

Jednak, na tym etapie (pokaż i wyrzuć to z

siebie) kończy pracę wielu blogerów.

Tymczasem prawdziwa praca na tekstem

dopiero się przecież zaczyna.

7. Odejdź

Pisanie wymaga nie tylko zaangażowania,

ale również dystansu. Pierwsza wersja

tekstu rzadko bywa ostatnią. Aby

efektywnie zredagować brzydki, pierwszy

draft należy go choć na chwilę porzucić.

Jak bardzo musisz się oddalić, zależy od

ciebie. Najlepiej pisać drafty poprzedniego

dnia, co da ci czas na przemyślenie tego,

co napisałeś. Jeśli to niemożliwe postaraj

się złapać chwilę dystansu, nawet

fizycznego, czyli np. wyjść z budynku,

napić się kawy lub zjeść jakąś przekąskę.

8. Zredaguj tekst.

Ukształtuj teraz to, co wyrzuciłeś z siebie

przy pierwszym podejściu. Nie przywiązuj

się zbytnio do pierwszej, surowej wersji.

Śmiało przekładaj wątki, przestawiaj

akapity, zmieniaj (aż do skutku) początek.

Potem nadaj tekstowi formę. Wawrzyniec

Smoczyński, dziennikarz Polityki i redaktor

Polityka Insight opowiada o swoim

warsztacie:

Maltretuję formę: tępię stronę bierną,

eliminuję czasowniki zwrotne, likwiduję

formy bezosobowe, zbyt skomplikowaną

składnię. Staram się też skracać. Usuwam

niepotrzebne ozdobniki, drobiazgowo

sprawdzam nazwiska.

9. Nadaj tekstowi (świetny) tytuł

Nadawania tytułów warto uczyć się od

dziennikarzy piszących do dzienników –

oni robią to codziennie. Tytułując tekst

zastanów się: czy tytuł jest adekwatny do

treści? Czy zachęca do przeczytania?

I wreszcie, czy zapowiada to, co czytelnik

faktycznie znajdzie w tekście? Dbaj o

doświadczenie czytelnika, bo

wprowadzenie go w błąd może cię drogo

kosztować!

10. Poproś kogoś o korektę

Samodzielna korekta nie działa. Czy

widziałeś fabrykę, gdzie ludzie z produkcji

pracują jednocześnie w kontroli jakości?

Ty też tak nie rób! Znajdź korektora albo

wnikliwego czytelnika, którego znajomość

ortografii i interpunkcji przewyższa twoją.

11. Rzuć ostatnie spojrzenie na tekst

Czy twój tekst wygląda dobrze? Czy

zachęca do przeczytania? Czy ma krótkie

paragrafy i śródtytuły? Czy twoja lista jest

ponumerowana? Czy wprowadziłeś jakieś

graficzne przerywniki lub zdjęcia?

12. Opublikuj, ale nie zostawiaj

czytelnika bez wskazówek

Ostatni krok wieńczy dzieło. Opublikuj

swój tekst, ale (znowu!) zadbaj o

doświadczenie czytelnika. Nie zostawiaj

go bez wskazówek. Określ, co powinien

zrobić czytelnik po przeczytaniu tekstu.

Czy chcesz aby:

– przeczytał inne wpisy?

– zapisał się na newsletter?

– zarejestrował na wydarzenie lub

bezpłatny webinar?

– kupił coś u ciebie? Napisz to!

PISARSKI GPS - 12 KROKÓW WEDŁUG ANN HANDLEY C.D.

Page 14: Jak lepiej pisać?

POTRZEBUJESZ DALSZYCH WSKAZÓWEK?

Skontaktuj się z nami!

Twitter:

@MartaSmyrska

LinkedIn:

Marta Smyrska

www.smyrska.pl

+48 604 418 785

[email protected]

Facebook:

Smyrska PR

LinkedIn:

Smyrska PR

SlideShare:

Marta Smyrska

Jeśli chcesz

obserwować

Martę