- 697 -

RHa

H ~

N

D

1V

J2L B

pływu cieczy naczynie było lżejsze o wartość ^ ~ - V.

363. Przykład XXXVII. Mamy naczynie, posiadające

otwór w ściance pionowej /rys.240/. Przez otwór wypły-

wa strumień cieczy z

prędkością V . Strumień

ten uderza o płytkę pio-

nową AB . Płytka AB i na-

czynie są połączone ze so-

bą przy pomocy ramieniaD.

Co Się stanie z tym

Układem? - rys.24o.

Strumień, wypływając z naczynia A/ , wywiera nań

reakcję

zwróconą na lewo.

Strumień uderza o płytkę AB , wywierając na nią

parciep' - SJH. rr* *~ 9

zwrócone na prawo.

Zatem widzimy, że ulcład pozostanie vr spoczynku.

Łatwo też będzie odpowiedzieć, jakie siły działać

- 698 -

będą na ramię D .

364. Pożytecznym, "będzie dać odpowiedz na pytanie,

co się stanie z naczyniem,.jeśli zamiast płytki,która

"była w poprzednim przykładzie, dać powierzchnię stoż-

kową, jak na rysunku' 241 b kącie tozwartości5*

- 2/3 - 360*- 2cx.

Następnie dobrze będzie rozpatrzyć,.co się sta-

nie z naczyniem, jeśli kąt o będzie przybierał wartości

O, 45°, 90* t 135% 18Ó\

Pa

.

— • — ^ X

rys.241.

365, Przykład XXXVIII. W sposób podobny do po-

przedniego możemy rozwiązać zadanie następujące:

- 699

Otwór w ściance naczynia zaopatrzony jest w przy-

stawkę, której przekrój zmienia się z f, na Ł /rys.342/,

Skutkiem tego prędkość

Vf przechodzi w V2 * Zna- -gH

leźć*, j.akie siły działa- —•" „

j^ na połączeni,e przystaw-

ki z naczyniem?

Aby dać odpowiedź,roz-

06 X

&

patrzmy strumień cieczy mię-

dzy przekrojami -f, i ł znajdź- . rys.243,

my działanie strumienia na wylot w kierunku poziomej

osi x-V

Oznaczmy to działanie przez Px *

Końcową ilość ruchu przy -wydatku O. otrzymamy:

odtr ,. .J2 J

początkowa ilość ruchu będzie?

.Popęd siły^-/^) jest = - f^-dt . Poza tym w prze-

kroju f, jest ciśnienie pt , zaś w przekroju Ł niech bę-

dzie ciśnienie atmosferyczne = Da to samo, co na swo-

bodnej powierzchni cieczy. Popędy tych parć są;

- 700 -

• p,frdt iZatem otrzymamy równanies

stąd

W równaniu tyra zastąpmy wielkości p/fQ, V",* V"t

wielkościami danymi! f, , fz i H'»

Do tego posłużą następujące równania?

n T " T 2g 'stąd

A/Bal ej:.

stąd

t, . - r ,

na. s tę pnie:

^!(f \ f, / 2galbo

- 701 -

Ponieważ

więc /c/ otrzyma postaci:

1^ = (

a wtedy /b/ będzie:

Następnie trzeci wyraz prawej strony równania /a/

może być przekształcony w taki sposób:

Zatem równanie /a/ napiszemy w postaci!

Po otv,rorzeniu nawiasów i reduiccji znajdziemy:

następnie i

dalej

- 702 -

e *wreszcie

1i

/ ' •

fd"

v - \, a '••

\ /\ •:

\ >.\

• ;?•,• 3

,f.V"

^ • : , . .

:•!•'" "

,',fł'

r'' / • • ^

. , = • • ; . \

"'••'-'•'• •':;;.) . ' i

#>! j••• : : r / .

-••:;?/

. , , * * •

S P I• S • R O Z .D Z I A Ł Ó W.

s t r .

§1-21 Wiadomości ogó lne . . . . . . . . . . . . 3

HTDROSTATYEA . . . . . . . . . . . . . . 20

§22-28 C i ś n i e n i e h y d r o s t a t y c z n e . . . . . • , • 20

29-33 P o w i e r z c h n i a jednakowego c i ś n i e n i a

/ e k w i p o t e n c j a l n a / . . . . . . 42

34 Prawo P a s c a l a . . . . . . . . . . . . . . 51

35-36 Wykresy c i ś n i e ń . . . . . . . . . . . . . 53

37-40 P a r c i e c i e c z y n a p ł a s k i e p o l e poziome » « 56

41-45 P a r c i e c i e c z y n a p ł a s k i e p o l e p o c h y ł e . • 60

46-54 P r z y k ł a d y . . . . . . • * . * . 74

55«*61 P a r c i e c i e c z y n a p o w i e r z c h n i ę krzywą. » . 85

62-64 P r z y k ł a d y . . * 97

65 P a r c i e c i e c z y na p o w i e r z c h n i ę krzywąw doTO Inyra k i e r u n k u . . . . . . . . . . .102

66~67 D z i a ł a n i e c i e c a y na c i a ł c "w n i e j zanu-r z o n e » . « . . t • .106

68-69 P r z y k ł a d y . . , . . . , , . . . . 111

7 0 - 7 1 Zachowanie s i ę c i a ł a zanurzonego w c i e -czy .113

72-77 Równowaga c i a ł a p ł y w a j ą c e g o . . . . . . .118

- 704. ~

Str.,78-33 Metacentrum • • • • « • • • • • • • •

84-106 P r z y k ł a d y 140

107-110 N a c z y n i a p o ł ą c z o n e , n a p e ł n i o n e c i e c z ąj e d n o r o d n ą . . . . . . . 189

111-115 I faczynia p o ł ą c z o n e n a p e ł n i o n e różnymi

c i e c z a m i . . . . . . . . . . . . . . . . 195

116-118 Prasa, h y d r a u l i c z n a . . 203

119 Akumulator h y d r a u l i c z n y • • • * • • • 213

HYDRODYUAJJIKA 217

120-123 Wiadomości w&tępne 217

124-127 Twierdzenie Daniela Bernoull i 'ego . . 225

128-132 Wodomierz Venturi ego . . 241

133 Sżektor 253

135 Praca strumienia cieczy . . . . . . . 255

136 Twierdzenie D.Bernoulli 'ego dla cieczyj w ruchu względnym . • . . . . 258

137-141 Twierdzenie D.Bernoulli 'ego dla cieczy

rzeczywistych . . . . . . . . . . . . 265

142-145 Ogólne równania ruchu cieczy . . . . 278

146-152 Twierdzenia Bresse.'a . . . . . . . . 289

153-157 Wypływ cieczy przez otwory . . . . . 297

158-159 Przystawki . . . . . * . . . . . . . 307

160- Przykład . . . . . . . . . . . . . . 312

Wygł^w-cl*c*y prses otwory att&csnyoh wy-

173 d t w d r ©scściowo a a t o p i o n y • • » « • • • 335

174 Wypływ wody spod sfcawideł , • . . • o » 337

176-17S Prssylclady * . 338

2.77*184 Frsselawy / p r a e w a ł y / * « • • • » • • • • 340

13H P r a e l e w Bassia a • • • • * • • « • • » * • 349

186 Pra«l<aw F o n e e l ^ t a « • » « , . « . • • « • 350

13? Pr25el«-» z a t o p i o n y • • • • . . • . • • • 351

108 P r a e l o w ^ z otworem tró j fe^tnym / p r z e l a wTł ®/ » • a « o o o o o u h o o • * o 3 5 3

189 Prajttlew H e r s c h e l l ' a • • , » . . • • • • • • 355

1 9 0 * 1 9 1 P r s e l « i n y p r o s t o k ą t n e do p o m i a r u wydatlcuwody . . . « • • • • • • • • • 357

Wypływ e i e c z y p r a y ssmiannyaj

z w i e r c i a d ł a • * • • • • • • ' • • * * " « ' • • '• 361

P r z y k ł a d y » • • » . • » • • • * • • • • « S65

2 0 0 Wypływ wody że sbiurnitoSw o k s a t a ł t a c hn i e r e g u l a r n y c h • • • • • • « • # • # • • 375

201-202 Wypływ c l®cay a w a c z y n i a z: p r s e g r ó d k a m i 37?0 Huoli oie<3»y doskoziałe^ w przewodach r u -

rowych i l i x i i e c i ś n i e ń » • • « « • • « * 383

2 1 0 P r a y k ł a d • . • , 395

311-2314 L i s i * e i t ó i e ó d l a c i e c s y rzeossywiatycl i 397

- 706 «

str,315 Straty ciśnienia na tarci® w ruchu regu~

l a r ą y m • •- * • V • • • • • • • # • • • • 4 1 4

316.332 Straty olśnienia aa taroie w ruchu burz*liwym • • • • • « • * , « « < > • « • • • • » 416

223^324 S t r a t y f spowodowane nagłym p jz szerokiego do wąskiego prs&w©&* . • • * 489

335-33? St ra ty„ spowodowane nagłym p j?.? wąsSslego do szerokiego przewodu • • * • 431

238 S t r a t a prswr ^r ise j śc iu e ieeay pjfaea ©twórw błoni® /% solance wewnętrznej/ • « • • 433

339 S t r a t y * spowodowanie podozasi przepływuoioosy p r s o s sasuwy, sawory, Hcurkifkla*'py itp« « . « « « • * • • • • • * * • • . « 434

330-333 S t r a t y spowodowane nagłą amianą, Icieruidcu 43?

Równanie l i & i l c i ś n i e ń w praewodai® ©stałym iJ^KsJcroju d l a e ieczy rsecsywistej i

243 L i n i a c i ś n i e ń w przewodzie o zmiennej

średnicy • • • • « • • • • • • • « • « • 4S9

244-345 Przykłady • . • • :• * 461

340-351 Przewody równoległa • • * • • . • • » • 464

253*356 Przewód wydatkujący wodę po dro&se il i n i a ciśnieiń • • • • • • • • • « . • • * 475

257-265 Lewar /ssawa/ • • • • • • # • • • • * • • 484

266 Przepływ wody p r z e z syfon • » • • • « • • 5©4

2«? Przykład . . , , • . . . . . . . . • . .

360*273 Buoh wody w kanałaoh i raekaoh • * • • • •

274-3f6 Pr«yraądy do al«raenl& pr^dkońoi wody wrai«Icaoh i k»aA%aoh « • • • * 519

» 707

2,1 ? Pomiar wydatków wody w kanałaefo i r sękach 520

• Zusadniease równanie ruchu trwałego ile&yw rzekach, i kanałach • « • « » » • • • « 534

279-381 Jednost&jasy t r w a ł y rucli wody w ^lub raekąela. • • • • • • « . * • • • »••• * 540

888-392 N a j k o r z y s t n i e j sa« praela*®,}® kanałów • • 54?

293*295 Ty|iy zadań na o o l i c a e n i ^ praekrojów kaa-łósr • • • • • • « « • • • • 562

39© JSTiejedifrosta^ay trwa3ty ruch wody w r z e -kach i k a n a ł a c h • • • » • • * • » • » « 568

297-309 Równanie l i n i i z w i e r c i a d ł a wody w fcana-ł a o h regulariEiych przy rucłm nie jedno-stajnym «~ By«kttsja w różnych przypad-kaoli • • • • • • • • • « • • • • « • • • 568

306-308 Przykłady » • • » » » « * • 584

30ĘI-3I2 Wyznaczeni© s w i e r e i a d ł a wody w rsękachi k a n a ł a c h rzaczywiatyoli • • • • • • • • 58$

313-339 Euoh wody w grunci® • • • • • • • « • • 59?

P a r c i e c ienk iego swobodnegoe lecay doskonałe j .na powieraołmic » • • 645

355 P a r c i « s t rumienia c ieoay o anaoasnyap r z e k r o j u na powierachnic ograniosoną • 679

P a r c i e s t r u m i e n i a nieograniczonego naograniczoną powieraehnię • « • • • • • 680

s P a r o i e na e i a ł o ssaniu^aone w oiefląy p ł y -nącej • • • • • • • • • • • » • « . « • • 684

358-362 Parci© s t ru ia ien ia c ieczy na kanałykrssywoliaijue i o amiennych p r z e k r o j a c hReałceja wypływu * • • • • • •

- 708 -

s t r «3 6 3 - 3 6 0 P r a y l c ł a d y « . • » • • « • * • • • • • • 6 9 7

S p i s r o a d s i & ł ó w • • * . » • • * « « • » 7 0 3

ITR UU

TABLICAŚREDNIC, PRĘDKOŚCI, JTRAT CIŚNIEŃ

I ILOŚCI PRZEPŁYWU OLA PRZEWODÓW ŻELIWNYCH.SPADKI W CZĘŚCIACH DŁUGOŚCI

Vi "* to\

soooo

40000

30000

25000

20000

15OOO

1OOOO9000SODOJOOO6000SODO

4O00

3000

25OO

2OOO

15DO

1DOO9OO800JOOSOOSOO

4OO

^ 300

150

i*

807°6050

40

30

25

20

iS

iO

S

2,5

0,90,80,70,6

0,5

0,4

0,30,25

0,2

045

71

>

yi

/

/

/

/

>

y

/

>

/

<

"V.

1

" ^

>

/

/

y

/

s,

/

7

0

y

/

\

\

$

7

\

\/

/

\

As

7

/

7.

/

/

/

>

\//

/

/

7

/

s,

• V ,

\

\

7~\/

7b

7~~~

y/

/

y

7

7/

/

^Y

V

•

- A

> ^

\

7

:Z

\7

>

V

• ^

- /

/

/

/

- ^

/

7

*v(/

7

/

/

z

7

/

7

7

7

\7

<,,7/

//>/

/

/y~m

\ ^- \

/

7

>7 •*•

/

/

7*•*•«

7

7

/7^

" 77

V

// "//

7"

/z/\/

/

7 -

/\ // //

//

V

ff.

0 •^ ^

7>>7

/

//

7/

7 \

/

7

• ^ /

/ •

7

7 ->

/

7^ y\

/*••*»

/

6

7

1 >•

'Z

""Z/

7

j

7 \

/7^

z

//

7

/2

7

7

/^/

7

4

/

4-

^ %

7

.7

/ -

7Cj

"7^

V

\/

7/

/707-

/

//\-7/

/

\ ^

H v,v,x

-7-\. 7^^ ^v -

7]N /' 7

/>C /. / ;

7

/^/

/7\

>

/

7>7

/]7

/

7

":

?

/

i

7

/

/

•/«s

/

/

s.

/

7

/

/

>

/

>

/

-/-

/

7

7

s .

V .

/

7.

/

c

7

/

7< >

•>

* ^

/

7

/

7

/

>

/

/

/

/

/

>/

• X

/ -

/

/

7

7-

/

/

•*/

7?i

7

/

?<

\ 7

K ^77

/

/^^

y

/N7~

7

7

/

7-

/

7\

N

—t—

7

7

/

^

/

7

A s

/

/

7

7-

7s .

/

7

/

/

7

z1

r ;^7/ ^

/

/

s /

• 7

\ ^4

/

/ '1

>?/ "*

/-

/7

7

7

7.

/

/

A/

</>

/

7-

7 \

y

/~/

y \

• ^ /

i/ "f

/

7/ /7/

//;>,/^ 7

7

/ ~~

^\/

/

V-, V

/

/

t

7

>

7

/

77

y

/

/K

/

7^

^ {A"

/

//

7

I

cv

//

7

/

>?/

\ /

< :

/

A

/

s //

* *\><

/

X ,/

/

7

.7

//

/

/

//

/ ^

7

/

- ~ *¥•

7^/ n

7

/

/^^

>c

1

7 <,/y lV

" 7

1 H

^ ^/ v~

' 7\ /

/ O

7-7^

/

7

0^7

v6/

, //

/.>*^\ /^7/

"/

/

7- ^

77

1—r+

/

V

/

s .

7

/

Sj

s .

<

/

:

1

/

\

- /

s

/

s

7

• s

/

<

/

/

- ^

y

• -

£

1—h—'' !

s

7

• -

7

2

7

J/

7

7^

7

/-• s .

•

/

7^

~~

<;s

>

/~

r>/

<

7i

7

/7

i

-

/

"*•

/

/

/

/

\

. /

s ^

>

/

/

/

V

s .7

7

/

//

y

/

/

t

1•S./1/ v

^c>^

. /AC

7^

/

/

7s /

/

7

>

77

/

/

\ i

" [

I L . _

- \ y

A/^>

/*

^7/ •

"7

77/

-

/

/rf\. /TO

7/

7\

"\

1

. /

7^

/7:>v/

/

/7

/

7

„V

/

. /7"

7>

7-

7

\ // •

^7

y

7 -

7^> s

7

'^

//v

/

7 ^

//N~

\ ,7

1

12000-

V/

7

/

77X. /

^y^~/

>

7\ Z

7-

^^

7\//

9000-sooo-

B000-

5000-4500-4000-35DD-3OOO-

U/r/

1,

7^y

^>

A > \

. / -

7*,b 7

7^

/

. /7 ^

^

7

>

x

/

7 ~

— /

- iillllllll

y

/

yi

rc

/

/

/

/

/

7

• s .

/

• ^

•7

/

- s

/

\

• ~ s

/

\

/

>

7

/

y

«\

/

s

• s .

s;

7

7

\>/

V

• s

/

~~s.

/

7-7

A.

y>/

_

k

7

^^/

/

7

\

>7

7/

1

-

• ^

/

7 ^

1

7

too

">; /A ^

^ \

A-

^>

/

-

/

7 ^ \

^ 7 ^

s ^

**•

>

7/

7

F

Q=F.v /*=

OT =

m =

//

7

/

-

>

• • »

^ ^

1

/

y>J

/

\ -

7

\ .

\

/

•

x v

\

1

/ '

7

~ \ 7

/ ^

' ^

X

7Z

//

7^ s .

NX

\

1

/

V/ ^ ;

y7 "\

\ ^

77

->A/ "

7C

<7

N^ j /

~Ky"~$^"

0,25O,3O

A

^;

.=

- •

^ .

s .

- ^ t

• - .

c

L

£1

VY/

71-/

**•

"-"

//

"* Sj.

i/

>

7

/

>/

y

-

^

\

i

~"~x

V

i

wy-

/

s„

-

?

/"s .

7

V i

{sek

2750250022502000180O16001400120010009008 00700600500

4003S03002752 50225200180ISO140IZO

9080 IS70 ^ !60 S504540353025,022,52018iB S*14 tCjiz V

•=•-10

- 8

', *4,54,03.5

- 1,8

1,4tji1,00,90,80,7

0,400,350,300,2750,2500,2250.200,180,160,14

- 0,12

0,100,090,080,070.0B

0,050,0450,0400,0350,030

1C1 t , Q ta sa ^ .<a

SPADKI W %o

es ca Ęf c-j-

UWAGI: LINJB CIĄ0ŁB DOTYCZĄ M = O,25, LINJB PRZBRYWANB - m = 0,

PRĘDKOŚCI PRZY m=O,3O NAZ&ŻY ODCZYTYWAĆ WBDŁUG ŚREDNIC

DLA. m = 0,25, PROWADZĄC ODPOWIEDNIE bINJB POZIOMU.-^

PRZYKŁADY: I. vAm- Q=130™%, a'=200mm; z TABLICY:ir^^o W%***L*S&7X' *&'*L<S ***'%a' —

U. DANE: Q=2,50 Iśek, a7=jf-40; zOABllCr--Ą^^ SZ,5mm, dm^70,57nm[JNTSRPOIUJĄCmrąszrŚRWUCAMT) ś (= O,64 m/?ek.^