ISSN 1644-8448nak∏ad: 1000 egz.

LabForumRoche Diagnostics ˝yczyWeso∏ych Âwiàt

Nr

29

LabForum grudzieƒ 2006

2

Spis treÊci:

Pierwsze instalacje systemu cobas®

6000 w Polsce

Zaka˝enia a zdrowie reprodukcyjnekobiet

Co wiemy o komórkach macierzy-stych?

Accu-Chek – nowy or´˝ do walkiz cukrzycà

Rt´ç zabija

Czy proste podstawowe badanie mo-˝e byç jeszcze PROSTSZE?

3

4–5

6–8

8–9

10–11

12

NNaasszz aaddrreess::Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.ul. Wybrze˝e Gdyƒskie 6B01-531 Warszawa

centrala: tel. 0-22/481 55 55, 56faks 0-22/481 55 99

serwis: tel. 0-22/481 54 54–60faks 0-22/481 55 95

obs∏uga klienta: tel. 0-22/481 54 00–05faks 0-22/481 55 96

e-mail: polska.diagnostics@roche.cominternet: www.rochediagnostics.pl

Szanowni Paƒstwo,

Tradycyjnie, od kilku lat zimowe wydanie LabForum stwarza mo˝liwoÊç z∏o˝enia Paƒ-stwu ˝yczeƒ Êwiàtecznych.

W imieniu w∏asnym i ca∏ej stale rosnàcej grupy pracowników Roche

Diagnostics Polska pragn´ z∏o˝yç najcieplejsze i najserdeczniejsze ˝yczenia

zdrowych i spokojnych Âwiàt Bo˝ego Narodzenia. W Nowym Roku spe∏-

nienia wszelkich zamierzeƒ, wiele radoÊci i osiàgni´cia za∏o˝onych celów.

Miniony rok by∏ dla nas bardzo pracowity, ale z dumà musz´ przyznaç, ˝e przyniós∏te˝ wiele satysfakcji. Po wielu miesiàcach przygotowaƒ i testów uda∏o si´ wprowadziçnowy system finansowo-ksi´gowy SAP, dzi´ki któremu znacznie zwi´kszy∏a si´ jakoÊçobs∏ugi naszych klientów. System tego typu nale˝y do najbardziej zaawansowanychi najnowoczeÊniejszych na Êwiecie.

ZorganizowaliÊmy wiele spotkaƒ i szkoleƒ dla u˝ytkowników naszych aparatów.Dwukrotnie goÊciliÊmy w Warszawie mi´dzynarodowe konferencje Roche Diagnostics,zwiàzane z promocjà marki ccoobbaass®® i wprowadzeniem na rynek platformy ccoobbaass 6000i analizatora oznaczajàcego parametry równowagi kwasowo-zasadowej ccoobbaass bb 221.WprowadziliÊmy na rynek nowy system z dzia∏u Molecular Diagnostics ccoobbaass ss 201.

OdnieÊliÊmy te˝ kilka znaczàcych sukcesów na polu biznesowym, do których zaliczyçmo˝na wygrany przetarg na oznaczenia wykrywania antygenów zakaênego zwyrodnie-nie mózgu (BSE) oraz powa˝ny udzia∏ w dostawach pomp insulinowych dla FundacjiOrkiestry Âwiàtecznej Pomocy.

Firma Roche Diagnostics anga˝uje si´ równie˝ w wiele dzia∏aƒ o charakterze nie ko-mercyjnym, m.in. wzorem lat ubieg∏ych sponsorowaliÊmy przedsi´wzi´cia, które pro-mujà aktywny styl ˝ycia u ludzi z cukrzycà. W tym roku by∏ to wyprawa dwójki diabe-tyków na Mont Blanc, która zakoƒczy∏a si´ zdobyciem szczytu.

Nadchodzàcy rok stawia przed nami nowe wyzwania i jestem przekonany, ˝e wrazz zespo∏em Roche Diagnostics Polska podejmiemy je odwa˝nie oraz do∏o˝ymy wszelkichstaraƒ, aby sprostaç rosnàcym wymaganiom naszych klientów.

Z powa˝aniem,

Andrzej Banaszkiewicz

wraz z zespo∏em RDP

3

grudzieƒ 2006 LabForum

Rok 2006 w firmie Roche Diagnostics mi-nà∏ pod znakiem ccoobbaass®®. Rodzin´ analiza-torów marki ccoobbaass powi´kszy∏ ccoobbaass bb 221,ccoobbaass ss 201 oraz d∏ugo oczekiwany ccoobbaass6000.

W Polsce uroczysta premiera systemuccoobbaass 6000 odby∏a si´ 6 czerwca. Zaledwietydzieƒ póêniej mia∏a miejsce Êwiatowapremiera systemu ccoobbaass 6000. Obie uro-czystoÊci odby∏y si´ w Warszawie.

Zintegrowany system ccoobbaass 6000 po∏à-czy∏ modu∏owà koncepcj´ budowy syste-mów Modular Analytics z wygodà obs∏ugianalizatorów Integra. Budowa modu∏owaumo˝liwia strukturalne i funkcjonalne po-∏àczenie oznaczeƒ biochemicznych i im-munochemicznych. Modu∏y mogà byç ze-stawiane w siedmiu konfiguracjach. Zmia-na konfiguracji systemu ccoobbaass 6000 mo˝li-wa jest w miejscu jego zainstalowania.Dzi´ki temu ccoobbaass 6000 jest inwestycjà nad∏ugie lata, dostosowuje si´ bowiem dozmieniajàcych si´ potrzeb laboratorium.

Zintegrowany system ccoobbaass 6000 wy-korzystuje znane ze swej jakoÊci, gotowedo u˝ycia odczynniki Integra i Elecsys.Szerokie menu oznaczanych parametrówumo˝liwia wykonanie ok. 90% rutynowejpracy laboratorium. Zwarta budowa spra-wia, ˝e ccoobbaass 6000 nie wymaga jednocze-Ênie du˝ej powierzchni.

∏o nam szybko wdro˝yç si´ do pracy. Bardzo

dobra korelacja oznaczeƒ pomi´dzy Integrà

a ccoobbaass 6000 sprawi∏a, ˝e zmiana systemu

odby∏a si´ bez uszczerbku na jakoÊci wyda-

wanych wyników.” W taki sposób pierwszedni pracy systemu ccoobbaass 6000 oceniajàpracownicy laboratorium. „Mamy nadzie-

j´, ˝e ccoobbaass 6000 spe∏ni oczekiwania nasze

i naszych pacjentów, a wyniki badaƒ b´dà

szybciej dost´pne dla ich odbiorców”, dodajà. opini´ o ccoobbaass 6000 przekaza∏a nam mgrKrystyna Ginter, kierownik laboratorium.

Laboratoria Medyczne ALAB zdecydo-wa∏y si´ na prac´ z systemem ccoobbaass 6000w laboratorium Szpitala Wojskowegow Bydgoszczy. „To nasze pierwsze doÊwiad-

czenie pracy z systemem zintegrowanym

oraz wspó∏pracy z firmà Roche Diagnostics.

ZdecydowaliÊmy si´ na ccoobbaass 6000, gdy˝

po∏àczenie badaƒ biochemicznych i immu-

nochemicznych przez jeden system pozwoli

nam na szybsze uzyskiwanie wyników. Do-

datkowo mo˝liwoÊç po∏àczenia ccoobbaass 6000

z modu∏em preanalitycznym skraca faz´

przygotowania próbki. Pe∏na kompatybil-

noÊç odczynnikowa pomi´dzy aparatem

wiodàcym ccoobbaass 6000 a analizatorami

wspomagajàcymi Integra 400 i Elecsys 2010

jest dodatkowà zaletà.” Tak o decyzji firmymówi kierownik laboratorium mgr Danu-ta Szczupacka.

Pierwsze instalacje systemu cobas® 6000 w Polsce

¸ódê

Instalacje systemu ccoobbaass 6000 w Polscerozpocz´∏y si´ we wrzeÊniu. Centrum Dia-gnostyki Laboratoryjnej w ¸odzi jestpierwszym laboratorium, w którym uru-chomiono system ccoobbaass 6000. „Praca przy

instalacji, jak równie˝ szkolenie przebiega∏o

sprawnie i z pozytywnym efektem koƒco-

wym. Oprogramowanie ccoobbaass 6000 bazuje

na oprogramowaniu Modulara, co pozwoli-

Poznaƒ

Z ¸odzi przenosimy si´ do Poznania,gdzie w laboratorium Labomed w Szpita-lu im. Raszei odby∏a si´ kolejna instalacja.„ccoobbaass 6000 stanowi wa˝ny etap w bu-

dowie nowoczesnej organizacji pracy w na-

szym laboratorium. Konsolidacja badaƒ

biochemicznych i immunochemicznych na

jednej platformie analitycznej znaczàco

przyspieszy∏a uzyskanie kompletu wyników.

Na uwag´ zas∏uguje te˝ b∏yskawiczny czas

analizy próbek pilnych i markerów kardio-

logicznych, co jest bardzo istotne przy specy-

fice ca∏odobowej pracy w tutejszym szpita-

lu” – podkreÊlajà w∏aÊcicielki laborato-rium Labomed dr Krystyna Balcerkiewiczi mgr Irena Fàfara.

Nast´pny ccoobbaass 6000 zosta∏ urucho-miony w Szpitalu Wojewódzkim w Opolui jest to pierwszy ccoobbaass 6000 w konfigura-cji pojedynczego modu∏u immunoche-micznego. „Dotychczas oznaczenia immu-

nochemiczne wykonywaliÊmy na analizato-

rze Elecsys 2010. ccoobbaass 6000 dzi´ki wi´kszej

liczbie miejsc na odczynniki i wi´kszej wy-

dajnoÊci znacznie przyspieszy∏ wydawanie

wyników. Podoba nam si´ przejrzyste opro-

gramowanie analizatora, szczególnie zaÊ

rozbudowany modu∏ kontroli jakoÊci. Praca

z systemem ccoobbaass 6000, tak˝e podczas dy˝u-

rów, nikomu nie sprawia problemów”. Takà

Opole

W chwili zamykania tego numeruLabForum rozpocz´∏a si´ instalacja kolej-nego, piàtego systemu ccoobbaass 6000 w Labo-ratorium NZOZ Kraków-Po∏udnie. Z po-wodów technicznych nie mo˝emy zamie-Êciç zdj´ç ani informacji o tym jak ccoobbaass6000 zosta∏ przyj´ty w laboratorium. Wie-rzymy, ˝e podobnie jak w przypadku do-tychczasowych instalacji, spe∏ni pok∏ada-ne w nim oczekiwania.

Bydgoszcz

krwotoczne, niedokrwistoÊç, ma∏og∏o-wie/wodog∏owie, zwapnienia mózgowia,zapalenie naczyniówki i siatkówki, zaçm´,ma∏oocze, zapalenie oskrzelików. Z prak-tyki wynika, ˝e najcz´Êciej wyst´puje je-den lub dwa z wymienionych objawówklinicznych.

Infekcja którymÊ z czynników zaliczo-nych do TORCH mo˝e mieç charakter za-ka˝enia:● wweewwnnààttrrzzmmaacciicczznneeggoo ((wwrrooddzzoonneeggoo))● ookkoo∏∏ooppoorrooddoowweeggoo● zzaakkaa˝̋eenniiee nnoowwoorrooddkkaa

Skutki kliniczne zaka˝enia drobno-ustrojem z grupy TORCH ujawniaç si´

LabForum grudzieƒ 2006

4

Akronim TORCH zosta∏ wprowadzonyw 1971 r. przez Nahmiasa i wsp. jako ter-min okreÊlajàcy grup´ czynników choro-botwórczych, które mogà powodowaçchoroby p∏odu lub noworodka(2).

Termin ten obejmuje nast´pujàceczynniki zakaêne:TT –– TTooxxooppllaassmmaa ggoonnddiiii OO –– inne (skrót od ang. others) jak TTrreeppoo--

nneemmaa ppaalllliidduumm powodujàcy ki∏´, VVaa--rriicceellllaa ZZoosstteerr VViirruuss odpowiedzialnyza osp´ wietrznà lub pó∏pasiec, PPaa--rrvvoowwiirruuss BB1199 odpowiedzialny za go-ràczk´ pi´ciodniowà

RR –– RRuubbeellllaa vviirruuss, czynnik przyczynowyró˝yczki

CC –– wirus CCyyttoommeeggaalliiii, czynnik przyczy-nowy choroby cytomegalowirusowej

HH –– wirus HHeerrppeess ttyypp 11 lluubb 22, powodujà-cy opryszczk´(4)

Dzisiaj wiadomym jest, ˝e lista ta niewyczerpuje innych czynników zakaênych,które w przypadku bezobjawowego zaka-˝enia matki majà wp∏yw na rozwój cià˝yi zdrowie noworodka. Nale˝y tu podkre-Êliç znaczenie zaka˝enia wirusem HIVczy, np. bakterià Borrelia burgdorferii jeszcze innymi mikroorganizmami.

Wymienione powy˝ej zakaêne czynni-ki chorobotwórcze nie powodujà na ogó∏choroby u ludzi ze sprawnym uk∏ademodpornoÊciowym; w niektórych przypad-kach ujawnione zachorowanie ma charak-ter ∏agodny. Te drobnoustroje stanowiànatomiast istotne zagro˝enie ˝ycia lubzdrowia dziecka w okresie cià˝y lub po je-go urodzeniu.

Wymienione patogeny mogà powodo-waç u p∏odów, dzieci w okresie ˝ycia we-wnàtrzmacicznego wzgl´dnie noworod-ków schorzenia o podobnym obrazie kli-nicznym. Obraz kliniczny stwierdzanychnieprawid∏owoÊci jest szeroki i obejmuje:obumarcie cià˝y, urodzenie noworodkao niskiej wadze, poród niewczesny lubprzedwczesny a tak˝e ˝ó∏taczk´, wykwity

mogà bezpoÊrednio po urodzeniu dziec-ka, w okresie niemowl´cym lub te˝ w póê-niejszych latach ˝ycia. Ale te˝ im wczeÊniejw okresie ˝ycia p∏odowego nastàpi zaka-˝enie, tym wi´ksze ryzyko rozwoju wadnarzàdowych a nawet obumarcia cià˝y(1).

Stàd te˝ tak wa˝nym jawi si´ wdra˝anieprogramów badaƒ przesiewowych wÊródkobiet planujàcych zajÊcie w cià˝´, zw∏asz-cza dotyczàce bezobjawowego zaka˝eniaToxoplasma gondii.

TOKSOPLAZMOZACzynnik przyczynowy Toxoplasma gondiijest pierwotniakiem szeroko rozpo-

Zaka˝enia a zdrowie reprodukcyjne kobiet

Anna Boroƒ-Kaczmarska, Katedra i Klinika Chorób Zakaênych i Hepatologii Pomorskiej

Akademii Medycznej w Szczecinie

Wirus Herpes (widok z mikrospkopu elektronowego)

grudzieƒ 2006 LabForum

5

wacjà przetrwa∏ej infekcji. Niekiedy wy-krywane sà specyficzne przeciwcia∏aw klasie IgA; tutaj dodatni wynik badaniajest bardziej czu∏ym wyk∏adnikiem ostre-go zaka˝enia. W ostatnich latach – dopraktyki diagnostycznej wprowadzonyzosta∏ test awidnoÊci IgG czyli si∏y wiàza-nia specyficznych przeciwcia∏ z antyge-nem pierwotniaka (Toxoplasma – specific

IgG avidity index). Interpretujàc wynik te-go testu nale˝y pami´taç, ˝e im wy˝sza je-go wartoÊç tym d∏u˝szy czas trwania zaka-˝enia(3).

Natomiast rozpoznanie zaka˝enia To-xoplasma gondii u dziecka jest trudniej-sze i wÊród mo˝liwych do zastosowaniatechnik wymienia si´ poszukiwanie ma-teria∏u genetycznego pierwotniaka w p∏y-nie owodniowym pobranym w 18 tygo-dniu cià˝y. Innà mo˝liwoÊç stanowi po-szukiwanie materia∏u genetycznego wekrwi p´powinowej. W obu ostatnich ba-daniach stosowana technika to metodareakcji ∏aƒcuchowej polimerazy (z ang.PCR).

W uzasadnionych przypadkach przy-sz∏a matka obj´ta jest leczeniem, w któ-rym podstawowym preparatem jest anty-biotyk zawierajàcy spiromycyn´ podawa-nà w dawce 1,5 g co 12 godzin.

Obecnie zaleca si´ badania serologicz-ne kobiet w kierunku zaka˝enia Toxopla-sma gondii przed planowanym zajÊciemw cià˝´ tak aby mo˝liwym by∏o uchronie-nie dziecka przed ewentualnym zaka˝e-niem.

PiÊmiennictwo

1. Boyer S.G., Boyer K.M.: Update onTORCH infections in newborn infant. NBIN,2004, www.medscape.com/viewartcle 2. Nahmias A.J., Josey W.E., Najb Z.M.i wsp.: Perinatal pisk associated with maternal Herpes simplex infection. Am. J. Obstet. Gynecol., 1971, 110, 8253. Petersen E., Borobio M.V., Guy E. i wsp.:European multicenter study for Liaison automate for determination of Toxoplasmagondii specific immune and IgM and the IgG avidity index. J. Clin. Microbiol.,2005, 43, 15704. Teratogen Update, rev. 2000, www.mostgene.org/gd/gdvol

wszechnionym w Êrodowisku naturalnymcz∏owieka. Do zaka˝enia dochodzi drogàpokarmowà przez spo˝ywanie surowegomi´sa wzgl´dnie poprzez zaniedbania hi-gieniczne i kontakt jama ustna – r´ka.

W cià˝y, zaka˝enie dziecka odbywa si´drogà przez∏o˝yskowà lub poprzez aspira-cj´ p∏ynu owodniowego. Rozwój infekcjii jej obraz kliniczny uzale˝nione sà od try-mestru cià˝y, w którym dosz∏o do zaka˝e-nia wewnàtrzmacicznego. Wiadomym jesttak˝e, ˝e wrodzona toksoplazmoza nieste-

ty nie ujawnia si´ na ogó∏ we wczesnymokresie ˝ycia dziecka.

W przypadku zaka˝enia matki przedzajÊciem w cià˝´, ryzyko zaka˝enia dziec-ka jest mniejsze ni˝ 0,1%.

Rozpoznanie infekcji Toxoplasma gon-dii u matki nie nastr´cza problemów. Wy-korzystywane sà tutaj techniki pozwalajà-ce na wykrycie specyficznych przeciwcia∏w klasach IgG i IgM. Dodatni wynik bada-nia serologicznego w klasie IgM przema-wia za wczesnym zaka˝eniem lub reakty-

Objawy mogàce sugerowaç wrodzonà toksoplazmoz *́

Badania serologiczne krwi

p´powina noworodka matki

Wyniki mogà byçfa∏szywie dodatnie

Dodatnie:IgM, IgA, IgG

(równie ̋wzrost miana)

Badania parazytologicznep∏yn mózgowo-rdzeniowy:

obecne T. Gondi, PCR, antygen Toxokrew: PCR

* rycina zaczerpni´ta z Internetu, artyku∏ prof. dr hab. n. med. Arkadiusza Millera i lek. med. Janusza Kruszewskiego, „Toksoplazmoza”.

Badania dodatkowebadanie ∏o˝yska,

badania biochemiczne i bakteriologiczneUSG i EEG noworodka

Wskazania na konsultacjeokulistycznà, neurologicznà, audiologicznà

LabForum grudzieƒ 2006

6

Komórki macierzyste w ostatnich latachznalaz∏y si´ w obszarze badaƒ wieluoÊrodków naukowych. Zainteresowaniebudzi przede wszystkim ich ewentualnezastosowanie w terapiach ró˝nego rodzajuschorzeƒ oraz zagadnienie plastycznoÊcikomórek macierzystych, zw∏aszcza po-chodzàcych z doros∏ych organizmów. Ko-mórki macierzyste charakteryzujà si´dwoma istotnymi cechami. Po pierwsze,to ich zdolnoÊç do ró˝nicowania w wieletkanek, po drugie odtwarzanie w∏asnej po-pulacji. Komórki te przechodzà symetrycz-ne i asymetryczne podzia∏y (Rycina 1.).Komórki macierzyste mogà pochodziçz wczesnych etapów rozwoju zarodkowe-go, np. pluripotentne komórki macierzy-ste wywodzàce si´ z w´z∏a zarodkowego.Ponadto komórki macierzyste wyst´pujàw tkankach organizmu komórki i sà mul-

ti, bàdê unipotentne. Somatyczne komór-ki macierzyste izolowane z tkanek organi-zmów sà równie˝ nazywane komórkamiprekursorowymi. Komórki macierzystemo˝na klasyfikowaç na podstawie tkanki,z której sà izolowane, potencja∏u ró˝nico-wania, wyst´powania w okreÊlonym eta-pie rozwoju oraz ekspresji charaktery-stycznych genów.

W literaturze opisano wiele typów ko-mórek macierzystych zarodkowych i spe-cyficznych tkankowo. Dotychczas najle-piej scharakteryzowano zarodkowe ko-mórki macierzyste (ES, ang. embryonic

stem cells), hematopoetyczne komórkimacierzyste (HSC, ang. hematopoietic

stem cells), komórki macierzyste uk∏adunerwowego (NSC, ang. neural stem cells)oraz mezenchymalne komórki macierzy-ste (MSC, ang. mesenchymal stem cells).

Ponadto wiele grup naukowców zajmujesi´ komórkami macierzystymi ludzkiejkrwi p´powinowej (HUCB, ang. human

umbilical cord blood).Zarodkowe komórki macierzyste (ES)

sà pluripotentnymi komórkami pocho-dzàcymi z w´z∏a zarodkowego blastocysty[Evans i Kaufman, 1981; Martin, 1981].Obecnie najintensywniej badane sà mysieoraz ludzkie zarodkowe komórki macie-rzyste. Prowadzone sà równie˝ badanianad uzyskaniem zarodkowych komórekmacierzystych innych gatunków zwierzàt[Wobus i Boheler, 2005]. Od specyficz-nych tkankowo komórek macierzystychodró˝nia je kilka cech. Komórki ES stano-wià homogennà populacj´, którà mo˝naw stosunkowo ∏atwy sposób uzyskiwaç.W odpowiednich warunkach hodowliprzechodzà nieograniczonà liczb´ podzia-

Co wiemy o komórkach macierzystych?

Iwona Grabowska, Zak∏ad Cytologii, Wydzia∏ Biologii, Uniwersytet Warszawski

Rycina 1. Komórki macierzyste mogà pozostawaç w stanie spoczynkowym lub wchodzà w cykl komórkowy i dzielà si´: asymetrycznie – dajàc komórk´ macierzystà i komórk´prekursorowà, symetrycznie – prowadzàc do uzyskania dwu komórek macierzystych lub dwu komórek prekursorowych zdolnych do odtwarzania populacji (wg. [Cai et al., 2004]).

podzia∏ symetryczny

komórki prekursorowezró˝nicowane komórki

w tkankachpodzia∏

asymetryczny

komórkimacierzyste

podzia∏y

podzia∏ symetryczny

grudzieƒ 2006 LabForum

7

∏ów, a ponadto powi´kszaniu ich populacjinie towarzyszà procesy ró˝nicowania. My-sie komórki ES wprowadzone do rozwija-jàcego si´ zarodka lub te˝ poddane odpo-wiednim bodêcom w hodowli in vitro po-siadajà zdolnoÊç do ró˝nicowania wewszystkie linie komórek obecnych w orga-nizmie, ∏àcznie z linià komórek p∏ciowych[Geijsen et al., 2004]. Podczas hodowli invitro mogà z nich powstawaç trójwymia-rowe agregaty, nazywane „kulami zarod-kowymi” (ang. embryoid bodies, EB). Spo-sób ró˝nicowania komórek budujàcychkule zarodkowe odzwierciedla zachodzàcepodczas rozwoju zarodka formowanietrzech listków zarodkowych – ekto-, endo-i mezodermy [Wobus et al., 2002].

Komórki macierzyste mogà byç rów-nie˝ izolowane z zarodków na póêniej-szych etapach rozwoju. Przyk∏adem sà ko-mórki izolowane z p∏odowej wàtroby.Podczas rozwoju p∏odowego, a˝ do póê-nych jego etapów, g∏ównym organem,gdzie dochodzi do powstawania komórekkrwi jest p∏odowa wàtroba. Populacja he-matopoetycznych komórek macierzystych(HSC) powstaje podczas skomplikowane-go procesu ich dojrzewania przebiegajàce-go w p´cherzyku ˝ó∏tkowym (jedna z b∏onp∏odowych), regionie AGM (ang. aorta –

gonadmesonephros region, obszar w okoli-cy aorty grzbietowej, gonady i Êródner-cza), ∏o˝ysku i p∏odowej wàtrobie. Nakrótko przed urodzeniem i w ˝yciu post-natalnym g∏ównym oÊrodkiem hemato-poezy staje si´ szpik kostny [Godin i Cu-mano, 2002]. Prowadzono wiele badaƒnaukowych dotyczàcych ró˝nicowaniakomórek izolowanych z p∏odowej wàtro-by myszy i szczura. Komórki macierzystekrwi izolowano z ró˝nych etapów rozwo-ju wàtroby i badano ich zdolnoÊci doudzia∏u w regeneracji wàtroby u osobni-ków doros∏ych [Sandhu et al., 2001].

Innym, ni˝ wy˝ej wymienione, êró-d∏em pozyskiwania specyficznych tkanko-wo komórek macierzystych sà organizmydoros∏e. Prawie wszystkie tkanki organi-zmów doros∏ych zawierajà pul´ komórekniezró˝nicowanych. Sà to bàdê komórkiprekursorowe okreÊlonej tkanki bàdê so-matyczne komórki macierzyste. Komórkiprekursorowe znajdujàce si´ w tkankachdoros∏ych organizmów majà ograniczonà

mo˝liwoÊç ró˝nicowania i zazwyczaj ró˝-nicujà w komórki tkanki, z której si´ wy-wodzà, natomiast somatyczne komórkimacierzyste sà multipotentne i prawdo-podobnie mogà uczestniczyç w budowierozmaitych tkanek.

Hematopoetyczne komórki macierzy-ste ze szpiku kostnego sà najlepiej pozna-nà populacjà komórek macierzystych.Szpik kostny zajmuje istotne miejscew homeostazie hematopoetycznych ko-mórek macierzystych. Ponadto komórkizr´bu w szpiku kostnym wydzielajà wieleczynników wzrostu i chemoatraktantów,a rozbudowany system naczyƒ krwiono-Ênych u∏atwia osiedlanie si´ komórek ma-cierzystych w∏aÊnie w tej niszy. W procesietym kluczowà rol´ odgrywa czynnikSDF-1 (ang. stromal derived factor 1, stro-malny czynnik wzrostu). SDF-1 jest ma∏àcytokinà – α chemokinà, wià˝àcà si´ dospecyficznego receptora nazywanegoCXCR4. Komórki posiadajàce na swojejpowierzchni receptor CXCR4 migrujàzgodnie z gradientem chemotaktycznymSDF-1. Oddzia∏ywania SDF-1 i CXCR4regulujà migracj´ komórek macierzystychw organizmie w przypadkach uszkodze-nia narzàdów, wymagajàcych do naprawyudzia∏u komórek macierzystych [Majkai Ratajczak, 2006].

Krew p´powinowa jest alternatywnymdo szpiku kostnego i krwi obwodowejêród∏em komórek macierzystych, ró˝ni-cujàcych we wszystkie linie komórek krwi.ObecnoÊç hematopoetycznych komórekprogenitorowych wÊród komórek krwip´powinowej (HUCB, ang. human umbi-

lical cord blood) wykaza∏ po raz pierwszyKnudtzon w 1974 roku [Knudtzon, 1974].Oko∏o dziesi´ç lat póêniej wykazano, i˝wÊród komórek HUCB znajdujà si´ ko-mórki hematopoetyczne o zdolnoÊci doodtwarzania w∏asnej populacji [Learyi Ogawa, 1987]. Broxmeyer i wsp. prze-prowadzi∏ analiz´ komórek krwi p´powi-nowej, w której wykazano, i˝ w populacjitej wyst´pujà komórki pogenitorowe ery-trocytów oraz komórki progenitorowe dlagranulocytów i makrofagów [Broxmeyeret al., 1989]. W tym samym roku Gluck-man i wsp. po raz pierwszy dokonalitransplantacji komórek krwi p´powino-wej [Gluckman et al., 1989].

Krew p´powinowa uwa˝ana jest za do-bre êród∏o komórek macierzystych z kilkupowodów. Krew p´powinowa zawierawi´cej naiwnych limfocytów T ni˝ szpikkostny, wi´c po jej przeszczepieniu wyst´-puje mniejsze ryzyko wystàpienia reakcjiGVHD (ang. graft versus host disease,przeszczep przeciwko gospodarzowi). Po-nadto uzyskiwanie krwi p´powinowej jestszybkie i nieinwazyjne, a przez to bez-pieczniejsze ni˝ pobieranie szpiku kostne-go. Krew p´powinowa pochodzi z ∏o˝yskai jest uzyskiwana ze sznura p´powinowe-go po porodzie. Badania krwi p´powino-wej nie budzà równie˝ kontrowersji. Ist-niejà równie˝ nieliczne doniesieniao zdolnoÊci komórek krwi p´powinowejdo ró˝nicowania in vitro, pod wp∏ywemró˝nych czynników dodawanych do po-˝ywki hodowlanej (np. deksametazonu).Goodwin i wsp. wykazali, i˝ komórki krwip´powinowej mogà ró˝nicowaç w oste-oblasty, adipocyty i komórki nerwowe[Goodwin et al., 2001]. Wykazano rów-nie˝, i˝ komórki HUCB mogà ró˝nicowaçin vitro w mioblasty oraz uczestniczyçw naprawie mi´Êni szkieletowych myszyz mutacjà w genie dysferyliny, powodujà-cà dystrofi´ mi´Êniowà [Gang et al., 2004;Kong et al., 2004].

PiÊmiennictwo

1. Broxmeyer HE, Douglas GW, Hangoc G, Cooper S, Bard J, English D, Arny M, Thomas L, Boyse EA. Human umbilical cordblood as a potential source of transplantablehematopoietic stem/progenitor cells. Proc Natl Acad Sci U S A 1989;86(10):3828-3832.2. Cai J, Weiss ML, Rao MS. In search of „stemness”. Exp Hematol 2004;32(7):585-598.3. Evans MJ, Kaufman MH. Establishment inculture of pluripotential cells from mouseembryos. Nature 1981;292(5819):154-156.4. Gang EJ, Jeong JA, Hong SH, Hwang SH,Kim SW, Yang IH, Ahn C, Han H, Kim H.Skeletal myogenic differentiation of mesenchymal stem cells isolated fromhuman umbilical cord blood. Stem Cells2004;22(4):617-624.5. Geijsen N, Horoschak M, Kim K, Gribnau J,Eggan K, Daley GQ. Derivation of embryonic

8

LabForum grudzieƒ 2006

germ cells and male gametes from embryonic stem cells. Nature 2004;427(6970):148-154.6. Gluckman E, Broxmeyer HA, AuerbachAD, Friedman HS, Douglas GW, Devergie A,Esperou H, Thierry D, Socie G, Lehn P, et al. Hematopoietic reconstitution in a patient with Fanconi’s anemia by means of umbilical-cord blood from an HLA-identical sibling. N Engl J Med1989;321(17):1174-1178.7. Godin I, Cumano A. The hare and the tortoise: an embryonic haematopoietic race.Nature reviews 2002;2(8):593-604.8. Goodwin HS, Bicknese AR, Chien SN, Bogucki BD, Quinn CO, Wall DA. Multilineage differentiation activity by cellsisolated from umbilical cord blood:

expression of bone, fat, and neural markers.Biol Blood Marrow Transplant 2001;7(11):581-588.9. Knudtzon S. In vitro growth of granulocyticcolonies from circulating cells in human cordblood. Blood 1974;43(3):357-361.10. Kong KY, Ren J, Kraus M, Finklestein SP,Brown RH, Jr. Human umbilical cord bloodcells differentiate into muscle in sjl musculardystrophy mice. Stem Cells 2004;22(6): 981-993.11. Leary AG, Ogawa M. Blast cell colony assayfor umbilical cord blood and adult bone marrowprogenitors. Blood 1987;69(3):953-956.12. Majka M, Ratajczak MZ. Biological role of the CXCR4-SDF-1 axis in normal humanhematopoietic cells. Methods Mol Biol2006;332:103-114.

13. Martin GR. Isolation of a pluripotent cell line from early mouse embryos cultured in medium conditioned by teratocarcinomastem cells. Proc Natl Acad SciU S A 1981;78(12):7634-7638.14. Sandhu JS, Petkov PM, Dabeva MD,Shafritz DA. Stem cell properties and repopulation of the rat liver by fetal liver epithelial progenitor cells. Am J Pathol2001;159(4):1323-1334.15. Wobus AM, Boheler KR. Embryonic stemcells: prospects for developmental biology andcell therapy. Physiol Rev 2005;85(2):635-678.16. Wobus AM, Guan K, Yang HT, Boheler KR.Embryonic stem cells as a model to studycardiac, skeletal muscle, and vascular smooth muscle cell differentiation. Methods Mol Biol 2002;185:127-156.

Accu-Chek – nowy or´˝ do walki z cukrzycà

Paulina Chatys, miesi´cznik „Lekarz”

42. Kongres European Association for theStudy of Diabetes odby∏ si´ w dniach14–17 wrzeÊnia w Kopenhadze. Jak zwykletego typu spotkania sà doskona∏à okazjàdo wymiany aktualnej wiedzy dotyczàcejosiàgni´ç naukowych, omówienia do-Êwiadczeƒ, przedstawienia szerokiemugronu odbiorców – w tym roku liczàcemuok. 18 tys. uczestników – wyników naj-nowszych badaƒ.

Organizowanie zjazdów, które koncen-trujà si´ wokó∏ zagadnienia cukrzycy, jestobecnie konieczne, ze wzgl´du na fakt, ˝echoroba przybra∏a rozmiary o skali glo-balnej. Rok temu liczba osób chorych nacukrzyc´ na Êwiecie wynosi∏a 170 milio-nów, w 2014 r. wzroÊnie do 210 milionów,a jak podaje Âwiatowa Organizacja Zdro-wia – w 2030 r. do 366 milionów. U prze-wa˝ajàcej wi´kszoÊci chorych wyst´pujecukrzyca typu 2. WHO przestrzega, ˝eepidemia jest nieunikniona. Dlatego co-roczne spotkania diabetologów z ca∏egoÊwiata sà niezb´dne. Konieczna jest wy-miana doÊwiadczeƒ i próba podj´cia dzia-

∏aƒ prewencyjnych przeciwko chorobieokreÊlanej ju˝ teraz „plagà XXI wieku”.W przypadku cukrzycy prewencja jestniezwykle istotna nie tylko ze wzgl´du nastan osób chorych, chocia˝ na pewno jestto kwestia najistotniejsza. Wa˝na jest rów-nie˝ ze wzgl´dów ekonomicznych; zapo-bieganie powik∏aniom przynosi znaczneoszcz´dnoÊci w ochronie zdrowia.

W tym roku uczestnicy EASD mieliokazj´ poznaç nowe „narz´dzia” infor-matyczne, które majà znaczàcy wp∏yw napopraw´ wyrównania metabolicznegou pacjentów z cukrzycà. Podczas kongre-su po raz pierwszy zaprezentowano re-zultaty badaƒ klinicznych prowadzonychwe Francji i Stanach Zjednoczonych, po-twierdzajàcych u˝ytecznoÊç tych narz´-dzi w zbieraniu i zarzàdzaniu danymio przebiegu choroby pacjenta. Nowetechnologie stanowià element ∏àczàcymonitorowanie glikemii z leczeniem cu-krzycy.

Jak wyjaÊnia Burkhard G. Piper, dyrek-tor Roche Diabetes Care, stosowanie glu-

kometrów Accu-Chek przynosi ogromnekorzyÊci zarówno chorym na cukrzyc´,jak i dbajàcym o ich zdrowie specjalistom.Przeprowadzone w Stanach Zjednoczo-nych i Francji badania wykaza∏y, ˝e w∏a-Êciwa samokontrola z u˝yciem systemówAccu-Chek prowadzi do poprawy warto-Êci hemoglobiny glikowanej – HbA1c.Wiadomo przecie˝, ˝e dla osób z cukrzycàdobra kontrola glikemii jest szczególniewa˝na, poniewa˝ redukuje komplikacjemikro- i makronaczyniowe, poprawia ja-koÊç ˝ycia, jak równie˝ pomaga obni˝yçkoszty opieki zdrowotnej.

Podczas konferencji zorganizowanejprzez firm´ Roche specjaliÊci przybli˝yliinformacje dotyczàce glukometru Accu--Chek i wspó∏pracujàcego z nimi opro-gramowania, zwracajàc uwag´ na wielekorzyÊci p∏ynàcych ze stosowania nowo-czesnych rozwiàzaƒ technologicznych.

Celem podejmowanych przez Rochedzia∏aƒ jest zmniejszenie ÊmiertelnoÊciosób chorych na cukrzyc´ oraz podniesie-nie jakoÊci ich ˝ycia. Wed∏ug Burkharda

9

grudzieƒ 2006 LabForum

specjalistà, czyli tym samym dobrego pro-wadzenia cukrzycy z ryzykiem powik∏aƒdu˝o mniejszym ni˝ przy zwyk∏ej kontro-li, jest znacznie lepsze. Systemy Accu--Chek doskonale sprawdzajà si´ równie˝wÊród osób prowadzàcych aktywny tryb˝ycia.

Przeprowadzone we Francji i StanachZjednoczonych badania potwierdzi∏ywartoÊç klinicznà dwóch typów opro-gramowania wprowadzonego przez Ro-che, pomagajàcego w kontrolowaniu cu-krzycy.

Accu-Chek Pocket Compass Softwarejest przeznaczony przede wszystkim dlaosób u˝ywajàcych zewn´trznych pompinsulinowych. Oprogramowanie, funkcjo-nujàce jako ∏àcze pomi´dzy glukometremwskazujàcym poziom glukozy we krwia pompà insulinowà, pomaga oceniç kon-trol´ metabolizmu i dostarcza informacjeo dawkowaniu.

Wyniki mogà byç prezentowane w for-mie graficznej, dlatego pacjenci, lekarzeczy piel´gniarki diabetologiczne mogàw ka˝dej chwili przeanalizowaç wykres za-wierajàcy szczegó∏owe dane dotyczàcem.in. poziomu glukozy we krwi oraz do-starczania insuliny.

Podczas 42. zjazdu EASD og∏oszono,˝e oprogramowanie Accu-Chek PocketCompass Software jest ju˝ dost´pne naca∏ym Êwiecie.

Natomiast oprogramowanie Accu--Chek Advisor Insulin Guidance wcià˝znajduje si´ w fazie testów. S∏u˝y ono dozapisywania i systematyzowania danychosobistych. Szczególnie pomocne jest oso-bom poddawanym intensywnej terapii in-sulinowej z wielokrotnymi iniekcjamipodczas dnia, gdy˝ pomaga podjàç szyb-kie i w∏aÊciwe decyzje dotyczàce regulo-wania dawek.

Jak dowiedzieli si´ uczestnicy 42. kon-gresu diabetologicznego w Kopenhadzesystemy Accu-Chek majà decydujàce zna-czenie w kontrolowaniu cukrzycy i zna-czàco poprawiajà rezultaty kliniczne u osóbchorych. Pozostaje wi´c mieç nadziej´, ˝edzi´ki nim liczba powik∏aƒ, jakie niesie zesobà ta choroba, obni˝y si´.

Przedruk za zgodà redakcji miesi´cznika

„Lekarz”.

nie˝ wnioski p∏ynàce z przeprowadzonychwe Francji badaƒ, które wykaza∏y, ˝e spo-Êród pacjentów, którzy stosowali Accu--Chek Pocket Compass, 96% chcia∏oby gonadal u˝ywaç, natomiast – jeÊli chodzio lekarzy – 11 na 12 poleci∏oby to opro-gramowanie swoim pacjentom.

Prof. Satish Garg ze Stanów Zjedno-czonych przedstawi∏ wyniki badaƒ wyka-zujàcych popraw´ wartoÊci hemoglobinyglikowanej HbA1c (ryc. 1), dzi´ki zasto-sowaniu oprogramowania Accu-ChekAdvisor.

Analizujàc wykres, zauwa˝yç mo˝najak podczas zwyk∏ej kontroli glikemii jejpoziom nieznacznie obni˝a si´, natomiast– jak wykaza∏y badania eksperymentalne– dzi´ki stosowaniu przez 6 miesi´cy glu-kometru wartoÊci hemoglobiny glikowa-nej sà znacznie bardziej korzystne.

Dr Matthias Axel Schweitzer, dyrektordo spraw medycznych w Roche DiabetesCare z Niemiec zwróci∏ uwag´ na podnie-sienie jakoÊci ˝ycia osób z cukrzycà stosu-jàcych systemy Accu-Chek; zarówno w je-go aspektach fizycznych, jak i psychicz-nych. Samopoczucie pacjentów majàcychÊwiadomoÊç dobrej kontroli glikemii,mo˝liwoÊci skonsultowania wyników ze

G. Pipera, aby ten cel mo˝na by∏o zreali-zowaç, niezb´dne jest monitorowanie me-tabolizmu oraz optymalna terapia.

Podczas konferencji prof. Frank Snoekz Uniwersytetu Medycznego w Amsterda-mie zwróci∏ uwag´, ˝e bardzo wa˝ny przykontrolowaniu cukrzycy przez pacjentajest udzia∏ i pomoc lekarza. Kontrola tapodczas stosowania glukometru jest pe∏nai o tyle ∏atwiejsza, ˝e urzàdzenie mo˝e za-pami´taç 200 wyników pomiarów wrazz datà i godzinà badania, jak równie˝przes∏aç dane do komputera. Korzystajàcz odpowiedniego oprogramowania, mo˝-na przeprowadziç analiz´ wyników po-miarów.

Na t´ prostà kontrol´ poziomu gluko-zy zwróci∏ równie˝ uwag´ prof. Eric Re-nard ze szpitala uniwersyteckiegow Montpellier – dzi´ki stosowaniu syste-mów Accu-Chek mo˝liwa jest analiza po-ziomów glukozy w organizmie i odpo-wiednie dostosowanie dawek insuliny po-dawanych przy u˝yciu pompy. Prof. Re-nard wymieni∏ trzy wed∏ug niego najwa˝-niejsze cechy oprogramowania Accu--Chek Pocket Compass; stwierdzi∏, ˝e jest∏atwe w obs∏udze, pomocne, a korzystaniez niego przynosi efekty. Przytoczy∏ rów-

Oprogramowanie Accu-Chek

LabForum grudzieƒ 2006

10

soce prawdopodobne ryzyko ska˝enialudzi i Êrodowiska. Wziàwszy pod uwag´skal´ zagro˝enia, zastàpienie rt´ciowychaparatów do mierzenia ciÊnienia krwiaparatami elektronicznymi oraz termo-metrów rt´ciowych innymi rodzajami ter-mometrów np. elektronicznymi, jestwskazane i mo˝liwe do realizacji.

Zatrucie rt´cià to:● zaburzenia widzenia i ÊwiadomoÊci,● stany dezorientacji i zagubienia,● nagminne zapominanie,● nerwowoÊç.

Oko∏o 10% rt´ci wprowadzanej do or-ganizmu przez pokarm, skór´ i p∏uca do-staje si´ do mózgu i tam si´ gromadzi. Pier-wiastek ten wypiera z tkanki mózgowejcynk, a nast´pnie przenika do jàder ko-mórkowych i niszczy materia∏ genetyczny.

Ze wzgl´du na wskazane powy˝ej nie-bezpieczeƒstwa zwiàzane z kontaktem lu-

dzi (ale tak˝e innych, ˝ywych organi-zmów) z rt´cià, nale˝y dà˝yç do wyelimi-nowania tego metalu z wyrobów i przy-rzàdów u˝ywanych przez cz∏owieka.

SSttaannoowwiisskkoo MMiinniissttrraa ZZddrroowwiiaa ww sspprraa--wwiiee wwyyrroobbóóww mmeeddyycczznnyycchh zzaawwiieerraajjààccyycchhrrtt´́çç ((ccyytt..))::

„„WWyyrroobbyy mmeeddyycczznnee zzaawwiieerraajjààccee rrtt´́çç

wwiinnnnyy bbyyçç ssyysstteemmaattyycczznniiee wwyyccooffyywwaannee

zz rryynnkkuu wwyyrroobbóóww mmeeddyycczznnyycchh..”” Wychodzàc na przeciw potrzebom

placówek medycznych firma Roche Dia-gnostics Polska Sp. z o.o., pragnie zapro-ponowaç Paƒstwu elektroniczne termo-metry bezrt´ciowe marki Domotherm®.Aparaty te oferujemy z dwuletnià gwa-rancjà. Uzyska∏y one pozytywnà opini´Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie,co potwierdza wysokà jakoÊç i odpo-wiedni poziom bezpieczeƒstwa tych wy-robów.

Rt´ç jest pierwiastkiem metalicznym o g´-stoÊci 13,5939 g/m–3, którego temperaturatopnienia wynosi –38,87°C. Zatem w tem-peraturze pokojowej, rt´ç wyst´puje w sta-nie p∏ynnym. Wykazuje ona du˝à lotnoÊç– w temperaturze +20°C, pary rt´ci uzy-skujà równowag´ dynamicznà przy st´˝e-niu 14 mg Hg/m–3 powietrza, podczas gdyza st´˝enie bezpieczne (dla cz∏owieka)uznaje si´ poziom 0,05 mg Hg/m–3 powie-trza. W Êrodowisku naturalnym, rt´ç two-rzy trwa∏e zwiàzki chemiczne – metylkirt´ci. Charakteryzujà si´ one wysokim po-ziomem toksycznoÊci i w∏aÊciwoÊcià ku-mulowania si´ w ˝ywych organizmach.

Rt´ç jest stosowana w ró˝nych wyro-bach medycznych, m.in.:● w aparatach do pomiaru ciÊnienia krwi;● w termometrach.

Wyroby medyczne, w których stoso-wana jest rt´ç stwarzajà znaczàce lub wy-

Rt´ç zabija

● Termometr elektroniczny, bezrt´ciowy,● EEllaassttyycczznnaa kkooƒƒccóówwkkaa ppoommiiaarroowwaa ––

bbeezzppiieecczznnyy ddllaa ddzziieeccii● Krótki czas pomiaru 30 s,● Alarm przy goràczce,● Du˝y wyÊwietlacz,● Wodoodporny,● Pami´ç ostatniego pomiaru,● D∏ugotrwa∏e baterie.● PPoozzyyttyywwnnaa ooppiinniiaa CCeennttrruumm ZZddrroowwiiaa

DDzziieecckkaa nnrr 8888//DDBBCC//22000066

DDoommootthheerrmm®® RRaappiidd

● Termometr elektroniczny, bezrt´ciowy,● Czas pomiaru 60 s,● Sygna∏ dêwi´kowy,● Alarm przy goràczce,● Wodoodporny,● Du˝y wyÊwietlacz,● Pami´ç ostatniego pomiaru,● D∏ugotrwa∏e baterie.● PPoozzyyttyywwnnaa ooppiinniiaa CCeennttrruumm ZZddrroowwiiaa

DDzziieecckkaa nnrr 8888//DDBBCC//22000066

DDoommootthheerrmm®® SSiiggnnaall

grudzieƒ 2006 LabForum

11

● Termometr elektroniczny, bezrt´ciowy,● Czas pomiaru 60 s,● Wodoodporny,● Sygna∏ dêwi´kowy,● Pami´ç ostatniego pomiaru,● D∏ugotrwa∏e baterie.● PPoozzyyttyywwnnaa ooppiinniiaa CCeennttrruumm ZZddrroowwiiaa

DDzziieecckkaa nnrr 8888//DDBBCC//22000066

DDoommootthheerrmm®® TTHH11

● Douszny termometr na podczerwieƒ,● Czas pomiaru 1 s,● Alarm przy goràczce,● PodÊwietlany wyÊwietlacz,● Pami´ç ostatniego pomiaru,● Sygna∏ dêwi´kowy.

DDoommootthheerrmm®® OOTT

COBAS i LIFE NEEDS ANSWERS sàznakami towarowymi nale˝àcymi do Roche©2006 Roche Diagnostics

Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.www.rochediagnostics.pl

Badanie OB choç ma∏o precyzyjne i nie-dostatecznie swoiste, postrzegane jako po-Êredni wskaênik stanów zapalnych orazpojawienia si´ mi´dzy innymi schorzeƒautoimmunologicznych, nowotworowychi rozrostowych krwi, nadal jest jednymz najcz´Êciej zlecanych.

DziÊ firma Roche Diagnostics oferujenajnowsze rozwiàzania technologiczne wy-korzystane w automatycznym oznaczaniuodczynu Biernackiego lub inaczej ESR (z an-gielskiego erythrocyte sedimentation rate)przez analizatory w∏oskiej firmy ALIFAX.

Systemy firmy ALIFAX umo˝liwiajàw zale˝noÊci od typu oznaczanie do 180próbek w ciàgu godziny. Do badaƒ stosu-je si´ krew pe∏nà pobranà do rutynowostosowanych probówek morfologicznychz antykoagulantem K3EDTA. W zale˝no-Êci od typu, analizator pobiera do bada-nia, od 30 do 150 µl próbki krwi.

Oferowane przez nas systemy sà obec-nie jedynymi na rynku, do których dedy-kowany jest materia∏ kontrolny umo˝li-wiajàcy prowadzenie codziennej we-wnàtrzlaboratoryjnej kontroli jakoÊci.

Czy proste podstawowe badanie mo˝e byç jeszcze PROSTSZE?

Oferowane analizatory:

Test 1 THL

Materia∏ kontrolny Test Roller 10/20