1

Inwestowanie

Opracowanie Piotr Koziński

2

Tradycyjne sposoby oszczędzania

Skarpeta – czyli trzymanie oszczędności w domu jest z ekonomicznego punktu widzenia nieopłacalne. Inflacja powoduje spadek siły nabywczej pieniądza, co w konsekwencji zmniejsza wartość zgromadzonych oszczędności.

Rachunek bankowy – niskie oprocentowanie wraz z opłatami za prowadzenie konta sprawia, iż zysk z lokowanych w ten sposób oszczędności oscyluje wokół zera.

Lokata bankowa – stosunkowo wyższe oprocentowanie gwarantuje nam skromny lecz pewny przychód z tak lokowanych oszczędności.

Inwestowanie

3

Rynek kapitałowy – sposób na oszczędzanie

Rynek kapitałowy jest atrakcyjną ze względu na stopę przychodu, alternatywną formą lokowania oszczędności.

Ceną za wyższy zwrot z oszczędności jest relatywnie większe ryzyko inwestycji.

Szeroka gama tak instrumentów dostępnych na rynku, jak i pośredników finansowych, pozwala odpowiednio dobrać formę inwestycji do indywidualnych preferencji oszczędzającego.

Inwestowanie

4

Instrumenty finansowe – akcje

Akcja to udziałowy papier wartościowy, dokument świadczący o udziale jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej – emitenta.

Ze względu na sposób przenoszenia wyróżniamy: akcje na okaziciela, akcje imienne.

Akcja daje posiadaczowi (akcjonariuszowi) m.in. następujące prawa: prawo do dywidendy, prawo głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, prawo poboru, prawo do udziału w masie likwidacyjnej.

Inwestowanie

5

Instrumenty finansowe – obligacje (1)

Obligacja to dłużny papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (płacenia obligatariuszowi określonej sumy pieniędzy – zazwyczaj w określonych przedziałach czasu, oraz do wypłacenia pełnej kwoty pożyczki w terminie wykupu).

Inwestowanie

6

Instrumenty finansowe – obligacje (2)

Ze względu na oprocentowanie wyróżniamy: obligacje o stałym oprocentowaniu, obligacje o zmiennym oprocentowaniu, obligacje indeksowane, obligacje zerokuponowe.

Ze względu na emitenta wyróżniamy: obligacje skarbowe - emitentem jest Skarb Państwa, obligacje komunalne - emitentem są gminy lub związki gmin, obligacje przedsiębiorstw - emitentem są przedsiębiorstwa.

Inwestowanie

7

Instrumenty finansowe – derywaty (1)

Derywaty, inaczej prawa lub instrumenty pochodne, to papiery wartościowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentu bazowego (np. akcji).

Inwestowanie

8

Instrumenty finansowe – derywaty (2)

Derywaty dzielą się na:

opcje – instrument finansowy dający posiadaczowi prawo do zakupu lub sprzedaży innego instrumentu finansowego. Posiadanie opcji daje prawo, lecz nie stwarza zobowiązania, czyli posiadacz opcji może odstąpić od wykonania przysługującego mu prawa,

kontrakty terminowe (forward, futures) – umowa między dwoma stronami; jedna strona kontraktu zobowiązuje się do sprzedaży określonej liczby instrumentów finansowych w określonym czasie w przyszłości, na określonych warunkach; druga strona kontraktu akceptuje te warunki zobowiązując się do nabycia przedmiotu umowy,

kontrakty wymiany (swap) – kontrakt polegający na zamianie płatności przez dwie strony kontraktu w ustalonych terminach.

Inwestowanie

9

Instrumenty finansowe – prawa do akcji

Prawo do akcji to papier wartościowy, który daje uprawnienie do otrzymania akcji nowej emisji spółki publicznej. Uprawnienie to powstaje z chwilą przydziału tych akcji i wygasa z chwilą zarejestrowania akcji w depozycie papierów wartościowych lub z dniem uprawomocnienia się odmownego postanowienia sądu rejestrowego (do emisji wtedy nie dochodzi).

Inwestowanie

10

Instrumenty finansowe – kwit depozytowy

Kwit depozytowy to papier wartościowy wystawiony na podstawie złożonych do depozytu akcji. Wystawcą może być instytucja finansowa z siedzibą na terytorium RP, państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do OECD.

Kwit depozytowy może być przedmiotem publicznego obrotu poza terytorium RP w związku z akcjami dopuszczonymi do publicznego obrotu w RP.

Kwit depozytowy może być przedmiotem publicznego obrotu na terytorium RP w związku z akcjami wyemitowanymi poza tym terytorium.

Inwestowanie

11

Pośrednicy finansowi – podmioty prowadzące działalność maklerską

Podmioty prowadzące działalność maklerską (banki lub domy maklerskie) m.in. prowadzą rachunki papierów wartościowych oraz pośredniczą w nabywaniu lub zbywaniu papierów wartościowych na rynkach regulowanych.

Zakres czynności maklerskich to m.in.:

oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym,

nabywanie lub zbywanie papierów wartościowych na cudzy rachunek,

zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie,

doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi,

prowadzenie rachunków papierów wartościowych.

Inwestowanie

12

Pośrednicy finansowi – fundusze inwestycyjne

Fundusze inwestycyjne są to instytucje wspólnego lokowania środków pieniężnych inwestorów indywidualnych w papiery wartościowe.Wspólne lokowanie oznacza, iż środki pieniężne każdego inwestora indywidualnego inwestowane są w taki sam portfel papierów wartościowych. Zyski lub straty dzielone są solidarnie, proporcjonalnie do udziałów pomiędzy uczestników funduszu.

Efekt kumulacji środków pieniężnych pozwala na inwestycje w portfel papierów wartościowych niedostępny dla każdego z uczestników z osobna.

Inwestowanie

13

Inwestowanie pośrednie (1)

Inwestorzy, którzy nie mają niezbędnej wiedzy, doświadczenia lub czasu na śledzenie procesów rynkowych, a chcieliby ulokować środki na rynku kapitałowym, mogą skorzystać z wyspecjalizowanych pośredników finansowych:

firm zarządzających aktywami – na podstawie umowy i zgodnie z ustaloną strategią podmioty prowadzące działalność maklerską mogą zarządzać środkami inwestora,

Inwestowanie

14

Inwestowanie pośrednie (2)

otwartych funduszy inwestycyjnych – powierzając środki funduszowi inwestor nabywa jednostki uczestnictwa, które może odsprzedać funduszowi,

lub

zamkniętych funduszy inwestycyjnych – powierzając środki funduszowi inwestor nabywa certyfikaty inwestycyjne, które może sprzedać na giełdzie lub rynku pozagiełdowym.

funduszy inwestycyjnych, w szczególności z

Inwestowanie

15

Inwestowanie bezpośrednie

Bezpośrednie inwestowanie na rynku kapitałowym wymaga pośrednictwa podmiotu prowadzącego działalność maklerską oraz założenia rachunku inwestycyjnego.

Zlecenia zawarcia transakcji można złożyć osobiście u pośrednika, przez telefon lub przez internet.

Złożone zlecenia pośrednik przekazuje na rynek, na którym obraca się danymi papierami wartościowymi.

Inwestowanie bezpośrednie wymaga wiedzy o sposobie funkcjonowania rynku oraz czasu do stałego śledzenia zachowań rynku.

Nie wszystkie instrumenty finansowe dostępne są dla inwestorów indywidualnych.

Inwestowanie

16

Inwestowanie bezpośrednie – pomocne narzędzia (1)

Analiza fundamentalna to badanie, w którym przy podejmowaniu decyzji o inwestycji dokonuje się wyboru i oceny spółki na podstawie informacji mających charakter ekonomiczny.

Na analizę fundamentalną składają się następujące etapy:

• analiza makroekonomiczna,

• analiza sektorowa,

• analiza sytuacyjna spółki,

• analiza finansowa spółki,

• wycena.

Inwestowanie

17

Inwestowanie bezpośrednie – pomocne narzędzia (2)

Analiza techniczna służy do określenia prawdopodobieństwa zmiany kursów na podstawie ich zmiany z przeszłości, czyli na podstawie danych historycznych.

W analizie technicznej wykorzystuje się przede wszystkim:

• zmiany kursów,

• zmiany wolumenu obrotu,

• wskaźniki techniczne.

Inwestowanie

18

Wartość pieniądza w czasie

Wartość pieniądza w czasie ulega zmianie zgodnie z zasadą, że jednostka pieniądza dzisiaj jest więcej warta niż ta sama jednostka w przyszłości.

Można wyróżnić trzy przyczyny tego stanu rzeczy:

• koszt utraconych możliwości,

• ryzyko,

• inflacja.

Inwestowanie

19

Wartość pieniądza w czasie – dyskontowanie

Wartość bieżąca (PV – present value) obliczana jest wg wzoru:

PV = FVn / (1+ K)n

  gdzie: FVn – wartość przyszła w n-tym okresie

PV – wartość bieżącaK – stopa dyskontan – liczba okresów

Wartość przyszła (FV – future value) obliczana jest wg wzoru:

FVn = PV (1+ K)n 

gdzie: FVn – wartość przyszła inwestycji w n-tym okresie

PV – wartość bieżąca inwestycjiK – stopa zwrotun – liczba okresów

Inwestowanie

20

Zastosowanie – PV (1)

Rodzice postanowili sfinansować Ci studia w Rioja – malowniczym regionie Hiszpanii. Pozostawili jednak do wyboru dwie opcje:

z dniem 1 stycznia wypłacą jednorazowo sumę 5000€,

wypłacą 6000€, ale w 4 ratach płatnych na koniec każdego roku.

Na którą opcję się zdecydujesz wiedząc, że stopa dyskontowa równa się stopie procentowej i wynosi 10%?

Inwestowanie

21

Zastosowanie – PV (2)

PVC = PV1 + PV2 + PV3 + PV4

PV1 = 1500/(1+0,1)1 = 1363,64

PV2 = 1500 /(1+0,1)2 = 1239,67

PV3 = 1500 /(1+0,1)3 = 1126,97

PV4 = 1500 /(1+0,1)4 = 1024,52

PVC = 4754,8 < 5000

Opcja 1 jest bardziej korzystna.

Inwestowanie

22

Zastosowanie – FV (1)

Rodzicom nie udało się Cię podpuścić i masz w ręku 5000€. Dzięki niniejszemu wykładowi wiesz już, że skarpeta nie jest dobrym miejscem na trzymanie oszczędności. Decydujesz się ulokować je w banku, zaproponowano Ci jednak aż trzy lokaty różniące się wysokością odsetek oraz sposobem ich naliczania. Bank oferuje stałe oprocentowanie lokat:

1. 1-miesięczne 12,25%

2. 3-miesięczne 13,25%

3. 12-miesięczne 14,25%

Która lokata będzie najbardziej efektywna, jeżeli zamierzasz zainwestować na 1 rok?

Inwestowanie

23

Zastosowanie – FV (2)

1. FV = 5000 (1 + 0,1225/12)12 = 5647,5

2. FV = 5000 (1 + 0,1325/4)4 = 5695,5

3. FV = 5000 (1 + 0,1425/1)1 = 5712,5

Najbardziej efektywna jest lokata 3, ponieważ przy tym samym okresie inwestowania daje najwyższą wartość końcową.

Inwestowanie