Integracja sensoryczna

Magorzata WrzesieIntegracja sensoryczna

Co to jest integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna to odbir, organizowanie, interpretowanie i przetwarzanie bodcw zmysowych napywajcych do ukadu nerwowego przez zmysy. Efektem integracji sensorycznej jest waciwa reakcja adaptacyjna, czyli adekwatne zachowanie w danej sytuacji.

W integracj sensoryczn zaangaowane S WSZYSTKIE ZMYSY CZOWIEKA:

- ukad przedsionkowy ( narzd rwnowagi)- ukad czucia gbokiego(propriocepcja),- ukad dotykowy, - zmys wzroku,- zmys suchu,- zmys wchu,- zmys smaku.

Jeeli ukady te poczwszy od okresu podowego, waciwie funkcjonuj i odbieraj informacje sensoryczne to rozwj psychofizyczny dziecka jest prawidowy.

Dlaczego integracja sensoryczna jest wana?Bez dobrej integracji sensorycznej wykonywanie codziennych czynnoci (reakcji adaptacyjnych) jak: jedzenie, chodzenie, ubieranie si, byby znacznie utrudnione czy wrcz niemoliwe. Dziki niej czowiek moe funkcjonowa w otaczajcym wiecie i realizowa z powodzeniem zadania, ktre ma do wykonania.

Funkcjonujemy optymalnie wwczas, gdy wszystkie ukady zmysowe dobrze ze sob wsppracuj. Jeli dziecko wykazuje zmniejszon zdolno np. w zakresie funkcji czuciowych lub przedsionkowych, to nie bdzie mogo na wejciu odbiera prawidowo informacji suchowych i wzrokowych, umoliwiajcych optymalne funkcjonowanie. Wwczas pojawiaj si deficyty w zakresie percepcji wzrokowej , suchowej.

Najintensywniej integracja sensoryczna rozwija si od urodzenia do koca okresu przedszkolnego. Stanowi baz dla sprawnego funkcjonowania np. percepcji wzrokowej, suchowej, koordynacji wzrokowo ruchowej, co z kolei warunkuje opanowanie czytania, pisania, liczenia i innych umiejtnoci gwarantujcych sukcesy w szkole.

Kiedy mona u dziecka podejrzewa deficyty integracji sensorycznej?

Nie u wszystkich dzieci przyczyn problemw w nauce , rozwoju lub zachowania jest zaburzona integracja sensoryczna. Deficyty w tym zakresie nie oznaczaj rwnie wystpowania zawsze rozlegych zaburze. Istnieje bowiem wiele stopni i rodzajw zaburze integracji sensorycznej.Mona jednak wyodrbni pewne objawy wskazujce na dysfunkcje integracji sensorycznej:

W przypadku nadwraliwoci dotykowej, wzrokowej, suchowej, mog wystpi nastpujce objawy:

- dziecko nie lubi by dotykane, przytulane,- dziecko unika okrelonych rodzajw ubra lub jedzenia,- dziecko boi si odrywania stp od podoa(wchodzenie na drabinki, podskoki - niepewno grawitacyjna),- dziecko unika placw zabaw , nie lubi karuzeli, hutawki,- dziecko bardzo nie lubi mycia twarzy , wosw, obcinania paznokci,- dziecko jest nadmiernie ruchliwe,- dziecko ma trudnoci z koncentracj uwagi,- Dziecko bywa impulsywne,- dziecko jest rozdranione w miejscach gonych lub jaskrawo owietlonych.

W przeciwiestwie do dziecka z nadwraliwoci, dziecko z obnion wraliwoci (podwraliwosci) na ruch, bodce dotykowe, wzrokowe, suchowe moe poszukiwa intensywnych wrae sensorycznych lub jest bierne.Mona wwczas obserwowa takie zachowania jak:- dziecko celowo uderza o przedmioty,- dziecko lubi nadmierne hutanie, krcenie si na karuzeli- dziecko intensywnie krci si wok wasnej osi,- dziecko moe ignorowa bl( czsto kaleczy si i nie czuje tego),- dziecko mocno naciska owkiem na papier,- dziecko czsto ma buzi pobrudzon jedzeniem

Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mog mie rwnie problemy z koordynacj zarwno w zakresie maej jak i duej motoryki. Wwczas mona zauway, e:

- dziecko ma kopot z opanowaniem nowych umiejtnoci ruchowych np.: jazda na rowerze, pywanie,- dziecko ma trudnoci z wykonywaniem czynnoci samoobsugowych: mycie si, jedzenie, ubieranie, zapinanie guzikw, wizanie sznurowade,- dziecko le funkcjonuje na lekcjach wychowania fizycznego, zwaszcza podczas gier zespoowych( trudnoci z apaniem i rzucaniem piki), - ruchy dziecka mog by niezgrabne, sztywne czsto si przewraca lub uderza o rne przedmioty stojce na jego drodze(gupi st, awka).

Take trudnoci w nauce s czsto wynikiem dysfunkcji integracji sensorycznej:

- dziecko ma trudnoci z przepisywaniem z tablicy,- dziecko ma brzydki charakter pisma,- dziecko czsto myli praw stron z lew,- dziecko ma kopoty z czytaniem, przestawia litery, myli litery podobne, przeskakuje linie,- dziecko nie potrafi si skoncentrowa,

Podsumowujc, niepowodzenia w nauce, zaburzone planowanie motoryczne, brak umiejtnoci pynnego czytania i pisania, nieprawidowy rozwj emocjonalny i spoeczny czsto maj swoje rdo w nieprawidowej integracji sensorycznej i braku integracji odruchw postawy. Warto pamita, e mona omwione wczeniej zaburzenia zdiagnozowa przy uyciu testw integracji sensorycznej, obserwacji klinicznej i skal rozwojowych. Diagnoz tak przeprowadzaj specjalici w PPP.

We wasnym zakresie nauczyciel oprcz wnikliwej obserwacji dziecka moe :

1.Przeprowadzi prosty test sprawnoci motoryki maej i duej, percepcji wzrokowej, suchowej.2.Prawidowo umiejscawia zeszyt, poprawi chwyt i pozycj w jakiej dziecko siedzi, dostosowa rozmiar awki i krzesa.3. Pozwoli dziecku pisa wiksze litery i stopniowo podwysza poziom trudnoci zmniejszajc ich rozmiar. 4. W razie potrzeby skierowa dziecko na diagnoz SI( PPP)

Kiedy dziecko powinno by badane pod ktem integracji sensorycznej?

Na badanie dziecko powinno by zgoszone wwczas, gdy rodzice, nauczyciele przedszkola, szkoy, pedagog, psycholog zauwa u niego wystpowanie wikszoci zachowa opisanych powyej.Badania integracji sensorycznej mona przeprowadzi w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Diagnoza obejmuje:- wywiad z rodzicem, w celu uzyskania informacji na temat rozwoju dziecka i jego zachowania w rnych sytuacjach ycia codziennego,- przeprowadzenie badania dziecka przy pomocy obserwacji klinicznej i testw( Poudniowo- Kalifornijskie testy integracji sensorycznej).Jeeli diagnoza wskazuje na zaburzenia integracji sensorycznej dziecko kierowane jest na terapi.

Dzikuj za uwag.