Instytut Systemów Przestrzennych i Katastralnych...

Instytut Systemów Przestrzennych i Katastralnych S.A.

ul. Dworcowa 56, 44-100 Gliwice

Zbiory danych przestrzennych

w jednostkach samorządu terytorialnego

– identyfikacja i oszacowanie zasobów,

wraz z przykładami i propozycjami ich strukturalizacji

dla potrzeb sporządzania metadanych

w zakresie tematu zagospodarowanie przestrzenne

opracowanie badawcze wykonane na zamówienie

Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej,

Departament Gospodarki Przestrzennej

Gliwice, grudzień 2011 roku

2

Zbiory danych przestrzennych w jednostkach samorządu terytorialnego – identyfikacja i oszacowanie zasobów...

I n s t y t u t S y s t e m ó w P r z e s t r z e n n y c h i K a t a s t r a l n y c h – Gliwice, grudzień 2011 roku

Opracowanie badawcze pn. „Zbiory danych przestrzennych w jednostkach samorządu terytorialnego –

identyfikacja i oszacowanie zasobów, wraz z przykładami i propozycjami ich strukturalizacji dla

potrzeb sporządzania metadanych w zakresie tematu zagospodarowanie przestrzenne” wykonane

zostało przez zespół Instytutu Systemów Przestrzennych i Katastralnych w Gliwicach w składzie:

dr inż. arch. Maciej Borsa – kierownik projektu

dr Leszek Litwin – ekspert wiodący w zakresie geoinformacji

Zespół badawczy: mgr Alina Litwiak,

inż. Elżbieta Duraj

Prezes Zarządu Instytutu: mgr inż. Andrzej Sambura

Gliwice, wrzesień – grudzień 2011 roku

3



Spis treści

Wstęp ......................................................................................................................... 5

Wprowadzenie .................................................................................................... 5

Cel opracowania ................................................................................................. 7

Metoda opracowania ......................................................................................... 10

Zbiory danych i metadane w procesie planowania .............................................. 14

Rola informacji w gospodarce przestrzennej .................................................... 14

Geoinformacja a system planowania ................................................................ 15

Europejski wymiar INSPIRE.............................................................................. 20

Zagospodarowanie przestrzenne w INSPIRE .................................................... 22 Interoperacyjność i harmonizacja ....................................................................... 27

Zagadnienia wdrożeniowe ................................................................................ 32

Wymogi techniczno-organizacyjne ..................................................................... 32 Korzyści i koszty ................................................................................................ 36 Działania pilotażowe .......................................................................................... 38

Wrota Mazowsza .................................................................................................... 38

UrbanSat ................................................................................................................. 40

Plan4All ................................................................................................................... 41

Pozostałe inicjatywy ............................................................................................... 42

Otoczenie prawne .................................................................................................... 43

Podstawowa terminologia ................................................................................. 43

Dane .................................................................................................................. 43 Bazy danych ...................................................................................................... 46 Rejestry i ewidencje ........................................................................................... 51 Zasoby danych .................................................................................................. 55 Metadane .......................................................................................................... 58

Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej ............................................. 60

Ewidencja zasobów ........................................................................................... 62

Publiczny dostęp do informacji.......................................................................... 64

Wpływ na system gospodarki przestrzennej ..................................................... 66

Rola samorządów terytorialnych ........................................................................ 71

4



Zbiory danych przestrzennych ............................................................................... 72

Systematyka zbiorów danych............................................................................ 72

Harmonizacja ..................................................................................................... 75

Metodologia przeprowadzonej kwerendy .......................................................... 78

Zasoby jednostek samorządu terytorialnego .................................................... 82

Przegląd wybranych przykładów ........................................................................ 85 Oszacowanie zasobów danych przestrzennych ................................................. 91

Przykłady zbiorów ................................................................................................... 93 Rejestry w jednostkach administracji ................................................................. 96

Przykłady rejestrów ................................................................................................ 98

Główne kierunki harmonizacji zbiorów ............................................................ 100

Profile metadanych ............................................................................................... 103

Metadane geoinformacyjne i katalogi metadanych ......................................... 103

Profile metadanych ......................................................................................... 106

Usługi danych przestrzennych ......................................................................... 109

Przegląd wybranych profili metadanych .......................................................... 111

Wzorce metadanych ....................................................................................... 117

Przykłady metadanych .................................................................................... 133

Przykład profilu INSPIRE ................................................................................. 133 Przykład „profilu mazowieckiego” ..................................................................... 140 Przykład profilu Plan4all .................................................................................. 149

Kierunki prac wdrożeniowych.......................................................................... 164

Słownik pojęć ........................................................................................................ 168

5



Wstęp

Wprowadzenie

Ustawa z 4 marca 2010 o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz.U. 76 z 2010 r.

poz. 489), stanowiąca transpozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr

2007/2/WE z 14 marca 2007 r. ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej

we Wspólnocie Europejskiej - lNSPIRE (Dz. Urz. UE L 108 z 25.04.2007) – nałożyła

na ministra właściwego ds. budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej

nowe obowiązki. Na przykład muszą zostać przygotowane i wdrożone czynności,

opisane w ustawie, a polegające na:

działaniach dla tworzenia, utrzymywania i rozwijania infrastruktury informacji

przestrzennej, obejmującej zbiory danych przestrzennych, które zgodnie z

zadaniami wynikającymi z przepisów o planowaniu przestrzennym są two-

rzone, aktualizowane i udostępniane przez organy administracji publicznej;

koordynacji tworzenia, aktualizacji i udostępniania zbiorów metadanych

infrastruktury informacji przestrzennej przez organy (głównie jednostki

samorządu terytorialnego) posiadających te dane, oraz prowadzeniu przez nie

rejestrów publicznych w tym zakresie, co obejmuje także koordynację

rozwiązań technicznych z tym związanych;

harmonizacji zbiorów danych dotyczących sfery swej odpowiedzialności,

poprzez działania o charakterze prawnym, technicznym i organizacyjnym,

mające na celu doprowadzenie do spójności zbiorów danych przestrzennych

pochodzących z różnych źródeł oraz ich przystosowanie do wspólnego i

łącznego wykorzystywania, w tym do wykorzystania danych referencyjnych

(obiektów topograficznych) w procesie sporządzania planów

zagospodarowania przestrzennego i innych podobnych dokumentów;

tworzeniu i przygotowaniu obsługi sieci usług danych przestrzennych

odnoszących się do zagospodarowania przestrzennego, rozumianego jako

6



zagospodarowanie terenu, w jego obecnym lub przyszłym wymiarze

funkcjonalnym, lub przeznaczeniu społeczno-gospodarczym terenu

(mieszkaniowym, przemysłowym, handlowym, rolniczym, leśnym,

wypoczynkowym), wynikającym z dokumentów planistycznych; usługi te

polegać mają na wyszukiwaniu, przeglądaniu, pobieraniu i przekształcaniu

informacji przestrzennych z zakresu kompetencji ministra właściwego ds.

gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, określonych w ustawie.

Kluczowe dla realizacji tych zadań jest wyodrębnienie zasobów danych, które będą

podlegać ustawie oraz opracowanie dla nich metadanych, czyli informacji o tych

zasobach, dostępnych w organach administracji publicznej. Podjęcie tych zadań nie

jest łatwe, bo w dużym zakresie dotyczy działań w sferze wiedzy i technologii, z

którymi specjaliści ze sfery gospodarki przestrzennej nie mieli dotąd tak ścisłego

związku. Działanie te nie tyle bowiem dotyczą samej problematyki ładu

przestrzennego, co instrumentów implementacyjnych i obiegu informacji w systemie

zarządzania przestrzenią. Mają więc znaczenie instrumentalne.

Termin realizacji niektórych z zadań określonych w ustawie jest ściśle określony.

Wdrożenie podstaw systemu infrastruktury informacji przestrzennej w sferze

planowania przestrzennego, polegające na dostępności metadanych, musi nastąpić

w terminie do 3 grudnia 2013 roku. Nie należy sugerować się tym, że w Polsce we

wszystkich działach administracji zobowiązania wynikające z nowej „filozofii”

podejścia do danych przestrzennych wypełniane są dość opieszale. Zagrożone jest

to bowiem skierowaniem przez Komisję Europejską do Trybunału Sprawiedliwości

sprawy przeciwko krajowi ociągającemu się z wypełnianiem zobowiązań kraju

członkowskiego Unii Europejskiej.

Należy zaznaczyć, że pełniąc rolę organu wiodącego w zakresie tematu

infrastruktury informacji przestrzennej zagospodarowanie przestrzenne, Minister

Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej ma za zadanie przede wszystkim

koordynować prace, podejmowane przez samorządy terytorialne. Koordynacja ta

polega głównie na określaniu standardów organizacyjnych i technicznych, co samo w

sobie nie jest zasadniczym kosztem wdrożenia.

Większość kosztów faktycznego wdrożenia infrastruktury poniosą samorządy.

Tak więc Minister decydując o ogromnych wydatkach sam ich nie ponosi, co wcale

7



nie stawia go w sytuacji komfortowej – konieczność godzenia sprzecznych czasem

interesów oraz zróżnicowane naciski w sprawie przyjmowanych rozwiązań i ich

terminarza – mogą znacznie komplikować prace wdrożeniowe i wymagają wysokich

kompetencji merytorycznych ze strony jednostek organizacyjnych ministerstwa.

Opracowanie niniejsze ma pomóc w sprawnej implementacji infrastruktury informacji

przestrzennej w dziale administracji gospodarka przestrzenna, m.in. poprzez

zebranie i analizę dorobku w tej dziedzinie, jaki zdobyły polskie organa administracji

publicznej, zwłaszcza jednostki samorządu terytorialnego.

Cel opracowania

Wdrażanie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej stanowi dla ministra

właściwego ds. gospodarki przestrzennej całkiem nowe wyzwanie, różniące się od

dotychczasowych zadań. Koordynacja ogromnego i kosztownego przedsięwzięcia,

nadzór nad wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań technicznych, czy organizacja

masowych szkoleń w zupełnie nowej i niemal pozbawionej praktycznych

doświadczeń dziedzinie – wymagają dużego wysiłku organizacyjnego,

dalekowzroczności, rozwagi oraz starannie przygotowanych i

skoordynowanych działań.

Zadanie jest tym bardziej złożone, że zbiega się w czasie z próbami reformy

planowania przestrzennego, wynikającymi z krytyki funkcjonujących rozwiązań z

racji niedostosowania obowiązujących przepisów i praktyki (metod) zarządzania

przestrzenią do warunków i wymogów współczesności.

Komplikacje postawionego zadania wynikają też z kontekstu europejskiego –

inicjatywa INSPIRE, z której wyrasta polska ustawa o infrastrukturze informacji

przestrzennej nie jest programem zamkniętym czy wręcz nawet w pełni „gotowym do

użycia”. W czasie implementacji uzupełniana jest o na bieżąco tworzone zasady,

które często odbiegają w pewnym stopniu od tego, co pierwotnie zakładano.

Działania wdrożeniowe prowadzone są więc w stanie wysokiej niepewności

i ryzyka, niemniej nie podjęcie ich zagrożone jest dość poważnymi sankcjami.

8



Zdecydowana większość kosztów wdrożenia ustawy poniosą władze szczebla

lokalnego i częściowo regionalnego. Mimo dofinansowania ze środków europejskich

środki własne i wysiłek organizacyjny przeznaczony na wdrożenie przekracza te,

które zwyczajowo przeznaczane były tam na działania w sferze gospodarki

przestrzennej. Stąd też ogromna odpowiedzialność ministra wobec samorządów,

które z pewnością uważnie śledzić będą podejmowane działania organizacyjne,

starając się ze swej strony również o wysoką racjonalizację własnych wysiłków i

wydatków.

Odpowiedzialność ta dotyczy każdego z etapów wdrażania infrastruktury informacji

przestrzennej. Zadaniem niniejszego opracowania jest wskazanie pola koniecznych

rozwiązań i związanych z nimi decyzji w zakresie identyfikacji zbiorów danych

przestrzennych podlegających działaniom przewidzianym w ustawie IIP1). W tym celu

opracowanie podsumowuje dokonaną inwentaryzację zasobów danych

przestrzennych w jednostkach samorządu terytorialnego poziomu lokalnego, a

następnie podaje propozycje ich systematyzacji i strukturalizacji, posiłkując się

przykładami sporządzania obowiązkowych metadanych dla wybranych przykładów.

Istotnie bowiem poziom nakładów, czy generalnie zakres obowiązków organów

administracji zależy w głównej mierze od określenia zadania – co ma podlegać

przepisom ustawy? Czyli innymi słowy: jakie dane i usługi z zakresu kompetencji

ministra właściwego ds. gospodarki przestrzennej powinny być włączone do

infrastruktury informacji przestrzennej. Ustawa określa warunki, które powinny

spełniać zbiory danych przestrzennych – mówi ona, że są to dane które:

A - odnoszą się do terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub są z nim powiązane;

B - występują w postaci elektronicznej;

C - utrzymywane są przez organ administracji lub w jego imieniu, i które zgodnie z

jego zadaniami publicznymi są tworzone, aktualizowane i udostępniane, albo też

są utrzymywane przez osobę trzecią, której umożliwiono włączenie się do

infrastruktury;

D - należą co najmniej do jednego z tematów danych przestrzennych, określonych

w załączniku do ustawy.

1 ) infrastruktury informacji przestrzennej

9



Wszystkie zbiory, które poddano w niniejszej analizie spełniają kryterium A i C.

Pierwsze wynika z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym, a drugie w tym wypadku związane jest z samą metodą badania –

badano tylko zasoby organów administracji. Ale nie oznacza to pominięcia jakichś

istotnych zbiorów danych w takiej metodzie, gdyż rola organów administracji jest

absolutnie wiodąca w analizowanym temacie danych przestrzennych, co wynika

wprost z wielu przepisów i co można uznać za oczywiste. Przedmiotem rozważań w

dalszych częściach opracowania są zatem kwestie związane ze spełnianiem lub nie

spełnianiem kryterium B i D.

W prowadzonych badaniach ale też w konkluzjach niniejszego opracowania

założono istotną rolę samorządów terytorialnych poziomu lokalnego we wdrażaniu

infrastruktury informacji przestrzennej. Zgodnie z nową ustawą, ale też zgodnie z

dobrą praktyką zarządzania w ogóle, wdrażanie ustawy należy oprzeć o szerokie

współdziałanie, zarówno z innymi sektorami, jak i z władzami niższych szczebli oraz

podmiotami badawczymi i planistycznymi. Jest to tym bardziej istotne, że w Polsce

zgromadzono bardzo wiele doświadczeń z wdrażania infrastruktury informacji

przestrzennej, szczególnie w organach administracji publicznej szczebla lokalnego –

gminach i powiatach.

Nie można tego dorobku pomijać, lub działać wbrew trendom obserwowanym na

szczeblu lokalnym. W ciągu ostatniego dziesięciolecia zdobyto tam dużym nakładem

ogromną wiedzę, której umiejętne wykorzystanie może przyczynić się do

sprawniejszego i efektywniejszego ekonomicznie działania w skali całego kraju.

Także aspiracje władz samorządowych i podejmowane przez nie działania nie

powinny być niezauważone w ocenie tego, co (jakie zbiory) spełnia kryteria

ustawowe.

Działaniom wdrożeniowym w skali kraju powinno towarzyszyć tworzenie

odpowiednich struktur organizacyjnych. Po pierwsze ułatwia to zadania

wdrożeniowe, a po drugie zapewnia im trwałość. Zadania ustawy nie są bowiem

okazjonalne (efemeryczne), a wejdą na stałe do struktury zadań odpowiedzialnego

ministerstwa i wymagać będą odpowiedniej, sprawnej i kompetentnej organizacji.

10



Metoda opracowania

Opracowanie wykonano na podstawie umowy zawartej pomiędzy Ministrem

Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej a Instytutem Systemów

Przestrzennych i Katastralnych w lutym 2011 roku, na wykonanie opracowania

badawczego pt. „Zmiany metod planowania i potencjalne pola nowych działań w

dziale administracji rządowej – budownictwo, gospodarka przestrzenna i

mieszkaniowa, w zakresie gospodarki przestrzennej, wynikające z wdrażania ustawy

o infrastrukturze informacji przestrzennej oraz innych pokrewnych przepisów”.

Uwaga opracowania i jego wniosków końcowych miała zgodnie z umową

koncentrować się na tych elementach tematu, za których realizację odpowiada

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Prace badawczo-wdrożeniowe objęte umową obejmowały:

1. Opracowanie arkusza kwerendy (ankiety) nt. zbiorów danych przestrzennych w

jednostkach samorządu terytorialnego pod kątem wymogów INSPIRE i zasad

„dobrych praktyk” (w wariancie rozszerzającym, do celów porównawczych).

2. Wybór 6-10 jednostek samorządu terytorialnego (przede wszystkim gmin, ale dla

porównań również powiatu/ów), spośród tych w których w ramach innych prac

ISPiK przeprowadzono już audyt zbiorów danych przestrzennych; ustalenie

specyfiki każdej propozycji i opis różnic w podejściu do analizowanych zbiorów

danych.

3. Wypełnienie arkuszy kwerendy dla poszczególnych gmin, na podstawie

wcześniej przeprowadzonego audytu, z ewentualnymi uzupełnieniami

inwentaryzacji w zakresie specyfiki badania.

4. Wstępna redakcja wniosków dotyczących charakterystyki i systematyki zbiorów

danych przestrzennych oraz oszacowania ich ilości.

5. Zestawienie różnych wariantów profilu metadanych (INSPIRE, „wrota

Mazowsza”, Plan4all) z odwołaniem do normy ISO19115 (zbiór deskryptorów)

11



oraz prac koordynacyjnych nad metadanymi, prowadzonymi przez Głównego

Geodetę Kraju i Państwowy Instytut Geologiczny.

6. Przedstawienie Zamawiającemu i wybór 2 wariantowych propozycji profilu

metadanych (o mniejszej i większej liczbie deskryptorów) do dalszych prac

badawczych.

7. Opracowanie wzorcowych metadanych w dwóch wariantach (wskazanych w

punkcie 6) dla wybranych jednostek samorządu terytorialnego (wybranych w

punkcie 2).

8. Sformułowanie roboczej wersji raportu podsumowującego prace nad

metadanymi, zawierającego sugestie wyboru wariantu profilu metadanych oraz

rekomendacje dla procesu ich tworzenia; uzgodnienie treści Raportu z

Zamawiającym.

9. Sformułowanie redakcji przejściowej raportu podsumowującego z

uwzględnieniem uwag wniesionych przez Zamawiającego.

10. Przygotowanie prezentacji dotychczasowych prac i Raportu na portalu

internetowym, uzgodnionym z Zamawiającym (ew. jednocześnie na kilku

portalach).

11. Udział w dyskusji środowiskowej nt. metadanych dotyczących przyszłego

zagospodarowania przestrzennego: prezentacja prac, moderacja dyskusji,

zebranie uwag.

12. Sporządzenie Raportu końcowego z prac badawczych, obejmującego:

zalecenia dla procesu tworzenia rejestrów publicznych dotyczących

przyszłego zagospodarowania przestrzennego, także w formule

geoinformacyjnej „bounding box” – zasięgi przestrzenne dostępne poprzez

wywołanie usługi podglądu danych WMS;

opis wzorcowych metadanych z przykładami;

opis ogólnych zasad walidacji metadanych; kierunki prac nad dokumentem

XSD (XML schema);

12



sugestie dotyczące potencjalnych kierunków działania ministra właściwego ds.

gospodarki przestrzennej w zakresie metadanych;

wytyczne dla dalszych prac organizacyjno-legislacyjnych, w ramach działań

koordynacyjnych Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, w

zakresie tworzenia metadanych, przykładów „dobrych praktyk”, podręczników,

instrukcji i szkoleń w tym zakresie.

Pierwsza wersja opracowania miała roboczy charakter (punkt 9 powyżej) i służyła

przeprowadzeniu dyskusji środowiskowej, związanej z poruszanymi zagadnieniami.

Dyskusja ta odbyła się na przełomie listopada i grudnia 2011 roku pod hasłem:

„Krajowa strategia harmonizacji zbiorów i usług danych w zagospodarowaniu

przestrzennym”. Jej kluczowym elementem było seminarium pt. „Branżowy profil

metadanych w zagospodarowaniu przestrzennym – doświadczenia krajowe i

zagraniczne. Drogi harmonizacji zbiorów danych”. Wnioski z tego seminarium, jak i z

całej debaty, zostały uwzględnione w niniejszej, uaktualnionej wersji opracowania.

Końcową częścią opracowania jest propozycja działań w zakresie koordynacji

procesu tworzenia metadanych, w ramach wdrażania ustawy o infrastrukturze

informacji przestrzennej. Oparta jest ona o analizę różnych wariantów i o dyskusję

środowiskową, w powiązaniu z analizą uwarunkowań wynikających z prawa

wspólnotowego i krajowego. Uwaga opracowania i wniosków końcowych koncentruje

się na tych elementach, za których realizację odpowiada Minister Transportu,

Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Zaproponowane działania dotyczą także

ramowych rozwiązań organizacyjnych i ścieżki dojścia do niej, w tym pilotaży,

szkoleń, dyskusji publicznych i zaangażowania podmiotów zewnętrznych, w ramach

wdrażania Dyrektywy INSPIRE (IIP).

Praca była wykonywana zespołowo, a istotnym jej elementem było krytyczne

podsumowanie prac, prowadzonych w Instytucie Systemów Przestrzennych i

Katastralnych, polegających na audycie danych przestrzennych na potrzeby

opracowania metadanych w jednostkach samorządu terytorialnego. Prace takie

prowadzono od 2010 roku na zlecenie gmin, tworzących lokalne Systemy Informacji

Przestrzennej. Zebrany podczas tych prac materiał przeglądowy posłużył krytycznej

analizy ścieżek tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej w gminach i do

oszacowania potencjalnych potrzeb i możliwości w tym zakresie.

13



W dniu 15 listopada 2011 roku, zgodnie z postanowieniami zawartej umowy odbyło

się w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej spotkanie

robocze, na którym Wykonawca przedstawił Zamawiającemu wstępne tezy pracy i

na którym ustalono sposoby publicznego udostępnienia wersji roboczej opracowania

przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

W dniach 1-2 grudnia 2011 roku odbyło się w Warszawie seminarium „Branżowy

profil metadanych w zagospodarowaniu przestrzennym – doświadczenia

krajowe i zagraniczne; drogi harmonizacji zbiorów danych”, zorganizowane

przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, przy współpracy

Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkaniowej. Na tym seminarium

zaprezentowano wstępne wyniki badań objętych niniejszym opracowaniem i

poddano je profesjonalnej dyskusji, co było jednym z założeń metodologiczno-

organizacyjnych, przewidzianych w umowie. Jednocześnie seminarium dostarczyło

dodatkowych informacji dotyczących tematu badań, związanych z prowadzonymi

pracami wdrożeniowymi i pilotażowymi w różnych miejscach i gremiach. Wszystko to

uwzględniono w niniejszej wersji opracowania.

14



Zbiory danych i metadane w procesie planowania

Rola informacji w gospodarce przestrzennej

Przez wiele lat informacja traktowana była jako istotna składowa głównie wstępnej

fazy działań, związanych z planowaniem rozwoju. Na podstawie zbieranych

informacji (inwentaryzacja, kwerenda itp.) budowano zręby analityczne i koncepcyjne

a następnie uszczegóławiano założenia kierunków rozwoju lub zagospodarowania

przestrzennego. Oczywiście istotna też była faza końcowa, gdy ustalenia poczynione

w ramach czynności planistycznych „podawano do publicznej informacji” i

upowszechniano. W takim modelu informacja była narzędziem procesu

planistycznego, stąd kwestie jej obiegu, były w zasadzie wewnętrzną sprawą

organizacyjną służb podejmujących działania planistyczne.

Obecnie rola informacji w procesie planowania rozwoju ewoluuje z tradycyjnego

ujęcia, gdzie była podstawą decyzji projektowych urbanisty, w kierunku ujęcia

procesowego, w którym stanowi jedną z najważniejszych składowych systemu

decyzyjnego – w którym istotne funkcje pełni monitoring przestrzenny, wspierając

realizację idei planowania zintegrowanego, ciągłego, czy też „kroczącego”. Ilość i

pochodzenie informacji stanowią jeden z istotnych wyznaczników zmian w procesie

planowania. Elementem działań w tym zakresie jest tworzenie infrastruktury

informacji przestrzennej.

System prawny, obejmujący m.in. planowanie przestrzenne, nie jest w stanie

zapewnić wysokiej jakości przestrzeni bez aktywnego udziału społeczeństwa.

Kluczowym czynnikiem przemian w tym zakresie jest powszechny dostęp do

informacji o przestrzeni. Informacje z zakresu polityki przestrzennej władz oraz

pochodzące ze stałego monitoringu przestrzeni powinny być udostępniane szerokiej

publiczności. Ułatwia to zrozumienie zagadnień przestrzennych, współudział w

decydowaniu o kierunkach rozwoju, ale przede wszystkim pozwala racjonalizować

własne decyzje przestrzenne. W ten sposób dostęp do rzetelnej informacji może stać

się w praktyce najskuteczniejszym z instrumentów polityki przestrzennej. Szczególną

15



rolę w rozwoju lokalnym mogą odegrać systemy geoinformacyjne, umożliwiające

bezpośredni dostęp do informacji przestrzennych za pośrednictwem internetu.

Należy spodziewać się, że w wyniku wdrażania nowych regulacji dotyczących

informacji przestrzennych zmieni się zarówno:

a. otoczenie procesu planowania przestrzeni (dane referencyjne a nie mapy),

b. sposób zapisu (w wyższym stopniu standaryzowane, z ograniczeniem do

symboli dopuszczonych przez technikę GIS),

c. sposób dokumentacji (dominacja zapisu elektronicznego, nadzór Ministra w

zakresie metadanych),

d. a ponadto musi zostać zapewniona spójność i technologiczne powiązanie z

innymi tematami (dziedzinami) w ramach zasady interoperacyjności krajowego

systemu informacji o terenie.

Wszystko to przynieść ma, poza trudem włożonym w przygotowanie i wdrożenie –

racjonalizację oraz zwiększenie efektywności prowadzenia polityki rozwoju

przestrzennego w Polsce oraz dostępu obywateli do informacji z nią związanych.

Geoinformacja a system planowania

Upowszechnienie geoinformacji i wprowadzenie wymogów infrastruktur informacji

przestrzennej do procedur planowania przestrzennego spowodować może

uporządkowanie i racjonalizację systemu, m.in. poprzez jaśniejsze precyzowanie

zadań i procedur. Podstawowe zmiany sprowadzać się będą najprawdopodobniej do

następujących punktów:

1. Nowosporządzane dokumenty planistyczne (plany) będą oparte o zupełnie

nowy typ danych referencyjnych, oczywiste będzie więc ich sporządzanie przy

użyciu technologii GIS, z użyciem dostępnych danych referencyjnych.

2. Nastąpi stopniowe wydzielenie części analitycznej procedur planistycznych w

formie stałego monitoringu stanu przestrzeni; dostawcy danych do tego

16



monitoringu będą zdywersyfikowani, dostęp do informacji przestrzennej będzie

szybszy i tańszy.

3. Planistyczne dokumenty stanowiące zawierać będą odwołania do informacji i

ustaleń pochodzących ze zdywersyfikowanych źródeł; nastąpi wydzielenie

warstwy podstawowych informacji planistycznych, określających obecne i

przyszłe zagospodarowanie przestrzenne obszaru w sposób

zestandaryzowany.

4. W oparciu o tak zarysowany model zapisu nastąpi cyfryzacja „starych”

dokumentów planistycznych.

5. Nastąpi rozwój form dyskusji publicznej nad rozwiązaniami w zakresie

kształtowania przestrzeni, z użyciem Internetu. Będzie to miało również wpływ

na formułę procedury zatwierdzania dokumentów planistycznych, z preferencją

dla technologii cyfrowych.

6. Nastąpi racjonalizacja zapisu planistycznego w kierunku jego standaryzacji i

precyzji przestrzennej (dziedziczenia granic, ścisłych delimitacji,

nieskomplikowanej kategoryzacji). Wiele ustaleń zostanie współdzielonych z

innymi podmiotami, nastąpi zatem przejmowanie ich słownictwa, a własne

nazewnictwo ulegnie uproszczeniu, dla ułatwienia współdziałania i prezentacji w

sieci.

7. Symbole ulegną uproszczeniu, gdyż nie będzie konieczne jednoczesne

oglądanie zbyt wielu warstw tematycznych. Mogą pojawić się indywidualne

palety do specyficznych zobrazowań, które będą zastępować użytkownikowi

palety standardowe.

8. Sposób dokumentowania prac planistycznych będzie polegał na właściwym

opracowaniu metadanych do poszczególnych typów i faz wykonywania

dokumentów planistycznych.

9. Dostępne będą wszystkie przewidziane przez INSPIRE usługi danych

przestrzennych. Mogą pojawiać się propozycje nowych usług, wyszukujących

tereny o określonych cechach. Nie będą to jednak raczej aplikacje

przeznaczone dla szerokiej publiczności a dla specjalistów z zakresu

gospodarki przestrzennej i inwestorów.

17



10. Rozwiązania techniczne będą coraz częściej bazowały na dzierżawie danych i

oprogramowania poprzez odpowiednie usługi sieciowe.

Wprowadzenie nowego systemu dostępu do informacji przestrzennej będzie

prawdopodobnie mieć wpływ przede wszystkim na zawartość dokumentów

planistycznych. Rewolucją będzie już sam fakt wycofania mapy zasadniczej, jako

tradycyjnego „podkładu” dla opracowań planów zagospodarowania przestrzennego i

oparciu rysunku planów na graficznych danych referencyjnych (Topograficznej Bazy

Danych) dostępnych za pomocą Internetu. Wymusi to drastyczną zmianę warsztatu

planistycznego, nakazując wręcz, choć nie wprost, stosowanie cyfrowych narzędzi

przy sporządzaniu graficznych części dokumentów planistycznych. Inny sposób

pracy „planisty” nie będzie już możliwy, gdyż nie zapewni odpowiedniego poziomu

zgodności danych („pasowania” rysunku).

Osobnym problemem wymagającym rozwiązania jest kwestia standardu tworzenia

danych w procesie planowania. Wydaje się, że na tym tle powstało szereg opinii nie

w pełni uprawnionych i mylących. Oczywiście cały system jest w trakcie tworzenia i

trudno jest przewidzieć w jakim kierunku ostatecznie podąży. Ale w przypadku tak

zasadniczych zmian, jak te związane z wdrożeniem infrastruktury informacji

przestrzennej, daje zwykle o sobie znak inercja – opór przed zbyt głębokimi

zmianami. Dlatego nie wydaje się, aby system zapisu planów zagospodarowania

przestrzennego uległ jakiejś zasadniczej, rewolucyjnej przebudowie. Będzie trochę

bardziej usystematyzowany, ale w swej istocie nie będzie się wiele różnił od

obecnego.

Istotą INSPIRE jest budowa systemu paneuropejskiego dostępu do informacji

przestrzennej. Tak więc informacja na temat np. zagospodarowania przestrzennego

w Polsce musi być w sposób skuteczny dostępna dla każdego obywatela Unii

Europejskiej. Dlatego preferowane będą daleko idące uproszczenia w obligatoryjnej

strukturze opisu informacji przestrzennej. Dokumenty planistyczne nie są

standaryzowane w przekroju europejskim, a nawet filozofia ich funkcjonowania różni

się w zależności od kraju. Nie ma więc możliwości stworzenia jakiegoś

paneuropejskiego wzorca ujmującego całość problematyki zagospodarowania

przestrzennego. Zapisy nie mogą być też zbyt skomplikowane ze względu na język.

18



Można się zatem spodziewać, że zapis dokumentów planistycznych zostanie

podzielony na dwie warstwy: obligatoryjną, standaryzowaną w przekroju europejskim

i indywidualną, wypełniającą pozostałe zadania, wynikające z funkcji dokumentu w

systemie planowania przestrzennego danego kraju.

Część standaryzowana na poziomie europejskim zawierać będzie minimum

informacji, oparta będzie o uproszczoną ale przejrzystą klasyfikację i operującą

bardzo niewielką liczbą ściśle zdefiniowanych klas. Można powiedzieć, że

odzwierciedlać będzie niewiele więcej niż zapis Dyrektywy: przeznaczenie

mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe, rolnicze, leśne lub wypoczynkowe.

Oczywiście określony będzie zasięg przestrzenny (geograficzny) dokumentu

planistycznego. Reszta zapisu będzie wypełniać indywidualne wymogi przepisów

krajowych lub nawet regionalnych bądź lokalnych. Taki wariant wydaje się przede

wszystkim względnie prosty w realizacji, wypełnia wymogi INSPIRE, a ponadto

posada jeszcze kilka innych zalet.

Pierwszą z nich jest możliwość względnie łatwej cyfryzacji istniejących dokumentów

planistycznych w tym modelu. Trudność w tym względzie polega bowiem na tym, że

istniejące dokumenty mają na ogół postać rastrową. Tak były uchwalane i w związku

z tym ich cyfryzacja powoduje wątpliwości natury prawnej – czy to nadal jest ten sam

dokument, czy nadal posiada moc prawną. Dlatego w praktyce na ogół cyfryzacja

takich dokumentów polega na geograficznym (GISowskim) opisaniu jego zasięgu

(granic opracowania, obszaru obowiązywania), a następnie na „podpięciu” do takiego

obszaru zeskanowanego dokumentu w oryginalnej formie. Takie działanie nie

narusza bowiem istoty dokumentu i w sensie technicznym jest analogiczne do

wykonania jego kserokopii. Można więc sobie wyobrazić, że pełna cyfryzacja polegać

będzie do dołączenie do tego zestawu dodatkowej informacji orientacyjnej w postaci

obiektowej (GIS), mówiącej o ogólnym przeznaczeniu poszczególnych terenów:

mieszkaniowym, przemysłowym, handlowym, rolniczym, leśnym lub

wypoczynkowym. Liczba kategorii tej klasyfikacji byłaby zminimalizowana do

poziomu, który nie nastręczałby trudności wykonawczych.

Wydaje się, że przy dopracowaniu tej metody może ona wypełniać „misję” INSPIRE.

Istotą wartości dodanej INSPIRE w zakresie wyszukiwania informacji będzie bowiem

możliwość przeglądania usystematyzowanych podstawowych danych w przestrzeni

19



całej Europy. Ponadto nie należy zapominać, iż przeglądarki stosowane przez

użytkowników także będą coraz doskonalsze i będą potrafiły doszukać się informacji

w tekstach zapisów oraz kojarzyć dane z różnych źródeł. Zatem jakaś totalna

standaryzacja zapisu planów zagospodarowania przestrzennego nie będzie wcale

konieczna. To z kolei nie zamyka drogi próbom standaryzacji regionalnej lub lokalnej,

co jest znacznie bardziej uzasadnione i posiada nawet w Polsce przykłady bardzo

udanych implementacji (np. SIP powiatu wrocławskiego).

Podobne uwagi i konkluzje można sformułować w odniesieniu do metadanych. W

rozwiązaniach implementacyjnych mówi się o szerokim zakresie informacji zawartych

w metadanych. Już sam zakres informacji obowiązkowych o danych w INSPIRE

znacznie wykracza poza minimum określone normą ISO 19115. Norma ta w

zasadzie narzuca tylko podstawowy opis, sprowadzający się do 7-8 pól

informacyjnych. INSPIRE rozbudowuje to do 25 pól. Wszystko to komplikuje i

podwyższa koszty wdrożenia, nie dając gwarancji odpowiedniej skali efektów.

Wydaje się, że w tym zakresie należałoby pójść również ścieżką minimalistyczną i

nie rozbudowywać bezzasadnie zakresu (standardu / profilu) metadanych.

Przede wszystkim należy dokonać selekcji zbiorów danych, które miałyby zostać

objęte obowiązkiem sporządzania metadanych. Niniejsze opracowanie wskazuje,

jakie zbiory powinny być brane pod uwagę, posiłkując się m.in. praktyką organów

administracji szczebla lokalnego, na których ciąży obowiązek udostępniania tych

zasobów i sporządzania dla nich meta danych.

Kolejne zagadnienie to poziom informacji, dla którego meta dane mają być

sporządzane. To zagadnienie jest kluczowe – meta dane można sporządzać dla

czterech poziomów, a im niższy poziom tym wyższa liczebność dokumentów.

Opracowanie sugeruje wybór rozwiązania minimum, które mogłoby fakultatywnie być

rozwijane wraz z ewolucją systemu, bez ryzyka dezaktualizacji wyników prac

wykonanych w pierwszym etapie.

Dopiero trzeci problem to zawartość (tzw. „profil”) metatdanych. Im bardziej będą one

bowiem rozbudowane, tym trudniej będzie zachować ich wysoką jakość. Natomiast

prosty opis daje większą pewność zachowania wymogów jakościowych, a

skuteczność wyszukiwania zależeć może też od sposobów wyszukiwania, które z

pewnością będą się technologicznie rozwijać.

20



Europejski wymiar INSPIRE

Działania związane z wdrażaniem ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej

należy postrzegać na szerszym tle podobnych działań na poziomie

międzynarodowym. Polska ustawa jest bowiem trochę „wymuszoną” transpozycją

Dyrektywy europejskiej w sprawie ustanowienia infrastruktury informacji

przestrzennej we Wspólnocie, zwanej Dyrektywą INSPIRE. Ta z kolei jest próbą

„dogonienia” Stanów Zjednoczonych w dziedzinie wykorzystania w gospodarce

informacji związanych z lokalizacją różnorodnych zjawisk i procesów. Tak więc

działania w Polsce są składową pewnego szerszego i bardzo dynamicznego procesu

o skali globalnej, wynikającego z dostrzeżenia roli przestrzeni w rozwoju i

przemianach cywilizacyjnych. Proces ten polega na opracowaniu i zastosowaniu

zupełnie nowych narzędzi dla poznania występujących zależności przestrzennych i

wykorzystania tej wiedzy dla sterowania rozwojem.

W Europie budowę wspólnej infrastruktury informacji przestrzennej rozpoczęto od

przygotowania projektu dyrektywy – zwanej INSPIRE (Infrastructure for Spatial

Information in Europe). Określa ona „ogólne zasady mające na celu ustanowienie

infrastruktury informacji przestrzennej we Wspólnocie dla celów wspólnotowej polityki

środowiskowej, a także polityki lub działań, które mogą mieć bezpośredni lub

pośredni wpływ na środowisko”. Wraz z jej przyjęciem rozpoczęto budowę

infrastruktury danych przestrzennych na europejskim poziomie regionalnym. Według

dyrektywy, dane opracowane w ramach inicjatywy mają być udostępniane bezpłatnie

dla potrzeb administracji publicznej. Zobowiązuje też kraje członkowskie do budowy

geoportali oraz serwerów katalogowych (baz metadanych). Zawiera trzy aneksy

określające zakres tematyczny systemu infrastruktury oraz podaje harmonogram

jego wdrażania. Istotą projektu INSPIRE jest tworzenie zharmonizowanych baz

danych przestrzennych oraz uzgodnienie jednolitej metody wymiany danych

przestrzennych. Zgodnie z dyrektywą infrastruktura informacji przestrzennej we

Wspólnocie będzie oparta na infrastrukturach ustanowionych i działających

w państwach członkowskich. Jednak niezależnie od nich Joint Research Center

(JRC) opracowuje europejski geoportal, którego prototyp już działa (http://eu-

geoportal.jrc.it/).

http://eu-geoportal.jrc.it/

http://eu-geoportal.jrc.it/

21



INSPIRE opiera się na infrastrukturach informacji przestrzennej tworzonych i

utrzymywanych przez Kraje Członkowskie. Komponenty tych infrastruktur obejmują:

metadane,

dane przestrzenne opisane w załącznikach I, II, III dyrektywy,

usługi danych przestrzennych,

usługi i technologie sieciowe,

umowy dotyczące współdzielenia danych oraz usług, dostępu oraz

użytkowania,

mechanizmy, procesy i procedury koordynacji oraz monitorowania.

Zgromadzone w ramach infrastruktury dane będą pochodziły zasadniczo z krajowych

źródeł publicznych, nie wyklucza się jednak korzystania z innych źródeł. Portal

internetowy prowadzony na szczeblu wspólnotowym zapewni dostęp do krajowych

baz danych w wersji elektronicznej. Koordynacja zasobów danych na szczeblu

europejskim umożliwi wykrycie ewentualnych trudności i luk napotykanych przez

państwa członkowskie, stwarzając przez to szansę na wsparcie w rozwiązywaniu

tych problemów. Celem jest gromadzenie i koordynowanie danych przestrzennych

(geograficznych), przede wszystkim tych wymienionych przykładowo w załącznikach

I, II i III. Zasadą ma być zapewnienie interoperacyjności poszczególnych krajowych

systemów gromadzenia i przetwarzania tych danych.

Dane podlegające harmonizacji mają zostać wprowadzone do wspólnej sieci przez

państwa członkowskie; dzięki łatwemu dostępowi do nich, a także do różnorodnych

usług, będą one mogły posłużyć za techniczno-naukową podstawę do kształtowania

polityk w wielu różnych dziedzinach na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym

i lokalnym. Umożliwianie dostępu oraz łączenie informacji i wiedzy zgromadzonej w

różnych państwach i branżach umożliwi uniknięcie dublowania wysiłków oraz przede

wszystkim umożliwi uwzględnienie wymogów ekologicznych we wszystkich

politykach wspólnotowej.

Infrastruktury informacji przestrzennej w państwach członkowskich powinny być

zaprojektowane w taki sposób, aby:

22



zapewniać przechowywanie, udostępnianie oraz utrzymywanie danych

przestrzennych na odpowiednim szczeblu;

umożliwiać łączenie w jednolity sposób danych przestrzennych pochodzących

z różnych źródeł we Wspólnocie i wspólne korzystanie z nich przez wielu

użytkowników i wiele aplikacji;

umożliwiać wspólne korzystanie z danych przestrzennych zgromadzonych na

jednym szczeblu organów publicznych przez inne organy publiczne;

udostępniać dane przestrzenne na warunkach, które nie ograniczają

bezzasadnie ich szerokiego wykorzystywania;

ułatwiać wyszukiwanie dostępnych danych przestrzennych, ocenę ich

przydatności dla określonego celu oraz poznanie warunków dotyczących ich

wykorzystywania.

Infrastruktury danych przestrzennych Krajów Członkowskich muszą być

kompatybilne oraz dostosowane do użytkowania w kontekście Wspólnoty oraz

kontekście transgranicznym, Dyrektywa wymaga zatem, aby przyjęte zostały

wspólne przepisy implementacyjne (wykonawcze). Przepisy te są przyjmowane na

szczeblu europejskim, jako wiążące w całości, dzięki specjalnej procedurze, w której

uczestniczą reprezentanci Krajów Członkowskich i Parlamentu Europejskiego pod

przewodnictwem przedstawiciela Komisji Europejskiej. Przepisy implementacyjne

przygotowywane są przez służby prawne Komisji na podstawie dokumentów

technicznych przygotowanych przez ustanowione specjalnie zespoły, dla każdego z

głównych komponentów INSPIRE.

Zagospodarowanie przestrzenne w INSPIRE

Zagospodarowanie przestrzenne w dyrektywie INSPIRE rozumiane jest jako

„terytorium charakteryzowane ze względu na jego obecny lub przyszły wymiar

funkcjonalny lub przeznaczenie społeczno-gospodarcze (np. mieszkaniowe,

przemysłowe, handlowe, rolnicze, leśne, wypoczynkowe)”. Te definicję transponuje

ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej. W pracach przygotowujących

Dyrektywę posługiwano się dwoma głównymi definicjami zagospodarowania

przestrzennego - funkcjonalną oraz proceduralną. Pierwsza z nich definiuje

23



zagospodarowanie przestrzenne jako „opis terenu ze względu na jego przeznaczenie

społeczno-gospodarcze (rolnicze, mieszkalne itp.). Druga opisuje zagospodarowanie

przestrzenne jako sekwencję działań (operacji) dotyczących terenu,

przeprowadzonych przez ludzi, z zamiarem uzyskania produktów lub innych korzyści

spowodowanych wykorzystaniem zasobów terenu.

Każdy przepis dotyczący zagospodarowania terenu jest narzędziem służącym

planowaniu przestrzennemu na szczeblu regionalnym lub lokalnym.

Zagospodarowanie przestrzenne może być charakteryzowane jako proste

odwzorowanie istniejących funkcji, czyli jako obiektywny obraz stanu

zagospodarowania oraz funkcji jakiegoś terytorium, lecz może również być opisem

planów lub możliwości charakteryzujących sposób w jaki teren może być

wykorzystany - obecnie oraz w przyszłości.

Plany zagospodarowania przestrzennego w całej Europie regulują obecne oraz

przyszłe zagospodarowanie terenów. Plany zagospodarowanie przestrzennego

zwykle zawierają właściwe dla nich regulacje opisowe odnoszące sie do każdego

obszaru lub kategorii terenu lub też do konkretnych terenów. Plany

zagospodarowania przestrzennego są różne co do stopnia uszczegółowienia:

występować mogą plany zagospodarowania przestrzennego gmin, szczegółowe

plany dotyczące bloków (kwartałów) czy też mniejszych fragmentów terenów

miejskich.

W Polsce mamy do czynienia z kombinacją obu tych rozwiązań. Plany

zagospodarowanie przestrzennego bywają też zwykle sporządzane na szczeblu

regionalnym jako swego rodzaju plany generalne, dające wytyczne do

zagospodarowania gmin. Plany na poziomie bardziej szczegółowym mogą

obejmować obszary gęsto zaludnione lub obszary konkretnego zainteresowania ze

względów gospodarczych bądź też społecznych. Plany mogą określać stopień

wykorzystania terenu, procentowe pokrycie budynkami, przepisy określające

wysokość lub charakter zabudowy lub też przepisy dotyczące ich funkcji. Sytuacja w

tym względzie jest bardzo zróżnicowana w obrębie Unii Europejskiej, stąd trudności

w określeniu zakresu tematycznego i praktycznego sposobu uwzględnienia

zagadnień zagospodarowania przestrzennego w systemie infrastruktury informacji

przestrzennej. Jedno jest pewne – informacja o zagospodarowaniu przestrzennym,

24



niezależnie od możliwego do osiągnięcia stopnia jej szczegółowości, stanowi jedną z

najważniejszych informacji dla potencjalnych użytkowników tej infrastruktury.

Dane dotyczące planów zagospodarowania przestrzennego muszą być oparte na

prawodawstwie krajowym lub regionalnym czy też innego rodzaju przepisach

specyficznych w danym kraju, stąd rodzą się problemy nad ich harmonizacją na

poziomie europejskim. Dokumenty planistyczne mają często charakter dokumentów

prawnych, często funkcjonujących całymi dziesięcioleciami jako prawa kierujące

sposobem zagospodarowania terenu oraz wykorzystania nieruchomości.

W niektórych krajach obowiązujące plany bywają dla niektórych obszarów

przestarzałe, czasem opierają się na wycofanym już prawodawstwie. Zmienia się też

stosowana w procesie planowania metodologia i nomenklatura, co powoduje duże

zróżnicowanie sposobu zapisu i trudną porównywalność dokumentów nawet w

obrębie jednego kraju. Czasem obowiązujące plany zagospodarowania

przestrzennego mają po więcej niż 100 lat.

Kolejny problem to długość procesu sporządzania planów. Ze względu na procedurę

także plany proponowane lub znajdujące w trakcie procedury tworzenia lub na etapie

dyskusji publicznych lub sektorowych mogą mieć wysokie znaczenie dla procesów

rozwoju.

Powszechnie stosowanym sposobem uaktywnienia planów zagospodarowania

przestrzennego w wersji GIS jest udostępnianie ich wersji rastrowych. „Rasteryzacja”

powoduje wytworzenie „kopii" zawartości wizualnej, w ten sposób zamykając drogę

nieuprawnionym interpretacjom oficjalnych dokumentów i map. W zasadzie

najbardziej powszechna w Europie strategia polega na dostarczeniu w pierwszej

kolejności wersji rastrowych planów istniejących lub będących w trakcie

opracowywania, oraz długofalowym programem tworzenia wersji wektorowych dla

nowych dokumentów.

Jeśli chodzi o zagospodarowanie przestrzenne w ujęciu funkcjonalnym,

przeznaczenie społeczno-gospodarcze obszarów może być odwzorowywane

poprzez inwentaryzację w terenie, informacje z rejestrów lub też modelowanie przy

zastosowaniu wprowadzonych danych społeczno-gospodarczych w GIS. Prowadzi

się próby określania sposobu użytkowania na podstawie specjalistycznych analiz

25



zobrazowań lotniczych lub satelitarnych, ale ta technika jest jeszcze dość zawodna.

Zalecana klasyfikacja sposobu zagospodarowania przestrzennego opiera sie na

standardowej międzynarodowej klasyfikacji działalności gospodarczych ISIC

(International Standard Classification of All Economic Activities), przyjętej przez ONZ

(zaaprobowanej przez Komisje ds. Statystyki w roku 1989) oraz rekomendowanej do

używania na całym świecie. Klasyfikacja ta jest zintegrowana w takim sensie, że

zapewnia ona pełne zharmonizowanie z innymi głównymi klasyfikacjami

gospodarczymi: klasyfikacją produktów ICPC (Central Product Classification),

będącą fundamentem statystyki handlu zagranicznego, statystyki produkcji oraz

konsumpcji, statystyki energetycznej, itp. Klasyfikacja ISIC (Rev. 3) jest też w pełni

zgodna z systemem nomenklatury działalności we Wspólnocie Europejskiej EU

NACE Rev. 1 (Nomenclature des Activités de la Communauté Européenne) dla

pierwszych dwu poziomów. System ISIC składa się z czterech poziomów: 17

działów, 60 poddziałów, 159 grup oraz 292 klas. Działy poziomu pierwszego

charakteryzują główne rodzaje działalności gospodarczej.

W procesie wdrażania infrastruktury informacji przestrzennej w temacie

„zagospodarowanie przestrzenne” konieczne jest rozróżnienie pojęć „land cover” z

„land use”. Pierwsze z nich tłumaczone jest w polskiej ustawie o infrastrukturze

informacji przestrzennej jako „użytkowanie ziemi, rozumiane jako fizyczne i

biologiczne użytkowanie powierzchni ziemi, włączając w to powierzchnie naturalne i

sztuczne, obszary rolnicze, lasy, tereny podmokłe, akweny”. Drugie przetłumaczono

w formule „zagospodarowanie przestrzenne, rozumiane jako zagospodarowanie

terenu, w jego obecnym lub przyszłym wymiarze funkcjonalnym, lub przeznaczenie

społeczno-gospodarcze terenu, w tym mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe,

rolnicze, leśne, wypoczynkowe, wynikające z dokumentów planistycznych”.

Pomiędzy tymi pojęciami istnieje zatem zasadnicza różnica, polegająca na tym, że

pierwsze z nich dotyczy fizycznych, a zatem widocznych „gołym okiem” cech terenu,

drugie natomiast dotyczy znamion funkcjonalnych, które nie muszą być wprost

widoczne, a dla ich poznania konieczna jest szersza analiza.

W odniesieniu do tematu „zagospodarowanie przestrzenne” INSPIRE rozróżnia

„obecny” lub „przyszły” wymiar funkcjonalny. W praktyce są to dwa zupełnie

odmienne zagadnienia, kierujące się odmiennymi procedurami administracyjnymi i

możliwe do poznania przy użyciu całkowicie odmiennych metod i instrumentów.

26



O ile bowiem obecny kształt funkcjonalny możliwy jest do określenia na podstawie

obiektywnych analiz, to przyszły może być co najwyżej domniemany. W pierwszym

przypadku obok tradycyjnej inwentaryzacji powstają nowe technologicznie

instrumenty pozwalające na analizowanie zobrazowań fotograficznych lub

radarowych terenu i na ich podstawie określania sugestii klasyfikacji, które następnie

poddawane są procesowi walidacji (weryfikacji). W drugim wypadku wiele zależy od

sprawności samego systemu planowania przestrzennego i stosowanych w nim

narzędzi.

Występuje więc konieczność bardzo głębokich analiz pod kątem potrzeby korekt

przepisów dotyczących zawartości dokumentów planistycznych a być może wręcz

niektórych postanowień ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Wdrażanie infrastruktury informacji przestrzennej nie będzie więc w wypadku tematu

zagospodarowanie przestrzenne takie proste jak w innych tematach i wymagać

będzie wielu dodatkowych działań i decyzji.

Warto też podkreślić, że w stosowanych procedurach gospodarki przestrzennej

wykorzystuje się dość szeroko narzędzia prawne, które dyrektywa INSPIRE i ustawa

o infrastrukturze informacji przestrzennej umieszczają w zupełnie innym od

zagospodarowania przestrzennego temacie danych przestrzennych. Są to

mianowicie dane dotyczące aspektów prawnych użytkowania czy dostępu do terenu,

umieszczone przez INSPIRE w temacie: „gospodarowanie obszarem, strefy

ograniczone i regulacyjne oraz jednostki sprawozdawcze, rozumiane jako obszary

zarządzane, regulowane lub wykorzystywane do celów sprawozdawczych na

poziomie międzynarodowym, europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym;

obejmują również wysypiska śmieci, obszary o ograniczonym dostępie wokół ujęć

wody pitnej, strefy zagrożone przez azotany, uregulowane drogi wodne na morzach

lub wodach śródlądowych o dużej powierzchni, obszary przeznaczone pod

składowiska odpadów, strefy ograniczeń hałasu, obszary wymagające zezwolenia na

poszukiwania i wydobycie, obszary dorzeczy, odpowiednie jednostki sprawozdawcze

i obszary zarządzania strefą brzegową”. Jak widać większość z wymienionych na tej

liście zagadnień to typowe ustalenia dokumentów planistycznych. Wymienione są

one w załączniku 3 do ustawy w pozycji 11, dla której organem wiodącym jest

Główny Geodeta Kraju.

27



Interoperacyjność i harmonizacja

Poprzez interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych rozumiana jest

możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz współdziałania usług

danych przestrzennych, bez powtarzalnej interwencji manualnej, w taki sposób, aby

wynik był spójny, a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została

zwiększona. Aby uzyskać stan interoperacyjności dane muszą być

zharmonizowane, tzn. posiadać strukturę umożliwiającą ich łączenie i

współdziałanie. Wymóg interoperacyjności dotyczy nie tylko danych ale też usług

związanych z tymi danymi (przeszukiwania, pobierania itp.).

Zapisy dyrektywy INSPIRE na grunt polski przeniosła ustawa o infrastrukturze

informacji przestrzennej. Przeprowadzono w niej czytelny podział zadań pomiędzy

różne organizacje. Poprzez portal www.geoportal.gov.pl udostępnione zostały zbiory

odpowiadające wybranym tematom z grupy pierwszej (chodzi o tematy danych

przestrzennych z załącznika nr 1 Dyrektywy INSPIRE względnie ustawy o

infrastrukturze informacji przestrzennej), z których korzystać mogą zarówno organy

publiczne jak i użytkownicy prywatni. Inne przykłady wdrożeń wybranych organów

wiodących to demograficzny Bank Danych Regionalnych GUS oraz usługi mapowe

uruchomione przez Głównego Geologa Kraju dla zasobów normatywnych

(referencyjnych) innych niż geologiczne, udostępniane przez GUGiK.

Docelowo polska infrastruktura informacji przestrzennej będzie obejmowała

wszystkie szczeble administracji publicznej oraz będzie służyła wszystkim

użytkownikom informacji przestrzennej w kraju i we Wspólnocie. W ramach

infrastruktury mogą być realizowane inicjatywy tworzenia infrastruktur regionalnych,

lokalnych i tematycznych pod warunkiem zapewnienia ich interoperacyjności i

zgodności z przepisami wykonawczymi do dyrektywy INSPIRE i krajowej ustawy. A

zatem infrastruktura informacji przestrzennej w Polsce będzie miała charakter

interdyscyplinarny, międzyresortowy oraz wielopodmiotowy i wielotematyczny.

Podstawowym celem krajowej infrastruktury danych przestrzennych jest ułatwienie

dostępu do danych przestrzennych obywatelom danego kraju, jednostkom

28



administracji publicznej, firmom komercyjnym, wyższym uczelniom itd. Zadanie to

realizowane jest od strony technicznej poprzez zapewnienie dostępu do usług

geoinformacyjnych w sieci internet/intranet, a od strony organizacyjno-prawnej –

poprzez opracowanie odpowiednich zapisów prawnych, struktur organizacyjnych,

porozumień pomiędzy różnymi organizacjami.

Komisja Europejska wskazuje, iż w najbliższych latach należy zwrócić szczególną

uwagę na zgodność z wytycznymi dyrektywy serwisów informacji przestrzennej na

poziomie lokalnym. Jest to poważne wyzwanie dla administracji państwowej, gdyż to

właśnie na poziomie lokalnym (w gminach, powiatach i częściowo województwach)

koncentrują się działania implementacyjne, a rolą rządów jest ich koordynacja.

Istotne jest również zapewnienie mechanizmów służących stałemu wspieraniu

finansowemu tych działań oraz wdrażania opracowywania odpowiednich

standardów.

Za podstawowe przeszkody we wspólnym korzystaniu ze zbiorów i usług danych

przestrzennych przez różne organy publiczne uznać można:

ograniczenia prawne,

ograniczenia techniczne,

obawy przed nieuprawnionym dostępem i wykorzystaniem danych,

nieznaną lub niesatysfakcjonującą jakość danych przestrzennych,

poufność i wrażliwość danych,

ograniczenia wynikające z umów z właścicielami danych,

konieczność zabezpieczenia równości dostępu do danych,

prawa własności danych.

Jednym z głównych powodów budowy infrastruktury informacji przestrzennej jest

chęć ograniczenia wielokrotnego pozyskiwania tych samych danych geograficznych.

Zarówno systemy GIS opracowane dla potrzeb planowania przestrzennego, jak i dla

badań marketingowych potrzebują danych, w stosunku do których można

zlokalizować przedstawiane obiekty lub zjawiska. Zadanie to jest realizowane przez:

budowę baz danych referencyjnych dla poziomu lokalnego, regionalnego

i krajowego, które mogą być wykorzystywane przez wszystkich

29



zainteresowanych, co pozwala zachować spójność danych przestrzennych

pochodzących z różnych baz;

budowę baz metadanych (serwerów katalogowych) umożliwiających

sprawdzenie, jakie dane zostały lub będą pozyskane;

wprowadzenie unikalnych identyfikatorów dla obiektów geograficznych

umożliwiających integrację danych z różnych baz (są to zarówno bazy nazw

geograficznych, jak i identyfikatory nieruchomości).

Interoperacyjność ściśle wiąże się ze standaryzacją. W drugiej połowie lat 90.

popularna była koncepcja tworzenia systemów z wykorzystaniem hurtowni danych.

Polegała ona na importowaniu, konwersji i harmonizacji danych pochodzących

z różnych źródeł do jednej bazy danych. Obecnie, dzięki stosowaniu standardów

WMS i WFS związanych z dystrybucją danych przestrzennych w internecie, możliwe

jest rozwiązanie polegające na integrowaniu danych na poziomie klienta,

używającego map, niezależnie generowanych przez serwery WMS – z

wykorzystaniem np. przeglądarki internetowej. Należy zaznaczyć, że w tym

rozwiązaniu usługi WMS lub WFS integrują dane pochodzące z różnych źródeł,

jednak w żaden sposób nie gwarantują im spójności. Fizycznie infrastruktura

tworzona jest przez sieć internet/intranet i komputery udostępniające szeroki

wachlarz usług geoprzestrzennych. Dla ułatwienia korzystania z nich, istnieją

specjalne strony internetowe – „geoportale”, z których dostępna jest większość usług

w danym kraju. Geoportal jest rodzajem interfejsu użytkownika, który pozwala na

wyszukiwanie, przeglądanie, skopiowanie, zamówienie i nabywanie danych

przestrzennych. Dobry geoportal jest punktem startowym dla użytkownika

infrastruktury informacji przestrzennej.

Warunkiem interoperacyjności jest harmonizacja danych. Termin „harmonizacja”

oznacza doprowadzenie do zgodności, wzajemnego dopełniania się, zgodnego

współdziałania. Harmonizacja danych przestrzennych zapewnia dostęp oraz

umożliwia łączenie danych przestrzennych w sposób spójny z innymi danymi,

korzystając z usług sieciowych oraz stosując wspólne specyfikacje danych.

Harmonizacja jest więc warunkiem interoperacyjności.

30



Harmonizację można przeprowadzić na różne sposoby, uzyskując różne rezultaty.

Należy poszukiwać harmonizacji optymalnej, która równoważy osiągnięte efekty z

poniesionymi nakładami. Zbyt prosty model harmonizacji przynieść może zbyt mało

korzyści i tym samym nie spełnić oczekiwań, harmonizacja zbyt złożona może być

trudna w realizacji, kosztowna i przynieść istotne korzyści tylko nielicznym

użytkownikom.

Zadaniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej jest podjęcie

działań w zakresie organizowania, koordynowania i monitorowania procesu

harmonizacji zbiorów z zakresu tematycznego gospodarki przestrzennej. Zadanie to

wynika z art. 20 ust. 1 ustawy oraz stosowanych w tej kwestii wprost w krajach Unii

Europejskiej Rozporządzeń Komisji. Harmonizacja powinna być procesem dobrze

zaplanowanym i przeprowadzonym. Planując ją należy przede wszystkim:

1. opracować założenia harmonizacji, wynikające z uwarunkowań prawnych,

organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych;

2. dokonać inwentaryzacji istniejących zasobów danych, opracować dla nich

metadane i schematy aplikacyjne;

3. stworzyć koncepcję (opis) stanu docelowego, projektowanego, z ewentualną

możliwości jego dalszej rozbudowy bądź etapowania – w oparciu o schematy

aplikacyjne, standardy i „architekturę” (rozwiązania techniczne);

4. przygotować realizację koncepcji poprzez analizy wykonalności, opracowanie

metodyki, specyfikację środków technicznych, sposobu organizacji i zasad

finansowania;

5. zrealizować koncepcję poprzez wybór, pozyskanie i integrację danych, konwersję

ich formatów, transformację numeryczną i semantyczną.

Harmonizacja dotyczy baz (zasobów) danych przestrzennych ale również sposobów

zarządzania tymi bazami. Celem harmonizacji jest doprowadzenie do

interoperacyjności (współdziałania) baz danych przestrzennych. W odniesieniu do

zbiorów danych harmonizację osiąga się poprzez wdrożenie jednolitych schematów

aplikacyjnych dla określonej grupy danych (w przypadku INSPIRE: grupy

tematycznej – np. „zagospodarowanie przestrzenne”).

31



Schemat aplikacyjny jest to kompletny i precyzyjny model danych

wykorzystywanych przez jedną lub więcej aplikacji (programów). Zawiera dokładny

opis typów obiektów (klas) używanych przez aplikację, w tym typów obiektów

przestrzennych, oraz powiązań pomiędzy nimi. Często schemat aplikacyjny zawiera

również wymagania dotyczące jakości danych przetwarzanych lub gromadzonych

przez aplikację, aczkolwiek elementy jakościowe danych w schematach

aplikacyjnych nie są obligatoryjne. W schemacie aplikacyjnym definiuje się także

systemy odniesienia wykorzystywane do reprezentowania położenia obiektów

(bezpośrednio lub poprzez referencję).

Należy podkreślić, że każda aplikacja operująca na danych geograficznych posiada

schemat aplikacyjny, przy czym jeden i ten sam schemat może być stosowany w

wielu aplikacjach. Dowolny schemat aplikacyjny zawiera wybrane części schematów

podstawowych opisanych w poszczególnych normach PN-EN-ISO z rodziny 19100.

Twórcy schematów aplikacyjnych mogą rozszerzać lub ograniczać typy danych

zdefiniowane w schematach bazowych tworząc typy danych odpowiednie do

dziedziny danej aplikacji. W celu zapewnienia zgodności z normami z rodziny 19100

dokonywane zmiany powinny być realizowane zgodnie z regułami podanymi w

normie ISO 19109.

Schemat aplikacyjny może być zdefiniowany w sposób bezpośredni przy użyciu

dowolnego języka schematów pojęciowych, lub pośrednio - poprzez wewnętrzną

strukturę programu komputerowego. Schemat aplikacyjny zgodny z normami ISO z

rodziny 19100 powinien być jednak zapisany w formalnym języku schematów

pojęciowych, co pozwala zautomatyzować przetwarzanie zbiorów danych

geograficznych, np. kodowanie, transfer, wyszukiwanie i aktualizowanie danych.

Uniwersalnym językiem formalnym, przeznaczonym do reprezentowania różnych

danych w strukturalizowany sposób jest XML (Extensible Markup Language –

rozszerzalny język znaczników). XML jest niezależny od platformy sprzętowej i

programowej, co umożliwia łatwą wymianę dokumentów pomiędzy różnymi

systemami i znacząco przyczyniło się do popularności tego języka w dobie Internetu.

XML jest standardem rekomendowanym i w praktyce powszechnie stosowanym w

procesie harmonizacji danych i tworzeniu schematów aplikacyjnych w INSPIRE.

32



Schemat aplikacyjny posiada dwa cele:

osiągnięcie powszechnego i poprawnego rozumienia danych, umożliwiając w ten

sposób jednoznaczne interpretowanie tych danych jako informacji;

zapewnienie takiej formy opisu danych, która jest akceptowana przez komputer,

co umożliwia zastosowanie zautomatyzowanych mechanizmów do zarządzania

danymi geograficznymi.

Zagadnienia wdrożeniowe

Wymogi techniczno-organizacyjne

Zasady harmonizacji danych i interoperacyjności reguluje rozporządzenie Komisji

UE nr 1089/2010 z dnia 23 listopada 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy

2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów

i usług danych przestrzennych. Obowiązuje ono od 15 grudnia 2010 r., wiążąc w

całości i będąc bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich

Unii.

Dyrektywa INSPIRE ustanowiła przepisy ogólne dotyczące tworzenia infrastruktury

informacji przestrzennej w Europie. Państwa członkowskie są zobowiązane do

udostępniania, w ramach tej infrastruktury, zbiorów danych, które dotyczą jednego

lub kilku załączników do dyrektywy, oraz odpowiednich usług danych przestrzennych

zgodnie z rozwiązaniami technicznymi służącymi interoperacyjności, oraz, gdy jest to

wykonalne, harmonizacji zbiorów i usług danych przestrzennych. Przy

opracowywaniu rozwiązań technicznych w tym zakresie uwzględnia się odpowiednie

wymagania użytkowników.

Aby zapewnić interoperacyjność i harmonizację pomiędzy tematami danych

przestrzennych, państwa członkowskie powinny spełnić wymagania dotyczące

wspólnych typów danych, identyfikacji obiektów przestrzennych, metadanych

służących interoperacyjności, ogólnego modelu sieci oraz innych pojęć i zasad

mających zastosowanie do wszystkich tematów danych przestrzennych.

33



Aby z kolei zapewnić interoperacyjność i harmonizację w ramach poszczególnych

tematów danych przestrzennych, państwa członkowskie powinny stosować

klasyfikacje i definicje obiektów przestrzennych, ich kluczowe atrybuty i role asocjacji,

typy danych, dziedziny wartości i szczególne zasady mające zastosowanie do

konkretnego tematu danych przestrzennych.

Rozporządzenie Komisji Unii Europejskiej w sprawie interoperacyjności zbiorów i

usług nie zawiera opisu list kodowych niezbędnych do jego wykonania, w związku z

czym w tym zakresie będzie ono mogło być stosowane dopiero po przyjęciu tych

wartości w postaci odpowiednich aktów normatywnych, które są przygotowywane.

Nastąpi to dopiero pod koniec roku 2013, lub nawet nieco później, gdyż prace nad

szczegółowymi rozwiązaniami okazały się bardziej skomplikowane niż pierwotnie

przypuszczano. Rozporządzenie ustanawia jednak wymagania dotyczące rozwiązań

technicznych służących interoperacyjności oraz, gdy jest to wykonalne, harmonizacji

zbiorów danych przestrzennych i usług danych przestrzennych odpowiadających

tematom wymienionym w załącznikach 1, 2 i 3 do dyrektywy INSPIRE.

W rozporządzeniu przyjęto wiele definicji, w tym definicji dotyczących

poszczególnych tematów danych przestrzennych oraz typologię na potrzeby

wymiany i klasyfikacji obiektów przestrzennych, miejscami wspólną dla kilku

tematów. Kraje członkowskie muszą stosować typy obiektów przestrzennych i typy

danych, zgodne z definicjami i ograniczeniami zawartymi w rozporządzeniu oraz

obejmować atrybuty i role asocjacji w nim określone. Każdemu zdefiniowanemu

typowi przyporządkowano przeznaczoną dla komputerów nazwę. Ta neutralna

językowo nazwa jest stosowana na potrzeby odniesień do odpowiedniego typu w

definicji. Zasady rozporządzenia muszą być uwzględniane podczas opracowywania

wymagań dotyczących tematów danych przestrzennych, do których należą pod

względem tematycznym. Podczas opracowywania tych wymagań jedyną

dopuszczalną zmianę w specyfikacji proponowanego typu stanowi jej rozszerzenie.

Opracowano też wspólne listy kodowe i wyliczenia (słowniki pojęć). Niektóre z list

kodowych mogą być rozszerzane przez państwa członkowskie - wówczas dozwolone

wartości rozszerzonych list kodowych są udostępniane w rejestrze.

Rozporządzenie reguluje też kwestię aktualizacji danych. Państwa członkowskie

mają udostępniać aktualizacje danych w sposób regularny. O ile dla konkretnego

34



tematu danych przestrzennych nie przewidziano inaczej, wszystkie aktualizacje są

dokonywane najpóźniej 6 miesięcy od wprowadzenia zmiany w zbiorze danych

źródłowych.

Harmonogram przyjmowania rozwiązań szczegółowych dotyczących zasad

wdrożeniowych dla tematów z załącznika 2 i 3 INSPIRE jest następujący:

20 kwietnia 2012 (z uwagi na ilość zgłoszonych uwag do drugiej wersji projektu

dziś wiadomo, że termin ten może się przesunąć nawet o kilka miesięcy) -

publikacja trzeciej wersji projektu schematu aplikacyjnego specyfikacji danych dla

załączników 2 i 3 dyrektywy INSPIRE

29 czerwca 2012 (termin również może ulec pewnemu przesunięciu ze

wspomnianych względów) - Projekt "zasad wdrażania interoperacyjności danych i

usług przestrzennych dla tematów z załączników 2 i 3"

2 - 27 lipca 2012 - proces uzgodnień w Komitecie INSPIRE

21 września 2012 - końcowy projekt "zasad wdrażania interoperacyjności danych

i usług przestrzennych dla tematów z załączników 2 i 3"

15 października 2012 - spotkanie międzynarodowego Komitetu INSPIRE w

sprawie zasad wdrażania interoperacyjności danych i usług przestrzennych dla

tematów z załączników 2 i 3

październik 2013 (dokładny termin zależy od wejścia w życie innych regulacji) -

formalne zatwierdzenie (przyjęcie) na szceblu europejskim przepisów

dotyczących zasad wdrażania interoperacyjności danych i usług przestrzennych

dla tematów z załączników 2 i 3.

Pełna „operacyjność” danych przestrzennych z załączników 2 i 3 przewidziana jest

obecnie przez INSPIRE na październik 2020 roku. Pozostaje więc pozornie dużo

czasu na przygotowanie wdrożenia, ale w konfrontacji z listą działań do wykonania,

termin ten wydaje się napięty.

Istotą ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej jest to, że objęte nią zbiory

oraz usługi danych przestrzennych podlegają nieodpłatnemu udostępnianiu innym

organom administracji a także w szerokim zakresie dostępne są publicznie. Ustawa

zakłada więc współużytkowanie danych przestrzennych a także promuje

współdziałanie i koordynację przy ich tworzeniu, utrzymywaniu i rozwijaniu.

35



Tworzenie, utrzymywanie i rozwijanie infrastruktury jest koordynowane przez

ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Natomiast Główny Geodeta

Kraju opracowuje projekty planów udziału organów administracji w tworzeniu i

funkcjonowaniu infrastruktury. M.in. dokonuje on z organami wiodącymi niezbędnych

uzgodnień, mających na celu zapewnienie kompletności infrastruktury pod względem

tematycznym, obszarowym i zmienności w czasie, jak też zapobieganie zbędnemu

pozyskiwaniu tych samych danych przez więcej niż jeden organ administracji.

Infrastruktura jest tworzona, utrzymywana i rozwijana, a także funkcjonuje w wyniku

współdziałania współtworzących ją organów wiodących, innych organów

administracji oraz osób trzecich. Organy administracji w uzgodnieniu z organami

wiodącymi mogą, w drodze porozumienia, tworzyć i utrzymywać wspólne elementy

infrastruktury, mając na względzie minimalizację kosztów budowy i utrzymania tej

infrastruktury, optymalizację dostępu do zbiorów oraz usług danych przestrzennych,

a także harmonizację, bezpieczeństwo i jakość tych zbiorów i usług. Ta możliwość

warta jest zastanowienia w odniesieniu do tematu gospodarki przestrzennej, gdyż

pozwala na redukcję kosztów, co może być istotne zwłaszcza wobec mniejszych

gmin. Rozważenia w tym względzie np. wymaga możliwość powierzenia pewnych

rozszerzonych zadań z zakresu infrastruktury informacji przestrzennej tematu

zagospodarowanie przestrzenne do powiatów, które są silniejsze organizacyjnie a ze

względu na dane geodezyjne – będą i tak prowadzić lokalne węzły informacji

przestrzennej.

Organy wiodące, w tym Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

w zakresie swojej właściwości, musi organizować, koordynować i monitorować dzia-

łania związane z tworzeniem, utrzymywaniem i rozwijaniem infrastruktury, w zakresie

przyporządkowanych im tematów danych przestrzennych. Muszą mieć w szcze-

gólności na względzie zapewnienie zgodności tych działań, w tym wprowadzanych

rozwiązań technicznych, z przepisami dotyczącymi infrastruktury informacji

przestrzennej. Organy wiodące mają sporządzać w tym zakresie plany określające

zakres i metodykę działań związanych z realizacją swych zadań, i uzgadniać je z

ministrem właściwym do spraw administracji publicznej.

Specyfiką planowania przestrzennego jest udział osób trzecich, np. pracowni

projektowych – w planie działania należy uwzględnić nietypowo szeroki udziału osób

36



trzecich, nie-administracji, należy zapewnić im szkolenia i zorganizować promocję –

biura te same się nie zgłoszą. Dokumenty planistyczne będą musiały być w dużym

stopniu zestandaryzowane. Powinno się podjąć prace wdrożeniowe nie tylko żeby

zrealizować zapis ustawy, ale także aby w dużym stopniu zredefiniować planowanie.

Należy podjąć prace nad warunkami licencyjnymi i działaniami osób trzecich. Można

pomyśleć nad geolicencją – zasadach dotyczących odpłatności za bardziej

zaawansowane, profesjonalne usługi, np. pobieranie danych do celów projektowych.

Im więcej informacji, tym więcej pracy nad ich interpretacją i doborem.

Za interoperacyjność infrastruktury odpowiada wiele różnych instytucji. W zakresie

gospodarki przestrzennej są to przede wszystkim samorządy terytorialne, gdzie

powstaje gros dokumentów planistycznych. Ale nawet w sytuacji, gdy minister

nadzorujący te działania nie odpowiada bezpośrednio za jakość tych dokumentów

(planów), to odpowiada w podstawowej mierze za ich interoperacyjność. Z tego

powodu jest pilnie konieczne podjęcie działań dla wypracowania koncepcji

organizacyjno-technicznej dokumentów planistycznych i związanych z nimi usług.

Należy to zrobić w ścisłym porozumieniu z Głównym Geodetą Kraju, gdzie dyskutuje

się aktualnie nad różnymi koncepcjami rozwiązań architekturalnych. Dokumenty

planistyczne zlokalizowane są w różnych miejscach – zapewnienie dostępu do nich

nie jest sprawą prostą.

Korzyści i koszty

Wdrażanie dyrektywy INSPIRE to zakrojony na szeroką skalę proces, który trwa we

wszystkich krajach Unii Europejskiej i w strukturach wspólnotowych. Jego

przejawem w Polsce jest ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej i jej

wdrażanie. Efektem tego procesu ma być spójny w całej Europie system wymiany

wiarygodnej informacji przestrzennej. Ze względu na tę „paneuropejskość” nie

można zadań wynikających z ustawy rozpatrywać wyłącznie w perspektywie naszej

krajowej racjonalności. Należy się liczyć z tym, że nasze działania są obserwowane i

oceniane także z zewnątrz – jeśli u nas coś nie będzie działać, to będzie

szwankować cały system europejski, a więc także wysiłki innych krajów w pewnym

37



stopniu pójdą na marne. I to może powodować określone reakcje, gdyż wysiłek i

środki zaangażowane w każdym kraju na ten „projekt” są ogromne.

Ze strony Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej,

koordynującego wdrażanie części ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej

konieczna jest stała świadomość, że główny ciężar wdrożenia, zwłaszcza tej części

ustawy, która odnosi się do zagospodarowania przestrzennego, spoczywa na

barkach, a właściwie na budżetach samorządów terytorialnych. Zadania z zakresu

zagospodarowania przestrzennego są bowiem przede wszystkim ich zadaniem,

wynikającym z odpowiednich przepisów. Taka sytuacja nie występuje w przypadku

np. danych geodezyjnych czy środowiskowych, gdzie większość zadań leży

ustawowo po stronie administracji rządowej. Tak więc w tym przypadku nie można

stosować wprost doświadczeń innych resortów i nie można sugerować się pozornie

niskimi kosztami ewentualnego pozyskania części danych w ramach infrastruktury

przez sam organ wiodący. Koszty na szczeblu ministerstwa będą bowiem relatywnie

niskie, ale koszt wdrożenia całości zadań może być niewspółmiernie wysoki w

porównaniu z innymi „tematami”.

Ponadto, mimo braku takich stwierdzeń w oficjalnych dokumentach, ale należy mieć

świadomość tego faktu na podstawie dotychczasowych doświadczeń, że

zainteresowanie infrastrukturą informacji przestrzennej ze strony obywateli, w

pierwszym rzędzie dotyczyć będzie danych z zakresu zagospodarowania

przestrzennego. Taka jest statystyka „wejść” na istniejące geoportale miejskie w

Polsce. Tak więc zakres odpowiedzialności Ministra Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej we wdrażaniu ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej

jest w istocie bardzo wysoki, wręcz kluczowy w zakresie praktycznego wykorzystania

poza sektorem publicznym.

Koszty wdrożenia ustawy są trudne do oszacowania. Można posłużyć się

wyliczeniami na szczeblu europejskim, jako swoistego punktu odniesienia, choć

trudno na nich oprzeć wyliczenia faktycznych kosztów. Należy jednak zaznaczyć, że

koszty wdrożenia niektórych elementów infrastruktury okazały się w Polsce wyższe

od „średniej europejskiej”.

Zakłada się, że wprowadzenie Dyrektywy INSPIRE w życie wymagać będzie około

miliarda złotych w okresie 2010-2020 (wraz z projektami, o które Główny Geodeta

38



Kraju zawnioskował dodatkowo, np. w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna

Gospodarka). Dla porównania - koszt opracowywania tradycyjnych dokumentów

planistycznych dla obszaru Polski szacuje się na 2,5 -3 mld zł. Nie wiadomo, jaki

będzie koszt wykonywania tych dokumentów w nowych warunkach funkcjonowania

całości infrastruktury. Prawdopodobnie nie dokonano takich obliczeń, głównie z

uwagi na to, że trudny do określenia i wymagający badań jest zakres wpływu nowych

rozwiązań na kształt tych dokumentów. Zresztą nie tylko nieznany jest tu zakres, ale

nawet kierunek przemian, który prawdopodobnie zostanie określony dopiero w

trakcie żmudnej i długotrwałej dyskusji.

Działania pilotażowe

Wrota Mazowsza

Ważnym działaniem pilotażowym, pomagającym wdrożyć elementy infrastruktury

informacji przestrzennej w temacie „zagospodarowanie przestrzenne” jest projekt

wykonywany przez Samorząd Województwa Mazowieckiego „Przyspieszenie

wzrostu konkurencyjności województwa mazowieckiego, przez budowanie

społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy poprzez stworzenie

zintegrowanych baz wiedzy o Mazowszu”, znany jako „wrota Mazowsza”.

Realizowany jest on w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, a jego budżet

wynosi 180 mln zł (kwota wnioskowana). W jego ramach realizowanych jest szereg

mniejszych, specjalistycznych projektów, m.in. „Opracowanie projektu

standardowych modeli danych oraz profilu metadanych dla opracowań

planistycznych”, projekt prowadzony przez Geodetę Województwa Mazowieckiego.

W okresie przygotowywania założeń tego projektu ściśle współpracowano z

Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, traktując go jako

potencjalny poligon doświadczalny wdrażania INSPIRE w planowaniu

przestrzennym. Jednak wymogi organizacyjne programu operacyjnego, w ramach

którego realizowany jest projekt, nie dawały zbyt dużej rezerwy czasowej na

podejmowanie prób wplatania „zadań INSPIRE” do prowadzonych wówczas prac

nad nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (był to

39



przełom lat 2009-2010). Niestety prace nad nowelizacją ustawy wstrzymano, i

obiecująca dyskusja nad zasadami rozbudowanego systemowego wdrożenia

INSPIRE w planowaniu przestrzennym została przerwana na blisko dwa lata. Ale

wymogi formalne projektu mazowieckiego wymagały kontynuacji prac, stąd projekt

poszedł znacznie dalej niż przewidują to obecnie obowiązujące przepisy. W

kontekście obowiązującego prawa i wynikającej zeń praktyki sprawia on wrażenie

dalece zakrojonego eksperymentu. Stąd też może być świetnym „poligonem” dla

testowania rozwiązań implementacyjnych INSPIRE.

Autorowi niniejszego opracowania, jako jednemu ze świadków obiecującej

współpracy projektu mazowieckiego z nowelizacją ustawy, wydaje się jednak, że

zarówno przedstawiciele ministerstwa jak i geodeta mazowiecki nie byli

wystarczająco zdeterminowani do tej dyskusji – w pracach nad nowelizacją ustawy

zagadnienia INSPIRE nie były właściwie docenione, a z drugiej strony wykonawca

projektu nie doceniał skali wyzwań związanych z konieczną reformą systemu

planowania i podjętym zadaniem. Być może eksperyment podjęto „zbyt wcześnie”,

lub jak to się zwykle określa: „gdy sytuacja jeszcze nie dojrzała” do tego typu działań.

W istocie ówczesna świadomość wyzwań, związanych z wdrażaniem INSPIRE była

znacznie niższa niż obecnie. Dopiero teraz, stopniowo, zadania podjęte przez projekt

mazowiecki mogą zostać właściwie wykorzystywane.

Jednym z celów projektu mazowieckiego jest wypracowanie standardu dla

dokumentów planistycznych dla województwa mazowieckiego, a zakres prac dotyczy

następujących dokumentów planistycznych:

miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego;

studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;

plan zagospodarowania przestrzennego województwa.

Prace nad zagadnieniami planowania przestrzennego, prowadzone w ramach

projektu, są zupełnie unikalne i wymagały znaczącego wysiłku, w tym poniesienia

wysokich kosztów. Powinny one być jak w największym stopniu wykorzystane w

obecnie prowadzonych przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki

Morskiej pracach nad wdrażaniem infrastruktury informacji przestrzennej dla potrzeb

40



planowania przestrzennego oraz związaną z tym konieczną nowelizacją ustawy o

planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Wnioski z prac nad projektem mazowieckim zostały zaprezentowane w trakcie

dyskusji nad wstępną wersją niniejszego opracowania w dniach 1-2 grudnia 2011

roku podczas seminarium „Branżowy profil metadanych w zagospodarowaniu

przestrzennym – doświadczenia krajowe i zagraniczne; drogi harmonizacji

zbiorów danych”. Wnioski ogólniejsze zostały uwzględnione w niniejszej wersji.

Pełniejsze analizy dostępne są w materiałach poseminaryjnych i w informatoriach

instytucji prowadzących projekt mazowiecki.

UrbanSat

Technika satelitarna, wspierana silnie przez Unię Europejską, jest w Polsce słabo

wykorzystywanym narzędziem pozyskiwania informacji o zagospodarowaniu

przestrzennym. Umożliwia ona stały dostęp do aktualnych informacji o przestrzeni,

jednak nie jest dostatecznie upowszechniona. Potencjalni użytkownicy nie mają

świadomości użyteczności danych dostępnych dzięki tej technice, a nawet nie

wiedzą o istniejących możliwościach w tym zakresie a co się z tym wiąże o

korzyściach społecznych i ekonomicznych jakie daje jej stosowanie.

Barierę tę ma przełamać w Polsce projekt UrbanSat. Pełna nazwa projektu brzmi:

Implementacja i upowszechnienie techniki satelitarnej do analiz geoprzestrzennych w

procesach zarządzania rozwojem miast i aglomeracji miejskich w Polsce. Jest on

realizowany na podstawie umowy zawartej przez Centrum Badań Kosmicznych

Polskiej Akademii Nauk z Europejską Agencję Kosmiczną w sprawie eksperymentu

PECS. Planowany termin zakończenia projektu - grudzień 2011 roku.

Celem projektu UrbanSAT jest zastosowanie i upowszechnienie technik satelitarnych

w procesie planowania przestrzennego w Polsce na przykładzie Obszaru

Metropolitalnego Warszawy (OMW). Projekt ma na celu opracowanie modelu

automatycznej detekcji zmian w zagospodarowaniu przestrzennym na podstawie

zobrazowań satelitarnych z wykorzystaniem narzędzi GIS wraz z możliwością

wyznaczania trendów (scenariuszy) rozwoju aglomeracji miejskiej. Efektem projektu

41



będzie również opracowanie zestandaryzowanej aplikacji bazodanowej w zakresie

planowania przestrzennego oraz uruchomienie platformy serwisowej opracowanej w

technologii WMS, opartej na standardach Open Geospatial Consortium (OGC),

zgodnej z wytycznymi dyrektywy INSPIRE. Witryna projektu zawierać też będzie

informacje praktyczne na temat wykorzystania techniki satelitarnej w planowaniu

przestrzennym.

W kilku ośrodkach kraju trwają prace nad standaryzacją dokumentów planistycznych.

Są one często zupełnie pionierskie i wdrożeniowo bardzo zaawansowane - stanowiły

też bazę dla działań projektu „Wrota Mazowsza” w zakresie modelu danych

planistycznych, realizowanego w dużym stopniu przy udziale Ministra Transportu,

Budownictwa i Gospodarki Morskiej. W projekcie UrbanSat niektóre z narzędzi

zostaną upowszechnione, by w dalszych działaniach nad wdrożeniem infrastruktury

informacji przestrzennej w planowaniu przestrzennym w pełni wykorzystać ich

dorobek i doświadczenia.

Plan4All

Plan4All to projekt europejski mający na celu harmonizację danych kluczowych dla

planowania przestrzennego zgodnie z wytycznymi dyrektywy INSPIRE. Realizowało

go od maja 2009 do października 2011 roku konsorcjum, w skład którego wchodziło

24 partnerów z 14 krajów Unii Europejskiej i Norwegii. Prace koordynował

Uniwersytet w Pilznie w Czechach. Projekt był finansowany w ramach

wspólnotowego programu eContentplus. Zawiązana została polska sieć partnerów

afiliowanych projektu kierowana przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i

Mieszkalnictwa (IGPiM) w Warszawie, podległy Ministrowi Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej.

Prace pilotażowe nad harmonizacją danych w ramach Plan4All obejmowały m.in.

takie tematy danych, jak użytkowanie terenu, zagospodarowanie przestrzenne,

usługi użyteczności publicznej i służby państwowe, gospodarowanie obszarem/strefy

ograniczone/regulacyjne. Tematy te uwzględniono w załącznikach 2 i 3 dyrektywy,

ale zharmonizowany model danych nie został jeszcze dla nich opracowany. Plan4All

postanowił to umożliwić poprzez działania pilotażowe. Ponadto podjął on

42



opracowane wzorcowych profili metadanych i architektury usług sieciowych. Punktem

dostępowym do europejskich danych odnoszących się do planowania

przestrzennego jest specjalny portal. Projekt Plan4all może wnieść wiele

pożytecznych doświadczeń i przemyśleń do implementacji infrastruktury informacji

przestrzennej w planowaniu przestrzennym w Polsce, dlatego warto śledzić jego

dorobek i dalsze działania, które już są podejmowane – projekt ten skończył się

bowiem w tym roku, ale członkowie konsorcjum planują jakąś formę jego kontynuacji.

Pewna część dorobku projektu Plan4All została omówiona lub w inny sposób

wykorzystana także w niniejszym opracowaniu.

Pozostałe inicjatywy

Funkcjonują też inne inicjatywy o zasięgu ponadlokalnym. Śląskie Centrum

Społeczeństwa Informacyjnego zamierza realizować koncepcję Otwartego

Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej (ORSiP), jako regionalnego węzła

krajowej i europejskiej infrastruktury informacji przestrzennej. Samorząd

województwa kujawsko-pomorskiego przystępuje z kolei do realizacji projektu

„Infostrada Kujaw i Pomorza” dostarczającego usługi w zakresie e-Administracji i


Najwięcej jednak inicjatyw rodzi się na szczeblu lokalnym. Samorządy bardzo wiele

zrobiły dla wdrażania informacji o zagospodarowaniu przestrzennym w postaci

elektronicznej. Wiele gmin posiada własne geoportale. Ale samorządowe WebGISy

posiadają szereg braków, jeśli chodzi o wymogi INSPIRE. A. Iwaniak systematyzuje

je następująco:

różny zakres treści,

różny opis informacji (legenda),

brak możliwości łączenia danych,

brak meta danych,

brak możliwości tworzenia usług dodanych.

Stąd możliwości wykorzystania tych doświadczeń są ograniczone, ale ich dorobek z

pewnością może być wykorzystany. W tym też leży szczególna rola organu

wiodącego – aby tak zorganizować działania wdrożeniowe, by maksymalizować

synergię różnorodnych działań.

43



Otoczenie prawne

Podstawowa terminologia

Dane

Podstawowym terminem w infrastrukturze informacji przestrzennej są dane

przestrzenne i ich zbiory. Samo pojęcie „dane” posiada dość szeroki zakres

znaczeniowy. W informatyce oznacza zbiory liczb i tekstów o różnych formach

(angielskie: data, z łaciny: datum). W najbardziej ogólnym znaczeniu poprzez dane

definiujemy „wszystko to, co jest/może być przetwarzane umysłowo lub przy pomocy

komputera”. Ta definicja czyni z danych pojęcie relatywne, gdyż istnieją one tylko

wraz z pojęciem ich przetwarzania. Dane dostarczają informacji, przy czym różne

dane mogą dostarczać tej samej informacji lub też jednocześnie te same dane mogą

też dostarczać różnych informacji, ale jeśli nie wiemy, co dane reprezentują, to nie są

one informacjami. Także w języku potocznym, dane to otrzymane informacje lub

wiadomości, używane następnie do wnioskowania.

Dane przestrzenne to dane dotyczące obiektów, zjawisk lub procesów, które

znajdują się w przestrzeni, opisanej przyjętym układem współrzędnych. Dane te

określają położenie, wielkość, kształt oraz związki topologiczne zachodzące między

tymi obiektami, zjawiskami lub procesami. Dane przestrzenne, w formie cyfrowej,

mogą występować przede wszystkim (ale nie tylko) jako dane rastrowe lub dane

wektorowe. Obraz tych danych składa się na treść mapy numerycznej.

Według J. Gaździcikiego dane przestrzenne (dane geoprzestrzenne) to dane

bezpośrednio lub pośrednio odniesione do określonego położenia lub obszaru

geograficznego. Dzielą się one na dwie grupy: dane georeferencyjne i dane

aplikacyjne. Dane przestrzenne referencyjne (dane georeferencyjne) określają w

przestrzeni obiekty, do których odnoszone są dane aplikacyjne, tworzące drugą

grupę tego podziału. Dane przestrzenne aplikacyjne są to więc dane przestrzenne

odniesione do obiektów określonych danymi georeferencyjnymi. Dane

44



georeferencyjne tworzą wspólną kanwę przestrzenną dla różnorodnych danych

aplikacyjnych stosowanych zgodnie z wymaganiami użytkowników. Dane z zakresu

tematycznego „zagospodarowanie przestrzenne” są danymi przestrzennymi

aplikacyjnymi.

Warto zwrócić uwagę, że J. Gaździcki (n.b. będący przewodniczącym Rady

Infrastruktury Informacji Przestrzennej – organu inicjatywno-opiniującego przy

ministrze właściwym ds. administracji publicznej) za dane przestrzenne uważa także

dane pośrednio odniesione do określonego położenia lub obszaru geograficznego.

Jest to bardzo istotna wskazówka implementacyjna dla identyfikacji danych, które

mają być włączone do infrastruktury. Trzeba bowiem pamiętać, że dziedzina

geoinformatyki jest bardzo dynamiczna. Jak podaje A. Iwaniak – roczny wzrost rynku

światowego w tej dziedzinie to 18-30%. Znaczna większość informacji znajdujących

się obecnie w obiegu wiąże się z danymi przestrzennymi, a blisko 80% funkcji

realizowanych w trakcie działań zarówno gospodarczych jak i publicznych można

odnieść bezpośrednio do danych przestrzennych (A. Iwaniak – Rola harmonizacji w

budowie infrastruktury danych przestrzennych – listopad 2011).

Przy tak dynamicznych przemianach całej dyscypliny należy bardzo rozważnie

podejść do identyfikacji danych przestrzennych zgromadzonych i tworzonych w

organach administracji. Przy dzisiejszych technologiach termin „pośredniego

odniesienia do określonego położenia lub obszaru” może znacznie rozszerzać grupę

danych, które można uznać za „przestrzenne”. Nie muszą to być bowiem dane

zgromadzone na jakiegoś rodzaju „mapie” (analogowej czy cyfrowej). Większość

bowiem dokumentów gromadzonych przez administrację publiczną odnosi do jakiejś

lokalizacji przestrzennej, podanej w formie adresu: nazwy ulicy i numeru posesji.

Czyli, że dokumenty te odnoszą się pośrednio do określonego położenia. Przy

dzisiejszych technologiach umieszczenie ich „na mapie” nie sprawia większych

problemów i może być dokonane bez udziału człowieka („interwencji manualnej” wg

INSPIRE) – takie systemy działają dziś w wielu jednostkach administracji publicznej,

np. w miejskich wydziałach odpowiedzialnych za wydawanie decyzji lokalizacyjnych

(np. system SOWA). Nie mówiąc o tym, że takie możliwości (lokalizacja na mapie

przy pomocy wpisania adresu pocztowego) mają dziś nawet telefony komórkowe „ze

średniej półki”.

45



Tak więc określając zakres zbiorów danych, które włączone mają być do

infrastruktury informacji przestrzennej, lub mogą być włączone do niej w przyszłości,

należy przede wszystkim kierować się ich użytecznością w realizacji ogólnych celów

budowy tej infrastruktury, które określa dyrektywa i ustawa. Celem tym jest poprawa

funkcjonowania administracji i wsparcie gospodarki poprzez łatwiejszy dostęp do

informacji zgromadzonej przez organy publiczne. Informacje z zakresu

zagospodarowania przestrzennego stanowią jedne z bardziej istotnych danych

aplikacyjnych w procesie rozwoju – także dla podmiotów gospodarczych i obywateli.

Mając na uwadze rozwój technologii należy więc do problematyki identyfikacji danych

podchodzić w sposób „ostrożnie rozszerzający”. Bowiem także obserwacje

administratorów istniejących geoportali miejskich potwierdzają, że dane z zakresu

zagospodarowania przestrzennego cieszą się wyróżniającym zainteresowaniem

użytkowników.

Dane mogą być prezentowane bądź przetwarzane, np. używane przez komputery do

obliczeń. Dane mogą być przedstawiane i przechowywane w postaci zbiorów

danych. Definicja zbiorów danych w ustawie o infrastrukturze informacji

przestrzennej brzmi: „rozpoznawalny ze względu na wspólne cechy zestaw danych

przestrzennych”. Tematyczne zbiory danych, zawierające usystematyzowane

informacje są nazywane bazami danych. Mogą one być różnej wielkości, czasem

niezwykle obszerne i zlokalizowane w wielu miejscach, połączone w sieć poprzez

Internet czy intranet. Powinny wówczas posiadać systemy zabezpieczeń chroniące je

przed nieautoryzowanym dostępem. Bazy danych są podstawową częścią

katalogowania i systemów zarządzania informacją.

Historycznie, termin „zbiór danych” powstał w początkach komputeryzacji (tzw.

komputerów mainframe), gdzie miał znaczenie, bliskie współczesnym „plikom”.

Dzisiaj w świecie komputerów najbliższym pojęciem „zbioru danych” jest „tabela” w

bazie danych. Najczęściej więc „zbiorem danych” nazywamy kolekcję danych

statystycznych ujętych w formie stabelaryzowanej. W statystyce zbiory danych

zwykle stanowią wyniki obserwacji pewnej próby statystycznej. Kolumny odpowiadają

w nich obserwowanym cechom statystycznym a każdy wiersz opisuje jedną

obserwację z próby. Wartości komórek tabeli opisują dane w postaci zmiennych w

kolejnych obserwacjach. Jeśli w dowolnej komórce występuje brak danych, to musi

46



on być zaznaczony w sposób możliwy do odróżnienia. Niekiedy rezerwuje się dla

niego specjalną wartość liczbową lub znakową.

Używa się też pojęcia „serie danych”, które dotyczy zbiorów posiadających wspólne

odniesienia lub elementy nadrzędne w bazie danych, tworzące wspólną strukturę,

np. hierarchię. Pojęcie „serii danych” ułatwia systematyzowanie, segregowanie i

przeszukiwanie danych. Nie należy wiązać pojęcia „serii danych” z terminem

„serializacji”, która w informatyce dotyczy sposobu przekształcania danych (obiektów)

w celu ich zapisu lub transmisji.

Chociaż termin "zbiór danych" sugeruje związek ze zbiorami w sensie

matematycznej teorii mnogości, jednak analogia ta nie sięga daleko. Elementy zbioru

danych mogą się powtarzać, w przeciwieństwie do elementów zbiorów

matematycznych.

Bazy danych

Pojęcie „bazy danych” ma swoje znaczenie w rozumieniu informatycznym i w ujęciu

prawnym. W informatyce „baza danych” to kolekcja danych, zapisanych zgodnie z

określonymi regułami. W węższym znaczeniu obejmuje dane cyfrowe gromadzone

zgodnie z zasadami przyjętymi dla określonego programu komputerowego,

przeznaczonego do gromadzenia i przetwarzania tych danych. Program taki (często

pakiet programów) nazywany jest "systemem zarządzania bazą danych" (ang.

DataBase Management System, DBMS). Baza danych jest to więc zasób (zbiór lub

zbiory) danych, który odpowiada przyjętemu modelowi danych oraz jest zarządzany

przez odpowiedni system.

Programy komputerowe do obsługi bazy danych operują głównie na danych

tekstowych i liczbowych, lecz większość współczesnych systemów umożliwia

przechowywanie danych cyfrowych różnego typu: dane o nieokreślonej strukturze,

grafika, muzyka, obiekty itp. Tego typu rozwiązania często są stosowane właśnie dla

danych przestrzennych. Można przyjąć, abstrahując od fizycznej postaci plików, że w

tabeli będącej „zbiorem danych” jedna z kolumn zawiera rysunek obiektu podane we

współrzędnych geograficznych, gdy każdy wiersz tej tabeli, czyli także pozostałe

47



pola, opisuje jeden obiekt z tego zbioru. Oczywiście jest to uproszczenie, gdyż zapis

danych jest zwykle bardziej złożony, ale taki opis ułatwia zrozumienie istoty zbiorów

danych przestrzennych.

Terminu baza danych zaczęto używać w początkach lat 60-tych, kiedy to został

opracowany pierwszy system zarządzania bazami danych. Celem tych systemów

było bardziej efektywne użycie nowych urządzeń bezpośredniego dostępu do

danych. Wcześniej przetwarzanie danych było oparte na kartach dziurkowanych i

taśmach magnetycznych. Oznaczało to szeregowy dostęp do danych, co pociągało

za sobą użycie innych algorytmów niż dla dostępu swobodnego.

W tych pionierskich czasach powstały dwa kluczowe modele danych: sieciowy,

opracowany przez CODASYL i hierarchiczny, użyty w systemie opracowanym przez

Rockwell i później adoptowany przez IBM w prototypie IMS (ang. Information

Management System). W 1970 roku opracowano koncepcję relacyjnego modelu

danych, jednak przez dłuższy czas pozostawał on tylko w sferze rozważań

akademickich. Produkty CODASYL (IDMS) i IBM (IMS) były uważane za jedyne

praktyczne rozwiązania, podczas gdy model relacyjny musiał czekać na odpowiedni

poziom rozwoju oprogramowania i sprzętu praktycznie aż do końca lat 80-tych, gdy

pojawiły się pierwsze komercyjne rozwiązania: Oracle i DB2. Pierwszym udanym

oprogramowaniem tego typu dla mikrokomputerów był dBASE dla systemów

operacyjnych CP/M i DOS.

Jednocześnie w latach osiemdziesiątych XX wieku aktywność badaczy skupiała się

na rozproszonych bazach danych i maszynach bazodanowych (ang. database

machines), ale te wysiłki nie miały wówczas większego odzwierciedlenia w

rynkowych ofertach oprogramowania. W latach dziewięćdziesiątych uwaga badaczy

przesunęła się w kierunku obiektowych baz danych. Stosowano je z powodzeniem

tam gdzie konieczna była obsługa bardziej skomplikowanych danych niż dane,

którym mogły podołać relacyjne bazy danych. Przykładem były dane inżynieryjne,

dane multimedialne ale przede wszystkim przestrzenne bazy danych (ang. spatial

databases),. Część z idei obiektowych baz danych została zaadaptowana przez

producentów relacyjnych baz danych. Lata 90. były też okresem rozprzestrzeniania

się baz danych Open Source, takich jak PostgreSQL i MySQL.

48



Pierwsze lata XXI wieku są okresem dużego zainteresowania bazami danych XML.

W tym czasie, podobnie jak to było w przypadku obiektowych baz danych, powstało

wiele firm produkujących oprogramowanie tych baz, ale kluczowe ich elementy są

wbudowywane także w istniejące relacyjne bazy danych. Celem baz danych XML

jest usunięcie tradycyjnego podziału na dokumenty i dane, pozwalając na trzymanie

wszystkich zasobów informacyjnych w jednym miejscu, obojętnie czy te dane są

wysoce ustrukturalizowane czy nie.

Baza danych jest złożona z różnych elementów. Najważniejszymi z nich jest rekord

podzielony na kilka pól, w których są przechowywane informacje poszczególnych

kategorii. Na przykład w książce adresowej każdy rekord to zbiór informacji na temat

jednej osoby. Składa się on z kilku pól przechowujących takie informacje, jak: imię,

nazwisko, adres, numer telefonu itp. W każdym polu zapisywane są dane oddzielnej

kategorii. Dzięki temu komputerowe bazy danych umożliwiają szybkie sortowanie

rekordów według poszczególnych kategorii lub wyszukiwanie informacji w obrębie

tylko wybranych pól. Wiele systemów zarządzania bazami danych oferuje możliwość

tworzenia szablonów wprowadzania danych, które służą do bardziej wygodnego

wprowadzenia nowych informacji. Naturalnie można z nich zrezygnować i wpisywać

dane do bazy wyświetlanej w postaci tabelarycznej.

Bazy danych można podzielić według struktur organizacji danych, których używają:

Bazy proste :

o bazy kartotekowe

o hierarchiczne bazy danych

Bazy złożone :

o bazy relacyjne

o bazy obiektowe

o bazy relacyjno-obiektowe

o strumieniowe bazy danych

o temporalne bazy danych

W bazach kartotekowych każda tablica danych jest samodzielnym dokumentem i

nie może współpracować z innymi tablicami. Z baz tego typu korzystają liczne

programy typu: książka telefoniczna, książka kucharska, spisy książek, kaset i inne.

Wspólną cechą tych baz jest ich zastosowanie w jednym wybranym celu. Przykładem

49



hierarchicznej bazy danych jest opracowana przez IBM baza IMS (ang. Information

Management System).

W bazach relacyjnych wiele tablic danych może współpracować ze sobą (być

między sobą powiązanych). Bazy relacyjne posiadają wewnętrzne języki

programowania, wykorzystujące zwykle SQL do operowania na danych, za pomocą

których tworzone są zaawansowane funkcje obsługi danych. Relacyjne bazy danych

(jak również przeznaczony dla nich standard SQL) oparte są na kilku prostych

zasadach:

1. Wszystkie wartości danych oparte są na prostych typach danych.

2. Wszystkie dane w bazie relacyjnej przedstawiane są w formie

dwuwymiarowych tabel (w matematycznym żargonie noszących nazwę

"relacji"). Każda tabela zawiera zero lub więcej wierszy (w żargonie – "krotki" –

od „krotności”) i jedną lub więcej kolumn ("atrybutów"). Na każdy wiersz

składają się jednakowo ułożone kolumny wypełnione wartościami, które z kolei

w każdym wierszu mogą być inne.

3. Po wprowadzeniu danych do bazy, możliwe jest porównywanie wartości z

różnych kolumn, zazwyczaj również z różnych tabel, i scalanie wierszy, gdy

pochodzące z nich wartości są zgodne. Umożliwia to wiązanie danych i

wykonywanie stosunkowo złożonych operacji w granicach całej bazy danych.

4. Wszystkie operacje wykonywane są w oparciu o algebrę relacji (rachunek

relacyjny i związane z nim pojęcie „predykatu” - wyrażenia opisującego pewne

własności lub relacje), bez względu na położenie wiersza tabeli. Wiersze w

relacyjnej bazie danych przechowywane są w porządku zupełnie dowolnym –

nie musi on odzwierciedlać ani kolejności ich wprowadzania, ani kolejności ich

przechowywania.

5. Z braku możliwości identyfikacji wiersza przez jego pozycję pojawia się

potrzeba obecności jednej lub więcej kolumn niepowtarzalnych w granicach

całej tabeli, pozwalających odnaleźć konkretny wiersz. Kolumny te określa się

jako "klucz podstawowy" (ang. primary key) tabeli.

W bazach obiektowych dane przechowywane są w strukturach obiektowych

(zdefiniowanych jako klasy). Koncepcje teoretyczne baz obiektowych były

50



szczególnie popularne w latach 90. Współcześnie popularność tego tematu zmalała,

choć prace badawcze nad nimi nadal trwają, a na rynku pojawiły się obiektowe SZBD

(np. Versant, db4o, LoXiM). Prace nad obiektowymi bazami danych ponowiło

międzynarodowe konsorcjum OMG (Object Management Group, powołane dla

ustanowienia standardów programowania obiektowego). Bazy relacyjno-obiektowe

pozwalają na manipulowanie danymi jako zestawem obiektów, posiadają jednak

bazę relacyjną jako wewnętrzny mechanizm przechowywania danych.

Strumieniowe bazy danych to bazy, w których dane są przedstawione w postaci

zbioru strumieni danych. System zarządzania taką bazą nazywany jest

strumieniowym systemem zarządzania danymi (DSMS - ang. Data Stream

Management System). Strumieniowe bazy danych są stosunkowo nowym pojęciem.

Z reguły implementują one języki ciągłych zapytań oparte na SQL-u, istnieją jednak

wyjątki od tej reguły - np. w rozwiązaniach graficznych. W modelu strumieni danych

zakłada się, że niektóre lub wszystkie napływające do systemu dane nie są dostępne

w dowolnej chwili. Możliwy czas, w jakim można je zarejestrować jest skończony.

Dane te pojawiają się w źródle danych i przyjmują postać strumienia danych.

Strumienie danych różnią się od konwencjonalnych danych m.in. tym, że ich

elementy napływają na bieżąco (online) a system nie ma wpływu na dane, jakie do

niego napływają – ani na kolejność ani na zawartość. Strumienie danych teoretycznie

nie są ograniczone czasem – w rozwiązaniu nie można założyć, że strumień danych

będzie zawierał określoną maksymalną ilość elementów. Każdy element pobrany ze

strumienia danych po przetworzeniu jest niszczony lub archiwizowany. Dostęp do

niego jest utrudniony, bowiem strumień nie jest przechowywany w pamięci

operacyjnej, a łatwy dostęp do danych możliwy jest jedynie w przypadku ostatnio

zarejestrowanych danych. Istnienie takich ograniczeń nie przekreśla jednak

wykorzystania w systemie zarządzania bazą danych konwencjonalnych metod

dostępu do danych. Prowadzone są próby poszerzenia standardu języka SQL o

elementy umożliwiające zadawanie zapytań opartych na strumieniach danych.

Temporalna baza danych jest odmianą bazy relacyjnej, w której każdy rekord

posiada zapis czasowy, określający czas w jakim wartość jest prawdziwa. Posiada

także operatory algebry relacyjnej, które pozwalają operować na danych

temporalnych (wyciągać historię).

51



Baza danych w ujęciu prawnym, w rozumieniu Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o

ochronie baz danych, oznacza zbiór danych lub jakichkolwiek materiałów i

elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie

dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający

istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia,

weryfikacji lub prezentacji jego zawartości. W tej definicji jest więc pojęciem

szerszym niż w informatyce.

Rejestry i ewidencje

Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej odwołuje się kilkakrotnie do pojęcia

„rejestru publicznego”. Nakłada ona szereg obowiązków na organy administracji,

prowadzące rejestry publiczne, zawierające zbiory danych, których dotyczy ustawa.

Definicję „rejestru publicznego” wprowadziłą ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o

informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r. Nr 64,

poz. 565), tzw. ustawa o informatyzacji. Wg jej zapisów rejestr publiczny – jest to

rejestr, ewidencja, wykaz, lista, spis albo inna forma ewidencji, służąca do realizacji

zadań publicznych, prowadzona przez podmiot publiczny na podstawie przepisów

ustawowych (odrębnych od ustawy o informatyzacji). Sposób, zakres i tryb

udostępniania danych zgromadzonych w rejestrze publicznym pomiędzy podmiotami

publicznymi lub realizującymi zadania publiczne określa rozporządzenie Rady

Ministrów z dnia 27 września 2005 roku (Dz. U. z 2005 r. Nr 205, poz. 1692).

Systemy ewidencyjne (rejestry publiczne) prowadzone w wersji elektronicznej mają

być udostępniane w tej samej formie. Wykaz rejestrów (w tym publicznych) do 17

czerwca 2010 r. gromadzono w Krajowej Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i

Rejestrów Publicznych, którą prowadził Departament Informatyzacji MSWiA. Ustawa

z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji oraz niektórych innych

ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 40, poz. 230) uchyliła obowiązek prowadzenie Krajowej

Ewidencji.

Ocenia się, że w Polsce funkcjonuje obecnie ponad 250 rejestrów które można

uznać za publiczne. Prowadzone w niejednolitym systemie i w oderwaniu od siebie

przez różne podmioty dają zbiór kilku tysięcy rejestrów publicznych. W praktyce

http://pl.wikipedia.org/wiki/2001

52



prawie każda nowa ustawa tworzy kolejną ewidencję. Aby administracja publiczna

mogła należycie wykonywać swoje zadania, konieczne jest prowadzenie rejestrów

publicznych w formie elektronicznej. Do zgromadzonych tam danych urzędy powinny

mieć szybki i bezpieczny dostęp. Nowelizacja art. 220 kodeksu postępowania

administracyjnego, dokonana ustawą z dnia 12 lutego 2010 r. w sprawie zmiany

ustawy o informatyzacji, przypomniała o pojęciu rejestru publicznego oraz o

konieczności udostępniania danych zawartych w takich rejestrach.

Oprócz pojęcia „rejestru” w administracji funkcjonuje też pojęcie „ewidencji”. Różnice

pomiędzy rejestrem a ewidencją nie są jasno sprecyzowane. Wydaje się, że w

spójnym systemie administracyjnym rejestr jest systemem referencyjnym dla

ewidencji, a pomiędzy rejestrem a ewidencją powinny zachodzić następujące relacje:

podstawą prawną rejestru jest ustawa a podstawową jest funkcja stanowiąca i

identyfikacyjna;

podstawą prawną ewidencji jest rozporządzenie na podstawie delegacji

ustawowej lub zarządzenie a podstawową funkcja informacyjna i obsługi

procedur.

Rejestr publiczny jest zbiorem informacji o osobach, rzeczach lub prawach,

posiadającym następujące cechy:

utworzony jest na podstawie przepisów prawa (przepisy przynajmniej

przewidują jego utworzenie),

prowadzony jest przez organ rejestrowy o charakterze publicznym,

przyjęcie, utrwalenie a następnie ujawnienie określonych w nim informacji co

do zasady następuje w drodze decyzji,

prowadzenie rejestru i ujawnianie zawartych w nim danych rodzi skutki prawne

zarówno dla osoby, której wpis dotyczy, jak i dla organu, a czasem także dla

osób trzecich – nie musi o nich stanowić a może mieć wyłącznie znaczenie

informacyjne,

jest jawny, czyli dostęp do niego oprócz organu rejestrowego mają co najmniej

osoby, których rejestr dotyczy, oraz inne organy władzy publicznej, a co do

zasady szeroka kategoria „publiczności"; jawność może być pełna lub

ograniczona.

53



Rola rejestrów administracyjnych w kształtowaniu ładu informacyjnego państwa jest

kluczowa, gdyż z „mocy prawa posiadają rękojmię wiary publicznej w tym sensie, że

mogą stanowić legalną i wiarygodną podstawę informacyjną do decyzji lub

podejmowania działań ekonomicznych, społecznych i administracyjnych”.

Prowadzenie rejestru i ujawnianie w nim określonych informacji rodzi ponadto skutki

prawne zarówno dla osoby, której wpis dotyczy, jak i organów władzy publicznej.

Niekiedy wpis do rejestru wywołuje także skutki prawne bezpośrednio dla osób

trzecich.

Rejestry spełniają kilka ważnych funkcji. Funkcje stanowiące rejestrów polegają na

tym, że wpis do nich - z mocy prawa - umożliwia zainteresowanym podmiotom

(osobom fizycznym i prawnym) określone zachowanie lub przyznaje określone

uprawnienia. W prowadzonej przez MSWiA do 17 czerwca 2010 roku Krajowej

Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych wskazano na

następujące kategorie rejestrów, związanych z realizacją zadań z zakresu

gospodarki przestrzennej:

1. rejestr planów miejscowych, prowadzony na poziomie gminy;

2. rejestry decyzji o warunkach zabudowy oraz ustaleniu lokalizacji inwestycji

celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim – w formie

wprowadzonej rozporządzeniem z 13 maja 2004 (nie uwzględniającej zasad

elektronicznego obiegu dokumentów);

3. rejestry wniosków o pozwolenie na budowę i rejestry decyzji o pozwoleniu na

budowę – w formie wprowadzonej rozporządzeniem z 11 lutego 2009

(uwzględniającej już zasady elektronicznego obiegu dokumentów).

Rejestrem wynikającym wprost z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym jest także rejestr programów zawierających zadania rządowe, służące

realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym. Jednak ten instrument

planistyczny nie „wrósł” w praktykę i w swym obecnym kształcie nie ma większego

wpływu na wdrażanie infrastruktury informacji przestrzennej.

W związku z wejściem w życie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej

należałoby przeprowadzić rzetelną analizę, czy inne dokumenty z zakresu

54



zagospodarowania przestrzennego nie noszą cech rejestru publicznego i nie

podlegają w związku z tym procedurom „informatyzacyjnym”.

Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej nakłada na organy administracji

odpowiedzialne za prowadzenie rejestrów publicznych zawierających zbiory

związane z tematami danych przestrzennych, a także na osoby trzecie, których

zbiory włączane są do infrastruktury następujące obowiązki:

tworzenie, aktualizację i udostępnianie zbiorów meta danych,

tworzenie i obsługę sieci usług danych przestrzennych, powszechnie

dostępnych za pomocą środków komunikacji elektronicznej (wyszukiwania,

przeglądania, pobierania, przekształcania oraz uruchamiania innych usług);

wprowadzanie rozwiązań technicznych zapewniających interoperacyjność

zbiorów i usług danych przestrzennych oraz harmonizację tych zbiorów.

Wynika stąd, że odpowiedzialnymi za udostępnianie informacji przestrzennych są

instytucje posiadające dane przestrzenne, zawarte w rejestrach publicznych – w

przypadku gospodarki przestrzennej są to przede wszystkim samorządy terytorialne.

W zakresie zagospodarowania przestrzennego odpowiedzialność ta dotyczy

obowiązkowo prowadzonego przez gminy rejestru planów miejscowych oraz rejestru

wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu

krajowym i wojewódzkim. Jednak wydaje się, że nie jest to jedyny zbiór danych

przestrzennych z tego zakresu tematycznego (zagospodarowanie przestrzenne),

który powinien być traktowany jako rejestr publiczny i podlegać obowiązkowi

sporządzenia metadanych. Niezależnie jednak od zakresu tego obowiązku, ma on w

ustawie ściśle określony termin realizacji – 3 grudnia 2013 roku. Zadaniem Ministra

Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, jako organu wiodącego w zakresie

tematu „zagospodarowanie przestrzenne”, jest organizacja, koordynacja i

monitorowanie ich działań w tym zakresie, a w szczególności zapewnienie

zgodności, zwłaszcza wprowadzanych rozwiązań technicznych, z przepisami

dotyczącymi infrastruktury informacji przestrzennej.

55



Zasoby danych

W dokumentach prawnych związanych z wdrażaniem infrastruktury informacji

przestrzennej pojawia się także termin „zasobu”. Z uwagi na częstość występowania

wymaga on wyjaśnienia, choć jego zakres znaczeniowy jest bardzo ograniczony.

Generalnie określeniem „zasoby” (ang. resources) określa się wszystko, co jest

potrzebne do jakiegoś procesu, np. do wyprodukowania wyrobu. W tym znaczeniu

zasobami są, przede wszystkim, surowce i materiały, tzw. moce przerobowe liczone

czasem dostępności maszyn i pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, media

zasilające, narzędzia oraz pieniądze. Używa się też terminu „planowanie zasobów”

(ang. resource planning), które pomaga wdrażać plan produkcji, lecz może być

uzależnione od planów nadrzędnych, np. strategii przedsiębiorstwa, czy "business

planu".

W gospodarce przestrzennej używa się terminu „zasoby naturalne”, jako określenia

wszystkich użytecznych elementów środowiska naturalnego, które człowiek może

wykorzystać. Zasoby naturalne można dzielić na różne kategorie, np. zasoby

nieorganiczne i organiczne, a także nieodnawialne i odnawialne. Używa się też

terminu „zasoby ludzkie” (ang. human resources, HR) – w biznesie jako określenie

pracowników przedsiębiorstwa a w gospodarce przestrzennej jako określenie

potencjału społecznego obszaru.

W „kolokwialnym” znaczeniu zasób oznacza całość zgromadzonych zbiorów danych

w danej instytucji lub jej wyodrębnionej komórce organizacyjnej. Jest to zbieżne z

klasyczną definicją zasobu – „wszystko, co jest potrzebne”. Natomiast w terminologii

prawnej, związanej z infrastrukturą informacji przestrzennej (poza przypadkami

odnoszącymi się do różnego rodzaju zasobów środowiska, np. zasobów

energetycznych) pojęcie „zasób” najczęściej występuje w wyrażeniu „Państwowy

Zasób Geodezyjny i Kartograficzny”. Pod tą nazwą rozumie się zbiór wszystkich

cyfrowych i analogowych materiałów geodezyjnych i kartograficznych, służący

gospodarce narodowej, obronności państwa, nauce, kulturze i potrzebom obywateli.

W szczególności kategoria ta obejmuje zbiory map oraz dokumenty w postaci

operatów, rejestrów, wykazów, katalogów, wydawnictw, zdjęć lotniczych i

56



satelitarnych, baz danych oraz banków danych (zbiór informacji: uporządkowany i

udostępniany, najczęściej w internecie).

Pojęcie i podstawowe zasady regulujące funkcjonowanie „Państwowego Zasobu

Geodezyjnego i Kartograficznego” wprowadza prawo geodezyjne i kartograficzne

(Dz.U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027). Stanowi on własność Skarbu Państwa i jest

gromadzony w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. Państwowy

zasób geodezyjny i kartograficzny składa się z zasobu centralnego, zasobów

wojewódzkich i zasobów powiatowych. Gromadzenie i prowadzenie państwowego

zasobu geodezyjnego i kartograficznego, kontrola opracowań przyjmowanych do

zasobu oraz udostępnianie tego zasobu zainteresowanym jednostkom oraz osobom

prawnym i fizycznym należy do: (a)Głównego Geodety Kraju - w zakresie zasobu

centralnego, (b)marszałków województw - w zakresie zasobów wojewódzkich,

(c)starostów - w zakresie zasobów powiatowych. Nadzór nad prowadzeniem

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego należy do Głównego Geodety

Kraju, a w zakresie zasobów powiatowych i wojewódzkich także do wojewódzkich

inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego.

Zgodnie z ustawą wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, uzgadnianiem usytuowania

projektowanych sieci uzbrojenia terenu, udzielanie informacji, a także wykonywanie

wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego jest odpłatne. Materiały z państwowego

zasobu geodezyjnego i kartograficznego, które utraciły przydatność użytkową,

podlegają wyłączeniu z tego zasobu, przy czym ta część, która stanowi materiały

archiwalne, jest przekazywana do właściwych archiwów państwowych.

Zasób gromadzony jest w grupach asortymentowych, segregowanych według

jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa, z uwzględnieniem podziału

na grupy funkcjonalne. Grupy asortymentowe dotyczą m.in:

osnów geodezyjnych,

osnów i pomiarów grawimetrycznych i magnetycznych,

pomiarów astronomicznych i satelitarnych,

zdjęć lotniczych i satelitarnych,

opracowań topograficznych,

pomiarów granic państwa, województw, powiatów i gmin,

57



państwowego rejestru granic wraz z opisem oraz rejestru powierzchni

jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa,

mapy zasadniczej,

ewidencji gruntów i budynków - katastru nieruchomości,

geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu,

pomiarów inwentaryzacyjnych,

scalania i wymiany gruntów,

fotomap i ortofotomap,

opracowań tematycznych,

systemów informacji geograficznej,

baz danych krajowego systemu informacji o terenie.

Jak widać z powyższego zestawienia jednym z zadań Państwowego Zasobu

Geodezyjnego i Kartograficznego jest prowadzenie „krajowego systemu informacji

o terenie”. Szczegółowe zasady oraz tryb założenia i prowadzenia krajowego

systemu zostały uregulowane rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i

Budownictwa z 2001 roku. Obowiązek założenia i prowadzenia został nałożony na

Głównego Geodetę Kraju dla obszaru całego kraju, a na szczeblach województwa i

powiatu, na marszałka województwa i starostę. Dla tych obszarów zakłada się bazy

danych zawierające stosowne dane, bazy meta danych, obejmujące istniejące bazy

danych, a także inne dane wynikające ze statusu prawnego systemu.

Główny Geodeta Kraju ma mieć dostęp do baz danych w województwie i powiecie, a

wojewoda do baz danych organów administracji samorządowej. Dane do KSIT-u

powinny być opracowywane na podstawie przepisów określających standardy

techniczne dotyczące geodezji i kartografii oraz krajowego systemu informacji o

terenie.

System informacji o terenie zawiera dane obligatoryjne dotyczące:

państwowego systemu odniesień przestrzennych,

rejestru granic państwa oraz granic podziału administracyjnego,

osnów geodezyjnych, czyli zbioru punktów geodezyjnych,

ewidencji gruntów i budynków,

geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu,

obiektów topograficznych.

58



System informacji może być także uzupełniany o dane fakultatywne umożliwiające

użytkownikowi tworzenie własnych baz danych. Prawo własności tworzonych

zasobów informacyjnych przysługuje organom administracji rządowej i

samorządowej. Prowadzenie systemu polega na:

tworzeniu zasobu informacyjnego systemu,

kontroli danych,

analizie danych,

integracji danych,

aktualizacji danych,

administrowaniu zasobem informacyjnym,

udostępnianiu danych.

Metadane

Jednym z podstawowych terminów w zagadnieniach dotyczących infrastruktury

informacji przestrzennej są „metadane” (ang. meta data) – pojęcie nowe w sferze

gospodarki przestrzennej, stąd wzbudzające szczególne zainteresowanie a nawet

pewne emocje (lęk?). Metadane to dane o danych – są nimi np. klasyczne katalogi

biblioteczne. Przy pomocy metadanych opisywane są dokumenty elektroniczne, w

szczególności dokumenty dostępne poprzez sieci komputerowe, np. strony WWW,

dostępne przez internet, jak również dokumenty tworzące nowoczesne biblioteki

cyfrowe. Metadanymi są również informacje na temat plików i katalogów zapisanych

za pomocą systemu plików na nośniku danych. W przypadku bazy danych,

metadanymi są definicje tabel, widoków, kluczy itp. natomiast danymi – zawartość

tych tabel lub widoków – rekordy czy „krotki”.

Mimo nowego określenia nie jest to więc pojęcie nieznane. Można je łatwo

wytłumaczyć innym pojęciem, stosowanym w systemach zarządzana dokumentami –

jest to metryka dokumentu. Dla prawidłowego funkcjonowania infrastruktury

informacji przestrzennej metadane muszą posiadać znormalizowaną postać – by być

właściwie odczytywane przez systemy komputerowe. Jednym ze standardów

59



metadanych jest Dublin Core Metadata Element Set (DCMES), przyjęty jako

standard ISO 15836-2003. Powstał on by umożliwić szybkie i łatwe przeszukiwanie

zasobów elektronicznych w poszukiwaniu kluczowych informacji. Do opisu zasobów

internetowych definiuje on 15 prostych elementów, które powinny być obecne w

opisie (również wielokrotnie):

1. Title (tytuł)

2. Creator (twórca)

3. Subject and Keywords (temat i słowa kluczowe)

4. Description (opis)

5. Publisher (wydawca)

6. Contributor (współtwórca)

7. Date (data)

8. Resource Type (typ zasobu)

9. Format (format)

10. Resource Identifier (identyfikator zasobu)

11. Source (źródło)

12. Language (język)

13. Relation (odniesienie)

14. Coverage (zakres)

15. Rights Management (zarządzanie prawami)

Metadane w zasobach tworzą hierarchię. Można bowiem nimi opisywać różne

poziomy agregacji informacji (danych): seria, zbiór, obiekt lub atrybut:

seria to grupa zbiorów posiadających wspólne odniesienia lub elementy

nadrzędne w bazie danych;

zbiór to grupa obiektów opisanych w jednolity sposób – może to być np. tabela z

danymi lub warstwa w systemie informacji geograficznej;

obiekt to pojedynczy element tej tabeli lub warstwy (pojedynczy wiersz, rekord);

atrybut – obiekt opisany może być wieloma atrybutami (pola/kolumny tabeli).

Metadane w poszczególnych przypadkach można tworzyć dla każdego z tych

poziomów. Ale najczęściej tworzy się je aż do poziomu obiektu lub zbioru, w

zależności od potrzeb i możliwości – im niższy poziom tym więcej meta danych, a

więc wyższe koszty.

60



Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej

Ustawa z 4 marca 2010 o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz.U. 76 z 2010 r.

poz. 489) weszła w życie 7 czerwca 2010 roku. Stanowi ona transpozycję dyrektywy

Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2007/2/WE z 14 marca 2007 r. ustanawiającej

infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej - lNSPIRE (Dz.

Urz. UE L 108 z 25.04.2007). Ustawa określa zasady tworzenia oraz użytkowania

infrastruktury informacji przestrzennej, dotyczące następujących jej składowych:

danych przestrzennych;

metadanych infrastruktury informacji przestrzennej;

usług danych przestrzennych;

interoperacyjności zbiorów danych przestrzennych;

interoperacyjności usług danych przestrzennych;

wspólnego korzystania z danych przestrzennych;

współdziałania i koordynacji w zakresie infrastruktury informacji przestrzennej;

Ustawa przyjmuje podział dokonany w Dyrektywie INSPIRE na 3 grupy „tematów

danych przestrzennych”, stanowiących ramową problematykę infrastruktury.

Przynależność do określonego załącznika decyduje o kolejności wdrożenia. Ustawa

określa następujące zadania związane infrastrukturą informacji przestrzennej:

tworzenie, aktualizacja i udostępnianie zbiorów metadanych infrastruktury;

wprowadzanie rozwiązań technicznych zapewniających interoperacyjność

zbiorów i usług danych przestrzennych oraz harmonizację tych zbiorów;

tworzenie i obsługa sieci usług dotyczących danych przestrzennych (a także

usług dotyczących innych usług).

Organami koordynującymi wdrażanie ustawy są z jej mocy:

Główny Geodeta Kraju, w zakresie:

o tworzenia i utrzymania centralnego punkt dostępu do usług

dotyczących zbiorów i usług danych przestrzennych, w pełnym zakresie

tematycznym i terytorialnym infrastruktury (tzw. geoportal infrastruktury

informacji przestrzennej);

61



o prowadzenia publicznie dostępnej ewidencji zbiorów oraz usług danych

przestrzennych objętych infrastrukturą, przyjmowania zgłoszeń tych

zbiorów lub usług do ewidencji przez organy administracji oraz

nadawania im jednolitych identyfikatorów.

Minister właściwy do spraw administracji publicznej, który dookreślić ma

specjalnym rozporządzeniem:

o zakres informacji objętych ewidencją zbiorów oraz usług danych

przestrzennych,

o sposób jej prowadzenia,

o treści,

o wzór zgłoszenia zbioru objętego infrastrukturą oraz dotyczących tego

zbioru usług,

o tryb nadawania identyfikatorów tym zbiorom.

Ustawa wskazuje też organy administracji właściwe w sprawach koordynacji tych

działań, tzw. „organy wiodące”, które na mocy ustawy:

organizują, koordynują i monitorują tworzenie, utrzymywanie i rozwijanie

infrastruktury informacji przestrzennej;

w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej,

tworzą i wdrażają systemy szkoleń, finansowanych z własnych środków

budżetowych lub współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej,

obejmujących w szczególności zagadnienia z zakresu tworzenia, aktualizacji i

udostępniania metadanych;

udostępniają organom administracji i osobom trzecim, włączonym do

infrastruktury, informacje niezbędne do wprowadzania rozwiązań technicznych

zapewniających interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych

oraz harmonizację tych zbiorów i usług.

Jednym z organów wiodących jest minister właściwy do spraw budownictwa,

gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, w zakresie tematu zagospodarowania

przestrzennego, wyszczególnionego w grupie trzeciej tematów danych dyrektywy /

ustawy.

62



Infrastruktura informacji przestrzennej obejmuje zbiory danych przestrzennych, które:

odnoszą się do terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub są z nim powiązane;

występują w postaci elektronicznej;

utrzymywane są przez organ administracji lub w jego imieniu, i które zgodnie z

jego zadaniami publicznymi są tworzone, aktualizowane i udostępniane, albo

też są utrzymywane przez osobę trzecią, której umożliwiono włączenie się do

infrastruktury;

należą co najmniej do jednego z tematów danych przestrzennych,

określonych w załączniku do ustawy.

Ewidencja zasobów

Główny Geodeta Kraju prowadzi ewidencję zbiorów oraz usług danych

przestrzennych. Ale obowiązek sporządzenia zbiorów metadanych dotyczących

dokumentów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym spoczywa głównie

na gminach, w mniejszym zakresie na województwach i organach centralnych.

Wszystkie te organy administracji do 7 września 2010 roku (3 miesiące od dnia

wejścia w życie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej) miały zgłosić

dotychczasowe zbiory danych przestrzennych do tej ewidencji. Jest to publicznie do-

stępna ewidencja zbiorów oraz usług danych przestrzennych objętych infrastrukturą,

którym Główny Geodeta Kraju nadaje, w ramach prowadzonej ewidencji, jednolite

identyfikatory. Jak wspomniano, za zbiór danych przestrzennych uznaje się zestaw

danych przestrzennych czyli danych, odnoszących się bezpośrednio lub pośrednio

do określonego położenia lub obszaru geograficznego, rozpoznawalny ze względu

na wspólne cechy. Oczywiście obowiązek ten dotyczył wyłącznie danych jawnych,

występujących w postaci elektronicznej, a wśród dokumentów planistycznych

właściwie przypadek taki, można uznać, iż nie występuje. Ale w ramach prac nad

wdrażaniem ustawy w gospodarce przestrzennej, prowadzonych przez Ministra

Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, kwestia co jest zbiorem danych

przestrzennych podlegającym ustawie w temacie zagospodarowanie przestrzenne, i

63



w związku z tym kto i kiedy zgłasza go do ewidencji – wymaga dość pilnego

rozstrzygnięcia.

Nie można bowiem wykluczyć, że niektóre organy administracji zaczną same

zgłaszać do tej ewidencji zbiory danych przestrzennych z zakresu planowania i

zagospodarowania przestrzennego, kierując się rozporządzeniem Ministra Spraw

Wewnętrznych i Administracji z 20 października 2010 roku w sprawie ewidencji

zbiorów i usług danych przestrzennych objętych infrastrukturą informacji

przestrzennej. Coraz więcej dokumentów z zakresu gospodarki przestrzennej

sporządzanych jest bowiem w wersji elektronicznej i trudno odmówić im cech, które

kwalifikują je pod działanie ustawy. A obowiązkiem organu administracji jest

zgłoszenie takich danych do ewidencji, niezwłocznie po utworzeniu ich zbiorów lub

uruchomieniu związanych z nimi usług, i powiadomienie o tym zgłoszeniu

właściwego organu wiodącego, czyli Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki

Morskiej. Minister powinien wyprzedzić takie zdarzenia, gdyż w przypadku ich

występowania może nie móc im zapobiegać. Taka sytuacja mogłaby prowadzić do

samoistnego ustalenia się jakichś przypadkowych wzorców w tej mierze, niespójnych

z przyjętym lub przygotowywanym modelem wdrażania ustawy o infrastrukturze


Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 20 października

2010 roku w sprawie ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych objętych

infrastrukturą informacji przestrzennej określiło zakres informacji objętych ewidencją

zbiorów oraz usług danych przestrzennych, sposób jej prowadzenia, treści, wzór

zgłoszenia zbioru objętego infrastrukturą oraz dotyczących tego zbioru usług, a także

tryb nadawania identyfikatorów tym zbiorom. Obowiązkiem Ministra Administracji

było dostosowanie zakresu informacji gromadzonych w ewidencji do zadań organów

wiodących, procesów tworzenia metadanych oraz wykorzystanie technologii

teleinformatycznej do ujednolicenia i automatyzacji procesu zgłaszania zbioru

danych. Określono tam też już formę identyfikatorów dla danych z zakresu

zagospodarowania przestrzennego – zaczynać się one będą kodem „PLZIPPZP”, po

którym podany będzie kolejny numer ewidencyjny zbioru danych, nadany przez

Głównego Geodetę Kraju.

Zgodnie z ustawą, tworzenie, aktualizacja i udostępnianie zbiorów metadanych

64



infrastruktury, zwanych dalej "metadanymi", jest zadaniem organów administracji,

odpowiedzialnych w zakresie swojej właściwości za prowadzenie rejestrów

publicznych zawierających zbiory związane z wymienionymi w załączniku do ustawy

tematami danych przestrzennych, oraz osób trzecich, których zbiory włączane są do

infrastruktury. Jak wyjaśniono w innym miejscu niniejszego opracowania, rejestrem

publicznym w gospodarce przestrzennej jest z pewnością obowiązkowo prowadzony

przez gminy rejestr planów miejscowych oraz rejestr wydanych decyzji o ustaleniu

lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim. Jednak

wydaje się, że nie jest to jedyny zbiór danych przestrzennych z tego zakresu

tematycznego (zagospodarowanie przestrzenne), który powinien być traktowany jako

rejestr publiczny i podlegać obowiązkowi sporządzenia metadanych. Niezależnie

jednak od zakresu tego obowiązku, ma on w ustawie ściśle określony termin

realizacji – 3 grudnia 2013 roku.

Publiczny dostęp do informacji

Informacja publiczna to każda informacja o sprawach publicznych, która w myśl art.

61 Konstytucji – podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w

ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. 2001 nr

112 poz. 1198). Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub

odnosząca się do władz publicznych, do faktów i stanów istniejących. Termin ten

dotyczy każdej informacji, która związana jest działaniem urzędów (np. umowy,

zdjęcia zrobione w postępowaniu administracyjnym, rachunki do umów

podpisywanych przez urzędy). Obowiązek udostępniania informacji publicznej

nałożony jest zgodnie z ustawą także na organizacje pozarządowe, które w

przypadku gospodarowania mieniem publicznym lub wykonywaniu zadań

publicznych powinny, podobnie jak organy władzy publicznej, prowadzić Biuletyny

Informacji Publicznej.

Zgodnie z ustawą, prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu. Nie

istnieje przy tym obowiązek wykazywania interesu prawnego czy faktycznego w

uzyskaniu tej informacji. Prawu osoby zainteresowanej uzyskaniem informacji

publicznej towarzyszy obowiązek podmiotu wykonującego zadania publiczne do

65



ujawniania i rozpowszechniania informacji publicznej. W przypadku braku możliwości

uzyskania informacji publicznej możliwe jest złożenie skargi do Wojewódzkiego Sądu

Administracyjnego na bezczynność urzędu/instytucji, która nie chce udostępnić

informacji publicznej.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej wraz ze spodziewanymi nowymi

przepisami w zakresie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego

wiążą się ściśle z zadaniami Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

w zakresie wdrażania infrastruktury informacji przestrzennej, w tym z modyfikacjami

w zakresie dostępu do informacji o zagospodarowaniu przestrzennym – istniejącym i

planowanym. Jest to bowiem z pewnością „informacja publiczna” i podlega tym

przepisom. Wiąże się to też prawdopodobnie z koniecznością zmiany procedur

związanych z wykonywaniem i zatwierdzaniem dokumentów planistycznych.

Konieczne w związku z tym będzie podjęcie wielu rozstrzygnięć proceduralnych, w

tym prawnego uregulowania formatu danych, co wymaga uwzględnienia wielu norm

związanych z ochroną własności intelektualnej i prawem konkurencji, a także

zachowania neutralności technologicznej i jawności używanych standardów i

specyfikacji. Są to zadania nietypowe i zupełnie nowe dla służb Ministerstwa,

związanych z gospodarką przestrzenną.

Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji podmiotów realizujących zadania

publiczne (Dz. U. z 2005 r. Nr 64, poz. 565), tzw. ustawa o informatyzacji,

wprowadziła definicję rejestru publicznego – jest to rejestr, ewidencja, wykaz, lista,

spis albo inna forma ewidencji, służąca do realizacji zadań publicznych, prowadzona

przez podmiot publiczny na podstawie przepisów ustawowych (odrębnych od ustawy

o informatyzacji).

Funkcje stanowiące rejestrów polegają na tym, że wpis do nich - z mocy prawa -

umożliwia zainteresowanym podmiotom (osobom fizycznym i prawnym) określone

zachowanie lub przyznaje określone uprawnienia. Istnieją następujące kategorie

rejestrów, związanych z realizacją zadań z zakresu gospodarki przestrzennej:




66








Rejestrem wynikającym wprost z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym jest także rejestr programów zawierających zadania rządowe, służące

realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym. Zgodnie z

obowiązującymi przepisami systemy ewidencyjne (rejestry publiczne) prowadzone w

wersji elektronicznej mają być udostępniane w tej samej formie.

Wpływ na system gospodarki przestrzennej

Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej w istotny sposób zawęża swe

stosowanie do specyficznej grupy informacji. Sformułowane w niej kryteria mogą

sugerować, że większość informacji zawartej w dokumentach z zakresu gospodarki

przestrzennej w zasadzie nie podlega tej ustawie, choćby ze względu na wątpliwości

co do powszechności ich występowania w postaci elektronicznej. Ale

przeświadczenie to jest złudne, bowiem w dzisiejszych czasach praktycznie każdy

dokument występuje w postaci elektronicznej, nawet jeśli nie jest „urzędowo” w niej

gromadzony (archiwizowany). Także należy mieć na uwadze, iż brak postaci

elektronicznej wielu dokumentów może wynikać z zaniedbań w realizacji innych

przepisów, związanych z informatyzacją administracji publicznej, i w związku z tym

trudno oficjalnie używać tego argumentu.

Z tego punktu widzenia, w niniejszym opracowaniu przyjęto, że większość

kluczowych dokumentów związanych z gospodarką przestrzenną (planowaniem i

zagospodarowaniem przestrzennym) podlega ustawie. Oczywiście sprawa ta może

być doprecyzowana w oparciu o kompetentne opinie prawne. Ale nawet wówczas

należy mieć na uwadze, że wprowadzenie ustawy o infrastrukturze informacji

przestrzennej wynika z pewnej ogólnoeuropejskiej „filozofii” rozwoju systemów

gromadzenia i dostępu do danych przestrzennych, i jest wdrażane na szczeblu

67



europejskim z dużą determinacją. Obejmuje ona także kierowanie pozwów do

Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przeciwko państwom, które uchylają się od

zobowiązań wdrażania stosownych dyrektyw (INSPIRE, PSI i inne). Dlatego zasadne

jest, przyjęte w niniejszym opracowaniu, stosowanie kryterium celowości działań,

zamiast formalnej kazuistyki. Na forum europejskim może być ona bowiem zawodna,

co wiąże się z ryzykiem wysokich kar.

Ustawa mówi, że w przypadku gdy większa liczba identycznych zbiorów danych

przestrzennych jest w posiadaniu lub jest przechowywana w imieniu różnych

organów administracji, przepisy ustawy mają zastosowanie jedynie do wersji

referencyjnej, z której uzyskano pozostałe kopie. Ta sprawa ma kluczowe znaczenie

w gospodarce przestrzennej, bowiem:

z jednej strony wskazuje, że Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki

Morskiej jest organem wiodącym w zakresie danych dotyczących

zagospodarowania przestrzennego, czyli że dane przestrzenne o obecnym i

przyszłym zagospodarowaniu przestrzennym, powstające w ramach systemu

gospodarki przestrzennej stanowią zasób referencyjny (w rozumieniu –

źródłowy) w systemie infrastruktury informacji przestrzennej;

z drugiej strony wskazują na konieczność redefinicji obowiązujących obecnie

dokumentów planistycznych, wskazując że część ich zawartości

merytorycznej powstaje i jest udostępniana przez inne podmioty, tworzące

dane referencyjne w innych tematach danych przestrzennych, podlegające

innym organom wiodącym, np. strefy ochronne i wiele innych – to może być

przesłanką do istotnej zmiany zakresu oraz trybu sporządzania i

udostępniania dokumentów planistycznych, zwłaszcza w ich części

analitycznej, czyli de facto przyspieszyć wyłączenie monitoringu

przestrzennego jako oddzielnego i względnie autonomicznego etapu procesu

planistycznego.

Należy powtórnie wyjaśnić, że zagospodarowanie przestrzenne, rozumiane jest w

ustawie jako zagospodarowanie terenu, w jego obecnym lub przyszłym wymiarze

funkcjonalnym, lub też jako przeznaczenie społeczno-gospodarcze terenu, w tym

mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe, rolnicze, leśne, wypoczynkowe, wynikające

68



z dokumentów planistycznych. Nie wyczerpuje to zakresu ustaleń dokumentów

planistycznych i można dyskutować, czy w sferze „przyszłego wymiaru

funkcjonalnego” odzwierciedla faktyczne ustalenia tych dokumentów. Ale na

szczegółową specyfikację danych należy jeszcze poczekać, te sprawy nie doczekały

się jeszcze rozstrzygnięć na szczeblu europejskim. Wstępne propozycje zostaną

przedstawione dopiero w maju 2011 roku.

Warto jednak zwrócić uwagę, że istnieje temat danych przestrzennych, który dość

silnie wiąże się z problematyką planów zagospodarowania przestrzennego, a dla

którego organem wiodącym jest Główny Geodeta Kraju. To temat 11 z załącznika 3 –

„gospodarowanie obszarem, strefy ograniczone i regulacyjne oraz jednostki

sprawozdawcze”, rozumiane jako obszary zarządzane, regulowane lub

wykorzystywane do celów sprawozdawczych na poziomie międzynarodowym,

europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym; obejmują również wysypiska śmieci,

obszary o ograniczonym dostępie wokół ujęć wody pitnej, strefy zagrożone przez

azotany, uregulowane drogi wodne na morzach lub wodach śródlądowych o dużej

powierzchni, obszary przeznaczone pod składowiska odpadów, strefy ograniczeń

hałasu, obszary wymagające zezwolenia na poszukiwania i wydobycie, obszary

dorzeczy, odpowiednie jednostki sprawozdawcze i obszary zarządzania strefą

brzegową.

Ta lista jest wyłącznie indykatywna – formuła tego tematu będzie ostatecznie

bardziej otwarta, także na inne formy ograniczeń w użytkowaniu terenów. W JRC

trwają prace koordynacyjne pomiędzy tematami danych przestrzennych i

synchronizacja tematów „land use” z „management areas” została już podjęta. Może

mieć to istotne znaczenie dla końcowych specyfikacji danych dla potrzeb szeroko

rozumianego planowania przestrzennego.

Ustawa przewiduje możliwość włączenia do infrastruktury zbiorów i usług danych

przestrzennych należących do osób trzecich. Wydaje się, że w przypadku zagadnień

gospodarki przestrzennej taki przypadek może występować dość często, gdyż

dotyczyć mógłby podmiotów wykonujących zadania z zakresu planowania

przestrzennego (określającego „zagospodarowanie przestrzenne”) na zlecenie

organów administracji. Chodzi tu np. o pracownie projektowe wykonujące plany

zagospodarowania przestrzennego. Źródłowe informacje dotyczące

69



zagospodarowania przestrzennego powstają zatem właśnie tam. Ustawa określa, że

włączenie zbiorów do systemu może nastąpić na wniosek takich instytucji, za zgodą

właściwego organu wiodącego lub z inicjatywy organu wiodącego za zgodą tych

„osób trzecich”, jeżeli jest to zgodne z interesem publicznym, a włączane zbiory i

usługi danych przestrzennych odpowiadają obowiązującym standardom

technicznym.

Ustawa precyzuje nawet zawartość wniosku w tej sprawie:

imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy oraz jego adres;

określenie przedmiotu wniosku;

informacje dotyczące treści zbiorów oraz obszaru, do którego się odnoszą, a

także warunków, w tym finansowych, na jakich możliwe będzie korzystanie ze

zbiorów oraz z usług pobierania, przekształcania lub generowania innych

usług.

Ustawa mówi, że odmowa włączenia do infrastruktury zbiorów i usług danych

przestrzennych należących do osób trzecich następuje w drodze decyzji organu

wiodącego.

Zasadą europejskiego systemu infrastruktury informacji przestrzennej,

transponowaną przez polską ustawę jest powszechny i nieodpłatny dostęp do usług

danych przestrzennych. Dane dostępne za pośrednictwem usług przeglądania, mogą

mieć formę uniemożliwiającą ich wtórne wykorzystanie w celach zarobkowych.

Udostępnianie zbiorów za pośrednictwem usług pobierania, przekształcania oraz

uruchamiania nowych usług, odbywa się z zachowaniem przepisów dotyczących

rejestrów publicznych zawierających te zbiory, i dotyczy też organów innych państw

członkowskich i instytucji Unii Europejskiej. Organy administracji, które za te usługi

pobierają opłaty, na podstawie odrębnych przepisów, zapewniają ich realizację z

uwzględnieniem przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Centralnym

punktem dostępu do usług danych przestrzennych, w pełnym zakresie tematycznym i

terytorialnym infrastruktury jest geoportal infrastruktury informacji przestrzennej,

tworzony i utrzymywany przez Głównego Geodetę Kraju. Poprzez ten geoportal

użytkownicy uzyskują dostęp do wszystkich krajowych zasobów infrastruktury

informacji przestrzennej. Nie znaczy to, że zasoby te są przechowywane na tym

geoportalu.

70



Zgodnie z przepisami do 3 grudnia 2013 mają zostać opublikowane metadane

dotyczące tematów danych przestrzennych z rozdziału 3 załącznika do ustawy, który

obejmuje między innymi temat 4: „zagospodarowanie przestrzenne”. Zakończenie

prac nad właściwymi zbiorami danych przestrzennych z tego tematu, polegających

na dostosowaniu ich do obowiązujących przepisów to odpowiednio październik 2015

- dla przetworzenia zbiorów, które zostały opracowane po wejściu w życie

stosownych przepisów, a rok 2020 - dla pozostałych zbiorów.

Obecnie trwają kluczowe prace na poziomie EU, polegające na opracowaniu

specyfikacji danych dla II I III załącznika, które mają być gotowe w połowie 2012

roku. Z nich będzie wynikać m.in. standard danych dla planowania przestrzennego.

Przepisy implementacyjne będą zapewniać realizację zasady interoperacyjności

danych przestrzennych oraz usług stanowiących zasób infrastruktury INSPIRE.

Załącznikiem do specyfikacji danych będą schematy aplikacji GML oraz modele i

rejestry UML.

Wejście w życie specyfikacji danych oznacza, że nowe plany (te które zostaną

rozpoczęte po tej dacie) powinny zostać opracowane według standardów. Standard

danych zostanie wydany w październiku 2013 roku w formie rozporządzenia KE i w

związku z tym będzie obowiązywał bezpośrednio, choć celowe byłoby wydanie

polskiego przepisu wykonawczego w tym względzie. Mimo że polski przepis nie

może naruszać unijnego to może wprowadzać jakieś uszczegółowienia lub

dodatkowe wytyczne, tak jak przewidywano istnienie np. polskiego profilu

metadanych. Problem standaryzacji dokumentów planistycznych będzie dość

poważnym wyzwaniem, gdyż dotyczy nie tylko ich formy, ale może wiązać się też w

pewnym stopniu z ingerencją w treść, co spowoduje konieczność odbycia długiej i

skomplikowanej dyskusji dotyczącej metodologii planowania przestrzennego. Będzie

np. konieczne przełożenie ustaleń planów zagospodarowania przestrzennego na

ustalenia „własne” i dołączania do nich ustaleń wynikających z innych przepisów,

dostępnych w ramach infrastruktury dzięki interoperacyjności. Zatem obok

standaryzacji pewnych zapisów konieczne będzie opracowanie zasad integracji

informacji z innych źródeł, gdyż nie będzie można ich powtarzać. To może

zasadniczo zmienić formę dokumentów planistycznych, co niewłaściwie

przeprowadzone może okazać się bardzo mylące dla odbiorców.

71



Rola samorządów terytorialnych

Istotą procesu wdrażania ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej jest

szerokie zaangażowanie samorządów terytorialnych różnych szczebli. Niektóre z

nich realizują zadania związane z dostępem do informacji przestrzennej już od

kilkunastu lat. Nagromadzono więc wiele doświadczeń, które mogą być obecnie

spożytkowane. Należy też podkreślić, że na realizację tych zadań samorządy

przeznaczały znaczące środki, a ich wysokość będzie wkrótce jeszcze wyższa, ze

względu na częste przypadki ujęcia tego typu zadań w regionalnych programach

operacyjnych i innych programach związanych z wykorzystaniem środków Unii

Europejskiej. Na tle wysokości wydatków i skali zaangażowania samorządów –

zadania Ministerstwa są bardzo ograniczone, jednak mimo to niezwykle istotne.

Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej zakończyła bowiem okres pionierski

we wdrażaniu systemów informacji przestrzennej w Polsce. Obecnie wszyscy

czekają na standardy, wytyczne, działania organizacyjne. Nie wymaga to w samej

swej istocie wysokich nakładów, ale warunkuje wydawanie znacznie wyższych

środków przez innych. I tak też jest oceniana waga tych działań, i do niej będą

dostosowane oczekiwania m.in. wobec Ministra Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej.

W tym kontekście racjonalna wydaje się idea inwentaryzacji działań w zakresie

informacji przestrzennej a w niej szczególnie zagadnień związanych z gospodarką

przestrzenną (nie tylko jako temat INSPIRE „zagospodarowania przestrzenne”),

podejmowanych przez samorządy terytorialne. Pozwoli ona wyciągnąć praktyczne

wnioski z uzyskanych doświadczeń, a co najważniejsze – zidentyfikować

potencjalnych partnerów do dyskusji nad rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi,

proponowanymi przez Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w

ramach realizacji ustawy. Popularyzacja zebranych doświadczeń z wdrażania

infrastruktury informacji przestrzennej przez liderów tego procesu mogłaby się też

przyczynić do jego sprawniejszego przebiegu u pozostałych podmiotów.

72



Zbiory danych przestrzennych

Systematyka zbiorów danych

Wdrożenie systemu infrastruktury informacji przestrzennej ułatwi dostęp do danych,

stanowiących istotne uwarunkowania rozwoju i zagospodarowania przestrzennego, a

które tworzone są przez specjalistyczne służby państwowe. Większość tych

informacji stanowi tradycyjną „kanwę” dokumentów planistycznych, ale w tej

tradycyjnej metodologii były one inkorporowane do dokumentów planistycznych w

formie kopii danych oryginalnych. Zgodnie z zasadami obowiązującymi w systemie

infrastruktury informacji przestrzennej – takich kopii należy unikać. Tak więc

procedury planistyczne będą miały ułatwiony dostęp do tych danych, jednak

zachowają one swoją autonomię w systemie, chyba, że pomiędzy odpowiednimi

organami wiodącymi zostaną ustalone inne reguły.

Dwa spośród tematów będą jednocześnie stanowiły w pewnych okolicznościach i dla

pewnych danych „wsad” do systemu informacyjnego gospodarki przestrzennej

(informacje wejściowe – konsument informacji) a w innych okolicznościach i dla

innych danych gospodarka przestrzenna będzie w tych tematach „dawcą”

(producentem) informacji. Są to następujące tematy z załącznika 3:

4) zagospodarowanie przestrzenne, rozumiane jako zagospodarowanie terenu, w

jego obecnym lub przyszłym wymiarze funkcjonalnym, lub przeznaczenie

społeczno-gospodarcze terenu, w tym mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe,

rolnicze, leśne, wypoczynkowe, wynikające z dokumentów planistycznych –

zadaniem procedur nadzorowanych przez Ministra Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej będzie „wyprodukowanie” danych zawierających

informacje o „obecnym wymiarze funkcjonalnym”, które to informacje w innych

procedurach będą wykorzystane (jako informacje wejściowe) do prac nad

dokumentami planistycznymi, które określą ich „przyszły wymiar funkcjonalny” –

tu będą one producentem informacji; rozważania te mogą wydać się jałowe,

jeśli nie weźmie się pod uwagę faktu, że w obu wymienionych przypadkach

różne mogą być podmioty oraz procedury produkujące i konsumujące te

73



informacje; z ich punktu widzenia poprawa dostępności danych wejściowych

może mieć kluczowe znaczenie dla usprawnienia wykonywanych zadań;

11) gospodarowanie obszarem, strefy ograniczone i regulacyjne oraz jednostki

sprawozdawcze, rozumiane jako obszary zarządzane, regulowane lub

wykorzystywane do celów sprawozdawczych na poziomie międzynarodowym,

europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym; obejmują również wysypiska

śmieci, obszary o ograniczonym dostępie wokół ujęć wody pitnej, strefy

zagrożone przez azotany, uregulowane drogi wodne na morzach lub wodach

śródlądowych o dużej powierzchni, obszary przeznaczone pod składowiska

odpadów, strefy ograniczeń hałasu, obszary wymagające zezwolenia na

poszukiwania i wydobycie, obszary dorzeczy, odpowiednie jednostki

sprawozdawcze i obszary zarządzania strefą brzegową – ponieważ lista ta nie

wydaje się zamknięta, także ograniczenia wynikające z dokumentów

planistycznych, przynajmniej niektóre, będą „produkowane” w ramach tego

tematu przez system gospodarki przestrzennej podległy Ministrowi Transportu,

Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Przy określaniu, jakie dane czy zbiory danych podlegać mają procedurom opisanym

w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej należy przede wszystkim wziąć

pod uwagę miejsce danych z tematu zagospodarowanie przestrzenne w całej

strukturze informacyjnej tworzonej ustawą. Należy też mieć na uwadze, że zakres

danych objętych regulacjami związanymi z dyrektywą INSPIRE może się w

przyszłości rozszerzać. Właściwie można nawet mieć pewność, że będzie się

rozszerzać, gdyż jest to zgodne z paradygmatem współczesnej cywilizacji

informacyjnej. Jedynie zupełne fiasko tej inicjatywy mogłoby ten proces zahamować,

co jest w strukturach europejskich raczej niemożliwe, choć raczej pewne jest obecnie

nieznaczne opóźnienie wdrażania.

W działaniach Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej należy więc

przede wszystkim ustalić potrzeby planowania przestrzennego w zakresie pobierania

i pozyskiwania danych, głównie georeferencyjnych, ale też zasobów informacyjnych

dotyczących przestrzeni, np. środowiska czy urządzeń infrastruktury. Równolegle

można określić, jakie własne informacje z zakresu zagospodarowania

74



przestrzennego organy administracji mogą dostarczyć do infrastruktury – dotyczy to

zakresu danych, ale też powiązanego z nim zakresu usług.

Podkreślenie słowa „własne” w poprzednim akapicie nie jest przypadkowe. Wnioski z

niektórych badań wdrożeniowych wskazują bowiem, że w dokumentach

planistycznych większość informacji jest wtórna, tj. pobrana ze źródeł zewnętrznych i

w nich umieszczona. Co więcej, wskazano też, że niektóre procedury planistyczne

sprowadzają się do powtórnego zatwierdzania rozstrzygnięć, które już uprzednio

zostały uchwalone w innych procedurach, często przez te same gremia. Już zresztą

sama nazwa i regulacje dotyczące kluczowego dokumentu planistycznego jakim jest

„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego” gminy

świadczy o tym, że zawiera on uwarunkowania, które muszą pochodzić z różnych

źródeł. System, który zawiera tego typu powtórzenia nie może sprawnie działać, a

tym bardziej nie nadaje się do pracy w logicznie powiązanej sieci.

Należy więc przede wszystkim zadbać o spójność danych dotyczących

zagospodarowania przestrzennego z całą infrastrukturą. Wydaje się niemal pewne,

że dla wdrożenia wymogów INSPIRE konieczne będzie jakieś uporządkowanie

systemu planowania przestrzennego. Nie musi to przerażać, bowiem tego typu prace

i tak są prowadzone przez ministerstwo, z innych powodów. Na pewnym etapie

działań będzie należało też prawdopodobnie podzielić dokumenty planistyczne na

kategorie i określić zewnętrzne źródła danych dla nich. Minister powinien

współdziałać w tym zakresie z innymi instytucjami (organami wiodącymi) aby

zapewnić dostęp do danych przestrzennych z innych źródeł w ramach systemu

infrastruktury. W związku z realizacją ustawy o infrastrukturze informacji

przestrzennej nadarza się więc unikalna szansa, aby naprawić, czy „wyprostować”

wiele spraw z otoczenia gospodarki przestrzennej w zakresie pozyskania i

udostępniania danych.

Wdrażanie wymogów ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej w temacie

danych „zagospodarowanie przestrzenne” należałoby więc oprzeć o schematy

opracowane w „Strategii harmonizacji w ramach infrastruktury informacji

przestrzennej”, opracowanej przez zespół pracujący dla Głównego Urzędu Geodezji i

Kartografii, a której wstępne wyniki przedstawiono pod koniec 2011 roku.

75



Harmonizacja

Pojęcie harmonizacji jest kluczowe dla wdrażania INSPIRE. Oznacza ono

doprowadzanie do zgodności, wzajemnego dopełniania się, zgodnego

współdziałania różnorodnych zbiorów danych włączonych do infrastruktury. Od

strony dysponenta danych harmonizacja to zapewnienie dostępu do nich w

reprezentacjach, które umożliwiają łączenie tych danych w sposób spójny z innymi

zharmonizowanymi danymi, przy pomocy z usług sieciowych oraz zastosowaniem

wspólnych specyfikacje danych. Czyli mowa jest o harmonizacji danych oraz

harmonizacji zarządzania tymi danymi, poprzez doprowadzenie do

interoperacyjności baz danych przestrzennych. Dyrektywa INSPIRE wskazuje, że

przepisy wprowadzane w tym zakresie powinny obejmować definicję i klasyfikację

obiektów przestrzennych oraz sposób ich odniesienia geograficznego. To jest też

zadaniem ministra właściwego do spraw gospodarki przestrzennej, jako organu

wiodącego w temacie danych „zagospodarowanie przestrzenne”.

Aby dane zharmonizować należy podjąć sekwencję czynności, którą J. Gaździcki

strukturyzuje w następujący sposób:

1. wypracowanie założeń harmonizacji, wynikających z uwarunkowań prawnych,

organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych;

2. opis zasobów istniejących (metadane, schematy aplikacyjne), co wstępnie czyni

niniejsze opracowanie;

3. opis stanu projektowanego (schematy aplikacyjne, standardy, architektura) – co

może wymagać, w przypadku danych z zakresu zagospodarowania

przestrzennego, korekt ustawowych – w ustawie o planowaniu i

zagospodarowaniu przestrzennym;

4. opracowanie studium wykonalności;

5. przygotowanie realizacji (metodyka, środki techniczne, organizacja, finansowanie)

6. realizacja (wybór, pozyskanie i integracja danych, konwersja formatów,

transformacja numeryczna i semantyczna).

J. Gaździcki wskazuje, że możliwe są różne poziomy harmonizacji danych

przestrzennych: harmonizacja ze zmianą schematu aplikacyjnego lub bez zmiany

76



schematu aplikacyjnego. W przypadku danych z zakresu zagospodarowania

przestrzennego, w zależności od „głębokości” zakresu danych objętych działaniami

wdrożeniowymi do infrastruktury, będziemy mieli do czynienia ze szczególnym

przypadkiem konieczności definicji jednolitego schematu aplikacyjnego.

Dotychczasowe przepisy wykonawcze do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym pozostawiały bowiem dość dużą swobodę w zakresie zawartości a

zwłaszcza sposobu prezentacji dokumentów planistycznych. Nie było więc

praktycznie jednolitego „schematu aplikacyjnego”, który w sieciowej strukturze

INSPIRE jest niezbędny.

W praktyce występuje wiele różnych „schematów aplikacyjnych”, najczęściej już na

poziomie jednej gminy. Często jest to kilkadziesiąt (!!!) rozwiązań w jednym mieście.

Dopiero od niedawna niektóre samorządy próbują na własną rękę ujednolicać zapisy

planów zagospodarowania przestrzennego (np. w obszarze powiatu wrocławskiego),

ale robią to bez wzajemnej koordynacji w skali kraju, więc z punktu widzenia

infrastruktury informacji przestrzennej nie poprawia to znacznie sytuacji. Dla potrzeb

harmonizacji konieczna zatem może okazać się transformacja danych z wielu baz

danych przestrzennych ze ich starego indywidualnego schematu aplikacyjnego do

nowego schematu – wspólnego dla całej infrastruktury.

Zadanie to jest ogromne i w zasadzie nie ma precedensu w tej skali w innych

tematach danych przestrzennych, np. wdrażanych przez Głównego Geodetę Kraju.

Tam zazwyczaj funkcjonowały jakieś formy „schematu aplikacyjnego” w postaci

instrukcji (np. „K-1”), szczegółowych wytycznych itp. Ponadto system funkcjonuje w

całości w ramach administracji rządowej, co pozwala na względnie łatwą jego

koordynację. W przypadku tematu „zagospodarowanie przestrzenne” mamy do

czynienia ze stykiem administracji rządowej z samorządową, gdzie koordynacja

wymaga prerogatyw ustawowych. Co nie jest przewidziane bezpośrednio ustawą –

nie może funkcjonować.

Minister, jako organ wiodący, będzie musiał zatem określić sposób harmonizacji

danych w obrębie nadzorowanego tematu danych przestrzennych, w

skomplikowanych warunkach organizacyjnych. Wybór optymalnej ścieżki

harmonizacji będzie zawierał się między dwoma stanami granicznymi, które J.

Gaździcki opisał następująco:

77



harmonizacja zbyt prosta, która nie spełnia wymagań i w ogóle przynosi mało

korzyści, choć rodzi istotne koszty;

harmonizacja zbyt złożona, która może okazać się bardzo trudna i kosztowna,

a istotne korzyści przynosić będzie tylko nielicznym.

Jest to więc sytuacja zgodna z zasadą opisaną przez Pareto – 20% nakładów

przynosi 80% efektów. W tym polu poszukiwać więc należy praktycznych rozwiązań

w zakresie danych dotyczących zagospodarowania przestrzennego. W praktyce

czynności koordynacyjne w zakresie harmonizacji zbiorów danych powinny wynikać z

porównania schematu aplikacyjnego z odpowiedniej specyfikacji INSPIRE (która jest

na etapie wstępnych uzgodnień na płaszczyźnie międzynarodowej i jej ostateczny

kształt zostanie opublikowany najprawdopodobniej we wrześniu 2012 roku) ze

strukturą istniejących zbiorów danych, która w Polsce występuje w niezwykle licznych

wariantach.

Powinna zostać wypracowana jakaś ogólna struktura docelowa dokumentów

planistycznych, zgodna z INSPIRE. W ramach poszukiwania rozwiązań dla

harmonizacji zbiorów powinno nastąpić tzw. „mapowanie”, czyli znalezienie

odpowiadających sobie obiektów i atrybutów w bazach istniejących i we wzorcu

zgodnym z INSPIRE. Pozwoli to na przyjęcie jednolitego schematu postępowania dla

reklasyfikacji danych, czyli przekształcenia ich do struktury docelowej. Dla właściwej

reklasyfikacji powinny zostać zdefiniowane jasne reguły reklasyfikacji, co umożliwi

właściwą reklasyfikację danych – obiektów i atrybutów (wg A. Iwaniak – Rola

harmonizacji w budowie infrastruktury danych przestrzennych, listopad 2011).

Minister właściwy ds. gospodarki przestrzennej musi więc określić kolejno:

1. które zbiory należy włączyć do infrastruktury danych przestrzennych;

2. jakie usługi w zakresie tych danych będą udostępnione;

3. w związku z tym, jakie meta dane będą potrzebne;

4. jakie technologie będą musiały być wdrożone i na jakich szczeblach administracji

– w związku z tym ważne decyzje dotyczyć będą także systemu organizacji

infrastruktury informacji przestrzennej w obrębie tego tematu;

5. jakie przepisy i instrumenty dodatkowe będą musiały być wdrożone dla realizacji

nałożonych przez ustawę o infrastrukturze informacji przestrzennej zadań.

78



Metodologia przeprowadzonej kwerendy

Metadane są konieczne dla zapewnienia interoperacyjności – służą one do

„danobrania” (harvesting) – przeszukiwania katalogów w celu znalezienia

odpowiednich danych. Za udostępnianie metadanych z tematu zagospodarowanie

przestrzenne odpowiada Główny Geodeta Kraju. Ale najpierw te metadane należy

sporządzić, a jeszcze wcześniej – określić, jakie mają być. Aby móc określić

branżowy profil metadanych należałoby najpierw dokonać inwentaryzacji istniejących

zasobów danych, tzw. audytu danych przestrzennych – analizy jakie dane są

przechowywane, jak spójny (niespójny) jest to zasób, jaka jest rzeczywista jego

wartość, czy i gdzie występują kopie i multiplikacje danych.

Taki audyt danych przestrzennych na potrzeby budowy systemu meta danych

przestrzennych powinien być praktycznie przeprowadzony w każdej instytucji

posiadającej tego typu dane. Samorządy nie umieją tego jeszcze robić (a potem

aktualizować), stosują np. ankiety wewnętrzne, co jest nieefektywne. Praktyka

wykazuje, że instytucje i ich pracownicy lubią chować dane, nie chcą pokazać

zasobów lub danych (częściowo) nielegalnych lub budzących wątpliwości prawne,

którymi w praktyce się posługują.

Metadanymi należy opisać istniejące i nowe zasoby danych przestrzennych – nadzór

nad tym procesem to zadanie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki

Morskiej. Problem jest ogromny, np. jeden z przeprowadzonych audytów wykazał w

jednym z miast wojewódzkich średniej wielkości, że na serwerze wydziału geodezji

rezydowało 545 tysięcy plików zawierających dane przestrzenne. Spośród nich

wyselekcjonowano około 20 tysięcy, dla których należałoby opracować metadane

(opisać je metadanymi).

Co należy zatem zrobić, aby w danej instytucji zinwentaryzować dane i opracować

do nich metadane:

1) przeszkolić pracowników – bo audyt mogą robić pracownicy instytucji ale najlepiej

pod zewnętrznym fachowym nadzorem;

79



2) dokonać prac inwentaryzacyjnych audytu;

3) określić hierarchię metadanych – można wytworzyć metadane aż do poziomu

atrybutu, ale najczęściej tworzy się je aż do poziomu obiektu lub co najmniej

zbioru (istnieją następujące poziomy: seria, zbiór – np. budynki, obiekt – w

zbiorze/warstwie, atrybuty – dla obiektu); w przypadku tematu „zagospodarowanie

przestrzenne” tworzenie metadanych na poziomie obiektów jest w praktyce

niemożliwe (ze względu na ilość i związane z nią koszty) i zresztą niepotrzebne.

Można wytworzyć metadane na poziomie zbiorów lub nawet w niektórych

przypadkach serii zbiorów, jeśli umiejętnie wykorzysta się ten niedoceniany w

innych tematach danych przestrzennych poziom agregacji;

4) przyjąć zasady opisu danych metadanymi, określić wartości słownikowe ale też

dobre praktyki – co wybrać w danej sytuacji, bo od tego zależy interoperacyjność,

np. należy określić „punkt kontaktowy”, czyli osobę którą można „spytać o te

dane”, ale jeśli ta osoba się zmieni (np. odejdzie z pracy) to wówczas trzeba by

zmienić zapisy we wszystkich plikach; tego nie zapewniają procedury INSPIRE,

dlatego zawartość metadanych trzeba opracowywać indywidualnie. Trudno jest

argumentować opłacalność tego ogromnego nakładu pracy, koniecznego przy

tworzeniu metadanych, ale należy podkreślać, że dzięki nim użytkownik będzie

wiedział, z jakiego typu informacją ma do czynienia (czy jest aktualna, czy

oficjalna etc); podkreślamy te ewentualne dylematy, bo mogą one stanowić

barierę w tworzeniu meta danych – należy mieć na uwadze, że w Polsce

metadane tak naprawdę jeszcze nigdzie nie zostały w pełni wdrożone !!!;

5) stworzyć metadane przy pomocy aplikacji – programu komputerowego, edytora,

który zapewnia ich poprawność;

6) opublikować metadane.

W latach 2010-2011 Instytut Systemów Przestrzennych i Katastralnych w Gliwicach

przeprowadził szereg audytów danych przestrzennych w wielu jednostkach

samorządu terytorialnego szczebla lokalnego – gminach i powiatach. Związane było

to zazwyczaj z wdrażaniem lokalnych systemów informacji o terenie i tzw. geoportali.

W związku z tymi pracami została zgromadzona całkiem pokaźna dokumentacja

80



robocza, która została wykorzystana do celów niniejszego opracowania. W ścisłym

kontakcie z pracownikami dokonującymi uprzednio osobiście kwerendy w

jednostkach administracji dokonana została powtórna analiza danych, w oparciu o

opracowany arkusz, załączony na następnej stronie. Dane z audytu

usystematyzowane zostały tabelarycznie, co umożliwiło wysunięcie ogólniejszych

wniosków i oszacowanie wielkości zasobów i potrzeb w zakresie infrastruktury

informacji przestrzennej w temacie zagospodarowanie przestrzenne – w skali całego

kraju.

81



82



Zasoby jednostek samorządu terytorialnego

Analizie poddano 16 jednostek samorządowych, w tym 2 powiaty. Dane pochodzą

przede wszystkim z audytów zbiorów danych, przeprowadzonych przez ISPiK

Gliwice w latach 2010-2011.

Analizowano miejscowości z 6-ciu województw. W publikacji ukryto nazwy jednostek

administracyjnych, posługując się jedynie ich kodem. Grupa poddana analizie

stanowi ok. 7,5% powierzchni miast w kraju i zamieszkiwana jest przez 11,5%

miejskiej ludności. Można więc ją traktować w tym względzie za wysoce

reprezentatywną. Jednak analiza obejmuje jednostki samorządu terytorialnego silnie

zaangażowane we wdrażanie Dyrektywy INSPIRE, co nie jest w Polsce powszechne.

Należy też zauważyć, że są to głównie dość duże miasta (jednostki), silne

ekonomicznie, mogące sobie pozwolić na poniesienie kosztów związanych z

INSPIRE. Dlatego dla oszacowania zasobów danych w przekroju całego kraju

zastosowano współczynniki – dla gmin wiejskich 80% w stosunku do liczby

mieszkańców i 10% w stosunku do powierzchni gminy. Oznacza to, że w szacunkach

przyjęto, że w przeciętnej gminie wiejskiej zasoby będą odpowiednio mniejsze niżby

to wynikało ze średnich wynikających z przeprowadzonej analizy.

Wielkość zasobów w jednostkach samorządu terytorialnego są bardzo zróżnicowane.

Wynika to z różnych przyczyn, m.in. stąd, że audyt nie zawsze odzwierciedla

faktyczne zasoby – jest to problem opisany szerzej w tekście, wynikający z przyczyn

„mentalnościowo-organizacyjnych”. W związku z tym problemem, dla zwiększenia

wiarygodności badań, zwiększono w jego trakcie liczbę analizowanych jednostek

(przyjętą w założeniach badawczych) z 10-ciu do 16-tu, dobierając je według

kryterium zwiększenia wiarygodności badań. Także w interpretacji i przeliczaniu

wyników uwzględniano „współczynnik reprezentatywności”, aby nie uogólniać

przypadków, które powinno się prawdopodobnie traktować jako wyjątkowe.

Załączona tabela pokazuje szereg prawidłowości, a poszczególne przypadki podane

w tabeli są bardziej szczegółowo opisane w części tekstowej. Zwraca uwagę fakt, że

zasoby geoinformacyjne z zakresu zagospodarowania przestrzennego są uważane

przez gminy za ważny element ich systemów informacji o terenie i przede wszystkim

83



są skierowane do szerokiej publiczności. Gminy uważają to bowiem za swą

powinność wobec obywateli. W niektórych miejscowościach wręcz zasobami z tego

tematu danych przestrzennych zajmują się wydziały odpowiedzialne za promocję.

Także służby geodezyjne chętnie włączają się we współpracę w tym zakresie.

Jednak niepokoić musi dość słaba dbałość o trwałość zbiorów (zasobów) – ich

aktualizowanie, opatrywanie odpowiednimi meta danymi. Z kolei pozytywne jest

spostrzeżenie, że w niektórych gminach wdrażanie INSPIRE przebiega w sposób

bardzo przemyślany i systematyczny. Obrazuje to np. praktyka stosowania struktury

serii danych – co optymalizuje proces tworzenia i aktualizacji metadanych, a także

racjonalizuje strukturę całego zasobu. Niektóre gminy mają już za sobą dość

pokaźny bagaż doświadczeń i zdążyły już zmodyfikować przyjęte rozwiązania –

zarzucając pierwotne pomysły. To też może być przestroga dla wdrażających

INSPIRE.

Z rozproszonych działań podejmowanych przez gminy i powiaty wyłaniają się dość

wyraźne prawidłowości. Mogą one sugerować kierunek rozwiązań organizacyjno-

prawnych wdrażania ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej. Sugerują

wręcz pewne rozwiązania systemowe, m.in. na przykład zwiększania udziału

powiatów – przykład F jest takim rozwiązaniem, obejmującym 12 gmin, nagrodzonym

zresztą na forum europejskim za rozwiązania techniczne bazy danych

przestrzennych. Analiza pokazuje też, że bez odpowiedniej organizacji ze strony

organu wiodącego wielkość zbiorów w przekroju krajowym może znacznie wzrosnąć,

co spowoduje trudności w ich kompleksowej harmonizacji a także drastycznie

zwiększy i tak wysokie koszty wdrażania ustawy. Taki wariant wyliczono również i

pokazano w zestawieniu, nazywając go „wariant – chaos”.

84



85



Przegląd wybranych przykładów

Przykład J (identyczne: seria i tytuł) 1. Mapa tematyczna inna - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta 2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego-uwarunkowania zagospodarowania 3. SIP - Zagospodarowanie przestrzenne 4. Warstwa MSIP - Zakres rewitalizacji 5. Warstwa MSIP - Zakres inwestycji 6. Warstwa MSIP - Studium zagospodarowania - kierunki 7. Warstwa MSIP - Studium zagospodarowania - uwarunkowania

Przykład R (identyczne: seria i tytuł) 1. CIoP - ZAGOSPODAROWANIE 2. ARCHITEKTURA 3. CIoP - REKREACJA 4. PLAN REWITALIZACJI I ROZWOJU ŚRÓDMIEŚCIA 5. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Przykład F seria: Mapa Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego [NUM] 1. Warstwa, na której znajdują się granice obowiązujących Miejskich Planów Zagospodarowania Przestrzennego oraz ich aktualizacje [NUM] 2. Warstwa obowiązujących Miejskich Planów Zagospodarowania Przestrzennego [NUM] seria: Mapa Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego [SKAN] 1. Arkusz mapy, na której znajdują się granice obowiązujących Miejskich Planów Zagospodarowania Przestrzennego oraz ich aktualizacje [SKAN] 2. Arkusz mapy obowiązujących Miejskich Planów Zagospodarowania Przestrzennego [SKAN]

Przykład B seria: Zintegrowany System Informacji Przestrzennej (ZSIP) - Zagospodarowanie przestrzenne: 1. Decyzje inne Wydziału Administracji Architektoniczno-Budowlanej 2. Pozwolenia na budowę 3. Ewidencja Działalności Gospodarczej 2008 4. Ewidencja Działalności Gospodarczej 2009 5. Decyzje o lokalizacji celu publicznego 6. Decyzje o warunkach zabudowy 7. Decyzje inne Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego 8. Odbiory Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego 9. MPZP - przeznaczenie podstawowe 10. Przystąpienie do Sporządzenia planu 11. MPZP - przeznaczenie dopuszczalne 12. Rewitalizacja po przemyśle 13. Tereny mieszkaniowe 14. Plan z 1977 roku (nieobowiązujący) 15. Plan z 1994 roku (nieobowiązujący) 16. Plany obowiązujące 17. Tereny nierolne 18. Plan 1901 r. 19. Plan 1922 r. 20. Plan 1929r. 21. Plan 1964 r. 22. Plan 1976 r. 23. Plan 1982 r. 24. Plan 1983 r. 25. Plan 1991 r. 26. Plan po 1935r. 27. Plan przed 1935r. 28. Rosyjska mapa topograficzna 1972 r. 29. Slaskie mapa fizyczna 30. Detekcja zmian seria: Zintegrowany System Informacji Przestrzennej (ZSIP) - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (SUiKZP) 1. Dawne trakty 2. Studium-drogi gminne 3. Studium-drogi krajowe 4. Studium-drogi powiatowe 5. Studium-drogi wojewdzkie 6. Dworzec PKP-PKS 7. Planowana autostrada A1

86



8. Inwestycje lokalne 9. Inwestycje ponadlokalne 10. Kolej AGTC 11. Kolej Katowice Warszawa 12. Tereny kolejowe 13. Linie autobusowe 14. Linie tramwajowe 15. Linie tramwajowe projektowane 16. Miejsca obsługi podróżujących - plan. autostrada A1 17. Osie jezdni plan. autostrady A1 18. Pasy drogowe bufor 19. Pasy dróg głównych 20. Pasy dróg głównych ruchu pieszego 21. Pasy dróg lokalnych 22. Pasy drogowe wg klas 23. Pasy dróg zbiorczych 24. Obszar pasów drogowych z węzłami plan. autostrady A1 25. Pętle autobusowe 26. Węzły zintegrowane 27. Rozszerzenie terenów poddanych rewitalizacji 28. Rozszerzenie terenów poddanych rewitalizacji bufor 29. Tereny rozwojowe 30. Targowiska 31. Użytkowanie - uproszczone 32. Wnioski do studium - Urząd Miejski 33. Wnioski do studium - Wydział Gospodarki Nieruchomościami 34. Decyzje negatywne od 1999 35. Huta 36. Klasztor 37. Parkingi strategiczne 38. Strefy zespołów usługowych 39. Tereny przemysłowe 40. Wnioski Mirów 41. Wnioski do planu 42. Wnioski do studium 43. Wnioski studium 44. Zabudowa ekstensywna 45. Zabudowa intensywna 46. Zabudowa śródmiejska 47. Hipsometria 48. Jednostki bilansowe 49. Jednostki samorządowe 50. Plan ogólny 51. Użytkowanie 52. Handel powyżej 2000 m2 53. Lotnisko 54. Obszary rewitalizacji terenów miejskich bufory 55. Obszary rewitalizacji przemysłu bufory 56. Uchwalone MPZP

57. Plany ogólno-przemysłowy 58. Przestrzenie publiczne 59. Przeznaczenie terenu 60. Rewitalizacja obszarów miejskich (SZP) 61. Rewitalizacja po przemyśle (SZP) 62. Strefa G 63. Strefa L 64. Strefa S 65. Strefa P 66. Strefa T 67. PZP drogi 68. Strefa Z 69. Archeologia 70. Budynki nie wpisane do rej. zabytków 71. Tereny nie wpisane do rej. zabytków 72. Tereny nie wpisane do rej. zabytków (bufor) 73. Osie widokowe 74. Punkty na osiach widokowych 75. Punkty widokowe 76. Pomniki historii - Góra 77. Pomniki historii bufor 78. Budynki wpisane do rej. zabytków 79. Tereny wpisane do rej. zabytków 80. Tereny wpisane do rej. zabytków (bufor) 81. Cmentarze wpisane do rej. zabytków 82. Cmentarze wpisane do rej. zabytków (bufor) 83. Zespół klasztorny - rej. zabytków (bufor) 84. Zespół klasztorny - rej. zabytków 85. Układ urbanistyczny - rej. zabytków 86. Układ urbanistyczny - rej. zabytków (bufor) 87. Strefa ochrony konserwatorskiej "E" 88. Strefa ochrony konserwatorskiej "W" 89. Trasy pielgrzymkowe 90. Ulice w XIX wieku 91. Widokowe odcinki dróg 92. Wieża klasztoru 93. Kolektory istniejące 94. Obiekty kanalizacji deszczowej 95. Kolektory planowane 96. Obszary do skanalizowania 97. Obszar kolektorów planowanych 98. Kolektory planowane w ramach ISPA 99. Kolektory 100. Kolektory magistralne 101. Kolektory zbiorcze 102. Obiekty kanalizacji sanitarnej 103. Oczyszczalnie ścieków 104. Pompownie ścieków 105. Sieć kanalizacyjna 106. Obszary wymagające rozbudowy kanalizacji sanitarnej 107. Obszary wymagające rozbudowy w ramach ISPA

87



108. Obszary objęte systememi kanalizacyjnymi 109. Centra usługowe 110. Potencjalne kierunki zaopatrzenia ter. rozw. 111. Węzły i główne komory ciepłownicze 112. Ciepłociągi magistralne 113. Magistrale 114. Sieć niskoparametrowa 115. Sieć parowa 116. Sieć rozdzielcza 117. Tereny możliwe do uciepłowienia 118. Obszary rozwojowe 119. Ciepłownie i kotłownie 120. Sieć elektroenergetyczna 110 kV 121. Sieć rozdzielcza 15kV, 6kV 122. Sieć elektroenergetyczna 220kV, 400 kV 123. Sieć elektroenergetyczna 220kV 124. Sieć elektroenergetyczna 30 kV, 110 kV 125. Sieć elektroenergetyczna 400 kV 126. Etykiety inwestycji 127. Główne punkty zasilania 128. Obiekty sieci energetycznej 129. Obszary wymagające rozbudowy sieci elektroenergetycznych 130. Stacje energetyczne 131. Stacje transformatorowe 132. Strefy wysokiego napięcia 133. Zakładowa sieć gazowa ELSEN 134. Potencjalne kierunki zasilania w gaz terenów rozwojowych 135. Sieć rozdzielcza niskiego ciśnienia 136. Obiekty sieci gazowniczej 137. Sieć rozdzielcza średniego ciśnienia 138. Stacje redukcyjno-pomiarowe 139. Obszary wymagające rozbudowy sieci gazowych 140. Gazociągi wysokiego ciśnienia 141. Projektowane gazociągi wysokiego ciśnienia 142. Zasilanie (wodociągi) 143. Magistrale (wodociągi) 144. Magistrale projektowane (wodociągi) 145. Obiekty sieci wodociągowej 146. Sieci (wodociągi) 147. Stacje uzdatniania projektowane 148. Tereny rozwojowe (wodociągi) 149. Ujęcia (wodociągi) 150. Zbiorniki (wodociągi) 151. Zbiorniki projektowane (wodociągi) 152. Kompleksy gleb chronionych 153. Nieużytki 154. Grunty organiczne 155. Kompleksy gruntów klasy III 156. Kompleksy gruntów klasy IV 157. Lasy

158. Tereny zainwestowane 159. Zgoda na wyrolnienia w latach 1986-1990 160. Zgoda na wyrolnienia wydana przez ministra i wojewodę 161. Zgoda na wyrolnienia wydana przez Radę Miasta 162. Benzyna trasy 163. Ciągi ekologiczne 164. Cmentarze 165. Obszary do zalesienia 166. Stara eksploatacja Fe 167. Główne zbiorniki wód podziemnych 168. Hałdki 169. Hałdki po eksploatacji chromu 170. Lasy PGL 171. Lasy prywatne wg UPUL 172. Obszary zachowania bioróżnorodności 173. Obszary chronionego krajobrazu 174. Obszary górnicze 175. Obszary zagrożone podtopieniami z EKO 176. Obszary podtopień 177. Obszary prognostyczne wyst. kopalin 178. Obszary zalene w 1997 roku 179. Ochrona wód podziemnych 180. Strefy ochronne wód podziemnych 181. Strefy ochronne wód podziemnych bufory 182. Ogródki działkowe 183. Parki krajobrazowe 184. Obszary zalene i podtopione 1997 - 2000 185. Pomniki przyrody - SUiKZP 186. Pomniki przyrody projektowane 187. Poziomy hałasu 188. Przekroczenia 189. Rekultywacja 190. Rezerwaty przyrody 191. Siedliska roślin chronionych 192. Strefa powodzi Q = 1% (100 letnia) 193. Strefa zbiornika Poraj 194. Szkody po eksploatacji Fe - budynki 195. Szkody po eksploatacji Fe - lasy 196. Szkody po eksploatacji Fe - wody 197. Szpalery drzew 198. Tereny górnicze 199. Trasy przewozu subst. nieb. i wyb.bufor 200. Miejsca składowania subst. nieb. i wyb. 201. Trasy przewozu subst. nieb. i wyb. 202. Trasy kolejowe przewozu subst. nieb. i wyb. 203. Ujęcia wód 204. Wały przeciwpowodziowe 205. Wartości przyrody nieożywionej prop. do obj. ochroną 206. Zadrzewienia 207. Tereny zieleni miejskiej 208. Tereny zieleni miejskiej projektowane

88



209. Złoża obszarowo 210. Bulwary 211. Cieki wodne 212. Działy wodne 213. Główne zbiorniki wód podziemnych (linie) 214. Sieci wodne 215. Wody stojące

Przykład C seria: Miejski System Informacji Przestrzennej (MSIP) - Zagospodarowanie przestrzenne 1. Plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego (MPZP) seria: Miejski System Informacji Przestrzennej (MSIP) - Zagospodarowanie przestrzenne - Opłaty 2. Opłaty wg MPZP 3. Opłaty sprawy niezakończone 4. Opłaty planistyczne 5. Opłaty sprawy zakończone 6. Opłaty wg MPZP – robocze [SOWA] seria: Miejski System Informacji Przestrzennej (MSIP) - Zagospodarowanie przestrzenne - Decyzje 1. Decyzje WZ 2. Decyzje WZ i ZT 3. Decyzje licp

Przykład N seria: Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) 1. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta, rejon Północ 2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta konina w części dotyczącej ulicy Europejskiej, w lewobrzeżnej części miasta. 3. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta , w części dotyczącej obszaru xxx 4. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej obszaru osiedli xxx i zzz 5. Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej obszaru między ul. Dmowskiego a ul. Zagórowską 6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej obszaru między rzeką Pową a ul. M. Dąbrowskiej 7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej rejonu ulic: Szpitalna – Ametystowa - Granatowa

8. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon ulicy Piłsudskiego (os. Sikorskiego). 9. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta obejmujący teren położony w rejonie ulicy Piłsudskiego 10. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej obszaru przy ulicy Szpitalnej na os. Sikorskiego. 11. Miejscowy plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta –w rejonie ulic: Nadrzecznej i m. Dąbrowskiej 12. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, rejon Przydziałki - Bursztynowa 13. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon ulicy M. Dąbrowskiej. 14. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon ulic: Stodolniana – Dąbrowskiej - Zagórowskiej 15. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Piłsudskiego - szkoła 16. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejonie ulic Łężyńskiej - Krańcowej - Zacisze 17. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta - Wilków 18. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon Wilków Południe. 19. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, rejon Wilków – Zachód 20. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– obszar między ulicami Kolską a Jarzębinową 21. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta - bulwar nadwarciański 22. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej obszaru Krykawka z Parkiem 23. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta obejmującego teren położony przy parku im. Chopina 24. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta - Starówka 25. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - Osada 26. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– garaże ul. Paderewskiego. 27. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon ulicy Torowej. 28. Miejscowy plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta obejmującego obszar centrum miasta w rejonie ul. Dworcowa – Kolejowa – Al. 1 Maja.

89



29. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon ulicy Tuwima. 30. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta obszar w rejonie ulicy Chopina. 31. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej rejonu Zatorza, w prawobrzeżnej części miasta 32. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w części dotyczącej rejonu Czarków, w prawobrzeżnej części miasta. 33. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– rejon ulic Kleczewska – Poznańska. 34. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta, w części dotyczącej rejonu: Łęzyn w prawobrzeżnej części miasta. 35. Miejscowy plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego m. w północnej części miasta. 36. Miejscowy plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta w granicach byłej strefy ochronnej Huty 37. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w części dotyczącej obrębu Maliniec 38. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta obszar w rejonie ulicy Janowskiej 39. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Muzealnej 40. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w części dotyczącej obrębu Gosławice - las 41. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Łężyńskiej 42. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon FUGO 43. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w granicach strefy ochronnej Huty 44. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Leśnej i Przemysłowej 45. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– Strefa Inwestycyjna 46. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta - Gosławice 47. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta obejmujący tereny osrodka wypoczynkowego przy jeziorze 48. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Mostowej i Regionalnej

49. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Konina - Łężyn, rejon ulicy Krańcowej 50. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulic Popiełuszki – Jana Pawła II 51. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Grójeckiej 52. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulic Olszewskiej i Jana Pawła II 53. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Wyzwolenia 54. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta– Morzysław, teren położony przy ulicy Działkowej 55. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Działkowej 56. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Rudzickiej 57. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta budynek administracyjny w rejonie ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 58. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w części dotyczącej rejonu ul. Jana Pawła II w obrębie Laskówiec 59. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon Glinka – Kurów, prawobrzeżna część miasta 60. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon Morzysław, V i VA prawobrzeżna część miasta 61. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon Międzylesie - Zachód 62. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon między ulicą Grójecką a rzeką 63. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon Laskowiec – ul. Grójecka 64. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Harcerskiej 65. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu w, w rejonie ulic: Poznańska – Flisacka - Stroma 66. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w części dotyczącej rejonu: Nowy Dwór i Chorzeń II, w prawobrzeżnej części miasta 67. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w części dotyczącej rejonu: III, w prawobrzeżnej części miasta. 68. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon II - JAR

90



69. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w rejonie ulic xxx - Spółdzielców 70. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Kąkolowej 71. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta ul. Spółdzielców 72. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy xxx 73. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon: xxx – Kleczewska - Zakładowa 74. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Zakładowej 75. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Makowej 76. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Liliowej 77. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta w rejonie ulicy Żeglarskiej 78. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta rejon ulicy Konwaliowej seria: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta 1. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta - Uwarunkowania Rozwoju Przestrzennego 2. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta - Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego seria: Ocena aktualności SUiKZP miasta Konna oraz MPZP seria: Koniński System Informacji o Terenie (KoSIT) - Zagospodarowanie przestrzenne [NUM] 1. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Pawłówek Północ 2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Przydziałki 3. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP osiedle Sikorskiego i Zemełki 4. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP ul. Dmowskiego - ul. Zagórowska 5. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP ul. Nadrzeczna - M. Dąbrowskiej 6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Wilków Południe 7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Wilków – Zachód

8. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Osada 9. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Czarków 10. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP była strefa Huty 11. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP strefy ochronnej Huty 12. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Łężyn, rejon ulicy Krańcowej 13. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP ul. Jana Pawła II w obr. Laskówiec 14. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Glinka – Kurów 15. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Morzysław, V i VA 16. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Międzylesie - Zachód 17. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Grójecka 18. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Laskowiec – ul. Grójecka 19. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP xxx - Flisacka - Stroma 20. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP Nowy Dwór 21. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP III 22. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP II - JAR 23. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - MPZP xxx – Kleczewska - Zakładowa

Przykład P seria; Zagospodarowanie przestrzenne 1. Plany architektoniczne 2. Tereny inwestycyjne 3. Pobrane opłaty planistyczne 4. Działki dla których wydano wypis/wyrys 5. Działki dla których wydano zaświadczenie 6. Nabyte/przeznaczone do nabycia grunty pod drogi publiczne 7. Nieruchomości objęte trwałym zarządem na gruntach gminy i Skarbu Państwa 8. Nieruchomości przeznaczone do zwrotu/zwrócone 9. Odszkodowania za grunty wydzielone pod drogi publiczne 10. Grunty nabyte/przeznaczone do nabycia przez gminę na wniosek i cele określone przez Wydział Architektury

91



11. Mieszkania przeznaczone do sprzedaży/sprzedane 12. Zgłoszenia/wydane pozwolenia na rozbiórkę obiektów budowlanych 13. Wnioski/wydane decyzje o pozwolenie na budowę/rozbudowę 14. Zgłoszone prace budowlane, na które nie jest wymagane pozwolenie 15. Przydomowe oczyszczalnie ścieków z dofinansowaniem lub bez seria: Zagospodarowanie przestrzenne - MPZP 1. Plan aaa 2008 2. Plan bbb 2008 3. Plan Centrum 2005 4. Plan ccc ccc 2008 5. Plan Ciepłownia 2005 6. Plan Podmiejska 2008 7. Plan DEPR 2004 8. Plan Dygasińskiego 2008 9. Plan ddd 2008 10. Plan Elektrownia 2009 11. Plan Sosnowa 2008 12. Plan Janiego 2010 13. Plan eee 2001

14. Plan fff 2005 15. Plan fff 2009 16. Plan Piaski 2004 17. Plan Podmiejska 2009 18. Plan ggg 2005 19. Plan Śródmieście 2009 20. Plan hhh 2004 21. Plan Wysypisko 2005 22. Zmiany 96 [NUM] 23. Prowadzone sprawy w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 24. Wnioski o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego seria: Zagoaspodarowanie przestrzenne - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta 1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta 2008 2. Prowadzone sprawy w sprawie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 3. Wnioski o zmianę studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Oszacowanie zasobów danych przestrzennych

Badania pozwoliły oszacować wielkość zasobów danych przestrzennych w skali

całego kraju – w odniesieniu do tej części, która powinna podlegać przepisom ustawy

o infrastrukturze informacji przestrzennej. Założono przy tym, że wdrażanie ustawy

przebiegać będzie w sposób skoordynowany, co polegać powinno m.in. na

wprowadzaniu rozwiązań organizacyjnych optymalizujących nakłady, a tym samym

strukturę i wielkość zbiorów. Na podstawie przeprowadzonych analiz oszacowano,

że liczba zbiorów (baz danych) z tematu danych „zagospodarowanie przestrzenne, w

skali kraju zawierać się powinna w przedziale 2,5 – 10 tysięcy. W ramach tego

można się spodziewać utworzenia ok. 300 – 500 tysięcy warstw tematycznych. W

„wariancie chaotycznym” liczby te rosną kilkakrotnie. Może być to prawdopodobnie

dość istotny argument na rzecz wsparcia intensywnych działań organizacyjnych przy

wdrażaniu ustawy.

92



Kluczową kwestią wydaje się więc wypracowanie i ustalenie wzorców (dobrych

praktyk) w zakresie kwalifikacji zbiorów do tworzenia metadanych. Im mniejszy

zakres prac nad metadanymi tym szybciej i mniejszym kosztem zrealizowany

zostanie proces sporządzania metadanych. Jest to szczególnie ważne w sytuacji,

gdy system planowania przestrzennego jest u progu przedefiniowań, być może

łącznie z zakresem obowiązującyc dokumentów planistycznych. Nie jest więc

uzasadnione sporządzanie metadanych dla informacji (danych), które mają być w

określonej przyszłości modyfikowane lub wręcz usuwane z zasobów.

Warto zwrócić bowiem uwagę na przykłady spisów zbiorów (warstw) dotyczących

dokumentów planistycznych z poprzedniego rozdziału. Wiele z tych zbiorów ma

charakter wtórny – nie są ustaleniami samych dokumentów planistycznych, a

pochodzą de facto z innych źródeł i są do tych dokumentów włączone. Tak jest

praktyka, że studia i plany przestrzenne mają stanowić „kompendia wiedzy” o

obszarze. Ale nie jest to praktyka zgodna z INSPIRE. Wręcz przeciwnie – w ramach

infrastruktury informacji przestrzennej takie zbiory mają być udostępniane u źródeł,

czyli w instytucjach, które je wytworzyły. Pośrednictwo dokumentów planistycznych

ma być pominięte. Plany mogą traktować te zbiory jako dane referencyjne do

własnych ustaleń. Dlatego w takim docelowym modelu liczba zbiorów (warstw)

dostarczanych do infrastruktury powinna ulec znaczącemu zmniejszeniu.

Trudno oszacować jakie to będą wielkości. Aby mieć precyzyjne rozeznanie w tym

względzie powinno się rozpocząć prace standaryzacyjne nad tym zagadnieniem. Ale

na podstawie badań przeprowadzonych na potrzeby niniejszego opracowania można

przewidywać, że w przypadku miejscowych planów zagospodarowania

przestrzennego liczba warstw „znaczących” mogłaby być ograniczona do kilku –

kilkunastu. Poniżej ukazano zestawienie kilku przykładów zawartości zbiorów

(warstw) dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z jednej tylko

miejscowości objętej badaniami. Z zestawienia jasno wynika, że zawartości zasobu

są bardzo zróźnicowane i trudno jest znaleźć jakąś ogólną prawidłowość w układzie

zbiorów (warstw) w poszczególnych seriach (planach). Większość zbiorów wydaje

się wtórna (przejęta z innych zasobów), wiele także wydaje się nie być ściśle

związanych z tematem „przyszłe zagospodarowanie przestrzenne”. Ale kilka zbiorów

się powtarza i wydaje się sugerować kirunek prac harmonizacyjnych.

93



Przykłady zbiorów

MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 1: Ciągi piesze Granica planu Infrastruktura Linie zaudowy Osie przebiegu ulic układu lokalnego Ostoja ptactwa i tarlisko ryb Przeznaczenia Przeznaczenia opis Ścieżki rowerowe Strefy ochronne inne Szuwary MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 2: Elementy podkładu Granica planu Linie zaudowy Obiekty kultu religijnego Obszary przekształceń Przeznaczenia Przeznaczenia opis Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne inne Strefy ochronne infra Warunki gruntowe MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 3: Granica planu Krawędzie ulic Nieprzekraczalne linie zaudowy Opis Projektowane ciągi piesze Projektowane ścieżki rowerowe Przeznaczenia Przezaczenia punkt MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 4: Granica planu Linia wysokiego napięcia 110kV Linie zabudowy Magistrala cieplna Nazwy ulic Obszar ochronny od linii kolejowej Obszar torzsamy ze zlozem BL Przeznaczenia terenu Przeznaczenia txt Strefa eksploatacji magistrali cieplnej Strefa techniczna linii wysokiego napięcia 110kV Strefa techniczna sieci wodociągowej Strefa uciążliwości trasy Teren górniczy

MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 5: Budynki proj Ciągi widokowe Cmentarze Drogi dodatkowe Elementy podkładu Granica planu Linie zaudowy Obiekty kultu religijnego Obszar przekształceń Osie widokowe Podział działek proj Przekształcenia Przeznaczenia opis Punkty widokowe Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Tereny zalewowe Tereny zamknięte Warunki gruntowe Wody Zieleń MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 6: Ciągi piesze Dominaty Granica planu Linie zabudowy Optym. Wjazdy na teren z drog pub Osie widokowe Przedpole widokowe Przeznaczenia Przeznaczenia opis Strefy ochronne inne Zabytki MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 7: Ciągi widokowe Elem proj rozw komunikacyj Granica planu Infrastruktura Linie zabudowy Obiekty kultu religijnego Obiekty wskazane do ochrony Parki Przeznaczenia Przeznaczenia opis Punkty widokowe Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Szlak Zabytki ewidencja

MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 8: Granica planu Linie zabudowy Parkingi Przeznaczenia Przeznaczenia opis Przystanki Ścieżki rowerowe Szpalery drzew Wejścia MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 9: Elementy obsługi cmentarza Granica planu Infrastruktura Krawędzie jezdni Linie zabudowy Osie torowisk Osie widokowe Przeznaczenia Przeznaczenia opis Przystanki Ścieżki rowerowe Strefy ochronne inne MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 10: Ciągi widokowe Granica planu Linie zabudowy Obiekty wskazane do ochrony Przeznaczenia Przeznaczenia opis Przystanki Ścieżki rowerowe Strefy ochronne inne Zieleń MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 11: Budynki Ciągi piesze Granica planu Infrastruktura Kladki Krawędzie jezdni Linie zabudowy Osie torowisk Osie widokowe Panoramy Parki Powiązania widokowe Przeznaczenia Przeznaczenia opis Przystanki Punkty widokowe Ścieżki rowerowe

94



Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Szpalery drzew Tereny zalewowe Tereny zamknięte Trakt mogilski Wody Zabytki ewidencja Zabytki rejestr Zieleń MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 12: Budynki proj Granica planu Linie zabudowy Opis Podział na działki orientacyjny Przeznaczenia Przeznaczenia punkt Tarło MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 13: Ciągi piesze Elementy podkładu Granica planu Infrastruktura Kladki Krawędzie jezdni Linie rekompozycji zabudowy Linie zabudowy Obiekty kultu religijnego Osie torowisk Powiązania widokowe Przeznaczenia Przeznaczenia opis Przystanki Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Strefy Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Szlak kajakowy Tereny zalewowe Ulice wskazane do zachowania Zabytki ewidencja MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 14: Ciągi osie widokowe Cmentarz Granica planu Kapliczki krzyże Linie zabudowy Obiekty ujęte w ewidencji konserwatorskiej Obszar zagrożony wodą studecia Q1 Obszar zagrożony wodą tysiąclecia Q01 Przeznaczenia opis Przeznaczenia ter punkt

Przeznaczenia terenu Punkty widokowe Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Srefa nadzoru archeologicznego Strefa ochr posred uj wody na rz Sance Strefa ochrony kształtow wart przyrodniczych Strefa ochrony kształtow wart kulturowych Strefa sanitarna cmentarza Szpalery aleje drzew Teren w ew zabytków MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 15: Bilans Ciągi piesze Ciągi widokowe Ciągi wymagające wyksz p usługowych Granica planu Infrastruktura Lin rozgranicz ważniejsz ulic poza obsz granic Linie zabudowy Nazwy ulic Obiekty środowiska kulturalnego Orient oś plan przebieg ul ks Meiera Orient granica podziału terenu GMN Orient granica progn strefy ponadnor oddz kom Orientacyjna granica GZWP nr 326 Orientacyjna granica przystanku kom zbiorowej Osie ważniejszych ulic Planowany przyst szybkiej kole aglom Przekroje Przeznaczenia Przeznaczenia opis Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne inne Strefy ochronne infra MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 16: Ciągi zieleni wysokiej Drzewa w zespołach zieleni Gr otuliny zesp Juraj park krajob Granica planu GR B Tyn parku krajob i zespół Jur p Linie zabudowy nieprzekraczalne Linie zabudowy obowiązujące Orietacyjny przebieg dróg wewnętrznych Osie projektowanych dróg

Osie widokowe Prawdopodobne stanowiska archeologiczne Proj tramwaj szybki Proj drogi Proj przystanki Przeznaczenia opis Przeznaczenia terenu Przeznaczenia terenu punkt Specjalna strefa ekonomiczna Strefa cmentarza Strefa istn rurociągu wody Strefa zabudowy narożnikowej Strefa zabudowy recepcyjnej Ścieżki rowerowe Wytyczone stanowiska archeologiczne Zespoły zieleni wskazane do utzrymania MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 17: Ciągi zieleni wysokiej Gr Biel Tyn parku krajo b i zesp Jurajskich par. Granica planu Linie zabudowy nieprzekraczalne Linie zabudowy obowiązujące Osie projektowanych dróg Osie widokowe Otulina parków jurajskich Proj tramwaj szybki Proj drogi Proj przystanki Przeznaczenia terenu punkt Przeznaczenia terenu Przeznaczenia terenu opis Punkty widokowe Rekreacyjne Ścieżki rowerowe Sterfa ochrony zbiorowisk roślinnych Strefa zabudowy narożnikowej Strefa zabudowy recepcyjnej MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 18: Ciągi widokowe Granica planu Infrastruktura Linie zabudowy Obiekty wskazane do ochrony Przesrzeń publiczna Przeznaczenia Przeznaczenia opis Punkty widokowe Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Strefy Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Warunki gruntowe Wody

95



MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 19: Ciągi piesze Ciągi widokowe Ciąg miejski wg hist ukł droż Granica planu Infrastruktura Krawędzie jezdni Linie zabudowy Obiekty kultu religijnego Obiekty wskazane do ochrony Osie jezdni Przeznaczenia Przeznaczenia opis Punkty widokowe Ścieżki rowerowe Ślady osadnicze Stanowiska archeologiczne Strefy Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Szpalery drzew Trakty konne Zabytki ewidencja Zieleń MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 20: Ciągi piesze Ciągi widokowe Cmentarze Granica planu Infrastruktura Linie zabudowy Obiekty wskazane do ochrony Obszary górnicze Powiązania widokowe Prawd zewn ogrodz Plaszów Przeznaczenia Przeznaczenia opis Punkty widokowe Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Szpalery drzew Zabytki ewidencja Zabytki rejestr MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 21: Kladki Linie zabudowy Opis Przeznaczenia Przeznaczenia punkt Strefa archeologiczna Sterfa kultury Strefa obow zabudowy Szpaler Ścieżki rowerowe Wody Zabytki Zabytki ewidencja

MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 22: Budynki Granica planu Linie zabudowy Opisy Przeznaczenia Przeznaczenia punkt Strefa MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 23: Budynki proj Drzewa Gaz Granica planu Kanalizacja Linie energetyczne Linie zabudowy Opis Podział dział. Przeznaczenia Przeznaczenia punkt Punkty widokowe str koc usług str ochr lini ene str rekult str uzyt ekolog str wypoczyn Strefa HTS Ścieżki rowerowe Wody MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 24: Granica planu Opisy Przeznaczenia Przeznaczenia punkt MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 1: Ciąg miejski wg hist ukł droż Granica planu Krawędzie jezdni Linie zabudowy Obiekty wskazane do ochrony Osie jezdni Przeznaczenia Przeznaczenia opis Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Strefy Zabytki rejestr Zabytki ewidencja MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 25: Akcenty i dominanty przestrzenne Ciągi widokowe Cmentarze Elementy obsługi cmentarza Granica planu Linie zabudowy

Obiekty kultu religijnego Powiązania przyrodnicze Przeznaczenia Przeznaczenia opis Przystanki Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Sterfy ochronne inne Warunki gruntowe Wody Zabytki ewidencja Zabytki rejestr Zieleń MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 26: Budynki Ciągi widokowe Cm bufor Cm zabytkowy Gr parku Granica planu Linie zabudowy Opis Pierzeje Punkty widokowe Plac Plan Ścieżki rowerowe Stanowiska archeologiczne Tereny zalewowe Wały 50 m Zabytki ewidencja Zabytki rejestr MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 27: Linie zabudowy Pomocnicze opis Przeznaczenia Przeznaczenia centroid Przeznaczenia opis Przeznaczenia pomocnicze MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 28: Ciągi piesze Granica planu Linie zabudowy Obszar zlozonych war gruntowych Otulina parku krajobrazowego Promien lini rozgran Prezznaczenia Przeznaczenia opis MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 29: Gr zmiany Linie zabudowy Opisy Przeznaczenia Przeznaczenia centroid

96



MIEJSCOWY PLAN Z.P. NR 30: Bilans terenów Ciągi piesze Ciągi widokowe Granica planu

Linie zabudowy Obiekty kultu religijnego Osuwiska Przeznaczenia Przeznaczenia opis

Stanowiska archeologiczne Strefy ochronne infra Strefy ochronne inne Teren górniczy

Rejestry w jednostkach administracji

W związku z wdrażaniem ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej należy

przeanalizować, które ewidencje i dokumenty z zakresu zagospodarowania

przestrzennego noszą cechy rejestru publicznego i podlegają w związku z tym

procedurom „informatyzacyjnym”, a w dalszej konsekwencji właczeniu do


W prowadzonej przez MSWiA do 17 czerwca 2010 roku Krajowej Ewidencji

Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych wskazano na następujące

kategorie rejestrów, związanych z realizacją zadań z zakresu gospodarki

przestrzennej:









Ponadto za rejestr wynikający wprost z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym należy uznać także rejestr programów zawierających zadania

rządowe, służące realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym.

Zgodnie z ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennej na organy administracji

odpowiedzialne za prowadzenie rejestrów publicznych zawierających zbiory

związane z tematami danych przestrzennych, a także na osoby trzecie, których

97



zbiory włączane są do infrastruktury zostały nałożone obowiązki związane z

włączeniem tych zbiorów do infrastruktury. W szczególności nałożono na nie

obowiązek tworzenia, aktualizacji i udostępniania zbiorów metadanych.

Zgodnie bowiem z ustawą odpowiedzialnymi za udostępnianie informacji

przestrzennych są instytucje posiadające dane przestrzenne, zawarte w rejestrach

publicznych – w przypadku gospodarki przestrzennej są to przede wszystkim

samorządy terytorialne. W zakresie zagospodarowania przestrzennego

odpowiedzialność ta dotyczy obowiązkowo prowadzonego przez gminy rejestru

planów miejscowych oraz rejestru wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji

celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim. Jednak wydaje się, że nie

jest to jedyny zbiór danych przestrzennych z tego zakresu tematycznego

(zagospodarowanie przestrzenne), który powinien być traktowany jako rejestr

publiczny i podlegać obowiązkowi sporządzenia metadanych.

Poniżej sporządzono wykaz rejestrów, które zostały uznane przez samorządy

(spośród jednostek poddanych kwerendzie w ramach niniejszego opracowania) za

istotny element ich działalności w zakresie zagospodarowania przestrzennego i

zaproponowane do włączenia w proces sporządzania metadanych.

Jak z nich wynika, samorządy terytorialne różnie określają swoje obowiązki,

związane z prowadzeniem rejestrów. Niezależnie jednak od faktycznego zakresu

tego obowiązku, zadaniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej,

jako organu wiodącego w zakresie tematu „zagospodarowanie przestrzenne”, jest

organizacja, koordynacja i monitorowanie ich działań w tym zakresie. Dlatego istotne

jest dokonanie niezbędnych ustaleń koordynujących w tym zakresie. Stanowiska i

praktyczne działania samorządów nie mogą zostać w nich pominięte.

98



Przykłady rejestrów

MIASTO 1:

1. Rejestr miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

2. Rejestr wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego

3. Rejestr wniosków o pozwolenie na budowę

4. Warstwa zgłoszeń o pozwolenia na rozbiórkę

MIASTO 2:

1. Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego

2. Decyzje o Warunkach zabudowy

3. Decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego

4. Rejestr Rejestr zgłoszeń o zamiarze wykonania robót

5. Rejestr pozwoleń na użytkowanie

6. Rejestr pozwoleń na montaż urządzeń wpływających na wygląd obiektów budowlanych

7. Rejestr pozwoleń na rozbiórkę

8. Rejestr zaświadczeń

9. Rejestr pozwoleń na budowę

10. Rejestr wniosków o pozwolenie na budowę

MIASTO 3:

1. Decyzje - Pozwolenia na budowe

2. Decyzje - WZiZT

MIASTO 4:

1. Warstwa tematyczna lokalizacji wydanych decyzji pozwoleń na budowę lub rozbiórkę [NUM]

2. Warstwa tematyczna zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego i zgłoszenia robót budowlanych nie wymagających decyzji [NUM]

3. Warstwa, na której znajdują się granice obowiązujących Miejskich Planów Zagospodarowania Przestrzennego oraz ich aktualizacje [NUM]

4. Warstwa obowiązujących Miejskich Planów Zagospodarowania Przestrzennego [NUM]

MIASTO 5:

1. Pozwolenia na budowę

2. Ewidencja Działalności Gospodarczej 2008 r.

3. Ewidencja Działalności Gospodarczej 2009 r.

4. Decyzje o lokalizacji celu publicznego

5. Decyzje o warunkach zabudowy

6. Decyzje inne Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego

7. Odbiory Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego

8. MPZP – wnioski do planu

9. Przystąpienie do Sporządzenia planu

10. Decyzje inne Wydziału Administracji Architektoniczno-Budowlanej

99



MIASTO 6:

1. Plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego (MPZP)

2. Opłaty wg MPZP

3. Opłaty sprawy niezakończone

4. Opłaty planistyczne

5. Opłaty sprawy zakończone

6. Opłaty wg MPZP – robocze

7. Decyzje WZ

8. Decyzje WZ i ZT

9. Decyzje licp

MIASTO 7:

1. Mapa zasięgów obowiązujących MPZP

2. Warstwa tematyczna lokalizacji obszarów, dla których złożono wnioski w sprawie sporządzenia lub zmiany MPZP

3. Mapy obowiązujących MPZP w postaci rastrowej

4. Mapy obowiązujących MPZP w postaci obiektowej

Rejestry z zakresu prawa budowlanego:

5. rejestr decyzji o warunkach zabudowy

6. rejestr decyzji o pozwoleniu na budowę, rozbudowę, rozbiórkę w zakresie decyzji pozwoleń na budowę/rozbudowę oraz zezwoleń na realizację inwestycji drogowych

7. rejestr decyzji o pozwoleniu na budowę, rozbudowę, rozbiórkę w zakresie decyzji pozwoleń na rozbiórkę

8. wykaz zgłoszeń robót budowlanych nie wymagających wydania decyzji w zakresie zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego

9. wykaz zgłoszeń robót budowlanych nie wymagających wydania decyzji – budynki gospodarcze, wiaty

10. rejestr przeniesień pozwolenia na budowę (zmiany inwestora)

11. rejestr decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego

Rejestry z zakresu inspekcji budowlanej:

12. rejestr zawiadomień o zakończeniu budowy oraz rejestr wydanych pozwoleń na użytkowanie

13. inne wydawane dokumenty

100



Główne kierunki harmonizacji zbiorów

Zasady wdrażania INSPIRE (INSPIRE Implementation Rules v. 1.1.) określają

sposób zapisu danych przestrzennych, który umożliwia wymianę danych w ramach

infrastruktury danych przestrzennych. Tym standardem jest format GML, w którym

wraz z danymi zaszyte są metadane dotyczące zbioru. Format GML zapewnić ma

sprawną wymianę danych z punktu widzenia technicznego. Inne standardy nie

zapewniają takiej sprawności w każdej sytuacji (np. DXF i podobne). Wszelkie próby

omijania przyjętych standardów na ogół kończą się niepowodzeniem, np.

wprowadzony w polskiej geodezji w latach 90-tych własny format zapisu SWDE rodzi

problemy interpretacyjne, których możnaby uniknąć, stosując standardy

międzynarodowe.

Standardy i międzynarodowe formaty wymiany danych są na ogół opracowywane w

dość długim procesie uzgodnień i weryfikacji, i są pod względem technicznym

relatywnie proste, aby móc „obsłużyć” wszystkie występujące przypadki, jakie

wymagają ich użycia. Wypracowane standardy są przyjmowane przez producentów

oprogramowania i dostawców różnego typu usług IT, co gwarantuje bezproblemowe

działanie całej infrastruktury. Stosowanie standardów leży zatem w interesie

wszystkich jej uczestników.

Podobnie jest w przypadku metadanych. Opracowany przez JRC profil INSPIRE

stanowi propozycję w pełni dopracowaną i gotową do użycia. Posiada nie tylko

przejrzystą listę pól opisujących dane, ale wyposażony jest w reguły walidacji

(sprawdzania poprawności) i zasady wdrażania. Umożliwia to sprawne

przeprowadzenie procesu sporządzania metadanych w każdej instytucji. Nie jest

bowiem obojętne, jakim kosztem infrastruktura informacji przestrzennej zostanie

wdrożona. Różnice w tym względzie mogą być zadziwiające, na co są przykłady z

innych tematów danych przestrzennych.

Przede wszystkim więc należy dokonać istotnego kompromisu w zakresie doboru

danych. Jak wykazała przeprowadzona analiza oraz doświadczenia innych

pilotażowych działań w tym zakresie na terenie Polski – nie ma potrzeby cyfryzacji

101



ani w ogóle obejmowania infrastrukturą całości zasobów jednostek administracji w

zakresie planowania przestrzennego. W doborze danych należy kierować się przede

wszystkim:

unikalnością danych – co oznacza, że są to dane wytworzone w procesie

planowania, a nie przyjęte z innych źródeł, bez istotnej transformacji;

adekwatnością danych – co oznacza, że muszą one określać obecne lub przyszłe

zagospodarowanie przestrzenne, w rozumieniu ustawy o planowaniu i

zagospodarowaniu przestrzennym, ale też z uwzględnieniem kontekstu innych

tematów danych, wymienionych w INSPIRE; na przykład „użytkowanie terenu” to

inny temat danych;

przydatnością danych dla innych użytkowników i dla szerokiej publiczności – co

oznacza, że dane wykorzystywane wyłącznie w procesie planowania (dane dla

planistów) nie powinny być umieszczane w infrastrukturze, co nie wyłącza ich z

użytkowania poza infrastrukturą.

W obecnej sytuacji, gdy wiele samorządów już wdrożyło lub wdraża geoportale

miejskie z danymi dotyczącymi zagospodarowania przestrzennego trudno sobie

wyobrazić, aby koordynujący te prace organ wiodący wprowadzał zasady lub

interpretacje znacząco ograniczające zakres danych. W dobie cywilizacji

informacyjnej takim działaniem można narazić się nawet na śmieszność. Dlatego w

działaniach koordynujących należy pozostawić dość dużą swobodę organom

administracji w przeprowadzeniu procesu tworzenia infrastruktury i doboru danych.

Należy jednak wprowadzić określone wymogi na poziomie minimalnym.

Obecnie zasoby organów administracji w zakresie dokumentów planistycznych

(studiów i planów zagospodarowania przestrzennego) składają się pod względem

technicznym z następujących typów dokumentów:

plany „analogowe”, wykonane na papierze lub innym materiale, nie posiadające

wersji cyfrowej, jeśli chodzi o zapis samego dokumentu, ale figurujące w

rejestrze, który prowadzony jest w systemie elektronicznym (niezależnie od stanu

faktycznego, obowiązujące przepisy tego wymagają), w związku z czym

102



podlegają przepisom INSPIRE; taki plan stanowi jeden zbiór w rozumieniu

INSPIRE;

plany analogowe wykonane jak we wcześniej opisanym przypadku, lecz

posiadające swoją wersję cyfrową w postaci rastrowej w układzie

georeferencyjnym lub w układzie arkuszowym (który najczęściej może być

przekształcony do postaci georeferencyjnej); takie plany, ze względu na

obowiązek prowadzenia rejestru również podlegają przepisom INSPIRE a każdy z

nich stanowi jeden zbiór danych;

plany wektorowe w układzie georeferencyjnym, które powinny stanowić serię

danych, składającą się z wyselekcjonowanych warstw; powinno się stworzyć

zalecenia co do tej selekcji, ale ze względu na krótkie terminy wdrażania INSPIRE

może to się nie udać w odpowiednim czasie; dlatego roboczym kryterium doboru

warstw powinno być to, czy gmina chce opublikować daną warstwę w sieci;

zasady dobrych praktyk lub wręcz zalecenia wydane przez organ wiodący

powinny wskazywać na warstwy, które należałoby umieszczać w sieci w każdym

przypadku – z pewnością jest to granica opracowania (zasięg planu).

Taki dobór danych do implementacji INSPIRE pozwoli na racjonalne ograniczenie

wysiłków implementacyjnych do działań, które są naprawdę niezbędne. Uczestnicy

procesu wdrażania będą mogli zachować poczucie robienia czegoś pożytecznego,

bowiem pierwszy etap wdrażania – sporządzenia metadanych dla zborów

istniejących, może być zadaniem żmudnym, a nie przynoszącym szybkich i

spektakularnych efektów. Opatrywanie metadanymi zbiorów, których przydatność w

infrastrukturze budzi wątpliwości doprowadziłoby do uruchomienia istotnych barier

wdrożeniowych i mogłoby wstrzymać cały proces.

Jednocześnie z pracą nad metadanymi dla istniejących zbiorów należałoby

prowadzić prace nad zestawem danych (zasobami) i słownikami w docelowym

modelu planowania.

103



Profile metadanych

Metadane geoinformacyjne i katalogi metadanych

Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej mówi, że zadaniem organów

administracji, odpowiedzialnych za prowadzenie rejestrów publicznych zawierających

zbiory podlegające ustawie, jest tworzenie, aktualizacja i udostępnianie

metadanych. Taki sam obowiązek ciąży też na osobach trzecich, których zbiory

włączane są do infrastruktury. Tworzenie metadanych dotyczących zbiorów

związanych z tematem zagospodarowanie przestrzenne jest więc obowiązkiem

każdego organu administracji – wszystkich służb planistycznych w kraju. Obowiązek

ten nie jest obwarowany żadnymi warunkami i wynika wprost z ustawy. Organ

wiodący musi, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw administracji

publicznej, określić co będą zawierały „jego” metadane oraz opracować regulacje

prawne w tym zakresie a także narzędzia do tworzenia i weryfikacji metadanych.

Zawartość metadanych można określić poprzez opracowanie branżowego profilu

metadanych lub wskazanie jako obowiązującego, istniejącego profilu INSPIRE – z

ewentualnymi korektami lub uzupełnieniami.

Najprostsza definicja dotycząca meta danych ogólnie określa je jako „dane o

danych”. Bardziej precyzyjna definicja metadanych geoinformacyjnych polega na

rozróżnieniu kontekstu ich użycia. Metadane geoinformacyjne służą do realizacji

dwóch głównych celów: (1) opisu istniejących zasobów danych przestrzennych i (2)

wyszukiwania danych przestrzennych w katalogach metadanych.

Każdy zasób danych przestrzennych zawiera informacje, które mają charakter

metadanych, opisujące (charakteryzujące) ten zasób z punktu widzenia możliwości

pozyskiwania informacji o nim. Zatem te same dane, zależnie od kontekstu użycia

mogę pełnić zarówno rolę informacji jak i meta informacji (dane / metadane).

Metadane geoinformacyjne, z uwagi na rolę przypisywaną im w infrastrukturze

informacji przestrzennej, zawierają pewne informacje specyficzne, dzięki którym w

sposób zwięzły i jednoznaczny charakteryzują zasób danych przestrzennych. Do

104



informacji tych należą zarówno informacje unikalne (ID – unikalny identyfikator) jak

również nazwa zbioru lub serii danych, ich lokalizacja w przestrzenii, układ

współrzędnych jak również informacje o statusie formalno-prawnym opisywanych

danych. Szczególnie ważne dla użytkowników poszukujących określonych danych

przestrzennych jest zlokalizowanie ich fizycznego położenia. Jest to możliwe za

pomocą współrzędnych (tzw. ograniczających), które także są częścią metadanych.

Dla użytkowników wyszukujących dane przestrzenne ważne mogą być również inne

informacje, na przykład dokładność poszukiwanych danych oraz ich jakość i inne –

informacje te również zawarte są w metadanych

Przeszukiwanie zasobów danych przestrzennych udostępnianych w ramach

infrastruktury informacji przestrzennej realizowane jest za pośrednictwem katalogów

metadanych. Katalog metadanych w infrastrukturze informacji przestrzennej

(INSPIRE) zdefiniowany jest jako aplikacja, która udostępnia dwie usługi: podglądu

(ang. View) oraz wyszukiwania (ang. Discovery). W celu zapewnienia

interoperacyjności w infrastrukturze na poziomie katalogów metadanych, usługi te

muszą być oparte na powszechnie dostępnych standardach, odpowiednio: usługa

podglądu – na standardzie OGC WMS w wersji 1.3; usługa wyszukiwania – na

standardzie OGC CSW w wersji 2.0.2. Wymagania dotyczące katalogów metadanych

posiadają podstawę prawną – rozporządzenie z dnia 20.10.2010 roku w sprawie

ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych objętych ustawą o infrastrukturze


W celu zapewnienia interoperacyjności na poziomie katalogów metadanych

wymagane jest tworzenie metadanych geoinformacyjnych zgodnie z wymaganymi

normami w tym zakresie. Są to normy z grupy ISO 19100 o numerach: 19115, 19119

oraz 19139 (oraz odpowiadające im normy EN i PN – jeżeli istnieją). Najważniejsze

ustalenia tych norm pokazuje tabela na następnej stronie.

105



ISO 19115:2003 Metadata

PN-EN ISO 19115:2005 Metadane

Norma – określa strukturę opisu zbiorów danych geoprzestrzenych i serwisów geoprzestrzennych.

Definiuje metadane (dane o danych) do zapisu informacji o identyfikacji zbiorów geoprzestrzennych,

zasięgu, jakości danych, zastosowanych schematach przestrzennych i czasowych, systemach

odniesienia oraz zasadach rozpowszechniania i udostępniania cyfrowych danych

geoprzestrzennych. Wyznacza pojęciowy schemat metadanych, wskazując obligatoryjne,

fakultatywne i warunkowe elementy metadanych. Ustanawia jednolitą terminologię dla metadanych

oraz przedstawia mechanizmy rozszerzania normatywnych metadanych o nowe elementy w celu

zaspokojenia specyficznych potrzeb informacyjnych użytkowników normy.

Schemat metadanych przedstawiony jest w formie diagramów klas języka UML uzupełnionych

opisem tabelarycznym zamieszczonym w normatywnym załączniku B.

Dokument, odnosi się głownie do cyfrowych zasobów danych przestrzennych, ale może mieć

również zastosowanie do wielu innych form danych przestrzennych takich jak np. mapy w formie

papierowej, wykresy i dokumenty tekstowe, a także dane nie przestrzenne.

Uzupełnieniem do normy są dokumenty: ISO 19115:2003/Cor 1:2006 (PN-EN ISO

19115:2005/AC:2008)

ISO 19119:2005 Services

PN-EN ISO 19119:2006 Usługi (ang.)

Norma identyfikuje i definiuje wzorce strukturalne dla interfejsów usług w dziedzinie informacji

przestrzennej. Przedstawia systematykę usług oraz listę przykładowych usług zamieszczonych w tej

systematyce. Zawiera wytyczne dla wyboru i wyspecyfikowania usług w dziedzinie informacji

przestrzennej zarówno w aspekcie usług niezależnych od platformy, jak też usług specyficznych dla

konkretnych platform. Definiuje także interfejs powiązań z modelem OSE (Open Systems

Environment).

ISO/TS 19139:2007 Metadata - XML schema implementation

prEN ISO 19139 Metadane – schemat implementacji XML

ISO/TS 19139:2007 określa kodowanie metadanych geoinformacyjnych w XML.

Architektura usług katalogowych zapewnia możliwość komunikacji pomiędzy

katalogami oraz umożliwia przeszukiwanie zestandaryzowanych katalogów

metadanych, funkcjonujących w ramach infrastruktury informacji przestrzennej.

System metadanych geoinformacyjnych w Polsce zakłada utworzenie centralnej

usługi katalogowej w ramach geoportalu krajowego, która współpracować ma z

usługami katalogowymi na pioziomach niższych: regionalnych i lokalnych

(powiatowych). Z poziomu użytkownika, geoportal zlokalizowany na poziomie

centralnym, jest krajowym punktem dostępowym do danych przestrzennych,

udostępnionych na zasadach (geolicencjach) określonych przez Głównego Geodetę

Kraju oraz innych ministrów (inne organy centralne – organy wiodące)

106



odpowiadających za określone tematy danych w ramach załączników do ustawy o

infrastrukturze informacji przestrzennej.

Według ustawy metadane muszą obejmować informacje dotyczące:

1) zgodności zbiorów z obowiązującymi przepisami, dotyczącymi tematu danych

przestrzennych;

2) warunków uzyskania dostępu do zbiorów i ich wykorzystania, usług danych

przestrzennych oraz wysokości opłat, jeżeli są pobierane;

3) jakości i ważności zbioru (w rozumieniu ust. 2 w części A załącznika do

rozporządzenia Komisji WE nr 1205/2008 z dnia 3 grudnia 2008 r. w sprawie

wykonania dyrektywy nr 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w

zakresie metadanych - Dz. Urz. UE L 326 z 04.12.2008, str. 12);

4) organów administracji odpowiedzialnych za tworzenie, aktualizację i

udostępnianie zbioru lub usługi danych przestrzennych;

5) ograniczenia powszechnego dostępu do zbioru lub usługi danych

przestrzennych oraz przyczyny tych ograniczeń.

Profile metadanych

Norma ISO 19115 definiuje ponad 400 elementów metadanych, z których większość

jest fakultatywna – ich stosowanie jest dobrowolne i nieobowiązkowe. Norma określa

jednak zbiór elementów obligatoryjnych (obowiązkowych), który stanowi bazowy

zbiór komponentów dla wszystkich metadanych.

Traktując normę ISO 19115 jako zbiór metadanych (oraz reguł jego rozbudowy),

profil metadanych należy rozumieć jako wydzielony podzbiór metadanych

zawierający w każdym przypadku bazowe – obligatoryjne/wymagane – komponenty

metadanych, które są niezbędne do prawidłowej identyfikacji zasobów danych

przestrzennych funkcjonujących w ramach infrastruktury informacji przestrzennej.

107



W praktyce funkcjonują różne typy profili metadanych, np.:

krajowe – w Polsce: krajowy profil metadanych w zakresie geoinformacji

(utworzony na zlecenie GUGiK, który jednak nie ma oficjalnego statusu profilu

krajowego, zatem nie jest obowiązkowy);

regionalne;

branżowe – specyficzne dla danej branży lub organizacji – np. w Polsce: profil

metadanych Państwowego Instytutu Geologicznego;

dziedzinowe – np. profil metadanych dla danych geofizycznych;

inne.

Profile mogą zawierać zarówno elementy metadanych zdefiniowane w normie ISO

191115, jak również elementy utworzone dodatkowo i w niej nie występujące.

Zarówno tworzenie profili metadanych opartych o normatywne elementy

metadanych, jak również rozszerzanie zakresu profili musi być realizowane zgodnie z

zasadami opisanymi w normie ISO 19115.

Struktura profili metadanych wynika z obowiązujących norm i przepisów. W normie

ISO 19115 metadane posiadają określoną hierarchiczną strukturę, odzwierciedloną

w postaci diagramów języka UML, opisujących sekcje metadanych. Każda sekcja

metadanych (pakiet w terminologii UML) zawiera jedną lub więcej encji metadanych

(klas w terminologii UML), które mogą być uszczegóławiane (specjalizowane) lub

generalizowane (uogólniane).

Encje mogą być zagregowane i w razie potrzeby powtarzane, w celu spełnienia

wymagań obligatoryjnych, wynikających z normy lub dodatkowych wymagań

użytkownika. Podstawową jednostka tej struktury są elementy metadanych (atrybuty

– w terminologii UML).

Definicja składników struktury meta danych zgodnie z normą ISO 19115 są

następujące:

element metadanych (metadata element) – dyskretna (najmniejsza,

podstawowa) jednostka meta danych, elementy metadanych są jednoznaczne

w ramach encji metadanych;

108



encja metadanych (metadata entity) – zbiór elementów metadanych

opisujących ten sam aspekt danych; encja może zawierać jedną lub więcej

encji metadanych;

sekcja metadanych (metadata section) – podzbiór metadanych, który składa

się z kolekcji związanych z nią encji metadanych i elementów metadanych.

Podczas opracowania profili metadanych należy kierować się zasadą, że wszystkie

elementy profilu krajowego muszą się pojawić w profilach branżowych. Utrzymanie

profilu krajowego jako części wspólnej pozwala zbudować systemy świadczące

usługi katalogowe dla metadanych na poziomie kraju, współdziałające z systemami

innych poziomów (ograniczonych do wspólnej dziedziny), dostarczające narzędzi

wyszukiwania metadanych bardziej ogólnych. Części branżowe, niosące bardziej

szczegółowe informacje można użyć dla przeszukiwania metadanych w systemach

niższych poziomów. Taka strategia działania pozwoli na połączenie systemów

krajowych państw członkowskich UE w jeden spójny system metadanych.

Sama norma ISO 19115 opisuje ponad 400 deskryptorów, z możliwością

rozszerzenia o kolejne, choć tylko 7 deskryptorów uznaje za obligatoryjne (do wyboru

z 10-ciu). Dla praktycznego wdrożenia dokonuje się więc jej transpozycji na warunki

lokalne dzięki tworzonym profilom, które nie naruszając podstawowej struktury

standardu, dostosowują informacje w metadanych do konkretnych potrzeb. INSPIRE

wymaga 25 deskryptorów. Opracowany w styczniu 2008 projekt polskiego krajowego

profilu metadanych w zakresie geoinformacji wymagał 35 węzłów obligatoryjnych (w

tym 7 z podzbioru bazowego) dla zbiorów danych przestrzennych i serii zbiorów

danych przestrzennych. Dla usług geoinformacyjnych 38 elementy metadanych

określono jako obligatoryjne. Elementów warunkowych dla zbiorów danych

przestrzennych i serii zbiorów danych przestrzennych jest w tym profilu 23 (w tym 4 z

podzbioru bazowego). Natomiast dla usług geoinformacyjnych wyróżniono 14

elementów tego typu. Trwają jeszcze dyskusje nad ostatecznym kształtem krajowego

profilu metadanych w Polsce. Po jego ustaleniu, zadaniem organów wiodących

będzie opracowanie branżowego profilu metadanych, zgodnego z profilem krajowym

ale też z ustaleniami poziomu europejskiego dla danego tematu danych

przestrzennych.

109



Edycja oraz aktualizacja zasobów metadanych jest procesem składającym się z kilku

podstawowych etapów:

1) tworzenie i aktualizacja metadanych przy pomocy wyspecjalizowanego

oprogramowania (edytor metadanych);

2) sprawdzanie poprawności dzięki usługom walidacyjnym (usługi dostarczane przez

organ wiodący);

3) identyfikacja metadanych poprzez wprowadzenie unikalnego identyfikatora pliku;

4) wprowadzenie do zasobów podmiotu zajmującego się udostępnianiem danych

przestrzennych.

Tworzenie systemu metadanych, wymaga więc od organu wiodącego (Ministerstwa

Infrastruktury) opracowania branżowego profilu metadanych, określenia wytycznych

technicznych, standardów, norm i regulacji, oraz podjęcia działań organizacyjnych i

kontrolnych, aby zapewnić warunki do uruchamiania wyżej omówionego procesu.

Proces ten powinien zostać zakończony odpowiednio wcześnie, aby do 3 grudnia

2013 roku wszystkie podmioty odpowiedzialne za tworzenie metadanych wywiązały

się ze swojego ustawowego obowiązku w zakresie opisu metadanymi istniejących

zbiorów danych.

Usługi danych przestrzennych

Mianem usługi (inaczej: serwisu) określa się każdy element oprogramowania,

mogący działać niezależnie od innych, posiadający interfejs (rozwiązanie

pozwalające na interakcję między aplikacjami i użytkownikiem), za pomocą którego

udostępniane są realizowane przez niego funkcje. Usługi internetowe (web services),

świadczone przez sieć telekomunikacyjną (Internet), są niezależne od platformy

sprzętowej (komputera lub nowoczesnego telefonu) oraz oprogramowania

stosowanego przez użytkownika (klienta), dostarczając określonej funkcjonalności

(zestaw funkcji określających zakres ich wykorzystania). Na bazie usług

internetowych można konstruować systemy rozproszone i aplikacje internetowe.

110



Aplikacje te komunikują się przez sieć komputerową, z wykorzystaniem

odpowiednich protokołów zdalnego dostępu.

Nie wystarczy bowiem posiadać dane, ale należy je również udostępniać, co jest

zasadą inicjatywy INSPIRE i stanowi też ideę zawartą w ustawie o infrastrukturze

informacji przestrzennej. Mówi ona, że organy administracji, prowadzące rejestry

publiczne ze zbiorami danych których dotyczy ustawa, w zakresie swojej właściwości

- tworzą i obsługują sieć usług danych przestrzennych. Do usług tych zalicza się

usługi:

1. wyszukiwania – umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych

przestrzennych na podstawie zawartości odpowiadających im metadanych

oraz umożliwiające wyświetlanie zawartości metadanych;

2. przeglądania – umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie,

powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobra-

zowanych zbiorów oraz wyświetlanie objaśnień i symboli kartograficznych oraz

zawartości metadanych;

3. pobierania – umożliwiające pobieranie kopii zbiorów lub ich części oraz, gdy

jest to wykonalne, bezpośredni dostęp do tych zbiorów;

4. przekształcania – umożliwiające przekształcenie zbiorów w celu osiągnięcia

interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych;

5. umożliwiające uruchamianie innych usług danych przestrzennych.

Usługi te mają być powszechnie dostępne za pomocą środków komunikacji

elektronicznej. Dostęp do usług wyszukiwania i przeglądania ma być nie tylko

powszechny ale i nieodpłatny. Jednak dane dostępne za pośrednictwem usług

przeglądania mogą mieć formę, która uniemożliwia wtórne ich wykorzystanie w

celach zarobkowych.

Główny Geodeta Kraju tworzy i utrzymuje geoportal infrastruktury informacji

przestrzennej jako centralny punkt dostępu do wszystkich usług określonych w

ustawie, w pełnym zakresie tematycznym i terytorialnym infrastruktury. Usługi

111



wyszukiwania mają umożliwiać wyszukiwanie zbiorów i usług danych przestrzennych

co najmniej według następujących kryteriów lub ich kombinacji:

1. słowa kluczowe;

2. klasyfikacja danych przestrzennych oraz usług danych przestrzennych;

3. jakość i ważność zbiorów;

4. stopień zgodności ze standardami technicznymi dotyczącymi

interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych;

5. położenie geograficzne;

6. warunki dostępu i korzystania ze zbiorów oraz usług danych przestrzennych;

7. organy administracji odpowiedzialne za tworzenie, aktualizację i udostępnianie

zbiorów oraz usług danych przestrzennych.

Zgodnie z ustawą o infrastrukturze informacji przestrzennej, organy administracji,

prowadzące rejestry publiczne ze zbiorami danych których dotyczy ustawa, w

zakresie swojej właściwości - tworzą i obsługują sieć usług danych przestrzennych.

Czyli, że odpowiedzialnymi za dostarczenie usług informacji przestrzennych są

instytucje posiadające dane – w przypadku gospodarki przestrzennej są to przede

wszystkim samorządy terytorialne. Zadaniem Ministra Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej, jako organu wiodącego w zakresie tematu

„zagospodarowanie przestrzenne” jest organizacja, koordynacja i monitorowanie ich

działań w tym zakresie, a w szczególności zapewnienie zgodności, zwłaszcza

wprowadzanych rozwiązań technicznych, z przepisami dotyczącymi infrastruktury


Przegląd wybranych profili metadanych

Jak już wspomniano, istnieją 34 obligatoryjne deskryptory danych wg INSPIRE, a

ogółem 73 (w ISO19115 – corrigendum 2 z 2007 roku jest 405 deskryptorów, z nich

wybrano 73 dla INSPIRE, w tym 34 obligatoryjne). Każdy kraj i każda branża

opracowuje własny profil metadanych – musi on zawierać te 34 obowiązkowe

112



deskryptory, ale ich liczbę można rozszerzyć nawet poza listę ISO 19115, choć tam

jest ich i tak strasznie dużo. Im więcej deskryptorów w profilu – tym trudniej utrzymać

metadane. Być może należałoby w zakresie danych gospodarki przestrzennej zrobić

pilotażowe wdrożenie w dwóch zespołach: szeroki wachlarz deskryptorów (np. wg

propozycji projektu plan4all) i wachlarz minimalny (tylko 34 obligatoryjne

deskryptory).

Zbyt często w dotychczasowych działaniach w Polsce, metadane tworzono

mechanicznie – nie widząc w tym wyraźnego celu. A praca ta może przynieść

znaczące korzyści w postaci uporządkowania zasobów - jest to podobno największa

korzyść z tych trudnych prac, osiągana już na początku procesu wdrażania


Trudno oszacować precyzyjnie koszty i korzyści opracowania metadanych – koszty

wytworzenia okazują się niskie, ale koszty utrzymania mogą być istotne. W gminach

kwestia metadanych może rodzić szereg wątpliwości: nie ma jasności jak

zaangażować się, jak bardzo jest to potrzebne. Tym większa rola organu wiodącego

(Ministra), by zbadać i wskazać: (1) co mogą one dać w systemie planowania

przestrzennego (który stosuje archaiczne sposoby komunikacji społecznej –

wyłożenia, studia uwarunkowań; przy monitoringu metadane mówią o aktualności;

(2) po co je robić; (3) jak to robić; (4) jak szkolić / przekonywać. Metadane są bowiem

wg ustawy podstawą systemu szkoleń i nadzoru.

Metadane to wrota do systemu, którego jeszcze nie ma. Trudno więc wykazać z nich

korzyści. Może więc trzeba zrobić pilotaż lub program badawczy w jednej czy kilku

gminach, aby pokazać, że jest to działanie warte wysiłku. W dalszych etapach dzięki

metadanym można planować aktualizację zasobu danych i udostępniać je w sieci.

Ale aspekt porządkujący wdrożenia metadanych to podobno, w ocenie użytkowników

– największa dotychczas wartość dodana we wdrażaniu infrastruktury informacji

przestrzennej.

Poniżej zaprezentowano specyfikacja profilu meta danych wykonaną w ramach

projektu „wrota Mazowsza” w części pt. „Opracowanie projektu standardowych

modeli danych oraz profilu metadanych dla opracowań planistycznych”. Projekt

zwany „projektem mazowieckim” jest prowadzony przez Geodetę Województwa

Mazowieckiego. W tabeli zawarto także uwagi implementacyjne dotyczące zawartych

113



w niej propozycji metadanych. Tabela przedstawia wszystkie elementy metadanych

wymienione w specyfikacji „profilu mazowieckiego” wraz z proponowanymi przez

autorów definicjami tych elementów i uwagami implementacyjnymi. Warunki, które

wymienione zostały w tabeli również pochodzą z cytowanego powyżej dokumentu.

TABELA 1. Specyfikacja profilu mazowieckiego wraz z uwagami implementacyjnymi -

opracowano na podstawie dokumentu: „Profil metadanych dla dokumentów planistycznych określonych

w ustawie o Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym”

NR

ISO

1911

5

Lp

.

Ele

men

t

met

adan

ych

Lic

zno

ść

Definicja Uwagi implementacyjne

1 Identyfikacja

360 1.1 Tytuł zasobu 1 Charakterystyczna i często unikalne nazwa, pod którą dany zasób jest znany.

Jako tytuł zbioru danych należy podać pełną nazwę dokumentu planistycznego

25 1.2 Streszczenie 1 Zwięzły opis zawartości zasobu.

Tekst streszczenia opisującego zbiór powinien zawierać kilkaset znaków i umożliwić użytkownikowi metadanych zrozumienie, z jakiego rodzaju kategorią danych ma do czynienia i wstępnie ocenić przydatność tego zbioru dla własnych celów. Powinien, więc w sposób ogólny charakteryzować najważniejsze cechy zbioru danych przestrzennych.

6 1.3 Typ zasobu 1 Typ zasobu opisanego przez metadane.

Wartość tego elementu jest zawsze równa „zbiór danych przestrzennych” („dataset”)

7 1.4 Typ dokumentu planistycznego

1

Typ dokumentu planistycznego określający poziomów integracji zjawisk społecznych np. gminy, regionu i kraju.

Należy używać predefiniowanej listy kodowej zdefiniowanej w rozdziale 3.2.2.1 Dla wymienionych w ustawie o zagospodarowaniu i planowaniu przestrzennym dokumentów planistycznych będę to następujące wartości: • plan zagospodarowania przestrzennego województwa – „dokumentPlanistyczny.region”; • studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – „dokumentPlanistyczny.lokalny”; • miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – „dokumentPlanistyczny.sublokalny”

26 1.5 Cel 0..1 Krótka charakterystyka celu, w jakim zasób został utworzony

28 1.6 Status 0..* Status zasobu opisywanego przez metadane

Wartość elementu pozwala zidentyfikować fazę w jakiej znajduje się dokument planistyczny. Jeżeli jest w fazie projektowania to wartość elementu wynosi „wTrakcieTworzenia” („under development”), jeżeli jest już uchwalony to wynosi ona „zakończony” („completed”). Dokumenty planistyczne, które utraciły moc prawną powinny być oznaczone, jako „przestarzałe” („obsolete”).

277 1.7 Adres zasobu 0..*

Odnośnik (odnośniki) do danego zasobu lub odnośnik do dodatkowych informacji na temat tego zasobu.

Adres zasobu określa odnośnik (odnośniki) do danego zasobu lub odnośnik do dodatkowych informacji na temat tego zasobu. Dziedziną wartości tego elementu metadanych jest łańcuch znaków, zwykle wyrażany, jako jednolity lokalizator zasobów (URL). 277 to źródłą z których można bezpośrednio pobrać, nabyć od dystrybutora.

Warunek: Obowiązkowe, jeżeli jest dostępny URL umożliwiający uzyskanie szerszych informacji na temat zasobu lub na temat usług związanych z dostępem.

114



365

1.8

Unikalny identyfikator

zasobu 1..*

Wartość identyfikująca dany zasób w unikalny sposób.

Jako unikalny identyfikator zasobu należy wprowadzić identyfikator zbioru danych przestrzennych nadany w ewidencji zbiorów oraz usług danych przestrzennych, o której mowa w art. 13 ust. 5 Ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej.

39 1.9 Język zasobu 0..*

Język stosowany (języki stosowane) w danym zasobie wraz z informacją o standardzie kodowanie (zapisu) znaków.

Wprowadzając informację definiującą języki, w których prowadzony jest zasób należy użyć trzyliterowych kodów zdefiniowanych w normie ISO 639-2. Należy również podać informację o standardzie kodowania znaków (tekstu) użytym dla poszczególnych języków. W przypadku, jeśli zasób posiada informację zapisaną w formie rastrowej określenie standardu kodowania znaków nie jest możliwe, dlatego też informacja nie dotyczy tego typu zasobów.

Warunek: Obowiązkowe, jeżeli zasób zawiera informacje w formie tekstu.

2 Klasyfikacja

41 2.1 Kategoria

tematyczna 1..*

Wysokiego poziomu schemat klasyfikacyjny wspomagający grupowanie i ukierunkowane tematycznie wyszukiwanie dostępnych zasobów danych przestrzennych.

Wartość tego elementu metadanych dla metadanych opisujących dokumenty planistyczne jest zawsze równa „Planowanie/Kataster” („planningCadastre”)

3 Słowo kluczowe

53 3.1 Wartość słowa

kluczowego 1..*

Słowo potocznie używane, słowo sformalizowane lub fraza stosowana do opisu danego tematu. Podczas gdy kategorie tematyczne są zbyt ogólne dla zapytań szczegółowych, słowa kluczowe pomagają uszczegółowić wyszukiwanie pełnych tekstów oraz umożliwiają wyszukiwanie strukturalnych słów kluczowych.

Każdy zbiór danych przestrzennych należy opisać co najmniej jednym słowem kluczowym ze zdefiniowanych w tezaurusie GEMET (rekomendowanym przez Europejską Agencję Środowiska).

55 3.2 Standardowy

słownik źródłowy 0..1

Kontrolowany słownik (tezaurus, ontologia), z którego pochodzi słowo kluczowe.

Każdy zbiór danych przestrzennych należy opisać co najmniej jednym słowem kluczowym ze zdefiniowanych w tezaurusie GEMET (rekomendowanym przez Europejską Agencję Środowiska).

Warunek: Jeżeli wartość słowa kluczowego pochodzi z kontrolowanego słownika (z tezaurusa, ontologii), należy podać odniesienie do kontrolowanego słownika źródłowego.

4

Położenie geograficzne

343 4.1 Geograficzny

prostokąt ograniczający

1..*

Zasięg zasobu w przestrzeni geograficznej, wyrażony za pomocą prostokąta ograniczającego.

Dokładność podawania współrzędnych ograniczających zbiór powinna być na tym samym poziomie, co dokładność reprezentacji położenia obiektów przedstawianych w zbiorze danych. Minimalna dokładność nie powinna być gorsza niż 2 miejsca dziesiętne np. „19,25”, przy jednoczesnym zachowaniu warunku, że współrzędne wszystkich czterech wartości granicznych powinny być wprowadzone z taką samą dokładnością.

343 4.2 Granica obszaru geograficznego

0..*

Zasięg zasobu w przestrzeni geograficznej, wyrażony, jako zamknięty zbiór współrzędnych (x, y) wieloboku (ostatni punkt jest powtórzeniem pierwszego punktu)

343 4.3 Opis obszaru

geograficznego 0..1

Opis zasięg zasobu w przestrzeni geograficznej;

115



tekst

5

Odniesienie czasowe

1..*

362 5.1 Data uchwalenia 1

Data wejścia w życie (nabranie mocy obowiązującej) zapisów dokumentu planistycznego.

Typ daty jest zawsze równy „publikacja” („publication").

362 5.2 Data ostatniej

zmiany 0..1

Data ostatniej zmiany dokumentu planistycznego

Typ daty jest zawsze równy „przegląd” („revision").

6. Jakość i ważność

83 6.1 Pochodzenie 1

Opis historii procesu tworzenia lub ogólnej jakości zbioru danych przestrzennych.

W stosownych przypadkach, może zawierać stwierdzenie, czy zbiór danych był przedmiotem walidacji lub oceny jakości, czy stanowi wersję urzędową (jeżeli istnieje wiele wersji) i czy posiada moc prawną.

W przypadku zbiorów danych reprezentujących dokument planistyczny element ten powinien zawierać informację (nazwę, aktualność, dokładność) o źródłowych zbiorach danych wykorzystanych podczas procesu jego tworzenia.

60 6.2 Rozdzielczość przestrzenna

0..*

Poziom szczegółowości zbioru danych. Podaje się ją, jako zbiór od zera do wielu długości wyrażających rozdzielczość (zwykle dla danych gridowych oraz produktów pochodnych od zobrazowań) lub równorzędnych skal (zwykle dla map lub ich produktów pochodnych).

Informacja o rozdzielczości przestrzennej może być podawana na dwa sposoby: • jako skala porównywalnej mapy drukowanej, najczęściej wyrażonej mianownikiem w postaci liczby całkowitej np. „10 000”; • jako przedział skali wyrażony przez mianownik skali początkowej i końcowej np. „10 000 – 25 000”. W tym drugim przypadku należy wprowadzić dwie instancje elementu Rozdzielczość przestrzenna, z których pierwsza zawiera mianownik skali większej a druga mniejszej.

Warunek: Obowiązkowe w przypadku zbiorów danych, jeżeli można określić równoważną skalę lub rozdzielczość zasobu.

37 6.3 Metoda

reprezentacji przestrzennej

0..*

Model danych przestrzennych, w jakim prowadzony jest zasób danych przestrzennych.

Metoda reprezentacji przestrzennej oznacza model danych przestrzennych, w jakim prowadzony jest opisywany metadanymi zbiór danych przestrzennych (wektor lub raster). W przypadku dokumentów planistycznych dopuszczalne są jedynie dwie wartości tego elementu, a mianowicie: • wektor („vector”), • raster („grid”). Wartość „raster” ma zastosowanie dla tych zbiorów danych reprezentujących dokumenty planistyczne, które opracowane zostały w metodą tradycyjną i informacja przestrzenna (załączniki graficzne) dostępna jest jedynie w postaci mapy drukowanej i na potrzeby utworzenia zbioru danych załączniki te zostały przekształcone do postaci pliku rastrowego z georeferencjami.

Warunek: Obowiązkowy dla zbiorów danych przestrzennych (Typ zasobu = zbiór danych przestrzennych „dataset”)

368 6.4 Forma prezentacji 1..* Sposób prezentacji zasobu danych

7 Zgodność 0..*

Warunek: Obowiązkowy, jeżeli raport lub inne oświadczenie o jakości danych jest wymagane dla zasobu

130 7.1 Specyfikacja 1 Przytoczenie specyfikacji, której odpowiada konkretny zasób.

Jest to przytoczenie specyfikacji danych zgodnie, z którą zbiór danych został utworzony. Przytoczenie to powinno zawierać, co najmniej tytuł i datę odniesienia (datę opublikowania, datę ostatniej aktualizacji lub utworzenia) odnośnej specyfikacji.

130 7.2 Stopień 1 Stopień zgodności zasobu ze specyfikacją

Stopień zgodności • Zgodny (true) - Zasób jest w pełni zgodny z przytoczoną specyfikacją; • Niezgodny (false) - Zasób nie jest zgodny z przytoczoną specyfikacją; • Brak oceny zgodności (element Zgodność niewyspecyfikowany w rekordzie metadanych) - Zgodność nie została oceniona.

116



8

Wymogi

dotyczące

dostępu

i użytkowania

68 8.1 Warunki dotyczące

dostępu i użytkowania

1..*

Warunki dostępu do zbiorów danych przestrzennych i ich użytkowania, a w stosowanych przypadkach również odpowiednie opłaty.

informacja ta powinna być podana w postaci tekstu i umożliwić użytkownikowi metadanych dotarcie do zasad i opłat związanych z użyciem dokumentu planistycznego. Jeżeli jest to możliwe należy podać URL do strony/stron internetowych wyjaśniających zasady i opłaty związane z użyciem oraz nabyciem danych planistycznych.

70 8.2 Ograniczenia w

publicznym dostępie

1..*

Informacje o Ograniczenia w publicznym dostępie do zasobu oraz ich uzasadnienie.

Obligatoryjna informacja o typach ograniczeń, jakim podlega publiczny dostęp do zasobu. Brak takich ograniczeń powinien być wyraźnie wyspecyfikowany w metadanych.

9

Organizacje odpowiedzialne za tworzenie zbiorów

danych przestrzennych oraz zarządzanie

nimi, ich przechowywanie i

rozpowszechnianie

1..*

29 9.1 Jednostka

odpowiedzialna 1

Opis organizacji odpowiedzialnej za tworzenie, przechowywanie, rozpowszechnianie zasobu oraz zarządzanie nim.

Opis ten powinien obejmować: nazwę organizacji, dane kontaktowe (adres poczty elektronicznej, numer telefon, adres strony internetowej).

379 9.2 Rola jednostki

odpowiedzialnej 1

Rola organizacji odpowiedzialnej w stosunku do zasobu danych przestrzennych

Należy używać predefiniowanej listy kodowej zdefiniowanej w rozdziale 3.2.2.2

10

Układ odniesień przestrzennych

0..*

Warunek: Obowiązkowy dla zbiorów danych przestrzennych (Typ zasobu = zbiór danych przestrzennych „dataset”)

207 10.1 Kod 1

Kodowa wartość alfanumeryczna identyfikująca układ odniesień przestrzennych

Wprowadzając informacje o układzie odniesień przestrzennych należy podać identyfikator układu odniesienia w ogólnie dostępnym i udokumentowanym katalogu układów odniesień przestrzennych. Należy stosować identyfikator zgodny z EPSG Geodetic Parameters (http://www.epsg.org), który jest specyfikowany przez OGP (http://www.ogp.org.uk).

208.1 10.2 Przestrzeń kodowa 1

Identyfikacja przestrzeni kodowej, w której zdefiniowany jest identyfikator (kod) układu odniesień przestrzennych.

Dla kodów EPSG podajemy wartość przestrzeni kodowej równą: „urn:ogc:def:crs:EPSG”

208.2 10.3 Wersja 0..1

Numer wersji przestrzeni kodowej, w której zdefiniowany jest identyfikator (kod) układu odniesień przestrzennych.

11 Kodowanie 1..*

285 11.1 Nazwa formatu 1 Nazwa formatu transferu (dystrybucji) zasobu.

Definiując format dystrybucji danych należy wprowadzać jego jednoznaczną, kompletną, ale możliwie krótką, rozpoznawalną nazwę oraz podawać wersję formatu, a także w miarę możliwości dokument definiujący standard techniczny (specyfikację) formatu.

286 11.2 Wersja formatu 1 Wersja formatu (data, numer itp.)

286 11.3 Specyfikacja

formatu 0..1

Tytuł/nazwa specyfikacji definiującej format

117



dystrybucji (transferu) zasobu.

12

Informacja o zarządzaniu

zasobem 0..1

143 12.1 Częstotliwość

aktualizacji 1

Częstotliwość, z jaką dokonywane są zmiany w zasobie po tym jak zasób został skompletowany. Informację należy podawać w odniesieniu do całego zasobu.

Wartość tego elementu jest zawsze równa „wgPotrzeb” („asNeeded”).

148 12.2 Uwagi dotyczące

zarządzania zasobem

0..1

Informacja dotycząca określonych wymagań związanych z konserwacją zasobu

13.

Metadane na temat

metadanych

8 13.1 Punkt kontaktowy

metadanych 1..*

Opis organizacji odpowiedzialnej za tworzenie, przechowywanie metadanych.

Opis ten powinien obejmować: nazwę organizacji, dane kontaktowe (adres poczty elektronicznej, numer telefon, adres strony internetowej).

9 13.2 Data metadanych 1

Data określająca, kiedy utworzono lub zaktualizowano rekord metadanych.

3 13.3 Język metadanych 1 Język, w którym wyrażone są elementy metadanych.

Wprowadzając informację definiującą języki, w których prowadzony jest zasób należy użyć trzyliterowych kodów zdefiniowanych w normie ISO 639-2. Należy również podać informację o standardzie kodowania znaków (tekstu) użytym dla poszczególnych języków.

10 13.4 Standard

metadanych 1

Nazwa i wersja użytego standardu metadanych.

Wzorce metadanych

Opracowywane różne wzorce metadanych i dotyczące ich uwagi implementacyjne

zawiera tabela umieszczona na kolejnych stronach. Zestawiono w niej elementy

„profilu mazowieckiego” i profilu Plan4all na tle wymogów profilu INSPIRE.

Zestawienie opracowano na podstawie następujących dokumentów:

1. „Profil metadanych dla dokumentów planistycznych określonych w ustawie o

Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym”, wykonany na zlecenie Geodety

Województwa Mazowieckiego,

2. „Profil metadanych Plan4all – wersja finalna” (ECP-2008-GEO-318007),

3. INSPIRE Metadata Implementing Rules: Technical Guidelines based on EN ISO

19115 and EN ISO 19119.

118



Na podstawie tej tabeli można porównać „profil mazowiecki” z profilem Plan4all, który

jest podzielony przez jego autorów na 3 części:

a) metadane dla planów zagospodarowania przestrzennego,

b) metadane dla zbiorów danych przestrzennych oraz

c) metadane dla usług danych przestrzennych.

Każda z tych trzech części jest opisana w tabeli osobno. „Profil mazowiecki” zawiera

specyfikację tylko dla zbiorów danych przestrzennych. Z tabeli wynika, że „profil

mazowiecki” jest zgodny z profilem INSPIRE, natomiast profil Plan4all jest zgodny z

INSPIRE w części opisującej zbiory danych przestrzennych i usługi danych

przestrzennych, natomiast w części opisującej plany zagospodarowania

przestrzennego jest niezgodny z profilem INSPIRE. Wątpliwości budzą w tym

ostatnim przypadku elementy „warunki dostępu i użytkowania” (ISO 19115 nr 68)

oraz „ograniczenie publicznego dostępu” (ISO 19115 nr 70). Autorzy świadomie

wprowadzili zapisy obarczone błędem, motywując to w następujący sposób:

„Metadane Planu Zagospodarowania nie są częścią tematów danych INSPIRE. Tak

więc ten element nie jest obowiązkowy na tym poziomie” („Profil metadanych

Plan4all – wersja finalna”).

Jednak można tu zauważyć pewną niespójność - w elemencie „Słowa kluczowe”

(ISO 19115 nr 53) autorzy wymagają podania jednego słowa kluczowego ze

„słownika GEMET” (wskazują na konieczność wyboru „Land use”). Należy tu

nadmienić, że słowa kluczowe ze „słownika GEMET” to właśnie 34 tematy danych

przestrzennych INSPIRE. Jak widać, w kwestii, że „plany zagospodarowania

przestrzennego nie są częścią tematów danych przestrzennych INSPIRE”, autorzy

profilu Plan4all nie są konsekwentni w swoim rozumowaniu.

Bezpośrednio po tabeli porównawczej zamieszczono krótką tabelkę, zawierającą

przykładowe błędy w dokumentach prezentujących profile meta danych. Opracowano

ją na podstawie następujących dokumentów:

1. „Profil metadanych dla dokumentów planistycznych określonych w ustawie o

Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym”,

2. „Profil metadanych Plan4all – wersja finalna” (ECP-2008-GEO-318007).

119



Zestawienie to zawiera tylko kilka najważniejszych błędów – w opisie profilu jest ich

dużo więcej – zwłaszcza w wersji finalnej Plan4all. Najczęściej są to jednak zwykłe

„wpadki językowe” („sięcej” zamiast „więcej” itp.). Najpoważniejszym dostrzeżonym

Bedem to niewłaściwe odwołanie do rozdziału, w którym miały się znajdować

słowniki – błąd taki był również w opisie „profilu mazowieckiego”. Była to co prawda

zmiana tylko jednej cyfry, ale błędne odwołania powodują niepotrzebne

„zamieszanie” i konieczność czasochłonnych „poszukiwań”.

120



121



122



123



124



125



126



127



128



Porównując trudność tworzenia metadanych dla trzech profili (INSPIRE, Mazowiecki,

Plan4all) można zauważyć, że:

1. Metadane w profilu INSPIRE są najłatwiejsze do opracowania i, co szczególnie

ważne dla trwałości rozwiązań – utrzymania w późniejszym okresie (przede

wszystkim wobec konieczności stałej aktualizacji zasobów i ich metadanych).

a. Profil ten daje możliwość tworzenia metadanych zarówno dla serii jak i

zbiorów danych przestrzennych. To z kolei przekłada się bezpośrednio na

łatwość w utrzymaniu i aktualizowaniu metadanych, ponieważ można

zastosować wówczas funkcję tzw. „dziedziczenia” (zalecane przez INSPIRE).

Funkcja ta powoduje, iż w przypadku konieczności zmiany np. adresu

jednostki administracyjnej odpowiedzialnej za zasób – pracownik wprowadza

tę informację tylko raz, a ona przepisuje się automatycznie do wszystkich

dokumentów z aktywną funkcją „dziedziczenia”. Dzięki temu nie trzeba

aktualizować każdego dokumentu z osobna, co pozwala oszczędzić czas

pracownika.

b. Profil INSPIRE zawiera najmniejszą ilość pól obligatoryjnych ze wszystkich

trzech porównywanych profili. Oznacza to, że tworzenie metadanych w tym

profilu jest najmniej czasochłonne.

c. W profilu INSPIRE można utworzyć metadane opisujące dokumenty

planistyczne, jednak z uwagi na specyfikę tych dokumentów zaleca się

stosowanie profilu specjalistycznego umożliwiającego wprowadzenie

odpowiednich danych (między innymi informacji o uchwaleniu lub uchyleniu

zapisów) w sposób zestandaryzowany.

b. Metadane w „profilu mazowieckim”:

a. Profil mazowiecki wprowadza zapis ustawiający wartość elementu „Typ

zasobu” na „zbiór danych przestrzennych”. Uniemożliwia tym samym

tworzenie „serii zbiorów danych przestrzennych”, co w konsekwencji

powodować może znaczne utrudnienia w utrzymaniu metadanych i ich

aktualizacji. Metadane powinny pomóc w porządkowaniu zasobu – w tym

przypadku ta ich funkcja zostanie znacząco ograniczona.

129



b. Profil mazowiecki posiada więcej elementów metadanych niż profil INSPIRE,

co powoduje, ze opracowanie jednego dokumentu metadanych zajmie

pracownikowi administracji więcej czasu niż w przypadku profilu INSPIRE.

c. Profil mazowiecki posiada jednak elementy pozwalające w

zestandaryzowany sposób opisać specyfikę dokumentów planistycznych.

d. Profil mazowiecki posiada porównywalną ilość elementów jak profil Plan4all.

c. Metadane w profilu Plan4all:

a. Profil Plan4all posiada elementy pozwalające w zestandaryzowany sposób

opisać specyfikę dokumentów planistycznych.

b. Wydziela osobny zestaw elementów mających opisywać plany

zagospodarowania przestrzennego, a osobny dla zbiorów danych

przestrzennych (to mogłoby być prawdopodobnie bardzo przydatne – ze

względu na specyfikę planów – gdyby nie to, że wg autorów plany nie

podlegają pod tematy danych przestrzennych INSPIRE).

c. Profil Plan4all (podobnie jak profil Mazowiecki) nie umożliwia tworzenia serii

zbiorów danych przestrzennych, co może stanowić duże utrudnienie dla

pracowników administracji w utrzymaniu przeglądaniu i aktualizacji

metadanych. Ogranicza też jedną z funkcji jakie w IIP mają stanowić

metadane, czyli funkcję „porządkowania” zasobu.

d. Zawiera porównywalną ilość elementów metadanych jak profil Mazowiecki.

Plusem zarówno profilu mazowieckiego jak i profilu Plan4all są dodatkowe pola

(widać to dobrze w tabeli 4) opisujące specyfikę dokumentów planistycznych.

Minusem w przypadku obu profili jest to, że nie przewidują tworzenia serii zbiorów

danych przestrzennych (czyli dokumentu nadrzędnego dla zbiorów). Z doświadczeń

z wdrażania metadanych wynika, że pracownicy administracji bardzo często chcą

korzystać z „serii”. To im ułatwia pracę, porządkuje zasób, daje możliwość

korzystania z funkcji dziedziczenia i pozwala oszczędzić czas.

130



Poniżej zamieszczono tabelę, w której zestawione zostały wszystkie profile, które

były omówione w niniejszym opracowaniu oraz które mogą służyć jako przykład

metodyczny dla profilu metadanych w temacie zagospodarowanie przestrzenne. W

zestawieniu ujęto także dane dotyczące „liczności” (Mult). Liczność jest to informacja

o ilości danych jakie należy wprowadzić do danego elementu metadanych.

Odpowiednio, jeśli w tabeli jest podana liczność, to oznacza ona, że:

1 - obowiązkowo należy wstawić dokładnie jedną wartość,

1…* - obowiązkowo należy wprowadzić co najmniej jedną wartość,

0…1 - można wprowadzić dokładnie jedną informację, jeśli się ją posiada,

0…* - można wprowadzić dowolną ilość informacji, jeśli się je posiada.

W kolumnach o nazwie „komentarz” umieszczono opis w formule „tak/nie”. Wartość

„tak” oznacza, że odpowiednia specyfikacja wprowadza zapis o danym elemencie i

ustanawia jego liczność na taką, jaka została podana w kolumnie obok. Wartość „nie”

oznacza, że specyfikacja nie wprowadza takiego elementu - w związku z tym

liczność nie została podana. Dodatkowo pola z wartością „nie” oznaczone zostały na

czerwono, tak aby szybciej można było porównać ilość elementów koniecznych do

wypełnienia w poszczególnych profilach.

Należy nadmienić, że trzy ostatnie „podprofile” składają się na profil Plan4all – każdy

z nich dotyczy innego rodzaju dokumentów: danych, usług i „planów”.

131



Tabela 4. Zestawienie profilu Plan4all i Mazowieckiego na tle profili INSPIRE, profilu Państwowego Instytutu Geologicznego oraz profilu GUGiK dla działek ewidencyjnych.

Ele

men

t

IS

O 1

91

15

IN

SP

IR

E

Geo

log

iczn

y

GU

GIK

Mazo

wie

cki

Pla

n4

all

(P

LA

N

ZA

GO

SP

OD

AR

OW

AN

IA

PR

ZE

ST

RZE

NN

EG

O)

Pla

n4

all

(Z

BIÓ

R

DA

NY

CH

)

Pla

n4

all

(U

SŁU

GI)

Ko

men

tarz

Mu

lt

Ko

men

tarz

Mu

lt

Ko

men

tarz

Mu

lt

Ko

men

tarz

Mu

lt

Ko

men

tarz

Mu

lt

Ko

men

tarz

Mu

lt

Ko

men

tarz

Mu

lt

Tytuł 360 1.1 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1

Streszczenie 25 1.2 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1

Typ zasobu 6 1.3 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1

Nazwa typu zasobu

7 nie tak 0..1 nie tak 1 tak 1 nie nie

Adres zasobu 397 1.4 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..*

Identyfikatory zasobu

365 1.5 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 0..*

Język zasobu 39 1.7 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..* tak 1..* tak 0..* nie

Kategoria tematyczna

41 2.1 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* nie

Słowo kluczowe

53 3 1..* tak 1 tak 1 tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..*

Geograficzny prostokąt

ograniczający 343 4.1 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..*

Geograficzny wielobok graniczny

342 nie tak 0..* nie tak 0..* tak 0..* nie nie

Zasięg przestrzenny i czasowy - Opis

335 nie tak 0..1 nie tak 0..1 tak 0..1 nie nie

Daty cytowania

362 5 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1 tak 1..* tak 1..* tak 1..*

Zasięg czasowy

337 5 tak 0..* nie tak 1..* tak 0..* tak 0..* tak 0..*

Odniesienie czasowe

362, 337

5 tak 1..* nie nie nie tak tak

1..*

Pochodzenie 83 6.1 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 nie

Krok procesu 84 nie nie nie nie tak 0..* tak 0..* nie

Rozdzielczość przestrzenna

38 6.2 tak 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..* tak 0..* nie

Warunki dla dostępu i

użytkowania 68 8.1 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 0..* tak 1..* tak

1..*

Ograniczenia, co do

publicznego dostępu

70, 72, 74

8.2 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 0..* tak 1..* tak

1..*

Punkt

kontaktowy dla zasobu

29 9 1 tak 1..* tak 1..* tak 1 tak 1..* tak 1..* tak

1..*

132



Punkt kontaktowy

dla metadanych

8 10.1 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak 1..* tak

1..*

Data metadanych

9 10.2 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1

Język metadanych

3 10.3 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1 tak 1

Identyfikator pliku

metadanych

2 nie tak 1 nie nie tak 1 tak 1 tak 1

Nazwa standardu

metadanych 10 nie tak 0..1 nie tak 1 tak 1 tak 1 nie

URI zbioru danych

11 nie tak 0..1 nie tak 1 tak 1 tak 1 nie

Forma prezentacji

danych 368 nie tak 0..* nie tak 1..* tak 1..* nie nie

Schemat Aplikacyjny

21 nie nie nie nie tak 0..* tak 0..* nie

Zakres jakości danych

79 nie nie nie nie tak 1 tak 1 nie

Informacja o systemie odniesień

13 nie tak 0..* tak 1 nie tak 0..* tak 1..* nie

Utrzymanie i

częśtotliwośc aktualizacji

143 nie tak 1 tak 1 tak 1 tak 0..1 tak 0..1 nie

Cel 26 nie nie nie tak 0..1 tak 0..1 nie nie

Status zasobu 28 nie tak 0..* nie tak 0..* tak 0..* nie nie

Warunki dotyczące dostępu i

użytkowania - część II

68 nie nie nie nie tak 0..* nie nie

Typ reprezentacji przestrzennej

zasobu

37 nie tak 0..* tak 1..* tak 0..* nie tak 1..* nie

Specyfikacja 130 7 1 tak 1 tak 1 tak 1 nie tak 1..* tak

1..*

Stopień 130 7 1 tak 1 tak 1 tak 1 nie tak 1..* tak

1..*

Wersja 208.3 nie nie nie tak 0..1 nie nie nie

Nazwa formatu 285 nie nie tak 1 tak 1 nie nie nie

Wersja formatu

286 nie nie tak 1 tak 1 nie nie nie

Specyfikacja formatu

288 nie nie tak 1 tak 0..1 nie nie nie

Uwagi dotyczące

zarządzania zasobem

148 nie tak

0..* tak

0..*

tak 0..1 nie nie nie

Typ geometrii 178 nie nie nie nie nie tak 0..* nie

Obraz 31 nie nie nie nie nie tak 0..* nie

Standard zapisu znaków

40 nie tak 0..* tak 0..* nie nie tak 0..* nie

Format dystrybucji

271 nie tak 0..* nie nie nie tak 1..* nie

Opcje

transferu danych

273 nie nie nie nie nie tak 0..* nie

Źródło 85 nie nie nie nie nie tak 0..* nie

133



Zasób złożony (zestawiony)

(coupled resource)

(ISO 19119)

9 of C2.2.

B 1.6

tak (dla

usług) 0..*

tak (dla

usług) 0..* nie nie nie tak 0..*

Typ usługi danych

przestrzennych

(ISO 19119)

1 of C2.2

B 2.2

tak (dla

usług)

1 tak (dla

usług)

1 nie nie nie tak 1

Tytuł alternatywny

361 nie tak 0..1 nie nie nie nie nie

Edycja 363 nie tak 1 nie nie nie nie nie

Data edycji 364 nie tak 1 nie nie nie nie nie

ISBN 372 nie tak 0..1 nie nie nie nie nie

Identyfikatory obszaru

geograficznego 348 nie tak 0..* tak 0..* nie nie nie nie

Zasięg pionowy

338 nie tak 0..* nie nie nie nie nie

Długość 61 6.2 0..* tak 0..* tak 0..* nie nie nie nie

Kodowanie 284 nie nie tak 1..* nie nie nie nie

Pozostałe informacje opisowe

46 nie tak 0..1 nie nie nie nie nie

Przykłady metadanych

Poniżej zamieszczono przykłady dokumentów metadanych dla dokumentu

planistycznego. Zostały one opracowane z zastosowaniem różnych, omówionych

wcześniej profili meta danych:

profilu INSPIRE,

„profilu mazowieckiego”,

profilu Plan4all.

Przykład profilu INSPIRE

Metadane wg profilu INSPIRE opracowane zostały na podstawie dokumentu: „Profil

metadanych dla dokumentów planistycznych określonych w ustawie o Planowaniu i

Zagospodarowaniu Przestrzennym”):

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" standalone="yes"?>

<MD_Metadata xmlns="http://www.isotc211.org/2005/gmd"

xmlns:gco="http://www.isotc211.org/2005/gco"

xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink"

134



xmlns:srv="http://www.isotc211.org/2005/srv"

xmlns:gml="http://www.opengis.net/gml/3.2"

xmlns:gts="http://www.isotc211.org/2005/gts"

xmlns:gmx="http://www.isotc211.org/2005/gmx">

<fileIdentifier>

<gco:CharacterString>bdc805ca-c1ec-44c9-baa3-

dcea2edcafa3</gco:CharacterString>

</fileIdentifier>

<language>

<LanguageCode codeListValue="pol"

codeList="LanguageCode">polski</LanguageCode>

</language>

<characterSet>

<MD_CharacterSetCode codeListValue="utf8"

codeList="MD_CharacterSetCode">utf8</MD_CharacterSetCode>

</characterSet>

<hierarchyLevel>

<MD_ScopeCode codeListValue="dataset" codeList="MD_ScopeCode">Zbiór danych

przestrzennych</MD_ScopeCode>

</hierarchyLevel>

<contact>

<CI_ResponsibleParty>

<organisationName>

<gco:CharacterString>Urząd Miasta Oleśnicy</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>

<gco:CharacterString>+48717982103</gco:CharacterString>

</voice>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<electronicMailAddress>

<gco:CharacterString>[email protected]

</gco:CharacterString>

</electronicMailAddress>

</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>

<URL>www.olesnica.pl </URL>

</linkage>

</CI_OnlineResource>

</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>

<CI_RoleCode codeListValue="pointOfContact"

codeList="CI_RoleCode">Punkt kontaktowy</CI_RoleCode>

</role>

</CI_ResponsibleParty>

</contact>

<dateStamp>

<gco:Date>2011-03-21</gco:Date>

</dateStamp>

<metadataStandardName>

<gco:CharacterString>ISO19115</gco:CharacterString>

</metadataStandardName>

<metadataStandardVersion>

<gco:CharacterString>2003/Cor.1:2006</gco:CharacterString>

</metadataStandardVersion>

<identificationInfo>

135



<MD_DataIdentification>

<citation>

<CI_Citation>

<title>

<gco:CharacterString>Studium Uwarunkowań i Kierunkow

Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Oleśnica</gco:CharacterString>

</title>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>

<CI_DateTypeCode codeListValue="publication"

codeList="CI_DateTypeCode">publikacja</CI_DateTypeCode>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>

<CI_DateTypeCode codeListValue="revision"

codeList="CI_DateTypeCode">wersja</CI_DateTypeCode>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

<identifier>

<MD_Identifier xsi:type="RS_Identifier_Type"

xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance">

<code>

<gco:CharacterString>50</gco:CharacterString>

</code>

<codeSpace>

<gco:CharacterString>PL.PlanowniePrzestrzenne</gco:CharacterString>

</codeSpace>

</MD_Identifier>

</identifier>

</CI_Citation>

</citation>

<abstract>

<gco:CharacterString>Studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego miasta Oleśnicy jest dokumentem planistycznym

sporządzonym dla obszaru gminy miejskiej Oleśnica zgodnie z Ustawą o planowaniu i

zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r.

Studium określa cele i kierunki polityki przestrzennej prowadzonej przez samorząd i

jest tak zwanym aktem kierownictwa wewnętrznego gminy.

Podstawą prawną sporządzenia Studium jest Uchwała nr XXXV/272/2004 Rady Miasta

Oleśnicy z dnia 30 listopada 2005 roku w sprawie przystąpienia do zmiany studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Oleśnicy.

Podjęcie przez Radę Miasta Oleśnicy w/w uchwały spowodowane było w głównej mierze

ogólnym rozwojem miasta, potrzebą przebudowy układu komunikacyjnego, koniecznością

zmiany przeznaczenia części terenów, nowymi zamierzeniami własnymi gminy,

stworzeniem prawnych warunków dla realizacji inwestycji komercyjnych, a także

brakiem zgodności części uchwalonych miejscowych planów zagospodarowania

przestrzennego z dotychczasowym studium.

Zmiana studium opracowana na podstawie Uchwały nr XXXV/272/2004 Rady Miasta

Oleśnicy z dnia 30 listopada 2005 roku w związku z opracowaniem całościowej

problematyki studium zgodnie z w/w ustawą jest praktycznie nową edycją studium

miasta Oleśnicy zwaną zmianą studium.


</abstract>

<pointOfContact>


<organisationName>

136



<gco:CharacterString>Pracownia Projektowa "FORUM" Wojciech

Marszałek i inni</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<address>

<CI_Address>


<gco:CharacterString>[email protected]</gco:CharacterString>


</CI_Address>

</address>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>

<CI_RoleCode codeListValue="author"

codeList="CI_RoleCode">Autor</CI_RoleCode>

</role>


</pointOfContact>

<pointOfContact>


<organisationName>

<gco:CharacterString>Urząd Miasta

Oleśnicy</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>


</voice>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>


<gco:CharacterString>[email protected]



</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>

<URL>www.olesnica.pl </URL>

</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>

<CI_RoleCode codeListValue="owner"

codeList="CI_RoleCode">Właściciel</CI_RoleCode>

</role>


</pointOfContact>

<descriptiveKeywords>

<MD_Keywords>

<keyword>

<gco:CharacterString>Użytkowanie

terenu</gco:CharacterString>

</keyword>

<thesaurusName>

<CI_Citation>

137



<title>

<gco:CharacterString>GEMET - INSPIRE themes,

version 1.0</gco:CharacterString>

</title>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>

<CI_DateTypeCode codeListValue="creation"

codeList="CI_DateTypeCode">utworzenie</CI_DateTypeCode>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

</CI_Citation>

</thesaurusName>

</MD_Keywords>

</descriptiveKeywords>


<MD_Keywords>

<keyword>

<gco:CharacterString>studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania gminy</gco:CharacterString>

</keyword>

</MD_Keywords>



<MD_Keywords>

<keyword>

<gco:CharacterString>planowanie

przestrzenne</gco:CharacterString>

</keyword>

</MD_Keywords>



<MD_Keywords>

<keyword>

<gco:CharacterString>dokument

planistyczny</gco:CharacterString>

</keyword>

</MD_Keywords>


<resourceConstraints>

<MD_Constraints xsi:type="MD_LegalConstraints_Type"


<accessConstraints>

<MD_RestrictionCode codeListValue="otherRestrictions"

codeList="MD_RestrictionCode">Inne ograniczenia</MD_RestrictionCode>

</accessConstraints>

<otherConstraints>

<gco:CharacterString>Brak ograniczeń</gco:CharacterString>

</otherConstraints>

</MD_Constraints>

</resourceConstraints>


<MD_Constraints xsi:type="MD_SecurityConstraints_Type"


<classification>

<MD_ClassificationCode codeListValue="unclassified"

codeList="MD_ClassificationCode">Niesklasyfikowany</MD_ClassificationCode>

</classification>

</MD_Constraints>



<MD_Constraints>

<useLimitation>

138



<gco:CharacterString>Informacje zawarte w studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy są jawne. Każdy może

żądać udostępnienia informacji zawartych w studium.</gco:CharacterString>

</useLimitation>

</MD_Constraints>


<spatialResolution>

<MD_Resolution>

<equivalentScale>

<MD_RepresentativeFraction>

<denominator>

<gco:Integer>10000</gco:Integer>

</denominator>

</MD_RepresentativeFraction>

</equivalentScale>

</MD_Resolution>

</spatialResolution>

<language>

<LanguageCode codeListValue="pol"

codeList="LanguageCode">polski</LanguageCode>

</language>

<topicCategory>

<MD_TopicCategoryCode>planningCadastre</MD_TopicCategoryCode>

</topicCategory>

<extent>

<EX_Extent>

<geographicElement>

<EX_GeographicBoundingBox>

<westBoundLongitude>

<gco:Decimal>17.3409929438789</gco:Decimal>

</westBoundLongitude>

<eastBoundLongitude>


</eastBoundLongitude>

<southBoundLatitude>


</southBoundLatitude>

<northBoundLatitude>


</northBoundLatitude>

</EX_GeographicBoundingBox>

</geographicElement>

</EX_Extent>

</extent>

</MD_DataIdentification>

</identificationInfo>

<distributionInfo>

<MD_Distribution>

<transferOptions>

<MD_DigitalTransferOptions>

<onLine>

<CI_OnlineResource>

<linkage>

<URL>http://bip.um.olesnica.pl/article/articleview/2361/1/64/</URL>

</linkage>


</onLine>

</MD_DigitalTransferOptions>

</transferOptions>

</MD_Distribution>

</distributionInfo>

<dataQualityInfo>

<DQ_DataQuality>

<scope>

<DQ_Scope>

<level>

139



<MD_ScopeCode codeListValue="dataset"

codeList="MD_ScopeCode">Zbiór danych przestrzennych</MD_ScopeCode>

</level>

</DQ_Scope>

</scope>

<report>

<DQ_DomainConsistency>

<result>

<DQ_ConformanceResult>

<specification>

<CI_Citation>

<title>

<gco:CharacterString>Specyfikacja danych

dla dokumentów planistycznych określonych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym</gco:CharacterString>

</title>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>

<CI_DateTypeCode

codeListValue="creation" codeList="CI_DateTypeCode">utworzenie</CI_DateTypeCode>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

</CI_Citation>

</specification>

<explanation gco:nilReason="inapplicable"/>

<pass>

<gco:Boolean>true</gco:Boolean>

</pass>

</DQ_ConformanceResult>

</result>

</DQ_DomainConsistency>

</report>

<lineage>

<LI_Lineage>

<statement>

<gco:CharacterString>W toku opracowania przeanalizowano i

wykorzystano następujące materiały wyjściowe:

1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego zatwierdzony

uchwałą Nr XLVIII/873/2002 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 30.08. 2002

r.;

2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Oleśnica

zatwierdzone uchwałą nr XIV/99/99 Rady Miejskiej Oleśnicy z dnia 26 listopada 1999

r.;

3. Miejscowy Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Oleśnicy

zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej Oleśnicy nr XLII/252/93;

4. Strategia rozwoju miasta Oleśnica, Oleśnica-Wrocław 2001 r.;

5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Oleśnica,

Jelenia Góra 1997 r.;

6. Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym na terenie Miasta Oleśnicy w

latach 2002-2006, Wrocław 2006;

7. Dokumentacja fizjograficzna ogólna miasta Oleśnicy, „Geoprojekt” Wrocław;

8. Opracowanie fizjograficzne – Analiza stosunków wodnych i mikroklimatu w aspekcie

planowanego zbiornika wodnego w płn.-wsch. części miasta Oleśnica, Wrocław 1976 r.;

9. Opracowanie fizjograficzne ogólne dla planu ogólnego zagospodarowania

przestrzennego Oleśnicy, Wrocław 1989 r.;

10. Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Oleśnicy, Wrocław 2006 r.;

11. Rejestr zabytków województwa dolnośląskiego. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków

we Wrocławiu;

12. Wojewódzka ewidencja zabytków – część architektoniczna i archeologiczna,

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu;

13. Oleśnica – gminna ewidencja zabytków, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji

Zabytków we Wrocławiu, Wrocław 2006 r.;

140



14. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Oleśnica, Integrated Management Services,

2004 r.;

15. Program Ochrony Środowiska Powiatu Oleśnickiego;

16. Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12. 2003

Państwowy Instytut Geologiczny / Ministerstwo Środowiska;

17. Raport o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w 2004 r.;

18. „Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski wg gmin” – Instytut

Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach – Puławy 1994 r.;

19. „Stan gleb w powiatach województwa dolnośląskiego – zakwaszenie – potrzeby

wapnowania, zawartość metali ciężkich i siarki” – Okręgowa Stacja Chemiczno –

Rolnicza Oddział we Wrocławiu, Wrocław 1999 r.;

20. Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Oleśnica, Integrated Management Services;

21. Koncepcja gospodarki ściekowej gminy Oleśnica, StefPOL Wrocław 2002;

22. „Rocznik statystyczny województwa dolnośląskiego 1995, 1996, 1997, 1998, 1999,

2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 – Urząd Statystyczny we Wrocławiu;

23. Materiały statystyczne dotyczące demografii, zatrudnienia, własności gruntów -

zebrane przez zespół autorski w ramach inwentaryzacji pośredniej w 2006 r.;

24. Materiały dotyczące użytkowania terenów i rodzajów działalności gospodarczej

zebrane przez zespół autorski w ramach inwentaryzacji bezpośredniej w 2006 r.;

25. Mapy sytuacyjno-wysokościowe w skali 1:5000, topograficzne w skali 1:10000,

mapy ewidencyjne w skali 1:5000;

26. Materiały mapowe oraz opracowania branżowe w zakresie uzbrojenia technicznego;

27. Wnioski do Studium od osób fizycznych i instytucji;

28. Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego, Zarząd

Województwa Dolnośląskiego, WBU we Wrocławiu, 2005 r.;

29. Historia i zabytki Oleśnicy Przewodnik, Oleśnica 2005 r.;

30. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dotyczące miasta Oleśnicy,

uchwalone w latach 1988 – 2004


</statement>

</LI_Lineage>

</lineage>

</DQ_DataQuality>

</dataQualityInfo>

</MD_Metadata>

Przykład „profilu mazowieckiego”

Metadane wg „profilu mazowieckiego” opracowane zostały na podstawie dokumentu:

„Profil metadanych dla dokumentów planistycznych określonych w ustawie o

Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym”):

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>

<gmd:MD_Metadata xmlns:gmd="http://www.isotc211.org/2005/gmd"


xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance"

xmlns:gml="http://www.opengis.net/gml"

xsi:schemaLocation="http://www.isotc211.org/2005/gmd

http://schemas.opengis.net/csw/2.0.2/profiles/apiso/1.0.0/apiso.xsd">

<gmd:fileIdentifier>

<gco:CharacterString>bdc805ca-c1ec-44c9-baa3-

dcea2edcafa3</gco:CharacterString>

</gmd:fileIdentifier>

<gmd:language>

<gmd:LanguageCode codeList=" http://www.loc.gov/standards/iso639-2/"

codeListValue="pol">pol</gmd:LanguageCode>

</gmd:language>

<gmd:characterSet>

<gmd:MD_CharacterSetCode

codeList="http://standards.iso.org/ittf/PubliclyAvailableStandards/ISO_19139_Schema

141



s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_CharacterSetCode"

codeListValue="utf8">utf8</gmd:MD_CharacterSetCode>

</gmd:characterSet>

<gmd:hierarchyLevel>

<gmd:MD_ScopeCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ScopeCode"

codeListValue="dataset">dataset</gmd:MD_ScopeCode>

</gmd:hierarchyLevel>

<gmd:hierarchyLevelName>

<gco:CharacterString>dokumentPlanistyczny.lokalny</gco:CharacterString>

</gmd:hierarchyLevelName>

<gmd:contact>

<gmd:CI_ResponsibleParty>

<gmd:organisationName>



</gmd:organisationName>

<gmd:contactInfo>

<gmd:CI_Contact>

<gmd:phone>

<gmd:CI_Telephone>

<gmd:voice>


</gmd:voice>

</gmd:CI_Telephone>

</gmd:phone>

<gmd:address>

<gmd:CI_Address>

<gmd:electronicMailAddress>

<gco:CharacterString>[email protected] </gco:CharacterString>

</gmd:electronicMailAddress>

</gmd:CI_Address>

</gmd:address>

<gmd:onlineResource>

<gmd:CI_OnlineResource>

<gmd:linkage>

<gmd:URL>www.olesnica.pl

</gmd:URL>

</gmd:linkage>

</gmd:CI_OnlineResource>

</gmd:onlineResource>

</gmd:CI_Contact>

</gmd:contactInfo>

<gmd:role>

<gmd:CI_RoleCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_RoleCode"

codeListValue="pointOfContact">pointOfContact</gmd:CI_RoleCode>

</gmd:role>

</gmd:CI_ResponsibleParty>

</gmd:contact>

<gmd:dateStamp>


</gmd:dateStamp>

<gmd:metadataStandardName>

<gco:CharacterString>ISO19115</gco:CharacterString>

</gmd:metadataStandardName>

<gmd:metadataStandardVersion>

<gco:CharacterString>2003/Cor.1:2006</gco:CharacterString>

</gmd:metadataStandardVersion>

<gmd:referenceSystemInfo>

<gmd:MD_ReferenceSystem>

<gmd:referenceSystemIdentifier>

<gmd:RS_Identifier>

142



<gmd:code>


</gmd:code>

<gmd:codeSpace>

<gco:CharacterString>urn:ogc:def:crs:EPSG</gco:CharacterString>

</gmd:codeSpace>

<gmd:version>

<gco:CharacterString>7.5.8</gco:CharacterString>

</gmd:version>

</gmd:RS_Identifier>

</gmd:referenceSystemIdentifier>

</gmd:MD_ReferenceSystem>

</gmd:referenceSystemInfo>

<gmd:identificationInfo>

<gmd:MD_DataIdentification>

<gmd:citation>

<gmd:CI_Citation>

<gmd:title>

<gco:CharacterString>Studium Uwarunkowań i

Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Oleśnica</gco:CharacterString>

</gmd:title>

<gmd:date>

<gmd:CI_Date>

<gmd:date>


</gmd:date>

<gmd:dateType>

<gmd:CI_DateTypeCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_DateTypeCode"

codeListValue="publication">publication</gmd:CI_DateTypeCode>

</gmd:dateType>

</gmd:CI_Date>

</gmd:date>

<gmd:date>

<gmd:CI_Date>

<gmd:date>


</gmd:date>

<gmd:dateType>




codeListValue="revision">revision</gmd:CI_DateTypeCode>

</gmd:dateType>

</gmd:CI_Date>

</gmd:date>

<gmd:identifier>

<gmd:RS_Identifier>

<gmd:code>


</gmd:code>

<gmd:codeSpace>

<gco:CharacterString>PL.PlanowniePrzestrzenne</gco:CharacterString>

</gmd:codeSpace>

</gmd:RS_Identifier>

</gmd:identifier>

<gmd:presentationForm>

<gmd:CI_PresentationFormCode

codeListValue="documentHardcopy"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_PresentationFormCode">documentHardcopy<

/gmd:CI_PresentationFormCode>

143



</gmd:presentationForm>



codeListValue="mapHardcopy"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_PresentationFormCode">mapHardcopy</gmd:

CI_PresentationFormCode>




codeListValue="documentDigital"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_PresentationFormCode">documentDigital</

gmd:CI_PresentationFormCode>




codeListValue="mapDigital"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_PresentationFormCode">mapDigital</gmd:C

I_PresentationFormCode>


</gmd:CI_Citation>

</gmd:citation>

<gmd:abstract>


zagospodarowania przestrzennego miasta Oleśnicy jest dokumentem planistycznym

sporządzonym dla obszaru gminy miejskiej Oleśnica zgodnie z Ustawą o planowaniu i

zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 80,

poz. 717 – z późn. zm.)

Studium określa cele i kierunki polityki przestrzennej prowadzonej przez samorząd i

jest tak zwanym aktem kierownictwa wewnętrznego gminy.

Podstawą prawną sporządzenia Studium jest Uchwała nr XXXV/272/2004 Rady Miasta

Oleśnicy z dnia 30 listopada 2005 roku w sprawie przystąpienia do zmiany studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Oleśnicy.

Podjęcie przez Radę Miasta Oleśnicy w/w uchwały spowodowane było w głównej mierze

ogólnym rozwojem miasta, potrzebą przebudowy układu komunikacyjnego, koniecznością

zmiany przeznaczenia części terenów, nowymi zamierzeniami własnymi gminy,

stworzeniem prawnych warunków dla realizacji inwestycji komercyjnych, a także

brakiem zgodności części uchwalonych miejscowych planów zagospodarowania

przestrzennego z dotychczasowym studium.

Zmiana studium opracowana na podstawie Uchwały nr XXXV/272/2004 Rady Miasta

Oleśnicy z dnia 30 listopada 2005 roku w związku z opracowaniem całościowej

problematyki studium zgodnie z w/w ustawą jest praktycznie nową edycją studium

miasta Oleśnicy zwaną zmianą studium.


</gmd:abstract>

<gmd:purpose>


zagospodarowania przestrzennego miasta Oleśnicy określa cele i kierunki polityki

przestrzennej prowadzonej przez samorząd i jest tak zwanym aktem kierownictwa

wewnętrznego gminy. Podstawą prawną sporządzenia Studium jest Uchwała nr

XXXV/272/2004 Rady Miasta Oleśnicy z dnia 30 listopada 2005 roku w sprawie

przystąpienia do zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

przestrzennego Miasta Oleśnicy. Podjęcie przez Radę Miasta Oleśnicy w/w uchwały

spowodowane było w głównej mierze ogólnym rozwojem miasta, potrzebą przebudowy

układu komunikacyjnego, koniecznością zmiany przeznaczenia części terenów, nowymi

zamierzeniami własnymi gminy, stworzeniem prawnych warunków dla realizacji

inwestycji komercyjnych, a także brakiem zgodności części uchwalonych miejscowych

planów zagospodarowania przestrzennego z dotychczasowym

studium.</gco:CharacterString>

</gmd:purpose>

<gmd:status>

<gmd:MD_ProgressCode codeListValue="completed"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ProgressCodeCode">completed</gmd:MD_Pro

gressCode>

</gmd:status>

144



<gmd:pointOfContact>



<gco:CharacterString>Pracownia Projektowa

„FORUM" Wojciech Marszałek i inni</gco:CharacterString>


<gmd:contactInfo>

<gmd:CI_Contact>

<gmd:address>

<gmd:CI_Address>




</gmd:CI_Address>

</gmd:address>

</gmd:CI_Contact>

</gmd:contactInfo>

<gmd:role>

<gmd:CI_RoleCode



codeListValue="orginator">orginator</gmd:CI_RoleCode>

</gmd:role>


</gmd:pointOfContact>

<gmd:pointOfContact>






<gmd:contactInfo>

<gmd:CI_Contact>

<gmd:phone>

<gmd:CI_Telephone>

<gmd:voice>


</gmd:voice>

</gmd:CI_Telephone>

</gmd:phone>

<gmd:address>

<gmd:CI_Address>


<gco:CharacterString>[email protected] </gco:CharacterString>


</gmd:CI_Address>

</gmd:address>

<gmd:onlineResource>


<gmd:linkage>

<gmd:URL>www.olesnica.pl </gmd:URL>

</gmd:linkage>


</gmd:onlineResource>

</gmd:CI_Contact>

</gmd:contactInfo>

<gmd:role>

<gmd:CI_RoleCode


145




codeListValue="owner">owner</gmd:CI_RoleCode>

</gmd:role>


</gmd:pointOfContact>

<gmd:resourceMaintenance>

<gmd:MD_MaintenanceInformation>

<gmd:maintenanceAndUpdateFrequency>

<gmd:MD_MaintenanceFrequencyCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_MaintenanceFrequencyCode"

codeListValue="asNeeded">asNeeded</gmd:MD_MaintenanceFrequencyCode>

</gmd:maintenanceAndUpdateFrequency>

<gmd:updateScope>

<gmd:MD_ScopeCode



codeListValue="dataset">dataset</gmd:MD_ScopeCode>

</gmd:updateScope>

</gmd:MD_MaintenanceInformation>

</gmd:resourceMaintenance>

<gmd:descriptiveKeywords>

<gmd:MD_Keywords>

<gmd:keyword>

<gco:CharacterString>Użytkowanie

terenu</gco:CharacterString>

</gmd:keyword>

<gmd:thesaurusName>

<gmd:CI_Citation>

<gmd:title>

<gco:CharacterString>GEMET -

INSPIRE themes, version 1.0</gco:CharacterString>

</gmd:title>

<gmd:date>

<gmd:CI_Date>

<gmd:date>

<gco:Date>2008-06-

01</gco:Date>

</gmd:date>

<gmd:dateType>




codeListValue="creation">creation</gmd:CI_DateTypeCode>

</gmd:dateType>

</gmd:CI_Date>

</gmd:date>

</gmd:CI_Citation>

</gmd:thesaurusName>

</gmd:MD_Keywords>

</gmd:descriptiveKeywords>

<gmd:descriptiveKeywords>

<gmd:MD_Keywords>

<gmd:keyword>

<gco:CharacterString>studium uwarunkowań i

kierunków zagospodarowania gminy</gco:CharacterString>

</gmd:keyword>

<gmd:keyword>

<gco:CharacterString>planowanie

przestrzenne</gco:CharacterString>

</gmd:keyword>

<gmd:keyword>

<gco:CharacterString>dokument

planistyczny</gco:CharacterString>

</gmd:keyword>

</gmd:MD_Keywords>

</gmd:descriptiveKeywords>

146



<gmd:resourceConstraints>

<gmd:MD_Constraints>

<gmd:useLimitation>

<gco:CharacterString>Informacje zawarte w

studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy są jawne.

Każdy może żądać udostępnienia informacji zawartych w

studium.</gco:CharacterString>

</gmd:useLimitation>

</gmd:MD_Constraints>

</gmd:resourceConstraints>


<gmd:MD_LegalConstraints>

<gmd:accessConstraints>

<gmd:MD_RestrictionCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_RestrictionCode"

codeListValue="otherRestrictions">otherRestrictions</gmd:MD_RestrictionCode>

</gmd:accessConstraints>

<gmd:otherConstraints>

<gco:CharacterString>Brak

ograniczeń</gco:CharacterString>

</gmd:otherConstraints>

</gmd:MD_LegalConstraints>



<gmd:MD_SecurityConstraints>

<gmd:classification>

<gmd:MD_ClassificationCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ClassificationCode"

codeListValue="unclassified">unclassified</gmd:MD_ClassificationCode>

</gmd:classification>

</gmd:MD_SecurityConstraints>


<gmd:spatialRepresentationType>

<gmd:MD_SpatialRepresentationTypeCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_SpatialRepresentationTypeCode"

codeListValue="vector">vector</gmd:MD_SpatialRepresentationTypeCode>

</gmd:spatialRepresentationType>

<gmd:spatialResolution>

<gmd:MD_Resolution>

<gmd:equivalentScale>

<gmd:MD_RepresentativeFraction>

<gmd:denominator>


</gmd:denominator>

</gmd:MD_RepresentativeFraction>

</gmd:equivalentScale>

</gmd:MD_Resolution>

</gmd:spatialResolution>

<gmd:language>

<gmd:LanguageCode

codeList="http://www.loc.gov/standards/iso639-2/"

codeListValue="pol">pol</gmd:LanguageCode>

</gmd:language>

<gmd:characterSet>

<gmd:MD_CharacterSetCode



codeListValue="utf8">utf8</gmd:MD_CharacterSetCode>

</gmd:characterSet>

<gmd:topicCategory>

<gmd:MD_TopicCategoryCode>planningCadastre</gmd:MD_TopicCategoryCode>

</gmd:topicCategory>

<gmd:extent>

147



<gmd:EX_Extent>

<gmd:description>

<gco:CharacterString>Obszar położony w

granicach administracyjnych gminy miejskiej Oleśnica.</gco:CharacterString>

</gmd:description>

<gmd:geographicElement>

<gmd:EX_GeographicBoundingBox>

<gmd:westBoundLongitude>


</gmd:westBoundLongitude>

<gmd:eastBoundLongitude>


</gmd:eastBoundLongitude>

<gmd:southBoundLatitude>


</gmd:southBoundLatitude>

<gmd:northBoundLatitude>


</gmd:northBoundLatitude>

</gmd:EX_GeographicBoundingBox>

</gmd:geographicElement>

</gmd:EX_Extent>

</gmd:extent>

</gmd:MD_DataIdentification>

</gmd:identificationInfo>

<gmd:distributionInfo>

<gmd:MD_Distribution>

<gmd:distributionFormat>

<gmd:MD_Format>

<gmd:name>

<gco:CharacterString>Dokument planistyczny -

Schemat aplikacyjny GML</gco:CharacterString>

</gmd:name>

<gmd:version>

<gco:CharacterString>Wersja 1.0; GML, wersja

3.2.1</gco:CharacterString>

</gmd:version>

<gmd:specification>

<gco:CharacterString>Specyfikacja danych dla

dokumentów planistycznych określonych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu


</gmd:specification>

</gmd:MD_Format>

</gmd:distributionFormat>

<gmd:transferOptions>

<gmd:MD_DigitalTransferOptions>

<gmd:onLine>


<gmd:linkage>

<gmd:URL>http://bip.um.olesnica.pl/article/articleview/2361/1/64/</gmd:URL>

</gmd:linkage>


</gmd:onLine>

</gmd:MD_DigitalTransferOptions>

</gmd:transferOptions>

</gmd:MD_Distribution>

</gmd:distributionInfo>

<gmd:dataQualityInfo>

<gmd:DQ_DataQuality>

<gmd:scope>

<gmd:DQ_Scope>

<gmd:level>

148



<gmd:MD_ScopeCode codeListValue="dataset"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ScopeCode">dataset</gmd:MD_ScopeCode>

</gmd:level>

</gmd:DQ_Scope>

</gmd:scope>

<gmd:report>

<gmd:DQ_DomainConsistency>

<gmd:result>

<gmd:DQ_ConformanceResult>

<gmd:specification>

<gmd:CI_Citation>

<gmd:title>

<gco:CharacterString>Specyfikacja danych dla dokumentów planistycznych

określonych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu


</gmd:title>

<gmd:date>

<gmd:CI_Date>

<gmd:date>


</gmd:date>

<gmd:dateType>




codeListValue="creation">creation</gmd:CI_DateTypeCode>

</gmd:dateType>

</gmd:CI_Date>

</gmd:date>

</gmd:CI_Citation>

</gmd:specification>

<gmd:explanation>

<gco:CharacterString>całkowita

zgodność</gco:CharacterString>

</gmd:explanation>

<gmd:pass>

<gco:Boolean>true</gco:Boolean>

</gmd:pass>

</gmd:DQ_ConformanceResult>

</gmd:result>

</gmd:DQ_DomainConsistency>

</gmd:report>

<gmd:lineage>

<gmd:LI_Lineage>

<gmd:statement>

<gco:CharacterString>W toku opracowania

przeanalizowano i wykorzystano następujące materiały wyjściowe:

1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego zatwierdzony

uchwałą Nr XLVIII/873/2002 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 30.08. 2002

r.;

2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta

Oleśnica zatwierdzone uchwałą nr XIV/99/99 Rady Miejskiej Oleśnicy z dnia 26

listopada 1999 r.;

3. Miejscowy Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Oleśnicy

zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej Oleśnicy nr XLII/252/93;

4. Strategia rozwoju miasta Oleśnica, Oleśnica-Wrocław 2001 r.;

5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy

Oleśnica, Jelenia Góra 1997 r.;

6. Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym na terenie Miasta Oleśnicy w

latach 2002-2006, Wrocław 2006;

7. Dokumentacja fizjograficzna ogólna miasta Oleśnicy, „Geoprojekt” Wrocław;

149



8. Opracowanie fizjograficzne – Analiza stosunków wodnych i mikroklimatu w

aspekcie planowanego zbiornika wodnego w płn.-wsch. części miasta Oleśnica, Wrocław

1976 r.;

9. Opracowanie fizjograficzne ogólne dla planu ogólnego zagospodarowania

przestrzennego Oleśnicy, Wrocław 1989 r.;

10. Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Oleśnicy, Wrocław 2006 r.;

11. Rejestr zabytków województwa dolnośląskiego. Wojewódzki Urząd Ochrony

Zabytków we Wrocławiu;

12. Wojewódzka ewidencja zabytków – część architektoniczna i archeologiczna,

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu;

13. Oleśnica – gminna ewidencja zabytków, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji

Zabytków we Wrocławiu, Wrocław 2006 r.;

14. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Oleśnica, Integrated Management

Services, 2004 r.;

15. Program Ochrony Środowiska Powiatu Oleśnickiego;

16. Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12. 2003

Państwowy Instytut Geologiczny / Ministerstwo Środowiska;

17. Raport o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w 2004 r.;

18. „Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski wg gmin” – Instytut

Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach – Puławy 1994 r.;

19. „Stan gleb w powiatach województwa dolnośląskiego – zakwaszenie – potrzeby

wapnowania, zawartość metali ciężkich i siarki” – Okręgowa Stacja Chemiczno –

Rolnicza Oddział we Wrocławiu, Wrocław 1999 r.;

20. Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Oleśnica, Integrated Management Services;

21. Koncepcja gospodarki ściekowej gminy Oleśnica, StefPOL Wrocław 2002;

22. „Rocznik statystyczny województwa dolnośląskiego 1995, 1996, 1997, 1998,

1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 – Urząd Statystyczny we Wrocławiu;

23. Materiały statystyczne dotyczące demografii, zatrudnienia, własności gruntów

- zebrane przez zespół autorski w ramach inwentaryzacji pośredniej w 2006 r.;

24. Materiały dotyczące użytkowania terenów i rodzajów działalności gospodarczej

zebrane przez zespół autorski w ramach inwentaryzacji bezpośredniej w 2006 r.;

25. Mapy sytuacyjno-wysokościowe w skali 1:5000, topograficzne w skali 1:10000,

mapy ewidencyjne w skali 1:5000;

26. Materiały mapowe oraz opracowania branżowe w zakresie uzbrojenia

technicznego;

27. Wnioski do Studium od osób fizycznych i instytucji;

28. Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego, Zarząd

Województwa Dolnośląskiego, WBU we Wrocławiu, 2005 r.;

29. Historia i zabytki Oleśnicy Przewodnik, Oleśnica 2005 r.;

30. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dotyczące miasta Oleśnicy,

uchwalone w latach 1988 – 2004.</gco:CharacterString>

</gmd:statement>

</gmd:LI_Lineage>

</gmd:lineage>

</gmd:DQ_DataQuality>

</gmd:dataQualityInfo>

</gmd:MD_Metadata>

Przykład profilu Plan4all

Metadane wg profilu Plan4all opracowane zostały na podstawie dokumentu: „Profil

metadanych Plan4all – wersja finalna (ECP-2008-GEO-318007)”:

<MD_Metadata xmlns="http://www.isotc211.org/2005/gmd"


xmlns:srv="http://www.isotc211.org/2005/srv" xmlns:gml="http://www.opengis.net/gml"

xmlns:ogc="http://www.opengis.net/ogc" xmlns:ows="http://www.opengis.net/ows"

xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink"

xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance"

150



xsi:schemaLocation="http://www.isotc211.org/2005/gmd

http://schemas.opengis.net/iso/19139/20060504/gmd/gmd.xsd">

<fileIdentifier>

<gco:CharacterString>4c1afe76-b514-4159-8b25-760893e43c34</gco:CharacterString>

</fileIdentifier>

<language>

<LanguageCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_LanguageCode"

codeListValue="cze">cze</LanguageCode>

</language>

<characterSet>

<MD_CharacterSetCode



codeListValue="utf8">utf-8</MD_CharacterSetCode>

</characterSet>

<hierarchyLevel>

<MD_ScopeCode



codeListValue="dataset">dataset</MD_ScopeCode>

</hierarchyLevel>

<hierarchyLevelName>

<gco:CharacterString>spatialPlan.local</gco:CharacterString>

</hierarchyLevelName>

<contact>


<individualName>

<gco:CharacterString>Miloslav Dvořák</gco:CharacterString>

</individualName>

<organisationName>

<gco:CharacterString>City of Olomouc</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>


</voice>

<facsimile>


</facsimile>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>

<gco:CharacterString>Hynaisova 10</gco:CharacterString>

</deliveryPoint>

<city>

<gco:CharacterString>Olomouc</gco:CharacterString>

</city>

<postalCode>


</postalCode>

<country>

<gco:CharacterString>Czech republic</gco:CharacterString>

</country>




</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

151



<linkage>

<URL>http://www.olomouc.eu</URL>

</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>


codeList="./resources/codeList.xml#CI_RoleCode">author</CI_RoleCode>

</role>


</contact>

<dateStamp>


</dateStamp>

<metadataStandardName>

<gco:CharacterString>ISO19115/19119 - Plan4All profile</gco:CharacterString>

</metadataStandardName>

<metadataStandardVersion>

<gco:CharacterString>2003/Cor.1:2006, Plan4all:2010</gco:CharacterString>

</metadataStandardVersion>

<locale>

<PT_Locale id="locale-eng">

<languageCode>

<LanguageCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#LanguageCode" codeListValue="eng"/>

</languageCode>

<characterEncoding>




codeListValue="utf8"/>

</characterEncoding>

</PT_Locale>

</locale>

<spatialRepresentationInfo>

<MD_VectorSpatialRepresentation>

<geometricObjects>

<MD_GeometricObjects>

<geometricObjectType>

<MD_GeometricObjectTypeCode codeListValue="complex"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_GeometricObjectTypeCode">complex</MD_Ge

ometricObjectTypeCode>

</geometricObjectType>

</MD_GeometricObjects>

</geometricObjects>

</MD_VectorSpatialRepresentation>

</spatialRepresentationInfo>

<referenceSystemInfo>

<MD_ReferenceSystem>

<referenceSystemIdentifier>

<RS_Identifier>

<code>


</code>

<codeSpace>

<gco:CharacterString>urn:ogc:def:crs:EPSG</gco:CharacterString>

</codeSpace>

</RS_Identifier>

</referenceSystemIdentifier>

</MD_ReferenceSystem>

</referenceSystemInfo>

<identificationInfo>

<MD_DataIdentification>

<citation>

152



<CI_Citation>

<title xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>Koncept Územního plánu

Olomouc</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Local plan of Olomouc

draft</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</title>

<alternateTitle xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString/>

</alternateTitle>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>

<CI_DateTypeCode codeListValue="publication"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_DateTypeCode">publication</CI_DateTypeC

ode>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>



s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_DateTypeCode">creation</CI_DateTypeCode

>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

<identifier>

<RS_Identifier>

<code>

<gco:CharacterString>SPATIALPLAN_KONCEPT</gco:CharacterString>

</code>

<codeSpace>

<gco:CharacterString>http://www.olomouc.eu</gco:CharacterString>

</codeSpace>

</RS_Identifier>

</identifier>

<presentationForm>

<CI_PresentationFormCode codeListValue="documentDigital"

codeList="">documentDigital</CI_PresentationFormCode>

</presentationForm>

</CI_Citation>

</citation>

<abstract xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>Koncept územního plánu Olomouc zveřejněný v souladu se

zákonem 183/2006 Sb.</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Local plan of Olomouc

draft published according to Act. No. 183/2006</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</abstract>

<purpose xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

153



<gco:CharacterString>Veřejné projednání konceptu územního plánu


<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Public proceedings of

Local plan of Olomouc draft</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</purpose>

<status>

<MD_ProgressCode codeListValue="underDevelopment"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ProgressCode">underDevelopment</MD_Prog

ressCode>

</status>

<pointOfContact>


<organisationName>

<gco:CharacterString>Knesl+Kynčl, s.r.o.</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>

<gco:CharacterString>+420 541 592 134</gco:CharacterString>

</voice>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>

<gco:CharacterString>Sumavska 416/15</gco:CharacterString>

</deliveryPoint>

<city>

<gco:CharacterString>Brno</gco:CharacterString>

</city>

<administrativeArea>


</administrativeArea>

<postalCode>

<gco:CharacterString>602 00</gco:CharacterString>

</postalCode>

<country>

<gco:CharacterString>Czech Republic</gco:CharacterString>

</country>


<gco:CharacterString>jakub.kyncl@knesl-

kyncl.com</gco:CharacterString>


</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>

<URL>http://www.knesl-kyncl.com/</URL>

</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>

<CI_RoleCode codeListValue="originator"

codeList="./resources/codeList.xml#CI_RoleCode">originator</CI_RoleCode>

</role>


</pointOfContact>

<pointOfContact>

154




<individualName>

<gco:CharacterString>Ing. arch. Jakub Kynčl</gco:CharacterString>

</individualName>

<organisationName>

<gco:CharacterString>Knesl+Kyncl Architects</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>

<gco:CharacterString>+420 541 592 134</gco:CharacterString>

</voice>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>

<gco:CharacterString>Sumavska 416/15</gco:CharacterString>

</deliveryPoint>

<city>

<gco:CharacterString>Brno</gco:CharacterString>

</city>




<postalCode>

<gco:CharacterString>602 00</gco:CharacterString>

</postalCode>

<country>

<gco:CharacterString>Czech Republic</gco:CharacterString>

</country>


<gco:CharacterString>jakub.kyncl@knesl-

kyncl.com</gco:CharacterString>


</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>

<URL>http://www.knesl-kyncl.com/</URL>

</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>


codeList="./resources/codeList.xml#CI_RoleCode">author</CI_RoleCode>

</role>


</pointOfContact>

<pointOfContact>


<organisationName>

<gco:CharacterString>Statutory Town of Olomouc</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>


</voice>

<facsimile>


155



</facsimile>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>


</deliveryPoint>

<city>


</city>




<postalCode>


</postalCode>

<country>

<gco:CharacterString>Czech republic</gco:CharacterString>

</country>

</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>


</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>


codeList="./resources/codeList.xml#CI_RoleCode">owner</CI_RoleCode>

</role>


</pointOfContact>

<pointOfContact>


<individualName>

<gco:CharacterString>Ing. arch. Jana Halkova</gco:CharacterString>

</individualName>

<organisationName>

<gco:CharacterString>Magistrát města Olomouce, odbor koncepce a

rozvoje</gco:CharacterString>

</organisationName>

<positionName>

<gco:CharacterString>officer</gco:CharacterString>

</positionName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone>

<voice>


</voice>

</CI_Telephone>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>


</deliveryPoint>

<city>


</city>



156




<postalCode>


</postalCode>

<country>


</country>




</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>


</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>

<CI_RoleCode codeListValue="custodian"

codeList="./resources/codeList.xml#CI_RoleCode">custodian</CI_RoleCode>

</role>


</pointOfContact>


<MD_Keywords>

<keyword xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>Využití území</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Land

use</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</keyword>


<gco:CharacterString>Správní oblasti/chráněná pásma/regulovaná území a

jednotky podávající hlášení</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Area

management/restriction/regulation zones and reporting

units</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</keyword>


<gco:CharacterString>Veřejné služby a služby veřejné

správy</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Utility and

governmental services</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</keyword>


<gco:CharacterString>Dopravní sítě</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Transport

networks</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

157



</keyword>

<thesaurusName>

<CI_Citation>


<gco:CharacterString>GEMET - INSPIRE themes, version

1.0</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">GEMET - INSPIRE

themes, version 1.0</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</title>



</alternateTitle>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>

<CI_DateTypeCode codeListValue="revision"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_DateTypeCode">revision</CI_DateTypeCode

>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

</CI_Citation>

</thesaurusName>

</MD_Keywords>



<MD_LegalConstraints>

<useLimitation xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>jen pro nahlížení</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">viewing

only</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</useLimitation>

<useLimitation xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>jen pro nahlížení</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">viewing

only</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</useLimitation>

<accessConstraints>

<MD_RestrictionCode codeListValue="copyright"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_RestrictionCode">copyright</MD_Restrict

ionCode>

</accessConstraints>

</MD_LegalConstraints>



<MD_SecurityConstraints>

<classification>

<MD_ClassificationCode codeListValue="unclassified"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ClassificationCode"/>

</classification>

158



</MD_SecurityConstraints>


<spatialResolution>

<MD_Resolution>

<equivalentScale>

<MD_RepresentativeFraction>

<denominator>


</denominator>

</MD_RepresentativeFraction>

</equivalentScale>

</MD_Resolution>

</spatialResolution>

<language>

<LanguageCode


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_LanguageCode"

codeListValue="cze">cze</LanguageCode>

</language>

<characterSet>




codeListValue="utf8">utf8</MD_CharacterSetCode>

</characterSet>

<topicCategory>

<MD_TopicCategoryCode>planningCadastre</MD_TopicCategoryCode>

</topicCategory>

<extent>

<EX_Extent>

<description>

<gco:CharacterString>správní území statutárního města

Olomouce</gco:CharacterString>

</description>

<geographicElement>

<EX_GeographicBoundingBox>

<westBoundLongitude>


</westBoundLongitude>

<eastBoundLongitude>


</eastBoundLongitude>

<southBoundLatitude>


</southBoundLatitude>

<northBoundLatitude>


</northBoundLatitude>

</EX_GeographicBoundingBox>

</geographicElement>

<temporalElement>

<EX_TemporalExtent>

<extent>

<gml:TimePeriod gml:id="TBE1">

<gml:beginPosition>2010-06-01</gml:beginPosition>

<gml:endPosition>2010-07-31</gml:endPosition>

</gml:TimePeriod>

</extent>

</EX_TemporalExtent>

</temporalElement>

</EX_Extent>

</extent>

</MD_DataIdentification>

</identificationInfo>

<distributionInfo>

<MD_Distribution>

<transferOptions>

<MD_DigitalTransferOptions>

159



<onLine>

<CI_OnlineResource>

<linkage>

<URL>http://www.olomouc.eu/uzemni-planovani/koncept-uzemniho-

planu_(cesky)?article_id=8741</URL>

</linkage>

<protocol>

<gco:CharacterString>WWW:LINK-1.0-http--link</gco:CharacterString>

</protocol>

<function>

<CI_OnLineFunctionCode codeListValue="information"

codeList="">information</CI_OnLineFunctionCode>

</function>


</onLine>

</MD_DigitalTransferOptions>

</transferOptions>

</MD_Distribution>

</distributionInfo>

<dataQualityInfo>

<DQ_DataQuality>

<scope>

<DQ_Scope>

<level>

<MD_ScopeCode codeListValue="dataset"


s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#MD_ScopeCode">dataset</MD_ScopeCode>

</level>

</DQ_Scope>

</scope>

<lineage>

<LI_Lineage>

<statement xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>koncept územního plánu Olomouc byl zpracován v

souladu s požadavky zákona č. 183/2006 Sb. a navazujících

předpisů.</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Loca plan of Olomouc

draft was cerated according to Act. No. 183/2006 Coll. and subsequent

legislative</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</statement>

<processStep>

<LI_ProcessStep>

<description xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">

<gco:CharacterString>schválení pořízení</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">procurement

approval</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</description>

<rationale xsi:type="PT_FreeText_PropertyType">


</rationale>

<dateTime>

<gco:DateTime>2008-09-15T00:00:00</gco:DateTime>

</dateTime>

<processor>


<organisationName>

<gco:CharacterString>Statutární město


</organisationName>

<contactInfo>

160



<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone/>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>


</deliveryPoint>

<city>


</city>




<postalCode>


</postalCode>

<country>

<gco:CharacterString>Czech

Republic</gco:CharacterString>

</country>

</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>


</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>



</role>


</processor>

</LI_ProcessStep>

</processStep>

<processStep>

<LI_ProcessStep>


<gco:CharacterString>Zahájení projednání

zadání</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Plan Specification

Discussion Start</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</description>



</rationale>

<dateTime>


</dateTime>

<processor>


<organisationName>

<gco:CharacterString>Magistrát města Olomouce, odbor koncepce a

rozvoje</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

161



<CI_Telephone/>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>

<gco:CharacterString>Hynaisova10</gco:CharacterString>

</deliveryPoint>

<city>


</city>




<postalCode>


</postalCode>

<country>



</country>

</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>


</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>



</role>


</processor>

</LI_ProcessStep>

</processStep>

<processStep>

<LI_ProcessStep>


<gco:CharacterString>Schválení zadání</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Specification

approval</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</description>



</rationale>

<dateTime>


</dateTime>

<processor>


<organisationName>

<gco:CharacterString>Statutární město


</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone/>

</phone>

<address>

162



<CI_Address>

<deliveryPoint>


</deliveryPoint>

<city>


</city>




<postalCode>


</postalCode>

<country>



</country>

</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>


</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>



</role>


</processor>

</LI_ProcessStep>

</processStep>

<processStep>

<LI_ProcessStep>


<gco:CharacterString>Projednání konceptu</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">Draft Discussion

start</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</description>



</rationale>

<dateTime>


</dateTime>

<processor>


<organisationName>

<gco:CharacterString>City of Olomouc Municipality Office,

department of conception and development</gco:CharacterString>

</organisationName>

<contactInfo>

<CI_Contact>

<phone>

<CI_Telephone/>

</phone>

<address>

<CI_Address>

<deliveryPoint>


163



</deliveryPoint>

<city>


</city>




<postalCode>


</postalCode>

<country>



</country>

</CI_Address>

</address>

<onlineResource>

<CI_OnlineResource>

<linkage>


</linkage>


</onlineResource>

</CI_Contact>

</contactInfo>

<role>



</role>


</processor>

</LI_ProcessStep>

</processStep>

</LI_Lineage>

</lineage>

</DQ_DataQuality>

</dataQualityInfo>

<applicationSchemaInfo>

<MD_ApplicationSchemaInformation>

<name>

<CI_Citation>


<gco:CharacterString>Moje aplikační schéma</gco:CharacterString>

<PT_FreeText>

<textGroup>

<LocalisedCharacterString locale="locale-eng">My app.

schema</LocalisedCharacterString>

</textGroup>

</PT_FreeText>

</title>



</alternateTitle>

<date>

<CI_Date>

<date>


</date>

<dateType>



s/resources/Codelist/ML_gmxCodelists.xml#CI_DateTypeCode">creation</CI_DateTypeCode

>

</dateType>

</CI_Date>

</date>

</CI_Citation>

</name>

164



<schemaLanguage>

<gco:CharacterString>UML</gco:CharacterString>

</schemaLanguage>

<constraintLanguage>

<gco:CharacterString>OCL</gco:CharacterString>

</constraintLanguage>

<graphicsFile>

<gco:Binary src="http://mysite.com/files/graphics.gif"/>

</graphicsFile>

<softwareDevelopmentFile>

<gco:Binary src="http://mysite.com/files/umlfile.uml"/>

</softwareDevelopmentFile>

<softwareDevelopmentFileFormat>

<gco:CharacterString>1.0</gco:CharacterString>

</softwareDevelopmentFileFormat>

</MD_ApplicationSchemaInformation>

</applicationSchemaInfo>

</MD_Metadata>

Kierunki prac wdrożeniowych

Harmonogram wdrażania infrastruktury informacji przestrzennej został tak

skonstruowany, że w pierwszej kolejności przewiduje sporządzenie ewidencji już

posiaanych zasobów danych przestrzennych i zaopatrzenie ich w metadane. Dopiero

w dalszej kolejności przewiduje zajęcie się kolejnymi etapami harmonizowania

danych, w tym określeniem zasad i wymogów dla nowych danych, tworzonych na

potrzeby infrastruktury. Należy mieć świadomość tej sekwencji zdarzeń i oddzielić

obowiązek tworzenia metadanych na obecnym etapie wdrażania INSPIRE od

przyszłego kształtu i zawartości dokumentów planistycznych. Taka pokusa może

występować w związku ze świadomością niedomagań polskiego systemu

planowania przestrzennego i podejmowanymi próbami jego reformowania.

Dlatego do kwestii branżowego czy krajowego profilu metadanych należy również

podejść w sposób praktyczny. Przyjętyt profil musi być przede wszystkim łatwy i tani

we wdrożeniu. Próby wdrożenia profilu „idealnego” nie mogą być udane, gdyż samo

planowaie nie jest w Polsce (ani zresztą nigdzie indziej) „idealne”. Natomiast postulat

uproszczonego podejścia uzasadnić można po prostu kosztami – jest już bowiem

bardzo wiele doświadczeń, mówiących o wysokich kosztach wdrażania INSPIRE. W

przypadku tematu zagospodarowania przestrzennego koszty te mogą przekroczyć

pułap wykonalności, co nastąpi gdy koszty wdrożenia będą niewspółmiernie wysokie

do osiąganych praktycznych efektów. Zawyżanie wymogów merytorycznych

165



związanych z INSPIRE może z łatwością do tego doprowadzić, szczególnie w

sytuacji, gdy praktyczna użyteczność samego planowania może budzić wątpliwości.

Standardy i międzynarodowe formaty metadanych są na ogół opracowywane w dość

długim procesie uzgodnień i weryfikacji, i są pod względem technicznym relatywnie

proste, Opracowany przez JRC profil INSPIRE jest propozycją w pełni dopracowaną i

gotową do użycia. Posiada nie tylko przejrzystą listę pól opisujących dane, ale

wyposażony jest w reguły walidacji (sprawdzania poprawności) i zasady wdrażania.

Umożliwia to sprawne przeprowadzenie procesu sporządzania metadanych w każdej

instytucji.

Ja wykazały przeprowadzone na potrzeby niniejszego opracowania analizy, podobne

cechy nie charakteryzują innych branych pod uwagę profili metadanych dla potrzeb

tematu zagospodarowanie przestrzenne. Np. ani „profil mazowiecki” ani profil

Plan4all nie posiadają reguł walidacji. To w praktyce uniemożliwia obecnie ich

praktyczne wykorzystanie w skali, jaka związana jest z implementacją INSPIRE w

temacie zagospodarowania przestrzennego w Polsce.

Wydaje się, że możliwości stworzenia jednego idealnego branżowego profilu

metadanych dla całej Europy są ogranoiczone, gdyż systemy planowania w każdym

kraju są różne. Dlatego każdy europejski standard z konieczności musi posługiwać

się uproszczeniami. Skoro tak jest i musimy się z tym pogodzić, to należałoby

zdecydować się na dość głębokie uproszczenie, tak aby zredukować koszty

wdrożenia. Barierą wdrożenia INSPIRE nie będzie poziom kosztów – nawet nie

bezwzględny, ale uznawany za racjonalny. Krótko mówiąc koszty mogą być tak duże

a efekty tak wątpliwe, że jednostki administracji nie będą chciały podejmować trudu

wdrożenia. Sytuacja taka może wystąpić nawet w sytuacji, gdy teoretycznie stać je

będzie na poniesienie tych kosztów. Ale należy pamiętać, że wdrażanie INSPIRE

odbywać się będzie w sytuacji kryzysu finansowego, więc kwesti kosztów będą

nabirały coraz ostrzejszego wymiaru.

Dlatego wydaje się, że obie przeanalizowane propozycje rozszerzenia profilu

INSPIRE do celów zagospodarowania przestrzennego – „profil mazowiecki” i profil

Plan4all – wychodzą za daleko wobec możliwości i potrzeb wdrożeniowych. Ale

dostarczają one cennych doświadczeń, które mogą zostać uwzględnione przy

konstruowaniu wymogów minimalnych na poziomie krajowym. Ponadto mogą one

166



stanowić – zwłaszcza „profil mazowiecki” – doskonały przykład wdrożenia wyższego

standardu na wybranym obszarze (standard regionalny), gdzie potrzeby to

uzasadniają (np. wyższe natężenie procesów inwestycyjnych na Mazowszu). Profile

te jednak wymagają jeszcze drobnych korekt oraz uzupełnienia o reguły walidacji i

szczegółowe wytyczne wdrażania.

Dorobkiem profilu Plan4all jest z pewnością stosowanie serii danych, za jakie uważa

on plany zagospodarowania przestrzennego. Dorobek „profilu mazowieckiego” to

przede wszystkim przegląd możliwych wartości słownikowych, wynikających z

obowiązującego systemu planowania.

W dalszych pracach przygotowawczych do wdrożenia INSPIRE na tych

zagadnieniach należałoby się skupić. Wydaje się, że organ wiodący powinien za

podstawę działania w zakresei metadanych przyjąć sprawdzony profil INSPIRE, ale

uzupełnić go o wartości słownikowe, zapewniające szeroką użyteczność zbiorów z

zakresu zagospodarowania przestrzennego umieszczonych w tworzonej

infrastrukturze .informacji przestrennej. Chodzi tu o listy wartości, jakie mogą

przybierać specyficzne elementy (pola) metadanych. Wydaje się, że poprzez

właściwe słowniki możnaby uniknąć poszerzania profilu o dodatkowe deskryptory.

Jeśli jednak uznałoby taką konieczność, to powinien to być maksymalnie jeden

dodatkowy deskryptor, najlepiej wzięty wprost z normy ISO 19115.

O ile w przypadku profilu metadanych zalecać należałoby powściągliwość, o tyle

duży nacisk należałoby położyć na opracowanie odpowiednich narzędzi (edytorów

metadanych, walida torów) i podręczników wdrażania. Nie należy tu zbytnio

oszczędzać, gdyż właśnie w dopracowaniu technologii leżą rezerwy dotyczące

kosztów wdrożenia. Osoby tworzące metadane nie muszą nic wiedzieć na temat

UML, natomiast nie mogą mieć wątpliwości co do sposobu praktycznego działania.

Doświadczenie uczy, że profesjonalista posługujący się prawidłowymi narzędziami

(edytorem) potrzebuje około 17 minut na opracowanie metadanych dla jednego

zbioru. Są to doświadczenia GDOŚ. Osoba nie wprawiona potrzebuje na tę samą

czynność od 1,5 do 2 godzin. Brak jasnych reguł postępowania (edytorów,

podręczników, walida torów i opisów dobrych praktyk) może spowodować, że

metadane zostaną opracowane niewłaściwie. Przyjęcie złych reguł może z kolei

167



powodować trudności w aktualizacji metadanych, co grozi zmarnowaniem wysiłku

przy ich tworzeniu.

Pomoc w tworzeniu metadanych może stać się podstawowym narzędziem

koordynacji wdrażania ze strony organu wiodącego w zakresie tematu

zagospodarowanie przestrzenne. Należy zwrócić uwagę na ten aspekt

implementacji, gdyż sytuacja w tym temacie danych przestrzennych jest nieco

odmienna od sytuacji w tematach danych z załącznika 1, któ®e dotychczas

wdrażano. Tam dysponentami danych były silnie scentralizowane państwowe

struktuy organizacyjne. W przypadku zagospodarowania przestrzennego mamy do

czynienia z większą i lością i z większym rozproszeniem podmiotów. Dlatego

inicjatywy takie jak portal dobrych praktyk, czy punkt dostępowy do danych mogą

okazać się szczególnie przydatne.

Opracowanie i udostępnienie edytorów, walida torów, podręczników, opisów dobrych

praktyk, forum wsparcia technicznego czy bezpłatnej pomocy ekspertów może być

czynnikiem urealniającym trudny proces wdrożenia infrastruktury informacji

przestrzennej w temacie zagospodarowanie przestrzenne. Wsparcie dla procesu

opracowania metadanych dla istniejących zasobów będzie tego pierwszym etapem.

168



Słownik pojęć

dane przestrzenne - dane odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do

określonego położenia lub obszaru geograficznego;

zbiór danych przestrzennych - rozpoznawalny ze względu na wspólne cechy

zestaw danych przestrzennych;

metadane - informacje, które opisują zbiory danych przestrzennych oraz usługi

danych przestrzennych i umożliwiają odnalezienie, inwentaryzację i używanie

tych danych i usług – czyli „dane o danych”, obejmujące informacje dotyczące w

szczególności:

o zgodności zbiorów z obowiązującymi przepisami, dotyczącymi tematów

danych przestrzennych określonych w załączniku do ustawy;

o warunków uzyskania dostępu do zbiorów i ich wykorzystania, usług danych

przestrzennych oraz wysokości opłat, jeżeli są pobierane;

o jakości i ważności zbiorów w rozumieniu rozporządzenia Komisji (WE) nr

1205/2008 w sprawie wykonania dyrektywy nr 2007/2/WE w zakresie

metadanych;

o organów administracji odpowiedzialnych za tworzenie, aktualizację i

udostępnianie zbiorów oraz usług danych przestrzennych;

o ograniczeń powszechnego dostępu do zbiorów i usług danych

przestrzennych oraz przyczyn tych ograniczeń.

obiekt przestrzenny - abstrakcyjna reprezentacja przedmiotu, zjawiska

fizycznego lub zdarzenia związanego z określonym miejscem lub obszarem

geograficznym;

usługi danych przestrzennych - usługi będące operacjami, które mogą być

wykonywane przy użyciu oprogramowania komputerowego na danych zawartych

169



w zbiorach danych przestrzennych lub na powiązanych z nimi metadanych;

obejmują:

o wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie

zawartości odpowiadających im metadanych oraz umożliwiające

wyświetlanie zawartości metadanych;

o przeglądanie, czyli co najmniej wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i

pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobrazowanych

zbiorów oraz wyświetlanie objaśnień, symboli kartograficznych i zawartości

metadanych;

o pobieranie kopii zbiorów lub ich części oraz, gdy jest to wykonalne,

bezpośredni dostęp do tych zbiorów;

o przekształcanie zbiorów w celu osiągnięcia interoperacyjności zbiorów

i usług danych przestrzennych;

o usługi umożliwiające uruchamianie innych usług danych przestrzennych.

wszystkie w/w usługi mają być powszechnie dostępne za pomocą

środków komunikacji elektronicznej.

rejestr publiczny - rejestr, ewidencja, wykaz, lista, spis albo inna forma

ewidencji, służące do realizacji zadań publicznych, prowadzone przez podmiot

publiczny na podstawie przepisów ustawowych;

infrastruktura informacji przestrzennej - opisane metadanymi zbiory danych

przestrzennych oraz dotyczące ich usługi, środki techniczne, procesy i procedury,

które są stosowane i udostępniane przez współtworzące infrastrukturę informacji

przestrzennej organy wiodące, inne organy administracji oraz osoby trzecie;

interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych - możliwość

łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz współdziałania usług danych

przestrzennych, bez powtarzalnej interwencji manualnej, w taki sposób, aby wynik

był spójny, a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została

zwiększona;

170



organ wiodący – m.in. minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki

przestrzennej i mieszkaniowej, w zakresie tematu danych przestrzennych

„zagospodarowanie przestrzenne”, rozumiane jako zagospodarowanie terenu

w obecnym lub przyszłym wymiarze funkcjonalnym, lub przeznaczenie społeczno-

gospodarcze terenu, w tym mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe, rolnicze,

leśne, wypoczynkowe, wynikające z dokumentów planistycznych.

OGC – Open Geospatial Consortium;

XML – eXtensible Markup Language;

SOAP – Simple Object Access Protocol;

OWS – OGC Web Service;

GIS – Geographical Information System;

SDI – Spatial Data Infrastructure;

ISO – International Standards Organization;

WFS – Web Feature Service – pobieranie map wektorowych;

WMS – Web Map Service – pobieranie map rastrowych;

WRS – Web Registry Service;

CSW – Web Catalogue Service;

GML – Geography Markup Language;

SOA - Service Oriented Architecture;

IT – Information Technology;

UML – Unified Modeling Language – Zunifikowany Język Modelowania.

Instytut Systemów Przestrzennych i Katastralnych...

Documents

Transcript of Instytut Systemów Przestrzennych i Katastralnych...