2

PL

Instrukcja obsługi

Zawartość

1 Wstęp ......................................... 3

1.1 Producent .................................... 31.2 Informacje o instrukcji obsługi .... 31.3 Sposób prezentacji ..................... 3

2 Bezpieczeństwo ........................ 4

2.1 Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem .......................... 4

2.2 Zastosowanie niezgodne z przeznaczeniem .......................... 5

2.3 Normy i dyrektywy techniczne.... 52.4 Podstawowe wskazówki

bezpieczeństwa .......................... 5

3 Oznaczenia ................................ 8

4 Informacje ogólne o zaworach bezpieczeństwa ......................... 9

4.1 Uszczelki i nieszczelności ........... 94.2 Odwadnianie ............................... 94.3 Ciśnienie robocze i ciśnienie

zadziałania................................. 104.4 Warunki otoczenia ..................... 104.5 Powłoka ochronna .................... 10

5 Opakowanie, transport i składowanie ............................. 10

5.1 Opakowanie .............................. 105.2 Transport ................................... 105.3 Składowanie .............................. 11

6 Montaż ..................................... 11

6.1 Informacje ogólne dot. Montażu .................................... 11

6.2 Montaż zaworu bezpieczeństwa ........................ 14

7 Uruchamianie .......................... 14

7.1 Uruchamianie instalacji ............. 14

8 Eksploatacja ............................ 15

8.1 Informacje ogólne dot. Eksploatacji ............................... 15

8.2 Kontrola działania zaworu bezpieczeństwa ........................ 16

8.3 Inspekcja zaworu bezpieczeństwa ........................ 16

9 Konserwacja .......................... 17

9.1 Informacje ogólne dot. konserwacji ............................... 17

9.2 Ustawianie ciśnienia zadziałania................................. 17

9.3 Wymiana sprężyny .................... 18

3

PL

Instrukcja obsługi

1 Wstęp

1.1 Producent

Firma LESER produkuje zawo-ry bezpieczeństwa do wszystkich zastosowań przemysłowych. Oferu-jemy duży wybór typów, materiałów i wyposażenia dodatkowego.

Zawory bezpieczeństwa firmy LESER spełniają wszelkie wymogi pod względem jakości i ochrony środowiska.

Firma LESER posiada następujące certy-fikaty:

• DIN EN ISO 9001/2000 (system zarządzania jakością),

• DIN EN ISO 14001/2005 (system zarządzania środowiskowego),

• dyrektywa w sprawie urządzeń ciśnieniowych, moduł B+D1 (zabezpie-czenie jakości produkcji),

• ASME VIII (UV),• KTA 1401.

1.2 Informacje o instrukcji obsługi

Niniejsza instrukcja obsługi zawiera infor-macje odnoszące się do następujących rodzajów zaworów bezpieczeństwa i urządzeń peryferyjnych:

• sprężynowe zawory bezpieczeństwa (A),• pilotowe zawory bezpieczeństwa (B),• zawory bezpieczeństwa z obciążeniem

dodatkowym (C).

Zawory bezpieczeństwa można ponad-to wyposażyć w płytkę bezpieczeństwa, pneumatyczne obciążenie , mieszek falis-ty i montowany z przodu zawór talerzowy wielodrogowy.

W zależności od instalacji i czynnika obowiązują określone zasady i przepisy. Należy ich przestrzegać. Oprócz wska-zówek zawartych w niniejszej instruk-cji obsługi należy uwzględnić ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy także przestrzegać przepisów w zakresie ochrony środowiska.

1.3 Sposób prezentacji

Wskazówki bezpieczeństwa i wskazówki ostrzegawcze zawierają informacje istotne dla bezpieczeństwa. W niniejszej instrukcji obsługi rozróżnia się następujące stopnie zagrożenia:

NIEBEZPIECZEŃSTWO

Oznacza sytuację o najwyższym stopniu zagrożenia. Nieprzestrzeganie tych ws-kazówek grozi odniesieniem ciężkich lub śmiertelnych obrażeń.

OSTRZEŻENIE

Oznacza sytuację o wysokim stopniu zagrożenia. Nieprzestrzeganie tych wska-zówek może grozić odniesieniem ciężkich lub śmiertelnych obrażeń.

OSTROŻNIE

Oznacza sytuację zagrożenia. Nieprzestrzeganie tych wskazówek może grozić odniesieniem lekkich lub średnio ciężkich obrażeń.

4

PL

Instrukcja obsługi

UWAGA

Ostrzega przed szkodami materialnymi. Nieprzestrzeganie tych wskazówek może doprowadzić do poniesienia szkód mate-rialnych.

Wskazówki bezpieczeństwa i wskazówki ostrzegawcze mają następującą strukturę:

Źródło zagrożenia

Skutki w przypadku zignorowania zagrożenia.

• Postępowanie mające na celu oddalenie zagrożenia i zapobieżenie obrażeniom.

Podstawowe wskazówki bezpieczeństwa zostały zamieszczone w rozdz. 2.4. Ws-kazówki ostrzegawcze znajdują się w inst-rukcjach dot. postępowania.

Jeśli poszczególne akapity odnoszą się ylko do określonych typów za-worów bezpieczeństwa, są oznaczone odpowiednią literą.

Stosuje się następujące oznaczenia litero-we:

• A sprężynowe zawory bezpieczeństwa,• B pilotowe zawory bezpieczeństwa,• C zawory bezpieczeństwa z dodat-

kowym obciążeniem.

2 Bezpieczeństwo

2.1 Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem

Zawory bezpieczeństwa są dostępne w różnych wersjach. Przy wyborze zaworu bezpieczeństwa należy uwzględnić cel, do którego ma on służyć.

Zawór bezpieczeństwa jest przystosowa-ny do eksploatacji w określonym zakresieciśnień.

Maksymalne dopuszczalne ciśnienie robo-cze zależy od wielu czynników, m.in.:

• materiału, z którego wykonany jest zawór,

• temperatury czynnika,• ciśnienia obliczeniowego,• stopni nacisku kołnierza.

Na podstawie dokumentacji technicznej produktu należy sprawdzić, czy wybrano właściwy zawór bezpieczeństwa do prze-widzianego zastosowania.

W zależności od instalacji obowiązują określone wartości graniczne tem-peratury czynnika. Sprężyna zaworu bezpieczeństwa musi być odpowiednio przystosowana. Należy ustawić odpo-wiednie ciśnienie zadziałania.

W przypadku stosowania czynników nie-bezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia należy przestrzegać stosownych zasad i przepisów.

5

PL

Instrukcja obsługi

Do czynników niebezpiecznych zalicza się:

• czynniki trujące,• czynniki żrące,• czynniki drażniące,• czynniki zagrażające środowisku,• czynniki gorące.

Należy przestrzegać wskazówek bezpieczeństwa i wskazówek ostrzegaw-czych.

2.2 Zastosowanie niezgodne z przeznaczeniem

Nie wolno stosować zaworów bezpieczeństwa niezgodnie z ich przez-naczeniem. W przypadku zastosowania niezgodnego z przeznaczeniem wygasa odpowiedzialność producenta.

Nie wolno uszkadzać lub zdejmować plomb. Modyfikacje mogą negaty-wnie wpływać na działanie zaworu bezpieczeństwa. Rękojmia wygasa.

Ruchomych i istotnych dla działania za-woru części nie wolno pokrywać powłoką ochronną.

Zaworów bezpieczeństwa – zwłaszcza napędu i sprzęgła – nie wolno blokować.

Nie zawieszać przedmiotów na dźwigniach zaworów bezpieczeństwa. Nie zmieniać pozycji dźwigni. Nie umieszczać na dźwigniach dodatkowych obciążeń.

2.3 Normy i dyrektywy techniczne

W momencie dostawy zawory bezpieczeństwa odpowiadają stanowi techniki.

Przy obsłudze zaworów bezpieczeństwa należy przestrzegać następujących prze-pisów:

• TRD 421, 721,• TRB 403,• instrukcje AD 2000 A2 i A4,• DIN EN ISO 4126,• dyrektywa w sprawie urządzeńciśnieniowych 97/23/WE,• ASME, część II i VIII,• API 520, 526, 527,• ATEX 100.

W zależności od zastosowania zawo-ru bezpieczeństwa należy przestrzegać również innych przepisów.

Deklaracja zgodności zawiera informacje, jakie normy i wymagania dyrektyw tech-nicznych spełnia zawór bezpieczeństwa określonego typu.

2.4 Podstawowe wskazówki bezpieczeństwa

NIEBEZPIECZEŃSTWO

Czynniki niebezpieczne

Zatrucia, sparzenia środkiem żrącym, oparzenia, obrażenia.

• Stosować odpowiednie urządzeniazabezpieczające.

6

PL

Instrukcja obsługi

• Stosować odpowiednie zbiorniki wychwytujące.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

Ciała obce w zaworze bezpieczeństwa

Zagrożenia spowodowane uszkod-zonym lub nieszczelnym zaworem bezpieczeństwa.

• Przed montażem zaworu bezpieczeństwa przepłukać instalację.

• Sprawdzić zawór bezpieczeństwa pod kątem ewentualnych ciał obcych.

• Usunąć ciała obce.

Uszkodzona osłona zabezpieczająca przed insektami (bugscreen) lub jej brak (B lub opcja)

Do zaworu bezpieczeństwa mogą wniknąć zanieczyszczenia, przedmio-ty lub zwierzęta. Zagrożenie na sku-tek nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa.

• Prawidłowo zamontować osłonę zabezpieczającą przed insektami.

• Regularnie kontrolować osłonę zabezpieczającą przed insektami.

Za wysoka temperatura otoczenia

Rozszerzanie materiału. Zagrożenie na skutek nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa.

• W temperaturach powyżej 60° C prze-wody odbioru ciśnienia powinny być możliwie długie i wyposażone w bezpie-cznik wodny (tylko C).

• Szafę sterowniczą i napędy umieścić w takim miejscu, aby nie były narażone na działanie temperatury wyższej niż 60° C (tylko C).

Za niska temperatura otoczenia

Oblodzenie, zamarzające opary, spadek prędkości przepływu krzepnącego czynni-ka. Zagrożenie na skutek nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa.

• Zabezpieczyć zawór bezpieczeństwa i przewody rurowe przed zimnem (tylko C).

• Przy temperaturze poniżej 2° C podjąć odpowiednie działania (tylko C).

• Przy temperaturze poniżej 2° C podgrzewać szafę sterowniczą i prze-wody odbioru ciśnienia (tylko C).

7

PL

Instrukcja obsługi

Przekroczona dolna lub górna granica zakresu ciśnień dla zasilania powietr-zem (tylko C)

Nieprawidłowe działanie dodatkowe-go obciążenia. Zagrożenie na sku-tek nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa.

• Przestrzegać zakresu ciśnień dla zasila-nia powietrzem:

– ciśnienie maksymalne: 10 bar,– ciśnienie minimalne: 3,5 bar.

Czynniki ścierne lub korozyjne

Ruchome części zakleszczają się lub zapiekają. Zagrożenie na sku-tek nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa.

• Po każdym zadziałaniu zawór bezpieczeństwa poddać konserwacji.

• Stosować mieszki faliste.

Czynniki z dużą zawartością cząstek stałych (tylko B)

Osady i zapychanie. Zagrożenie na sku-tek nieprawidłowego działania zaworu bezpieczeństwa.

• Stosować filtr o odpowiedniej wielkości oczek.

• Aby zwiększyć wydajność filtracji, zastosować dodatkowe filtry.

Resztki czynnika w zaworze bezpieczeństwa

Zatrucia, sparzenia środkiem żrącym, oparzenia, obrażenia.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

• Usuwać resztki czynnika.

OSTRZEŻENIE

Nieszczelny zawór bezpieczeństwa

Zagrożenia na skutek wycieku czynnika przez uszkodzone uszczelki i powierzchnie uszczelniające. • Chronić zawór bezpieczeństwa przed

wstrząsami i uderzeniami, zwłaszcza podczas transportu i montażu.

• Regularnie kontrolować, czy zawór bezpieczeństwa jest szczelny.

Otwarte kołpaki sprężyny lub prowad-nice wrzeciona

Zagrożenia na skutek wypływu czynnika. • Upewnić się, że wypływający czynnik

nie stanowi zagrożenia.• Zachować bezpieczny odstęp.• Korzystać z odpowiednich środków

ochrony.

8

PL

Instrukcja obsługi

OSTROŻNIE

Gorący czynnik

Oparzenia.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

Gorące powierzchnie

Oparzenia.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

Zimne powierzchnie

Poparzenia zimnem. Oparzenia.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

Czynnik agresywny

Sparzenia środkiem żrącym.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

Otwarte kołpaki sprężyny lub prowad-nice wrzeciona

Niebezpieczeństwo zgniecenia przez ru-chome części.

• Zainstalować odpowiednie zabezpie-czenia.

Ostre krawędzie i zadziory

Niebezpieczeństwo odniesienia obrażeń.

• Nosić rękawice ochronne.• Ostrożnie dotykać zaworu

bezpieczeństwa.

Wysoka emisja hałasu

Uszkodzenie słuchu.

• Nosić ochronę słuchu.

3 Oznaczenia

Po ustawieniu i sprawdzeniu każdy zawór bezpieczeństwa jest plombowany. Tylko w przypadku nieuszkodzonych plomb można zagwarantować, że zawór bezpieczeństwa działa odpowiednio do oznaczenia.

Umieszczone na zaworze bezpieczeństwa oznaczenie elementu konstrukcyjnego (tabliczka znamionowa) zawiera m.in. następujące informacje:

• dane zlecenia (nr seryjny),• dane techniczne,• ciśnienie nastawcze,• numer kontrolny elementu konstrukcyjn-

ego VdTÜV,• znak CE z numerem wymienionej jed-

nostki,• ew. znak UV.

9

PL

Instrukcja obsługi

Zgodnie ze stosownymi przepisami na za-worze można umieścić dalsze oznaczenia, np.:

• oznaczenie znacznikiem,• oznaczenie nadlewane,• oznaczenie wybijane (np. w zaworach

bezpieczeństwa z przyłączem gwinto-wanym),

• oddzielne oznaczenie (np. dla płaszcza grzewczego),

• zawieszki ostrzegawcze (np. w przypad-ku śruby blokującej).

W przypadku technicznej modyfikacji za-woru bezpieczeństwa oznaczenia należy odpowiednio dostosować.

4 Informacje ogólne o zaworach bezpieczeństwa

4.1 Uszczelki i nieszczelności

Zawory bezpieczeństwa są produkowa-ne z wysoką precyzją. Starannej obrób-ce poddaje się zwłaszcza powierzchnie uszczelniające zaworów bezpieczeństwa.

Rozróżnia się zawory bezpieczeństwa z uszczelnieniem miękkim i metalicznym.

Zawory bezpieczeństwa z uszczelni-eniem metalicznym spełniają wymogi odnośnie szczelności norm krajowych i międzynarodowych.

Dla zaworów bezpieczeństwa z uszczelni-eniem miękkim dostępne są różne rodzaje elastomerów. Rodzaj elastomeru należy

dobrać do zastosowania. Wybór zależy od czynnika, ciśnienia i temperatury.

W zakresie odpowiedzialności użytkownika leży stosowanie czynników i materiałów wzajemnie się tolerujących.

Aby wykryć nieszczelności, można posłużyć się manometrem kontrolnym. Aby zapobiec wyciekowi czynnika, w sprężynowych zaworach bezpieczeństwa można stosować mieszki faliste.

Do wychwycenia wyciekającego czynnika można stosować zbiorniki wychwytujące.

4.2 Odwadnianie

Z reguły zawory bezpieczeństwa są dostarczane bez otworu odwadniającego, ponieważ powinny być odwadniane przez przewód upustowy. Tylko w wyjątkowych przypadkach otwory odwadniające w z worze bezpieczeństwa są dopuszczalne ub wręcz wymagane (np. w przypadku montażu na statkach). Na zamówienie dostarczane są zawory bezpieczeństwa z otworami odwadniającymi. Także w późniejszym czasie otwory odwadniające można wywiercić w przewidzianych do tego celu miejscach. Odpowiednie rysunki należy zamówić u producenta.

Otwory odwadniające niepełniące swojej funkcji należy zamknąć.

10

PL

Instrukcja obsługi

4.3 Ciśnienie robocze i ciśnienie zadziałania

Aby zagwarantować pewne zamknięcie po zadziałaniu zaworu bezpieczeństwa, ciśnienie robocze musi być przez cały czas niższe niż ciśnienie zadziałania.

Ciśnienie robocze powinno być niższe od ciśnienia zadziałania przynajmniej o wartość różnicy ciśnienia zamknięcia plus 5%.

Wraz ze wzrostem ciśnienia roboczego zmniejsza się siła docisku sprężynowego zaworu bezpieczeństwa. Im bardziej ciśnienie robocze jest zbliżone do ciśnienia zadziałania, tym bardziej prawdopodob-ny jest wyciek czynnika (tylko A). Do nieszczelności może dojść zwłaszcza przy uszkodzonych lub zanieczyszczonych po-wierzchniach uszczelniających.

W przypadku awarii zasilania obciążenia dodatkowego w sprężone powietrze za-wór bezpieczeństwa działa jak tradycyjny zawór bezpieczeństwa bez obciążenia do-datkowego (tylko C).

4.4 Warunki otoczenia

Sterowniki i napędy są przystosowane do eksploatacji w temperaturze od 2° C do 60° C.

Do zastosowań w ekstremalnych war-unkach zaleca się zawory bezpieczeństwa wykonane ze stali szlachetnej.

Zawory bezpieczeństwa i przewody rur we należy zabezpieczyć przed warunkami at-mosferycznymi.

4.5 Powłoka ochronna

Zawory bezpieczeństwa są fabrycznie po-kryte powłoką ochronną. Powłoka ochron-na chroni zawór bezpieczeństwa podczas składowania i transportu. W warunkach zewnętrznych sprzyjających korozji konie-czne jest dodatkowe zabezpieczenie prze-ciwkorozyjne.

Powłoką ochronną nie wolno pokrywać części ruchomych i istotnych dla działania zaworu.

5 Opakowanie, transport i składowanie

5.1 Opakowanie

Przed wysyłką sprawdza się, czy zawo-ry bezpieczeństwa nie są uszkodzone lub nieszczelne. Aby zapewnić bezpie-czny transport, wszystkie powierzchnie uszczelniające, wargi uszczelniające i gwinty muszą być zabezpieczone protek-torami.

5.2 Transport

Zawory bezpieczeństwa można unosić wyłącznie za ucha transportowe/łapy mocujące (tylko A) oraz nakrętki oczkowe przewidziane do transportu (tylko B).Zawory bezpieczeństwa, które nie posiadają uch transportowych/łap mocujących, należy transportować przy

11

PL

Instrukcja obsługi

użyciu odpowiednich pomocy, takich jak np. pasy podnoszące.

Zaworów bezpieczeństwa nie można unosić za dźwignię ani za zewnętrzne or-urowanie.

Zawory bezpieczeństwa należy transportować ostrożnie. Zawo-ry bezpieczeństwa nie mogą się przewrócić. Wstrząsy i uderzenia mogą spowodować uszkodzenie powierzchni uszczelniających.

Podczas transportu zabezpieczyć zawo-ry bezpieczeństwa przed zabrudzeniem. Stosować protektory i odpowiednie opa-kowania.

5.3 Składowanie

Zabezpieczone przed zanieczyszczeniem zawory bezpieczeństwa składować w su-chym miejscu.

Niebudząca zastrzeżeń temperatura składowania: od 5° C do 40° C.

Górna granica temperatury składowania wynosi 50° C, a dolna –10° C.

Zawory bezpieczeństwa są fabrycznie wyposażone w kołpaki ochronne kołnierzy. Podczas składowania kołpaki te muszą być zamontowane.

Jeśli zawory bezpieczeństwa są składowane w temperaturach ujemnych, należy uwzględnić odporność temperaturową materiałów (np. uszczelek).

6 Montaż

6.1 Informacje ogólne dot. Montażu

Zawory bezpieczeństwa może montować wyłącznie przeszkolony personel.

Szkolenia odbywają się w ramach semi-nariów organizowanych przez firmę LE-SER, wiedzę można zdobyć również od doświadczonego personelu w warszta-tach lub zapoznając się z dokumentacją udostępnianą przez firmę LESER – filma-mi wideo, katalogami i instrukcjami montażowymi.

Oprócz niniejszej ogólnej instrukcji obsługi są dostępne instrukcje montażowe przez-naczone dla określonych typów urządzeń. Należy przestrzegać tych instrukcji.

Zawory bezpieczeństwa należy mocować zgodnie ze wskazówkami na rysunkach. Stosować wszystkie zalecane elementy mocujące, aby wykluczyć działanie zbyt dużych sił lub naprężeń mechanicznych.

Należy przestrzegać momentów dokręcających. Należy przestrzegać ws-kazówek producenta.

Podczas montażu należy chronić zawory bezpieczeństwa – zwłaszcza powierzchnie uszczelniające – przed uderzeniami.

Z reguły zawory bezpieczeństwa mon-tuje się w pozycji pionowej. Wyjątki są dopuszczalne tylko wtedy, gdy w do-kumentacji atestującej opisane są inne pozycje montażowe. Kwestię poziomej

12

PL

Instrukcja obsługi

pozycji montażowej użytkownik po-winien skonsultować z producentem i rzeczoznawcą.

Należy przestrzegać zalecanego kierunku przepływu, oznaczonego strzałką na kor-pusie.

Zawory bezpieczeństwa należy montować tak, aby dynamiczne drgania instalacji nie mogły być na nie przenoszone. Jeśli instala-cja nie jest wolna od drgań, do odsprzężenia zaworów bezpieczeństwa użyć odpo-wiednich mieszków falistych, pierścieni uszczelniających lub łuków rurowych.

Zawory bezpieczeństwa z łapami mocującymi muszą być zamocowane w instalacji. Łapy mocujące przyjmują siły reakcji.

Na przyłączach zaworów bezpieczeństwastosować uszczelki o odpowiedniej wielkości. Podłączenie wykonywać zgod-nie z przepisami i zaleceniami.

Przewody doprowadzające i upustowe zaworu bezpieczeństwa muszą mieć od-powiednie wymiary i pasować do lokal-nych warunków eksploatacyjnych. Należy uwzględnić maksymalne przeciwciśnienie i temperaturę. Należy zawsze zapewnić swobodny i bezpieczny odpływ czynnika przez wylot. Nie wolno pozbawiać zaworów bezpieczeństwa funkcji poprzez stosowa-nie urządzeń odcinających. Pilot Pop Ac-tion musi zawsze móc ujść do atmosfery.

Zawory bezpieczeństwa należy montować tak, aby z doprowadzających i

odprowadzających przewodów rurowych nie były na nie przenoszone niedopusz-czalnie wysokie naprężenia statyczne i ter-miczne. Podczas pracy przewody rurowe można podłączać wyłącznie bez użycia momentu i siły.

Przy montażu uwzględnić także siły reak-cji występujące przy wypuszczaniu oraz rozszerzalność temperaturową podczas pracy. Należy przewidzieć możliwość roz-szerzania.

Przewody wydmuchowe układać w sposób nieutrudniający przepływu. W zależności od zastosowania przewody wydmuchowe muszą mieć różne kierunki wylotu.

Rozróżnia się przewody wydmuchowe dla pary lub gazów oraz przewody wydmuch-owe dla cieczy.

Przewody do wydmuchu pary lub ga-zów muszą być ułożone wznosząco, aby zagwarantować bezpieczne wypuszczanie czynnika.

Aby umożliwić odwodnienie przewodu wydmuchowego, musi być on ułożony ze spadkiem do otworu odwadniającego znajdującego się w najniższym punkcie. Prawidłowe odwodnienie jest możliwe tylko wtedy, gdy przewód wydmuchowy bezpośrednio za zaworem bezpieczeństwa poprowadzony jest z lekkim spadkiem, tak aby czynnik mógł całkowicie odpłynąć. Przewód wydmuchowy nie może się wznosić bezpośrednio za zaworem bezpieczeństwa.

13

PL

Instrukcja obsługi

W najniższym punkcie przewodu wyd-muchowego musi znajdować się ot-wór odwadniający. Otwór odwadniający powinien mieć odpowiednią wielkość, umożliwiać swobodny dostęp i nadzór. Wyciekające czynniki należy wychwytywać (np. za pomocą garnków kondensacyj-nych, zbiorników wychwytujących lub fil-trów).

Jeśli otwór odwadniający lub przyłącze kontrolne znajdują się bezpośrednio na zaworze bezpieczeństwa lub kołpaku sprężyny, należy je odpowiednio zabezpieczyć przed wniknięciem wilgoci i zabrudzeń.

Należy przestrzegać limitów tempera-tur zaworów bezpieczeństwa z miesz-kiem sprężystym. Uszkodzone mieszki sprężyste można poznać po wycieku czynnika z otwartego kołpaka sprężyny lub przyłącza kontrolnego, gdy kołpaki sprężyny są zamknięte. Należy wykluczyć zagrożenia związane z wyciekiem czynni-ka. Zamknięte kołpaki sprężyny w wers-jach z mieszkiem sprężystym należy przy użyciu odpowiednich środków wykonać bezciśnieniowo lub zapewnić nieustanny nadzór ciśnienia.

Jeśli instalacja jest eksploatowana w tem-peraturze powyżej 60° C, przewody od-bioru ciśnienia zaworów bezpieczeństwa z dodatkowym obciążeniem powinny być możliwie długie i wyposażone w bezpie-cznik wodny. Szafę sterowniczą i napędy należy umieścić w takim miejscu, aby nie były narażone na działanie temperatury wyższej niż 60° C (tylko C).

W temperaturach poniżej 2° C zachod-zi niebezpieczeństwo oblodzenia. W niższych temperaturach szafę sterowniczą i przewody odbioru ciśnienia należy podgrzewać (tylko C).

Przewodów odbioru ciśnienia nie wolno zamykać. Szyny blokujące lub plomby zapobiegają ich zamykaniu (tylko C).

Szafa sterownicza dla obciążenia dodatko-wego musi być zabezpieczona przed zab-rudzeniem. Szafa sterownicza musi być zamknięta. Jeśli nie można wyeliminować zabrudzeń, należy stosować szafę zamykaną hermetycznie (tylko C).

W przypadku zaworów z płytką bezpieczeństwa należy zwrócić uwagę, aby płytka bezpieczeństwa przed za-worem nie ograniczyła skuteczności za-woru. Konstrukcja instalacji powinna uniemożliwić nieprawidłowe ustawienie płytki zabezpieczającej.

Można stosować wyłącznie płytki zabezpieczające spełniające wymo-gi bezpieczeństwa. Należy przedłożyć zaświadczenie, że płytki zabezpieczające otwierają się, nie pozostawiając odłamków.

14

PL

Instrukcja obsługi

6.2 Montaż zaworu bezpieczeństwa

Czynności montażowe zależą od rodzaju instalacji i typu zaworu bezpieczeństwa. Poniższa instrukcja postępowania za-wiera opis najważniejszych czynności montażowych i służy tylko do celów ori-entacyjnych. Szczegółowe informacje znajdują się w instrukcjach montażowych poszczególnych typów urządzeń.

Warunki

• Zdjąć protektory z kołnierzy i przyłączy kontrolnych kołpaków sprężyny oraz opakowanie.

• Identyfikacja zaworu bezpieczeństwa na podstawie tabliczki znamionowej.

• Przeprowadzona kontrola wzrokowa in-stalacji.

• Kontrola szczelności przyłączy.• Przepłukanie instalacji w celu wyk-

luczenia przedostania się do zaworu bezpieczeństwa zanieczyszczeń lub ciał obcych.

• W zaworach bez śruby blokującej przep-rowadzenie testu ciśnieniowego instala-cji przy użyciu zaślepki kołnierzowej lub płyty uszczelniającej.

Sposób postępowania

• Zamocować zawór bezpieczeństwa. Jeśli zawór posiada łapy mocujące, należy ich użyć.

• Podłączyć przewody doprowadzające i odprowadzające. Stosować uszczelki o odpowiedniej wielkości.

• Ewentualnie podłączyć przewód wyd-muchowy do odwadniania.

• Ewentualnie wykonać otwór odwadniający w najniższym punkcie przewodu wydmuchowego.

• Zdjąć zabezpieczenia z zaworu bezpieczeństwa.

» Zawór bezpieczeństwa jest zamonto-wany.

7 Uruchamianie

7.1 Uruchamianie instalacji

Czynności rozruchowe zależą od rodzaju instalacji i typu zaworu bezpieczeństwa. Poniższa instrukcja postępowania zawie-ra opis najważniejszych czynności rozru-chowych i służy tylko do celów orientacyj-nych.

Warunki

» Zawór bezpieczeństwa jest zamonto-wany.

Sposób postępowania

1. W zaworach bezpieczeństwa ze śrubą blokującą wykonać test ciśnieniowy.

2. Sprawdzić pozycję dźwigni.3. Wyjąć śrubę blokującą.4. Zabezpieczyć przestrzeń

wydmuchową.5. Powoli uruchamiać instalację, powoli

zwiększać ciśnienie, jednak tak, aby nie osiągnąć ciśnienia zadziałania.

6. Sprawdzić, czy zawory bezpieczeństwa i połączenia są szczelne.

» Instalacja jest uruchomiona.

15

PL

Instrukcja obsługi

8 Eksploatacja

8.1 Informacje ogólne dot. Eksploatacji

Podczas eksploatacji regularnie sprawdzać, czy zawory bezpieczeństwa działają prawidłowo.

W zaworach pilotowych do kontroli ciśnienia zadziałania można wykorzystać napowietrzanie pilota, napowietrzanie za-woru głównego lub przyłącze kontrolne pilota (FTC). Przyłącze kontrolne musi być zawsze dostępne (tylko B).

Aby sprawdzić działanie, należy otworzyć zawory bezpieczeństwa. Od ciśnienia ro-boczego wynoszącego 75% ciśnienia zadziałania można otworzyć zawory bezpieczeństwa. Częstotliwość konser-wacji została podana w przepisach i ins-trukcjach.

Częstotliwość konserwacji została poda-na w przepisach i instrukcjach. Różnicę ciśnienia zamknięcia zaworu POSV serii 810 można ustawić ręcznie między 3% a 15%. Standardowe ustawienie fabry-czne nieuwzględniające szczególnych wymagań klienta wynosi 3% do 7%. Us-tawienie wydmuchu jest zabezpieczone plombą.

W pilotowych zaworach bezpieczeństwa z przyłączem kontrolnym pilota kontrolę można przeprowadzić podczas pra-cy. Stosować odpowiedni czynnik kontrolny. Po przełączeniu się pilota otwiera się zawór główny. Czynnik po-

winien być przy tym bezpiecznie odpro-wadzany. Po kontroli należy sprawdzić, czy zawór bezpieczeństwa jest szczelny. Przyłącze kontrolne pilota należy ponow-nie zabezpieczyć przed zabrudzeniem zaślepką (tylko B).

W pilotowych zaworach bezpieczeństwa bez przyłącza pilota kontrolę należy przeprowadzić na stanowisku kontrolnym(tylko B).

W zależności od czynnika i warunków eksploatacyjnych przy rozładowaniu może dojść do sklejenia ruchomych powierzchni prowadzących i uszczelnień miękkich (tyl-ko B).Zawory bezpieczeństwa sterowane pilo-tem nie są przeznaczone do czynników mających tendencję do sklejania (tylko B).

Jeśli zawór bezpieczeństwa jest niesz-czelny na skutek zanieczyszczeń między powierzchniami uszczelniającymi, należy go oczyścić. W takim wypadku należy otworzyć zawór bezpieczeństwa i wypuścić czynnik.

Jeśli zawór bezpieczeństwa jest niesz-czelny na skutek uszkodzenia powierzchni uszczelniającej, należy poddać go konser-wacji.

Drgania instalacji mogą spowodować pol-uzowanie części konstrukcyjnych. Reg lar-nie sprawdzać połączenia śrubowe.

Częstotliwość konserwacji zależy od war-unków zastosowania. Dlatego dla wszyst-kich zaworów bezpieczeństwa obowiązuje

16

PL

Instrukcja obsługi

inna częstotliwość konserwacji, którą w porozumieniu określają użytkownik, pro-ducent i odpowiedzialna jednostka.

Konserwację należy przeprowadzać częściej, jeśli:

• stosuje się czynniki korozyjne, agresy-wne lub ścierne, zawór bezpieczeństwa często się włącza.

• Dodatkowe obciążenie należy sprawdzać przynajmniej raz w roku.

8.2 Kontrola działania zaworu bezpieczeństwa

Czynności kontrolne podczas pracy zależą od rodzaju instalacji i typu zawo-ru bezpieczeństwa. Poniższa instruk-cja postępowania zawiera krótki opis najważniejszych czynności i służy tylko do celów orientacyjnych. Szczegółowe infor-macje znajdują się w instrukcjach posz-czególnych typów urządzeń.

OSTRZEŻENIE

Czynniki o wysokiej temperaturze wypływające z dużą prędkością i głośnością

Niebezpieczeństwo zranienia i uszkodze-nia słuchu.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

• Nosić ochronę słuchu.

Sposób postępowania

1. Otworzyć zawór bezpieczeństwa.2. Ewentualnie skontrolować obciążenie

dodatkowe (tylko C).3. Wypuścić czynnik.4. Usunąć osady.5. Sprawdzić, czy ruchome powierzchnie

prowadzące lub uszczelnienia miękkie są sklejone.

6. Sprawdzić, czy dźwignia swobodnie się porusza.

7. Sprawdzić działanie odwadniania.

» Działanie zaworu bezpieczeństwa jest sprawdzone.

8.3 Inspekcja zaworu bezpieczeństwa

Czynności kontrolne podczas pracy zależą od rodzaju instalacji i typu zawo-ru bezpieczeństwa. Poniższa instruk-cja postępowania zawiera krótki opis najważniejszych czynności i służy tylko do celów orientacyjnych – jest przeznac-zona wyłącznie dla pilotowych zaworów bezpieczeństwa (B). Szczegółowe infor-macje znajdują się w instrukcjach posz-czególnych typów urządzeń.

Sposób postępowania

1. Sprawdzić, czy zewnętrzne przewody rurowe nie są uszkodzone.

2. Sprawdzić połączenia śrubowe.3. Oczyścić miejsca odbioru ciśnienia i

przewody sterujące.4. Sprawdzić, czy doczepione części nie

są uszkodzone.

17

PL

Instrukcja obsługi

5. Sprawdzić, czy doczepione części współpracują ruchowo.

6. Regularnie czyścić filtr przed pilotem.7. Regularnie czyścić dodatkowe filtry.

» Zawór bezpieczeństwa został poddany inspekcji.

9 Konserwacja

9.1 Informacje ogólne dot. konserwacji

Zawory bezpieczeństwa może konserwować wyłącznie przeszkolony personel.

Szkolenia odbywają się w ramach semi-nariów organizowanych przez firmę LE-SER, wiedzę można zdobyć również od doświadczonego personelu w warszta-tach lub zapoznając się z dokumentacją udostępnianą przez firmę LESER.

Osoba rozkładająca zawory bezpieczeństwa na części musi znać po-tencjalne zagrożenia. Sieć przedstawi-cielstw firmy LESER na całym świecie ofe-ruje usługi konserwacyjne.

Aby przeprowadzić konserwację, należy zdemontować zawór bezpieczeństwa. Demontaż może być utrudniony w przy-padku wypłukania środków smarnych.

Przed przystąpieniem do demontażu należy zredukować ciśnienie w instala-cji. Przed przystąpieniem do demontażu należy sprawdzić, czy w kołpaku sprężyny znajduje się czynnik. Jeśli z ot-

wartego kołpaka sprężyny lub otworu odwadniającego bezpośrednio na zawor-ze bezpieczeństwa wydostaje się czynnik, uszkodzony jest mieszek falisty . Uszkod-zony mieszek falisty należy niezwłocznie wymienić.

Przy demontażu zaworu bezpieczeństwa należy kontrolować mieszki faliste i wymieniać je w razie uszkodzenia.

Mieszki faliste mają określoną liczbę zmian obciążenia. Po osiągnięciu tej liczby mies-zki faliste należy wymienić.

Należy regularnie sprawdzać uszczelki i miejsca uszczelnienia. Jeśli nie spełniają one wymagań odnośnie szczelności, należy je wymienić. Podzespoły zamienne można zamówić w firmie LESER. W przy-padku przestawienia ciśnienia zadziałania na podstawie odpowiednich tabel należy sprawdzić, czy sprężyny mogą być nadal stosowane. Należy stosować sprężyny odpowiednie do przewidzianego ciśnienia zadziałania. Po przestawieniu ciśnienia zadziałania należy sprawdzić ustawienie całego zaworu bezpieczeństwa.

Aby ustawić ciśnienie zadziałania i wymienić sprężyny, należy zdjąć plombę.Powoduje to wygaśnięcie rękojmi. Mody-fikacje powinny być wykonywane w fab-ryce, autoryzowanym warsztacie lub przez jedną z odpowiedzialnych jednostek.

9.2 Ustawianie ciśnienia zadziałania

Czynności demontażowe zależą odrodzaju instalacji i typu zaworu

18

PL

Instrukcja obsługi

bezpieczeństwa. Poniższa instrukc-ja postępowania zawiera krótki opis najważniejszych czynności i służy tyl-ko do celów orientacyjnych – jest przeznaczona wyłącznie dla zaworów bezpieczeństwa bez wyposażenia dodat-kowego. Szczegółowe informacje znajdują się w instrukcjach poszczególnych typów urządzeń.

OSTRZEŻENIE

Wyciekający czynnik

Zagrożenie dla człowieka i środowiska na-turalnego.

• Zastosować zabezpieczenia odpowied-nie do rodzaju czynnika.

• Zebrać czynnik z przewodów rurowych.• Zabezpieczyć strefę zagrożenia przed

nieupoważnionymi osobami.• Korzystać z odpowiednich środków

ochrony.

UWAGA

Wrzeciona niezabezpieczone przed przekręceniem

Uszkodzenie powierzchni uszczelniających.

• Zabezpieczyć wrzeciona przed przekręceniem.

Warunki

• Instalacja w stanie bezciśnieniowym.• Brak czynnika w kołpakach sprężyn

zaworów bezpieczeństwa.

Sposób postępowania

1. Zdjąć plombę.2. Zdemontować kołpak wentylacyjny.3. Zabezpieczyć wrzeciona przed

przekręceniem.4. Naprężyć sprężynę i ustawić śrubę

dociskową na odpowiednie ciśnienie zadziałania. Przestrzegać dopuszczaln-ego zakresu regulacji sprężyny.

– Ciśnienie zadziałania zwiększa się po obróceniu śruby dociskowej w prawo. Sprężyna mocniej się napręża.

– Ciśnienie zadziałania zmniejsza się po obróceniu śruby dociskowej w lewo. Sprężyna rozpręża się.

5. Sprawdzić ciśnienie zadziałania.6. Zamontować kołpak wentylacyjny.7. Zlecić zaplombowanie zaworu

bezpieczeństwa autoryzowanej jed-nostce.

» Ciśnienie zadziałania jest ustawione.

9.3 Wymiana sprężyny

Czynności demontażowe zależą od rodza-ju instalacji i typu zaworu bezpieczeństwa. Poniższa instrukcja postępowania za-wiera krótki opis najważniejszych czynności i służy tylko do celów orienta-cyjnych – jest przeznaczona wyłącznie dla sprężynowych zaworów bezpieczeństwa bez wyposażenia dodatkowego (A). Szczegółowe informacje znajdują się w instrukcjach poszczególnych typów urządzeń.

19

PL

Instrukcja obsługi

OSTRZEŻENIE

Wyciekający czynnik

Zagrożenie dla człowieka i środowiskanaturalnego.

• Zastosować zabezpieczenia odpowied-nie do rodzaju czynnika.

• Zebrać czynnik z przewodów rurowych.• Zabezpieczyć strefę zagrożenia przed

nieupoważnionymi osobami.• Korzystać z odpowiednich środków

ochrony.

OSTRZEŻENIE

Wstępnie naprężone sprężyny

Niebezpieczeństwo odniesienia obrażeńna skutek wyrzucanych części.

• Przestrzegać instrukcji montażowych zaworu bezpieczeństwa.

• Korzystać z odpowiednich środków ochrony.

OSTRZEŻENIE

Zamienione sprężyny

Blokujące sprężyny. Nieprawidłowedziałanie.

• Przy rozkładaniu zaworu bezpieczeństwa na części nie zamienić sprężyn.

UWAGA

Wrzeciona niezabezpieczone przed przekręceniem

• Uszkodzenie powierzchni uszczelniających.

• Zabezpieczyć wrzeciona przed przekręceniem.

Sposób postępowania (tylko A)

1. Zdjąć plombę.2. Zdemontować kołpak wentylacyjny.3. Zabezpieczyć wrzeciona przed

przekręceniem.4. Wykręcić śrubę dociskową do góry.5. Zdjąć kołpak sprężyny.6. Wyjąć sprężynę.7. Wyjąć trzpień z tarczą prowadzącą i

talerzem.8. Oczyścić gniazdo, talerz i korpus.9. Włożyć trzpień z tarczą prowadzącą i

talerzem.10. Włożyć nową sprężynę.11. Założyć kołpak sprężyny.12. Zabezpieczyć wrzeciona przed

przekręceniem.13. Naprężyć sprężynę i ustawić śrubę

dociskową na odpowiednie ciśnienie zadziałania. Przestrzegać dopuszczal-nego zakresu regulacji sprężyny.

– Ciśnienie zadziałania zwiększa się po obróceniu śruby dociskowej w prawo. Sprężyna mocniej się napręża.

– Ciśnienie zadziałania zmniejsza się po obróceniu śruby dociskowej w lewo. Sprężyna rozpręża się.

20

PL

Instrukcja obsługi

14. Sprawdzić ciśnienie zadziałania.15. Zamontować kołpak wentylacyjny.16. Przesunąć dźwignię na środek,

tak aby widelec znalazł się pod sprzęgłem.

17. Zlecić zaplombowanie zaworu bezpieczeństwa autoryzowanej jed-nostce.

» Sprężyna jest wymieniona.

21

PL

Instrukcja obsługi