Igrzyska Olimpijskie

Igrzyska Starożytne - historiaNajważniejsze igrzyska sportowe, w starożytnej Grecji połączone z obrzędem religijnym ku czci Zeusa, odbyły się w Olimpii, od której przyjęły swą nazwę. Olimpia leży w zachodniej części Peloponezu w krainie zwanej Elidą, u zbiegu rzeki Alfejos i wpadającego do niej Kladeosu.

Na pewno pierwsze znane nam z daty (776 r. p.n.e.) igrzyska nie były historycznie pierwszymi. Zasadę zawieszania wojen na czas trwania zawodów sportowych łączą historycy z imionami króla Elidy Ifitosa, króla Sparty Likurga i króla Pisy Klejstenesa, którzy wprowadzili ten zwyczaj w roku 884 p.n.e. a ilustracje na odnalezionym w Olimpii dysku cofają nas nawet do roku 1580 p.n.e. W roku 776 p.n.e. igrzyska były już dobrze zorganizowanym przedsięwzięciem religijno-sportowym, trwającym początkowo jeden dzień. Z czasem, w skutek powiększania się ilości konkurencji, impreza rozciągnęła się do trzech dni (igrzyska 14 Olimpiady), by ostatecznie osiągnąć formę pięciodniową (od igrzysk 78 Olimpiady, 468 r. p.n.e.). Początkowo w igrzyskach olimpijskich brały udział jedynie państwa Peloponezu z wyłączeniem Koryntu, który zabraniał udziału swym mieszkańcom! Dopiero w igrzyskach 12. Olimpiady wzięli udział zawodnicy spoza Peloponezu (Ateńczycy).

Nad prawidłowością przebiegu zawodów w Olimpii czuwali w pierwszym okresie królowie Elidy i Pisy. W roku 680 p.n.e. organizację igrzysk przejęli w swe ręce Elejczycy i wprowadzili urząd hellanodików. Do funkcji tej wybrani zostali dwaj przedstawiciele najstarszych rodów, a ich urząd przekazywany był dziedzicznie. W połowie VIII w. p.n.e. nadzór olimpijski przejęli królowie Pisy, a od roku 580 p.n.e. powrócono do wspólnego zarządu, wraz z królami Elei. W roku 400 p.n.e. (igrzyska 95. Olimpiady) przywrócono urząd hellanodików. Wybrano ich dziewięciu w drodze losowania wśród ludu elejskiego i dołączono dwóch uznanych za spadkobierców dawnych hellanodików. Zostali oni mianowani stróżami prawa (nomophylakes) mającymi pomagać dziewięciu wcześniej wybranym. Liczba hellanodików zmieniała się. Początkowo było ich 8, 9, 10, lub nawet 12. Od igrzysk 108. Olimpiady aż do upadku igrzysk przyjęto liczbę dziesięciu. Trzech zajmowało się konkurencjami hippicznymi, trzech pentathlonem, trzech pozostałymi konkurencjami. Dziesiąty (atlotets) ozdabiał wieńcami skronie zwycięzców. Kadencja hellanodików trwała cztery lata i kończyła się miesiąc po zakończeniu igrzysk. Czuwali oni nad organizacyjnymi przygotowaniami igrzysk oraz nad prawidłowością ich przebiegu. Byli sędziami rozstrzygającymi wszelkie spory podczas rywalizacji i decydowali o przyznaniu zwycięstwa. Najpełniejszy rozkwit osiągnęły igrzyska w okresie wojen perskich (500 - 449 r. p.n.e.). Olimpia była wówczas autentycznym centrum panhelleńskim, a rozgrywane regularnie co cztery lata igrzyska olimpijskie stały się świętem ogólnogreckim. W sto lat później, za sprawą wymienionego wcześniej Timajosa, stały się podstawą miary czasu.

Igrzyska Starożytne - historia c.d.

Potęgą igrzysk olimpijskich zachwiała klęska Greków w bitwie pod Cheroneą (338 r. p.n.e.) i utrata niepodległości. Państwa greckie przeszły pod panowanie królów macedońskich, zaś w roku 146 p.n.e. stały się częścią imperium rzymskiego. Sport przybrał z czasem formę dochodowego rzemiosła o brutalnej często formie. Jednak igrzyska rozgrywano nadal jeszcze przez kilkaset lat, choć powolny ich upadek stał się nieunikniony. W toku walk coraz częściej zdarzały się wypadki przekupstwa. Coraz więcej było chętnych do zasiadania na trybunach i obserwowania rywalizacji, zaś coraz trudniej było pozyskać nowych zawodników. W roku 86 p.n.e. konsul rzymski Lucius Cornelius Sulla ograbił Olimpię ze zgromadzonych tu przez wieki skarbów a zawodnikom nakazał przybycie do Rzymu i uświetnienie uroczystości poświęconych swojej osobie. W Olimpii pozwolił pozostać zawodnikom dromosu, którzy jako jedyni mogli rywalizować o olimpijskie wieńce. W III wieku naszej ery część budowli rozebrano jako źródło materiału do budowy fortyfikacji przeciwko zbliżającym się plemionom Heruldów, które tu jednak ostatecznie nie dotarły. Budowle, które wtedy legły w ruinie, już nigdy nie odzyskały swej pierwotnej formy. Cios ostateczny igrzyskom olimpijskim wymierzył cesarz Teodozjusz I Wielki, który w roku 393 n.e. wydał zakaz organizowania igrzysk. Wkrótce (395 r.) spustoszeń Peloponezu dokonały plemiona gockie, zaś w roku 426 kolejny z cesarzy - Teodozjusz II nakazał spalenie Altis jako miejsca kultów pogańskich. W sto lat później pozostałości zniszczone zostały przez trzęsienie ziemi. Na ponad 1000 lat idea olimpijska poszła w zapomnienie.

Konkurencje Starożytnych IO• Dromos - bieg prosty • Diaulos - bieg podwójny • Dolichos - bieg długi • Hoplites dromos - bieg w uzbrojeniu • Pentathlon - pięciobój - w jego skład wchodziły: halma

(skok w dal), dromos (bieg prosty), akontisma (rzut oszczepem), dyskobolia (rzut dyskiem), pale (zapasy).

• Pygme - pięściarstwo • Pankration - połączenie zapasów i walk pięściarskich • Pale - zapasy • Hippika - jeździectwo • Zawody heroldów i trębaczy - w rywalizacji heroldów

i trębaczy o zwycięstwie decydowała siła głosu i moc trąbienia. Zwyciężali najgłośniej krzyczący i trąbiący.

Nowożytne Igrzyska OlimpijskieIgrzyska Olimpijskie - to najważniejsze wydarzenie sportowe, podczas którego odbywa się współzawodnictwo pomiędzy sportowcami w zawodach indywidualnych i drużynowych, a nie - pomiędzy krajami; Igrzyskom towarzyszy bogaty program edukacyjny i kulturalny.

Pierre de Couberin - wskrzesiciel Nowożytnych Igrzysk Olimpijskich

francuski baron, historyk i pedagog, uważany za ojca nowożytnego ruchu olimpijskiego; założyciel i prezes (1896–1925) Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl).

Pierwsze letnie Igrzyska Olimpijskie

Pierwsze nowożytne letnie Igrzyska Olimpijskie zostały zorganizowane w Atenach w 1896 roku. Były to Igrzyska I Olimpiady. Każde kolejne odbywają się co 4 lata.

Zimowe Igrzyska Olimpijskie

Zimowe Igrzyska Olimpijskie są organizowane od 1924 roku i są kolejno numerowane. W 2022 r. w Pekinie odbędą się XXIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie.

OlimpiadaOkres 4 lat w kalendarzu starogreckim, stosowany w starożytności do oznaczenia okresów pomiędzy igrzyskami, oraz współcześnie przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOL) jako rachuba stosowana do obliczenia kolejnych letnich igrzysk olimpijskich.

Ruch OlimpijskiZbiorowość ludzką realizującą zasady olimpizmu określa się mianem Ruchu Olimpijskiego.

Na Ruch Olimpijski składa się struktura organizacyjna tworzona przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski, Narodowe Komitety Olimpijskie, międzynarodowe federacje sportowe, zawodników biorących udział w igrzyskach, stowarzyszenia kulturalne i naukowe, wreszcie tzw. Rodzina Olimpijska a więc ogół ludzi i organizacji społecznych zainteresowanych osiągnięciami ideałów olimpijskich a niekoniecznie uprawiających sport wyczynowy.

Medal OlimpijskiZa pierwsze miejsce - złoty, a właściwie pozłacany minimum 6 g czystego złota.

Za drugie srebrny, za trzecie brązowy.

Standartowe wymiary medali to 60 mm średnicy i 3 mm grubości.

Hymn OlimpijskiZgodnie z protokołem i na życzenie Pierre de Coubertin'a, podczas otwarcia I Igrzysk w Atenach w 1896 r. zabrzmiał "Hymn olimpijski", wykonany przez stuosobowy chór i orkiestrę złożoną z trzystu instrumentalistów.

Twórcą muzyki był absolwent konserwatorium ateńskiego i paryskiego, grecki kompozytor o światowej sławie - Spiridon SAMARA, który sam poprowadził inauguracyjne wykonanie Hymnu. Słowa napisał ceniony grecki poeta Kostis PALAMAS.

Hymn olimpijski

Nieśmiertelny Duchu Antyku, czysty ojcze piękności wielkiej i prawdziwej,

zejdź, zjaw się i zabłyśnij tu w chwale twej ziemi i nieba. Wznieć zapal godnych walk,

biegu, zapasów, rzutów, uwieńcz świeżą gałązką ciało,

uczyń je żelaznym i szlachetnym. Pola, góry i morza lśnią tobą

jak białoczerwona, ogromna świątynia, do której, Nieśmiertelny Duchu Antyku,

biegnie twój czciciel, każdy naród.

Przekład: Nisko Chadzinikolau

DefiladaParada piękna, harmonii, siły, radości. Maszerują przedstawiciele wszystkich krajów biorących udział w Igrzyskach. Pierwszą defiladę obejrzał Londyn podczas otwarcia Igrzysk IV Olimpiady w 1908 roku. Od Igrzysk IX Olimpiady w Amsterdamie w 1928 roku defiladę zawsze otwiera Grecja, a zamykają gospodarze Igrzysk.

Olimpijczycy wchodzą na środek stadionu. Przemawia przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Igrzysk, potem prezydent MKOl, który zwraca się do głowy państwa: "- Mam zaszczyt prosić o ogłoszenie otwarcia Igrzysk... Olimpiady, ery nowożytnej, przywróconych przez barona Pierre de Coubertin w... dla uczczenia ... Olimpiady ery nowożytnej".

Głowa państwa wypowiada słowa, które po raz pierwszy wypowiedział król Grecji, Jerzy I otwierając Igrzyska I Olimpiady w Atenach w 1896 r.: "- Ogłaszam Igrzyska I Olimpiady ery nowożytnej w Atenach za otwarte”.

Flaga OlimpijskaJednym z podstawowych symboli olimpijskich jest flaga z pięcioma kołami. Według Karty Olimpijskiej - pięć splecionych ze sobą kół jednakowej średnicy symbolizuje unię pięciu kontynentów oraz spotkanie sportowców z całego świata na Igrzyskach Olimpijskich. Twórcą flagi olimpijskiej jest baron Pierre de Coubertin.

Flaga olimpijska ma sześć kolorów: pięć kół w kolorach niebieski, żółty, czarny, zielony, czerwony oraz szósty - biały, który stanowi tło flagi. Kolory te symbolizują barwy znajdujące się na wszystkich flagach państwowych pięciu kontynentów, a nie kolory kontynentów, jak się powszechnie interpretuje.

Inspiracją dla barona Pierre de Coubertin były Igrzyska V Olimpiady Sztokholm 1912 rok, gdzie po raz pierwszy uczestniczyły reprezentacje państw z pięciu kontynentów.

Znicz OlimpijskiZnicz olimpijski - znicz, który jest zapalany w dzień rozpoczęcia igrzysk olimpijskich. Znicz zapala ostatni uczestnik (czasami może to być grupa osób) sztafety biegnącej z ogniem olimpijskim zapalonym tradycyjnie w Olimpii od promieni słonecznych. Znicz pozostaje zapalony aż do końca igrzysk olimpijskich.

Fair play

...Każdy człowiek pilnuje, aby nie oszukał go jego sąsiad, ale nadejdzie dzień, w którym zacznie on pilnować, aby to on nie oszukał swojego sąsiada i wtedy wszystko będzie dobrze... (Emerson)

Fair playFair play jest wyrazem postawy reprezentowanej na boisku, gdzie zwycięstwo nie jest celem, który należy osiągnąć za wszelką cenę. Jest zatem moralną postawą walki sportowej z przestrzeganiem przepisów gry i nieczerpania korzyści z błędów sędziego czy różnego rodzaju oszustw sportowych. Postawa taka wynika z przeświadczenia, że zwycięstwo osiągnięte w wyniku nierównych szans w walce nie stanowi prawdziwej wygranej i nie daje zwycięzcy satysfakcji.

W zawodach sportowych przestrzeganie przepisów jest podstawowym obowiązkiem sportowca, ale nie jest to postępowanie wystarczające, aby uznać je za fair play. Wykracza ono bowiem poza ramy obowiązkowych przepisów i dotyczy także niepisanych reguł walki sportowej oraz poszanowania siebie i swojego przeciwnika.

W postępowaniu fair play nie ma znaczenia, czy chodzi o indywidualną czy zespołową walkę. Wymiar moralny jest taki sam, bez względu na reprezentowany poziom (zarówno zawodowiec, jak i amator powinni postępować godnie). Łatwiej grać fair, jeśli przeciwnik gra uczciwie, a o wiele trudniej, jeśli przeciwnik nie stwarza przyjaznej atmosfery.

Sprawdź jak ile zapamiętałaś/eś z prezentacji i odpowiedz na pytania:

1. Czym są dla Ciebie igrzyska olimpijskie?

a) festiwalem sportowym, b) zwykłymi zawodami sportowymi, c) najważniejszym wydarzeniem sportowym w danym roku,

d) zawodami podobnymi do mistrzostw świata, e) wielkim show (widowiskiem).

2. Igrzyska olimpijskie odbywają się:

a) co kilka lat na różnych kontynentach, b) co dwa lata w różnych państwach, c) w nieregularnych odstępach czasu, ale w różnych miastach,

d) co cztery lata w różnych miastach.

3. W igrzyskach olimpijskich mogą brać udział:

a) dowolni zawodnicy z każdego kraju, b) tylko mistrzowie kraju w każdej z dyscyplin sportowych, c) najlepsi zawodnicy w danych dyscyplinach sportu w kraju, d) wszyscy zawodnicy, którzy chcą i są przygotowani, e) tylko najlepsi sportowcy w kraju zrzeszeni w federacjach sportowych.

4. Igrzyska olimpijskie:

a) dotyczą sportów wymyślonych w XX wieku, b) są kontynuacją starych rzymskich tradycji, c) zostały wskrzeszone przez Francuza barona Pierre de Coubertina w XIX wieku, d) są takie same dzisiaj, jakie były w starożytności, e) nie różnią się od mistrzostw świata, tylko odbywają się rzadziej.

5. Oficjalnym symbolem igrzysk olimpijskich jest:

a) pięć kółek olimpijskich, b) maskotka igrzysk olimpijskich, c) antyczna rzeźba „Dyskobol”, d) białe gołębie olimpijskie, e) pochodnia z ogniem olimpijskim.

Ciekawostki związane z Igrzyskami Olimpijskimi

• Symbol pięciu kół olimpijskich to pomysł twórcy nowożytnych igrzysk, francuskiego barona Pierre'a de Coubertina z 1914 roku.

• W 1904 w St. Louis (USA) maratończyk Fred Lorz został zdyskwalifikowany, ponieważ część trasy pokonał… samochodem.

• Igrzyska w St. Louis zostaną zapamiętane również dzięki gimnastykowi George Eyser’owi, który zdobył 6 medali mając jedną drewnianą nogę.

• Igrzyska z 1914 roku to pamiętny pojedynek zapaśniczy Rosjanina Martina Kleina i Fina Alfreda Asikainena, który trwał… 11 godzin.

• W 1948 w Londynie po raz pierwszy wprowadzono bloki startowe dla sprinterów. • Na igrzyskach w Meksyku (1968) pierwszy raz w historii zorganizowano dla zwycięzców

kontrolę antydopingową. • Na trwałe do historii sportu zapisał się amerykański pływak Mark Spitz, który w czasie igrzysk

w Monachium zdobył 7 złotych medali, bijąc przy tym 7 rekordów świata. Później podobnego wyczynu dokonał inny pływak z USA Micheal Phelps, który ukończył igrzyska w Pekinie z 8 złotymi medalami.

Zadanie nr 1

Dowiedz się w jakich dyscyplinach sportu są rozgrywane letnie i zimowe Igrzyska Olimpijskie. Postaraj się dowiedzieć o nich jak najwięcej. Zachęcam do obejrzenia Encyklopedii Konkurencji Olimpijskich na YouTube.

Zadanie nr 2

Zastanów się czy znasz przykład zachowania fair play z Twojego życia (niekoniecznie sportowego).

Bibliografia1. www.olympic.org 2. www.olimpijski.pl

http://www.olympic.orghttp://www.olimpijski.pl