11

www.misje-ofm.pl

I N F O R M A T O R M I S Y J N Y

Nr 1(22)/marzec 2017

2

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

Redakcja

Biuro Misyjne Prowincji Wniebowzięcia NMPul.Panewnicka76,40-760Katowicetel./fax322526870w.410e-mail:biuromisyjne@interia.plwww.misje-ofm.pl

StyczeńZa wszystkich chrześcijan, aby wierni na-uczaniu Pana, poprzez modlitwę imiłosier-dzie,dążylidoprzywróceniapełnejjednościiwspólnieprzeciwstawialisięwspółczesnymproblemomludzkości.

LutyZawszystkich ludzicierpiących, szczególnieza ubogich, uchodźców ispołecznie wyklu-czonych,abywnaszychwspólnotachznaleź-liprzyjęcieipocieszenie.

MarzecZa prześladowanych chrześcijan, aby do-świadczaliwsparciacałegoKościołapoprzezmodlitwęipomocmaterialną.

KwiecieńZa młodych, aby potrafili wspaniałomyślnieodpowiedziećnaswojepowołanie,biorącpoduwagę również możliwość poświęcenia sięPanuwkapłaństwielubżyciukonsekrowanym.

MajZa chrześcijan Afryki, aby dawali świadec-twopojednania,sprawiedliwościipokojunawzórJezusaMiłosiernego.

CzerwiecZa przywódców narodów, aby podjęli sku-tecznedziałaniawceluzakończeniahandlubronią,pociągającegozasobąwieleniewin-nychofiar.

LipiecZa naszych braci isiostry, którzy oddalili sięodwiary,abydziękinaszejmodlitwieinasze-muewangelicznemuświadectwuponownieodkryliobecnośćPanabogategowmiłosier-dzieorazpięknożyciachrześcijańskiego.

SierpieńZawspółczesnychartystów,abyichdzieła,owocichtalentu,pomagałynamwszystkimodkrywaćpięknostworzenia

Wrzesień  Zanaszeparafie,abyożywianeduchemmi-syjnymbyłymiejscamiprzekazywaniawiaryidawaniaświadectwamiłosierdzia.

PaździernikZawszystkichpracujących,abymielizapew-nionyszacunekiochronęswoichpraw,abez-robotnym była dana możliwość przyczynie-niasiędobudowaniadobrawspólnego.

ListopadZa chrześcijan Azji, aby dając świadectwoEwangelii, poprzez słowa iczyny, popieralidialog,pokójiwzajemnezrozumienie,szcze-gólniezczłonkamiinnychreligii.

GrudzieńZaosobystarsze,abypoprzezswojąmądrośćidoświadczenie, dzięki wsparciu swoich ro-dzin iwspólnot chrześcijańskich, współpra-cowały wprzekazywaniu wiary iwychowy-waniunowychpokoleń.

Papieskie Intencje Misyjne na rok 2017

  Hasło obecnego roku duszpasterskiego, “Idźcie i głoście!”, kieruje naszą uwagę na ewangelizację przez słowo i świadectwo życia. To zada-nie jest wpisane nie tylko w powołanie każdego misjonarza, ale także każdego chrześcijanina. Niech te słowa Chrystusa Zmartwychwstałego, skierowane  do  uczniów  przed  Wniebowstąpieniem,  rozbrzmiewają  w naszych umysłach i sercach w czasie obchodów Triduum Paschalnego i radosnych świąt wielkanocnych. Niech także nieustannie nas inspirują do gorliwego i odważnego świadczenia o Jezusie Chrystusie. 

  Z  najlepszymi  życzeniami  świątecznymi  oraz  z  podziękowaniem za  każdy  gest  materialnego  i  modlitewnego  wsparcia  dla  misjonarzy naszej Prowincji

o. Dymitr Żeglin ofmwraz z pracownikami 

sekretariatu misyjnego

za  każdy  gest  materialnego  i  modlitewnego  wsparcia  dla  misjonarzy Możliwości wpłat na cel misyjny:

na konto:ProwincjalnySekretarzds.EwangelizacjiMisyjnejPKOBPo/K-cenr31102023130000310201751783

lub przekazem pocztowym na adres:ProwincjalnySekretarzds.EwangelizacjiMisyjnejo.DymitrŻeglinOFM,ul.Panewnicka76,40-760Katowice

z przeznaczeniem na szkołę w parafii Rafai: ProwincjalnySekretarzds.EwangelizacjiMisyjnejPKOBPo/K-cenr37102023130000310200238766

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

3

W 2014 roku Papież Franciszek mianował Księdza  Biskupa  biskupem  koadiutorem diecezji  Kaga-Bandoro  w samym  sercu Afryki  –  w Republice  Środkowoafrykań-skiej,  a rok  później  Ordynariuszem  tejże rozległej terytorialnie diecezji. Nominacja papieska  przyszła  w trudnym  czasie  wy-niszczających  konfliktów  i wojny  w tym kraju. Jak wspomina Ksiądz Biskup tamte chwile  w związku  z otrzymaniem  nowych zadań misjonarza – biskupa? 

Od października 2001 roku, po 11 latachpracy parafialnej na wschodnich krańcachkraju, podjęliśmy zbraćmi pracę formacyjną,przyjmując kandydatów do naszego Zakonuwdomu postulatu wBimbo, na obrzeżachstolicy Bangui. Tam doświadczyłem nie tyl-ko trudu posługi jako wychowawca ale też,razem znaszą ludnością, wszelkiego rodzajuutrapień iboleści związanych zwojnami do-mowymi,wznieconymiprzezrebeliantów,jużwlatach2002–2003,aszczególnieostatnio,zagresją islamskich grup zbrojnych, którzyzniszczyli istniejące dobre więzi społeczne.Wmaju2014roku,wświętoświętejRyty,-pa-tronki od spraw beznadziejnych, - nuncjuszapostolski poinformował mnie odecyzji Pa-pieża Franciszka aoficjalnie moją nominacjęogłoszono wmaryjne święto Nawiedzenia.Niespodziewałemsiętego,wpierwszejchwilikręciłemprzeczącogłową,alewduchuposłu-szeństwa Kościołowi ipowołaniu misyjnemuzgodziłemsię,nieznając realiówdiecezji,doktórejmnieposłano.Wiedziałemtylko,żejestto region mocnej obecności rebeliantów iżenie będzie łatwo. Ale trud posługiwania jestwpisanywdziełomisyjneKościoła.Abytrwać,trzebacałkowiciezaufaćPanuBogu.

Lata  wojny,  która  przyniosła  dla  ludno-ści RCA tyle ofiar, tyle zniszczeń, ludzkich dramatów,  wysiedleń,  to  były  też  trudne czasy  dla  Kościoła  w RCA.  Można  chyba nazwać te czasy czasami ciężkiej próby… ciężkiej  próby  też  dla  pasterzy,  ducho-wieństwa,  misjonarzy  i misjonarek  …  Jak przeszliście przez tę próbę? 

Rozmowa z Bp. Tadeuszem Kusym OFM  z Republiki Środkowoafrykańskiej dla MIVA Polska

Mogę powiedzieć, że wwiększości die-cezjinaszegokrajutenczaspróbyidoświad-czeń jeszcze trwa, bo na 16 prefektur, któreodpowiadają terytorium województw, tylkowpięciu nie ma obecności grup zbrojnych.Ich działania, takie jak bariery na drogach,atakina ludnośćcywilnąpowioskachimia-steczkach, która wkonsekwencji chroni sięwlasach ina sawannie, często nadal unie-możliwiają nam dotarcie do niektórychwspólnot wparafiach, gdzie wtakich sytu-acjach praca duszpasterska ogranicza siętylko do centrum. Mimo to, kiedy to możli-we, staramy się odwiedzić te wspólnoty, abypodtrzymać ludzi wduchu wiary, zaufania,przebaczenia…Szczególniebolesnejestto,żeczęsto stwierdzamy przenikniecie nienawiściichęcizemstydosercwielunaszychchrześci-jan,którzypozostawilipozanimiprzykazania

Boże. Atakże utrata więzi rodzinnych, kiedyktoś zrodziny włączył się wdzieło zła, zabi-jania, niszczenia, kradzieży, nawet wswojejwiosce. To stawia nas przed wielkim wyzwa-niemduszpasterskim,szukaniemdrogidoserczranionych,dosercmorderców,abypomócimpowrócićdoBogaidoludziprzeznawrócenie,pojednanie,zadośćuczynienie. Napewnowielkąpróbąsercadlakażdegomisjonarza imisjonarki wsytuacji zagrożeńiniebezpieczeństw było ipozostaje pytaniedotyczące wierności, to znaczy wyboru albopozostaniaalboczasowegowyjechania.

Nikt  też  z ponad  30  polskich  misjonarzy i misjonarek  nie  wyjechał  z RCA,  wszyscy zostali  licząc  się  z ryzykiem,  jakie  podej-mują pozostając na miejscu. Jesteście w na-szych  oczach  cichymi  bohaterami,  którzy 

fot. Atlasowa/wikipedia

4

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

nie  opuścili  swoich  wspólnot,  ale  trwali mimo  niebezpieczeństw,  może  też  i ludz-kiego strachu. Dla ludzi był to z pewnością znak oparcia i nadziei… czyż nie?    

Zpewnościątak.Najpierwchciałbymtutajgwoliprawdypodaćpewneuściślenie:niektó-rzyspośródnaswyjechaliczasowozichmiej-scamisji,alepopewnymczasietampowrócili.Odwagamusiiśćwparzezroztropnością.Jużprzed laty słyszałem zust Afrykańczyków, żeludzie potrzebują obecności misjonarza imi-sjonarki,żywychizdrowych,aniewspomnie-niaokimś,ktobyłizginąłalbosięrozchorował. Ajeśli chodzi onaszą obecność itrwaniemimo niebezpieczeństwa czy nawet strachu,to zpewnością pozostanie zludźmi świadczynajlepiej onaszym zaangażowaniu ipraw-dziwym umiłowaniu bliźnich, bycia znimiwdoświadczeniach iniebezpieczeństwach.Bardzo często tak zwana misja, to znaczywtymwypadkustrukturaKościołakatolickie-go zobecnością braci isióstr, jak parafia albodomzakonny,jestipozostajeznakiemstałości,miejscemschronienia,aletakżewsparciaipo-mocywsytuacjachnieraztragicznych.Atakżeznakiemtrwaniarazemmimowszystko,wna-dzieinaspokojniejszeilepszejutro.

W 2015 roku na otwarcie Roku Miłosierdzia do  RŚA  przybył  Papież  Franciszek  z moc-nym  i poruszającym  orędziem  pokoju. Czym z perspektywy już ponad roku była ta wizyta Namiestnika Chrystusa? 

Wizyta Ojca świętego Franciszka do Re-publiki Środkowoafrykańskiej była wedługmnie swego rodzaju pielgrzymką Kościołapowszechnego do cierpiącego Serca Afryki,Kościoła reprezentowanego właśnie przezpapieża. Ale chcę podkreślić także inny wy-miar wizyty papieskiej, już po wygaśnięciewielkiej radości ientuzjazmu dwóch pamięt-nych dni jego obecności z nami iobecniewyblakłych już okolicznościowych koszu-lek i strojów z jegowizerunkiem. Ta wizytapasterska pozostaje dla nas wielkim darem,bo pokorny Apostoł, który zwidocznym już

osłabieniemzpowoduwiekuwyszedłzsamo-lotu ikroczył po ziemi środkowoafrykańskiej,ukazał nam idzielił się swoją wiarą wJezusa,abyśmyumocnieniwwierze,podjęlinanowowymogi życia chrześcijańskiego, zwłaszczawrelacjach życia wspólnego zdrugimi ludź-mi. Papież Franciszek był inadal jest postrze-gany izapamiętany jako ojciec bliski wszyst-kimikażdemuczłowiekowi, jakoojciec,któryprzez swoje proste gesty isłowa świadczyłojegoszczerejmiłościkuludziom,szczególniemałymicierpiącym.–Zapamiętałemubrudzo-nedo łokci rękawy jegobiałej sutanny,kiedypo spotkaniu iserdecznym pozdrawianiu do-rosłych idzieci wobozie uciekinierów, dotarłwreszcie na obiad do nuncjatury… Jego wi-zyta imodlitwawmeczeciesprawiłacud,tak,niewątpliwiecud,bokiedywyjeżdżałstamtąd,aby udać się na stadion, gdzie następnie od-prawiłMszęświętą,towielkągromadąruszy-li wślad za nim muzułmanie biegnąc, jadącna motocyklach, niejako uwolnieni zgettaich dzielnicy skąd wcześniej nie odważyli sięwychodzić! – Papież uwolnił ich zwielkiegostrachu! Dla nas ojciec święty Franciszek toodważny świadek prawdy, który przybył donasmimoniesprzyjającychokolicznościiktórypokazałnamiprzekazałnamwielkiezaufanieBoguiczłowiekowi,abyśmywspólniezinnymipodążalikulepszejprzyszłościunasiwcałymświecie.Jegowizytatodarizadaniedlanas,botodonasnależyprzełożenienażyciepraktycz-netegowszystkiego,coprzyjęliśmyodniego.Dośćczęstownauczaniu,wkazaniachiwcza-sie formacji, wracamy do tematów podanychprzezPapieża,dojegoapeluskierowanegododorosłych,domłodych…

Utkwiło  nam  w Polsce  w pamięci  to  przej-mujące wołanie Papieża z Bangui: „Prosimy o pokój…  chcemy  pokoju…  ”.  Papież  stał się  w ten  sposób  wyrazicielem  gorącego pragnienia  wszystkich  mieszkańców  RŚA. Jak  to  wołanie  zostało  odebrane,  a nade wszystko czy przyczyniło się do utrwalenia kruchego rozejmu zawartego rok wcześniej pomiędzy  walczącymi  ugrupowaniami  Se-leka i  Antibalaka?  

Zpewnością najważniejsze przesłanie tejwizyty to pokój, pragnienie pokoju idar po-koju.PapieżFranciszekzostałuznanyunaszaPosłańcapokoju,jakoten,któryprzybywa,abynasumocnićwnaszychwysiłkachodnalezieniadrogi przebaczenia, powrotu do zgody ijed-ności ludzi, mimo wszelkich doznanych złościimimowszelkichróżnicmiedzynimi.Abynamdodaćodwagiizachęcićdowspólnegoszuka-niapokoju. Wieluludzidobrzetozrozumiało,może szczególnie wBangui, gdzie jest corazmniejagresjiwobecdrugich,innych…Trudniejjest winnych regionach, choćby wmojej die-cezji,gdzieludzienadaldoświadczająniemałozła, które prowokuje unich nienawiść ichęćzemsty,odpłaty.Alechciałbympodkreślićzna-kiprzemianykudobru,kiedyspowiadającysiędeklarują,iżprzebaczylizłoczyńcom,którzyza-biliimojcaczybrata,albożonęczycórkę,anie-raz zdarza się, nie często, że młody człowiekprzychodziispowiadasięzgrzechuzabójstwarebeliantów…Wiemy,że,abyodnaleźćpokójmiedzyludźmi,trzebanamnajpierwodnaleźćpokójwewłasnymsercu.

We  wrześniu  ubiegłego  roku  2016  Ksiądz Biskup  w swoim  liście,  który  ukazał  się polskich  mediach  informował  o kolejnych incydentach  przemocy  na  terenie  diecezji Kaga-Bandoro.  Jakie  są  szanse  na  trwały pokój w RŚA? 

Przyznam,żeaktualnesytuacjespołeczno-polityczneraczejnieskłaniajądooptymistycz-nego myślenia onaszej przyszłości, przynaj-mniej na najbliższe lata. Zniszczeń, zwłaszczawrelacjach międzyludzkich, dokonano wcią-guniecałegoroku,ale,abyodbudowaćzaufa-nieiszczerośćrelacjimiędzywspólnotami,po-trzebabędziewielelat!Jestemteżprzekonany,żetrwałypokójniebędziemógłbyćzapewnio-nychoćbywieloletniąobecnościąwojskowychsiloenzetowskichwRŚA,alewłaśniewysiłkiemkażdej osoby, dorosłych imłodzieży, atakżewspólnot społecznych ireligijnych wnaszymkraju. Tojestnasząszansą,nietylkopragnie-nie pokoju, ale też konkretny wkład wodbu-dowanienaszychrelacji, izBogiemizludźmi,któreprowadządopokoju.Dlategosądzę,żedziałalność tak zwanych platform międzyreli-gijnych,gdziejakochrześcijaniekatolicyipro-testancispotykamysięrazemzmuzułmanamina poziomie liderów po to, aby przygotować

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

5

iprowadzić wspólne spotkania uświadamia-nia, formacji ipracy grup ludzi wdzielnicachiwe wioskach, przyniesie owoce, jeżeli fun-damentem imotywacją naszych wspólnychdziałańbędziewiara,naszeodniesieniesiędowartościreligijnych,mimonaszychróżnicdok-trynalnychikulturowych.

Ostatnie  lata  z pewnością  sprawiły,  że  kraj pogrążył  się  w chaosie.  Wielu  ludzi  żyje w nędzy, w ubóstwie… Jakie są najważniej-sze  wyzwania  stoją  obecnie  przed  Kościo-łem w RCA? Jakie największe trudności na-potyka Ksiądz Biskup aktualnie w codzien-nej posłudze? 

Największetrudności?Onesąrożnegoro-dzaju…Wposłudzemojejikapłanów,tochy-ba szczególnie jedna sprawa jest trudna: jaktrafić do serca ludzi, zachęcić ich iprzekonaćdopodjęciażyciawedługwartościiwymagańEwangelii, według naszego zaangażowaniachrzcielnego, aby iść za Chrystusem, stać sięposłusznym dzieckiem Bożym…, bo za tymkryje się miłość bliźniego, duch braterstwa,dzieleniesięzpotrzebującymi,…Atonietakieproste, kiedy serce człowieka jest zamkniętealbozranione,…Chybanajwiększąbiedą jestubóstwoduchowe. Materialnie, prawie każda rodzina wKagaBandorozostaładotkniętazniszczeniamidomualbo uprawianego pola, stratą wgospodar-stwiedomowym,również,jeżelichodzioubra-nia…Blisko20tysięcyludzi,wtympołowaodkilkulat,ainniodpaździernikaubiegłegoroku,pozostaje wszałasach inamiotach jako ucie-kinierzy, wspomagani przez organizacje ONZiinneorganizacjepozarządowe.Sąszczerewy-siłki pomocy, między innymi naszego Caritas,aletoniezmieniszybkosytuacjitysięcy ludzi.Brak środków odbija się też na naszym szkol-nictwie,botrzebazapłacić,ubraćdzieci,awie-lurodzicówpoprostunatoniestać.Szukamyjaktemuzaradzić,proszącopomocwEuropie,abymoczapłacićnauczycielikażdegomiesiącadokońcaroku…Mamytakżewielkieproble-my dotyczące środków transportu, aby mócdobrzesłużyćludziomwewszystkichwspólno-tach,takżewodległychwioskach.

Jak relacjonują misjonarze, są bardzo duże trudności i braki w infrastrukturze drogowej i w komunikacji RCA i może jeszcze bardziej na terenie rozległej diecezji Kaga-Bandoro. Komunikacja,  regularne  dojazdy  do  stacji 

misyjnych to podstawa w pracy pastoralnej na misjach?  Jak pokonujecie wszelkie ogra-niczenia  w tym  zakresie?  Jakie  są  potrzeby w zakresie środków transportu?

Wpoprzednich latach wojny skradzionoalbozniszczononiemałosamochodówimoto-cykli wnaszych 11 parafiach. Ostatnio też w4parafiachskradziono6motocykli.Odwrześnia2014, kiedy przybyłem do diecezji, korzystamzużywanegowcześniejprzezsiostrysamocho-du, który trzeba często naprawiać, bo częściautasąpoprostujużzużytewnaszychwarun-kachdrogowych.Doniektórychsektorówkilkuparafii,zewzględunabardzozniszczonedrogi,niemożnadotrzećwporzedeszczowej,czyliodmaja do października albo listopada.Wkrótce,początkiem marca, chce pojechać tym starymautem do sektorów dwóch parafii. Ufam, zePan Bóg da, abym dotarł ipowrócił bez więk-szych problemów na drodze, izrebeliantamiiza samochodem. Aktualnie jedynym dobrymsamochodem wdiecezji jest auto używaneprzezCaritas,abydotrzećdoludziiwcentrum,wobozowisku uciekinierów, ido Caritasu przyparafiach.Trzy innemocnozużytesamochodywymagająkosztownychreparacjiiwsumiewa-hamsięczywartojejeszczenaprawiać.Księżawparafiach korzystają aktualnie tylko zmoto-cykli,coograniczaichmożliwościwizytduszpa-sterskich,zwłaszczawodległychwspólnotach. Zkomisjądosprawprojektówzwróciliśmysiędokilkuorganizacjizprośbąopomocwsfi-nansowaniu kilku pojazdów, samochodówimotocykli. Do Miva Polska także! Czekamyiufamy… Bez nadziei nie można być misjonarzemwAfryce!

Dziękuję  za  rozmowę.  W tym  roku,  mam nadzieję,  ze  mając  na  uwadze  tak  wielkie trudności,  ogromne  braki  i potrzeby  stad wynikające,  MIVA  Polska  swoją  konkretną pomocą  ulży  chociaż  nieco  w codziennym trudzie misyjnym i pasterskim. Niech dobry Pan udziela mocy i odwagi.

Serdeczne„Bógzapłać!”zażyczliwośćipo-moc.Wiem, że jest to wyraz ofiarności idzie-lenia się bardzo wielu kierowców wPolsce.DlategoprzekazujęWamiimwszystkimciepłepozdrowieniazSercaAfryki.PokójiDobro!

rozmawiałks. Jerzy Kraśnicki (MIVA Polska)

Wiadomościmisyjne

Wtymrokunaurlopprzyjeżdzjąmisjona-rze:• o. Barnaba Dziekan–maj• o. Norman Samsel –lipiec• o. bp. Zbigniew Kusy–lipiec• o. Placyd Górka–przełomlipiec/ /sierpień.

W tym roku wyjeżdza do pracy w Repu-blice Środkowej Afryki nowy misjonarz

o. Hieronim Łusiak. Wtejchwilio.Hieronimprzebywanaintensywnym przygotowawczym kursiejęzykowymwParyżu. Wręczenie krzyża misyjnego ojcuHieronimowi Łusiakowi odbędzie się 25 czerwca 2017 o godz. 12.00 w kościele ojców franciszkanów pw. św. Wojciecha w Bytomiu.

1

2

3

Spotkanie  przyjaciół  misji na  Górze  św  Anny  odbędzie się

wdniach17-18 czerwca2017r. Tradycjątychpielgrzymekjestjużna-bożeństwoDróżekMaryjnychodprawianena Kalwarii oraz Różaniec wintencji misji.Jakcorokuwspotkaniuwezmąudziałse-kretarze ds. misji oraz misjonarze przeby-wającynaurlopachwPolsce. Zgłoszeniauczestnictwawpielgrzym-ceirezerwacjinoclegówprosimydokony-waćbezpośredniowDomuPielgrzyma:

DomPielgrzymaal.JanaPawłaII747-154Góraśw.Annytel.:(0-77)404-83-60fax.:(0-77)462-53-20email:dom.pielgrzyma@neostrada.plfot. Julien Harneis/wikipedia

6

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

Opowieści z Afrykio. Symeon Masarczyk OFM19lipca2015Język i habit

PomiesiącuspędzonymnaCzarnymLądzie,wsercuAfrykiżyciecorazbardziejsiękrystalizu-je.Powolitworzysięgradacjaproblemówitrud-ności.Jednewychodząnawierzch,innekryjąsiępoza zasięgiem wzroku. Niczym orzeszki ziem-ne,któreobranezeskorupekiznimizmieszanewjednym naczyniu, po potrząśnięciu naczyniaspadają na dno ana wierzch wychodzą puste,suche, lekkie ibezużyteczne skorupki, któretrzebabędziewyrzucić.Wtakitosposóbproble-my,którenapoczątku–popierwszych„wstrzą-śnieniachnaczynia”wychodziłynawierzchiwy-dawały się ciężkie – gady, płazy, insekty, brud,ubóstwo,smród,monotonnejedzenie,brakprą-duetc.odchodzągdzieśwcień,wzapomnienie– jak skorupki oddzielone od orzeszków.Terazwnaszymnaczyniuwidaćjużtylkotocoistotne.Itakotownaczyniumojejcodziennościciążąmidwiesprawy–językihabit. Kapłańskiinwalida,alejednakcałyczasskła-dającyofiary. Najpierwtrochęojęzyku.Przezostatnimie-siąc jestem swego rodzaju kapłanem-inwalidą.Zważywszy na moje krótkie kapłańskie posłu-giwaniejużzdążyłemsiędotegoprzyzwyczaić.Podobnie było wczasie wakacji we Włoszechoraz wczasie kursu językowego wParyżu.Przedewszystkimposługawsakramenciepoku-tyipojednania.Pókiconiciztego…Niesposóbzasiąśćdokonfesjonałubezznajomościjęzyka.Isam,zwłasnejinicjatywysięnatonieodważę,dopókiwmiaręnieposiądęzdolnościkomuni-kacji.Tyletylko,żejakwspomniałem–„zwłasnejinicjatywysięnatonieodważę”.Oinicjatywachzewnętrznych–potem.

Msze niedzielne odprawiane są zasadniczowsango.Więc,tonarazie,dlamnieobszarnie-dostępny. Zatem pozostaję inwalidą. Wtygo-dniu jest łatwiej. Odprawiamy unas wkaplicy–pofrancusku,usióstrbenedyktynek(2x/tydz)–pofrancuskuiusióstrSercaJezusowego(1x/tydz)–pofrancusku.Zawszejesthomilia.Mszępofrancusku jestemwstanieodprawić.Zaho-milie też się zabieram, ale są one takie jakichnigdy słuchać nie lubiłem, jakich nigdy głosićniechciałem–ślizganiesiępopowierzchni,bezwchodzenia wszczegóły, wto, co odkrywcze,wpewien sposób nowe, rzucające inne świa-tło… Oczywiście - czytane…To czym tak bar-dzocieszyłemsięwPolscenaglestałosiępozamoim zasięgiem. Zacząłem głosić Słowo Bożewtakisposób,któryskrycieijawniekrytykowa-łem… niesamowita lekcja pokory. „GdybyściezrozumielicoznaczyChcębardziejmiłosierdzianiż ofiary nie potępialibyście niewinnych”. Takjakby znalazłem się wgronie tych, których do-tychczas krytykowałem. Takie psychiczne ob-ciążenie okazuje się dużo cięższe niż„fizycznytrud codzienności”. Chyba nigdy wcześniej niedoświadczyłemtakiejniemocy,bezradności… Gdy tak sobie marudziłem nad tym moimkalekim kapłaństwem, zacząłem sięgać corazgłębiej do istoty bycia kapłanem Chrystusa.ToOn złożył ofiarę zsamego siebie. On sam stałsięofiarą,którązłożyłOjcu.Wtejperspektywiemojekapłaństwokwitnie.Bootojestmnóstwoprzestrzeni,którestałasięrzeczywistościąofiary.Więcpokolei:) Nauka jest moim pierwszym zadaniem.Mam poświęcać czas na czytanie, słuchanie,mówienie ikucie słówek. Więc miałem swójprogram: przedpołudnie – nauka. Popołudnie– modlitwa, relaks, drobne prace. Ale nie po-

trafiłem siedzieć za biurkiem wtej afrykańskiejaurze–słonkoświeci,ciepło:nictylkowyjśćnapowietrze.Doczytaniatekstównagłosjeszczejakoś się zmuszałem. Powtarzałem teologię bi-blijnąwwersji francuskiej.Jednakgdyprzyszłomikućsłówka…Niepotrafięznieśćwidokunie-zliczonych kolumn słówek zpolskim tłumacze-niem…Brakefektówbyłdlamnieproblemem.Więc szybko tego zaniechałem. Doszedłem downiosku,żepotrzebujęjakiejśinnejformynauki.Więcodzeszłego tygodniapowziąłemdecyzjęozmianie nawyków: przedpołudnia spędzamzpostulantami wpracy, jednocześnie podej-mując konwersację po francusku; popołudnia– modlitwa iwyjścia do ludzi/dzieci by zacząćraczkowaćwsango.Byłemprzekonany,żezta-kimplanemzacznępiąćsięwgórę.(...) Drugapłaszczyznaofiarytohabit.Zdobryminawykaminoszeniahabitu–ciągleiwszędzie–opuściłem Panewniki. Ta kwestia głęboko leżynamnasercu.Nam–bojestnaswięcej;).Uwa-żam,że jesttostrójwłaściwy,niewizytowy,alecodzienny.WobectegopodróżdoAfrykiodby-łemwhabicieinacodzieńhabitnoszę.Owszemjestciężko.Człowiekodranachodzizalanypo-tem.Najgorzejjestnamodlitwachiwczasiepo-siłków.Wkaplicyjeststrasznieduszno.Zwłaszczanamodlitwacho12:00,ajeszczegorzejo18:00,bo choć już nie grzeje to jednak nie ma czymoddychać.Niemówię jużomoimczasieadora-cjiwgodzinachpopołudniowych;)Zaśwczasieposiłków poceniu się sprzyja spożywanie pły-nów–zupa,woda…Natychmiastwychodzinazewnątrz.Myślę,żedomokrychplecówmożnasięzczasemprzyzwyczaić.Ale..jestpewneale. Tu się po prostu nie spotyka zakonnikówwhabitach,mimo,żewokółmieszkakilkawspól-not. Nasi bracia też zakładają habity tylko ranonamodlitwy,Mszęoraznajakieśwyjazdydusz-pasterskie, choć też nie zawsze. Myślę, że jestwtympewnamądrość…Tochybajednaztychrzeczywistości,gdziepojawiasiępokusa–„terazczasnamnie,pokażęwamjakmawyglądaćży-ciezakonne”(tzn.żetrzebachodzićwhabicie). Długo, bo całe trzy tygodnie chodziłemwhabicie,walczyłemowierność…nowłaśnie–wiernośćczemu?Życiuzakonnemu?Tradycji?Myślę,żewdużejmierzewłasnejambicji.Prze-modliłem sprawę„zkażdej strony”, przeprowa-dziłem kilka rozmów icoraz bardziej skłaniamsię ku tutejszym tradycjom. Myślę, że to mojeosłabienie, októrym ostatnio pisałem, jest wy-nikiemnoszeniahabitu.Wiadomojakczujesięczłowiek,którydoświadczatakiejilościsłońca–zmęczenieisennośćprzychodządużoszybciej.Trzebateżwziąćpoduwagę,żewtychostatnichdniachmojapracazwiązanabyłazsiedzeniemprzybiurku.Tosięzczasemzmieni.Trzebabę-dziewięcejbiegać,załatwiać,przemieszczaćsię,pracować fizycznie. Kolejny raz afrykańska rze-czywistośćkażemiskłonićgłowęiprzyznaćra-cjętemucozastałem.Habit(niestety???)trzebabędziezawiesićnakołkuiubieraćsporadycznie. Zpewnością bez habitów wiele tracimy. Booto pozbywamy się widocznego znaku naszejkonsekracji, podstawowegonarzędziaewange-lizacji.Pytaniejednak:nailedlatutejszychludzihabitjesttakimznakiem?Wydajesię,żeAfrykań-czycy rzadko widywali zakonny habit. Dla nichsam fakt, że pojawia się pośród nich“biały” jest

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

7

jednoznacznyzobecnościąkapłana.Uważam,żetakwestia–noszenia,nienoszeniahabitu–pozo-stajeotwarta.Niemamjednoznacznejodpowie-dzi.Wciążbalansujęmiędzyjednymadrugim.(...) Nowy tydzień przyniesie ze sobą wielezmian. Od poniedziałku (20.07) rozpoczynamzajęciawAllianceFrancaise.Tonaszawspólno-towa decyzja. Potrzeba mi szybkich postępówpodokiemprofesjonalisty.Mieliśmywperspek-tywie lekcje unauczyciela zliceum lub właśnienaukę wszkole językowej, która znajduje sięwcentrumstolicy.Ustaliliśmy,żepodejmę10hindywidualnego kursu języka wAlliance, aodsierpniabędękontynuowałnaukęunauczycielafrancuskiego zliceum. Wpiątek byłem na eg-zaminie wstępnym. Wponiedziałek zaczynamkurs.Bardzosięcieszę,botokonkretnezadanienanajbliższyczas.Niebędęuczęszczałcodzien-nie. Wponiedziałek odbędę 2/3h, potem z2/3dnizostanęwdomu,będęmógłopanowaćza-dany materiał iwśrodę czy wczwartek pojadęna kolejne 2/3h. Wten sposób mogę rozłożyćkursdokońcalipca. Przychodzą też nowe zadania duszpaster-skie.WsobotępierwszyrazodprawiałemMszę„nazewnątrz”.DotejporycelebrowałemEucha-rystię tylko unas, dla wspólnoty.Wsobotę by-łem rano usióstr benedyktynek. Msza po fran-cuskuzhomilią.Pókico–czytaną…Wniedzielęnatomiast,byłemnaMszywszpitalu.Jechałemwzastępstwie za o. Barnabę, który wyjechałtegodnianaMszędowioskiwbuszu.Tradycyj-nieMszawszpitalujestwsango,aleniebyłemwstaniesięprzygotować.Więcznakkrzyżaipo-zdrowienie było wsango, reszta po francusku(pozaGloria,Credo,Ojczenasz,Święty,BarankuBoży,którewierniodmawiali/śpiewaliwsango).Zakończyłem Eucharystię błogosławieństwemwsango.PoMszybyłobłogosławieństwowodyipokropienie wiernych (bardzo sobie ceniąwszelkiego rodzaju sakra-mentalia…).Przytejokazjimuszę wspomnieć pewienszczegół,którymiałmiejscepod koniec Mszy wparafii.Byłotowzeszłymtygodniuidwa tygodnie temu. Ist-niejetutakizwyczaj,żepokażdejniedzielnejMszy,kil-ka kobiet zniemowlakamiotrzymuje błogosławień-stwo. Rodziny te siedzązawsze wpierwszej ławcekościoła. (Nieraz wczasieEucharystii mamy karmiądzieci… trzeba pamiętać,żeMszaniedzielnatrwaze2h; nie wychodzą gdzieśnazewnątrzczynabok.Poprostusiadająikarmią.Niktsiętemuniedziwi,niktsięnieobrusza…).Wkażdymbądźraziepomodlitwie, po komunii, rodziny owe podcho-dządostopniakomunijnego.Zakażdymrazemsą to 3-4 pary. Kapłan odmawia modlitwę bło-gosławieństwa, apotem podchodzi do każdejpary,bierzeniemowlakanaręce,podchodzidoołtarza ipodnosi niemowlę wkierunku krzyżana znak ofiarowania. Dla mnie coś, co nieroz-łącznie kojarzy się ze sceną ze świątyni jerozo-limskiej, gdy Symeon wziął dziecię wobjęcia

ipobłogosławił…Skojarzeniebardziejświeckie:scena z„Króla lwa”, gdy małpa (czy co to było,nie pamiętam ;p) brała małego Simbę istojącnadurwiskiempokazywaławszystkimzwierzę-tom.Zniecierpliwościączekamnatakąchwilę:)Możemiktośzrobizdjęcietoprześlę:) Wracamy do szpitala… Następnie udałemsię do pokoi chorych zsakramentem Euchary-stii,zbłogosławieństwem..noiwłaśniezposłu-gą sakramentu spowiedzi… Barnaba uprzedziłmnie otakiej ewentualności. Wsobotę zapre-zentował mi francuskie teksty spowiedzi oraznamaszczeniachorych.Jasamnatomiastzabra-łem się za przeglądanie rachunków sumieniawj.francuskim.Nawypadek,gdybyktośchciałsięspowiadaćwsango,instrukcjabyłanastępu-jąca:„BraciazIIIZakonubędącitowarzyszyć.Oni

wiedząjakajestsytuacjaży-ciowachorych–czymogąsię spowiadać czy nie, czyżyją wzwiązkach sakra-mentalnychczynie.Onisięzorientujączykandydatdospowiedzijestzdolnyprzy-jąć rozgrzeszenie czy nie.Zatem,jeżeliktoś„przejdzieprzez ich sito”, może sięwyspowiadać. Taka osobawyznaje grzechy wsango,ty rozgrzeszasz po francu-sku”. Taką praktykę zaleciłnaszym braciom miejsco-wybiskup25lattemu,gdynasi bracia rozpoczynalipracęwRCA.Taksięzłoży-ło, że wśród chorych była

jedna starsza pani, która potrzebowała sakra-mentu spowiedzi. Więc cóż… wsali szpitalnej,wobecności innych pacjentów leżących włóż-kach,wysłuchałemspowiedzi,rozgrzeszyłem…Przyznam,byłominiezręcznie.Totymbardziejmotywujebyuczyćsięsango… Wczwartekrozpocząłemkursjazdynamo-torze.To najczęstszy środek lokomocji. Szybkoitanio.Sąnawettzw.moto-taxi.Młodzichłopcy,którzy są szczęśliwymi posiadaczami motorówzarabiająnażyciewożącludzizmiastadomia-

sta.To też niezapomniane widoki, gdy na jed-nymmotorzesiedzi5osób…kierującykierow-nicęmamiędzynogami… Dlatego,abyniebyćzmuszonymnarażaćsięnatakieniebezpieczeństwokorzystaniazmoto-taxi, rozpocząłem kurs jazdy na motorze. Uczymniebr.Remonanaszymklasztornym,wspól-nymmotorze.Wziąłmniewięcwpiąteko17:00naprzejażdżkę.Trudnonapisać„pozamiasto”…tuwszystkojest„pozamiastem”:-)Wszędziedro-gisąpolne…pozajedną,główną,któraprowa-dzidocentrum.Najpierwkrótkozarysowałteo-rię, potem ruszyliśmy wdrogę. Wróciliśmy pogodzinie.Opanowałem!Muszęjeszczekilkarazywybraćsięnaprzejażdżkębypłynniejzmieniaćbiegiibędziemymoglipostaraćsięoprawojaz-dy.Wjęzykufrancuskimczęstoużywasięsłowa

„chercher”, tzn. szukać. Ale znaczenie zmieniasięwzależnościodkontekstu.Można„chercher”chleb(tzn.kupować),można„chercher”zgubio-nejrzeczyimożna„chercher”dokumentów..tzn.załatwiać. Dokonuje się podobną metodą jak„chercher” chleb, czyli płacąc wodpowiednimurzędzie.Tamteżbędęmusiałzłożyćmojepol-skie prawo jazdy, które tutaj nie jest ważne byotrzymać tutejsze, które ponoć jest uznawanewEuropie.Informacjaważna,ponieważpolskieprawojazdypozdaniugowurzędzieprzepadanazawsze:) Takwięczdnianadzieńmojekalectwojestuzdrawiane, staję się coraz bardziej mobilny,zaradny, samodzielny…Wszystko idzie ku lep-szemu.Nabieramwięcgłębokopowietrza ina-stawiamklatęnatocoprzychodzi.Aprzychodzi–choćwróżnychpostaciach–zawszeTen,któryjestiktórybył. Na zakończenie kilka słów osprawach ga-stronomicznych : ) Pojawiają się różne noweprzysmaki. Ostatnimi czasy dostaliśmy baranaikozę.Żywe.Braciapostulancipostaralisięoto,żebydoprowadzićjedotakiegostanu,bynada-łysiędozamrożenia.Cieszyłemsięniezmiernie,żewkońcupojawi się jakieś lepszemięso.Do-tychczasbyłytutejszekiełbasy,kuryiżołnierskiepuszki zmielonką ipasztetem. Ożołnierskichprzysmakach napiszę następnym razem. Oka-zało się nawet, że już tego samego dnia, gdy

Gdy tak sobie marudziłem nad tym moim kalekim kapłaństwem, zacząłem sięgać coraz głębiej do istoty bycia kapłanem Chrystusa. To On złożył ofiarę z samego siebie. On sam stał się ofiarą, którą złożył Ojcu. W tej perspektywie moje kapłaństwo kwitnie. Bo oto jest mnóstwo przestrzeni, które stała się rzeczywistością ofiary.

8

INFORMATOR MISYJNY 1(22)2017

zwierzakizostałyzabite,coniecopojawiłosięnastole.Ażetakiedarowiznyniezdarzająsięzbytczęsto,toiniewypadałobycokolwieksięzmar-nowało.Nakolacjępodanowięcflaki.Niebyłatozupa,aleflakizasmażane.Wątróbkę jadł jużnie jeden znas. Ale wmisce było wiele innychprzysmaków.NiebędęstarałsięWamopisać: )Powiemtylko,żepróbowałem.Wieczoremtrze-ba było popić kieliszkiem wódki, by wspomóctrawienieżylastychkawałkówkozyibarana…

2sierpnia2015Nastroje sierpnia

Wsierpniowy miesiąc wchodzę zwielką ra-dościąioczekiwaniem.Czekamyprzedewszyst-kimnaBrata.WnajbliższywtorekdołączydonasDorian.Wielkaradość.Bochoćzostałemtuprzy-jęty niezwykle gościnnie ipoczułem się szybkojak usiebie, to jednak wreszcie będzie tu ktoś„swój”.Oczywiście,zastałemtujużpolskichbraci,alejednak…Gdyjastawiałempierwszekrokinaświecie, Barnaba stawiał pierwsze kroki wAfry-ce… Mimo różnicy pokoleniowej, rozumiemysiębardzodobrze iswobodnie rozmawiamynawszystkietematy.Cieszymniejednakperspekty-waspotkaniazrówieśnikiem:).WrazzDorianemprzyjedziedużodobrychrzeczy:).Ufam:) Na nowo poczujemy smak dobrej kiełbasy,adokawyznówbędziemyzagryzaćcośsłodkie-go.Idądobredni:)Bowiemnaszezapasyjużsięskończyły. Mieliśmy nieco polskich przysmaków,któreprzywiozłempodkoniecczerwcaorazspo-re ilości produktów„pochodzenia żołnierskiego”.Trzebanadmienićmianowicie,żewielkążyczliwo-ścią cieszy się wnaszej misji postać pana prezy-dentaKomorowskiego;).Botoon,aniektoinny,wysłał do RCA polskich żołnierzy. Ci przyjechaliwpełniprzygotowaninawarunki,któremieliza-stać. Potem żołnierze wyjechali, aże zostało imsporoniewykorzystanychrzeczy,podzielilisię. Wten to sposób odziedziczyliśmy dwie lo-dówki, pralkę (ala„Frania”), mnóstwo butelekwody mineralnej, pasztety imielonki wpusz-kach (zdługim okresem ważności), puszki zfa-solą,mięsemmielonym,kiełbasą,kapustą (takibogaty bigos), zupy wproszku, esencję kawywproszku, esencję herbaty zcytryną, owoco-we ciastka hermetycznie zamknięte (coś alaCorny)…wszystkotonaprawdędobrejjakości,bo wkońcu dla polskich żołnierzy…Więc stalisię oni dla nas wielkimi dobrodziejami. Iwtensposób pan Prezydent zasłużył na miano„do-brodziejapolskiejmisjiwRCA”;) Sierpień, wg wstępnych ustaleń, spędzimyjeszczewBimbo.Późniejprzyjdzieczasnaprzy-godęwRafai.Pókicojednakkoniecznośćtrzyma

nas blisko stolicy.Wciąż czekam na moją kartępobytu.Naszczęściemamjużzpowrotemswójpaszport. Gdy otrzymam kartę pobytu, będęmógł załatwić prawo jazdy. Dotychczas muszękorzystać z„środków komunikacji miejskiej”,tzn. taksówek ibusów. Ajest to doświadczeniejednorazowe.Jeździłemwtensposóbdoszkoły.Dotaksówkiwchodziok6-7osóbpluskierowca.Dobusa…byważei20…Jesttomożliwedzię-ki temu, że wszystkie siedzenia są wyciągnięteawich miejsce wstawione są ławki. Oczywiścieprzymocowanedopodłogi,żebybyłobezpiecz-niej:).Ściskniesamowity…Aleczasemjesttona-wetmiłe.Wszystkozależyodpasażerów:).Jesttoteżzakażdymrazemokazjadorozmów.Wtakitosposóbszlifujęfrancuskiiraczkujęwsango. Jazdęmotoremszlifujęnaokolicznychdróż-kach.Totakienieasfaltowedrogi,czasemścież-ki…jednegodniasąprzejezdneidobrzeubite,innegodniasięosuwają,robiąsiędziury,wybo-je…trudnosięporuszać.Deszczrobiswoje.Alepodnoszenie poziomu trudności prowadzeniapojazdusprzyjanauce:)Wtrakcietychkrótkichwypraw motorowych korzystam zpięknych wi-doków ipodziwiam okolicę. Zrobiłem też kilkazdjęć: zachody słońca są tu niezwykłe. Szkodatylkożeznaszegoplacutakichniewidać. Apropos deszczu. Mamy porę deszczową.Wg moich obserwacji pada mniej więcej co 3dni.Rozpoczynasiętosilnymwiatrem,ciemnechmury zakrywają niebo, pojawiają się błyska-wice, dudni jak wkotle izaczyna lać… Ulewajest nieprzeciętna. Gęste isilne opady deszczutrwają2-3godziny.Czasempadawnocy.Deszczuderzający wblaszany dach daje niezwykłyefekt.Mamniejedenrazwrażenie,żenaszdo-mekskapituluje. Takapogoda–deszczigłośnyhałas–sprzy-ja złodziejom. Wybierają oni taką pogodę byniepostrzeżeniewejśćdomieszkania,zabraćcotrzebaiwspokojuodejść.Wtakiejulewienawetpsy nie mają ochoty ganiać za nieproszonymigośćmi.Niemieliśmypókicotakichodwiedzin,alenp.siostryBenedyktynkiwprzeciąguostat-niego miesiąca zostały okradzione aż 4 razy.Jakiś tydzień temu włamano się do jednegozbutików niedaleko naszego domu. Wszystkoskończyłosiębardzonieprzyjemnie.Pechchciał,żegospodarzbutikuspałwewnątrz.Napastnikotymniewiedział.Więcgdyzłodziejzacząłsięwłamywać do sklepiku, gospodarz użył swojejbroni idokonałsamosądu.Nadrugidzieńprzybutikuznalezionociałozłodzieja.Gospodarztej

samej nocy opuścił Bimbo. Nic innego mu bo-wiemniepozostałojakuciekać.Prawdęmówiącznalazł się on trochę wpotrzasku. Prawdopo-dobniezłodziej,którychciałsięwłamaćdojegosklepikuteżbyłuzbrojony.(...) Tego typu sprawy wpadają jednym uchemawychodzą drugim. Rzeczywistość tego krajujest takaanie inna.Brakperspektyw,głód,bez-nadziejapchająichdotegotypuzachowań:kra-dzież,prostytucja,kłamstwa,oszustwa…Trudnoich oceniać. Nie potrafimy wejść wich sytuacjężyciową.Samniewiemczymiałbymnatylesiłybyutrzymaćprzyzwoitypoziommoralności,gdy-bymznalazłsięnaichmiejscu…(...) Wzeszłą środę skończyłem 11-godzinnykurs francuskiego (jedna godzina była gratis).Były to indywidualne spotkania zprofesoremfrancuskiego. Za każdym razem dojeżdżałemde centrum miasta na godzinę 9:00. Kurs trwałśrednio2h.Wracałemnapołudniowemodlitwydo klasztoru. Kurs szybko zleciał, ale jestem za-dowolonyzefektów.Początkowodużoczasupo-święcaliśmygramatyce.Alepoprosiłemnauczy-cielabyśmyskupilisiębardziejnarozumieniuzesłuchuinawypowiedziustnej.Wtakitosposóbzdnia na dzień nabierałem wprawy iswobodywwypowiadaniu się. Dziś czuję się już wmia-rę spokojnie. Dogaduję się, potrafię dość jasnoformułować moje myśli. (...) Od tego tygodniamamkontynuowaćnaukę.Tymrazemmoimna-uczycielembędziejedenztercjarzy(IIIZakonśw.Franciszka).PozatymprofesorzAllianceFranca-isezaproponowałmispotkaniapozastrukturamiszkoły językowej. Więc pewnie iztego skorzy-stam.Wobectegozfrancuskimidziecorazlepiej.Choćczasembrakujemotywacji… Niebrakujemijejnatomiastwnaucesango.Pewnadziewczynazwiązanazparafiązaoferowa-łasięsamazsiebie,bypoświęcićmitrochęczasuwkwestiinaukijęzyka.Odsłowadosłowa…iod3tygodniprzychodzicowtorekna1,5h.Zawszeprzygotowana, znową listą słówek, cierpliwaiwyrozumiała.Pozatymdowspółpracyzaanga-żowalisięludziezparafii.Comniektospotkatozagaduje: pozdrawia, pyta gdzie idę, skąd przy-chodzę,corobię,czydobrzespałem,czyjestemgłody,etc.Wobectakiejmotywacjizjednejstro-nyipresjizdrugiej,uczęsięnamiętnie.WczasieniedzielnejEucharystiizaczynamjużczytaćkrót-ki fragmentmodlitwyzaKościół,zapapieża,bi-skupa…Krokpokroku–pas à pas–lakwe lakwe.

br. Symeon