TPIMHNIAIO ENHMEPΩTIKO ΔEΛTIO TOY ΣYΛΛOΓOY TΩN AΠANTAXOY XPYΣIΩTΩN EYPYTANIAΣ “H ΠANAΓIA”

∫ÏÂÈÛÔ‡Ú·˜ 8 ¡. ∏Ú¿ÎÏÂÈÔ 14121 ΔËÏ-Fax: 210-2832243∫ÏÂÈÛÔ‡Ú·˜ 8 ¡. ∏Ú¿ÎÏÂÈÔ 14121 ΔËÏ-Fax: 210-2832243

¶ÂÚ›Ô‰Ô˜ A’ ñ ŒÙÔ˜ ¶ÂÚ›Ô‰Ô˜ A’ ñ ŒÙÔ˜ 111Ô ñ AÚÈıÌfi˜ ʇÏÏÔ˘ 1Ô ñ AÚÈıÌfi˜ ʇÏÏÔ˘ 441 ñ ∞Ú›ÏÈÔ˜ - ª¿ÈÔ˜ - πÔ‡Ó1 ñ ∞Ú›ÏÈÔ˜ - ª¿ÈÔ˜ - πÔ‡Ó ÈÔ˜ 2005ÈÔ˜ 2005

NOMO™ EYPYTANIA™

¢. KAP¶ENH™IOY

¢. ¢OMNI™TA™

¢. ¶OTAMIA™

MÂÁ. XˆÚÈfi

¢ÔÌÓ›ÛÙ·

AÁ. TÚÈ¿‰·

¶ÚÔ˘Ûfi˜

¢.¶POY™OY

P·ÙÔÔ˘ÏÔ

¢. A™¶PO¶OTAMOY

°Ú·Ó›ÙÛ· M·˘ÚÔÌ¿Ù· ºÔ˘ÚÓ¿

KÚ¤ÓÙË

¢. ºPA°KI™TA™K·ÚÂÓ‹ÛÈ

¢. ºOYPNA

¢. A¶EPANTIøN¢.KTHMENIøN

¢¿ÊÓË

ÕÁÚ·Ê·

¢. A°PAºøN

¢.BINIANH™

XPY™ø

AÁ. ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜

¢HMO™ BINIANH™ E¢PA: KEPA™OXøPI

A°IO™ ¢HMHTPIO™-BINIANH ¢AºNH-KEPA™OXøPI

KPENTH™-MAYPOMATA-XPY™ø

KÂÚ·ÛÔ¯ÒÚÈB›ÓÈ·ÓË

¢. ºÚ·ÁΛÛÙ·

4188

√ ª∏Δƒ√ £∞§§∞™

∫∞π Δ√ ª∂§π™™π Δ√À

Στο Μάι Χωράφι (Μέγα Χωράφι), την εγκαταλελειμμένηεξαιρετική εξοχή του χωριού Χρύσω Ευρυτανίας, ο ΜήτροΘάλλας λογίζεται ως ο μελισσοκόμος που παράγει το καλύ-

τερο μέλι σε όλα τα Αγραφα. Γιατί, λένε οι συγχωριανοίτου, ποτέ δεν μετακίνησε τα μελίσσια του σε άλλο μέ-ρος κι αυτά τρυγούν μόνο τον ανθό των ελάτων στιςπλαγιές του Προσηλιάκου και της Κόφτρας, ξεδιψούνμόνο στον παραπόταμο του Μέγδοβα Γαβρενίτη, βό-σκουν μόνο σε απάτητα ορεινά λιβάδια και δασωμένεςλογγιές και με ό,τι μένει από τον τρύγο, μ’ αυτά θα πο-ρευτούν το χειμώνα. Σε αυτές τις κυψέλες με το ξεθω-ριασμένο γαλάζιο χρώμα, είναι σίγουρο πως κατοικούντα μόνα μελίσσια σε όλη την ηπειρωτική επικράτεια πουδεν μετακινήθηκαν ποτέ, γιατί δεν έφυγε από τον τόποπου γεννήθηκε ποτέ ούτε και ο Μήτρος, ένας από τουςτελευταίους ξωμάχους της Μέσα Ελλάδας. Ο ΜήτροΘάλλας είναι απόγονος μιας ατέλειωτης σειράς μελισ-σοκόμων που έζησαν σε αυτόν το μοναδικό τόπο καιμπορεί το «αίμα» των μελισσών του να κρατάει, ποιοςξέρει από ποιο πανάρχαιο σμάρι;

Ηλίας ΠροβόπουλοςΠεριοδικό «Οίκο»

της Καθημερινής 10-1-2004

Εδώ πέρα στ’ αντίπερα, στα πέτρινα τ’αλώνια,όπ’ αλωνίζουν δώδεκα και δέκα τρειςλιχνάνε,η Μάρω με τη βάβα της αργοκοιτάειτον ήλιο.― Μάρω μ’, της λέει η βάβα της, κάτσεκατά τον ίσκιο,να μη σε βρει ο κουρνιαχτός, μη σεμαυρίσει ο ήλιος.Κι η Μάρω στέκει ολόστητη κι’ αυτό τολόγο λέει:― Κι αν με ‘ραχνιάσει ο κουρνιαχτός,κι αν με ραχνιάσει ο ήλιοςεγώ τον πρώτο λιχνιστή άντρα μου θατον πάρω.

Το δημοτικό αυτό τραγούδι δείχνειπόσο δεμένο με την ομορφιά και τηνβαθύτερη συναισθηματική γοητεία τουανθρώπου, ήταν το αλώνισμα, σε πα-λιότερους καιρούς, στα χωριά μας. Τό-τε που μέσα στο στρώσιμο των χρυσώνδεματιών, στο λίχνισμα, στων αλόγωνκαι του βαλμά το ξάναμα, ανυψώνο-

νταν μελωδική η ευχαριστήρια φωνήγια του καρπού το θησαύρισμα. Ήταν ηανταμοιβή του μόχθου κι’ ήταν ο ανα-σασμός της ελπίδας που ξάνοιγε και-

νούργιες χαρές στους δαντελένιουςορίζοντες, στην ομορφιά της γης καιστην απλοχωριά της καρδιάς τους.

Όταν ακούς τις νύχτες του χειμώνατ’ αστροπελέκια να θερίζουν στο Καυκίτα ρωμαλέα κέδρα και τα έλατα,είναι του Δία η φοβερή οργή.Μα όταν δεις στο Μαϊχωράφιτα πρώτα αγριολούλουδα της άνοιξηςνα υψώνουν το κορμάκι τους στον ήλιοτης Περσεφόνης θάναι τα χαμόγελαπου με λαχτάρα άφησε πίσω τηςτα σκοτεινά του κάτω κόσμου τα λαγούμιακι’ ανέβηκε τη γη για ν’ αναστήσει.

Κι’ αν αντικρύσεις ξαφνικά να ξεπροβάλει απ’ το ρουμάνι λιοκαμένος και αψύςο Γιώργο-Θάλλας, μη σκιαχτείς,τον τραγοπόδαρο τον Πάνα θάχεις δειπου με το μαγικό του το σουραύλι γκρεμούς κι’ αγρίμια ημερώνει ολημερίς.Κι αυτή που στέκει στο σπιτάκι τ’ ακρινόολόσκυφτη στον κήπο τηςμε το τσαπί στα χέρια τα ιδρωμένακι’ όλο το λιόκαμα στη ράχη του κορμιού τηςδεν είναι η Κώσταινα, σταμάτα να τη δεις,είναι η Δήμητρα, η θεά της γηςκαι του πολύτιμου καρπού της.

Κι’ όταν θα βγεις στης Χρύσως την πλατείατότε θα δεις και τον κερδώο τον Ερμήπότε στο πρόσωπο του Γιώργη του Μαρούληκαι πότε στου παλαίμαχου Θωμάνα στέκεται μπροστά στη ζυγαριάκι’ ευρώ να χώνει στο σακκούλι.Κι’ έτσι ως θα κάθεσαι στον πλάτανοπροτού ο ήλιος βασιλέψειτου εσπερινού η καμπάνα θ’ ακουστείγλυκόλαλη, παρήγορη, απαλή,την όποια αντάρα της ψυχής να γαληνέψει.

Στα πανάρχαια βουνά που αγκαλιάζουνετα μικρά μας χωριά, στέκει ολόρθηη ψυχή της πατρίδας μαςπου στο μακρύ ταξίδι και στα πάθη τηςέμαθε να κρατάει και να μπολιάζειτον κεραυνό του Δία με την ήρεμηγλυκιά ματιά της Παναγίας.

Η ψυχή της πανάρχαιας πατρίδας μαςστα περήφανα βουνά φτερουγίζει.

Θανάσης Αβράμης

Κωδικός: 4683

Συνεχίζουμε τη δημοσίευση λαο-γραφικών στοιχείων για τους μήνες Ιού-νιο και Ιούλιο.

ΙΟΥΝΙΟΣ

Ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από τολατινική λέξη Juno, που σημαίνει Ήρα.Είναι δηλαδή μήνας αφιερωμένος στηνθεά Ηρα. Κατά άλλους ονομάστηκε έτσιπρος τιμή του Λεύκιου Ιούνιου Βρού-του, θεμελιωτή της δημοκρατίας στηναρχαία Ρώμη.

Είναι ο έκτος μήνας του έτους, σύμ-φωνα με το ημερολόγιο που χρησιμο-ποιούμε, ενώ στο Ρωμαϊκό ημερολόγιοκατείχε την τέταρτη θέση. Στο αρχαιο-

ελληνικό-αττικό ημερολόγιο ήταν ο δω-δέκατος μήνας και ονομάζονταν Σκιρο-φοριών, από την γεωργική γιορτή τωνΣκιροφορίων προς τιμή της ΣκιράδοςΑθηνάς. Ήταν η θεά που προστάτευετους αγρούς των Αθηνών από τον καύ-σωνα.

Στους μήνες, ανάλογα με τις σημα-ντικές γιορτές ή από τις γεωργικές καιποιμενικές εργασίες, που υπάρχουν καιγίνονται στη διάρκειά τους, ο λαός μαςέχει δώσει διάφορα ονόματα. Έτσι και οΙούνιος ονομάζεται θεριστής, γιατί σεόλη σχεδόν τη χώρα μας, ο θερισμόςτων δημητριακών αρχίζει και τελειώνειτον Ιούνιο.

- Καλός - κακός Ιoύνης τo δεμάτι εί-

ναι στ' αλώνι. -«Τον Ιούνη αφήνουν το δρεπάνι

και σπέρνουν το ρεπάνι»Η έναρξη του θερισμού προσδιορί-

ζεται από τους γεωργούς με το λάλη-μα του τζίτζικα, την αρχή δηλαδή τουκαλοκαιριού.

-«Μη σε γελάσει ο βάθρακας ή τοχελιδόνι, αν δεν λαλήσει ο τζίτζικαςδεν είν’ καλοκαιράκι»

-«Τζίτζικας ελάλησε, πάρτε το δρε-πάνι σας»

Στον Ιούνιο ο λαός μας έχει δώσεικαι άλλες ονομασίες, όπως θερμαστής,εξ αιτίας της ζέστης που επικρατεί, Ρι-γανάς, γιατί αρχίζει να ανθίζει η ρίγανη,

§·ÔÁÚ·ÊÈο ÌËÓÒÓπÔ‡ÓÈÔ˜ - πÔ‡ÏÈÔ˜

Συνέχεια στην 4η σελ.

Οδοιπορικό στη Χρύσω

∞ÏÒÓÈÛÌ· ÙÔ˘ ·ÏÈÔ‡ ηÈÚÔ‡

ªÂÚÈ΋ ¿Ô„Ë Ù˘ ÃÚ‡Ûˆ˜ Î·È ÙÔ ∫·˘Î›

™˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙË ÛÂÏ. 2

¶¤ÙÚÈÓÔ ·ÏÒÓÈ

∫∞§√ ∫∞§√∫∞πƒπ

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·1

Απρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 2005XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέα έα 2

∂›ÙÈÌÔ˜ ¶Úfi‰ÚÔ˜ Ù˘ ∂Ù·ÈÚ›·˜ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ºÈÏÔÏfiÁˆÓ√ Î. ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ ∫. μÏ¿¯Ô˜

∏ÌÂÚ›‰· Ì ı¤Ì· «√ ∞Ó·ÛÙ¿ÛÈÔ˜°fiÚ‰ÈÔ˜ Î·È Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ∞Áڿʈӻ,‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛ ÙÔ ¢.™. ÙÔ˘ ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˘ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÔ‡ Û˘ÏÏfiÁÔ˘ μÚ·ÁÁÈ·ÓÈÙÒÓ«∞Ó·ÛÙ¿ÛÈÔ˜ °fiÚ‰ÈÔ˜», Ì ·ÊÔÚÌ‹ ÙËÛ˘ÌÏ‹ÚˆÛË 350 ÂÙÒÓ, ·fi ÙË Á¤ÓÓË-ÛË ÙÔ˘ ÈÂÚÔÌfiÓ·¯Ô˘ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÛË-Ì·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÏfiÁÈÔ˘˜ Î·È ‰È‰·Ûο-ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ‚’ ÌÈÛÔ‡ ÙÔ˘ π∑’ Î·È ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓÙÔ˘ π∏’ ·ÈÒÓ·.

∏ ËÌÂÚ›‰· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÛÙÔÓÈÂÚfi Î·È ÈÛÙÔÚÈÎfi ¯ÒÚÔ Ù˘ ËÁ‹˜ «ºÔ-ÓÙ¿Ó·» Ù˘ ∞Á›·˜ ¶·Ú·Û΢‹˜ ª.μÚ·ÁÁÈ·ÓÒÓ, ¯ÒÚÔ ·Ó·„˘¯‹˜, ÌÂϤ-Ù˘ Î·È ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÛÔÊÔ‡ ‰È‰·-ÛοÏÔ˘.

ΔËÓ ËÌÂÚ›‰· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ϋ-ıÔ˜ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È Ì›ÏËÛ·Ó Û ·˘Ù‹ ÂȉÈÎÔ›¤Á΢ÚÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜. √ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi˜Û‡ÏÏÔÁÔ˜ μÚ·ÁÁÈ·ÓÈÙÒÓ Âͤ‰ˆÛ ٷڷÎÙÈο Ù˘ ËÌÂÚ›‰·˜ ÛÙÔ ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂ-ÓÔ Î·Ï·›ÛıËÙÔ ‚È‚Ï›Ô.

Δ· ıÂÚÌ¿ Ì·˜ Û˘Á¯·ÚËÙ‹ÚÈ· ÛÙÔ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ ¢.™. ÙÔ˘ Û˘ÏÏfiÁÔ˘.

∏ÌÂÚ›‰· ÛÙ· μÚ·ÁÁÈ·Ó¿

Επίτιμο Πρόεδρό της, ανακήρυξε ηΕταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων τονΕυρυτάνα Φιλόλογο, τ. Γενικό Επι-

θεωρητή Μέσης Εκπαίδευσης κ. Πανα-γιώτη Κ. Βλάχο, κατά τη διάρκεια εκδή-λωσης που πραγματοποιήθηκε στη Αί-θουσα Τελετών του Φιλολογικού Συλλό-γου «Παρνασσός».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε γιατον εορτασμό της συμπλήρωσης 55 χρό-νων από της ίδρυσης της Εταιρείας.

Στον κ. Παναγιώτη Βλάχο απενεμήθηο τίτλος του επίτιμου προέδρου ως«…αναγνώριση της μακράς και ευδοκί-μου εκπαιδευτικής του προσφοράς, τηςεπαγωγού και επωφελούς διδασκαλίαςτου, της ευεργετικής για τους φιλολό-γους ασκήσεως των εποπτικών του κα-θηκόντων, της πλούσιας συγγραφικήςτου παραγωγής και κοινωφελούς δρα-στηριότητος και της ουσιαστικής συμβο-λής του εις το εθνωφελές έργον τηςΕταιρείας για την προαγωγή, υποστήριξηκαι προβολή των Ελληνικών Γραμμάτων,σε συνδυασμό και με το εγνωσμένο ανώ-τερον ήθος του».

Ο κ. Π. Κ. Βλάχος γεννήθηκε στο Στέ-

νωμα Ευρυτανίας. Τα εγκύκλια μαθήματαδιδάχθηκε στη γενέτειρά του και το Γυ-μνάσιο Καρπενησίου και στη συνέχεια

φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πα-νεπιστημίου Αθηνών. Εργάσθηκε για λί-γο στην ιδιωτική εκπαίδευση και το 1953δε διορίστηκε στο Γυμνάσιο Καρπενησί-ου, όπου υπηρέτησε ευδόκιμα ως καθη-γητής και Διευθυντής για μια 18ετία.Προαχθείς σε Επιθεωρητή ειδικότηταςΦιλολόγων υπηρέτησε για πέντε χρόνιαστην Η΄ Περιφέρεια Ηπείρου και στη συ-νέχεια ως Γενικός Επιθεωρητής ΜέσηςΕκπαίδευσης στην Α’ Περιφέρεια Αθη-νών και στη Βοιωτία. Για περισσότερααπό πενήντα χρόνια είναι πρόεδρος τουΣυνδέσμου "Ευγένιος ο Αιτωλός", στοΚαρπενήσι με το αξιόλογο ΠνευματικόΚέντρο και την πλούσια Βιβλιοθήκη του.Στην Αθήνα μετέχει ή μετείχε στα Διοι-κητικά Συμβούλια της Εταιρείας Ελλή-νων Φιλολόγων, Εταιρείας Φίλων τουΛαού, Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας,Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών,Χριστιανικής Ενώσεως Εκπαιδευτικών,Συλλόγου "Οι Τρεις Ιεράρχαι" και είναιμέλος άλλων πνευματικών και φιλαν-θρωπικών Ιδρυμάτων. Στα Γράμματα πα-ρουσιάστηκε το 1957 με την μελέτη του"Ο Μάρκος Μπότσαρης εις την ποίησιντου Σολωμού και του Κάλβου", ("Ρουμε-λιώτικο Ημερολόγιο"). Ακολούθησε σει-ρά μελετημάτων, επιφυλλίδων και άρ-θρων σε διάφορα περιοδικά και εφημερί-δες και η κυκλοφορία βιβλίων, όπως: "ΟΣτέφανος Γρανίτσας και η λαογραφίατης Ευρυτανίας" (1961), "Ευγένιος ο Αι-τωλός και το φερώνυμον Ελληνομουσεί-ον" (1976), "Ευγένιος ο Αιτωλός, ο ευ-κλεής του Γένους Διδάσκαλος" (1976),"Σύγχρονος ελληνική αγωγή και διαχρο-νική δεοντολογία" (1977), "Παράδοσιςκαι πρόοδος εις την Παιδείαν" (1979),"Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός" (1983), "ΟΣτέφανος Γρανίτσας εθελοντής εις τουςαπελευθερωτικούς αγώνας του 1912-13"(1983), "Σύναξις Ευγένιος ο Αιτωλός καιη εποχή του" (Πρακτικά ΕπιστημονικούΣυνεδρίου, Επιμέλεια, 1986), "Η διδα-σκαλία των Αρχαίων Ελληνικών, αίτημαεθνικόν» (1988), "Προσκύνημα εις τηνΘεσσαλονίκην" (επιμέλεια, 1996). Τα δη-μοσιεύματά, τα κείμενα, οι ομιλίες και οιπαρεμβάσεις του, τα διακρίνει σοβαρός

στοχασμός, ενάργεια έκφρασης και καλ-λιεπής διατύπωση, επισταμένη έρευνακαι κυρίως τεκμηρίωση.

Στα τελευταία του βιβλία ο κ. Βλάχοςασχολείται με την παιδεία και τα προβλή-

ματά της.Η εφημερίδα μας τον συγχαίρει και

του εύχεται υγεία και καλή συνέχεια στοέργο του. Γ.Τ.

Κερασάρης ή Κερασινός, γιατίωριμάζουν πια για τα καλά τα κε-ράσια, τζιτζικάρης, γιατί αρχίζειτο μελωδικό τραγούδι του ο τζίτζι-κας και Κλήδονα ή Αιγιάννης καιΑϊγιαννίτης, από την εορτή τωνγενεθλίων του Αγίου Ιωάννου τουΠροδρόμου (24/6), ημέρα μεπλούσια έθιμα. Χαρακτηριστικόέθιμο οι φωτιές του Αϊ Γιάννη, πουπηδούν από πάνω τους και καίγο-νται σ’ αυτές τα πρωτομαγιάτικαστεφάνια.

Με την είσοδο του Ιουνίου αρ-χίζουν για τους γεωργούς μας οιθερινές, επίπονες εργασίες συ-γκομιδής των αγροτικών προϊό-ντων, που δεν επιδέχονται καμίααναβολή, γιαυτό και ο λαός μαςσοφά λέει:

-«Θέρος, τρύγος, πόλεμος», - Θέρoς, αλωνάρης, τρύγoς,

στασιό δεν περιμένει. -«Από το θέρο ως τις ελιές,

δεν απολείπουν οι δουλειές».Όπως δηλαδή ο πόλεμος έτσι

και οι γεωργικές δουλειές πρέπεινα γίνουν στην ώρα τους.

Το βασικό όμως χαρακτηριστι-κό του Ιουνίου είναι ότι στις 21 τουμηνός έχουμε το θερινό ηλιοστά-σιο, την ημέρα αυτή (21/6) γίνεταιη θερινή τροπή του ήλιου καιέχουμε την μεγαλύτερη ημέρα. Ητροπή του ήλιου έχει επηρεάσειτον λαό μας, που πιστεύει ότι,

όπως ο ήλιος αλλάζει τροπή καιεισέρχεται στο θερινό ηλιοστά-σιο, έτσι και η τύχη του ανθρώπουμπορεί να αλλάξει τροπή. Στις 21Ιουνίου σε πολλά μέρη της Ελλά-δος ο λαός αποφεύγει να εργάζε-ται, σε κάποιες δε περιοχές δενγίνονται γάμοι τον Ιούνιο, για ναμην θεριστούν από τον Χάρο. Ηημέρα του ηλιοτροπίου, ασκείεξαιρετική επίδραση στον λαόμας, έτσι κα-θετί που συλλέγεταιτην ημέρα αυτή και μάλιστα πριναπό την ανατολή του Ήλιου καιμπαίνει στο σπίτι, πιστεύεται ότιεπενεργεί θετικά για την υγείατων ανθρώπων, των ζώων και τηνκαρποφορία των δένδρων.

ΙΟΥΛΙΟΣΟ Ιούλιος είναι ο έβδομος μή-

νας του έτους στο ημερολόγιοπου χρησιμοποιούμε. Στο ρωμαϊ-κό ημερολόγιο, μέχρι το 46 π.Χ.,ήταν ο πέμπτος μήνας και ονομα-ζόταν Κυρινάλης. Στην συνέχειαόταν το ημερολόγιο μεταρρυθμί-σθηκε, πήρε την έβδομη θέση καιονομάστηκε, από τον ΜάρκοΑντώνιο, Jylius προς τιμή του Ιου-λίου Καίσαρος, που είχε γεννηθείστις 7 αυτού του μήνα. Εμείς κρα-τήσαμε την ρωμαϊκή προσωνυμία

«Ιούλιος».Στο αττικό ημερολόγιο, οι αρ-

χαίοι Ελληνες, τον Ιούλιο τον εί-χαν ως πρώτο μήνα του χρόνουκαι τον έλεγαν Εκατομβαιώνα,από τις πλούσιες θυσίες, τα «εκα-τόμβαια». Θυσία δηλαδή 100 βο-διών ή άλλων σφαγίων προς τιμήτου Δία και του Απόλλωνα.

Όπως όλοι οι μήνες, έτσι και οΙούλιος, πήρε από το λαό μας διά-φορες ονομασίες εξ αιτίας τωνσημαντικών εορτών που υπάρ-χουν ή από τις γεωργικές και ποι-μενικές εργασίες που γίνονταιστη διάρκειά του. ΟνομάζεταιΑλωνάρης ή Αλωνιστής, γιατί γί-νεται ο αλωνισμός των δημητρια-κών. Χορτοθέρης ή χορτοκόπος ,γιατί κατά τη διάρκειά του κόβο-νται όλα τα χόρτα. Γυάλινος, γιατίαρχίζουν να ωριμάζουν, να γυαλί-ζουν, οι ρώγες των σταφύλιων.Χασκόμηνας ή Φουσκόμηνας, για-τί ωριμάζουν τα σύκα. Αϊλιάς , απότην γιορτή του Προφήτη Ηλία,στις 20 Ιουλίου. Αϊκήρικος, ΑγιαΜαρίνα και Αϊ Μιλιανός από τιςαντίστοιχες θρησκευτικές εορτές.

Η ζέστη που επικρατεί τον Ιού-λιο, συντελεί στην ωρίμανση τωνφρούτων και ο άβροχος καιρός εί-ναι βασική προϋπόθεση για το

αλώνισμα, την δεματοποίηση καιμεταφορά του σανού, βασική τρο-φή των ζώων το χειμώνα. Οι γε-ωργικές εργασίες του Ιουλίου ξε-κινούν με το φόβο αναπάντεχωνβροχών ή χαλαζοπτώσεων, πουείναι μεν σπάνιες αλλά και κατα-στροφικές για τη συγκομιδή τωναγροτικών προϊόντων.

-«Αλωνάρη έβρεχε στον πο-ντισμένο τόπο».

Ο Ιούλιος είναι μήνας φορτω-μένος με μικρές και μεγάλες γιορ-τές. Τις γιορτές των Αγίων Αναρ-γύρων, της Παναγίας της Καψοδε-ματούσας ή Βλαχερνιώτισσας,της Αγίας Κυριακής, του ΑγίουΠροκοπίου, του Άγιου Κήρυκου,της Αγίας Μαρίνας, του προφήτηΗλία, της Αγίας Αννας, της ΑγίαςΠαρασκευής και του Αγίου Παντε-λεήμονα. Ο αγροτικός πληθυσμόςτης χώρας μας φοβούμενος τυχόνκακοκαιρία τον μήνα αυτό, που θακατέστρεφε όλη την γεωργική πα-ραγωγή, τοποθέτησε τις γιορτέςτων σημαντικών αυτών αγίων μέ-σα στον Ιούλιο, σαν προστασίατης παραγωγής.

- Τoυ ζευγoλάτη η πρoκoπή,στo αλώνι φαίνεται.

Οι γεωργοί μας «φυλάνε» μεσχολαστικότητα τις γιορτές των

παραπάνω αγίων, αλλιώς πιστεύε-ται ότι η τιμωρία θα είναι μεγάληαπό τον περιφρονημένο άγιο.Επειδή δε σε κάθε πόλη και χωριότης υπαίθρου μας θα υπάρχει καικάποια εκκλησία αφιερωμένη σεκάποιον από τους παραπάνω αγί-ους και βοηθάει και ο καλός και-ρός, οργανώνονται τον μήνα αυ-τόν αρκετά πανηγύρια σε ολόκλη-ρη τη χώρα.

- «Τoν Ιoύλιo και oι γριές,κάνoυνε ξετσιπωσιές».

Οι γιορτές των παραπάνωαγίων συμπίπτουν και με την ωρί-μανση ορισμένων φρούτων καιλαχανικών. Αποτελούσαν το ορό-σημο της έναρξης της συγκομιδήςτους. Γιαυτό υπάρχουν και σχετι-κές παροιμίες από το σοφό λαόμας.

- Της Αγιά Μαρίνας ρώγα, τ' ΑιΛιoς σταφύλι και ταγιό Παντελεή-μονος γιομάτο το κοφίνι.

-«Ο Προκοπής κόφτει αγγού-ρια, η Αγια Μαρίνα σύκα και ο ΆηΛιάς σταφυλάκια μεσ' τα βεργο-πανεράκια»

Στις ορεινές περιοχές υπάρχεικάποια διαφορά, λόγω της χαμη-λότερης θερμοκρασίας και έτσιέχουμε:

-«Τ' άι Λιού καρύδι του Σωτή-ρος σταφύλι και της Παναγιάς τοσύκο»

Γρηγόρης Τριανταφύλλου

§·ÔÁÚ·ÊÈο ÌËÓÒÓπÔ‡ÓÈÔ˜ - πÔ‡ÏÈÔ˜

™˘Ó¤¯ÂÈ· ·fi ÙËÓ 1Ë ÛÂÏ.

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·2

Με ενέργειες του Δ. Σ. τηςΕταιρείας πραγματοποιήθηκε5/μερη εκδρομή Μελών της στηνΚωνσταντινούπολη από 13 έως 17Μαΐου, δια του Ταξιδιωτικού Γρα-φείου «ΙΑΣΩΝ» (Αιόλου 104, τηλ.3244633-6), το οποίο διέθεσε ειδι-κό διώροφο πούλμαν με δύο οδη-γούς, συνόδευσε δε - για την κα-λύτερη εφαρμογή του εκδρομικούπρογράμματος και ο Ιδιοκτήτης -Δ/ντής του «ΙΑΣΩΝ» κ. Εμμανου-ήλ Κορίνος. Στην εκδρομή έλαβανμέρος υπερ-εβδομήντα άτομα, εί-χε προσκυνηματικό χαρακτήραστα μεγάλα Προσκυνήματα -Μνη-μεία του Ελληνισμού και τηςΟρθοδοξίας της Βασιλεύουσαςκαι φυσικά τουριστικό ενδιαφέ-ρον, επόπτευσαν δε την υλοποίη-ση της τα Μέλη του Δ.Σ.: α) Ευάγ-γελος Οικονόμου, Πρόεδρος, β)Δημήτριος Κουτρούμπας, Α' Αντι-πρόδρος, γ) Γιάννης Ζούμπος,Γεν. Γραμματέας και δ) ΒασιλικήΚαρρά, φιλόλογος - Μέλος του. Οικαιρικές συνθήκες ήταν εξαίρετεςκαι η όλη εκδρομή στέφθηκε μεπλήρη επιτυχία.

Την 1η ημέρα - Παρασκευή,13/5/05: Η αναχώρηση έγινε την7:20' π.μ. από την Ομόνοια και μέ-σω Καμένων Βούρλων πήραμε κα-φέ και αναψυκτικά στο Κέντρο«Μπασιάκου», διασταύρωση εθνι-κής οδού Λαμίας - Στυλίδας, όπουκαι παραλάβαμε 4 εκδρομείς απότο Καρπενήσι. Αφού διασχίσαμετην καταπράσινη θεσσαλική πε-διάδα, διημερεύσαμε σε θαυμάσιοκέντρο στον Πλαταμώνα και στησυνέχεια παραλάβαμε έξω από τηθεσσαλονίκη άλλους δύο εκδρο-μείς, για να καταλήξουμε το βρά-δυ, μετά τα πανέμορφα Μακεδονι-κά παράλια στο πολυτελέστατοΞενοδοχείο της Αλεξανδρούπο-λης «ΘΡΑΚΗ -ΠΑΛΛΑΣ», όπου καιη πρώτη διανυκτέρευση μας, μετάτο πλουσιότατο πρόγευμα, ανα-χωρήσαμε δια της θρακικής παρα-λίας προς τον Έβρο.

Την 2η ημέρα - Σαββατο,14/5/05: Στη γέφυρα του Έβρουφθάσαμε μετά δίωρη διαδρομή,έγινε εκεί ο έλεγχος διαβατηρίωνκ.λ.π., διαρκείας 2 1/2 ωρών περί-που. Στη συνέχεια βρεθήκαμεστην απέραντη πεδιάδα της Ανα-τολικής Θράκης. Θαυμάσαμε τατουρκικά ιχθυοτροφεία με τα νεράτου Έβρου και τις απέραντεςεκτάσεις ορυζώνων, που αρδεύο-νται με τα νερά του ποταμού. Ωρι-αία στάση κάναμε στην παραλιακήπόλη Ραιδεστό, φθάσαμε στηνΚ/πολη το μεσημέρι και καταλύσα-με στο Ξενοδοχείο «ΚΡΥΣΤΑΛ»στην ανατολική όχθη του Κερατί-ου Κόλπου. Μετά σύντομη ανά-

παυση επιβιβασθήκαμε στο λεω-φορείο μας και άρχισε η εφαρμο-γή του προγράμματος επισκέψε-ων μας, κατόπιν ειδικής ενημερώ-σεως μας από την εξαίρετη ξενα-γό κα Φωτεινή, η οποία μας επε-δείκνυε και μας ανέλυε τα περίφη-μα Ιδρύματα - Μνημεία της Βασι-λεύουσας, όπως τις γέφυρες τουΚερατίου, Χριστ/κούς Ναούς, Τζα-μιά, ονομαστές συνοικίες, τουδραγωγείο του Ιουστινιανού, τατείχη της Πόλεως, και κτίσματα,για να καταλήξουμε στην παραλίατου Βοσπόρου, όπου με ειδικό κα-ραβάκι έγινε η πρώτη θαλασσινήκρουαζιέρα μας κοντά στα δυτικάκαι ανατολικά παράλια του Βο-σπόρου, επισημάναμε τα θαλάσ-σια ρεύματα του στενού, θαυμά-σαμε τα υπέροχα κρατικά και ιδιω-τικά κτήρια - Ξενοδοχεία, Παν/κέςΣχολές, Εργοστάσια, επαύλειςκ.ά., στην παραλία της Πόλης, τηςΧαλκηδόνας και άλλων παραλια-κών προαστίων της Κ/πολης στηνΠροποντίδα, της οποίας ο πληθυ-σμός, λέγεται ότι ξεπερνά τα 17εκατομμύρια κατοίκους, εκ τωνοποίων πολλοί ξένοι τουρίστες.Με το τέλος της υπέροχης αυτήςθαλασσινής κρουαζιέρας, καταλύ-σαμε για δείπνο σ' ένα ωραίο πα-ραλιακό εστιατόριο, όπου γευθή-καμε το τουρκικό μενού με κύριοφαγητό «ψάρι Προποντίδας».

3η μέρα - Κυριακή, 15/5/05:Μετά το πρωινό επιβιβαστήκαμεστο λεωφορείο μας και κατευθυν-θήκαμε στον Ιππόδρομο, αφούαπολαύσαμε τη θέα του Κερατίουμε τις μεγάλες γέφυρες, απόόπου πολλοί εψάρευαν στα ήσυχανερά του Κόλπου (μήκους 7 χλμ.).Η ξεναγός μας ανέλυε αυτά πουβλέπαμε, αλλά στον Ιππόδρομο,επειδή γίνονταν εκείνη την ημέραράλυ αυτοκινήτων, η αστυνομίαείχε αποκλείσει τον χώρο και εξαποστάσεως είδαμε τον Αιγυπτια-κό Οβελίσκο και τα άλλα μνημείατου χώρου αυτού. Έτσι κατευθυν-θήκαμε στην «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», στηνκορυφή ενός παραλιακού λόφουεκ των επτά, που έχει η Κ/πολη,Μεγαλόπρεπο, επιβλητικό οικοδό-μημα του Ιουστινιανού με τους τε-ράστιους χώρους - λέγεται ότι χω-ρούσε 17-20 χιλιάδες πιστούς. ΟΓυναικωνίτης μόνο χωρούσε3.000 γυναίκες, στην προθήκη τουοποίου υπήρχε ειδική θέση για τηναυτοκράτειρα, η οποία μετεφέρε-το εκεί με πολυτελή άμαξα διαοφιοειδούς οδού στο αριστερότου πρόναου. Ο μεγαλοπρεπήςτεράστιος τρούλος, οι κιονοστοι-χίες, τα ολίγα ψηφιδωτά, πουέχουν αποκαλυφθεί, η μεγάληκόγχη του Ιερού και τα τέσσερα

στηρίγματα του τρούλου, όπουπαλαιότερα εικονίζονταν οι 4Ευαγγελιστές και τώρα υπάρχουν4 τεράστια στρογγυλά αραβουρ-γήματα του Κορανίου, έξω δε στις4 γωνίες του προαυλίου του Ναούυψώνονται 4 Μιναρέδες, ισοϋψείςσχεδόν με τον τρούλο της ΑγίαςΣοφίας, η οποία από τους Τούρ-κους ονομάζεται «ΜΟΥΣΕΙΟΝΑΓΙΑ - ΣΟΦΙΑ». Μετά δίωρη ξενά-γηση πήγαμε στην Ι. Μονή Πανα-γίας Βαλουκλή, όπου παρακολου-θήσαμε τη θεία Λειτουργία, χορο-στατούντων του ΟικουμενικούΠατριάρχου Κ/λεως κου Βαρθολο-μαίου, του Πατριάρχου Αλεξαν-δρείας Θεοδώρου, πέντε Συνοδι-κών Μητροπολιτών του Πατριαρ-χείου και άλλων κληρικών. Μετάτην μεγαλοπρεπή θ. Λειτουργία,πήραμε την ευχή των δύο Πα-τριαρχών, παρακολουθήσαμε τομνημόσυνο των αοιδίμων Οικ/κώνΠατριαρχών, των οποίων οι τάφοιείναι στο δυτικό προαύλιο του Να-ού, όπως συνηθίζεται κάθε χρόνοαυτή την Κυριακή των Μυροφό-ρων. Έπειτα ημείς οι Ευρυτάνες,μερίμνη του Ηγουμένου της Ι. Μο-νής Τατάρνης, Αρχιμανδρίτου π.Δοσιθέου Κανέλλου, ο οποίοςήταν στην Πόλη, πήγαμε στο Κοι-μητήριο, ανατολικά του Ι. Ν. τηςΠαναγίας, όπου είναι οι τάφοιπολλών Ευρυτάνων - Αγραφιωτών- μεταξύ των οποίων και ο τάφοςτου Διδασκάλου Ι. Σιδέρη - Σιδερί-δη, εκ Μεγάλου Χωρίου - , όπουεις κεντρικόν κενοτάφιον μεωραίον μαρμάρινον Σταυρόν καιειδική αναγραφή, εψάλη «Τριά-γιον» υπό Μητροπολίτου κ. ά.Κληρικών. Επιστρέφοντες στοπροαύλιο του Ναού, έγινε ειδικήεκδήλωση προς τιμήν του Πα-τριάρχου Αλεξανδρείας, όπου έγι-νε αναφορά από τον ομιλητή ότιπαρίσταται και ομάδα 70 Ευρυτά-νων Επιστημόνων της Εταιρείαςμας. Έπειτα έγινε - ύστερα απόγεύμα σε θαυμάσιο παραλιακό κέ-ντρο - εστιατόριο - περιήγηση σεωραίες τουριστικές περιοχές τηςΠόλεως με παλαιά και σύγχροναμνημεία, όπως το ΜουσουλμανικόΜουσείου Τοπ-Καπί με ενδυμα-σίες Σουλτάνων, σκεύη, έπιπλακαι χρυσαφικά των Σουλτανικώνανακτόρων, τα τείχη του Θεοδοσί-

ου, τον Πύργο του Γαλατά, τοΜπλε και Γενί Τζαμί και άλλα αξιο-θέατα. Το βράδυ πολλοί εκδρο-μείς διασκέδασαν σε ανατολίτικητουρκική ταβέρνα, όπου παρακο-λούθησαν τοπικούς χορούς (Κο-ζάκικα συγκροτήματα).

4η ημέρα - Δευτέρα,16/5/05: Το πρωί επίσκεψη - προ-σκύνημα στον Ι. Ν. Αγίου Γεωργί-ου στο Φανάρι, όπου αφού ανάψα-με το κερί μας, προσκυνήσαμε τιςΛάρνακες των Πατριαρχών Γρη-γορίου του θεολόγου και ΙωάννουΧρυσοστόμου, που πρόσφατα επι-στράφηκαν από τη Ρώμη, τα λεί-ψανα των Αγίων Ευφημίας και άλ-λων Αγίων, σταθήκαμε αμίλητοιμπροστά στη μαύρη κλειστή πόρ-τα, όπου απαγχονίστηκε ο Πα-τριάρχης Γρηγόριος ο Ε', είδαμετα Γραφεία του Πατριαρχείου, στοΦανάρι και έπειτα ανεβήκαμεστην Ι. Μονή Παναγίας Βλαχερ-νών. από όπου πήραμε και άγια-σμα, ας σημειωθεί εδώ ότι σ' όλατα προσκυνήματα της Κ/ποληςπροεφέρεται δωρεάν άγιασμα.Από εκεί θαυμάσαμε το μεγάλοκτίριο της «Μεγάλης του ΓένουςΣχολής» και άλλα μεγάλα ελληνι-κά κτίρια, τα οποία έχουν εγκατα-ληφθεί μετά το 1955 και ερειπώ-νονται.

Έπειτα κατεβήκαμε με το δικόμας λεωφορείο στην παραλία τηςΠροποντίδας όπου με ειδικά ναυ-λωμένο καραβάκι παραπλεύσαμετα δύο πρώτα από τα Πριγκιπον-νήσια, την Πρώτη και την Αντιγό-νη και αποβιβασθήκαμε στη Χάλ-κη. Επειδή στα νησιά αυτά δεν επι-τρέπεται να κινούνται αυτοκίνητα,ανεβήκαμε στην κορυφή του λό-φου της Χάλκης. (1 1/2 περίπουχλμ.) με άμαξες αλόγων - τριώνθέσεων -και αρκετοί οδοιπορικώς.Στην είσοδο του μεγάλου κτιρια-κού συγκροτήματος της Χάλκηςμας υποδέχθηκε Ιερομόναχος τηςΜονής, ο οποίος οδήγησε τα Μέ-λη του Δ. Σ. της Εταιρείας στονΗγούμενο της Σχολής, Μητροπο-λίτη Μοσχονησίων κο Απόστολο,ο οποίος μας δέχθηκε φιλοφρονέ-στατα και μας έδωσε την άδεια ναεπισκεφθούμε τις αίθουσες διδα-σκαλίας και τη Βιβλιοθήκη τηςΣχολής, που παραμένει κλειστήαπό το 1971 και στην οποία μπο-

ρούσαν να διαμείνουν 150 σπου-δαστές της με τους καθηγητές καιτο λοιπό προσωπικό της. Η τουρκι-κή σημαία και η προσωπογραφίατου Κεμάλ στην είσοδο της Σχο-λής, η οποία είναι και Μοναστήριτης Αγίας Τριάδος, με τον αντί-στοιχο Ι. Ναό, μας συνόδευσαν μεανάλογα συναισθήματα ως τηνπαραλία. Με το καραβάκι πήγαμεστο τέταρτο και δυτικότερο νησά-κι, την Πρίγκιπο, όπου σε παραλια-κό εστιατόριο γευματίσαμε.

Το βραδάκι επιστρέφοντας στηΠόλη, πολλά από τα μέλη μας επι-σκέφθηκαν τη Σκεπαστή Αγορά(Καπαλί - Τσαρσί), για να κάμουντα ψώνια τους, αν και αυτά προ-σφέρονται και στους δρόμους απόπλανόδιους πωλητές, που χρησι-μοποιούν με άνεση τα ελληνικάκαι μπορούν να σου προσφέρουνό,τι ζητήσεις με έντονο, βέβαιαπαζάρεμα.

5η ημέρα - Τρίτη, 17/5/05:Μετά το πλούσιο, όπως πάντοτε,πρωινό μας στο Ξενοδοχείο«ΚΡΥΣΤΑΛ», ήλθε η ώρα της ανα-χωρήσεως. Μερικοί προτίμησαννα επιστρέψουν αεροπορικώς μεεισιτήριο 125 ευρώ. Οι υπόλοιποιμε το λεωφορείο μας φύγαμε στις7:30'π.μ. και δια της ιδίας οδού,περάσαμε τον Έβρο - όπου και οισχετικές διατυπώσεις ελέγχουστη Γέφυρα του ποταμού -γευμα-τίσαμε στην Ασπροβάλτα Θεσσα-λονίκης, παρακάμψαμε την μεγά-λη λίμνη Βόλβη και με δυο - τρειςσταθμεύσεις για αναψυχή, φθά-σαμε στην Ομόνοια Αθηνών στις11 μ.μ., το βράδυ. Το κλίμα μέσαστο λεωφορείο ήταν πολύ ευχάρι-στο με τραγούδια, ανέκδοτα, σχό-λια, απαγγελίες ποιημάτων, ανα-μνήσεις από την εκδρομή αυτή,ώστε στο τέλος να είναι όλοι πλή-ρως ευχαριστημένοι.

Έτσι και αυτή η εκδήλωση τηςΕταιρείας μας ήταν απόλυτα επι-τυχής, αφήκε άριστες εντυπώ-σεις, στοίχισε ελάχιστα (195 ευρώγια εισιτήρια, Ξεν/χεία, πρωινό καιένα γεύμα ημερησίως) και εκφρά-σθηκε η επιθυμία από όλα σχεδόντα Μέλη μας να επαναληφθούνπαρόμοιες εξορμήσεις της Εται-ρείας μας.

Αθήνα, 23-5-2005Από το Γραφείο Τύπου

της Ε. Ε. Ε.

Απρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 2005 XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέαέα3

•Y§O

KATA™KEYH

Y‡ı˘ÓÔ˜ ηٷÛ΢‹˜

¢ËÌ. M·ÓÙ‹˜ B·ÛÈÏ›Ԣ 5 N. E˘Ú˘Ù·Ó›· - §·Ì›·

TËÏ: 22310-69146 22310-69272

MOYPTO™¢HMHTPIO™ HÏÂÎÙÚÔÏÔÁÈΤ˜ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ

EÈÛ΢¤˜ ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ ÂȉÒÓ TËÏ: 22370-23481

KAP¶ENH™I

ΧΡΥΣΙΩΤΗΜην ξεχνάς

τη γενέτειρά σου. Με την πρώτη

ευκαιρία προσπάθησενα βρεθείς κοντά της.

5ήμερη εκδρομή μελών της εταιρείας στην Κων/πολη(Παρασκευή 13/5/05 - Τρίτη 17/5/05)

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Εταιρεία Ευρυτάνων ΕπιστημόνωνΧαρ. Τρκούπη 56-58, τηλ. - fax: 210-360107210680 Αθήνα

MÈÏÙÈ¿‰Ë˜ £ÂÔ‰ˆÚfiÔ˘ÏÔ˜M˯·ÓÈÎfi˜ TÔÔÁÚ¿ÊÔ˜

TËÏ: 22370 21010, K·ÚÂÓ‹ÛÈ

ñ 210-7779109, Aı‹Ó·

¶ˆÏÔ‡ÓÙ·È ‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù·¶ˆÏÔ‡ÓÙ·È ‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù·

EΘNIKH H ΠPΩTH AΣΦAΛIΣTIKH

BAΣIΛIKH XAΛKIA BAΣIΛIKH XAΛKIA Aσφαλιστικός ΣύμβουλοςAσφαλιστικός Σύμβουλος

A.E.E.Γ.A. “H EΘNIKH” ETAIPIA TOY OMIΛOY THΣ EΘNIKHΣ TPAΠEZAΣ

THΣ EΛΛAΔOΣ A.E. Kαρπενήσι: Kαρπενήσι: Tηλ. 22370-25055 - 6

• Aθήνα: 210 9013437 Aθήνα: 210 9013437 Kιν. 6974 763630

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·3

Το αλώνισμα σε ’κείνους τουςκαιρούς, είχε μια μορφή ποινικήςεξιδανίκευσης κι’ ομορφιάς ξεχω-ριστής, έτσι καθώς γίνονταν με τ’άλογα που τάφερναν στο χωριόοι βαλμάδες ή αλωναραίοι καθώςτους έλεγαν. Ετούτοι ήταν βλάχοιπου ξεκαλοκαίριαζαν στα κοντινάβουνά και κάθε χρόνο έκαναν συ-ντροφιές και γύριζαν από χωριόσε χωριό κι’ αλώνιζαν, παίρνο-ντας, συνήθως, την αμοιβή τουςσε καρπό. Κάθε βαλμάς είχε τουςδικούς του νοικοκυραίους που θ’αλώνιζε την παραγωγή τους, σχε-δόν τους ίδιους κάθε χρόνο. Όσογια τ’ αλώνια, αυτά ήταν καμωμέ-να είτε με όμορφη καλοπελεκη-μένη πέτρα ή και με σκέτο χώμαπου τ’ άλειβαν στην επιφάνειάτου με γελαδοσβουνιά, γιατί κα-θώς ξηραίνονταν η λάσπη δενυπήρχε κίνδυνος να σκάσει τοχώμα και ν’ ανακατευθεί με το σι-τάρι. Φυσικά τα πιο εξυπηρετικάήταν τα πετράλωνα που χρειάζο-νταν να καθαρισθούν μονάχα μιαφορά το χρόνο, από τα χόρτα πουέβγαιναν ανάμεσα στις χαραμά-

δες που άφηναν οι πέτρες. Τα πε-τράλωνα τα κατασκεύαζαν ειδικοίμαστόροι. Στο κέντρο του αλωνι-ού υπήρχε, καλά μπηγμένο έναγερό ξύλο, που τόλεγαν στρίγερο

ή στρουϊρό. Από ’κεί έδεναν τιςτριχές με τις οποίες έφερναν γύ-ρες μέσα στ’ αλώνι τ’ άλογα. Πιοπέρα από τ’ αλώνι υπήρχε έναςχερσότοπος, όπου και στήνανε οιχωριανοί τις θυμωνιές τους, μιαπου τ’ αλώνια ήταν συνήθως κοι-νοτικά και τα χρησιμοποιούσαν μετη σειρά. Κάθε φορά που έναςαλώνιζε και τέλειωνε με το ξανέ-μισμα και μάζευε τον καρπό του,όποιος προλάβαινε κι’ έστηνε δί-πλα στο στρίγερο ένα δεμάτι σι-ταριού, εκείνος θ’ αλώνιζε. Κανέ-νας δεν χάλαγε τη σειρά, γιατί πί-στευαν πως αυτό θα ήταν κακόγια την επόμενη σοδειά τους. Επί-σης μαλώματα, την περίοδο τουαλωνίσματος και μάλιστα κοντάστ’ αλώνια, τα θεωρούσαν κακο-σημαδιά και τ’ απέφευγαν με κάθετρόπο. Τώρα που ήταν η ώρα τουκαρπού, έπρεπε, περισσότερο, ναυπάρχει η αγάπη ανάμεσά τους.

Η ατμόσφαιρα αυτή του αλω-νίσματος είχε κάτι από την ομορ-φιά και την ποίηση των «Ειδυλ-λίων» του Θεοκρίτου, με την θά-λασσα των χρυσών σιταριών πουγιόμιζαν τ’ αλώνια, με τους νοικο-

κυραίους όλο χαμόγελο και κέφι,με τους βλάχους ντυμένους ταβαρειά σκουτιά τους, το στριφτόμουστάκι, τα σελλιάχια και τοτραγούδι το λεβέντικο. Ήταν να

καμαρώνεις και να χαίρεσαι αυτήτην γοητευτική ατμόσφαιρα. Αντι-βούϊζε το χωριό κι’ οι ρεματιές καιτα σύρραχα από τις φωνές τωνβαλμάδων που έτρεχαν από κο-ντά στα σπαθάτα τους άλογα, κα-θώς εκείνα κομμάτιαζαν το σιτά-ρι. Δεμένα γερά με χοντρές τρι-χιές από τον στρίγερο, φρούμα-ζαν και πηδούσαν μέσα στοαπλωμένο χρυσάφι του σταριού,κι’ νοικοκυραίοι από γύρα με τα ει-δικά σύνεργα, τα ξύλινα ή σιδερέ-νια δικούλια, πρόσεχαν μην ξεχει-λίσει το σιτάρι από τις άκρες τ’αλωνιού. Κι όλοι, αλωνιστάδεςκαι νοικοκυραίοι, είχαν το κέφιστην καρδιά και το τραγούδι σταχείλη, ένα τραγούδι που μιλούσεγια την πληρωμή του ανθρώπι-νου μόχθου, για την αμοιβή τουκόπου τους, για τον καρπό πουθα γιόμιζε τ’ αμπάρια του σπιτι-ού.

Θα γνωρίσουμε στη συνέχεια,αυτή την ατμόσφαιρα της προε-τοιμασίας για τ’ αλώνισμα σε ρου-μελιώτικο χωριό, εδώ και κάμπο-σα χρόνια. Στο πετράλωνο ένααντρόγυνο στρώνει τα δεμάτια κι’ετοιμάζεται για το πανηγύρι τουαλωνίσματος, καθώς αχνοροδί-ζει, στις κοντινές κορφούλες, ηανάσα της καλοκαιριάτικης αυ-γής. Είναι δυο ηλικιωμένοι χωριά-τες. Ο άντρας πλησιάζει τα εξή-ντα ενώ η γυναίκα του είναι κά-που δέκα χρόνια μικρότερή του.Καθώς το έργο κινάει το χαρού-μενο δρόμο του, κινάει κι’ ο λό-γος, λόγος απαντοχής κι’ ελπίδαςστην καρδιά τους, ένας λόγοςπου συνδυάζεται και με την χαρα-κτηριστική ομορφιά του εθίμου.

― Χάραξε για καλά, γυναίκα,και λόγου μας δε στρώσαμε ακό-μα τ' αλώνι. "Όπου νάναι θα φα-νούνε κι' οι βαλμάδες.

― Όλα θα τα προλάβουμε,αφέντη,. Έχει ο θεός. Έτσι μπόλι-κος πού είναι ο καρπός, μεγαλώ-νει πιότερο κι' ή λαχτάρα της καρ-διάς μας. Όσο για τους βαλμάδεςδεν είναι δα και τόσο εύκολο ναφτάσουν από τα τσοπάνικα λημέ-ρια, νωρίς - νωρίς. Ό δρόμος είναικάμποσος και δεν πρέπει να κου-ραστούνε κι’ οι ίδιοι και τ' αλόγατους.

― Να κουραστεί ο Τριτσιμπί-δας κι' ο Λιαροκάπης, γυναίκα;Αυτοί παίρνουν περαταριά χωριάκαι χωριά με τ' αλόγα τους. Οι κα-λύτεροι άλωνιστάδες. Και ξέρειςσόϊ πάει το βαλμαλίκι. Αλωνιστά-δες πάππου προς πάππου. Άξιοι,χεροδύναμοι κι' άνθρωποι με μπέ-σα. "Έτσι και σου πουν την τάδε

ώρα, τη τάδε μέρα, θα ρθούνε, ναμην κρατήσουν το λόγο τους δεγίνεται. Ό κόσμος, πού λέει ο λό-γος, να χαλάσει, θα 'ρθούνε. Μετο φεσάκι τους στραβά, μόλις πούνα κρύβει τα κατσαρά τους τα.μαλλιά, με τη φέρμελη, το σελ-

λιάχι, τη σκαλισμένη γκλίτσα καιτο κοντοκάπι. Ετούτοι την κρατά-νε τη λεβέντικη, τη ρωμαίικη τηφορεσιά. Και με τι καμάρι, αληθι-νά όπως της ταιριάζει. Μιλάω γιαβιασύνη κι' απολησμονήθηκα στηκουβέντα. Μα έτσι όμορφα πούείναι όλα τριγύρω μας. Τόσηομορφιά και τόση καλωσύνη! Όθεός πού σκόρπισε μ' απλοχεριάτην ομορφιά ολόγυρά μας, δίνειτώρα περίσσια και τη χαρά στηνκαρδιά μας, με τον πλούσιο τονκαρπό. Να κόψω ένα ξύλο σταυ-ρωτό να το μπήξουμε στο στροϊ-ρό, καταμεσίς στ' αλωνιού το χρυ-σαφένιο πλάτος, όλα να πάνε κα-λά στην ευλογημένη ετούτη μέ-ρα.

― Να το μπήξεις αφέντη, κι'απέ να βάλουμε στη ρίζα του, κά-τω από τα τρία πρώτα δεμάτια,

μπόλικο λιβάνι, ένα τριμμένοδαφνόφυλλο από τα βάγια πούκρατάμε στο εικονοστάσι και τρίαμεγάλα σκόρδα, με την πλεξούδατους. Μάτι να μην πιάσει τ' άλογα,θυμάσαι δα τι έπαθαν, πρόπερσυ,οι Κωστακαΐοι πούχασαν πάνω στ'

αλώνι την καλλίτερη σαρακατσά-νικη φοράδα.

― Αν θυμάμαι λες, γυναίκα.Μπορεί ν' απολησμονήσει κανέ-νας το μεγάλο το κακό, να σκάσειτο πράμα μέσα στ' αλώνι από τομάτι. Μα τι φοράδα ήτανε κείνη!Τεφαρίκι ολάκερο. Χλιμίντραγεσα να τραγούδαγε. Σπαθάτο,άξιο, πρώτο στ' ασκέρια των βαλ-μάδων. Έλεγα πολλές φορέςστον αφέντη του: «Μωρέ συμπέ-θερε, ρίχνε καμμιά φορά κι' απόλίγο αγιασμό στη φοράδα να μηντην πιάσει το κακό μάτι. Κρέμασετου και κανένα χαϊμαλί με το κοκ-καλάκι της νυχτερίδας μέσα σεχρυσοκλωστές». Που ν' ακούσει οβλάχος. Ώσπου ήρθε ή κακή ή μέ-ρα πού να μη δευτερώσει. Είχανεφτάσει στη μεσιά τ' αλωνιού, ότι

XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέα έα Απρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 20054

H ÁÏ˘ÎÈ¿ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ˙ˆ‹˜H Ê›ÚÌ· Rammos ÂÎÙÂÏ› ·Ú·ÁÁÂϛ˜

ÁÂÓÂıÏ›ˆÓ, Á¿ÌˆÓ, Î.Ï.. TÔ‡ÚÙ˜ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, ·ÁˆÙ¿,

ÁÏ˘Î¿ Ì ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÔÈfiÙËÙ·

ZAXAPO¶§A™TEIA A/ºOI PAMMOY

K·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· §·Ì›·˜:

¶Ï. ¶¿ÚÎÔ˘ ÙËÏ: 22310-38887

TÚÔ‡Ì·Ó 4 ÙËÏ: 22310-31867

¶·ÙÚfiÎÏÔ˘ 45 ÙËÏ: 22310-46050 EP°A™THPIO-KATA™THMA:

K·ÚÂÓËÛ›Ô˘ 20 §·Ì›· ÙËÏ: 22310-22913

°È· ™˘ÏÏfiÁÔ˘˜ Î·È ÁÈ· ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜,

‚È‚Ï›·

Œ¯Ô˘Ì ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË Ï‡ÛË ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÂÓÙ‡Ô˘ Û·˜ ÌÂ÷ÌËÏfiÙÂÚÔ ÎfiÛÙÔ˜, ηχÙÂÚË ÂÌÊ¿ÓÈÛË Î·È ÁÚ‹ÁÔÚË ·Ú¿‰ÔÛË

∂ΉfiÛÂȘ - °Ú·ÊÈΤ˜ Δ¤¯Ó˜∞ÚÈÛÙ¤· K·ÚÔ‡˙Ë

Παραλαμβάνουμε την ύλητου εντύπου σαςμε κούριερ, fax, e-mail ή ταχυδρομικά. Αναλαμβάνουμε όλητη διαδικασία έκδοσης του εντύπου σας, τις διορθώσεις καθώς και την ταχυδρόμησή του.

Αγίου Γεωργίου 25 & Πετρουπόλεως Ίλιον Τηλ.-Fax: 210-2619003 • e-mail:karpouzi@otenet.gr

✔ Εφημερίδες✔ Περιοδικά

✔ Βιβλία - Ημερολόγια✔ Διαφημιστικά έντυπα

∞ÏÒÓÈÛÌ· ÙÔ˘

™˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙËÓ 5Ë ÛÂÏ.

™˘Ó¤¯ÂÈ· ·’ ÙËÓ 1Ë ÛÂÏ.

ΠαράκλησηΌπως γνωρίζετε, τα Χρυσιώ-

τικα Νέα είναι μια μικρή τοπικήεφημερίδα και δεν έχει τα μέσανα πληροφορείται όσα συμβαί-νουν, ευχάριστα ή δυσάρεστα,στους αγαπητούς μας συντοπί-τες.

Γι’ αυτό σας παρακαλούμε ναμας ενημερώνετε, αν θέλετε ναδημοσιεύουμε, ό,τι ευχάριστο ήδυσάρεστο σας συνέβη (Γεννή-σεις-Θάνατοι, Μνημόσυνα, Επιτυ-χίες, Αποφοιτήσεις από σχολές,Διάφορες διακρίσεις κ.λπ.).

Επίσης να μας ενημερώνετεγια την αλλαγή της διεύθυνσήςσας, ώστε να παίρνετε την εφημε-

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·4

τσάκιζε ή καλαμιά, σαν πέρασεαπό κει ή κακίστρα η γριά Λούτι-να, το κακό το μάτι του χωριού.«Ή ώρα ή καλή είπε ξερά». Κι' απόμέσα της «Μωρέ τι φοράδα είναιτούτη!» Κι' Έφυγε κατά το κεφα-

λάρι. Και το κακό δεν άργησε.Φρένιασε το πράμα, πέφτει κά-του, σπαρταράει. Πριν προλάβου-με να του διαβάσουμε το ξόρκι καινα το σταυρώσουμε, έσκασε. Μά-τι να σου πετύχει! Σκόρδο και λι-βάνι στα μάτια σου κακίστρα γριάΛούτινα, μακριά από τ' αλώνι καιτην προκοπή μας. Να βάλειςσταυρωτά τα πέντε πρώτα δεμά-τια, γυναίκα.

― Κοιτώντας κατά την ανατο-λή, δοξολογώντας το θεό για τηχαρά πού μας δίνει με τον μπόλι-κο καρπό. Ν' αποσώσουμε, αφέ-ντη, το στρώσιμο κι' απέ σα φτά-σουν οι βλάχοι με τα πράματα, νακοιτάξω την ετοιμασία του μεση-μεριάτικου. Πάντα κάτου από τηνπυκνή των δέντρων τη φυλλωσιάφρέσκο και δροσερό θάναι το νε-ρό και παραδίπλα το παγούρι μετο τσίπουρο. Οι βλάχοι το τραβά-νε το τσίπουρο.

― Μη δα τόχουνε και στο κο-νάκια τους, γυναίκα. Εκεί άλλοαπό μυζήθρα, ξυνόγαλο και χλω-ροτύρι μη δα κι' έχουνε και τίπο-τες άλλο. Σαν κατεβαίνουν σταχωριά το ρίχνουν στο πιοτό. Κρα-

σί θάχουμε βέβαια ακόμα στο με-γάλο βαγένι. Να τραβήξουμε κα-μία νταμιζάνα, το μεσημέρι, σαναποσώσουμε τ' αλώνισμα.

― Και βέβαια έχουμε, αφέντη.Κι' έτσι πλούσιο θάναι το τραπέζιτης τρανής γιορτής. Πίττες και

σαλάτες και τυριά και μεζεκλίκιαμπόλικα.

― "Όσο για την πίττα θα τηνθυμούνται κι' από πέρυσι, γυναί-κα, τόσο καλή πού βγαίνει από ταχέρια σου. Καλά συρμένο το πέ-τρο, με το τυρί και το βούτυροστην κανονική τους αναλογία, ρο-δοψημένη στη γάστρα. Να τρωςκαι να γλείφεις και τα δάχτυλασου. Λέω να φωνάξουμε και τηνανεψιά μας, τη Λαμπρινή, να μαςβοηθήσει σα θ' απλώσει το στάρικαι θα γιομίσει το πετράλωνο,καρπό κι' άχυρο.

― Θα τα βολέψουμε μοναχοίμας, Θανάση. Μη χολοσκάς. Μπο-ρεί λιγάκι να μας βοηθήσει στοπρωτογύρισμα. Βάνω σταυρωτάτα πρώτα πέντε δεμάτια. «Ή ώραή καλή, αφέντη, κι’ ο Χριστός κι’ οιάγιοι κοντά μας».

― Αμήν. Τι βλέπω, Διαμάντω.Νάσαι καλά πού όλα τα θυμάσαικαι τα προσέχεις καθώς ταιριάζει.Έβαλες κιόλας στην ασημένιακούπα τρία κομμάτια μοσχολίβα-νο να σταυρώσεις τον στρίγεροκαι τα πρώτα δεμάτια και το μπου-κάλι με τον αγιασμό να ρίξεις στο

σιτάρι, για το καλό.― Όλα πρέπει να γίνουν, αφέ-

ντη. Για το καλό το δικό μας, γιατη σοδειά και την προκοπή μας.Για το καλό του χωριού ολάκερου.Του λόγου σου μην απολησμονή-σεις το σταυρόχορτο και το μαυ-ρομάνικο μαχαίρι στο στρίγερο.

― Το σταυρόχορτο είναι απόχτες κομμένο, γυναίκα. Να τουβάλω μιαν άσπρη κλωστή κι' απέθα το στήσω στην κορφή του στρί-γερου. Παραδίπλα καρφωτό τομαυρομάνικο μαχαίρι με την ολο-κέντητη λαβή, ν' αποδιώχνει τοκακό το μάτι από τη χαρά τ' αλωνι-ού. Όπου νάναι θα φανεί κι' ο Λια-ροκάπης με τον Ντορή και τοΜούρκο. Μονάχα του λόγου τουαπόμεινε να φοράει τη φουστα-νέλλα από το Βλάχικο συνάφι πούκατεβαίνει στο χωριό για τ' αλώνι-σμα. Οι άλλοι του σιναφιού φορά-νε μονάχα τη φέρμελη, το γιλέκοκαι τη μακρυά τη μπουραζάνα,ίδια φουσκωμένη βράκα. Ο Λιαρο-κάπης όμως δεν αποχωρίζεται τηφουστανέλλα κι' έτσι καθώς τρέ-χει από κοντά στ' αλόγα κι' ανεμί-ζει στο αλαφρό το αγεράκι, νοιώ-θεις την ομορφάδα και τη λεβε-ντιά της φορεσιάς πού μοσχοβο-λάει παλληκαριά. Άργεψε λιγάκινα φανεί, μα πρέπει, ξημερώματα,να βοσκήσει λιγάκι στο τρανό λει-βάδι και τ' αλόγα. Λιγάκι, καθώςλέει κι' ο ίδιος. Μη βαρύνουν πολύκαι δεν έχουν την αλαφράδα ναπετάνε πάνω στο χρυσάφι τ' αλω-νιού. Σκέψου, γυναίκα. Τόσο χρυ-σάφι απλωμένο μπροστά μας. Πό-σος κόπος χρειάστηκε να γίνειδεμάτι και καρ-πός. Σπαρμουδιά,βοτάνισμα, θέρισμα, κουβάλημα,θυμώνιασμα. Και τώρα το πανη-γύρι τ' αλωνιού. Ό μεγάλος κό-πος γίνεται τρα-γούδι και τ' όνει-ρο που το θερμαίναμε τόσο καιρόστην καρδιά μας, γίνεται καρπός,ή χαρά κι' ή ομορφιά της ζωήςμας.

― Έτσι είναι, αφέντη. Προ-σμένοντας και δουλεύοντας μετην πίστη στην καρδιά, τ' όνειροπαίρνει το δρόμο του. Γίνεται απόπράσινο χορτάρι, χρυσάφι καικαρπός. Ευλογημένο τ' όνομα τουθεού, πού μας αξίωσε και φέτοςπάλι την ίδια χαρά να δοκιμάσου-με! Χρόνια τώρα λαχταράμε τού-τη την ώρα. Φοβόμαστε μην ανο-χέψει το χωράφι. Από κοντά μηντου λείψει ή έγνοια κι' ή φροντίδαμας. Με τη λαχτάρα μη δεν έχειστην ώρα του τη βροχή για να με-στώσει ο καρπός. Μην το κάψει ολίβας. Κι' όμως όλα γίνονται κάθεφορά, τόσο καλά, με την βοήθειατου Παντοδύναμου. Ακούω τρα-γούδια από το Μεγάλο Διάσελο.Του λόγου σου, πού γνωρίζεις κα-λύτερα τη φωνή του Λιαροκάπη,για αφουγκράσου, μην έρχεταινα συνταρχίσουμε περσότερο καιτων δεματιών το στρώσιμο, μηνέρθει κι' άστρωτο τ' αλώνι τόβρει.

― Τι όμορφο και περήφανοτραγούδι! Του λόγου του είναι. Δεφαίνεται, γιατί τα πυκνά τα ελάτιακρύβουν βαλμά κι’ άλογα. Είναιβέβαια κάμποσος δρόμος ως εδώκι' έτσι πούρχεται με το ραχάτιτου, τραγουδώντας, θα κάμει ωςμισή ώρα πάνου κάτου. Κι' έτσιπρολαβαίνουμε, γυναίκα. Όλα θαγίνουν καθώς πρέπει, όμορφα καικαλωσυνάτα. Θάρθει και λόγουτου, άντρας πού τα πέρασε τα πε-νήντα πέντε κι' όμως έχει τηναλαφράδα δωδεκάχρονου παιδι-ού. Ίσιόκορμος, δυνατός, περή-φανος. Άνθρωπος με τόσες έγνοι-ες, πρωτοτσέλιγκας δα τι άλλο.Κι' όμως βαστιέται κι' αντέχει σ'όλα. Στη δουλειά και το τραγούδι.Εκείνος στα διάσελα και τα κοπά-δια, εμείς στα χωράφια, τους πο-τιστάδες και τα μποστάνια. Ο κα-θένας στη δουλειά του. Νάναι κα-λά και λόγου του με γερό μαξούλιαπό τα πράματα του και λόγουμας με μπόλικο καρπό στ' αμπάριαμας.

― Πάντα με τη βοήθεια τουμεγαλοδύναμου, αφέντη. Πάνταγια την προκοπή, για τη χαρά καιτην απαντοχή της ομορφιάς πούμε τον καρπό τον περίσσιο δένε-ται. Πάντα με το τραγούδι.

Με το χαρακτηριστικό αυτόεθιμογραφικό τρόπο στρώνονταντα δεμάτια στ' αλώνι. Σε λίγοέφταναν οι βαλμάδες κι' άρχιζε τ'αλώνισμα. Με τις ευχές: «Ή ώραή καλή» και «Καλά μπιρικέτια»

βάζαν τ’ άλογα στ' αλώνι, ενώ οήλιος πού πύρωνε, βοηθούσε ναλιώσουν γρήγορα τα δεμάτια καιτα χερόβολα. Οι αλωνιαραίοι, ανήταν δυο, άλλαζαν κάθε τόσο γιανα παίρνουν μιαν ανάσα στονίσκιο των δέντρων πού βρίσκο-νταν εκεί κοντά, πίνοντας κι' απόκανένα τσίπουρο. Ως το μεσημέριτο σιτάρι τσακίζονταν κι' ήταν γιαγύρισμα. Γύριζαν τότε το σιτάρι κι'ύστερα κάθονταν, σταυροπόδι ήσε καμμιά ξύλινη τάβλα, και τορι-χναν στο φαγοπότι. Το μεσημε-ριάτικο αυτό φαγητό είχε πρα-γματικά την μορφή μικρού πανη-γυριού. Κύριο φαγητό ή κολοκυ-θόπιττα, με τυρί και αρκετό φρέ-σκο βούτυρο. Από κοντά οι σαλά-τες, το τυρί και μπόλικα φρούτα.Καινούργια δουλειά σαν τέλειω-ναν το φαγητό. Ύστερα το μάζεματου καρπού και του άχυρου και τε-λευταία το ξανέμισμα ή λίχνισμα,κυρίως το βράδυ που ο άνεμοςβοηθούσε σε τούτο περίσσια.

Έτσι ολοκληρώνονταν το

αλώνισμα του σιταριού, σε μιανιδιαίτερα γραφική ατμόσφαιρα,όπου η λαχτάρα της καρδιάςέπαιρνε τη λάμψη και την ομορ-φιά του φυσικού χώρου σ’ ένανπαράλληλο συνδυασμό του εθί-μου του παλιού καιρού.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΜΕΛΟΣ

Από το Ρουμελιώτικο ημερολόγιο του έτους 1970

XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέα έα Απρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 2005 5

M E T A º O P E ™§AMIA™-KAP¶ENH™IOY

XÚ. M·ÚÔ‡Ï˘Aı‹Ó·: OÚʤˆ˜ 192B, ∞ÈÁ¿Ïˆ

ÙËÏ: 210-3457819 §·Ì›·: ™È‰. ™Ù. §È·ÓÔÎÏ·‰›Ô˘ ÙËÏ: 2231061761 & 22310-62022

K·ÚÂÓ‹ÛÈ: •ËÚÈ¿˜ ÙËÏ: 22370-25925

KAºE M¶AP æH™TAPIA“O E§ATO™”

TÔ ÓÂfiÎÙÈÛÙÔ Î·ÊÂÓÂ›Ô ÙÔ˘ °ÈÒÚÁÔ˘ M·ÚÔ‡ÏË ÛÙÔ ¯ˆÚÈfi Ì·˜ÚÔÛʤÚÂÈ ¤Ú· ·’ ÙÔÓ Î·Ê¤ Î·È ÙÔ ÙÛ›Ô˘ÚÔ Î·È

ÂÎÏÂÎÙÔ‡˜ ÌÂ˙¤‰Â˜ Î·È Ê·ÁËÙfi Ù˘ ÒÚ·˜. ŒÙÛÈ Ô Î¿ı ÂÈÛΤÙ˘ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÔ‡ Î·È fiÔÈÔ˜ ¿ÏÏÔ˜ ÂÈı˘Ì›, ÌÔÚ› Ó· ‚ÚÂÈ ˘¤ÚÔ¯Ô

Ê·ÁËÙfi fiϘ ÙȘ ̤Ú˜ Û’ ¤Ó· ˙ÂÛÙfi Î·È ÊÈÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. O °ÈÒÚÁÔ˜, ¯·ÌÔÁÂÏ·ÛÙfi˜ Î·È Î·ÏfiηډԘ,

Â›Ó·È ¿ÓÙ· ¤ÙÔÈÌÔ˜ Ó· Ì·˜ ˘Ô‰Â¯ı›.ΔËÏ.: 22370-31761

·ÏÈÔ‡ ηÈÚÔ‡™˘Ó¤¯ÂÈ· ·’ ÙËÓ 4Ë ÛÂÏ.

E•ATMI™EI™ ¶ANTO™ TY¶OYAYTOKINHTøN

¶O§YXPONH™ ¶ANA°IøTH™T·¸Á¤ÙÔ˘ 42 KÔÏÈ¿ÙÛÔ˘ Aı‹Ó·

TËÏ: 210. 2237288

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·5

Ολοι γνωρίζουμε τη ρί-γανη, οι περισσότεροι δεεπιδιδόμαστε κάθε καλοκαί-ρι στο μάζεμα του μυρωδά-του αυτού φυτού, που βρί-σκεται σε αφθονία στα άγριακαι πανέμορφα τοπία τουχωριού μας.

Το επίσημο όνομά της ρί-γανης είναι OriganumVulgare. Για κάποιους, η λέ-ξη Origanum προέρχεταιαπό το «όρος» (βουνό) και το «γάνυμαι» (χαίρομαι,λαμπρύνομαι), δηλαδή είναι η χαρά του βουνού.

Αρωματικό φυτό, το οποίο φτάνει μέχρι τα 50εκατοστά ύψος. Με μικρά ροζ ή μοβ άνθη, φυτρώνεικαι ανθίζει από τον Μάη έως το Σεπτέμβρη και ομορ-φαίνει τα χέρσα, πετρώδη και άγρια τοπία της χώραςμας. Καλύτερη θεωρείται αυτή, που φυτρώνει σε ξη-ρές και θερμές περιοχές.

Η συλλογή της ρίγανης γίνεται μόλις ανθίσει τοφυτό, στο μεγαλύτερο μέρος του και όχι πιο πρίν. Κό-βουμε το ανθισμένο μέρος του φυτού (πάνω από τομέσο, για να ξανανθίσει) και στην συνέχεια αποξηραί-νουμε τα βλαστάρια για αρκετές ημέρες σε καθαρό,σκιερό και δροσερό μέρος και κατόπιν τα τρίβουμε.

Η ρίγανη σήμερα είναι το έμβλημα της Ελληνικήςκαι γενικότερα της Μεσογειακής κουζίνας. Η πικάντι-κη γεύση της παντρεύεται τέλεια με το εξαιρετικόελαιόλαδο του τόπου μας και το λεμόνι.

Η ρίγανη ήταν γνωστή από την αρχαιότητα καιτην χρησιμοποιούσαν κυρίως ως φάρμακο, όπως καισήμερα, για δηλητηριάσεις, σπασμούς, πρηξίματακ.ά. Σε κάποια μέρη οι κυνηγοί συνήθιζαν, όταν σκό-τωναν ένα θήραμα, να βάζουν στην κοιλιά του μερικάκλωνάρια ρίγανη για να μη μυρίσει μέχρι να φθάσουνστον προορι-σμό τους. ΟΑριστοτέληςέγραφε ότι αντύχαινε και κά-ποιο τραυματι-σμένο από βέ-λος κυνηγούκατσίκι έτρωγερίγανη, η πλη-γή του έκλεινε.Κι άλλοι αρχαί-οι Ελληνεςαπέδιδαν στηρίγανη εκπλη-κτικές ιδιότη-τες. Θεράπευε μυϊκούς πόνους, πεπτικές διαταρα-χές, διάρροιες, πονόδοντους, διάφορες λοιμώξειςκαι πολλές άλλες ασθένειες. Ο Διοσκουρίδης την συ-νιστούσε σε εκείνους που είχαν χάσει την όρεξητους. Το αφέψημα της ρίγανης είναι στυπτικό, ελα-φρώς πικρό και γι αυτό παραδοσιακά χρησιμοποιήθη-κε σε περιπτώσεις διάρροιας. Την ρίγανη τη χρησιμο-ποιούσαν ακόμα κατά των μυγών, και των ψειρών.Την κοπάνιζαν, την ανακάτωναν με τη χολή του χοί-ρου και ράντιζαν το σπίτι.

Στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν ότι η ρίγανη συμ-βόλίζε την ευτυχία και την ειρήνη. Γι’ αυτό και έλε-γαν, ότι αν σε κάποιον τάφο τύχαινε και φύτρωνε ρί-γανη, το πνεύμα του νεκρού θα ήταν γαλήνιο.

Η χρήση της ρίγανης για θεραπευτικούς σκοπούςδιακρίνεται σε εσωτερική και εξωτερική.

Εσωτερική: Οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σεστηθικά νοσήματα. Το ρόφημα καταπραΰνει το βήχακαι τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους ρευματι-σμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοι-λιάς.

Τρόπος παρασκευής ροφήματος: για αφέψημαβράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγα-νη σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμεζεστό με μέλι.

Για έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σεένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, τοσουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.

Εξωτερική: Βοηθά στην αντισηψία των τραυμά-των. Αφέψημα ρίγανης στο νερό του μπάνιου κατα-πραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1λίτρο νερό).

Αιθέριο έλαιο: 3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι,2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο χρησιμοποιείται στηνπαρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.

Γρηγόρης Τριανταφύλλου

ΜάναΤο πιο γλυκό το όνομα, είναι. η λέξη μάναχωρίς εκείνη δεν χτυπά, της εκκλησιάς καμπάνα.

Εσύ μας δίνεις τη ζωή, πανέμορφο λουλούδιείσαι στον κόσμο η χαρά, και το γλυκό τραγούδι.

Για σένα βγαίνει ο ήλιος, τα όμορφα φεγγάριατα σπλάχνα σου μας δίνουνε κούκλες και παλικάρια.

Χωρίς τη μάνα η ζωή θα έφτανε στο τέρμαεσύ 'σαι μάνα η ζωή, η γνώση και το πνεύμα.

Σήμερα σαν προσκύνημα, βρισκόμαστε μαζί σαςνα δώσουμε χίλιες ευχές, στην όμορφη γιορτή σας.

Ας Θυμηθούμε βρε παιδιά, και λίγο τον πατέραμαζί παλεύουν στη ζωή, τη νύχτα και τη μέρα.

Πάνω στη κούνια και αυτός, στέκει και καμαρώνεικαι για τη μάνα, τα παιδιά καθημερινά ιδρώνει.

Επ' ευκαιρία και σ' αυτόν, το εύγε ας το πούμεείναι κι αυτός το ήμισυ, ποτέ μην το ξεχνούμε.

Χαράζω πάντα μολυβιές, να’ ξερα και δοξάριχίλια τραγούδια θα' παιζα, για τη δική σας χάρη.

Μανάδες όλου του ντουνιά, εύγε σας λέω μόνοκι όσοι σας στερήθηκαν, έχουν μεγάλο πόνο.

Θεέ μου φύλαξέ τις μας, να ζούνε χίλια χρόνιανα τραγουδούνε στη ζωή, παρέα με τα αηδόνια.

Του χρόνου σαν και σήμερα, χίλιες ευχές να πούμενα σας ξαναθυμίσουμε, ότι σας αγαπούμε.Χρόνια μας Πολλά.

Για την αντιγραφή

XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέα έα Απρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 20056

GUSKOSTOPANAGIOTIS

804-792-88172320 Riverside Drive

Danville, VA 24540

ƒ›Á·ÓË

OÈÎÔ‰ÔÌÈΤ˜ÂÚÁ·Û›Â˜

°ÈÒÚÁÔ˜ T. M·ÓÙ‹˜K·Ú‰›ÙÛ·

TËÏ: 24410-73460

ƒ›Á·ÓË ·fi ÙË ÃÚ‡Ûˆ

1. Η Μεγάλη Λομποτίνα Ανεξάρτητη τριμηνιαία εφημερίδα του συνδέσμου άνω-

κάτω Χωριτών Ναυπακτίας (Τηλ. 26340 41220)2. Η Ζιώψη Διμηνιαία έκδοση του εν Λαμία Μ.Ε. συλλόγου Αγιωρ-

γιτών Φθιώτιδος (Τηλ. 22310 29330)3. Δομιανίτικα Νέα Διμηνιαία έκδοση του συλλόγου Δομιανιτών Ευρυτα-

νίας (Τηλ. 2106919186)4. Φωνή της Δεσφίνας Δίμηνη εφημερίδα του συλλόγου των απανταχού Δε-

σφινιωτών «Ο Ησαΐας» (Τηλ. 2103254540)5. Ο Καστανιώτης Όργανο επικοινωνίας των απανταχού Καστανιωτών

Ευρυτανίας (Τηλ. 2103637185)6. Η Γενέτειρα Τριμηνιαία εφημερίδα του πολιτιστικού συλλόγου Σι-

μιωτών Δήμου Πυλήνης Αιτωλοακαρνανίας (Τηλ.2102619003)

7. Παλαιοχώρι Τριμηνιαία έκδοση του συλλόγου Παλαιοχωριτών Δω-

ριαίων Φθιώτιδας (Τηλ. 2103224931)8. Η ηχώ της Λευκάδας Εφημερίδα του συλλόγου Λευκαδίων Αττικής «Η Αγία

Μαύρα» (Τηλ. 2105242439)9. Τα σαρακατσάνικα ΧαιρετήσματαΕκδοση της αδελφότητας Σαρακατσαναίων Ηπείρου

(Τηλ. 210-5240777)10. Το βήμα των ΣυντακτώνΕντυπο επικοινωνίας των μελών της Ενωσης Συντα-

κτών μη Ημερησίων Εντύπων και Ραδιοτηλεοπτηκών Μέ-σων Ενημέρωσης Ελλάδος ΕΣΜΗΕΡΑΜΕΕ (Τηλ.2108660077-2108660088)

11. ΕυρυτανίαΜηνιαία Ευρυτανική εφημερίδα (Τηλ. 2109738369)12. Η βοή της ΠύλαρουΤριμηνιαία Εκδοση της ένωσης των απανταχού Πυλα-

ρέων (Τηλ. 2105226241)13. Λεπιανίτικα ΝέαΤριμηνιαία εφημερίδα του συλλόγου Λεπιανιτών Ευρυ-

τανίας (Τηλ. 2105224485)14. Τα Νέα του ΚερασόβουΤριμηνιαίο όργανο της αδελφότητας Κερασοβιτών Πω-

γωνίου Ηπείρου (Τηλ. 2103220394)15. Το ΜοναστηράκιΤρίμηνη έκδοση του συλλόγου των Μοναστηρακιωτών

Αγράφων «Η σπηλιά του Κατσαντώνη» (Τηλ. 2106842775)16. Ο ΑθλητήςΤρίμηνη ενημερωτική έκδοση του αθλητικού ομίλου

«Αγγελος Σίμος» (Τηλ. 2105238158)17. Φωνή της ΆμπλιανηςΔιμηνιαία έκδοση του συνδέσμου Αμπλιανιτών (Τηλ.

210-523088918. Η Φωνή του Μεγάλου ΧωριούΤρίμηνη έκδοση του Συνδέσμου Μεγαλοχωριτών «Η

Αγία Παρασκευή» (Τηλ. 2103837057)19. Μικροχωρίτικα ΓράμματαΠεριοδική έκδοση της Αδελφότητας Μικροχωριτών

(Τηλ. 2109238197)

Ευχαριστούμε τους εκδότες των παραπάνω εντύπωνκαι τους ευχόμαστε να είναι καλά για να συνεχίσουν το δύ-σκολο και κοπιώδες έργο τους.

Έντυπα που λάβαμε

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·6

XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέαέαΑπρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 2005 7

KÔ È Ó ˆ Ó È Î ¿

Στις 22 Ιουνίου ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου ο Δημή-τρης Ράμμος και η Νίκη Μαντά. Ο γάμος έγινε στον Ιερό Ναότων Αγίων Αναργύρων.

Ευχόμαστε να ζήσουν και καλούς απογόνους.

Γάμοι

Την Κυριακή του Θωμά 8 Μαίου 2005 η Αδελφότητα Γρανι-τσιωτών Ευρυτανίας έπειτα από παρένθεση τριάντα χρόνων,γιόρτασε τη μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρα Μιχαήλ του καταγό-μενου από τη Γρανίτσα στο δικό του εκκλησάκι στη ΖωοδόχοΠηγή στο Βύρωνα

Το πρωί τελέστηκε θεία λειτουργία στην καινούργια εκκλη-σία που έκτισε η Αδελφότητα με τη βοήθεια συγχωριανών καιφίλων και στη συνέχεια όλοι οι παρευρισκόμενοι παρακάθησανσε γεύμα στο πλακόστρωτο της αυλής της Ζωοδόχου Πηγήςπου παρέθεσε η Αδελφότητα. Ακολούθησε γλέντι και χορός μεπατροπαράδοτη ζωντανή μουσική και τραγούδια που κράτησεμέχρι αργά.

Σε σύντομη ομιλία του ο πρόεδρος της Αδελφότητα κ. Κων.Φούκας ευχαρίστησε όλους τους συγχωριανούς και φίλους γιατην παρουσία τους και κυρίως όλους εκείνους που με οποιοδή-ποτε τρόπο βοήθησαν για να κτιστεί σε χρόνο ρεκόρ 2 μηνών ηεκκλησία του Αγίου Νεομάρτυρα Μιχαήλ.

Την εκδήλωση μας αυτή τίμησαν με την παρουσία τους οΔήμαρχος Βύρωνα κ. Νίκος Χαρδαλιάς, οι πολιτευτές Ευρυτα-νίας κ.κ. Ηλίας Καρανίκας και Λάμπρος Μάκας και οι πρόεδροιτων Συλλόγων Απεραντίων και Κάτω Ποταμιάς Γρανίτσας κ.κ.Σεραφείμ Σκάνδαλος και Λ. Παπαδόπουλος τους οποίους καιευχαριστούμε πάρα πολύ.

Η Αδελφότητα φιλοδοξεί να πραγματοποιεί την εκδήλωσηαυτή κάθε χρόνο την ίδια μέρα και στον ίδιο χώρο και με πολύκαλλίτερες συνθήκες, όσον αφορά τη συμμετοχή, το φαγητόκαι τη διασκέδαση.

Για το Διοικητικό ΣυμβούλιοΟ Πρόεδρος Ο ΓραμματέαςΚων, Φούκας Αλέξ. Καρδαμπίκης

Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών

Π.Π. Γερμανού 136 Τ.Κ. 16233 Βύρωνας,

τηλ. 7666600 - 7646240

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Επιστολές που λάβαμε

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ

ΜΟΥΣΕΙΟΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΧΩΡΙΟΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ

ΠΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΖΟΥΣΕ Ο ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ

ΣΤO ΠAΡΕΛΘΟΝ

Τηλέφωνα συνεννόησης 22370-41502 – 41245Ημέρες – Ωρες Λειτουργίας Παρασκευή – Σάββατο - Κυριακή και αργίες

10.30 – 15.00 από 1/10 έως 31/5

H ¢PO™IA°ÚËÁfiÚ˘ M·ÚÔ‡Ï˘

K‡ÚÔ˘ & ™fiψÓÔ˜ 19 §·Ì›· TËÏ: 22310-42146

K A º E - ° A § A K T O ¶ ø § E I O

XPY™IøTIKA NEAIδιοκτησία: Σύλλογος Xρυσιωτών Eυρυτανίας

“H ΠANAΓIA” Eκδότης: ΤΤριανταφύλλου Γριανταφύλλου Γρηρηγόρηςγόρης

Κλεισούρας 8, Ν. Ηράκλειο 14121Τηλ.-Fax: 210-2832243 e-mai:gtriantaf@sch.gr

Συντακτική επιτροπή:Kαραθάνου Iωάννα Φ., Kρυστάλλη Aλεξάνδρα Ι.,Mπετχαβάς Xαράλαμπος Δ., Καρανίκας Αντώνης

Συνδρομή ετήσια: 5 €Ηλεκτρονική Σχεδίαση Εντύπου - Εκτύπωση:

AÚÈÛÙ¤· K·ÚÔ‡˙Ë Eκδόσεις - Γραφικές τέχνες

Αγ. Γεωργίου 25 & Πετρουπόλεως Ίλιον (N. Λιόσια) • Tηλ - Fαx: 210 2619003 210-2619696

• e-mail:karpouzi@otenet.gr

Λαμία 30 Μαΐου 2005Προς Τον Εκδότη και τη Συντακτική Επιτροπή των ΧΡΥΣΙΩΤΙΚΩΝ ΝΕΩΝΑθήνα

Παρακαλώ, επιτρέψτε μου να σας συγχαρώ για την καθ’ όλα αξιέπαινη προσπάθειά σας. Η πολύτιμη έκδοσητων ΧΡΥΣΙΩΤΙΚΩΝ ΝΕΩΝ απαιτεί θυσίες, για τις οποίες σας αξίζουν συγχαρητήρια.

Επίσης συγχαίρω το μέλος της Συντακτικής Επιτροπής κ. Αντώνη Καρανίκα για τις πικρές, αλλά τόσο εύστο-χες και αναγκαίες, επισημάνσεις του στο προηγούμενο φύλλο, σχετικά με την πορεία του Συλλόγου και τη συμμε-τοχή των μελών στις δραστηριότητές του.

ΦιλικόταταΘανάσης Αβράμης

ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΑΝΙΤΣΙΩΤΩΝΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΜΙΧΑΗΛ

Z·¯·ÚÔÏ·ÛÙ›Ô

KÒÛÙ· ¶. K·Ú·Ó›Î·AÌÂÏÒÓ·˜ §¿ÚÈÛ·˜

TËÏ: 24920-32482

¢Â¯fiÌ·ÛÙ ·Ú·ÁÁÂϛ˜

TÔ‡ÚÙ˜-ÁÏ˘Î¿-·ÁˆÙ¿

ŸÏ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ì·˜

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·7

Η ΤΡΙΟΤΑΧαράζουμε το παρακάτω σχέδιο πάνω στο χαρτόνι και το ζεύγος

των παιδιών κρατούν στα χέρια τους από τρία ζάρια, ο ένας χρωματιστάκαι ο άλλος λευκά.

Τοποθετούνται με εναλλάξ σειρά τα ζάρια στα κομβικά σημεία, ώστενα μην μπορεί ο αντίπαλος να σχηματίσει τριότα σε ευθεία. Αρχίζειεναλλάξ η μετακίνηση των ζαριών, ώσπου να παγιδεύσει τον αντίπαλοκαι να σχηματίσει τριότα σε ευθεία, οπότε είναι νικητής. Χρειάζεταιόμως τέχνη στην τοποθέτηση των ζαριών και στην μετακίνηση.

Η παρακάτω ιστορία είναι μια απότις πολλές που έχω ακούσει να διη-γούνται μεγαλύτεροι από εμένα Χρυ-σιώτες, με τρόπο γλαφυρό, ευχάριστο,χρησιμοποιώντας την όμορφη καιαπέριττη ντοπιολαλιά, που παρακαλάςνα μην τελειώσει η αφήγησή τους.Έχουν και ένα κακό ελάττωμα, για ναλέμε και την αλήθεια, δεν μιλάνε εύκο-λα αν δεν τους προκαλέσεις.

«Ήταν 1921, δεύτερη μέρα της Λα-μπρής, την ημέρα αυτή μετά την λει-τουργία όλο το χωριό συγκεντρώνο-νταν στην πλατεία και γλεντάγανε πά-ντα με την συνοδεία οργάνων. Επικεφαλής των οργανοπαιχτώνήταν ο συγχωριανός μας και βιρτουόζος του βιολιού Χαλκιάς. Τηνχρονιά που συνέβη η ιστορία είχε έλθει από την Αμερική ο ΓιάννηςΜαρούλης (Μαρλόγιαννος) και είχε ανοίξει καφενείο απέναντι απότην Αγία Παρασκευή. Κανόνισε με τον Χαλκιά να μην παίξουν ταόργανα στην πλατεία, αλλά στο δικό του μαγαζί. Στα άλλα καφε-νεία του χωριού, που τα είχαν οι Μούτσελος-Αυγέρης και ο Γρηγό-ρης Τριανταφύλλου, ήταν μαζεμένοι αρκετοί Χρυσιώτες και Αγιο-δημητριώτες και περίμεναν να ξεκινήσουν τα όργανα στην πλατείαγια να χορέψουν. Τα όργανα έπαιζαν στο προαύλιο της Αγίας Πα-ρασκευής και επειδή δεν εμφανίζονταν στην πλατεία, ειδοποίησαντον Xαλκιά να πάει στην πλατεία να παίξει για να χορέψει όλο τοχωριό. Ο Χαλκιάς τους απάντησε ότι τα όργανα είναι αγκαζέ απότον Γιάννη Μαρούλη. Ο Γρηγόρης Τριανταφύλλου παράγγειλεστον Χαλκιά, ότι τα όργανα δεν αγκαζάρονται την Λαμπρή και ναπάει στην πλατεία να παίξει για να χορέψει όλο το χωριό. Εκείνοςτου απάντησε ότι δεν μπορεί, γιατί έχει πληρωθεί από τον ΓιάννηΜαρούλη να παίξει στο μαγαζί του μόνο. Τότε ο Γρηγόρης Τριαντα-φύλλου πήγε στο μαγαζί του Μαρούλη και χωρίς να πει κουβέντασε κανέναν, πήρε το βιολί από τα χέρια του Χαλκιά και το έσπασε.Το ντέφι που χτυπούσε ο Δ. Μούτσελος, παιδάκι τότε, το πέταξεστο ρέμα και έφυγε γυρίζοντας στο μαγαζί του.

Γρηγόρης Τριανταφύλλου

πÛÙÔڛ˜ ·fi Ù· ·ÏÈ¿

°ÚËÁfiÚ˘ ΔÚÈ·ÓٷʇÏÏÔ˘

Ο ΦΙΤΣΙΟΣΒρίσκουμε ένα επίπεδο μέρος. Τοποθετούμε το φίτσιο όρθιο (είναι

μικρή πέτρα παραλληλεπίπεδη, διαστάσεων 8x6x3 cm ή και λίγο μικρό-τερη) και πάνω βάζουμε κέρματα. Παίζεται από ομάδα πέντε παιδιών.Σε μια απόσταση 10 μέτρων ή και περισσότερο (ανάλογα με την ηλικία)βρίσκαμε ένα ριζιμιώ λιθάρι μικρών διαστάσεων και το λέγαμε μώλο.

Απρίλιος - ΙούνΑπρίλιος - Ιούνιος 2005ιος 2005XXXXρυσιώτικα ρυσιώτικα ÓÓÓÓέα έα 8

¶·ÏÈ¿ Ù¯ÓÈο ·È¯Ó›‰È· ·È‰ÈÒÓ Î·È ÂÊ‹‚ˆÓ

Εκδήλωση γιατην παρουσίασητου βιβλίου του ση-μαντικού Ευρυτάναλογοτέχνη κ. Μιχά-λη Σταφυλά με τίτ-λο «Γεώργιος Κα-φαντάρης, μια Ζωήστις επάλξεις τηςΔημοκρατίας»(Εκδόσεις Στεφ.Βασιλόπουλου), οργάνωσε το Σάββατο4 Ιουνίου η Πανευρυτανική Ένωση και οπάντα ακούραστος πρόεδρός της κ. Π.Κωστοπαναγιώτης στο Πνευματικό Κέ-ντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας50).

Στην εκδήλωση μίλησαν ο καθηγη-τής του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Κλε-ομένης Κουτσούκης κι ο συγγραφέας.

∂Ή‹ÏˆÛË ÁÈ· ÙÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ ∫·Ê·ÓÙ¿ÚË

Οι μοναδικοίοικονομικοί πόροιτου Συλλόγου και της εφημερίδας μαςείναι οι συνδρομέςσας. Μην τις ξεχνάτε.Μπορείτε να τιςστέλνετε στον ταμίατου Συλλόγου κ. Αυγέρη Παναγιώτη

ENøMENH E¶I¶§O¶OI´A§AMIA™

4Ô ¯ÏÌ. §·Ì›·˜ - ™Ù˘Ï›‰·˜ §·Ì›· TËÏ: 22310-32191 Fax: 22310-42095

Η Χρύσω μας είναι από τα πιο όμορφα χωριά

της Ευρυτανίας, αν όχι της Ελλάδας.

Με φυσικές ομορφιές, με ευχάριστο

και υγιεινό κλίμα, με άφθονα τρεχούμενα

και παγωμένα νερά, με φιλόξενους κατοίκους.

Επισκεφτείτε το, για ν’ απολαύσετε τη φυσική

ομορφιά, για να ξεκουραστείτε και να ηρεμή-

σετε. Λειτουργεί ο πρόσφατα ανακαινισμένος

κοινοτικός ξενώνας με 13 κρεβάτια.

Η ΤΕΣΣΕΡΟΤΑΧαράζουμε το παρακάτω σχέδιο πάνω στο χαρτόνι και το ζεύγος

των παιδιών κρατούν στα χέρια τους από τέσσερα ζάρια, ο ένας χρωμα-τιστά και ο άλλος λευκά.

Τοποθετούν εναλλάξ τα ζάρια στα κομβικά σημεία ώστε όταν αρχί-σει το παιγνίδι να μπορούν να εξουδετερώνουν τον αντίπαλο. Όταν ζά-ρι του αντιπάλου βρεθεί σε σημείο, που μπορεί να το υπερπηδήσει οπαίχτης, τότε το αποσύρει μέχρι να υπερπηδηθούν όλα και αποσυρ-θούν. Χάνει αυτός που πρώτος θα χάσει τα ζάρια του. Πάντως αυτόςπου θα κατέχει από την αρχή το κέντρο και δεν τοποθετηθεί ο αντίπα-λος σωστά έχει μεγάλο πλεονέκτημα. Αν υπάρχει ζάρι κόκκινο στο τρίακαι στο δύο λευκό, το δε ένα είναι κενό, μετακινεί το κόκκινο στο έναυπερπηδώντας το δύο και το αιχμαλωτίζει αποσύροντάς το. Συνεχίζο-νται οι κινήσεις μέχρι να εξουδετερωθούν όλα τα ζάρια του χαμένου.

Ολοι προσπαθούν να αποφύγουν τη θέση της αιχμαλωσίας. Δεν ισχύειη θέση του 1,2,3 αλλά όλες οι θέσεις, αναφέρθηκε μόνο σαν παράδειγ-μα.

Η ΕΝΝΙΑΡΑΠαίζεται όπως και η τριότα, αλλά σχηματίζονται πιο πολλές θέσεις

και τα ζάρια είναι εννέα κόκκινα και εννέα λευκά, γιαυτό λέγεται και εν-νιάρα.

Προσπαθείς με τις μετακινήσεις να φτιάξεις τρεις τριάρες, ο πρώ-τος που θα τις φτιάξει είναι και νικητής. Η τέχνη είναι στην τοποθέτησηκαι στη μετακίνηση.

Η ΔΩΔΕΚΑΡΑ Γίνεται με τον ίδιο τρόπο με την εννιάρα, αλλά με 12 ζάρια κόκκινα

και 12 λευκά. Χρειάζεται περισσότερη τέχνη και ώρα για να παιχτεί.

Σημείωση: Επειδή δεν είχαμε ζάρι, φτιάχναμε στρογγυλά από κερα-μίδι και λευκά στρογγυλεμένες πέτρες από το ποτάμι.

Επειτα ρίχναμε από το φί-τσιο προς το μώλο και ανά-λογα με την απόσταση, πουπιάνουν από το φίτσιο,έπαιρναν τη σειρά τους. Οιπλάκες που έριχναν (σιμή-δες) ήταν πέτρες, στρογγυ-λές πλάκες διαστάσεων πε-ρίπου 10 έως 12 πόντους.Ετσι με τη σειρά που πετύ-χαιναν έριχναν προς το φί-τσιο. Επρεπε να χτυπήσειτο φίτσιο και να εκτοπιστεί,να πέσουν τα λεφτά κοντάστην πλάκα, έτσι τα κέρδιζε.Σαν τα χρήματα σκόρπιζαν,άλλα κέρδιζε η πλάκα καιάλλα ο φίτσιος, ανάλογα μετην απόσταση από την πλά-κα ή το φίτσιο.

Τότε έριχνε ο δεύτερος,χωρίς να μετακινήσουν τίπο-τε και έπρεπε να διώξει τηνπλάκα του προηγούμενουκαι το φίτσιο να πλησιάσειτα λεφτά.

Αλλιώς κέρδιζαν με τομέτρημα όλοι και ο φίτσιοςκαι ο προηγούμενος και ονέος, ανάλογα με την από-σταση. Και πάλι αν έμεινανστο φίτσιο επαναλαμβανό-ταν οι βολές μέχρι να κερδι-θούν όλα τα χρήματα. Επρε-πε να ρίξεις πρώτος και ναείσαι πολύ μάστορας, ώστενα φύγει ο φίτσιος και ναμείνουν τα χρήματα πάνω ήκοντά στην πλάκα. Λίγοι τοπετύχαιναν. Ήταν ένα κερ-δοφόρο παιγνίδι και φυσικάανάλογα με τα κέρματα πουέβαζαν, επαναλαμβανότανπολύ ώρα.

XRYSIOTIKA NEA 41 17-11-08 13:54 ™ÂÏ›‰·8