HISTORIA klasa VIII wymagania edukacyjne na poszczególne...

Strona 1 z 24

HISTORIA klasa VIII – wymagania edukacyjne na poszczególne oceny

ROZDZIAŁ I: II WOJNA ŚWIATOWA

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

– zna daty: agresji Nie-

miec na Polskę (1 IX

1939), bitwy o Wester-

platte (1–7 IX 1939),

wkroczenia Armii Czer-

wonej do Polski (17 IX

1939)

– identyfikuje postacie:

Adolfa Hitlera, Józefa

Stalina, Henryka Suchar-

skiego, Edwarda Rydza-

Śmigłego, Stefana Sta-

rzyńskiego

– wyjaśnia znaczenie termi-

nów: wojna błyskawiczna

(Blitzkrieg), bitwa graniczna,

„dziwna wojna”, internowanie

– wskazuje na mapie kierunki

uderzeń armii niemieckiej i so-

wieckiej

– wyjaśnia przyczyny klęski

Polski we wrześniu 1939 r.

– opisuje przykłady bohater-

stwa polskich żołnierzy

– przedstawia przykłady

zbrodni wojennych dokona-

nych przez Niemców i Sowie-

tów w czasie wojny obronnej

Polski


nów: prowokacja gliwicka,

„polskie Termopile”, Korpus

Ochrony Pogranicza (KOP),

Grupy Specjalne (Einsatz-

gruppen)

– zna daty: prowokacji gli-

wickiej (31 VIII 1939), wy-

powiedzenia wojny Niemcom

przez Francję i Wielką Bryta-

nię (3 IX 1939), bitwy nad

Bzurą (9–22 IX 1939), ewa-

kuacji władz państwowych i

wojskowych z Warszawy (6/7

IX 1939), internowania władz

polskich w Rumunii (17/18

IX 1939), kapitulacji War-

szawy (28 IX 1939), kapitula-

cji Helu (2 X 1939), kapitula-

cji pod Kockiem (6 X 1939)


Władysława Raginisa,

Franciszka Kleeberga,

Franciszka Dąbrow-

skiego, Józefa Unruga,

Tadeusza Kutrzeby

– omawia okoliczności

wkroczenia wojsk so-

wieckich na terytorium

Polski w kontekście

paktu Ribbentrop–Mo-

łotow

– wymienia miejsca

kluczowych bitew

wojny obronnej Polski

stoczonych z wojskami

niemieckimi i sowiec-

kimi

– przedstawia stosunek sił

ZSRS, Niemiec i Polski

– przedstawia polityczne i

militarne założenia planu

obrony Polski w 1939 r.

– porównuje plany Polski i

Niemiec przygotowane na

wypadek wojny

– wymienia i charaktery-

zuje etapy wojny obronnej

Polski

– ocenia postawę aliantów

zachodnich wobec Polski

we wrześniu 1939 r.

– ocenia postawę władz

polskich we wrześniu

1939 r.


Winstona Churchilla,

Charles’a de Gaulle’a

– wymienia państwa,

które padły ofiarą agresji

sowieckiej oraz niemiec-

kiej do 1941 r.


nów: alianci, bitwa o Anglię,

linia Maginota, kolaboracja

– zna daty: napaści niemieckiej

na Danię i Norwegię (IV

1940), ataku III Rzeszy na


nów: wojna zimowa, państwo

marionetkowe, państwo Vi-

chy, Komitet Wolnej Francji,

linia Mannerheima

– zna daty: wojny so-

wiecko-fińskiej (XI

1939 – III 1940), zaję-

cia republik bałtyckich

przez ZSRS (VI 1940),

ewakuacji wojsk alianc-

kich z Dunkierki (V–VI

– omawia sposób przejęcia

kontroli nad republikami

bałtyckimi przez ZSRS w

1940 r.

– opisuje kolejne etapy

agresji Niemiec w latach

1940–1941

Strona 2 z 24

– wskazuje na mapie ob-

szary zagarnięte przez

ZSRS i III Rzeszę do

1941 r.

Francję (V 1940), bitwy o An-

glię (VII–X 1940)

– przedstawia cele polityki Hi-

tlera i Stalina w Europie w la-

tach 1939–1941

– przedstawia najważniejsze

działania wojenne w Europie z

lat 1939–1941

– opisuje skutki bitwy o Anglię

oraz omawia jej polityczne i

militarne znaczenie

– identyfikuje postacie: Vid-

kuna Quislinga, Philippe’a

Pétaina

– przedstawia ekspansję

ZSRS w latach 1939–1941

1940), ataku Niemiec

na Jugosławię i Grecję

(IV 1941)

– wyjaśnia główne przy-

czyny pokonania Francji

przez armię niemiecką w

1940 r.

– ocenia sytuację poli-

tyczną i militarną w Euro-

pie w 1941 r.

– wyjaśnia znaczenie ter-

minów: plan „Barba-

rossa”, Wielka Wojna Oj-

czyźniana

– zna daty: agresji Nie-

miec na ZSRS (22 VI

1941), bitwy pod Mo-

skwą (XI–XII 1941), bi-

twy pod Stalingradem

(VIII 1942 – II 1943)

– identyfikuje postać Gieorgija

Żukowa

– wskazuje na mapie przeło-

mowe bitwy wojny Niemiec i

ZSRS: pod Moskwą i pod Sta-

lingradem

– wyjaśnia przyczyny ataku III

Rzeszy na Związek Sowiecki

– przedstawia etapy wojny nie-

miecko-sowieckiej

– omawia przełomowe znacze-

nie bitwy stalingradzkiej dla

przebiegu II wojny światowej

– wyjaśnia, jakie czynniki spo-

wodowały klęskę ofensywy

niemieckiej na Moskwę w

1941 r.


nów: blokada Leningradu,

Lend-Lease Act

– zna datę blokady Lenin-

gradu (1941–1944)

– identyfikuje postać Friedri-

cha von Paulusa

– przedstawia przebieg dzia-

łań wojennych na froncie

wschodnim w latach 1941–

1943

– przedstawia warunki

prowadzenia działań

wojennych przez

Niemcy na terenie

ZSRS

– wyjaśnia przyczyny i

okoliczności zdobycia

przewagi militarnej

przez ZSRS

– charakteryzuje stosu-

nek ludności do oku-

panta na zajmowanych

terenach przez Niem-

ców

– przedstawia, w jaki

sposób Niemcy trakto-

wali jeńców sowieckich

– wskazuje powody zbli-

żenia Wielkiej Brytanii i

USA do ZSRS

– ocenia postawę władz

sowieckich w czasie Wiel-

kiej Wojny Ojczyźnianej


minów: ruch oporu, getto,

Holokaust, obóz koncen-

tracyjny, pacyfikacja, Ge-

neralny Plan Wschodni,

– przedstawia założenia poli-

tyki rasowej hitlerowców oraz

metody jej realizacji

– wymienia założenia niemiec-

kiego Generalnego Planu

Wschód


nów: „przestrzeń życiowa”

(Lebensraum), „ostateczne

rozwiązanie kwestii żydow-

skiej”, Szoah, „Żegota”,


Heinricha Himmlera,

Josipa Broza-Tity,

Oskara Schindlera, Ra-

oula Wallenberga, Hen-

ryka Sławika

– porównuje sytuację lud-

ności na terytoriach oku-

powanych przez Niemców

– przedstawia przebieg za-

głady europejskich Żydów

Strona 3 z 24

gwiazda Dawida, obóz

zagłady

– zna datę powstania Ge-

neralnego Planu Wschod-

niego (1942)


Adolfa Eichmanna, Ireny

Sendlerowej

– charakteryzuje politykę oku-

pacyjną Niemiec

– wymienia kraje, w których

powstały rządy kolaborujące z

Niemcami, oraz kraje, gdzie

rozwinął się ruch oporu

– wyjaśnia, jakimi sposobami

ludność terenów okupowanych

niosła pomoc Żydom

– omawia bilans Holokaustu

szmalcownicy, Babi Jar, Po-

nary, czetnicy

– zna daty: konferencji w

Wannsee (I 1942), wybuchu

antyniemieckiego powstania

w Paryżu (VIII 1942)

– wskazuje na mapie

obozy koncentracyjne i

obozy zagłady w Euro-

pie

– omawia postawy ludno-

ści ziem okupowanych

wobec Holokaustu i nie-

mieckich agresorów

– ocenia postawy wobec

Holokaustu


minów: bitwa o Atlantyk,

pakt trzech, wilcze stada,

konwój, Enigma, lotni-

skowiec

– zna daty: podpisania

paktu trzech (IX 1940),

ataku Japonii na USA (7

XII 1941, kapitulacji

wojsk włoskich i nie-

mieckich w Afryce (V

1943)

– identyfikuje postacie: Fran-

klina Delano Roosevelta, Er-

wina Rommla

– wymienia główne strony

konfliktu w Afryce i w rejonie

Pacyfiku oraz ich najważniej-

sze cele strategiczne

– wyjaśnia znaczenie bitwy o

Atlantyk dla losów II wojny

światowej

– ocenia konsekwencje włącze-

nia się USA do wojny


nów: U-Boot, pancernik, ope-

racja „Torch”, Afrika Korps

– zna daty: ataku Włoch na

Egipt (VIII 1940), nalotów na

Maltę (1940–1942), lądowa-

nia wojsk niemieckich w

Afryce (1941), bitwy na Mo-

rzu Koralowym (V 1942),

walk o Guadalcanal (VIII

1942 – II 1943)

– identyfikuje postacie: Ber-

narda Montgomery’ego, Dwi-

ghta Davida Eisenhowera


obszary opanowane

przez Japończyków do

końca 1942 r.

– przedstawia przebieg

walk w Afryce

– omawia działania wo-

jenne na morzach i oce-

anach

– charakteryzuje ekspansję

japońską w Azji

– przedstawia rozwiązania

militarne, które obie strony

stosowały podczas zmagań

na Oceanie Atlantyckim


minów:

Karta atlantycka, Wielka

Koalicja, Wielka Trójka,

konferencja w Teheranie,

operacja „Overlord”


Józefa Stalina, Franklina

– zna daty: podpisania Karty

atlantyckiej ( VIII 1941 r.), bi-

twy na Łuku Kurskim (VII

1943), konferencji w Teheranie

(XI–XII 1943), bitwy o Monte

Cassino (V 1944), operacji

„Overlord” (VI 1944)

– wyjaśnia genezę powstania i

cele Wielkiej Koalicji


nów: Lend-Lease Act, konfe-

rencja w Casablance, opera-

cja „Market Garden”, linia

Gustawa, operacja „Bagra-

tion”

– zna daty: konferencji w Ca-

sablance (I 1943), lądowania

wojsk alianckich na Sycylii

– przedstawia etapy for-

mowania się Wielkiej

Koalicji antyhitlerow-

skiej

– przedstawia decyzje

podjęte podczas konfe-

rencji w Casablance

– przedstawia przy-

czyny, okoliczności i

– charakteryzuje założenia

polityki zagranicznej wiel-

kich mocarstw w czasie II

wojny światowej

– opisuje walki na froncie

zachodnim i zachodnim i

we Włoszech w latach

1943–1944

Strona 4 z 24

Delano Roosevelta, Win-

stona Churchilla

– przedstawia decyzje podjęte

podczas obrad Wielkiej Trójki

w Teheranie

– wyjaśnia, na czym polegało

strategiczne znaczenie bitew i

operacji militarnych na froncie

wschodnim i zachodnim w la-

tach 1943–1945

(VII 1943), ofensywy Armii

Czerwonej na froncie

wschodnim (VI 1944), zama-

chu na A. Hitlera (VII 1944),

bitwy pod Falaise (VIII 1944)

– identyfikuje postacie: Dwi-

ghta Eisenhowera, Stanisława

Maczka, Clausa von Sta-

uffenberga

skutki zamachu na Hi-

tlera

– przedstawia wizję powo-

jennego świata zaryso-

waną w Karcie atlantyckiej

przez przywódców USA i

Wielkiej Brytanii


minów: ład jałtański,

operacja berlińska, bez-

warunkowa kapitulacja,

kamikadze

– zna daty: konferencji

jałtańskiej (II 1945), bez-

warunkowej kapitulacji

III Rzeszy (8/9 V 1945),

zrzucenia bomb atomo-

wych na Hiroszimę i Na-

gasaki (6 i 9 VIII 1945),

bezwarunkowej kapitula-

cji Japonii (2 IX 1945)

– identyfikuje postacie: Józefa

Stalina, Franklina Delano Roo-

sevelta, Winstona Churchilla

– przedstawia decyzje podjęte

podczas konferencji jałtańskiej

– przedstawia wielkie operacje

strategiczne na froncie

wschodnim i zachodnim


nów: Wał Pomorski, taktyka

„żabich skoków”

– zna daty: bitwy na Morzu

Filipińskim (VI 1944), bitwy

o Iwo Jimę (II–III 1945), ope-

racji berlińskiej (IV 1945),

zdobycia Berlina (2 V 1945),

– identyfikuje postacie: Dou-

glasa MacArthura

– charakteryzuje zało-

żenia polityki zagra-

nicznej wielkich mo-

carstw w czasie II

wojny światowej

– charakteryzuje działa-

nia na froncie wschod-

nim, zachodnim i na

Pacyfiku w latach

1944–1945

– wyjaśnia, w jakich

okolicznościach nastą-

piła kapitulacja III Rze-

szy i Japonii

– omawia metody prowa-

dzenia walki w rejonie

Azji i Pacyfiku oraz przed-

stawia ich skutki

– ocenia założenia ładu

jałtańskiego

– ocenia decyzję Amery-

kanów o użyciu bomby

atomowej przeciwko Japo-

nii

ROZDZIAŁ II: POLACY PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ



minów: Generalne Gu-

bernatorstwo, wysiedle-

nia, deportacja, sowiety-

zacja, łapanka, volkslista,

akcja AB

– zna daty: akcji AB (V–VI

1940), zbrodni katyńskiej (IV–

V 1940)

– charakteryzuje główne cele

niemieckiej i sowieckiej poli-

tyki okupacyjnej


nów: traktat o granicach i

przyjaźni, operacja „Tannen-

berg”, volksdeutsch, gadzi-

nówka, Akcja Specjalna

„Kraków”, granatowa policja,

Pawiak, paszportyzacja

– przedstawia zmiany

terytorialne na ziemiach

polskich pod okupacją

– charakteryzuje życie

codzienne w kraju pod

okupacją niemiecką na

przykładzie Warszawy

– przedstawia i porównuje

politykę okupanta nie-

mieckiego na ziemiach

wcielonych do III Rzeszy i

w Generalnym Guberna-

torstwie

Strona 5 z 24

– wskazuje na mapie te-

reny pod okupacją nie-

miecką i sowiecką, miej-

sca masowych egzekucji

Polaków pod okupacją

niemiecką oraz zsyłek i

kaźni ludności polskiej w

ZSRS

– podaje przykłady terroru nie-

mieckiego i sowieckiego

– wyjaśnia, jaki cel zamierzali

zrealizować Niemcy, mordując

polską inteligencję

– omawia okoliczności i

przebieg zbrodni katyńskiej

– zna daty: podpisania trak-

tatu o granicach i przyjaźni

(28 IX 1939), Akcji Specjal-

nej „Kraków” (XI 1939), wy-

borów do zgromadzeń na

Kresach (X 1939), paszporty-

zacji (1940), deportacji Pola-

ków w głąb ZSRS (II, IV i VI

1940 oraz V/VI 1941)

– identyfikuje postać Hansa

Franka

– przedstawia cele depor-

tacji Polaków w głąb

ZSRS

– porównuje i ocenia oku-

pacyjną politykę władz

niemieckich i sowieckich

wobec społeczeństwa pol-

skiego


minów: rząd emigra-

cyjny, układ Sikorski–

Majski, armia Andersa,

sprawa katyńska, kata-

strofa gibraltarska

– zna daty: powstania

rządu emigracyjnego (IX

1939), układu Sikorski–

Majski (VII 1941), kata-

strofy gibraltarskiej (VII

1943)


Władysława Sikorskiego,

Władysława Raczkiewi-

cza, Władysława Andersa

– przedstawia okoliczności po-

wstania polskiego rządu emi-

gracyjnego

– omawia postanowienia

układu Sikorski–Majski

– przedstawia okoliczności for-

mowania się Armii Polskiej w

ZSRS

– wyjaśnia przyczyny ze-

rwania przez ZSRS stosun-

ków dyplomatycznych z

polskim rządem na uchodź-

stwie


minu: Rada Narodowa RP

– zna daty: zerwania stosun-

ków rządu emigracyjnego z

ZSRS (IV 1943), ewakuacji

armii Andersa na Bliski

Wschód (VIII 1942)

– identyfikuje postacie: Stani-

sława Mikołajczyka, Kazi-

mierza Sosnkowskiego

– omawia losy polskich żoł-

nierzy internowanych po klę-

sce wrześniowej

– przedstawia okolicz-

ności podpisania układu

Sikorski–Majski

– wyjaśnia, jakie zna-

czenie miała działal-

ność rządu emigracyj-

nego dla Polaków w

kraju i na uchodźstwie

– opisuje okoliczności

wyjścia z ZSRS armii

Andersa

– omawia polityczne

skutki katastrofy gibral-

tarskiej

– przedstawia tworzące się

w ZSRS i w kraju pod

okupacją ośrodki przy-

szłych polskich władz ko-

munistycznych

– ocenia znaczenie układu

Sikorski–Majski dla

sprawy polskiej w czasie II

wojny światowej


minów: Polskie Państwo

Podziemne, Armia Kra-

jowa (AK), Związek

Walki Zbrojnej (ZWZ),

Delegatura Rządu RP na

– zna daty: powstania Delega-

tury Rządu RP na Kraj (XII

1940), powstania AK (14 II

1942)


nów: partyzantka Hubala,

Służba Zwycięstwu Polski

(SZP), cichociemni, Kedyw,

akcja scaleniowa, Polityczny

Komitet Porozumiewawczy

– omawia strukturę i

działalność Szarych

Szeregów

– charakteryzuje działal-

ność partyzantki majora

Hubala

Strona 6 z 24

Kraj, Rada Jedności Na-

rodowej (RJN), Szare

Szeregi, mały sabotaż,

dywersja


Stefana Roweckiego, ps.

Grot, Tadeusza Komo-

rowskiego, ps. Bór, Jana

Bytnara, ps. Rudy

– wskazuje na mapie rejony

najintensywniejszej działalno-

ści polskiej partyzantki

– przedstawia struktury Pol-

skiego Państwa Podziemnego

– wymienia sfery działalności

Polskiego Państwa Podziem-

nego

– wyjaśnia, jaką rolę odgry-

wała Armia Krajowa

– omawia rolę Rady Jedności

Narodowej w strukturach Pol-

skiego Państwa Podziemnego

– wyjaśnia, na czym polegała

działalność Delegata Rządu na

Kraj

(PKP), Narodowa Organiza-

cja Wojskowa, Bataliony

Chłopskie, Narodowe Siły

Zbrojne, Gwardia Ludowa,

Armia Ludowa (AL)

– zna daty: powstania SZP

(IX 1939), ZWZ (XI 1939),

akcji pod Arsenałem (1943),

zamachu na F. Kutscherę (II

1944)

– identyfikuje postacie: Hen-

ryka Dobrzańskiego, Michała

Tokarzewskiego-Karaszewi-

cza, Jana Karskiego, Jana No-

waka-Jeziorańskiego, Cyryla

Ratajskiego, Kazimierza

Sosnkowskiego

– omawia proces budo-

wania struktur wojsko-

wych Polskiego Pań-

stwa Podziemnego

– wyjaśnia, na czym

polegała akcja scale-

niowa

– wymienia najważniej-

sze akcje zbrojne ZWZ-

AK

– charakteryzuje działal-

ność polskich partii poli-

tycznych w okresie okupa-

cji

– przedstawia działalność

Delegatury Rządu na Kraj

– wyjaśnia, w jaki sposób

rząd emigracyjny utrzymy-

wał kontakty z krajem pod

okupacją


minów: łapanka, Holo-

kaust, getto, Generalny

Plan Wschód, Rada Po-

mocy Żydom „Żegota”,

Sprawiedliwy wśród Na-

rodów Świata, rzeź wo-

łyńska


Marka Edelmana, Ireny

Sendlerowej, Józefa i

Wiktorii Ulmów, Witolda

Pileckiego

– zna daty: powstania General-

nego Planu Wschód (1942),

wybuchu powstania w getcie

warszawskim (19 IV 1943),

rzezi wołyńskiej (1943)

– przedstawia założenia Gene-

ralnego Planu Wschód

– wymienia postawy Polaków

wobec polityki okupanta nie-

mieckiego

– przedstawia metody ekster-

minacji narodu żydowskiego

– wyjaśnia, w jakim celu oku-

panci prowadzili walkę z pol-

ską kulturą

– wymienia znaczenie termi-

nów: kontyngent, czarny ry-

nek, Żydowska Organizacja

Bojowa (ŻOB), szmalcownik,

Ukraińska Powstańcza Armia

(UPA), czystki etniczne

– zna daty: decyzji o przepro-

wadzeniu Holokaustu (1942),

początku wysiedleń na Za-

mojszczyźnie (XI 1942), tzw.

krwawej niedzieli (11 VII

1943), zamordowania rodziny

Ulmów (24 III 1944)

– identyfikuje postacie: Wła-

dysława Bartoszewskiego,

Zofii Kossak--Szczuckiej,

– charakteryzuje wa-

runki życia w getcie

– opisuje postawy Pola-

ków wobec Holokaustu

– opisuje przebieg po-

wstania w getcie war-

szawskim

– przedstawia stosunek

państw zachodnich do

Holokaustu


czyny i przebieg kon-

fliktu polsko-ukraiń-

skiego na Kresach

Wschodnich

– ocenia postawy Polaków

wobec polityki okupantów


wobec Holokaustu

Strona 7 z 24

– omawia wysiedlenia na Za-

mojszczyźnie i ich skutki

Jana Karskiego, Stepana Ban-

dery


minów:

godzina „W”, plan „Bu-

rza”, zrzuty

– zna daty: opracowania

planu „Burza”

(1943/1944), powstania

warszawskiego (1 VIII –

2 X 1944)

– identyfikuje postacie: Tadeu-

sza Komorowskiego, ps. Bór,

Leopolda Okulickiego

– przedstawia założenia planu

„Burza”

– przedstawia przyczyny i opi-

suje skutki powstania war-

szawskiego

– charakteryzuje etapy prze-

biegu powstania warszaw-

skiego


minu: operacja „Ostra

Brama”

– zna daty: operacji „Ostra

Brama” (VII 1944),

– identyfikuje postacie: Anto-

niego Chruściela, ps. Monter,

Ericha von dem Bacha-Ze-

lewskiego

– opisuje realizację

planu „Burza” na Kre-

sach Wschodnich

– przedstawia sytuację

w Warszawie w przede-

dniu powstania i przed-

stawia jej wpływ na

bezpośrednią decyzję

wydania rozkazu o jego

wybuchu


polityczne i militarne,

które wpłynęły na pod-

jęcie decyzji o wybuchu

powstania w Warszawie

– omawia postawę wiel-

kich mocarstw wobec po-

wstania warszawskiego

– ocenia decyzję władz

polskiego podziemia doty-

czącą wybuchu powstania,

uwzględniając sytuację

międzynarodową i we-

wnętrzną

– ocenia postawę aliantów

zachodnich i ZSRS wobec

powstania warszawskiego


minu: Polskie Siły

Zbrojne na Zachodzie

– identyfikuje postać

Władysława Andersa

– wymienia i wskazuje na

mapie miejsca najważ-

niejszych bitew II wojny

światowej z udziałem Po-

laków

– zna daty: walk o Narwik (V

1940), walk o Tobruk (VIII –

XII 1941), walk o Monte Cas-

sino (V 1944), bitwy pod Le-

nino (X 1943)

– wymienia polskie formacje

wojskowe uczestniczące w naj-

ważniejszych bitwach II wojny

światowej

– zna daty: powstania armii

gen. Z. Berlinga w ZSRS (V

1943), bitwy pod Falaise

(VIII 1944), bitwy pod Arn-

hem (IX 1944)


sława Maczka, Stanisława

Sosabowskiego, Zygmunta

Szyszko-Bohusza, Zygmunta

Berlinga, Karola Świerczew-

skiego

– opisuje szlak bojowy i

sukcesy najsłynniej-

szych polskich jedno-

stek wojskowych wal-

czących na lądzie, na

morzu i w powietrzu na

frontach II wojny świa-

towej

– charakteryzuje proces

formowania się polskich

oddziałów wojskowych we

Francji

– ocenia udział Polaków w

walkach na frontach II

wojny światowej


minów: Polska Partia Ro-

botnicza (PPR), Manifest

PKWN, Polska lubelska,

– zna daty: powstania PPR

(1942), konferencji w Tehera-

nie (1943), ogłoszenia Manife-

stu PKWN (22 VII 1944), kon-


nów: Krajowa Rada Naro-

dowa (KRN), Niepodległość

(„NIE”)

– przedstawia najważ-

niejsze etapy procesu

przejmowania władzy

w Polsce przez komuni-

stów


decyzje Wielkiej Trójki w

Teheranie łamały postano-

wienia Karty atlantyckiej

Strona 8 z 24

Tymczasowy Rząd Jed-

ności Narodowej (TRJN),

proces szesnastu


Stanisława Mikołajczyka,

Leopolda Okulickiego,

Bolesława Bieruta

ferencji w Jałcie (II 1945), pro-

cesu szesnastu (VI 1945), po-

wstania TRJN (VI 1945)

– wyjaśnia, w jakich okolicz-

nościach komuniści przejęli

władzę w Polsce

– wymienia postanowienia

konferencji w Teheranie i w

Jałcie dotyczące Polski

– omawia okoliczności i skutki

powstania TRJN

– przedstawia metody działa-

nia polskich komunistów w

celu przejęcia władzy w pań-

stwie.

– zna daty: powołania KRN

(31 XII 1943/1 I 1944), po-

wstania Rządu Tymczaso-

wego Rzeczypospolitej Pol-

skiej (XII 1944), rozwiązania

AK (19 I 1945)


Edwarda Osóbki-Moraw-

skiego, Augusta Emila Fiel-

dorfa, ps. Nil, Jana Stani-

sława Jankowskiego, Kazi-

mierza Pużaka, Iwana Sie-

rowa

– opisuje metody repre-

sji zastosowane przez

komunistów wobec Pol-

skiego Państwa Pod-

ziemnego

– podaje przejawy zależ-

ności powojennej Polski

od ZSRS

– omawia postawy działa-

czy Polskiego Państwa

Podziemnego wobec re-

żimu komunistycznego

– ocenia stosunek wielkich

mocarstw do sprawy pol-

skiej

ROZDZIAŁ III: ŚWIAT PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ



minów: Organizacja Na-

rodów Zjednoczonych,

Karta Narodów Zjedno-

czonych, układ dwubie-

gunowy, procesy norym-

berskie, plan Marshalla,

Powszechna deklaracja

praw człowieka, strefa

okupacyjna


Józefa Stalina, Harry’ego

Trumana

– zna daty: konferencji założy-

cielskiej ONZ (IV 1945), pod-

pisania Karty Narodów Zjed-

noczonych (VI 1945), konfe-

rencji poczdamskiej (VII–VIII

1945), I procesu norymber-

skiego (XI 1945 – X 1946),

uchwalenia Powszechnej de-

klaracji praw człowieka

(1948),

– przedstawia bilans II wojny

światowej dotyczący strat lud-

ności i zniszczeń

– wymienia postanowienia

konferencji w Poczdamie


nów: denazyfikacja, demilita-

ryzacja, dekartelizacja, demo-

kratyzacja, Rada Bezpieczeń-

stwa ONZ, Zgromadzenie

Ogólne ONZ, sekretarz gene-

ralny ONZ

– zna daty: ogłoszenia planu

Marshalla (VI 1947)

– identyfikuje postacie: Cle-

menta Attlee, George’a Mars-

halla

– wskazuje na mapie pań-

stwa, które

– przedstawia poli-

tyczne skutki II wojny

światowej

– wyjaśnia, w jaki spo-

sób zrealizowano w

Niemczech zasadę czte-

rech D

– porównuje politykę

państw zachodnich i

ZSRS wobec Niemiec

pod okupacją

– wyjaśnia, dlaczego pań-

stwa Europy Wschodniej

nie skorzystały z planu

Marshalla

– wyjaśnia przyczyny do-

minacji USA i ZSRS w

powojennym świecie

– ocenia znaczenie po-

wstania ONZ

Strona 9 z 24

– wskazuje na mapie po-

dział Europy na blok za-

chodni i wschodni

– opisuje politykę zwycięskich

mocarstw wobec Niemiec

– przedstawia cele, strukturę i

działalność ONZ

przyjęły pomoc USA w ra-

mach planu Marshalla


minów: żelazna kurtyna,

doktryna Trumana, zimna

wojna, mur berliński, blo-

kada Berlina Zachod-

niego, NATO


Harry’ego Trumana,

Konrada Adenauera

– wskazuje na mapie że-

lazną kurtynę, terytorium

RFN i NRD

– zna daty: blokady Berlina

Zachodniego (VI 1948–V

1949), proklamowania RFN

(IX 1949), powstania NRD (X

1949), powstania NATO

(1949), budowy muru berliń-

skiego (1961)

– wyjaśnia, w jaki sposób dok-

tryna Trumana miała powstrzy-

mać rosnące wpływy komuni-

stów na świecie

– wyjaśnia, czym była zimna

wojna

– przedstawia przyczyny po-

wstania dwóch państw nie-

mieckich

– opisuje okoliczności budowy

muru berlińskiego

– przedstawia sposób przejmo-

wania władzy przez komuni-

stów w państwach Europy

Środkowo-Wschodniej

– wskazuje okoliczności po-

wstania NATO


nów: Bizonia, powstanie ber-

lińskie

– zna daty: przemówienia W.

Churchilla w Fulton (III

1946), ogłoszenia doktryny

Trumana (III 1947), powsta-

nia Bizonii (1947), powstania

Trizonii (1949), powstania

berlińskiego (VI 1953)

– identyfikuje postać Waltera

Ulbrichta

– wskazuje na mapie podział

Niemiec na strefy okupacyjne

– przedstawia proces

powstania dwóch pań-

stw niemieckich

– wyjaśnia genezę blo-

kady Berlina Zachod-

niego

– podaje przyczyny wy-

buchu powstania berliń-

skiego

– omawia różnice między

państwami niemieckimi

– ocenia politykę ZSRS

wobec państw Europy

Środkowo-Wschodniej

– ocenia politykę państw

okupacyjnych wobec Nie-

miec


minów: kraje demokracji

ludowej, odwilż, tajny re-

ferat Chruszczowa, desta-

– identyfikuje postać Nikity

Chruszczowa

– omawia cechy charaktery-

styczne państw demokracji lu-

dowej


nów: Rada Wzajemnej Po-

mocy Gospodarczej (RWPG),

żdanowszczyzna, Kominform

– zna daty: powstania Komin-

formu (IX 1947), powstania

– charakteryzuje i po-

równuje sytuację spo-

łeczno-polityczną w

ZSRS po zakończeniu

II wojny światowej i po

śmierci Stalina

– charakteryzuje sposób

sprawowania władzy i pro-

wadzoną politykę przez N.

Chruszczowa

Strona 10 z 24

linizacja, Układ War-

szawski, powstanie wę-

gierskie

– zna daty: śmierci J. Sta-

lina (5 III 1953 r.), po-

wstania Układu War-

szawskiego (1955), XX

Zjazdu KPZR (II 1956),

powstania węgierskiego

(X 1956)

– wyjaśnia znaczenie śmierci

Stalina dla przemian w ZSRS i

krajach demokracji ludowej

– omawia przejawy odwilży w

ZSRS

– przedstawia najważniejsze

tezy referatu N. Chruszczowa

na XX Zjeździe KPZR i konse-

kwencje wygłoszenia tego

przemówienia

– omawia okoliczności powsta-

nia i znaczenie Układu War-

szawskiego

– wymienia przyczyny i skutki

powstania węgierskiego w

1956 r.

RWPG (1949), wkroczenia

Armii Sowieckiej na Węgry

(XI 1956), końca okresu od-

prężenia między Wschodem a

Zachodem (1960)

– identyfikuje postacie: An-

drieja Żdanowa, Josipa

Broza-Tity, Ławrientija Berii,

Imre Nagya

– wyjaśnia, w jakich

okolicznościach doszło

do konfliktu między

ZSRS a komunistycz-

nymi władzami Jugo-

sławii

– wymienia przejawy od-

prężenia w relacjach mię-

dzynarodowych w latach

1953–1960

– przedstawia przebieg po-

wstania węgierskiego z

1956 r.


minów: Wielki Skok, re-

wolucja kulturalna

– zna daty: wojny domo-

wej w Chinach (1946–

1949), wojny w Korei

(1950–1953), początku

Wielkiego Skoku (1958),

rewolucji kulturalnej

(1966–1968)


Mao Zedonga, Kim Ir

Sena, Ho Szi Minha

– wskazuje na mapie Ko-

reę, Wietnam i Chiny

– wymienia komunistyczne

kraje Dalekiego Wschodu

– omawia sposoby realizacji i

skutki tzw. Wielkiego Skoku w

Chinach

– wyjaśnia, w jaki sposób prze-

biegała rewolucja kulturalna w

Chinach

– omawia przyczyny i skutki

konfliktów w Azji w czasie

zimnej wojny


nów: Kuomintang, reeduka-

cja, Czerwona Gwardia (hun-

wejbini), Czerwona ksią-

żeczka

– zna daty: powstania Chiń-

skiej Republiki Ludowej (X

1949), proklamowania Repu-

bliki Chińskiej (1949), ro-

zejmu w Panmundżonie

(1953), bitwy pod Dien Bien

Phu (1954)


Czang Kaj-szeka, Douglasa

MacArthura


czyny i skutki wojny

domowej w Chinach po

II wojnie światowej

– opisuje komuni-

styczne reżimy w Chi-

nach i Korei Północnej,

szczególnie uwzględ-

niając stosunek władzy

do jednostki

– opisuje skutki polityki

gospodarczej i kultural-

nej Mao Zedonga

– przedstawia rywalizację

USA i ZSRS podczas

wojny w Korei

– opisuje proces dekoloni-

zacji Indochin

– ocenia następstwa pro-

cesu dekolonizacji

Strona 11 z 24


minów: dekolonizacja,

Trzeci Świat, metoda

tzw. biernego oporu, Rok

Afryki

– zna datę Roku Afryki

(1960)

– identyfikuje postać Ma-

hatmy Gandhiego

– wskazuje przyczyny

rozpadu systemu kolo-

nialnego

– przedstawia skutki rozpadu

brytyjskiego imperium kolo-

nialnego w Indiach

– charakteryzuje problemy

państw Trzeciego Świata po

uzyskaniu niepodległości


nów: Indyjski Kongres Naro-

dowy, Liga Muzułmańska,

Organizacja Jedności Afry-

kańskiej (OJA), Ruch Państw

Niezaangażowanych, neoko-

lonializm

– zna daty: powstania Indii i

Pakistanu (1947), konferencji

w Bandungu (1955), wojny w

Algierii (1954–1962), wojny

w Biafrze (1967)

– identyfikuje postać Char-

les’a de Gaulle’a

– podaje przyczyny

konfliktu indyjsko-pa-

kistańskiego

– charakteryzuje kon-

flikty zbrojne w Afryce

w dobie dekolonizacji i

po 1960 r.

– przedstawia najważ-

niejsze skutki poli-

tyczne i gospodarcze

procesu dekolonizacji

– wyjaśnia, jaką rolę w

procesie dekolonizacji In-

dii odegrał Indyjski Kon-

gres Narodowy

– ocenia rolę Mahatmy

Gandhiego w procesie de-

kolonizacji Indii


minów: Bliski Wschód,

syjonizm, konflikt ży-

dowsko-palestyński,

wojna sześciodniowa,

wojna Jom Kippur, Orga-

nizacja Wyzwolenia Pale-

styny (OWP)


Izraela (1948), wojny

sześciodniowej (1967),

wojny Jom Kippur

(1973), I wojny w Zatoce

Perskiej (1990)

– wskazuje na mapie re-

jon Bliskiego Wschodu i

Zatoki Perskiej

– identyfikuje postacie: Da-

wida Ben Guriona, Jasira Ara-

fata

– przedstawia okoliczności, w

jakich powstało państwo Izrael

– wymienia przyczyny i skutki

konfliktów izraelsko-arabskich

– omawia charakter konfliktu

bliskowschodniego

– omawia konflikt w rejonie

Zatoki Perskiej


nów: kibuc, szyici, zamach w

Monachium, intifada, Auto-

nomia Palestyńska, operacja

„Pustynna burza”

– zna daty: wydania deklara-

cji Balfoura (1917), rezolucji

ONZ o podziale Palestyny

(1947), wojny o niepodle-

głość Izraela (1948–1949),

nacjonalizacji Kanału Sue-

skiego (1956), wojny izrael-

sko-egipskiej (X 1956), za-

machu w Monachium (1972),

porozumienia w Camp David

(1978), wybuchu intifady

(1987), porozumienia z Oslo

(1993)

– omawia proces po-

wstawania państwa

Izrael i jego funkcjono-

wanie w pierwszych la-

tach niepodległości


czyny i skutki rewolucji

islamskiej w Iranie

– charakteryzuje i ocenia

zjawisko terroryzmu pale-

styńskiego

– ocenia rolę mocarstw

światowych w konflikcie

bliskowschodnim

Strona 12 z 24

– identyfikuje postacie: Ga-

mala Abdela Nasera, Mena-

chema Begina, Ruhollaha

Chomeiniego, Saddama Hu-

sajna


minów: wyścig zbrojeń,

kryzys kubański, lądowa-

nie w Zatoce Świń, od-

prężenie, praska wiosna

– zna daty: wysłania

pierwszego człowieka w

kosmos (1961), ogłosze-

nia blokady morskiej

Kuby (X 1962), wojny w

Wietnamie (1957–1975),

praskiej wiosny (1968),

interwencji wojsk Układu

Warszawskiego w Cze-

chosłowacji (20/21 VIII

1968)


Nikity Chruszczowa, Fi-

dela Castro, Johna F.

Kennedy’ego, Richarda

Nixona, Leonida Breż-

niewa


rywalizacja między USA i

ZSRS w dziedzinach: wojsko-

wości i podboju kosmosu

– przedstawia przyczyny i

skutki konfliktu kubańskiego


praskiej wiosny

– wyjaśnia okoliczności inter-

wencji sił Układu Warszaw-

skiego w Czechosłowacji


nów: „gorąca linia” między

Moskwą i Waszyngtonem,

Vietcong, Konferencja Bez-

pieczeństwa i Współpracy w

Europie, Czerwoni Khmerzy

– zna daty: umieszczenia

pierwszego sztucznego sate-

lity w kosmosie (1947), prze-

jęcia władzy na Kubie przez

F. Castro (1959), desantu w

Zatoce Świń (1961), lądowa-

nia na Księżycu (1969), Kon-

ferencji Bezpieczeństwa i

Współpracy w Europie

(1973–1975), dyktatury Czer-

wonych Khmerów (1975–

1979)


Dwighta Eisenhowera, Pol

Pota, Jurija Gagarina, Neila

Armstronga, Aleksandra

Dubčeka


czyny i skutki amery-

kańskiej interwencji w

Wietnamie

– przedstawia skutki

rządów Czerwonych

Khmerów w Kambodży

– omawia główne założe-

nia polityki zagranicznej

ZSRS i USA w latach 60. i

70. XX w.

– omawia wpływy ZSRS

na świecie i ocenia ich po-

lityczne konsekwencje


minów: traktaty rzym-

skie, Europejska Wspól-

nota Węgla i Stali

(EWWiS), Europejska

Wspólnota Gospodarcza

– zna daty: powstania EWWiS

(1952), podpisania traktatów

rzymskich (1957), powstania

Unii Europejskiej (1993)

– wymienia zjawiska, które

wpłynęły na umocnienie się


nów: plan Schumana, Organi-

zacja Europejskiej Współ-

pracy Gospodarczej (OEEC),

Organizacja Współpracy Go-

spodarczej i Rozwoju


etapy rozszerzania

EWG

– wyjaśnia, w jaki spo-

sób doszło do demokra-

tycznych przemian w

– porównuje sytuację go-

spodarczą państw Europy

Zachodniej i Wschodniej

– omawia wpływ integra-

cji europejskiej na rozwój

Strona 13 z 24

(EWG), Komisja Euro-

pejska, Parlament Euro-

pejski, układ z Schengen,

traktat z Maastricht, Unia

Europejska, euro


Roberta Schumana, Kon-

rada Adenauera, Alcida

De Gasperiego

– wskazuje na mapie pań-

stwa założycielskie EWG

oraz państwa należące do

UE

demokracji w Europie Zachod-

niej po II wojnie światowej

– podaje przyczyny integracji

europejskiej

– przedstawia etapy tworzenia

Unii Europejskiej

(OECD), Europejska Wspól-

nota Energii Atomowej (Eu-

ratom), Rada Europejska

– zna daty: ogłoszenia planu

Schumana (1950), powstania

Komisji Wspólnot

Europejskich (1967), rewolu-

cji goździków (1974), końca

dyktatury F. Franco w Hisz-

panii (1975), podpisania

układu w Schengen (1985),

zawarcia traktatu w

Maastricht (1992)

– identyfikuje postacie: An-

tónia de Oliveiry Salazara,

króla Juana Carlosa

krajach Europy Zachod-

niej i Południowej

gospodarczy i demokraty-

zację państw Europy Za-

chodniej

– ocenia gospodarcze i po-

lityczne skutki integracji

europejskiej


minów: rewolucja oby-

czajowa, ruch kontesta-

torski, hipisi, pacyfizm,

feminizm, segregacja ra-

sowa

– zna daty: obrad Soboru

Watykańskiego II (1962–

1965), zniesienia segre-

gacji rasowej w USA

(1964)


Martina Luthera Kinga,

Jana XXIII, Pawła VI

– przedstawia przyczyny prze-

mian społecznych i kulturo-

wych w drugiej połowie XX w.

– omawia cechy charaktery-

styczne rewolucji obyczajowej

i jej skutki

– wymienia hasła ruchów kon-

testatorskich

– przedstawia cele buntów stu-

denckich w krajach zachodnich

w latach 60.


walka z segregacją rasową w

USA

– wymienia skutki obrad So-

boru Watykańskiego II


nów: rewolucja seksualna,

kontrkultura, Greenpeace,

Woodstock, terroryzm poli-

tyczny, Frakcja Czerwonej

Armii, Czerwone Brygady

– zna daty: buntów studenc-

kich we Francji (1968), festi-

walu w Woodstock (1969),

marszu w Waszyngtonie

(1963)

– identyfikuje postacie: Adre-

asa

Baadera, Alda Moro

– podaje przykłady wy-

bitnych osobowości ru-

chów kontestatorskich

– wymienia przykłady

zespołów rockowych,

które miały wpływ na

kształtowanie się kul-

tury młodzieżowej lat

60. i 70.

– omawia cechy cha-

rakterystyczne ruchów

kontestatorskich i pacy-

fistycznych

– prezentuje poglądy

ruchów feministycz-

nych w XX w.

– omawia przyczyny, prze-

jawy i skutki buntów stu-

denckich

– opisuje walkę o równou-

prawnienie

– omawia genezę, prze-

jawy i skutki terroryzmu

politycznego

– ocenia skutki społeczne,

kulturalne i polityczne

przemian obyczajowych

lat 60. XX w.

– ocenia znaczenie reform

Soboru Watykańskiego II

Strona 14 z 24

ROZDZIAŁ IV: POLSKA PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ



minów: linia Curzona,

Ziemie Odzyskane, repa-

trianci, akcja „Wisła”,

Polskie Stronnictwo Lu-

dowe (PSL), referendum

ludowe, „cuda nad urną”,

demokracja ludowa

– wskazuje na mapie gra-

nice Polski po II wojnie

światowej, kierunki po-

wojennych przesiedleń

ludności na ziemiach pol-

skich

– omawia zmiany teryto-

rium Polski po II wojnie

światowej w odniesieniu

do granic z 1939 r.

– zna daty: referendum ludo-

wego (30 VI 1946), pogromu

kieleckiego (1946), pierwszych

powojennych wyborów parla-

mentarnych (I 1947), akcji

„Wisła”(1947)


sława Mikołajczyka, Bole-

sława Bieruta, Władysława

Gomułki, Józefa Cyrankiewi-

cza


skutki migracji ludności na zie-

miach polskich po II wojnie

światowej


akcji „Wisła”

– przedstawia etapy przejmo-

wania władzy w Polsce przez

komunistów

– opisuje metody, dzięki któ-

rym komuniści zdobyli władzę

w Polsce


nów: partie koncesjonowane,

Urząd Bezpieczeństwa (UB),

Milicja Obywatelska (MO),

cenzura prewencyjna

– zna daty: polsko-sowiec-

kiego układu granicznego

(VIII 1945), uchwalenia „ma-

łej konstytucji” (II 1947),

uznania nienaruszalności pol-

skiej granicy zachodniej

przez NRD (1950) i RFN

(1970)


Karola Świerczewskiego,

Augusta Hlonda


ności i skutki przepro-

wadzenia referendum

ludowego


odbudowy ośrodków

uniwersyteckich w po-

wojennej Polsce

– przedstawia różne po-

stawy społeczeństwa

polskiego wobec nowej

władzy oraz ich uwa-

runkowania polityczne,

społeczne i ekono-

miczne

– przedstawia stosunek

polskich partii politycz-

nych do referendum lu-

dowego

– charakteryzuje między-

narodowe uwarunkowania

ukształtowania polskiej

granicy państwowej po II

wojnie światowej

– podaje przejawy zależ-

ności powojennej Polski

od ZSRS


wobec nowego reżimu


minów: żołnierze nie-

złomni (wyklęci), podzie-

mie niepodległościowe,

Zrzeszenie „Wolność i

Niezawisłość” (WiN),

Radio Wolna Europa

– zna daty: powołania WiN (IX

1945), wykonania wyroków

śmierci na Witoldzie Pileckim

(1948), Danucie Siedzikównie,

ps. Inka (1948), i Emilu Fiel-

dorfa, ps. Nil (1953)


nów: Narodowe Zjednoczenie

Wojskowe, Ministerstwo

Bezpieczeństwa Publicznego

(MBP), Urząd Bezpieczeń-

stwa (UB)

– zna daty: wykonania wy-

roku śmierci na Zygmuncie

– wyjaśnia, jakie cele

chciały osiągnąć władze

komunistyczne poprzez

stosowanie terroru wo-

bec swoich przeciwni-

ków

– omawia sposób funkcjo-

nowania komunistycznego

aparatu terroru

– ocenia postawy działa-

czy podziemia niepodle-

głościowego i żołnierzy

niezłomnych

Strona 15 z 24


Danuty Siedzikówny, ps.

Inka, Witolda Pileckiego,

Jana Rodowicza, ps.

Anoda, Emila Fieldorfa,

ps. Nil, Jana Nowaka-Je-

ziorańskiego

– wyjaśnia, jakie cele przy-

świecały organizacjom podzie-

mia niepodległościowego

– przedstawia metody działania

organizacji podziemia niepod-

ległościowego

– wymienia przykłady represji

stosowanych wobec antykomu-

nistycznego ruchu oporu

Szendzielarzu, ps. Łupaszka

(1948), powstania Radia

Wolna Europa (1949) i jej

rozgłośni polskiej (1951),

procesu IV Zarządu Głów-

nego WiN (1950), wykonania

wyroków na członków IV Za-

rządu Głównego WiN (1951),

ucieczki Józefa Światły na

Zachód (1953), rozbicia

ostatniego zgrupowania pod-

ziemia antykomunistycznego

(1963)

– identyfikuje postacie: Zyg-

munta Szendzielarza, ps. Łu-

paszka, Mariana Bernaciaka,

ps. Orlik, Hieronima Deku-

towskiego, ps. Zapora, Fran-

ciszka Jaskulskiego, ps. Za-

gończyk, Józefa Franczaka,

ps. Lalek, Józefa Światły


ności, w jakich ujaw-

niono kulisy działalno-

ści komunistycznych

służb bezpieczeństwa


minów: reforma rolna,

nacjonalizacja przemysłu,

bitwa o handel, plan trzy-

letni

– zna daty: wydania de-

kretu o reformie rolnej

(IX 1944), ustawy o na-

cjonalizacji (I 1946), tzw.

bitwy o handel (1947),

planu trzyletniego (1947–

1949)

– przedstawia bilans polskich

strat wojennych w gospodarce

– opisuje zniszczenia wojenne

Polski

– omawia założenia i skutki re-

alizacji dekretów o reformie

rolnej i nacjonalizacji przemy-

słu


bitwa o handel i jakie były jej

skutki

– podaje założenia planu trzy-

letniego i efekt jego realizacji


nów: Ministerstwo Ziem Od-

zyskanych, UNRRA, Cen-

tralny Urząd Planowania

– zna daty: powołania Mini-

sterstwa Ziem Odzyskanych

(1945)

– przedstawia proces zago-

spodarowywania Ziem Odzy-

skanych

– wyjaśnia, jak mieszkańcy

traktowali Ziemie Odzyskane

– przedstawia straty

dóbr kulturalnych w

Polsce

– omawia przebieg od-

budowy Warszawy

– określa społeczne i

polityczne konsekwen-

cje wprowadzenia de-

kretów o reformie rol-

nej oraz nacjonalizacji

przemysłu

– ocenia skutki społeczne

reform gospodarczych i go-

spodarki planowej

Strona 16 z 24


minów: Polska Zjedno-

czona Partia Robotnicza

(PZPR), system mono-

partyjny, Polska Rzecz-

pospolita Ludowa (PRL),

system centralnego stero-

wania, plan sześcioletni,

kolektywizacja, stali-

nizm, socrealizm


PZPR (XII 1948), przyję-

cia Konstytucji PRL (22

VII 1952), planu sześcio-

letniego (1950–1955)


Władysława Gomułki,

Bolesława Bieruta, Ste-

fana Wyszyńskiego

– podaje główne cechy ustroju

politycznego Polski w okresie

stalinowskim

– przytacza przykłady terroru

w czasach stalinowskich


kolektywizacji w Polsce

– podaje założenia planu sze-

ścioletniego

– wskazuje cechy charaktery-

styczne socrealizmu w kultu-

rze polskiej


nów: odchylenie prawicowo-

nacjonalistyczne, „wyścig

pracy”, Państwowe Gospo-

darstwa Rolne, kułak, Zwią-

zek Młodzieży Polskiej

(ZMP)

– zna daty: podpisania poro-

zumienia między rządem a

Episkopatem (1950), interno-

wania kard. S. Wyszyńskiego

(1953–1956)

– identyfikuje postacie: Ja-

kuba Bermana, Hilarego

Minca, Konstantego Rokos-

sowskiego, Czesława Kacz-

marka


ności powstania PZPR

– przedstawia konse-

kwencje społeczne i

ekonomiczne planu sze-

ścioletniego

– wymienia przykłady

świadczące o staliniza-

cji Polski

– omawia cele propa-

gandy komunistycznej

w czasach stalinizmu

– przedstawia założenia

konstytucji PRL z 1952

r.

– opisuje system repre-

sji władz komunistycz-

nych wobec Kościoła

– ocenia metody sprawo-

wania władzy w Polsce na

początku lat 50.

– ocenia kult jednostki w

Polsce w okresie stalini-

zmu

– wyjaśnia, dlaczego w

Wojsku Polskim nadal wy-

stępowały silne wpływy

sowieckie


minów: poznański Czer-

wiec, „polska droga do

socjalizmu”, Służba Bez-

pieczeństwa (SB), odwilż

październikowa



Józefa Cyrankiewicza


skutki oraz opisuje prze-

bieg wydarzeń poznań-

skiego Czerwca i pol-

skiego Października w

1956 r.

– zna daty: wydarzeń poznań-

skich (28–30 VI 1956), pol-

skiego Października (X 1956),

wyboru W. Gomułki na I se-

kretarza KC PZPR (X 1956)

– prezentuje okoliczności doj-

ścia Władysława Gomułki do

władzy

– omawia przejawy odwilży

październikowej w Polsce

– charakteryzuje zakończenia

okresu odwilży w Polsce w

kontekście ograniczenia wol-

ności słowa


nów: puławianie, natoliń-

czycy, Ministerstwo Spraw

Wewnętrznych (MSW), „Po

Prostu”

– zna daty: śmierci J. Stalina

(1953), obrad

VIII Plenum KC PZPR (X

1956), końca odwilży w Pol-

sce (1957)

– identyfikuje postacie: Ad-

ama Ważyka, Romana Strzał-

kowskiego, Edwarda Ochaba

– prezentuje poglądy

natolińczyków i puła-

wian

– wyjaśnia okoliczności

zwołania VIII Plenum

KC PZPR


Poemat dla dorosłych i pu-

blikacje w „Po Prostu” od-

zwierciedlały nastroje nie-

zadowolenia społecznego

w latach 50. XX w.

– omawia proces odwilży

po dojściu W. Gomułki do

władzy

– ocenia postawy Józefa

Cyrankiewicza i Włady-

sława Gomułki wobec wy-

darzeń poznańskich

Strona 17 z 24


minów: mała stabilizacja,

obchody Tysiąclecia

Chrztu Polski, Marzec

’68, Grudzień ’70

– zna daty: obchodów

Tysiąclecia Chrztu Polski

(1966), wydarzeń marco-

wych (III 1968), układu

PRL–RFN (XII 1970),

wydarzeń grudniowych

na Wybrzeżu (14–21 XII

1970)



Willy’ego Brandta, Ste-

fana Wyszyńskiego,

Edwarda Gierka

– charakteryzuje okres rządów

W. Gomułki, w tym politykę

zagraniczną PRL

– przedstawia przebieg obcho-

dów milenijnych

– wyjaśnia przyczyny i skutki

wydarzeń z Marca 1968 r. i

Grudnia 1970 r.

– przedstawia przebieg wyda-

rzeń z Marca 1968 r. i Grudnia

1970 r.


nów: polska szkoła filmowa,

„Polityka”, peregrynacja, re-

wizjoniści, dogmatycy, List

34, „komandosi”, Zmotoryzo-

wane Odwody Milicji Oby-

watelskiej (ZOMO)

– zna daty: listu Episkopatu

polskiego do Episkopatu nie-

mieckiego (1965), opubliko-

wania Listu 34 (1964), zdję-

cia Dziadów z afisza w Tea-

trze Narodowym (I 1968),

ogłoszenia podwyżek cen

żywności (12 XII 1970)

– identyfikuje postacie: Anto-

niego Słonimskiego, An-

drzeja Wajdy, Jacka Kuronia,

Karola Modzelewskiego, Ad-

ama Michnika, Henryka

Szlajfera, Zbigniewa Cybul-

skiego, Tadeusza Różewicza,

Andrzeja Munka, Wojciecha

Jerzego Hasa

– omawia stosunek

władz PRL do inteli-

gencji

– charakteryzuje przy-

czyny i narastanie kon-

fliktu władz z Kościo-

łem katolickim


skutki kampanii antyse-

mickiej w Polsce w

1968 r.

– opisuje narodziny i

działalność opozycji

– ocenia zachowanie

władz PRL w obliczu wy-

darzeń na Wybrzeżu w

1970 r.

– ocenia rolę Kościoła ka-

tolickiego i środowisk stu-

denckich w kształtowaniu

opozycji wobec władz

PRL


minów: „druga Polska”,

„propaganda sukcesu”

– identyfikuje postać

Edwarda Gierka

– wymienia cechy charaktery-

styczne rządów E. Gierka

– omawia wpływ zagranicz-

nych kredytów na rozwój prze-

mysłu ciężkiego i górnictwa

– przedstawia zmiany w życiu

codziennym Polaków za cza-

sów rządów E. Gierka


nów: ukryte bezrobocie, kino

moralnego niepokoju

– zna datę nowelizacji Kon-

stytucji PRL (1976)

– identyfikuje postacie: Piotra

Jaroszewicza, Andrzeja

Wajdy, Krzysztofa

Zanussiego

– wyjaśnia, dlaczego

polityka gospodarcza E.

Gierka zakończyła się

niepowodzeniem


ności i skutki noweliza-

cji konstytucji w 1976

r.

– przedstawia wpływ kina

moralnego niepokoju na

kształtowanie postaw Po-

laków

– ocenia okres rządów

Edwarda Gierka

Strona 18 z 24


propaganda sukcesu w czasie

rządów E. Gierka

ROZDZIAŁ V: UPADEK KOMUNIZMU



minów: Czerwiec ’76,

spekulacja, Komitet

Obrony Robotników

(KOR), Wolne Związki

Zawodowe (WZZ), tajny

współpracownik (TW)


Edwarda Gierka, Jana

Pawła II, Jacka Kuronia,

Adama Michnika

– zna daty: wydarzeń czerwco-

wych (VI 1976), powstania

KOR (IX 1976), wyboru Ka-

rola Wojtyły na papieża (16 X

1978), I pielgrzymki Jana

Pawła II do Polski (VI 1979)

– opisuje genezę, przebieg i

skutki wydarzeń czerwcowych

w 1976 r.

– przedstawia okoliczności na-

rodzin opozycji demokratycz-

nej w Polsce

– określa cele i opisuje działal-

ność KOR-u

– wyjaśnia wpływ wyboru Ka-

rola Wojtyły na papieża na sy-

tuację w Polsce


nów: ciche podwyżki, Ruch

Obrony Praw Człowieka i

Obywatela (ROPCiO), drugi

obieg, Konfederacja Polski

Niepodległej (KPN), Ruch

Młodej Polski (RMP)


ROPCiO (1977), założenia

WZZ (1978), utworzenia

KPN (1979)

– identyfikuje postacie: Zbi-

gniewa

i Zofii Romaszewskich,

Leszka Moczulskiego, Anny

Walentynowicz, Stanisława

Barańczaka, Antoniego Ma-

cierewicza, Stanisława Py-

jasa, Andrzeja Gwiazdy, Bog-

dana Borusewicza

– charakteryzuje rozwój

organizacji opozycyj-

nych w latach 70. XX

w.

– wyjaśnia, dlaczego wła-

dze komunistyczne w

mniejszym stopniu niż do-

tąd represjonowały ugru-

powania opozycyjne


minów: strajk okupa-

cyjny, strajk solidarno-

ściowy, 21 postulatów,

wydarzenia sierpniowe,

porozumienia sierpniowe,

NSZZ „Solidarność”


skutki strajków sierpniowych

w 1980 r.

– omawia przebieg wydarzeń

sierpniowych

– wyjaśnia, w jaki sposób wła-

dze komunistyczne w Polsce


nów: Międzyzakładowy Ko-

mitet Strajkowy (MKS), kar-

nawał „Solidarności”, kryzys

bydgoski

– zna daty: przejęcia władzy

przez W. Jaruzelskiego

– przedstawia reakcję

ZSRS na wydarzenia w

Polsce w 1980 r.

– omawia działalność

NSZZ „Solidarność” w

okresie tzw. karnawału

„Solidarności”

Strona 19 z 24

– zna datę strajków sierp-

niowych (VIII 1980), po-

rozumień sierpniowych

(31 VIII 1980), powsta-

nia NSZZ „Solidarność”

(IX 1980)


Lecha Wałęsy, Anny Wa-

lentynowicz, Stanisława

Kani, Wojciecha Jaruzel-

skiego, Andrzeja

Gwiazdy, Ryszarda Ku-

klińskiego

przygotowywały się do kon-

frontacji siłowej z opozycją

(1981), kryzysu bydgoskiego

(III 1981), zamachu na Jana

Pawła II (V 1981), I zjazdu

NSZZ „Solidarność” (IX–X

1981) porozumień szczeciń-

skich (VIII 1980), porozu-

mień jastrzębskich (IX 1980)

– identyfikuje postacie: Bog-

dana Borusewicza, Mieczy-

sława Jagielskiego,

Jimmy’ego Cartera


minów: stan wojenny,

Wojskowa Rada Ocalenia

Narodowego (WRON),

ZOMO, internowanie

– zna daty: wprowadze-

nia stanu wojennego

(12/13 XII 1981), pacyfi-

kacji kopalni „Wujek”

(16 XII 1981), przyznania

Pokojowej Nagrody No-

bla L. Wałęsie (1983)


Wojciecha Jaruzelskiego,

Lecha Wałęsy, Jerzego

Popiełuszki

– przedstawia okoliczności

wprowadzenia stanu wojen-

nego w Polsce

– charakteryzuje przebieg

stanu wojennego w Polsce

– przedstawia reakcję społe-

czeństwa na stan wojenny

– wskazuje wydarzenia, które

doprowadziły do upadku ko-

munizmu w Polsce


nów: Tymczasowa Komisja

Koordynacyjna NSZZ „Soli-

darność”, Ogólnopolskie Po-

rozumienie Związków Zawo-

dowych (OPZZ)

– zna daty: zawieszenia stanu

wojennego (XII 1982), po-

wstania OPZZ (1984), znie-

sienia stanu wojennego (22

VII 1983), zamordowania G.

Przemyka (1983), zamordo-

wania ks. J. Popiełuszki

(1984)

– identyfikuje postacie: Grze-

gorza Przemyka, Zbigniewa

Bujaka, Władysława Frasy-

niuka, Bogdana Lisa, Kornela

Morawieckiego

– przedstawia reakcję

świata na sytuację w

Polsce w okresie stanu

wojennego


zniesienia stanu wojen-

nego w Polsce

– charakteryzuje opozy-

cję antykomunistyczną

w Polsce w latach 80.

XX w.

– charakteryzuje sytuację

PRL po zniesieniu stanu

wojennego

– ocenia postawy społe-

czeństwa wobec stanu wo-

jennego

Strona 20 z 24


minów: pierestrojka, gła-

snost, uskorienie, Jesień

Ludów, aksamitna rewo-

lucja, Wspólnota Niepod-

ległych Państw (WNP)

– zna daty: obalenia ko-

munizmu w europejskich

państwach bloku wschod-

niego (1989–1990), roz-

padu ZSRS (1990), zjed-

noczenia Niemiec (1990)


Ronalda Reagana, Micha-

iła Gorbaczowa, Václava

Havla

– przedstawia przejawy kry-

zysu ZSRS w latach 80. XX w.

– wymienia próby reform w

ZSRS i określa ich skutki poli-

tyczne

– przedstawia rolę Michaiła

Gorbaczowa w upadku komu-

nizmu w państwach bloku

wschodniego

– wyjaśnia okoliczności roz-

padu ZSRS


nów: mudżahedini, dżihad,

efekt domina, Konferencja

Bezpieczeństwa i Współpracy

w Europie (KBWE), komitety

helsińskie, Karta 77, „impe-

rium zła”, pucz Janajewa

– zna daty: interwencji zbroj-

nej ZSRS w Afganistanie

(1979–1989), przejęcia wła-

dzy przez M. Gorbaczowa

(1985), katastrofy w Czarno-

bylu (1986), ogłoszenia nie-

podległości przez Litwę

(1990), puczu Janajewa

(1991), rozwiązania RWPG i

Układu Warszawskiego

(1991), rozwiązania ZSRS

(XII 1991)

– identyfikuje postacie: Bo-

rysa Jelcyna, Nicolae Ceauşe-

scu, Giennadija Janajewa

– charakteryzuje poli-

tykę R. Reagana i jej

wpływ na zmianę sytu-

acji międzynarodowej

– charakteryzuje wyda-

rzenia Jesieni Ludów w

państwach bloku

wschodniego

– omawia proces roz-

padu ZSRS, uwzględ-

niając powstanie nie-

podległych państw w

Europie

– wyjaśnia, jakie były

przyczyny rozwiązania

RWPG i Układu War-

szawskiego

– wyjaśnia znaczenie kata-

strofy w Czarnobylu dla

Europy i ZSRS

– ocenia rolę M. Gorba-

czowa i R. Reagana w

zmianie układu sił w poli-

tyce międzynarodowej


minów: obrady Okrą-

głego Stołu, wybory

czerwcowe, Obywatelski

Klub Parlamentarny

(OKP), sejm kontrak-

towy, hiperinflacja

– zna daty: obrad Okrą-

głego Stołu (II–IV 1989),

wyborów czerwcowych

(4 VI 1989), powołania

– podaje postanowienia i skutki

obrad Okrągłego Stołu

– prezentuje następstwa wybo-

rów czerwcowych

– wskazuje wydarzenia, które

doprowadziły do upadku ko-

munizmu w Polsce


nów: Urząd Ochrony Państwa

(UOP), weryfikacja, „gruba

linia”/„gruba kreska”

– zna daty: debaty Miodo-

wicz–Wałęsa (XI 1988), po-

nownego zalegalizowania

NSZZ „Solidarności” (IV

1989), wyboru W. Jaruzel-

skiego na prezydenta (VII

1989), przyjęcia nazwy


zwołania Okrągłego

Stołu

– przedstawia reformy

rządu T. Mazowiec-

kiego

– ocenia znaczenie obrad

Okrągłego Stołu dla prze-

mian politycznych w Pol-

sce

Strona 21 z 24

rządu T. Mazowieckiego

(12 IX 1989)


Lecha Wałęsy, Wojcie-

cha Jaruzelskiego, Tadeu-

sza Mazowieckiego, Bro-

nisława Geremka

Rzeczpospolita Polska (29

XII 1989)

– identyfikuje postacie: Cze-

sława Kiszczaka, Alfreda

Miodowicza, Mieczysława

Rakowskiego, Leszka Balce-

rowicza, Krzysztofa Skubi-

szewskiego, Jarosława Ka-

czyńskiego

ROZDZIAŁ VI: POLSKA I ŚWIAT W NOWEJ EPOCE



minu: Wspólnota Nie-

podległych Państw

(WNP)

– zna datę: powstania

Wspólnoty Niepodle-

głych Państw (1991),

wejścia Polski, Czech i

Węgier do NATO (1999),

pomarańczowej rewolucji

(2004), rozpadu Jugosła-

wii (1991–1992)


Billa Clintona, Borysa

Jelcyna, Władimira Pu-

tina

– wyjaśnia okoliczności wstą-

pienia Polski, Czech i Węgier

do NATO

– charakteryzuje rządy W. Pu-

tina w Rosji

– wymienia problemy, z jakimi

spotkały się podczas transfor-

macji ustrojowej kraje postso-

wieckie

– prezentuje skutki rozpadu Ju-

gosławii


nów: Euromajdan, rewolucja

róż, oligarchowie

– zna daty: wojny w Jugosła-

wii (1991–1995), I wojny

czeczeńskiej (1994-1996), lu-

dobójstwa w Srebrenicy

(1995), porozumienia w Day-

ton (XI 1995), II wojny cze-

czeńskiej (1999–2009), rewo-

lucji róż (2004), wojny o

Osetię Południową (2008),

Euromajdanu (2013/2014)

– identyfikuje postacie: Alek-

sandra Łukaszenki, Wiktora

Janukowycza, Wiktora Jusz-

czenki, Micheila Saakaszwi-

lego, Dżochara Dudajewa,

Ramzana Kadyrowa

– omawia proces demo-

kratyzacji Ukrainy i

Gruzji


czyny i skutki wojen w

byłej Jugosławii i Cze-

czenii

– charakteryzuje sytuację

polityczną na Kaukazie i w

Naddniestrzu

– ocenia rolę W. Putina w

przywróceniu Rosji roli

mocarstwa

Strona 22 z 24


minów: polityka neokolo-

nializmu, apartheid, Au-

tonomia Palestyńska, Al-

Kaida

– zna daty: ataku na

World Trade Center (11

IX 2001), inwazji USA

na Irak (2003)


George’a W. Busha,

Osamy bin Ladena, Sad-

dama Husajna

– wyjaśnia, na czym polega po-

lityka neokolonializmu i jakie

niesie za sobą skutki

– przedstawia przyczyny domi-

nacji USA we współczesnym

świecie

– omawia zjawisko terroryzmu

islamskiego

– wyjaśnia przyczyny i skutki

wojny z terroryzmem po 2001

r.


nów: masakra na placu

Tian’anmen, talibowie, tzw.

Państwo Islamskie

– zna daty: porozumienia

izraelsko-palestyńskiego w

Oslo (1993), ludobójstwa w

Rwandzie (1994), masakry na

placu Tian’anmen (VI 1989),

wybuchu wojny w Syrii

(2011), aneksji Krymu

(2014), wybuchu wojny do-

mowej w Jemenie (2015)

– identyfikuje postacie: Nel-

sona Mandeli, Jasira Arafata,

Icchaka Rabina, Szimona Pe-

resa, Baszara al-Asada

– przedstawia rozwój

gospodarczy Chin i Ja-

ponii w drugiej połowie

XX w.

– wyjaśnia, dlaczego

manifestacja chińskich

studentów w 1989 r. za-

kończyła się niepowo-

dzeniem

– wyjaśnia, jakie są

przyczyny współcze-

snych konfliktów w

Afryce

– ocenia problem terro-

ryzmu


czyny i charakter wojny

w Iraku

– ocenia wpływ USA na

sytuację polityczną współ-

czesnego świata


minów: plan Balcerowi-

cza, gospodarka wolno-

rynkowa, prywatyzacja,

bezrobocie, pluralizm po-

lityczny

– zna daty: wdrożenia

planu Balcerowicza

(1990), wyboru L. Wa-

łęsy na prezydenta (XII

1990), pierwszych w

pełni demokratycznych

wyborów do parla-

mentu(27 X 1991), wy-

boru A. Kwaśniewskiego

na prezydenta (1995),

– identyfikuje postacie: Tadeu-

sza Mazowieckiego, Lecha

Wałęsy, Leszka Balcerowicza,

Jacka Kuronia, Aleksandra

Kwaśniewskiego, Lecha Ka-

czyńskiego

– omawia założenia, realizację

i skutki gospodarcze planu Bal-

cerowicza

– wymienia reformy przepro-

wadzone pod koniec lat 90. XX

w.

– wymienia najistotniejsze

przemiany ustrojowe i ekono-

miczne III Rzeczypospolitej


nów: popiwek, „wojna na gó-

rze”

– zna daty: noweli grudnio-

wej (XII 1989), rozwiązania

PZPR (I 1990), początku

„wojny na górze” (1990),

uchwalenia małej konstytucji

(X 1992), reformy admini-

stracyjnej (1997)

– identyfikuje postacie: Jana

Krzysztofa Bieleckiego,

Jarosława Kaczyńskiego,

Ryszarda Kaczorowskiego

– omawia koszty spo-

łeczne reform gospo-

darczych

– charakteryzuje scenę

polityczną pierwszych

lat demokratycznej Pol-

ski


budowania podstaw

prawnych III Rzeczypo-

spolitej

– wyjaśnia przyczyny roz-

padu obozu solidarnościo-

wego

– ocenia przemiany poli-

tyczne i gospodarcze w

Polsce po 1989 r.

Strona 23 z 24

uchwalenia Konstytucji

RP (2 IV 1997), wyboru

L. Kaczyńskiego na pre-

zydenta (2005)

– omawia podstawy ustrojowe

III Rzeczypospolitej w świetle

konstytucji z 1997 r.


minów: NATO, referen-

dum akcesyjne, Unia Eu-

ropejska

– zna daty: przyjęcia Pol-

ski do NATO (12 III

1999), referendum akce-

syjnego (VI 2003), wej-

ścia Polski do UE (1 V

2004)


Aleksandra Kwaśniew-

skiego, Billa Clintona,

Borysa Jelcyna


skutki przystąpienia Polski do

NATO i UE

– wymienia i omawia etapy in-

tegracji Polski z UE

– przedstawia postawy Pola-

ków wobec problemu integra-

cji Polski z UE

– omawia konsekwencje człon-

kostwa Polski w NATO

– wymienia korzyści, jakie

przyniosła Polsce integracja z

UE oraz wejście do NATO


nów: Trójkąt Weimarski, pro-

gram „Partnerstwo dla Po-

koju”, Środkowoeuropejskie

Porozumienie o Wolnym

Handlu (CEFTA), grupa luk-

semburska

– zna daty: podpisania

Układu europejskiego (XII

1991), powstania Trójkąta

Weimarskiego (1991), wyj-

ścia ostatnich wojsk rosyj-

skich z Polski (1993), podpi-

sania protokołu akcesyjnego

Polski do Paktu Północnoat-

lantyckiego (1997), podpisa-

nia Traktatu nicejskiego

(2000), udziału wojsk pol-

skich w wojnie w Afganista-

nie (2002) i Iraku (2003)

– identyfikuje postacie: Wło-

dzimierza Cimoszewicza,

Bronisława Geremka

– określa główne kierunki

polskiej polityki zagranicznej

– wymienia i omawia

etapy polskiej akcesji

do NATO

– opisuje udział Polski

w wojnie z terrory-

zmem

– ocenia rezultaty pol-

skiego członkostwa w

NATO i UE


minów: internet, telefonia

komórkowa, globalizacja,

amerykanizacja, kultura

masowa

– omawia zalety i wady wpro-

wadzenia nowych środków ko-

munikacji

– opisuje przejawy globalizacji

we współczesnym świecie


nów: antyglobaliści, bogata

Północ, biedne Południe,

„globalna wioska”, Dolina

Krzemowa

– omawia szanse i nie-

bezpieczeństwa dla

człowieka, wynikające

ze współczesnych

zmian cywilizacyjnych

– ocenia skutki zjawiska

amerykanizacji kultury na

świecie

Strona 24 z 24

– wyjaśnia, jakie szanse i

zagrożenia niesie za sobą

globalizacja

– wskazuje cechy współczesnej

kultury masowej

– opisuje zjawisko amerykani-

zacji

– przedstawia konsekwencje

wzrostu poziomu urbanizacji

współczesnego świata

– wyjaśnia, na czym polega

zjawisko przeludnienia

– wymienia poglądy przeciw-

ników globalizacji

– przedstawia skutki rozwoju

turystyki

– omawia przyczyny, kie-

runki i skutki ruchów migra-

cyjnych we współczesnym

świecie


minów: bogata Północ,

ubogie Południe, przelud-

nienie

– wymienia problemy de-

mograficzne współcze-

snego świata

– wskazuje rejony świata, w

których występują największe

nierówności społeczne

– wymienia najważniejsze za-

grożenia społeczne współcze-

snego świata

– prezentuje zagrożenia ekolo-

giczne współczesnego świata


nów: Czarna Afryka, Euro-

pol, efekt cieplarniany, arab-

ska wiosna, tzw. Państwo Is-

lamskie, protokół z Kioto

– zna daty: wejścia w życie

protokołu z Kioto (2005),

arabskiej wiosny (2010–

2013)

– określa przyczyny i

skutki narastania nie-

równości społecznych

we współczesnym świe-

cie

– wyjaśnia, jakie zagro-

żenia niesie za sobą

przestępczość zorgani-

zowana

– przedstawia działania

współczesnego świata na

rzecz poprawy stanu eko-

logicznego naszej planety


skutki przemian w świecie

arabskim w latach 2010–

2013

– wyjaśnia, na czym pole-

gają kontrasty społeczne

we współczesnym świecie

– przedstawia działania

podejmowane w celu ni-

welowania problemów de-

mograficznych, społecz-

nych i ekologicznych we

współczesnym świecie

HISTORIA klasa VIII wymagania edukacyjne na poszczególne...

Documents

Transcript of HISTORIA klasa VIII wymagania edukacyjne na poszczególne...