GPW...Dodatek informacyjno-promocyjny do „Gazety Wyborczej” SPACEROWNIK PO STACJACH GPW SA 12...

Dodatek informacyjno-promocyjny do „Gazety Wyborczej” 12 września 2014

lll

Dodatek przygotowany przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów Spółka Akcyjna

po stacjachGPWGPWSpacerownik

Dodatek informacyjno-promocyjnydo „Gazety Wyborczej” SPACEROWNIK PO STACJACH GPW SA 12 września 2014

lll

Do da tek przy go to wa ny przez Gór no ślą skie Przed się bior stwo Wo do cią gów Spół ka Ak cyj na Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treści zamieszczone w dodatku

Pier ście nio wy sy stemBez pie czeń stwo za o pa trze nia w wo dę za pew nia pier ście nio wy sy stem sie ci ma gi stral nej li czą cy ok. 900 km.

Gdy by ru ry uło żyć w li nii pro stej to z Ka to wic się gnę ły by aż za Mo na chium. Śred ni ca nie któ rych wy no sina wet 1800 mm, to ozna cza, że męż czyz na o śred nim wzro ście móg łby sta nąć w niej wy pro sto wa ny.

Co raz wię cej firmNa świe cie fir my wo do cią go we się łą czą, aby gwa ran to wać bez pie czeń stwo do staw wo dy. U nas jest od -

wrot nie – mó wi An drzej Siu dy, kie row nik za pór w Go czał ko wi cach i w Koz ło wej Gó rze. Do 1991 r. w na szym wo je wódz twie by ło jed no wo je wódz kie przed się bior stwo wo do cią go we i 18 re jo no -

wych przed się biorstw. Te raz dzia ła już ok. 50. Czy ta kie roz drob nie nie jest bez piecz ne dla od bior ców wo dy?

Skąd wo da?88 proc. wo dy w sy ste mie GPW SA po cho dzi z ujęć wód po wierz chnio wych. Zna czą cą ro lę od gry wa ją

dwa zbior ni ki: Go czał ko wi ce na rze ce Ma ła Wi sła i Koz ło wa Gó ra na rze ce Bry ni ca oraz zbior ni ki Ka ska -dy So ły (Tres na, Po rąb ka, Cza niec) na rze ce So ła i Zbior nik Dzieć ko wi ce (zasilany z rzeki So ły).

Wiatr w żaglachOd czte rech lat moż na pły wać pod pewnymi warunkami po Za le wie Go czał ko wic kim. Jed nak ma ło, kto

o tym wie. Ten ak wen trzy krot nie wię kszy od Za le wu Ży wiec kie go naj czę ściej świe ci pust ka mi.

Mi lio ny me trów wo dyPo nad 125 mln me trów sześc. wody miesz kań com re gio nu do star czy ło w 2013 ro ku Gór no ślą skie Przed -

się bior stwo Wo do cią gów SA w Ka to wi cach.

Zie lo na ener gia ob ni ża kosz ty Elek trow nia so lar na w Ru dzie Ślą skiej to naj wię ksza da cho wa in sta la cja fo to wol ta icz na w południowej

Pol sce. Jej po wierz chnia wy no si 2346 m kw. To nie je dy ny obiekt GPW, któ ry wy ko rzy stu je od na wial nąener gię. Łącz nie na bu dyn kach w od dzia łach spół ki za in sta lo wa no 453 ko lek to ry sło necz ne o po wierz chniczyn nej 824 m kw. Ich moc wy no si 659 kW. Zie lo na ener gia wy ko rzy sty wa na jest w pro ce sie przy go to wa -nia ciep łej wo dy użyt ko wej. Ta kie sy ste my poz wa la ją na ob ni że nie kosz tów oraz są ko rzyst ne dla śro do wi -ska, gdyż mniej bę dzie za nie czysz czeń po wie trza.

Dodatek informacyjno-promocyjnydo „Gazety Wyborczej”12 września 2014 SPACEROWNIK PO STACJACH GPW SA

lll

O wo dętrze ba dbać

ŁUKASZ CZOPIK, prezes zarządu, dyrektor generalny GPW SA

Odkręcając kran, nie zastanawiamy się, skąd płynie woda. Złościmy się dopierowtedy, gdy jej nie ma. Trudno bez niej żyć.

W naszym regionie o wodę dba GórnośląskiePrzedsiębiorstwo Wodociągów SA w Katowicach.Spółka dostarcza wodę dla ok. 3 mlnmieszkańców. Zapewnia bezpieczeństwozaopatrzenia regionu w wodę. W przypadku awariilub klęski żywiołowej firma dostarczy wodę na przeciwległy kraniec Górnego Śląska. Taką możliwość szybkiego reagowania dajepierścieniowy system sieci magistralnej,w powiązaniu z dziewięcioma kompleksamizbiorników wyrównawczych o łącznej pojemności374 tys. m sześc. Warto wybrać się na wycieczkę i zajrzećprzynajmniej do niektórych obiektów spółki. Godnapolecenia jest wyprawa w przeszłość, czyli dostacji Zawada w Karchowicach. To tutaj zaczęłasię historia śląskich wodociągów. Wspaniałyhistoryczny obiekt o pięknej architekturzeumieszczony na Szlaku Zabytków Technikiwojewództwa śląskiego, na który trzebazarezerwować sobie kilka godzin. Cały zespółarchitektoniczny wraz z historycznymwyposażeniem został wpisany na ListęNarodowych Dóbr Kultury. Zobaczymy tamzachowane w bardzo dobrym stanie wyposażenietechniczne i urządzenia ruchu parowego stacjipomp. Spróbujemy też rewelacyjnej wodyz miejscowego ujęcia.Trochę młodsza historia to zbiornik i zaporaw Kozłowej Górze, wybudowana na potrzebywojskowe. Równie fascynujące jest współczesne obliczeprzedsiębiorstwa. – Zapraszamy do laboratorium, do nowoczesnych przepompowni czy też nowozmodernizowanych obiektów na ZaporzeGoczałkowickiej, gdzie pracuje radarmeteorologiczny i precyzyjny detektor burzowy– zachęca Łukasz Czopik, prezes zarządu, dyrektor generalny GPW.Zapraszamy!


lll

ZASIĘG DZIAŁANIA GÓRNOŚLĄSKIEGO

PRZEDSIĘBIORSTWA WODOCIĄGÓW SA


lll

Zakłady Uzdatniania Wody2Na system zaopatrzenia w wodę

składają się:

Stacji Uzdatniania Wody 9Oddziałów Sieci Magistralnej

eksploatujących:8ò 9 kompleksów

sieciowych zbiornikówwyrównawczych o łącznej pojemności 374 tys. m sześc.

ò ok. 900 km wodociągowejsieci magistralnej o średnicy od 400 do 1800 mm


lll

- Hi sto ria po wsta nia sta cji wo do cią go wej Za -wa da się ga koń ca XIX wie ku, kie dy to ko niecz -no ścią sta ło się roz wią za nie pa lą ce go prob le -mu za pew nie nia wo dy pit nej dla szyb ko roz wi -ja ją ce go się prze my słu i gwał tow nie ros ną cejlicz by miesz kań ców w za chod niej czę ści Gór no -ślą skie go Okrę gu Prze my sło we go – opo wia daAlek san der Trzę sic ki, kie row nik Sta cji Uzdat -nia nia Wo dy Za wa da.

Wte dy po wsta wa ły tu taj ko pal nie wę gla, hu -ty, kok sow nie, fa bry ki che micz ne. Roz wój prze -my słu po wo do wał ros ną cy po pyt na wo dę. No -

we li nie ko le jo we, pie ce hut ni cze czy ma szy nypa ro we w ko pal niach zu ży wa ły jej ogrom ne ilo -ści. Wo dy po trze bo wa ły tak że roz ra sta ją ce sięszyb ko mia sta i po wsta ją ce wo kół fa bryk osie -dla. Sy tu a cja by ła tak dra ma tycz na, że gro zi łaupad kiem prze my słu.

Zna le zio no wo dę Szyb kim, tym cza so wym roz wią za niem prob -

le mu by ło wy ko rzy sta nie wo dy wy pły wa ją cej zesztol ni po zo sta łych po daw nej ko pal ni sre brai oło wiu w Rep tach pod Tar now ski mi Gó ra mi.

W 1884 ro ku uru cho mio no pierw szy pań stwo -wy wo do ciąg w kie run ku Cho rzo wa. Ura to wałod zam knię cia Kró lew ską Hu tę.

Po kil ku la tach oka za ło się, że wo dy po trze -ba wię cej. Wie dzia no, że w Za wa dzie są bo -ga te za so by do sko na łej wo dy, od kry te pod -czas po szu ki wa nia wę gla. Od wier co no pier -wsze ar te zyj skie stud nie głę bi no we. Prze pro -wa dzo no ba da nia wy daj no ści stud ni i ja ko ściwo dy, opra co wa no pro jekt sie ci wo do cią go -wej i roz po czę to re a li za cję wo do cią gu. Zbu -do wa no m.in. bu dyn ki sta cji pomp i kot łow -ni pa ro wej.

Zawada na dal pra cu je Pań stwo wy wo do ciąg Za wa da – Za brze zo stał

uru cho mio ny 11 czer wca 1895 ro ku. Wo da za -czę ła pły nąć do ok. 93 tys. osób miesz ka ją cychw po wia tach: za brzań skim i by tom skim, Gli wi -cach oraz do wy bu do wa nej w Ru dzie Ślą skiejCheb ziu wie ży ciś nień.

Sta cja Za wa da opar ta by ła na ar te zyj skich, tria -so wych stud niach, od wier co nych do głę bo ko ścipo nad 200 m, któ re otrzy ma ły na zwy: Nep tun,Hac kel berg oraz Kar cho wic ka Stud nia Głę bi no -wa.

Wszyst kie pom py i urzą dze nia by ły na pę dza nema szy na mi pa ro wy mi. Po dział Gór ne go Ślą skaw 1922 ro ku miał bar dzo po waż ne zna cze nie dlaZa wa dy. Sta cja sta ła się prak tycz nie je dy nym źró -dłem za si la nia w wo dę dla du żej czę ści nie miec -kie go GOP-u. Roz po czę to jej grun tow ną mo der -

Za byt ko wa Za wa da z epo ki pa ry Wodociągowastacjaw Karchowicachzachowała dawny,pochodzący z epokipary charakter.Trudno oprzeć sięwrażeniu, że jesteśmyw miejscu, gdziezatrzymał się czas.A od jejuruchomieniaminęło prawie 120 lat. Tu taj za czę ła się hi sto ria ślą skich wo do cią gów

Plan sta cji Za wa da, od na le zio ny na stry chu bu dyn ku biu ro we go


lll

ni za cję, któ ra mia ła za ra dzić dra ma tycz ne muspad ko wi wy daj no ści sta rych od wier tów. W 1929ro ku wy bu do wa no mo der ni stycz ną, ce gla ną pom -pow nię. Spro wa dzo no ma szy ny pa ro we, któ re mo -że my po dzi wiać po dziś dzień.

Ruch pa ro wy za trzy ma no do pie ro w 1967 ro -ku. Szczę śli wie się zło ży ło, że ma szyn pa ro wychnie trze ba by ło lik wi do wać, bo by ło du żo miej -sca, więc elek trycz ne agre ga ty po sta wio no obok.

- Nie bar dzo ufa no tym elek trycz nym, oba wia -no się, że za brak nie prą du i po cząt ko wo te pa -ro we zo sta ły, ja ko re zer wa – zdra dza Alek san -der Trzę sic ki.

Kie row nik – ku stosz Dzię ki te mu za byt ko we urzą dze nia z epo ki pa -

ry za cho wa ły się do dzi siej szych cza sów. A od2004 ro ku wszy scy chęt ni na prze nie sie nie sięw cza sie mo gą je zo ba czyć. To tu taj roz po czę -ło się bu do wa nie uni katowego w ska li re gio nuok. 900 km sy ste mu za o pa trze nia w wo dę miastre gio nu za pew nia ją ce go do star cza nie wo dy dla3 mln lu dzi.

Alek san der Trzę sic ki, o któ rym cza sa mi pra -cow ni cy mó wią ku stosz, w Za wa dzie pra cu je od1986 ro ku.

Jak tu tra fił?- Przez przy pa dek, szu ka łem ga ra żu dla swo -

je go pier wsze go ma łe go fia ta. Pra co wa łem wte -dy w Hu cie Bo brek. I zna jo my mi po wie dział, żew Za wa dzie szu ka ją elek try ka z wyż szym wy -kształ ce niem. Przy je cha łem. Miej sce mnie urze -kło. Na do da tek ów czes na sze fo wa po ka za ła mimiesz ka nie i ga raż, mó wiąc: To mo że być pa na.

Do do mu wró ci łem z wy pie ka mi na twa rzy. Zadwa ty god nie przy je cha łem z żo ną i dwu let nimsy nem. Jej się też spo do ba ło. Uczy ła an giel skie -go, więc z pra cą nie by ło prob le mu. To był czer -wiec. Pa mię tam też pier wszą zi mę, kie dy tem -pe ra tu ra spa dła do mi nus 28 stop ni. Oj, nie bę -dę po wta rzać, co wte dy mó wi liś my. Po tem na -stą pi ło ocie ple nie kli ma tu i zi my by ły już ła god -niej sze. Nie dłu go bę dzie 30 lat – wspo mi naAlek san der Trzę sic ki.

120 latSta cja w Za wa dzie ro bi nie praw do po dob ne

wra że nie. Za cho wa ła swój cha rak ter sprzed wie -ku. Już sa me za bu do wa nia w mo der ni stycz nymsty lu ro bią ol brzy mie wra że nie. W 1991 ro kukom pleks wo do cią go wy wpi sa no na Li stę Na -ro do wych Dóbr Kul tu ry.

Cie ka we, czy pro jek tan ci i twór cy obiek tu spo -dzie wa li się, że bę dzie słu żył 120 lat po je go uru -cho mie niu? Dzi siaj pro du ku je 7 tys. m sześc.wo dy na do bę. Z Za wa dy wo da pły nie do Za -brza (4,5 tys. m sześc.), Py sko wic (1,5 tys. m sześc.), Gli wic (170 m sześc.) i oko licz nychwio sek (300 m sześc.).

Alek san der Trzę sic ki go dzi na mi po tra fi opo wia dać o skar bach zgro ma dzo nych w Za wa dzie.Przy tym biur ku pra co wał wo je wo da Je rzy Zie tek

Sil nik pa ro wy z 1904 ro ku, w któ rym za sto so wa no uni katowe roz wią za nia tech nicz ne

Ma szy ni sta Jó zef Braj tkopf w Za wa dzie pra cu je już kilkadziesiąt lat


lll

– Zbu do wa no ją po śpiesz nie w la tach 1935-1938. Hi sto ria po to czy ła się jed nak ina czej i woj -ska obe szły za po rę. Po dob no plan obiek tu zo -stał na ry so wa ny na jed nej kar tce w ja kiejś kar -czmie w Pie ka rach Ślą skich – opo wia da Jó zefHo rze la, kie row nik Sta cji Uzdat nia nia Wo dyKoz ło wa Gó ra.

Dziś zbior nik w Koz ło wej Gó rze po sia da 900-me tro wą za po rę czo ło wą i około 3 km dłu -go ści za po rę bocz ną. Po wierz chnia za le wu zbior -ni ka przy mak sy mal nym pię trze niu wy no si po -nad 6 km kw.

– Za po ra by ła kil ka krot nie prze bu do wa nai uno wo cześ nia na. Roz bu do wa dre na ży kor pu -su i do cią że nie skarp za po ry bocz nej oraz czo -ło wej po pra wi ły war tość użyt ko wą i bez pie czeń -stwo obiek tu. Jed nak nie moż na by ło po zbyć sięskut ków te go, że pro jek to wa no tę bu do wlę ja kotym cza so wą i tyl ko okre so wo pię trzą cą wo dę.Z po wo du swych nie ma łych roz mia rów, zna cze -

nia i wie ku za po ra wy ma ga te raz jed nak szcze -gól nej opie ki – do da je Jó zef Ho rze la.

Pio nier ski eks pe ry mentDla te go na u kow cy z Po li tech ni ki Kra kow skiej

oraz przed sta wi cie le spół ki Neo Strain, zaj mu ją -cej się mo ni to ro wa niem kon struk cji bu do wla nych,

roz po czę li kil ku let ni pro jekt w Koz ło wej Gó rze.Je go ce lem jest wdro że nie uni katowej w ska liświa to wej me to dy ter micz ne go mo ni to ro wa niaszczel no ści oraz sta nu tech nicz ne go za po ry.

Je śli pro jekt się po wie dzie, bę dzie my pre kur -so rem naj sku tecz niej szych me tod mo ni to ro wa -nia sta nu tech nicz ne go na wet naj bar dziej skom -pli ko wa nych bu do wli hy dro tech nicz nych. Oddaw na za bie ga li o to eks per ci z GPW SA na cze -le z An drze jem Siu dym, kie row ni kiem za pórw Go czał ko wi cach i w Koz ło wej Gó rze.

Re ko men do wa na przez Mię dzy na ro do wy Ko -mi tet Wiel kich Za pór tzw. me to da ter mo mo ni -to rin gu pro ce sów fil tra cyj no-ero zyj nych jestokre śla na przez świa to we au to ry te ty ja ko naj -sku tecz niej sza i naj no wo cześ niej sza. Do tej po -ry jed nak spraw dza no ją tyl ko na du żych za po -rach we Fran cji oraz na la bo ra to ryj nych mo de -lach. Mon to wa ne w Koz ło wej Gó rze urzą dze -nia słu żą ce do ter mo mo ni to rin gu wraz ze spe -cjal nie za pro jek to wa nym w tym ce lu po lo wymla bo ra to rium bę dą pier wszą te go ty pu in sta la cjąw na szym kra ju. Sam sy stem au to ma tycz ne gomo ni to rin gu umoż li wi po zio me, li nio we po mia -ry tem pe ra tu ry na wy bra nych od cin kach za po ryoraz pio no we po mia ry tem pe ra tu ry w pie zo me -trach w trzech wy bra nych miej scach.

- Ta kie mu prze świet le niu nie pod da no jesz czeżad nej za po ry w Pol sce, a i w in nych kra jachświa ta me to da ta trak to wa na jest ja ko pio nier -

Koz ło wa Gó ra pod opie ką na u kow ców

Zaporę w Kozłowej Górze zbudowano jako część fortyfikacjiwojskowej wzdłuż Brynicy po to, by zatopić wojskahitlerowskie.

ZBIOR NIK KOZ ŁO WA GÓ RA

Rok od da nia do użyt ku – 1938Po jem ność cał ko wi ta – 17,582 mln m sześc.Sta ła re zer wa po wo dzio wa – 2,786 mln m sześc.Wy so kość pię trze nia – 7 mPo wierz chnia zlew ni – 184,1 km kw.Po wierz chnia zbior ni ka – 603,9 ha

W Koz ło wej Gó rze roz po czę to pro jekt mo ni to ro wa nia szczel no ści oraz sta nu tech nicz ne goza po ry – mó wi Jó zef Ho rze la


lll

ski eks pe ry ment hy dro tech nicz ny. Poz wo li tookre ślić ska lę i cha rak ter nie zbęd nych prac mo -der ni za cyj nych i za bez pie cza ją cych – pod kre -śla Ma rek Par ka sie wicz, mistrz w Koz ło wejGó rze.

Do bry pro gno styk Pod czas spot ka nia re pre zen tan tów wszyst -

kich uczest ni ków te go pro jek tu, zor ga ni zo wa -ne go w Po li tech ni ce Kra kow skiej, nie kry to

na dziei na to, że wy ni ki ba dań w obiek cie Gór -no ślą skie go Przed się bior stwa Wo do cią gów SAsta ną się pod sta wą do wy zna cze nia stan dar -dów tech nicz nych dla wszyst kich za pór w kra -ju.

– Je steś my świad ka mi eks pe ry men tu, któ ry po -łą czy świat na u ki z po trze ba mi prak ty ków. Jużte raz Oś ro dek Tech nicz nej Kon tro li Za pór zgło -sił za in te re so wa nie i chęć wy ko rzy sta nia efek -tów tych ba dań – mó wi ła dzie kan Wy dzia łu In -ży nie rii Śro do wi ska Po li tech ni ki Kra kow skiejprof. El żbie ta Na chlik.

Peł ne wspar cie za de kla ro wał rek tor Po li tech -ni ki Kra kow skiej prof. Ka zi mierz Fur tak i wła -dze GPW SA.

Wi ce pre zes Gór no ślą skie go Przed się bior stwaWo do cią gów Ja nusz Ogieg ło uwa ża, że wie lo let -nia do bra współ pra ca z na u kow ca mi z Po li tech ni -ki Kra kow skiej do brze pro gno zu je pro jek to wi.– Stąd na sze za u fa nie, że no wa tech no lo gia bę dzieprzy dat na w prak tycz nym za rzą dza niu obiek ta mihy dro tech nicz ny mi i per spek ty wicz na, je śli cho dzio wy zna cza nie norm bez pie czeń stwa dla po dob -nych bu do wli – ak cen tu je Ja nusz Ogieg ło.

W latach 2001-2005 ZakładProdukcji Wody Kozłowa Góraprzeszedł znaczną modernizację.W wyniku wprowadzenia procesuozonowania wody, koagulacji orazfiltracji na filtrach antracytowo-piaskowych i przez złoże węglaaktywnego uzyskano znacznąpoprawę jakości wody.Poprawiono jej własnościfizykochemiczne oraz smaki zapach. Uzdatniona wodakierowana jest do wielu miastpółnocnych krańców GórnegoŚląska, między innymi do Bytomiai Piekar Śląskich.

Ratunkiem dla zbiornika byłoby jegooczyszczenie – uważa Marek Parkasiewicz

Po miesz cze nie ko a u gu la cji, gdzie na stę pu je je den z pro ce sów oczysz cze nia wo dy

Pod czas po wo dzi w 2010 ro ku most na Bry ni cy zo stał zam knię ty


lll

W 1955 ro ku od da no do użyt ku za po rę i zbior -nik go czał ko wic ki, mo gą cy zgro ma dzić ogrom -ne ma sy wo dy, pły ną ce ko ry tem Wi sły, za si la -nej gór ski mi po to ka mi Be ski du Ślą skie go. Dzię -ki te mu zbior nik go czał ko wic ki za bez pie czaprzed po wo dzią te re ny po ło żo ne ni żej.

Ostrzec przed po wo dzią Nie daw no przy za po rze te sto wa no no wo czes -

ny ra dar me te o ro lo gicz ny. Je śli ba da nia i pro -gno zy ra da ro we bę dą się po twier dzać, nie dłu goza pad nie de cy zja o za ku pie ta kie go sprzę tu. Ra -dar kosz tu je bli sko pół mi lio na zło tych. Czy jestpo trzeb ny? Tak, bo wiem po wiat pszczyń ski jestszcze gól nie na ra żo ny na po wo dzie.

War to do dać, że no wo czes ny ra dar bę dzieostrze gał ca ły Śląsk, Kra ków, a na wet nie któ rere jo ny Sło wa cji. Od mar ca ubieg łe go ro ku w Go -

czał ko wi cach dzia ła już pre cy zyj ny de tek tor bu -rzo wy. Do kład niej sze pro gno zy poz wa la ją naopra co wa nie ko mu ni ka tów i ostrze żeń, któ repoz wo lą przy go to wać się miesz kań com i od po -wied nim służ bom.

Ko ko so we łu pi nyNie ca łe dwa ki lo me try od zbior ni ka znaj du je

się Za kład Uzdat nia nia Wo dy Go czał ko wi ce.

Skła da się z dwóch cią gów tech no lo gicz nych.GO-CZA I zo stał uru cho mio ny w 1956 r., nato -miast GO-CZA II – w 1979 r. Oba zo sta ły uzu -peł nio ne o li nię ozo nu i wę gla ak tyw ne go, cozna ko mi cie po pra wia ja kość wo dy.

Na szym prze wod ni kiem jest kie row nik Mi -chał No wak, któ ry ca łe swo je za wo do we ży ciespę dził tu taj. – Pra cu ję od czer wca 1978 ro ku.Przy sze dłem za raz po stu diach na Po li tech ni ce

Go czał ko wi ce nie mo gą sta nąć

W słonecznepopołudnia na ZalewieGoczałkowickimmożna dostrzeckilka żaglówek.Od czterech latakwen jestdostępny dlażeglarzy. Jednakniewiele osóbo tym wie.A szkoda, bomiejsce piękne.I o wiele większeniż JezioroŻywieckie.

Kierownik zmiany Czesław Mańka w dyspozytorni w Goczałkowicach.Wcześniej pracował w Stacji Uzdatniania Wody w Strumieniu

ZBIOR NIK GO CZAŁ KO WI CE

Rok od da nia do użyt ku – 1955Po jem ność cał ko wi ta – 161,250 mln m sześc.Sta ła re zer wa po wo dzio wa – 43,118 mln m sześc.Max wy so kość pię trze nia – 14 mPo wierz chnia zlew ni – 523 km kw.Po wierz chnia zbior ni ka – 3200 ha


lll

Ślą skiej. Wo do cią gi mnie ku pi ły za miesz ka nie.Za czy na łem ja ko in spek tor nad zo ru ds. au to ma -ty ki. Po tem star szy mistrz, głów ny ener ge tyk– opo wia da.

Dziś to je den z naj no wo cześ niej szych za kła -dów te go ty pu w Pol sce. Ja ko je den z nie licz -nych za kła dów wo do cią go wych wy ko rzy stu jedo oczysz cza nia wo dy wę giel ak tyw ny wy pro -du ko wa ny z łu pin orze cha ko ko so we go.

Dla cze go ko kos? – py tam. Mi chał No wak od po wia da: – Wę giel ak tyw ny

jest sub stan cją po ro wa tą. Gdy byś my roz wi nę lina pła sko je den gram wę gla, to zaj mie po wierz -chnię bo i ska pił kar skie go. Jest w nim mnó stwomi kro o two rów. Moż na go zro bić z wę gla ka -mien ne go, drzew ne go al bo z łu pin ko ko so wych.Ten osta t ni jest nie co lżej szy, nato miast dlaoczysz cza nia wo dy nie ma to wię ksze go zna cze -nia. W Go czał ko wi cach sto su je my trzy ro dza jewę gla.

Sy stem on li ne Mi chał No wak opro wa dza nas po za kła dzie. Na

ma kie cie po ka zu je nam po szcze gól ne obiek ty.Go czał ko wi ce zaj mu ją 50 hek ta rów. To spo ryka wa łek. Na ścia nach sta re zdję cia, do ku men ty,wy cin ki ga ze to we pre zen tu ją ce hi sto rię za kła du.W dys po zy tor ni kie row nik zmia ny Cze sław Mań -ka ob ser wu je mo ni to ry. Moż na na nich spraw -dzić, co się w tym mo men cie dzie je się w każ -dym miej scu za kła du. To miej sce ste ro wa nia.

Ca ły sy stem u sie bie w ga bi ne cie wi dzi tak żeMi chał No wak. – To na sze dziec ko. Jak wpro -wa dzi liś my wę giel ak tyw ny i ozon, to mu sie liś -my mieć peł ną kon tro lę nad obie ma tech no lo -gia mi. Dla te go stwo rzy liś my sy stem on li ne– z du mą pod kre śla kie row nik.

– O, pro szę – po ka zu je na mo ni to rze. Po bra liś -my 217 tys. m sześc. wo dy, w tym z uję cia z je -zio ra w Go czał ko wi cach – 56 tys. m sześc. Po zo -sta ła wo da po cho dzi ze zbior ni ka Cza niec, sta -no wią ce go trze ci zbior nik ka ska dy rze ki So ły. Sy -stem ten po wstał w la tach głę bo kie go de fi cy tu wo -dy. Głów nym źró dłem su row ca dla nas jest obec -nie So ła. Wo da jest lep sza, bo gór ska. Po dru gie,je steś my 22 m ni żej, więc pły nie do nas pod włas -nym ciś nie niem ak we duk tem. To jest uję cie le wa -ro we, ta kie jak by się spusz cza ło wi no z gą sio ra– ob ra zo wo wy jaś nia Mi chał No wak.

I do da je: – Nie moż na jed nak po wie dzieć, żeje zio ro jest nie po trzeb ne, bo So ła jest agre syw -ną gór ską rze ką i po tra fi bły ska wicz nie zmęt -nieć. Wte dy uję cie zo sta je wy łą czo ne i ca ły su -ro wiec bie rze my z je zio ra.

Mi chał No wak na ekra nie po ka zu je na stęp neobiek ty za kła du. – Pro szę: fil try wę glo we. Wi -dzę, co się dzie je na po szcze gól nych ko mo rach,któ re dmu cha wy pra cu ją, ja ki jest śred ni prze -pływ – pre zen tu je.

Kil ka ru chów mysz ką. – Te raz prze pom pow -nia głów na. Na mo ni to rze ma my już in ny sche -mat. Za chwi lę zgu bię się w szcze gó łach.

Co w przy pad ku awa rii? – py tam. – Go czał ko wi ce nie mo gą sta nąć, dla te go każ -

dą pom pę czy filtr, gdy by za szła ta ka po trze ba,mo że my wy płu kać – za pew nia Mi chał No wak.

– Uzdat nio ną wo dę, po przej ściu przez wszyst -kie cią gi tech no lo gicz ne, po da je my ru ro cią giemo śred ni cy 1200 mm w kie run ku ROW dla Ryb -ni ka, Wo dzi sła wia i Ja strzę bia. Ko lej ne dwa ru -ro cią gi o śred ni cach 1600 mm i 1400 mm trans -por tu ją wo dę w kie run ku sto li cy wo je wódz twa.Je śli ener gia jest ta nia, to wy ko rzy stu je my pom -py i na peł nia my zbior nik w Pa pro ca nach, nato -miast je że li prąd jest dro gi, wo da pły nie gra wi -

ta cyj nie i z pom pow ni w Pa pro ca nach za si la my,na sta rym ukła dzie zbior nik w Mi ko ło wie i nano wym w Mur ckach – tłu ma czy w te le gra ficz -nym skró cie Mi chał No wak.

Ryb ni sprzy mie rzeń cyRy ba czów ka, czy li port ry bac ki w Łą ce. – Za -

lew od da no do użyt ku w 1955 ro ku, a rok wcześ -niej za czę ła dzia łać Ry ba czów ka. Spro wa dzo noz Ma zur czte ry ro dzi ny. Ry ba cy do sta li na kazpra cy – przy po mi na An drzej Siu dy, kie row nikza pór w Go czał ko wi cach i w Koz ło wej Gó rze.

Waż nym za da niem zbior ni ka jest gos po dar kary bac ka, któ rą na le ży trak to wać ja ko pierw szyetap bio lo gicz ne go uzdat nia nia wód sy ste mu wo -do cią go we go. Gos po dar stwo Ry bac kie, zgod nie

Zakład Uzdatniania Wody w Goczałkowicach zajmuje 50 hektarów. Michał Nowakna makiecie pokazuje poszczególne obiekty

Port ry bac ki w Go czał ko wi cach

au to

r fot

. An d

rzej

Siu

dy, M

a rek

Gru

c ka


lll

z pla nem, do ko nu je co rocz nie za ry bień i od ło -wów. Ma to na ce lu ogra ni cze nie ilo ści fi to plan -kto nu i w efek cie zmniej sze nie tro fii, czy li żyz -no ści zbior ni ka.

– Zbior nik za ry bia my ry ba mi dra pież ny mi(szczu pak, san dacz, wę gorz), któ re trak to wa nesą jak na tu ral ni sprzy mie rzeń cy w pro ce siewstęp ne go uzdat nia nia wo dy w zbior ni ku. Od -ła wia ne są nato miast ry by zwy kle że ru ją ce nadnie (kar pie, ka ra sie, lesz cze, pło cie) – mó wiŁu kasz Pszcze liń ski, kie row nik Ry ba czów ki.

Od ło wio ne w za le wie ry by moż na ku pićw skle pie fir mo wym. Mie sięcz nie sprze da je ok.200 kg. Jak przy zna je Łu kasz Pszcze liń ski, dzia -

łal ność Gos po dar stwa Ry bac kie go nie jest na -sta wio na na zysk. Waż niej sze jest to, że ry by sąna tu ral ny mi so jusz ni ka mi w pro ce sie wstęp ne -go uzdat nia nia wo dy w go czał ko wic kim zbior -ni ku. To tzw. pier wsi czy ści cie le wo dy.

So nar li czy ry by– Go czał ko wi ce współ pra cu ją z wie lo ma uczel -

nia mi. Po wsta ło tu taj już kil ka do kto ra tów – mó -wi Mi chał No wak.

Na u kow cy z Uni wersytetu Ślą skie go przy po -mo cy so na ru ba da ją, ile ryb pły wa w Je zio rzeGo czał ko wic kim. Po co? Otóż od po wied nia licz -ba okre ślo nych ga tun ków prze kła da się na pra -wi dło we dzia ła nie eko sy ste mu w zbior ni ku. A toz ko lei wpły wa na ja kość i czy stość wo dy. Tobar dzo waż ne, bo Je zio ro Go czał ko wic kie jestzbior ni kiem wo dy pit nej.

Zbior nik jest za ry bia ny sztucz nie, zgod niez pla nem, a pro wa dzo ny od łów rów nież jestszcze gó ło wo ra por to wa ny. Jed nak za wsze zo sta -ją ja kieś nie wia do me. Na przy kład prze miesz -cza nie się ryb do Wi sły, węd kar stwo, kłu sow -nic two czy ry by do pły wa ją ce ze sta wów ho do -wla nych to tyl ko nie któ re czyn ni ki, któ re spra -wia ją, że na le ży spraw dzać ich li czeb ność.

We dług wstęp nych sza cun ków w je zio rze jestok. 125 ton ryb. „Sy stem oraz spo sób sza co wa -nia li czeb no ści ryb w zbior ni kach wod nych” jestprzed mio tem zgło sze nia pa ten to we go wy na laz -ku w Urzę dzie Pa ten to wym RP.

Od czte rech lat Za lew Go czał ko wic ki jest do stęp ny dla że gla rzy – mó wi An drzej Siu dy

Zakład Uzdatniania WodyGoczałkowice dostarcza 55 proc. produkcji GPW SA.Pracuje w nim 176 osób.

Miał peł nić fun kcję re zer wu a ru wo dy dla Hu ty Ka to wi ce. Wo dę do pro -wa dza no sy ste mem ru ro cią gów ze Ska wy i So ły, po nie waż za nie czysz cze -nie prze pły wa ją cej tuż obok Prze mszy prze kra cza ło wszel kie nor my. Te -raz pły nie już tyl ko z So ły.

Uję cie wo dy oraz pom pow nia dla Za kła du Uzdat nia nia Wo dy Dzieć ko wi cesą zlo ka li zo wa ne na po łud nio wo-wschod nim brze gu zbior ni ka Dzieć ko wic -kie go. To masz Bie da lak, kie row nik ZUW, tra fił tu taj pra wie 25 lat te mu.

– By ła to bu do wa rzą do wa. Pra co wa łem w ener ge ty ce, a po nie waż na bu -do wie po trzeb ny był elek tryk, prze nio słem się – wspo mi na To masz Bie da lak.

Pro jekt Dzieć ko wic za kła dał mak sy mal ną pro duk cję 850 tys. m sześc.wo dy na do bę, ale wy ko na no tyl ko I etap in we sty cji na 350 tys. m sześc.Był to osta t ni za kład wy bu do wa ny od ze ra. Fak tycz ne mo ce wy no szą 200tys. m sześc., a rze czy wi sta obec na pro duk cja to 50 tys. m sześc. na do bę.

W Dzieć ko wi cach wy bu do wa no sta cję re ge ne ra cji wę gli ak tyw nych. Sta -cja ta ob słu gu je wszyst kie obiek ty GPW, w któ rych pra cu ją fil try wę glo -we. Świad czy też usłu gi dla firm wo do cią go wych z za gra ni cy. Moż li wo ścili nii tech no lo gicz nej wy no szą 6 ton na do bę. Ze wzglę du na wa run ki po -go do we zi mą in sta la cja nie pra cu je. Dru ga po dob na in sta la cja re ge ne ra cyj -na dzia ła w Haj nów ce.

Za py ta łam, z czym są naj wię ksze prob le my. – Nie tech nicz ne. Tech ni kę ma my opa no wa ną. Ma my re zer wę urzą dzeń

z po wo du niż sze go za po trze bo wa nia. Naj wię kszy prob lem to spra wy oso -bo wo-ka dro we. Bra ku je nam lu dzi. Moż na by by ło w wię kszym stop niuwpro wa dzić roz wią za nia au to ma tycz ne, nie wy ma ga ją ce ob słu gi pra cow -ni ków, ale to wy ma ga spo rych in we sty cji – wy jaś nia To masz Bie da lak.

Ze zbior ni ka Dzieć ko wic kie go cie szą się węd ka rze, że gla rze i mi łoś ni cysur fin gu.

Dzieć ko wi ce – za pas dla hu ty W la tach 70., kie dy cią gle bra ko wa ło wo dy, po wstał zbior nik Dzieć ko wic ki.Utwo rzo no go za ta pia jąc wy ro bi ska po pia sko we.


lll

Oprócz zabytkowej Zawady i historycznej Kozłowej Góryw skład systemu zaopatrzenia w wodę GórnośląskiegoPrzedsiębiorstwa Wodociągów SA wchodzi jeszcze siedemstacji uzdatniania wody. We wszystkich woda jest uzdatnianatak, aby odpowiadała wymaganym parametrom jakościowym.

Poniżej przedstawiamy pozostałe stacje uzdatniana wody:

Bi bie la

Sta cja wo do cią go wa Bi bie la zo sta ła zbu do wa -na w 1954 r. Ba zu je na wo dach z utwo rów tria -so wych w ob rę bie Głów ne go Zbior ni ka WódPod ziem nych „Lub li niec – Mysz ków”. Uję cieskła da się z 13 czyn nych stud ni głę bi no wych,pra cu ją cych na prze mien nie. Ze sta cji wo da jesttło czo na w kie run ku By to mia, Pie kar Ślą skich,Ka let, Ru dy Ślą skiej, Świę toch ło wic i Cho rzo -wa.

Sta cje Uzdat nia nia Wo dy

Bę dzin

Sta cja uzdat nia nia wo dy w Bę dzi nie ma dodys po zy cji dwa nie za leż ne brze go we uję cia wo -dy na rze ce Czar nej Prze mszy. Obec nie pra cu -ją ce uję cie znaj du je się w nie wiel kiej od leg ło -ści od ja zu, bę dą ce go w ge stii elek trow ni Ła gi -sza.


lll

Mie da ry

Sta cja Uzdat nia nia Wo dy Mie da ry zo sta ła wy -bu do wa na w opar ciu o za so by trzech zes po łówstud ni głę bi no wych w Mie da rach (2 stud nie),Bo ru szo wi cach (3 stud nie) i Two ro gu (1 stud -nia). Wo da jest tło czo na do od bior ców m.in.w Tar now skich Gó rach.

Ma czki

Sta cja uzdat nia nia wo dy w Ma czkach oddana do użytku w 1937 r. jestza si la na z uję cia wo dy na ka na le Cen tral nym od wad nia ją cym ko pal niępia sku Szcza ko wa. Ak tu al nie sta cja w Ma czkach zo sta ła zmo der ni zo wa -na i dys po nu je 16 no wo czes ny mi fil tra mi po spiesz ny mi z wy so ko wy daj -nym sy ste mem dre na żo wym. Pro ces fil tra cji pro wa dzo ny jest w sy ste mieau to ma tycz nym. Ze sta cji wo da pły nie do sie ci w kie run ku Sos now ca orazJa worz na.

SSttrruu mmiieeńń

Sta cja uzdat nia nia wo dy w Stru mie niu mo że być za si la na z dwóch ujęć, tj.z uję cia brze go we go w 21 km le we go brze gu rze ki Wi sły, w cof ce zbior ni kaGo czał ko wi ce oraz uję cia zlo ka li zo wa ne go na zbior ni ku Go czał ko wi ce. Obauję cia mo gą pra co wać rów no le gle, a tak że nie za leż nie. To bar dzo no wo czes nasta cja, wykorzystująca w procesie uzdatniania wody m.in. ozon i węgiel aktywny,z któ rej mia ła pły nąć wo da w kie run ku ROW. Jed nak stra ci ła ra cję by tu od cza -su, gdy Ja strzę bie się gnę ło po cze ską wo dę. Znacz nie mniej szy po pyt przy niósłznacz ny wzrost kosz tów fun kcjo no wa nia sta cji. Dla te go dwa la ta te mu zo sta ławy łą czo na z użyt ko wa nia, a ob słu ga ze Stru mie nia pra cu je w Go czał ko wi cach.

Cza niec

Sta cja uzdat nia nia wo dy w Ko bier ni cach od -da na do eks plo a ta cji w 1971 r. ba zu je na wo -dzie uj mo wa nej z trze cie go zbior ni ka ka ska dyrze ki So ły, tj. ze zbior ni ka Cza niec. Uję cie zlo -ka li zo wa ne w gór nej czę ści zbior ni ka znaj du jesię w je go nur cie.

Z uję cia wo da su ro wa prze sy ła na jest ru ro cią -giem gra wi ta cyj nym do sta cji uzdat nia nia w Ko -bier ni cach, a dalej płynie do zbiorników w Urbanowicach i Mikołowie.

Ła zy

Sta cja wo do cią go wa Ła zy zbu do wa na w 1955 r.wy ko rzy stu je za so by wod ne tria su w ob rę bieGłów ne go Zbior ni ka Wód Pod ziem nych „Ol -kusz – Za wier cie”. Uję cie skła da się z sze ściustud ni głę bi no wych, z któ rych dwie są obec nieeks plo a to wa ne, a po zo sta łe sta no wią re zer wę.Ze sta cji wo da do pro wa dza na jest sie cią ma gi -stral ną w kie run ku Dą bro wy Gór ni czej.


lll

Wo da pod szcze gól nym nad zo rem

Ciąg ła kon tro la ja ko ści i no wo czes na tech no lo gia da ją pew ność, że wo da do star cza na do od bior cy bę dzie smacz na i bez piecz na – mó wi Edy ta Po wąz ka

Laboratoria Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągówprowadzą systematyczną kontrolę wody pod względemparametrów mikrobiologicznych, fizyczno-chemicznych,organoleptycznych oraz hydrobiologicznych. Oprócz metod tradycyjnych, referencyjnych stosująmetody alternatywne, które umożliwiają uzyskaniewyników w jak najkrótszym czasie.

Bar dzo roz bu do wa ną i nie zbęd ną kon tro lę pro -wa dzą la bo ra to ria akre dy to wa ne – ich ba da nianio są rze tel ną in for ma cję o do star cza nej do od -bior ców wo dzie. Per so nel o wy so kich kwa li fi -ka cjach two rzy 44 ana li ty ków.

La bo ra to ria akre dy to wa ne są nie za leż ne me -ry to rycz nie. Ich pra cę kon tro lu ją ze wnętrz ne jed -nost ki ta kie jak TUV oraz Pol skie Cen trumAkre dy ta cji. Pod le ga ją rów nież nad zo ro wi In -spek cji Sa ni tar nej.

La bo ra to ria wy po sa żo ne są w no wo czes ną apa -ra tu rę. Bar dzo ści śle spraw dza ją ja kość swo ichba dań, tak aby in for ma cja o ja ko ści wo dy by łapew na i obiek tyw na.

Sta cje wo do cią go we w pół noc nej czę ści re gio -nu ko rzy sta ją ze zbior ni ków głę bi no wych. Po -zo sta ła część za o pa try wa na jest ze źró deł po -wierz chnio wych i rzek. Wo da na uję ciach jestści śle kon tro lo wa na za rów no przez la bo ra to riatech no lo gicz ne, ja ki i akre dy to wa ne la bo ra to riakon tro li ja ko ści. Da je to in for ma cję poz wa la ją -cą zop ty ma li zo wać tech no lo gię uzdat nia nia, takaby wo da po tym pro ce sie by ła jak naj lep szejja ko ści.

– Tech no lo gie uzdat nia nia wo dy sto so wa ne nana szych sta cjach na le żą do naj no wo cześ niej -szych, ja kie są obec nie do stęp ne. Ciąg ła kon -tro la ja ko ści i no wo czes na tech no lo gia da jąpew ność, że wo da do star cza na do od bior cy bę -dzie smacz na i bez piecz na – mó wi Edy ta Po -wąz ka, kie row nik Wy dzia łu Ba da nia Wo dyGór no ślą skie go Przed się bior stwa Wo do cią -gó w SA w Ka to wi cach.

Wo da trans por to wa na do od bior ców pod le -ga dez yn fek cji, aby uni k nąć po ten cjal ne gonie bez pie czeń stwa po gor sze nia pa ra me trówja ko ścio wych. Mo że to cza sa mi po gar szać nie -co wła ści wo ści sma ko we wo dy, ale jest nie -zbęd ne ze wzglę du na bez pie czeń stwo zdro -wot ne.


lll

Gór no ślą skie Przed się bior stwoWo do cią gów SA w Ka to wi cach

ul. Wo je wódz ka 1940-026 Ka to wi ce

Tel. +48 32 6038 861Fax +48 32 6038 614

GPW...Dodatek informacyjno-promocyjny do „Gazety Wyborczej” SPACEROWNIK PO STACJACH GPW SA 12...

Documents

Transcript of GPW...Dodatek informacyjno-promocyjny do „Gazety Wyborczej” SPACEROWNIK PO STACJACH GPW SA 12...