Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści •...

35

Transcript of Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści •...

Page 1: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów
Page 2: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Idź do

• Spis treści• Przykładowy rozdział• Skorowidz

• Katalog online

• Dodaj do koszyka

• Zamów cennik

• Zamów informacjeo nowościach

• Fragmenty książekonline

Helion SAul. Kościuszki 1c44-100 Gliwicetel. 32 230 98 63e-mail: [email protected]© Helion 1991–2011

Katalog książek

Twój koszyk

Cennik i informacje

Czytelnia

Kontakt

• Zamów drukowanykatalog

Gitara klasycznadla bystrzaków

Autorzy: Jon Chappel, Mark Phillips

Tłumaczenie: Marcin Dorosz

ISBN: 978-83-246-3006-6

Tytuł oryginału: Classical Guitar For Dummies

Format: 170×230, stron: 320

Nastrój do gry:• Wybierz idealny instrument

• Przyjmij właściwą pozycję

• Rozgrzej dłonie i palce

• Wsłuchaj się w utwory zawarte na płycie CD

• Graj z nut, tabulatur, a nawet ze słuchu

Gitara jest obecnie najpopularniejszym i najbardziej czadowym instrumentem na świecie. Zwana

„drewnianym magnesem na kobiety”, urzeka swym brzmieniem także panów. Z klasycznej gitary

możesz wydobyć zarówno chwytliwe melodie i złożone akordy, jak i płynne arpeggia czy liryczne

utwory – i to wszystko dzięki zaledwie sześciu strunom. Jeśli i Ty masz ochotę zasilić wreszcie

grono muzyków, a do tego nie zniechęcić się podczas nużących ćwiczeń, sięgnij po najzabawniejszy

podręcznik do gry na gitarze. Do książki dołączono płytę CD, dzięki której będziesz mógł zagrać

wszystkie utwory, słuchając równocześnie ich nagrań!

• Dotknij i poznaj – zaprzyjaźnij się z rezonującą płytą, przyklejonym do niej gryfem oraz

innymi elementami instrumentu

• Trąć struny – zacznij z dźwięków tworzyć melodie

• Podrasuj swoją technikę – poznaj chwyty barowe, technikę legato i tryle; opanuj flażolety;

zapuść się w górne partie gryfu i zagraj w wyższych pozycjach

• Sięgnij po klasyków – zagraj utwory z wszystkich najważniejszych epok w muzyce

klasycznej: od renesansu i baroku aż do klasycyzmu, romantyzmu i modernizmu

• Praktyka czyni mistrza – korzystaj ze wskazówek i ćwiczeń zarówno dla początkujących,

jak i średnio zaawansowanych gitarzystów

Z rączki do rączki, trochę gitary, trochę książki:• Sposoby odczytywania notacji muzycznej

• Tabulatury, wykresy i zdjęcia

• Wskazówki niezbędne do grania muzyki klasycznej

• Utwory autorstwa mistrzów gitary

• Metody utrzymywania instrumentu w idealnym stanie

• Kurs wymiany strun, krok po kroku

Page 3: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Spis tre�ciO autorach ....................................................................................................................11

Podzi�kowania od autorów ...........................................................................................13

Wst�p ............................................................................................................................15O ksi��ce .........................................................................................................................................15

Konwencje zastosowane w ksi��ce ......................................................................................................16

Czego nie czyta� ...............................................................................................................................17

Naiwne za�o�enia ..............................................................................................................................18

Jak podzielona jest ksi��ka .................................................................................................................18

Cz��� I: Poznajemy gitar� klasyczn� ..............................................................................................18

Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy .............................................................................................19

Cz��� III: Praca nad technik� gry ..................................................................................................19

Cz��� IV: Doskonalenie repertuaru na gitar� klasyczn� ...................................................................19

Cz��� V: Dekalogi ........................................................................................................................19

Cz��� VI: Dodatki ........................................................................................................................20

Ikony wykorzystane w ksi��ce .............................................................................................................20

Co dalej ...........................................................................................................................................21

Od polskiego wydawcy ......................................................................................................................21

Cz��� I: Poznajemy gitar� klasyczn� ....................... 23Rozdzia� 1: Gitara akustyczna i jej w�asna liga .............................................................25

Gitara klasyczna: jeden termin, dwa znaczenia i nieco historii ...............................................................26

Jak wygl�da gitara klasyczna ..............................................................................................................27

Fizyczne ró�nice mi�dzy gitar� klasyczn� i jej rówie�nicami ..................................................................30

Dalej ni� wygl�d: Inne unikalne cechy gitary klasycznej ........................................................................32

Pozycja i technika muzyka .............................................................................................................33

Wiedza muzyczna i umiej�tno�ci ....................................................................................................34

Rozdzia� 2: Przygotowania do gry ..................................................................................37Przyj�cie prawid�owej pozycji .............................................................................................................37

Jak usi��� .....................................................................................................................................38

Oparcie dla gitary: U�o�enie nóg ...................................................................................................39

Obejmowanie gitary: Wsparcie dla ramienia ...................................................................................40

Prawid�owe u�o�enie d�oni ............................................................................................................41

Page 4: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

6 Gitara klasyczna dla bystrzaków

Pierwszy kontakt d�oni ze strunami .....................................................................................................43

Chwytanie strun: U�o�enie lewej d�oni ...........................................................................................44

Gotowy do szarpni�cia: U�o�enie prawej d�oni ...............................................................................45

Uderzanie strun: Podstawowe techniki prawej r�ki ..........................................................................47

Strojenie ...........................................................................................................................................50

Regulowanie napi�cia struny w celu podwy�szenia lub obni�enia d�wi�ku ........................................51

Strojenie wizualne z u�yciem elektronicznego stroika .......................................................................51

Strojenie ze s�uchu ........................................................................................................................52

Rozdzia� 3: Jak rozszyfrowa� zapis nutowy i tabulatur� .............................................. 57Arkana standardowego zapisu nutowego ............................................................................................57

P�ótno kompozytora: Pi�ciolinia, klucz, takty i kreski taktowe ..........................................................58

Wysoko�� tonu: Raz wy�ej, raz ni�ej ..............................................................................................59

D�ugo�� nut: Jak d�ugo podtrzymywa� d�wi�k, co okre�la rytm i tak dalej ..........................................61

Ekspresja, artykulacja i inne symbole ..............................................................................................63

Zale�no�ci pomi�dzy pi�ciolini� i podstrunnic� ...................................................................................65

Urok u�yteczno�ci typowo gitarowej notacji .........................................................................................67

Oznaczenia palców prawej i lewej d�oni .........................................................................................67

Podo�a� poprzeczkom ...................................................................................................................68

Tabulatura — przydatny dodatek do standardowej notacji ..............................................................69

Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy .......................71Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie ........................................................... 73

wiczenie nut na jednej strunie ..........................................................................................................74

wiczenie palców: Struny 1, 2 i 3 .................................................................................................74

Praca (g�ównie) dla kciuka: Struny 4, 5 i 6 ....................................................................................79

Gra na trzech strunach ......................................................................................................................81

Zabawa palcami na pierwszych trzech strunach ..............................................................................82

Kciuki znów skierowane w stron� ni�szych strun .............................................................................84

Wycieczka po wszystkich sze�ciu strunach ...........................................................................................85

Zakaz u�ywania kciuka! ................................................................................................................86

Kciuk i pozosta�e palce — do dzie�a! .............................................................................................87

P�ynna gra melodyjnych utworów na wszystkich sze�ciu strunach ..........................................................88

Rozdzia� 5: Walka z d�wi�kami akordu: Technika arpeggio .......................................... 93Granie poszczególnych d�wi�ków arpeggia: Podstawy .........................................................................94

Struna za strun�: Kciuk i palce w gotowo�ci ........................................................................................95

Przypisanie palców do poszczególnych strun ...................................................................................95

Ruchomy kciuk .............................................................................................................................96

Zró�nicowana praca prawej d�oni ......................................................................................................98

Zmiana kolejno�ci uderzanych strun ..............................................................................................98

Przeplatanie kciuka i pozosta�ych palców ........................................................................................99

Dodawanie wspó�brzmienia do wybranych nut ..................................................................................102

Szczypta d�wi�ku mi�dzy kciukiem i palcami ................................................................................102

Dwa palce jednocze�nie ..............................................................................................................103

Utwory z wykorzystaniem techniki arpeggio ......................................................................................104

Page 5: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Spis tre�ci 7

Rozdzia� 6: �wiczenie skali w pierwszej i drugiej pozycji ...........................................111Wprowadzenie do skali, z�a koniecznego ...........................................................................................111

Dlaczego granie skali jest wa�ne ..................................................................................................112

Nazewnictwo skali: Dodawanie znaków przykluczowych ...............................................................112

Gdzie si� zaczynaj� i kocz�: Wst�p do pozycji ............................................................................116

Skale durowe w 1. pozycji ...............................................................................................................117

Jednooktawowa skala C-dur .........................................................................................................118

Dwuoktawowa skala G-dur .........................................................................................................118

Dwuoktawowa skala F-dur ..........................................................................................................119

Dwuoktawowa skala E-dur ..........................................................................................................120

Dwuoktawowa skala A -dur (As-dur) .........................................................................................120

Skale molowe w 1. pozycji ...............................................................................................................121

Jednooktawowa skala a-moll ........................................................................................................121

Dwuoktawowa skala e-moll ..........................................................................................................122

Dwuoktawowa skala f-moll ..........................................................................................................122

Skale w 2. pozycji ...........................................................................................................................123

Skala D-dur w 2. pozycji z wykorzystaniem pustych strun ..............................................................123

Skala D-dur w 2. pozycji bez wykorzystania pustych strun .............................................................124

Skala G-dur w 2. pozycji bez wykorzystania pustych strun .............................................................125

Skala b-moll w 2. pozycji bez wykorzystania pustych strun .............................................................125

Wykorzystanie skali w prostych utworach ..........................................................................................126

Rozdzia� 7: Odkrywanie faktur muzycznych .................................................................131Koordynacja muzyki kontrapunktowej: Warstwy melodyczne ..............................................................132

Rytmiczna gra dwóch zsynchronizowanych melodii .......................................................................132

Przeciwne si�y: Rozdzielenie rytmu kciuka i pozosta�ych palców .....................................................134

„Zag�szczanie” wy�szej melodii za pomoc� wspó�brzmienia ..........................................................135

Melodia z akompaniamentem: Jak wykorzysta� wszystkie palce ...........................................................136

Jak dopasowa� rytm akompaniamentu i melodii .............................................................................136

Kreatywne pój�cie za ciosem: Dwie cz��ci, dwa rytmy ...................................................................137

Proste utwory o ró�nych fakturach muzycznych .................................................................................138

Cz��� III: Praca nad technik� gry ......................... 145Rozdzia� 8: Palce p�asko na strunach: Chwyty barre ..................................................147

Jak gra� chwyty barowe ....................................................................................................................147

Uproszczony chwyt barowy .........................................................................................................148

Pe�ny chwyt barowy ....................................................................................................................149

wiczenie chwytów barowych w kontek�cie muzycznym .....................................................................149

Uproszczony chwyt barowy .........................................................................................................150

Pe�ny chwyt barowy ....................................................................................................................150

Utwory z wykorzystaniem chwytów barre ..........................................................................................152

Rozdzia� 9: P�ynne brzmienie: Technika legato i tryle .................................................155��czenie d�wi�ków za pomoc� techniki legato ...................................................................................155

Techniki hammer-on i pull-off: Tajniki legato ...............................................................................156

Legato w kontek�cie d�u�szej frazy muzycznej ...............................................................................159

Page 6: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

8 Gitara klasyczna dla bystrzaków

„Migotliwy” d�wi�k: Tryle ..............................................................................................................161

Osobne granie tryli .....................................................................................................................161

Tryle w kontek�cie ......................................................................................................................162

Utwory z wykorzystaniem techniki legato i tryli .................................................................................163

Rozdzia� 10: Ubarwianie brzmienia: Techniki wydobywania d�wi�ku ........................ 167Tworzenie d�wi�ków przypominaj�cych dzwony: Fla�olety ................................................................167

Granie fla�oletów ........................................................................................................................168

wiczenie fla�oletów w kontek�cie ................................................................................................169

Urozmaicanie brzmienia za pomoc� vibrato ......................................................................................170

Granie vibrato ............................................................................................................................170

wiczenie techniki vibrato w kontek�cie ........................................................................................171

Rozja�nianie i przyciemnianie brzmienia: Zmiana barwy d�wi�ku ......................................................172

Wprowadzanie zmian brzmienia ..................................................................................................172

wiczenie zmian barwy d�wi�ku w kontek�cie ...............................................................................174

Tremolo: Gitarowy karabin maszynowy ............................................................................................175

Gra tremolo ...............................................................................................................................175

wiczenie techniki tremolo w kontek�cie .......................................................................................176

Utwory z wykorzystaniem technik wydobywania d�wi�ku ...................................................................178

Rozdzia� 11: Na muzycznej drabinie: Powy�ej drugiej pozycji ..................................... 181Wprowadzenie do skali i �wicze w tym rozdziale .............................................................................181

Poznajemy wy�sze pozycje ..........................................................................................................182

Pog��bianie umiej�tno�ci poprzez urozmaicanie �wicze ................................................................183

Skale w 5. pozycji ...........................................................................................................................184

Skala F-dur ................................................................................................................................184

Skala B -dur ..............................................................................................................................185

Skala d-moll ...............................................................................................................................187

Skale w 9. pozycji ...........................................................................................................................187

Skala A-dur ...............................................................................................................................187

Skala D-dur ...............................................................................................................................188

Skala f -moll ..............................................................................................................................189

Skale wymagaj�ce zmiany pozycji .....................................................................................................189

Skala E-dur z jedn� zmian� pozycji .............................................................................................190

Skala A -dur z dwiema zmianami pozycji ....................................................................................191

Skala c -moll z jedn� zmian� pozycji ...........................................................................................191

Skala g -moll z dwiema zmianami pozycji ....................................................................................191

Granie utworów z wykorzystaniem skali w górnych partiach gryfu .......................................................193

Rozdzia� 12: czenie arpeggiów i melodii ................................................................. 197��czenie arpeggiów i melodii w kontek�cie ........................................................................................197

Wycieczka po nizinach: Melodia basowa ..........................................................................................198

Melodia basowa w obr�bie arpeggia .............................................................................................199

Uwypuklanie melodii basowej: wiczenie .....................................................................................200

Wycieczka po wy�ynach: Melodia wiolinowa ....................................................................................201

Melodia wiolinowa w obr�bie arpeggia .........................................................................................202

Uwypuklanie melodii wiolinowej: wiczenie .................................................................................203

Page 7: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Spis tre�ci 9

Pomieszane melodie: Naprzemienna praca kciuka i pozosta�ych palców ..............................................204

Zmienna melodia wiolinowo-basowa w obr�bie arpeggia ...............................................................204

Uwypuklanie zmiennej melodii: wiczenie ...................................................................................205

Utwory z wykorzystaniem po��cze arpeggiów i melodii .....................................................................207

Rozdzia� 13: czenie ró�nych technik gry lew d�oni w wy�szych pozycjach ..........217Nak�adaj�ce si� melodie i poprzeczki w wy�szych pozycjach: Kontrapunkt ..........................................217

��czenie melodii i akompaniamentu z poprzeczkami i technik� legato w wy�szych pozycjach ................219

Utwory z wykorzystaniem ró�nych technik pracy lewej d�oni w wy�szych pozycjach ..............................221

Cz��� IV: Doskonalenie repertuaruna gitar� klasyczn� .............................. 227

Rozdzia� 14: Utwory mistrzów gitary ...........................................................................229Poznajemy wielkich kompozytorów muzyki gitarowej .........................................................................229

Muzyka hiszpaskich kompozytorów ................................................................................................230

Pierwszy kontakt z Sorem ...........................................................................................................230

Oko w oko z Tárreg� ..................................................................................................................232

Muzyka w�oskich kompozytorów ......................................................................................................234

W parze z Giulianim ..................................................................................................................234

Bli�ej Carcassiego .......................................................................................................................235

Utwory wszystkich wielkich kompozytorów muzyki gitarowej ..............................................................237

Rozdzia� 15: Pocztki muzyki gitarowej: Renesans i barok .........................................247Przegl�d stylów ...............................................................................................................................247

Renesans ...................................................................................................................................248

Epoka baroku .............................................................................................................................248

Kompozytorzy renesansu .................................................................................................................249

Tradycyjne melodie z XVI wieku nieznanego autorstwa ................................................................250

John Dowland i inni wielcy lutni�ci ..............................................................................................250

Kompozytorzy baroku .....................................................................................................................252

Zacznij od Bacha .......................................................................................................................252

Rami� w rami� z Haendlem ........................................................................................................254

Utwory z epok renesansu i baroku ....................................................................................................256

Rozdzia� 16: Gitara dojrzewa: Klasycyzm, romantyzm i modernizm .............................263Era klasycyzmu: Muza Mozarta .......................................................................................................264

Oko w oko z Beethovenem, beznadziejnym przypadkiem romantyka ...................................................265

Romantyk na opak: Brahms .............................................................................................................267

�wiat marze Debussy’ego: Nowoczesne oblicze muzyki ....................................................................269

Utwory z epok klasycyzmu, romantyzmu i modernizmu ......................................................................272

Page 8: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

10 Gitara klasyczna dla bystrzaków

Cz��� V: Dekalogi .................................................281Rozdzia� 17: Dziesi�ciu (mniej wi�cej) gitarzystów, których powiniene� zna� .......... 283

Andrés Segovia (1893 – 1987) ......................................................................................................283

Julian Bream (ur. 1933) ..................................................................................................................284

Oscar Ghiglia (ur. 1938) ................................................................................................................284

John Williams (ur. 1941) ................................................................................................................285

Pepe Romero (ur. 1944) i Angel Romero (ur. 1946) ......................................................................285

Christopher Parkening (ur. 1947) ...................................................................................................285

David Starobin (ur. 1951) ..............................................................................................................286

Manuel Barrueco (ur. 1952) ...........................................................................................................286

Eliot Fisk (ur. 1954) ......................................................................................................................286

Benjamin Verdery (ur. 1955) ..........................................................................................................287

Sharon Isbin (ur. 1956) ..................................................................................................................287

Rozdzia� 18: Dziesi�� rzeczy, o których warto pami�ta�, kupujc gitar� ................... 289Je�li nie wiesz na sto procent, czego szukasz, postaw na pobliski sklep muzyczny ..................................289

We� ze sob� znajomego ...................................................................................................................290

Z góry ustal przedzia� cenowy ..........................................................................................................290

Kwestie materialne ..........................................................................................................................290

Oce konstrukcj� i wykoczenie gitary ..............................................................................................291

Sprawd�, jak gitara le�y w d�oniach ..................................................................................................292

Sprawd� intonacj� ...........................................................................................................................292

Ws�uchaj si� w brzmienie .................................................................................................................293

Oce walory estetyczne ...................................................................................................................293

Okre�l potencja� gitary .....................................................................................................................293

Cz��� VI: Dodatki .................................................295Dodatek A: Podstawowe zasady utrzymywania i konserwacji gitary ......................... 297

Jak zapewni� gitarze dogodne warunki ..............................................................................................297

Temperatura ..............................................................................................................................298

Wilgotno�� .................................................................................................................................298

Ochrona gitary w domu i w drodze ..............................................................................................298

Utrzymywanie gitary w czysto�ci ......................................................................................................299

Wymiana strun w gitarze klasycznej ..................................................................................................300

Krok pierwszy: Usuwanie starej struny .........................................................................................301

Krok drugi: Wi�zanie struny przy mostku .....................................................................................301

Krok trzeci: Mocowanie struny na ko�eczku ..................................................................................302

Drobne naprawy .............................................................................................................................304

Dodatek B: Jak korzysta� z p�yty ................................................................................ 305Tekst a p�yta ...................................................................................................................................305

S�uchanie p�yty ...............................................................................................................................306

Korzystanie z p�yty: Microsoft Windows ......................................................................................307

Korzystanie z p�yty: Mac OS ......................................................................................................307

Utwory zawarte na p�ycie ................................................................................................................307

Skorowidz ................................................................................................................... 313

Page 9: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 73

Rozdzia� 4

Tylko jeden d�wi�k:Proste melodie

W tym rozdziale:� gra na pojedynczej strunie� tworzenie melodii za pomoc� dwóch lub trzech strun� tworzenie muzyki za pomoc� wszystkich sze�ciu strun� �wiczenie utworów z wykorzystaniem wszystkich sze�ciu strun

a�da podró� zaczyna si� od pojedynczego kroku i ka�da melodia zaczyna si� odpojedynczej nuty. Ró�nica polega na tym, �e melodie powstaj� do ko�ca w�a�nie

w ten sposób — staj� si� zbiorami pojedynczych dwi�ków, granych jeden po drugim.Staraj si� podchodzi� do ka�dej melodii jako do jednego dwi�ku nast�puj�cego popoprzednim, a b�dziesz w stanie odtwarza� najwspanialsze melodie �wiata, pocz�wszyod menuetów Bacha, a sko�czywszy na epickim temacie z IX Symfonii Beethovena.W tym rozdziale nauczysz si� zatem gry pojedynczych dwi�ków naraz.

W tym rozdziale skupimy si� na melodiach budowanych w oparciu o pierwsze czteryprogi gitary. Umiej�tno�� zagrania podstawowych nut na ni�szych progach pozwoli Cirozpozna� wysoko�ci dwi�ków oraz rytm na pi�ciolinii i przenie�� je na podstrunnic�.A po podwy�szeniu i obni�eniu nut b�dziesz w stanie zagra� na czterech pierwszychprogach podstrunnicy wszystkie mo�liwe dwi�ki, od niskiego E po wysokie G (znanerównie� jako A ), umieszczone powy�ej pi�ciolinii.

Je�li zastosujesz si� do postawy cia�a i u�o�enia d�oni, które przedstawili�myw rozdziale 2., zauwa�ysz, �e zagranie muzyki zawartej w tym rozdziale przyjdzie Cica�kiem �atwo i naturalnie.

W przypadku pierwszych czterech progów gitary najlepiej wykorzysta� 1. palec(wskazuj�cy) dla dwi�ków na 1. progu, 2. palec dla dwi�ków na 2. progu, 3. palec dladwi�ków na 3. progu i 4. palec dla dwi�ków na 4. progu (wi�cej informacji na tematu�o�enia palców znajdziesz we wst�pie do ksi��ki oraz w rozdziale 3.). Innymi s�owy,numer progu odpowiada numerowi palca lewej r�ki. W ten sposób �atwo zagra�dwi�ki na niskich progach, gdy� na przyk�ad „1” oznacza zarówno numer palca,jak i najni�szego progu. Sytuacja ta ulegnie naturalnie zmianie, kiedy zacznieszporusza� si� w gór� gryfu, ale na pocz�tku ta zale�no�� mo�e okaza� si� przydatna.

K

Page 10: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

74 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

wiczenie nut na jednej struniePodstawowe nuty oznacza si� za pomoc� „go�ych” pierwszych siedmiu liter alfabetu:A, B, C, D, E, F oraz G. To one odpowiadaj� bia�ym klawiszom na fortepianie(na którym pojawiaj� si� siedem razy, w siedmiu ró�nych oktawach, wraz z kilkoma„lunymi” klawiszami). Dwi�ki podwy�szone i obni�one za pomoc� krzy�ykówi bemoli (którym odpowiadaj� czarne klawisze fortepianu) stanowi� co� „w pó� drogi”pomi�dzy nutami podstawowymi. Przyjrzyjmy si� zatem, jak gra� zarówno dwi�kipodstawowe, jak i te obni�one i podwy�szone.

Kiedy zaczniesz ju� gra� prawdziwe utwory, zauwa�ysz, �e kciuk prawej d�oni s�u�yg�ównie do grania dwi�ków przypadaj�cych na 6. i 5. strun�, podczas gdy pozosta�epalce skupione s� na 3., 2. oraz 1. strunie. Z kolei 4. struna to swego rodzaju szarastrefa, je�li chodzi o palce — mo�na gra� na niej zarówno z wykorzystaniem kciuka,jak i innych palców, zale�nie od kontekstu. Mimo to nie istnieje �adna pisana regu�a,która stwierdza�aby, �e niskie struny nale�y uderza� kciukiem, a wy�sze palcami —po prostu kciuk naturalnie uk�ada si� nad tymi strunami. Zreszt� ju� w rozdziale 6.przekonasz si�, �e na wszystkich sze�ciu strunach mo�na gra� pozosta�ymi palcami.W rozdziale tym nauczymy Ci� skali.

Rysunek 4.1 przedstawia zapis nutowy podstawowych nut na ni�szych progach gitary,w��czaj�c w to puste struny. Niektóre z nich b�dziesz uderza� kciukiem, a innepozosta�ymi palcami prawej r�ki, a wszystkie prezentowane tu nuty mo�esz zagra�przy u�yciu ró�nych ustawie� palców. Umieszczona poni�ej tabulatura to dowód na to,�e w �wiczeniu tym nie b�dziesz musia� przekracza� 3. progu (i pami�taj, �e tabulaturapokazuje numer progu, a nie palca).

Rysunek 4.1.Podstawowe

nuty na ni�-szych progach

gitary

Na rysunku 4.2 przedstawiamy podstawowe nuty oraz wszystkie dwi�ki pomi�dzy nimi,tutaj zapisane jako nuty podwy�szone. Pami�taj jednak, �e ka�da nuta podwy�szona zapomoc� krzy�yka posiada równie� swój obni�ony odpowiednik (na przyk�ad F to tosamo, co G ; wi�cej na ten temat znajdziesz w rozdziale 3.).

wiczenie palców: Struny 1, 2 i 3Kiedy mówimy, aby� „zagra� co� palcami”, mamy na my�li palce prawej d�oni, pomijaj�ctym samym kciuk prawej d�oni — nie �eby�my mieli co� przeciwko kciukom. (Prawd�mówi�c, bez przeciwstawnych kciuków nie da�oby si� gra� na gitarze!). Zajmijmy si�zatem tematem wykorzystania palców do zagrania na trzech najwy�szych strunach.

Page 11: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 75

Rysunek 4.2.Wszystkie

nuty przypa-daj�ce napierwsze

czteryprogi gitary

Nuty na 1. struniePierwsza struna to na pocz�tek ca�kiem niez�e miejsce, jako �e jest strun� zewn�trzn�,dzi�ki czemu �atwiej b�dzie Ci j� wyodr�bni� spo�ród pozosta�ych. Zaczniemy odpodstawowych nut, które przypadaj� na pierwsze cztery progi gitary na tej strunie,czyli E (pusta), F (1. próg) oraz G (3. próg).

W gitarze klasycznej w celu �atwiejszego i bardziej wydajnego wykonania danej partiimusisz korzysta� jednocze�nie z kilku palców (nie da si� zagra� szybkich dwi�kówtylko za pomoc� jednego palca). W �wiczeniu przedstawionym na rysunku 4.3 zacznijod palca wskazuj�cego i �rodkowego, zmieniaj�c je jeden za drugim zgodnie ze schematemi-m-i-m. Wykorzystaj technik� tirando, o której pisali�my w rozdziale 2. Powtarzajca�o�� tak d�ugo, a� uda Ci si� wydoby� z gitary sta�y rytm, �eby� czu� si� komfortowo,graj�c poszczególne dwi�ki jednocze�nie z nagraniem na p�ycie. Zauwa� te�, �e powy�ejpi�ciolinii, tu� nad pierwszym taktem, zamieszczamy diagram przedstawiaj�cypodstrunnic�, aby przypomnie� Ci, gdzie pojawiaj� si� kolejne dwi�ki.

Zwró� uwag� na termin sim. umieszczony tu� nad drugim taktem. To skrót od s�owasimile, który informuje Ci�, aby� kontynuowa� w podobny sposób — czyli w tymprzypadku nadal naprzemiennie uderzaj�c struny dwoma palcami.

Nawet je�li wydaje Ci si�, �e dane �wiczenie zagra�e� poprawnie, najlepiej odwo�a� si�do p�yty do��czonej do ksi��ki i sprawdzi� zamieszczone na niej wykonanie. Zwró�uwag�, �e �cie�ka z p�yty poprzedzona jest odliczaniem („klikni�ciami” perkusji przedpierwszymi dwi�kami nagrania; wi�cej informacji na temat tego, jak korzysta� z p�yty,znajdziesz w dodatku B), które pomo�e Ci ustali� tempo gry, jeszcze zanim pojawi si�gitara. Ws�uchaj si� zatem w to odliczanie i na jego podstawie okre�l sta�y rytm gry.I jeszcze jedno — czy Twoje uderzenia prawej d�oni s� tak samo równe i zdecydowane jakte na p�ycie? Sprawd jeszcze raz i upewnij si�, czy rytm, jaki wydobywasz z instrumentu,jest stabilny i czy wszystkie dwi�ki czysto i g�o�no wybrzmiewaj�.

Rysunek 4.4 przedstawia pasa�, w którym wykorzystane zosta�y podwy�szone i obni�onenuty przypadaj�ce na pierwsz� strun�. Najpierw zagraj ca�o�� powoli i powtarzaj takd�ugo, a� zagrasz te dwi�ki równie pewnie i zdecydowanie, co w przypadkupodstawowych nut.

Page 12: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

76 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Rysunek 4.3.Granie

�wier�nuti pauz

na pierwszejstrunie

Rysunek 4.4.Nuty podsta-wowe, pod-

wy�szonei obni�one na

pierwszychczterech pro-

gach 1. struny

A teraz spróbuj wykona� �wiczenie z rysunku 4.5. Mamy w nim do czynieniaz przemieszanymi po��czeniami �wier�nut i ósemek. Pami�taj, �e na jedno uderzeniemetronomu przypadaj� dwie ósemki, czyli tempo jest dwa razy szybsze od tempa�wier�nut. (Wi�cej informacji na temat d�ugo�ci trwania nut znajdziesz w rozdziale 3.).

Dopilnuj, aby szereg kostek u podstawy palców lewej d�oni znajdowa� si� w pozycjiprostopad�ej do podstrunnicy. Lew� d�o� zakrzyw nieco do �rodka, tak aby 4. palecznalaz� si� blisko podstrunnicy, mniej wi�cej w tej samej odleg�o�ci co palec 1.

Nuty na 2. strunieKiedy ju� porz�dnie po�wiczysz z 1. strun�, spróbuj zagra� trzy podstawowe nuty na 2.strunie: B (pusta), C (1. próg) oraz D (3. próg) (rysunek 4.6). Zostajemy przy rytmie�wier�nut i ósemek, ale dorzucili�my kilka kropek i �uków, aby� zachowa� czujno��.

Page 13: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 77

Rysunek 4.5.�wier�nuty

i ósemkina 1. strunie

Rysunek 4.6.�wier�nuty,

ósemki i innerytmy

na 2. strunie

�wiczenie z rysunku 4.7 zawiera ju� wszystkie dwi�ki dost�pne w obr�bie pierwszychczterech progów 2. struny — podstawowe B, C i D oraz podwy�szone lub obni�onedwi�ki pomi�dzy nimi — C /D i D /E .

Page 14: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

78 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Rysunek 4.7.Granie dwi�-

ków na ni�-szych progach

2. struny

Nuty na 3. strunieSkoro ju� wiesz, jak gra� dwi�ki na pierwszych dwóch strunach, do repertuaru do�o�ymyjeszcze nuty ze struny 3. (rysunek 4.8). Znajduj� si� na niej tylko dwie nuty podstawowe:G (pusta) oraz A (2. próg). Dwi�k A mo�esz chwyci�, u�ywaj�c 2. palca lewej d�oni.Podkr��my te� nieco tempo i obok ósemek wykorzystajmy jeszcze szybciej biegn�ceszesnastki.

Rysunek 4.8.Szesnastki

i ósemkina 3. Strunie

Przy jakimkolwiek zadanym lub sta�ym tempie szesnastki gra si� dwa razy szybciej ni�ósemki. �eby� zatem nie musia� na si�� próbowa� zagra� czego�, co przekracza mo�liwo�ciTwoich palców (lub umys�u), �wiczenia, w których pojawi� si� szesnastki, staraj si� gra�w stosunkowo wolnym tempie — przynajmniej dopóki wci�� uczysz si� poszczególnychrytmów.

Dwi�ki po�rednie znajduj�ce si� na 3. strunie to G /A (1. próg, chwytany 1. palcem)oraz A /B (3. próg, chwytany 3. palcem). Zwró� uwag�, �e dwi�k chwytany 4.palcem na 3. strunie to B — podstawowa nuta o tej samej wysoko�ci, co pusta 2. struna.Oznacza to, �e je�li w zapisie zauwa�ysz B (trzecia linia na pi�ciolinii), dwi�k ten

Page 15: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 79

mo�esz zagra� zarówno na pustej 2. strunie, jak i na 4. progu 3. struny. W �wiczeniuz rysunku 4.9 zagraj go jednak na 4. progu 3. struny, �eby� móg� tak�e wykorzysta�4. palec lewej d�oni.

Rysunek 4.9.Granie nut na

3. strunie,z dwi�kiem

B w��cznie

Pami�taj — liczby na tabulaturze odnosz� si� do numerów progów, ale kiedy w gr�wchodz� tylko cztery pierwsze progi, cyfry te dotycz� równie� kolejnych numerówpalców. Kiedy wi�c b�dziesz uczy� si� rozk�adu dwi�ków na podstrunnicy i próbowa�pogodzi� ze sob� czytanie zapisu oraz konieczno�� przy�o�enia palca do odpowiedniejstruny i progu, pociesz si�, �e zawsze mo�esz wykorzysta� tabulatur� jako przypomnienieu�o�enia palców (pomimo �e cyfry znajduj�ce si� na niej tak naprawd� dotycz� progów).Id�c w ten sposób „na skróty”, by� mo�e nie zniech�cisz si� tak szybko do naukiczytania zapisu nutowego. I jeszcze jedna sprawa — pami�taj, �e na podstawie tabulaturymo�esz rozwia� swoje w�tpliwo�ci co do tego, w jakim miejscu zagra� dwi�k, którypojawia si� w dwóch miejscach na podstrunnicy.

Praca (g�ównie) dla kciuka: Struny 4, 5 i 6Kciuk prawej d�oni ró�ni si� od pozosta�ych palców tym, �e uderza struny pod innymk�tem. Ponadto kciuk odgrywa inn� rol� w muzyce i s�u�y g�ównie do grania linii basu,a nie poszczególnych dwi�ków melodii, co nale�y do prawego palca wskazuj�cego,�rodkowego i serdecznego. Dlatego te� kciukiem zajmujemy si� osobno. Dajemykciukowi jego w�asn� muzyk� i w�asny zestaw strun, dzi�ki czemu mo�emy skupi� si�na sprawach zwi�zanych tylko z tym palcem.

Tak samo jak w przypadku grania dwi�ków pozosta�ymi palcami, równie� nauk�operowania kciukiem zaczniemy od gry na pojedynczej, zewn�trznej strunie. W przypadkukciuka istnieje mo�liwo�� zastosowania zarówno techniki tirando, jak i apoyando, ale grakciukiem przy u�yciu tej drugiej opcji nale�y raczej do rzadko�ci w stylu gitary klasycznej,wi�c w zamieszczonych na kolejnych stronach �wiczeniach wykorzystaj do partiikciuka technik� tirando.

Nuty na 6. strunieKciuk cz�sto gra nuty basowe, które z regu�y p�yn� nieco wolniej ni� nuty wiolinowe— czyli te wy�sze, które zazwyczaj przejmuj� melodi� — dlatego te� w tym duchuzaczynamy od ca�ych nut, pó�nut i �wier�nut na najbardziej basowej z wszystkich strun— czyli 6. Zwró� tak�e uwag� na u�ycie kropek i �uków, a je�li zajdzie taka potrzeba,wró� do rozdzia�u 3., z którego dowiesz si�, co oznaczaj� te symbole.

Zagraj za pomoc� kciuka trzy najni�sze nuty podstawowe na gitarze: E, F oraz G,tak jak na rysunku 4.10.

Page 16: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

80 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Rysunek 4.10.Granie dwi�-

ków E, F i Gna 6. strunie

przy u�yciukciuka

Dwi�ki E, F i G maj� te same oznaczenia, co nuty, które gra�e� palcami na 1. strunie(pocz�wszy od �wiczenia pokazanego na rysunku 4.2), ale te grane kciukiem na 6.strunie s� o dwie oktawy ni�sze.

Struna 6. to niska struna E. Jej dwi�k oraz oznaczenie literowe s� takie same, jakw przypadku 1. struny, czyli wysokiego E (tyle �e to dwi�k o dwie oktawy ni�szy),tote� identycznie b�d� rozk�ada�y si� nuty po�rednie: F /G oraz G /A znajd� si�odpowiednio na 2. i 4. progu i chwycisz je za pomoc� tych samych palców (rysunek 4.11).

Rysunek 4.11.Granie nut

na 6. strunie

Nuty na 5. strunie�wiczenie z rysunku 4.12 przedstawia trzy podstawowe nuty na 5. strunie: A, B oraz C.Dopilnuj, aby podczas gry uderza� t� strun� czysto, bez zahaczania o któr�� z przyleg�ychstrun, 6. lub 4.

Jako �e nuty podstawowe przypadaj� odpowiednio na pust� strun�, 2. próg i 3. próg,nuty podwy�szone i obni�one — A /B oraz C /D — znajd� si� na progu 1. oraz 4.i b�dziesz je chwyta� palcami o tych samych numerach (rysunek 4.13).

Page 17: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 81

Rysunek 4.12.Granie dwi�-ków A, B i Cna 5. strunie

za pomoc�kciuka

Rysunek 4.13.Granie nut

na 5. strunie

Nuty na 4. strunieOmawianie dolnych strun ko�czymy gr� kciukiem na 4. strunie. Rysunek 4.14przedstawia dwi�ki D, E oraz F grane w kilku ró�nych rytmach: jako pó�nuty,�wier�nuty i ósemki. Je�li uznasz, �e to zbyt �atwe, spróbuj zagra� te dwi�ki tylkoprzy u�yciu pozosta�ych palców (nie kciuka) i zauwa� przy tym, �e by� mo�e b�dzieszmusia� lekko podnie�� d�o� (w stron� sufitu) w celu zachowania prawid�owego k�tauderzania strun. Mo�e okaza� si� to przydatne w sytuacjach, w których kciuk b�dziezaj�ty gr� linii basu na 6. lub 5. strunie, a melodia g�ówna przypadnie na 4. strun�— wtedy zagranie tych dwi�ków b�dzie nale�a�o w�a�nie do palców prawej r�ki.

Tym razem zagraj poszczególne dwi�ki (zarówno nuty podstawowe, jak i podwy�szonei obni�one) palcami prawej r�ki, zgodnie z oznaczeniami na notacji, a nast�pniekciukiem (4. struna to swego rodzaju strefa sporna dla kciuka i palców prawej r�ki).�wiczenie z rysunku 4.15 wprowadza dwi�ki D /E i F /G , chwytaneodpowiednio 1. i 4. palcem.

Gra na trzech strunachNa kolejnych stronach spróbujemy po��czy� Twoje umiej�tno�ci gry na trzechnajwy�szych strunach osobno i zagramy na nich jednocze�nie. Je�li nauczysz si�, jakgra� na kilku strunach równocze�nie, zwi�kszy si� ilo�� dwi�ków, które b�dziesz w staniezagra� w jednym pasa�u, ale przy tym pojawi si� konieczno�� naprzemiennego u�ywaniastrun, przemieszczania d�oni w poprzek gryfu oraz zwi�kszenia aktywno�ci lewej r�kiw celu uchwycenia ni�ej i wy�ej po�o�onych progów.

Page 18: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

82 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Rysunek 4.14.Granie dwi�-

ków D, E i Fna 4. strunie

przy u�yciukciuka

Rysunek 4.15.Nuty

na 4. strunie

Zabawa palcamina pierwszych trzech strunachUmiej�tno�� zagrania melodii rozpisanej na kilka strun oznacza jednocze�niekonieczno�� p�ynnego przej�cia pomi�dzy poszczególnymi strunami. Innymi s�owy,musisz by� w stanie zagra� dwie nuty na dwóch ró�nych strunach z jednakow��atwo�ci� i p�ynno�ci�, jak gdyby znajdowa�y si� na tej samej strunie — pomimo �enaprzemienne uderzanie strun jest nieco trudniejsze.

Zagrywka tego typu nie tylko nie powinna sprawia� trudno�ci Tobie jako wykonawcy,ale tak�e nie powinna zosta� zauwa�ona przez Twojego odbiorc�. Melodia musi zatemp�yn�� w tak równym tempie i z tak podobn� ekspresj�, aby maskowa�a fakt, i� w�a�niezagra�e� na innej strunie.

Page 19: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 83

Granie na dwóch strunach w technice tirandoNa rysunku 4.16 przedstawiamy melodi� gran� na dwóch — 1. oraz 2. — strunachprzy u�yciu �wier�- i pó�nut. �wiczenie to wykonaj, korzystaj�c z techniki tirando,zgodnie z oznaczeniami palców na notacji, a nast�pnie zmie� kolejno�� uderzania,zaczynaj�c od palca m zamiast od i.

Kiedy ju� nauczysz si� z �atwo�ci� przemienia� struny, bez jakichkolwiek przerwpomi�dzy kolejnymi dwi�kami i z zachowaniem p�ynno�ci, spróbuj zagra� �wiczenieprzedstawione na rysunku 4.17. Musisz rozpocz�� je od pustej 3. struny, przej�� a� dowysokiego G na 1. strunie, a nast�pnie powróci� do punktu wyj�cia. W ten sposób zagraszmelodi� opart� na pierwszych trzech strunach gitary.

Rysunek 4.16.Granie

na dwóchstrunach

Rysunek 4.17.Melodia natrzech gór-

nych strunach

Page 20: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

84 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Granie na trzech strunach w technice apoyandoW rozdziale 2. pozna�e� ju�, jak dzia�a technika apoyando, wi�c najwy�szy czas, abywiedz� t� wykorzysta� praktycznie do zagrania melodii na pierwszych trzech strunach.Pami�taj, �e technik� apoyando stosujemy w stylu gitary klasycznej w celu nadaniastrunom bardziej zdecydowanej wibracji, która z kolei przek�ada si� na poziom g�o�no�cidanej melodii — szczególnej efektywno�ci mo�emy spodziewa� si� w przypadkuwolniejszych pasa�y.

Dopilnuj, aby te same p�ynne przej�cia pomi�dzy strunami, jakie stara�e� si� osi�gn��w przypadku techniki tirando we wcze�niejszych �wiczeniach, by�y obecne tak�e w trakciegrania melodii z rysunku 4.18. Technika apoyando wymaga nieco wi�kszego wysi�kui zaanga�owania, poniewa� palce prawej d�oni musz� oprze� si� na ni�szych strunach,a nie po prostu zawisn�� w powietrzu w oczekiwaniu na kolejne uderzenie. Mimo towarto w�o�y� w wykonanie tego typu zagrywki nieco wi�cej energii — cho�by ze wzgl�duna bogactwo brzmienia, jakie w ten sposób wniesiemy do utworu!

Rysunek 4.18.Melodia granana pierwszych

trzech stru-nach przy

u�yciu techni-ki apoyando

Aby us�ysze� efekt, jaki daje ta technika, po�wi�� chwil� na dok�adne przes�uchanie tej�cie�ki p�yty CD. Spróbuj zagra� ca�o��, najpierw stosuj�c technik� tirando, a nast�pnieapoyando, po czym porównaj ró�nice w brzmieniu obu wersji.

Kciuki znów skierowanew stron� ni�szych strunSkoro ju� potrafisz zagra� pojedyncze dwi�ki na strunach basowych, jeste� gotów,aby spróbowa� zmierzy� si� z pasa�ami, których dwi�ki przypadaj� na trzy najni�szestruny. Jako �e do zagrania wszystkich dwi�ków na tych strunach b�dzie potrzebny Citylko kciuk, nie b�dziesz musia� zwraca� uwagi na oznaczenia palców prawej r�ki, tak jakw przypadku zwyk�ych melodii, co nieco u�atwi Ci prac�. Wi��e si� to jednak z pewnyminiedogodno�ciami — czasami kciuk faktycznie b�dzie musia� dwoi� si� i troi�, abypoprawnie zagra� niektóre szybsze nuty, takie jak ósemki. Tym razem bowiem nieb�dziesz móg� podzieli� obowi�zków pomi�dzy jego s�siadów, w przeciwie�stwie dopasa�y granych przy u�yciu pozosta�ych palców. Aby jednak Twój kciuk ca�kowicie niezwariowa�, w kolejnych dwóch �wiczeniach staraj si� utrzyma� stosunkowo rozs�dnetempo. I jak zawsze najpierw pos�uchaj nagrania z p�yty, cho�by po to, aby ws�ucha� si�w polecan� przez nas pr�dko�� wykonania danego �wiczenia lub utworu.

Page 21: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 85

Na rysunku 4.19 przedstawiono pasa� sk�adaj�cy si� z dwi�ków basowych granych natrzech ni�szych strunach i przebiegaj�cy d�wi�k po d�wi�ku (bez omijania czegokolwiek),czyli od litery do litery (A, B, C i tak dalej). Najpierw zagraj ca�o�� powoli, upewniaj�csi� przy tym, czy nast�puj�ce po sobie nuty brzmi� na ró�nych strunach tak samorówno i p�ynnie, jak gdyby by�y grane na tej samej strunie.

Rysunek 4.19.Gra „dwi�kpo dwi�ku”

na trzech ni�-szych stru-

nach

Linia basu — któr� w przypadku gitary klasycznej prawie zawsze gra si� za pomoc�kciuka — rzadko odgrywa rol� melodii, tote� jej odegranie cz�sto polega na omini�ciuniektórych nut, a nie na zagraniu ca�ego pasa�u „dwi�k po dwi�ku”. W �wiczeniuprzedstawionym na rysunku 4.20 gra kciukiem przebiega g�ównie w oparciu o interwa�y,w sk�ad których wchodz� przede wszystkim pomini�cia, a nie kolejne dwi�ki — w tensposób przygotujesz si� do gry mniej uporz�dkowanych partii basowych.

Wycieczka po wszystkichsze�ciu strunach

Dochodzimy do punktu, który stanowi swego rodzaju kamie� milowy w Twojejprzygodzie z gitar� klasyczn� — to w�a�nie tutaj zaczniesz gra� na wszystkich sze�ciustrunach swojego instrumentu. Oznacza to, �e ka�dy rozpisany na nuty pasa�wykorzystuj�cy dwi�ki od niskiego E (trzy linie dodane i jedno pole poni�ej pi�ciolinii)do G powy�ej pi�ciolinii, z jakim si� spotkasz, b�dzie po�ywk� dla rozwijania Twojejumiej�tno�ci czytania nut. Aby jednak ten zbiór nut by� �atwiej przyswajalny, podzielimygo na dwie cz��ci, dzi�ki czemu najpierw zagrasz wszystkie dwi�ki tylko za pomoc�palców prawej d�oni, a dopiero póniej podzielisz obowi�zki pomi�dzy palce i kciuk.

Page 22: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

86 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Rysunek 4.20.Linia basu

sk�adaj�ca si�g�ównie

z pomini��dwi�ków

Zakaz u�ywania kciuka!Podczas wykonywania wi�kszo�ci utworów w celu wydobycia z gitary kolejnychdwi�ków b�dziesz korzysta� zarówno z kciuka, jak i z pozosta�ych palców. Gitarzy�cimusz� te� jednak wiedzie�, jak gra� na wszystkich strunach tylko za pomoc� palców.Przyjrzyjmy si� zatem, jak to zrobi�, szczególnie, �e umiej�tno�� ta przyda Ci si� ju�w rozdzia�ach 6. i 11., gdzie b�dziemy omawia� skale.

Na rysunku 4.21 prezentujemy pasa�, który mo�na zagra�, ��cz�c kciuk i pozosta�e palce(kciuka u�ywaj�c do uderzania niskich dwi�ków), ale chcieliby�my, aby� wykona� gotylko za pomoc� palców.

Rysunek 4.21.Granie melodii

na sze�ciustrunach tylkoz wykorzysta-niem palcówprawej d�oni

Page 23: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 87

Ca�a prawa d�o� oraz rami� musz� przesun�� si� w kierunku 6. struny — w stron�prawego barku — dzi�ki czemu gra palcami na dolnych strunach nie b�dzie sprawia�Ci dyskomfortu. Pomimo zmiany ustawienia d�oni dopilnuj, aby pomi�dzy strunamii palcami zosta� zachowany odpowiedni k�t (je�li zajdzie taka potrzeba, wró� do rysunku2.6 w rozdziale 2.).

Kciuk i pozosta�e palce — do dzie�a!Podczas nauki gry z wykorzystaniem wszystkich sze�ciu strun b�dzie przy�wieca� namjeden cel — doprowadzenie do pe�nej wspó�pracy pomi�dzy kciukiem i pozosta�ymipalcami, które stanowi� dwa osobne mechanizmy produkuj�ce dwi�k.

Kciuk oraz pozosta�e palce musz� dzia�a� wspólnie jako spójna, skoordynowana jednostkawydobywaj�ca muzyk� z gitary — spróbuj zatem wykona� �wiczenie, w którymdwi�ki przekazywane s� z palca na palec, tak jak pa�eczka w biegu sztafetowym.Fragment ten znajdziesz na rysunku 4.22 — stanowi go zbiór dwi�ków gitary zagranyod do�u do góry w ró�nych rytmach. Spróbuj odtworzy� ten wschodz�cy i opadaj�cypasa� powoli, zwracaj�c szczególn� uwag� na przej�cie pomi�dzy 4. i 3. strun�, gdzieprzeskoczysz z kciuka na pozosta�e palce prawej d�oni. Pami�taj te�, �e zmiana tapowinna pozosta� niezauwa�alna (lub prawie niezauwa�alna) dla Twojego odbiorcy.

Rysunek 4.22.Melodia opar-

ta na ca�ejgamie ni�-

szych progów

Dopilnuj, aby zagra� ca�o�� p�ynnie (nie przyspieszaj ani nie zwalniaj tempa) i z okre�lon�dynamik� (g�o�no�ci�) dwi�ków, tak�e w trakcie przeskakiwania z kciuka na pozosta�epalce. To w�a�nie rytm i dynamika b�d� podstawowymi elementami, na które nale�yzwraca� baczn� uwag� w celu osi�gni�cia p�ynnego przej�cia pomi�dzy strunami.

Page 24: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

88 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Rysunek 4.23 przedstawia melodi� przebiegaj�c� tam i z powrotem „meandrami”, a niew jednym g�ównym kierunku, jak mia�o to miejsce w poprzednim �wiczeniu. Zwró�szczególn� uwag� na to, co dzieje si� pomi�dzy 4. i 3. strun� — fragment ten specjalnierozpisali�my w ten sposób, aby� móg� przyzwyczai� si� do przechodzenia z palców nakciuk.

Rysunek 4.23.„Meandruj�-ca” melodia

na wszystkichsze�ciu stru-

nach

P�ynna gra melodyjnych utworówna wszystkich sze�ciu strunach

Ju� za chwil� b�dziesz mia� okazj� wykorzysta� swoje umiej�tno�ci gry na dolnychprogach — wykonasz bowiem trzy ca�e utwory, korzystaj�c przy tym ze wszystkichsze�ciu strun i wydobywaj�c z instrumentu ca�� gam� podstawowych, podwy�szonychi obni�onych nut. Nie ma si� jednak czego obawia�: ca�o�� nie powinna sprawi� Ciproblemu, gdy� utwory te rozpisali�my tak, aby� zagra� tylko ich melodie. Innymi s�owy,nie przejmuj si� na razie graniem kilku dwi�ków jednocze�nie. (Na to przyjdzie czas,pocz�wszy ju� od rozdzia�u 7.).

W celu zagrania tych melodii wykorzystaj zarówno kciuk, jak i pozosta�e palce. Utworyrozpisali�my tak, aby� nie musia� zbyt szybko zmienia� palców, tote� p�ynne przeskakiwaniepomi�dzy kciukiem i pozosta�ymi palcami (i z powrotem) nie powinno okaza� si�szczególnie trudne. Wystarczy, �e zapoznasz si� z oznaczeniami palców prawej d�oni.Co wi�cej, melodie te s� do�� znane, wi�c w odnalezieniu w�a�ciwego dwi�ku pomo�eCi nie tylko Twój wzrok, ale równie� s�uch.

Je�li w którymkolwiek momencie b�dziesz mie� w�tpliwo�ci, czy w�a�ciwie odczyta�e�wysoko�� dwi�ku ze standardowej notacji muzycznej, zawsze mo�esz rzuci� okiemna tabulatur� i na jej podstawie sprawdzi�, czy wybra�e� w�a�ciw� strun� i próg.No i oczywi�cie zach�camy Ci� do korzystania z nagra� zawartych na p�ycie CD,szczególnie je�li chodzi o weryfikacj� rytmu, tempa i p�ynno�ci.

Page 25: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 89

Oto gar�� przydatnych informacji na temat ka�dego z utworów:

� Motyw z Haydna: Ta melodia autorstwa klasycznego kompozytora Franza JosephaHaydna obecnie funkcjonuje jako hymn pa�stwowy Niemiec. Jest w niej co�majestatycznego i powinna by� grana do�� powoli i okazale. W poni�szej aran�acjiwyst�puje sporo pustych strun, wi�c nie powinna by� zbyt trudna dla palcówlewej d�oni.

� Turkey in the Straw: Kolejny utwór to ameryka�ska piosenka folkowa zatytu�owanaTurkey in the Straw w tonacji E. W tonacji tej wyst�puj� cztery nuty podwy�szone,co oznaczono za pomoc� znaków przykluczowych. Dopilnuj zatem, aby wszystkiedwi�ki F, C, G oraz D zagra� o jeden próg wy�ej, ni� gdyby wyst�powa�y w swojejpodstawowej postaci. To przy okazji dobre �wiczenie rozci�gaj�ce dla palcówTwojej lewej d�oni, jako �e cz�sto b�dziesz korzysta� z 1. i 4. palca. Co wi�cej,b�dziesz móg� po�wiczy� czytanie i granie szesnastek.

� Scarborough Fair: Tym razem zmieniamy tonacj� na f-moll, czyli tonacj� obni�on�,sk�adaj�c� si� z czterech nut obni�onych (B , E , A oraz D ). Przedstawiony utwórto melodia z Scarborough Fair — zapadaj�cej na d�ugo w pami�� piosenki, którejkorzeni mo�na doszukiwa� si� ju� w �redniowieczu, a spopularyzowanej g�ównieprzez duet Simon & Garfunkel w latach 60. poprzedniego stulecia. W naszejaran�acji melodia ta rozpoczyna si� nisko, ale w 11. takcie przeskakuje o oktaw�wy�ej, dzi�ki czemu b�dziesz mia� okazj� zagra� te obni�one nuty na wszystkichstrunach.

Page 26: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

90 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Page 27: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Rozdzia� 4: Tylko jeden d�wi�k: Proste melodie 91

Page 28: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

92 Cz��� II: Zaczynamy gra�. Podstawy

Page 29: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Skorowidz

1. struna, 752. struna, 763. struna, 784. struna, 815. pozycja, 1845. struna, 806. struna, 798va, 1699. pozycja, 187

AA, 78, 80A -dur, 114, 120

dwie zmiany pozycji, 191accelerando, 64Adagio, 64A-dur, 114

9. pozycja, 187akcent, 64akcja, 292akordy, 93

akordy barowe, 147akordy blokowe, 136

Alleluja, 255allemande, 249Allemande w tonacji

d-moll, 221, 223alternating thumb, 101America (My Country ‘Tis of

Thee), 139, 142a-m-i, 99a-moll, 113, 114, 121, 200andante, 64, 137Andante w tonacji C-dur, 206,

208, 214, 238, 243Andante w tonacji G, 137, 139, 143Angels We Have Heard on High,

152, 154anonimowi kompozytorzy, 250anular, 67

apoyando, 47, 49, 84aria, 139, 264Aria w tonacji a-moll, 139, 141arpeggio, 93, 159

dodawanie wspó�brzmienia dowybranych nut, 102

granie poszczególnychdwi�ków, 94

kciuk, 95melodia basowa, 199melodia wiolinowa, 201nuty wype�niaj�ce, 99palce w gotowo�ci, 95praca prawej d�oni, 98przeplatanie kciuka i

pozosta�ych palców, 99przypisanie palców do

poszczególnych strun, 95ruchomy kciuk, 96szczypanie strun, 102technika kciuka

przemiennego, 101utwory, 104zmiana kolejno�ci uderzanych

strun, 98artykulacja, 63As-dur, 120

BB, 76, 80B -dur, 114

5. pozycja, 185b -moll, 114Bach Johann Sebastian, 252bagatela, 272barok, 247, 248

kompozytorzy, 252utwory, 256

barré, 147, 150Barrueco Manuel, 286

barwa dwi�ku, 172B-dur, 114Beethoven Ludwig, 265bemol, 59, 114b-moll, 114

2. pozycja bez wykorzystaniapustych strun, 125

boki gitary, 27bourrée, 249Bourrée w tonacji e-moll, 257, 260Brahms Johannes, 267Bream Julian, 284brzmienie, 60, 293budowa gitary klasycznej, 27

CC, 76, 80c -moll, 114

jedna zmiana pozycji, 191ca�a nuta, 62ca�a pauza, 62Carcassi Matteo, 230, 235C-dur, 114, 118, 204cechy gitary klasycznej, 32chór, 253chromatycyzm, 219chwyt barowy, 68chwytanie strun, 33, 44

u�o�enie lewej d�oni, 44u�o�enie prawej d�oni, 45

chwyty barowe, 147�wiczenie, 149pe�ny chwyt barowy, 148,

149, 150uproszczony chwyt barowy,

148, 150utwory, 152

chwyty barre, 147chwyty pó�barowe, 148Cicha noc, 193, 194

Page 30: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

314 Gitara klasyczna dla bystrzaków

Clair de lune, 271, 273, 278c-moll, 114courante, 249Coventry Carol, 250cresc., 64crescendo, 64Czarodziejski flet, 272cz��� wiolinowa, 132czyszczenie gitary, 299czytanie muzyki, 34

��wiczenie chwytów barowych, 149�wiczenie fla�oletów, 169�wiczenie melodii basowej, 200�wiczenie melodii wiolinowej, 203�wiczenie nut na jednej strunie, 74�wiczenie palców, 74

kciuk, 79nuty basowe, 79nuty na 1. strunie, 75nuty na 2. strunie, 76nuty na 3. strunie, 78nuty na 4. strunie, 81nuty na 5. strunie, 80nuty na 6. strunie, 79nuty wiolinowe, 79

�wiczenie skali w drugiejpozycji, 111

�wiczenie skali w pierwszejpozycji, 111

�wiczenie tremolo, 176�wiczenie vibrato, 171�wiczenie zmian barwy dwi�ku, 174�wier�nuta, 62

DD, 76, 81D.C., 64D.C. al Coda, 64D.C. al fine, 64D.S., 64D -dur, 114d -moll, 114Da Capo, 64dbanie o paznokcie, 45D-dur, 114

2. pozycja bez wykorzystaniapustych strun, 124

2. pozycja z wykorzystaniempustych strun, 123

9. pozycja, 188

Debussy Claude, 269decresc., 64decrescendo, 64dim., 64diminuendo, 64Dla Elizy, 272, 276d�onie, 41d�ugo�� nuty, 61, 62d-moll, 114

5. pozycja, 187dolna cz��� korpusu, 27dolny s�siad, 206Don Giovanni, 264dopasowanie rytmu

akompaniamentu i melodii, 136doskonalenie repertuaru, 34double-stop, 102

u�ycie dwóch palców, 102, 103Dowland John, 250dreadnought, 31drugorz�dny akcent, 265dynamika, 87dysonans, 205, 222, 235, 238Dziewczyna o w�osach jak len, 271dwi�k opuszka, 46dwi�k paznokcia, 46dwi�k przej�ciowy, 205, 206dwi�k s�siedni, 206dwi�ki przypominaj�ce dzwony, 167dwi�ki pustych strun, 65dwi�ki wiolinowe, 132

EE, 75, 80, 81E -dur, 114e -moll, 114E-dur, 114, 120E-dur z jedn� zmian� pozycji, 190ekspresja, 63elektroniczny stroik, 51elektroniczny tuner, 51e-moll, 113, 114, 122Etiuda w tonacji A-dur, 236,

238, 244Etiuda w tonacji b-moll, 231,

237, 239Etiuda w tonacji F-dur, 221, 225

Ff, 64F, 75, 80, 81F -dur, 114

f -moll, 1149. pozycja, 189

faktury, 131F-dur, 114, 119

5. pozycja, 184ff, 64fingerpicking, 34Fisk Eliot, 286fla�olety, 167, 257

�wiczenie, 169fla�olety naturalne, 168fla�olety sztuczne, 168granie, 168

f-moll, 114, 122forte, 64fortissimo, 64free stroke, 47

GG, 75, 78, 80G -dur, 114g -moll, 114

dwie zmiany pozycji, 191galiarda, 251gawot, 135, 249G-dur, 114, 118

2. pozycja bez wykorzystaniapustych strun, 125

Ghiglia Oscar, 284gigue, 249gitara akustyczna, 25, 30gitara akustyczna ze stalowymi

strunami, 31gitara flamenco, 31gitara folkowa, 31gitara klasyczna, 15, 24, 25, 26

boki, 27dolna cz��� korpusu, 27g�ówka, 27górna cz��� korpusu, 27gryf, 28, 31ko�ki, 28korpus, 27, 28maszynki, 28mostek, 28otwór rezonansowy, 28pi�tka gryfu, 28p�yta rezonansowa, 29podstrunnica, 29poprzeczka, 29progi, 29pud�o rezonansowe, 27rozetka, 29siode�ko, 29

Page 31: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Skorowidz 315

stroiki, 29struny, 29, 30szyjka, 28talia, 29ty�, 29wybrzuszenie, 27wyci�cia, 29

gitara o skróconej menzurze, 292gitara orkiestrowa, 31Giuliani Mauro, 230, 234g�osy, 95, 133, 218g�ówka, 27g-moll, 114God Rest Ye Merry, Gentlemen,

193, 195golpeadory, 31górna cz��� korpusu, 27górny s�siad, 206gra arpeggio, 94gra dwi�k po dwi�ku, 85gra na dwóch strunach w technice

tirando, 83gra na gitarze klasycznej, 26gra na jednej strunie, 74gra na trzech strunach, 81

technika apoyando, 84gra tremolo, 175grand auditorium, 31granie chwytów barowych, 147granie fla�oletów, 168granie skali, 112granie vibrato, 170granie w danej pozycji, 116Greensleeves, 250, 251gryf, 28, 31grywalno��, 292

HHaendel G.F., 254hammering, 156hammer-off, 156hammer-on, 156homofonia, 136

Ii-m-a, 99impresjonizm, 269índice, 67intonacja, 292Isbin Sharon, 287

JJesu, Joy of Man’s Desiring, 253, 254jumbo, 31

Kkadencja, 162kamerton gwizdkowy, 55kamerton stroikowy, 55kamerton wide�kowy, 56kasownik, 59K�cik dzieci�cy, 270kciuk, 79, 84, 86keyboard, 54klasycyzm, 263, 264

utwory, 272klucz, 29, 58klucz G, 58klucz wiolinowy, 58ko�eczki, 28ko�ki, 28ko�o kwintowe, 115Ko�ysanka, 268, 273, 277kompozytorzy muzyki gitarowej,

26, 229barok, 252Carcassi Matteo, 235Giuliani Mauro, 234renesans, 249Sor Fernando, 230Tárrega Francisco, 232utwory, 237

konsonans, 238kontrapunkt, 132, 217kontrapunkt imitacyjny, 249kontrapunkt sta�y, 253koordynacja muzyki

kontrapunktowej, 132korpus gitary klasycznej, 27, 31kostki, 33kreski taktowe, 58kropka oznaczaj�ca technik�

staccato, 64kropki, 61, 62krzy�yk, 59, 114kszta�t melodii, 238kszta�t nuty, 61

LLagrima, 237, 242legato, 64, 155

arpeggia, 159

hammer-on, 156legato wst�puj�ce, 156legato zst�puj�ce, 157��czenie dwi�ków, 155podwójne legato, 157podwójny hammer-on, 157pull-off, 156skale, 159

Lendler w tonacji C, 163, 165Lendler w tonacji D-dur, 207, 209ligatura, 61, 62linia basu, 85, 97linie dodane, 59Londonderry Air, 172Lowland Lullaby, 105, 108lutnia, 253lutni�ci, 250

��czenie arpeggiów i melodii, 197��czenie dwi�ków, 155��czenie melodii i

akompaniamentuz poprzeczkami i technik�legato w wy�szych pozycjach, 219

��czenie melodii i arpeggiów, 197��czenie ró�nych technik gry lew�

d�oni� w wy�szych pozycjach,217

�uk, 61, 62

Mmaestoso, 234Ma�y pastuszek, 270markery, 31maszynki, 27, 28mazurek, 232medio, 67Melancholy Galliard, 251, 252melodia basowa, 198

arpeggio, 199�wiczenie, 200

melodia wiolinowa, 201arpeggio, 201, 202�wiczenie, 203

melodia z akompaniamentem,136, 219

menuet, 134, 249Menuet w tonacji b-moll, 152, 153Menuet w tonacji G, 138, 140metrum, 62mezzo-forte, 64

Page 32: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

316 Gitara klasyczna dla bystrzaków

mezzo-piano, 64mf, 64Miasteczko ma�e Betlejem, 133mieczowanie, 291migotliwy dwi�k, 161mistrzowie gitary, 229m�otkowanie, 156mocowanie struny na ko�eczku, 302Moderato, 64modernizm, 269

utwory, 272modulacja, 238, 255mostek, 28Motyw z Czarodziejskiego fletu,

272, 274Motyw z Haydna, 90Mozart Wolfgang Amadeus, 264, 265mp, 64muzyka absolutna, 268muzyka homofoniczna, 136muzyka kontrapunktowa, 132Muzyka na wodzie, 254Muzyka ogni sztucznych, 254muzyka polifoniczna, 132muzyka programowa, 268muzykalno��, 35

Nnaci�cia, 291naprawy, 304naprzemienna praca kciuka i

pozosta�ych palców, 204nastrojenie za niskie, 51nastrojenie za wysokie, 51nazewnictwo skali, 112notacja gitarowa, 67nowoczesna technika uderzania, 50nuty, 59, 74

nuty akcentowane, 163nuty basowe, 79nuty nieakcentowane, 163nuty ozdobne, 232nuty peda�owe, 235nuty sta�e, 235nuty wiolinowe, 79nuty wype�niaj�ce, 99

OO Christmas Tree, 136obejmowanie gitary, 40ocena brzmienia, 293ocena konstrukcji gitary, 291

ochrona gitary, 298odczytywanie muzyki, 57okre�lenie dynamiki, 64oktawa, 169oparcie dla gitary, 39oparte uderzenie, 47, 49osobne granie tryli, 161ottava, 169otwór rezonansowy, 28oznaczenia palców prawej i lewej

d�oni, 67oznaczenie metrum, 62oznaczenie repetycji, 64oznaczenie techniki legato, 64

Óósemka, 62

Pp, 64palm muting, 173p-a-m-i, 99Parkening Christopher, 285partity, 249Pasja wed�ug �wi�tego Mateusza, 253passepied, 249Passepied w tonacji a-moll, 163, 164pauza, 61

pauza �wier�nutowa, 62pauza ósemkowa, 62pauza pó�nutowa, 62pauza szesnastkowa, 62

paznokcie, 45prawa d�o�, 46

pe�ny chwyt barowy, 148, 149�wiczenie, 150

p-i-a, 136pianino, 54pianissimo, 64piano, 64pickguard, 31pie�ni na lutni�, 250pi�ciolinia, 58, 65pi�tka gryfu, 28p-i-m, 136p-i-m-a, 95, 96, 98p-i-m-a-m-i, 98Pinch Parade, 105, 109piórko, 33pizzicato, 173plektron, 33

p�ynna gra melodyjnych utworówna sze�ciu strunach, 88

p�ynne brzmienie, 155p�yta rezonansowa, 29p�ytka maskuj�ca, 31p-m-a, 136podgitarnik, 39pod�okietnik, 40podpórki, 39podstawowe nuty, 74podstrunnica, 29, 65poduszka, 39podwójna kreska taktowa, 64podwójne legato, 157podwójne zatrzymanie, 102podwójny hammer-on, 157pokrewie�stwo równoleg�e, 113polifonia, 132poprzeczki, 28, 29, 68, 147poprzeczki przegubowe, 234pozwól wybrzmie�, 95pozycja, 116pozycja muzyka, 33, 37

obejmowanie gitary, 40oparcie dla gitary, 39siedzenie, 38u�o�enie d�oni, 41u�o�enie nóg, 39wsparcie dla ramienia, 40

pó�nuta, 62pp, 64praca prawej d�oni, 98preludium, 249Preludium D-dur, 106, 110, 218progi, 29przechowywanie gitary, 297

ochrona gitary, 298temperatura, 298wilgotno��, 298

przyciemnianie brzmienia, 172przygotowania do gry, 37przypisanie palców do

poszczególnych strun, 95pud�o rezonansowe, 27Pujol Emilio, 50pulgar, 67pull-off, 156

RRaduj si� �wiecie, 256, 257, 262regulowanie napi�cia struny, 51renesans, 247, 248

kompozytorzy, 249utwory, 256

Page 33: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

Skorowidz 317

repertuar, 228rest stroke, 47ritardando, 64romantyzm, 267

utwory, 272Romanza, 207, 211Romero Angel, 285Romero Pepe, 285rozbijanie akordu na kawa�ki, 93rozdzielenie rytmu kciuka i

pozosta�ych palców, 134rozetka, 29rozja�nianie brzmienia, 172rozstaw palców, 67ruch prosty równoleg�y g�osów, 237ruch przeciwny, 257rytmiczna gra dwóch

zsynchronizowanychmelodii, 132

Ssarabanda, 249Scarborough Fair, 92, 250Segovia Andrés, 283sekwencje, 183, 222sekwencje melodyczne, 222, 257siedzenie, 38siode�ko, 27, 29skala, 111, 181

skale durowe, 113skale minorowe melodyczne, 257skale modalne, 248skale modalne doryckie, 250skale w górnych partiach

gryfu, 193skale wymagaj�ce zmiany

pozycji, 189skale durowe w 1. pozycji, 117

A -dur, 120As-dur, 120C-dur, 118E-dur, 120F-dur, 119G-dur, 118

skale molowe, 113wersje, 116

skale molowe w 1. pozycji, 121a-moll, 121e-moll, 122f-moll, 122

skale w 2. pozycji, 123b-moll bez wykorzystania

pustych strun, 125

D-dur bez wykorzystaniapustych, 124

D-dur z wykorzystaniempustych strun, 123

G-dur bez wykorzystaniapustych strun, 125

skale w 5. pozycji, 184B -dur, 185d-moll, 187F-dur, 184

skale w 9. pozycji, 187A-dur, 187D-dur, 188f -moll, 189

skrócona menzura, 292Sonata Patetyczna, 266Sor Fernando, 230, 232sposoby uderzania strun praw�

d�oni�, 183staccato, 64, 265standardowy zapis nutowy, 57Starobin David, 286Stratocaster, 30stroiki, 28, 29strojenie, 50

elektroniczny stroik, 51regulowanie napi�cia struny, 51strojenie relatywne, 53strojenie wizualne, 51tuner, 51

strojenie ze s�uchu, 52strojenie gitary wzgl�dem niej

samej, 53strojenie gitary wzgl�dem

sta�ego ród�a dwi�ku, 54struny, 29, 30

struny stalowe, 31wymiana, 300

Studium skali w tonacji b-moll,126, 128

Studium skali w tonacji F, 126, 127Studium skali w tonacji G, 127, 129Studium techniki tremolo

w tonacji a-moll, 178, 180styl gry na gitarze klasycznej, 26, 33style muzyczne, 35suita barokowa, 249sul ponticello, 172, 173, 174, 178sul tasto, 172, 173, 178sustain, 161swobodne uderzenie, 47symbole artykulacji, 64symbole d�ugo�ci nut, 62symbole ekspresji, 64symbole wysoko�ci tonu, 59

symbolizm, 269synkopowanie, 222, 265szarpanie strun palcami, 34szczypanie strun, 102szesnastka, 62szyjka, 28

��ci�gni�cie, 156�redniowiecze, 247

Ttaba, 69tabulatura, 57, 69takty, 58talia gitary, 29Taniec w�gierski nr 5, 268Taps, 170Tarleton’s Resurrection, 256, 259Tárrega Francisco, 50, 230, 232, 233technika apoyando, 47, 49, 84technika arpeggio, 93technika double-stop, 102, 103, 135technika kciuka przemiennego, 101technika legato, 155technika muzyka, 33technika tirando, 47, 83techniki wydobywania dwi�ku,

167, 178The Three Ravens, 250, 256, 258tirando, 47, 83t�umienie strun, 173tonacja, 114

tonacje durowe, 114tonacje molowe, 114

tonika, 113, 183Torres Antonio, 32tradycyjne melodie z XVI wieku, 250tremolo, 175

�wiczenie, 176triola ósemkowa, 62tryle, 155, 161

kadencja, 162osobne granie tryli, 161utwory, 163

tryton, 271trzymanie instrumentu, 33tuner, 51Turkey in the Straw, 91ty� gitary, 29

Page 34: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów

318 Gitara klasyczna dla bystrzaków

Uubarwianie brzmienia, 167uderzanie strun, 46, 47

apoyando, 47, 49free stroke, 47oparte uderzenie, 47rest stroke, 47swobodne uderzenie, 47tirando, 47

uk�ad palców p-a-m-i, 99uk�ad palców p-i-m-a, 95u�o�enie d�oni, 33, 41

lewa r�ka, 42, 44prawa r�ka, 41, 45

u�o�enie nóg, 39umiej�tno�ci, 34uproszczony chwyt barowy, 148

�wiczenie, 150usuwanie starej struny, 301utrzymywanie gitary w czysto�ci, 299utwory mistrzów gitary, 229

VVerdery Benjamin, 287vibrato, 170

�wiczenie, 171granie, 170

volty, 64

WW grocie Króla Gór, 178, 179Walc w tonacji e-moll, 206Walking Down and Up, 105, 107walory estetyczne gitary, 293Wariacje na temat Mozarta, 272

warstwy melodyczne, 132wci�cie, 31wersje skali molowych, 116What Child Is This?, 250wi�zanie struny przy mostku, 301wide�ki, 64wiedza muzyczna, 34wieki �rednie, 247Williams John, 285wirtuozeria, 35wprowadzanie zmian brzmienia, 172wspó�brzmieniae, 135wybrzuszenie, 27wyci�cia, 29wykonanie poprzeczki, 147wymiana strun w gitarze

klasycznej, 300mocowanie struny na

ko�eczku, 302usuwanie starej struny, 301wi�zanie struny przy mostku, 301

wysoko�� tonu, 59wy�sze pozycje, 182

Zzag�szczanie wy�szej melodii, 135zakup gitary, 289zale�no�ci pomi�dzy pi�ciolini�

i podstrunnic�, 65zapis nutowy, 57

accelerando, 64akcent, 64artykulacja, 63bemol, 59crescendo, 64decrescendo, 64d�ugo�� nuty, 61, 62

ekspresja, 63kasownik, 59klucz, 58kreski taktowe, 58kropka oznaczaj�ca technik�

staccato, 64kropki, 61krzy�yk, 59kszta�t nuty, 61ligatura, 61linie dodane, 59�uk, 61nuta, 59okre�lenie dynamiki, 64okre�lenie tempa, 64oznaczenia palców prawej

i lewej d�oni, 67oznaczenie repetycji, 64oznaczenie techniki legato, 64pauza, 61pi�ciolinia, 58podstawowe nuty, 74podwójna kreska taktowa, 64ritardando, 64takty, 58volty, 64wysoko�� tonu, 59znak przykluczowy, 60znaki przygodne, 59

zatrzymywanie struny, 33zawieszenie nuty, 222, 251zmiana barwy dwi�ku, 172zmiana pozycji, 189zmienna melodia wiolinowo-

basowa w obr�bie arpeggia, 204znaczniki, 31znak przykluczowy, 60, 112znaki przygodne, 59

Page 35: Gitara klasyczna dla bystrzakówpdf.helion.pl/giklby/giklby.pdfIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział • Skorowidz • Katalog online • Dodaj do koszyka • Zamów