Ćwiczenia na gitarę dla bystrzaków - HelionIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział...

Idź do

• Spis treści• Przykładowy rozdział• Skorowidz

• Katalog online

• Dodaj do koszyka

• Zamów cennik

• Zamów informacjeo nowościach

• Fragmenty książekonline

Helion SAul. Kościuszki 1c44-100 Gliwicetel. 32 230 98 63e-mail: [email protected]© Helion 1991–2011

Katalog książek

Twój koszyk

Cennik i informacje

Czytelnia

Kontakt

• Zamów drukowanykatalog

Ćwiczenia na gitarędla bystrzaków

Autorzy: Jon Chappel, Mark Phillips

Tłumaczenie: Marcin Machnik

ISBN: 978-83-246-3009-7

Tytuł oryginału:• Guitar Exercises For Dummies

Format: 170×230, stron: 240

Chwyć za gryf• Język obowiązujący w codziennym kontakcie z muzyką gitarową

• Rozwój siły palców i umiejętności jednolitej artykulacji

• Rozgrzewki oraz skale, arpeggia i akordy

• Seria ćwiczeń z pełnymi utworami i piosenkami

• Możliwości szlifowania techniki

• Doskonalenie warsztatu przy użyciu nagrań z płyty

Wyślij na trening swoje palceGra na gitarze ma wiele fantastycznych zalet. Pobudza kreatywność, jest ekspresyjna, inspirująca,

a nawet terapeutyczna. Nie ma lepszego leku na smutek, niż pograć bluesa. Zastosowanie ma tu

jednak ta sama reguła, która obowiązuje w przypadku wszystkich aktywności fizycznych,

wymagających siły, szybkości, wytrzymałości i koordynacji: im więcej ćwiczysz, tym lepiej sobie

radzisz. A cała tajemnica tkwi w Twoich palcach.

• Zacznij od podstaw – utrzymuj właściwą postawę i dobrze trzymaj gitarę

• Graj jak z nut – odczytuj tabulatury, diagramy akordów i gryfu oraz rozszyfrowuj ukośniki rytmu

• Rozgrzewka "na sucho" – rozluźnij się, popraw sposób oddychania, przygotuj umysł i ciało do gry

• Rozruszaj palce – ćwicz systematycznie, dokładnie i uczciwie

• Rozwijaj siłę, szybkość i niezależność – zafunduj dłoniom mistrzowski trening

Wstęp do gitarowej wirtuozerii:• ponad 300 ćwiczeń w różnych tonacjach, pozycjach i rytmach;

• treningi i wskazówki pomagające w doskonaleniu gry oraz efektywnym wykorzystaniu

czasu przeznaczonego na ćwiczenie;

• skale, arpeggia i ich przebiegi oraz akordy;

• piosenki do wykonania na końcu każdego rozdziału;

• pełne utwory z akompaniamentem, do którego możesz zagrać;

• sposoby na polepszenie swojej świadomości muzycznej.

http://helion.pl

http://helion.pl/zamow_katalog.htm

http://helion.pl/katalog.htm

http://helion.pl/zakupy/add.cgi?id=cwgiby

http://helion.pl/emaile.cgi

http://helion.pl/cennik.htm

http://helion.pl/online.htm

mailto:[email protected]

http://helion.pl/ksiazki/cwgiby.htm

http://www.amazon.com/exec/obidos/ASIN/0470387661/helion-20

http://septem.pl/autorzy/joncha.htm

http://septem.pl/autorzy/marphi.htm

Spis tre�ciO autorach ....................................................................................................................11

Podzi�kowania od autorów ...........................................................................................13

Wprowadzenie ...............................................................................................................15O ksi��ce .........................................................................................................................................15

Konwencje u�yte w tej ksi��ce ............................................................................................................16

Czego nie musisz czyta� .....................................................................................................................17

Naiwne za�o�enia ..............................................................................................................................18

Jak podzielona jest ksi��ka .................................................................................................................18

Cz�� I. Przygotowanie do �wicze� ................................................................................................18

Cz�� II. Skale i zbudowane na nich przebiegi ................................................................................18

Cz�� III. Arpeggia i zbudowane na nich przebiegi .........................................................................19

Cz�� IV. Akordy i dodatkowe �wiczenia .......................................................................................19

Cz�� V. Dekalogi ........................................................................................................................19

Ikony wykorzystane w ksi��ce .............................................................................................................19

Co dalej ...........................................................................................................................................20

Cz�� I: Przygotowanie do �wicze� .......................... 21Rozdzia� 1: Od�wie�enie podstaw gry na gitarze .........................................................23

Doskonalenie postawy �wiczeniowej ...................................................................................................23

Kilka uwag na temat zapisu gitarowych dwi�ków ...............................................................................24

Dekodowanie tabulatury ................................................................................................................24

Rozszyfrowywanie diagramów akordów ..........................................................................................25

Interpretowanie diagramów gryfu ...................................................................................................26

Odczytywanie uko�ników rytmu .....................................................................................................26

Rozdzia� 2: Rozgrzewka przed rozpocz�ciem �wicze� ..................................................29Przygotowanie cia�a i umys�u do gry ...................................................................................................29

Rozgrzewanie palców ...................................................................................................................30

Oddychanie, relaksacja i koncentracja .................................................................................................30

Kilka schematów na rozbudzenie palców ............................................................................................31

wiczenia na pojedynczych dwi�kach ...........................................................................................32

wiczenia z akordami ...................................................................................................................33

6 �wiczenia na gitar� dla bystrzaków

Cz�� II: Skale i zbudowane na nich przebiegi ..........35Rozdzia� 3: Skale durowe w grze gitarowej .................................................................. 37

Zagraj pi�� schematów skali durowej ..................................................................................................37

Schemat skali durowej nr 1 ...........................................................................................................38





Zastosuj wyuczone skale w utworach muzycznych ...............................................................................45

„First Noël” .................................................................................................................................45

„Menuet G-dur” Bacha ................................................................................................................46

Rozdzia� 4: Wzbogacanie repertuaru o przebiegi zbudowane na skalach durowych ........ 49Zagraj przebiegi na skalach durowych ................................................................................................49

Przebieg na skali durowej z wykorzystaniem schematu nr 1 ..............................................................50





Wykorzystaj znajomo�� przebiegów w kilku piosenkach ........................................................................57

„Oh, Them Golden Slippers” .......................................................................................................57

„We Wish You a Merry Christmas” ..............................................................................................59

Rozdzia� 5: Konfrontacja ze skalami molowymi ............................................................ 61Poznaj naturalne skale molowe ...........................................................................................................61

Schemat naturalnej skali molowej nr 1 ............................................................................................62





Podnie� poprzeczk� i poznaj skale melodyczne ....................................................................................68

Schemat melodycznej skali molowej nr 1 ........................................................................................69





Rozbuduj harmoni� ze skalami harmonicznymi ...................................................................................75

Schemat harmonicznej skali molowej nr 1 .......................................................................................75





Trzy rodzaje skal molowych w utworach .............................................................................................81

„God Rest Ye Merry, Gentlemen” ................................................................................................82

„Allegro” Haendla .......................................................................................................................82

„The Three Ravens” ....................................................................................................................83

Spis tre�ci 7

Rozdzia� 6: Eksplorowanie przebiegów na skalach molowych ......................................85B�d naturalny, czyli �wiczenie przebiegów na naturalnej skali molowej ................................................85

Przebieg na naturalnej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr 1 ..............................................86





Raz w gór�, raz w dó�, czyli trenowanie przebiegów na melodycznej skali molowej .................................90

Przebieg na melodycznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr 1 ..........................................90





Odkrywanie g��bszego brzmienia, czyli przebiegi na harmonicznych skalach molowych ..........................94

Przebieg na harmonicznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr 1 .........................................95





Kilka utworów z wykorzystaniem przebiegów na skalach molowych .......................................................99

„To Work upon the Railroad” ....................................................................................................100

„Bourrée e-moll” Bacha ..............................................................................................................101

„The Full Little Jug” ..................................................................................................................102

Cz�� III: Arpeggia i zbudowane na nich przebiegi .... 103Rozdzia� 7: Na dobry pocztek — arpeggia durowe ...................................................105

Przygotuj si� do akordów durowych i po�wicz arpeggia durowe ..........................................................105

Schemat arpeggia durowego nr 1 .................................................................................................106





Arpeggio w praktyce, czyli przyk�adowe utwory .................................................................................111

„To the Colors” .........................................................................................................................111

„Retreat” ...................................................................................................................................112

Rozdzia� 8: Odkrywanie przebiegów zbudowanych na arpeggiach durowych .............115Naucz si� przebiegów na arpeggiach durowych .................................................................................115

Przebiegi na arpeggiu durowym z wykorzystaniem schematu nr 1 ...................................................116





Zagraj utwory z przebiegami na arpeggiach durowych .......................................................................122

„Riff bluesowy w B-dur” .............................................................................................................122

„Doo-Wop Groove w A-dur” ......................................................................................................123


Rozdzia� 9: Wprowadzenie schematów arpeggia molowego ...................................... 125Popracuj nad arpeggiami molowymi .................................................................................................126

Schemat arpeggia molowego nr 1 .................................................................................................126





Zagraj utwory z arpeggiami molowymi .............................................................................................132

„Gwizdanie Wolfganga” .............................................................................................................132

„Melodia Amadeusza” ...............................................................................................................133

Rozdzia� 10: Rzut okiem na przebiegi oparte na arpeggiach molowych ..................... 135Dodaj do swojego zestawu �wicze� przebiegi na arpeggiach molowych ................................................135

Przebiegi na arpeggiu molowym z wykorzystaniem schematu nr 1 ..................................................136





Zmierz si� z kilkoma utworami zbudowanymi z przebiegów na arpeggiach molowych ..........................142

„Mozartowski motyw” ................................................................................................................142

„�mia�y jedziec” Schumanna .....................................................................................................143

Rozdzia� 11: Poszerzanie repertuaru o arpeggia na akordach septymowych ............. 145Po�wicz arpeggia na dominancie septymowej ....................................................................................146

Schemat arpeggia na dominancie septymowej nr 1 ........................................................................146





Oswój palce z arpeggiami na akordach molowych septymowych .........................................................151

Schemat arpeggia molowego septymowego nr 1 ................................................................................151





Po�wicz arpeggia na akordach durowych septymowych ......................................................................156

Schemat arpeggia durowego septymowego nr 1 ................................................................................156





Wykorzystaj arpeggia septymowe w paru znanych kawa�kach .............................................................161

„Ave Maria” Schuberta ..............................................................................................................161

„Pawana” Fauré’a ......................................................................................................................163

Spis tre�ci 9

Rozdzia� 12: Sprawd si� w przebiegach na arpeggiach septymowych ......................167Zmierz si� z przebiegami zbudowanymi z arpeggia na dominancie septymowej ....................................167

Przebieg zbudowany z arpeggia na dominancie septymowej z wykorzystaniem schematu nr 1 ...........168





Dodaj do swej kolekcji przebiegi na arpeggiach molowych septymowych ..............................................171

Przebieg na arpeggiu molowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr 1 ................................171





Po�wicz przebiegi na arpeggiach durowych septymowych ...................................................................175

Przebieg na arpeggiu durowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr 1 ................................175





Zagraj utwory z przebiegami na arpeggiach septymowych ..................................................................178

„Liebestraum” Liszta .................................................................................................................179

„Ave Maria” Bacha i Gounoda ...................................................................................................180

Cz�� IV: Akordy i dodatkowe �wiczenia ................ 183Rozdzia� 13: Rozwijanie niezale�no�ci palców �wiczeniami z akordami ....................185

Po�wicz przewroty ..........................................................................................................................186

Schematy akordów zewn�trznych .................................................................................................187

Schematy akordów wewn�trznych ................................................................................................194

Zagraj progresje akordów ................................................................................................................201

Progresje na akordach zewn�trznych ............................................................................................201

Progresje na akordach wewn�trznych ...........................................................................................202

Po�wicz utwory wykorzystuj�ce progresje akordów ............................................................................203

„Danny Boy”, czyli akordy zewn�trzne w praktyce ........................................................................203

„Look for the Silver Lining”, czyli akordy wewn�trzne w praktyce .................................................204

Rozdzia� 14: Rozwijanie si�y i szybko�ci za pomoc �wicze�na pojedynczych dwi�kach ........................................................................................207

Przemieszczanie si� w poprzek gryfu ................................................................................................208

Wchodzenie i schodzenie po strunie w ruchu jednostopniowym ......................................................208

B��dzenie po strunie ...................................................................................................................209

„Skakanie” po ró�nych strunach ..................................................................................................210

Przemieszczanie si� wzd�u� gryfu .....................................................................................................211

Wspinaczka i zej�cie po strunie ....................................................................................................212

Wchodzenie i schodzenie ruchem uko�nym ...................................................................................213


Cz�� V: Dekalogi .................................................217Rozdzia� 15: Dziesi�� wskazówek pozwalajcych zwi�kszy� efektywno�� wicze� .....219

Ustal miejsce �wicze� ......................................................................................................................219

Wyznacz sobie por� na �wiczenie (i trzymaj si� jej) ...........................................................................219

Ustal cele sesji �wiczeniowych ..........................................................................................................220

Miej swoje akcesoria pod r�k� ..........................................................................................................220

Skup si� na sesji ..............................................................................................................................220

Rozgrzewaj r�ce i palce ...................................................................................................................220

Zacznij powoli i stopniowo zwi�kszaj tempo .....................................................................................220

Izoluj trudne przej�cia ......................................................................................................................221

Graj na ró�nych gitarach .................................................................................................................221

Do��cz do innych muzyków .............................................................................................................221

Rozdzia� 16: Dziesi�� sposobów na zwi�kszenie �wiadomo�ci muzycznej ................. 223Wejd w rytm .................................................................................................................................223

Oswój si� z wysoko�ciami dwi�ków .................................................................................................223

Odkryj harmoni� .............................................................................................................................224

Zagraj dla publiczno�ci ...................................................................................................................224

Skomponuj melodi� i nie bój si� improwizacji ....................................................................................224

wicz s�uch muzyczny .....................................................................................................................224

Pracuj nad ekspresj� .......................................................................................................................224

S�uchaj du�o muzyki .......................................................................................................................225

Obserwuj mow� cia�a artysty ............................................................................................................225

Sprawd si� przez uczenie kogo� innego ...........................................................................................225

Dodatek: Jak korzysta� z p�yty .................................................................................... 227Korzystanie z ksi��ki w po��czeniu z p�yt� ............................................................................................227

Przeskakiwanie �cie�ek ................................................................................................................227

Naliczanie, strojenie i uderzenia metronomu .................................................................................228

Aran�acja stereofoniczna .............................................................................................................228

Jak korzysta� z p�yty ........................................................................................................................228

�cie�ki na p�ycie .............................................................................................................................229

Skorowidz ................................................................................................................... 233

Rozdzia� 3: Skale durowe w grze gitarowej 37

Rozdzia� 3

Skale durowe w grze gitarowejW tym rozdziale:� Nauczysz si� pi�ciu schematów skali durowej.� Zagrasz utwory oparte na skalach durowych.

i�kszo�� utworów opiera si� na skalach. Je�li wi�c nauczysz si� schematów skali zapami�tasz ich pozycje, Twoje palce b�d� wiedzia�y, co zrobi�, gdy rozpoznasz

skal� w utworze. W ten sposób b�dziesz w stanie automatycznie zagra� ca�e pasa�e.

Jak osi�gn�� tak� umiej�tno��? Graj w kó�ko popularne schematy skal, a� wyuczysz si�ich „na blach�”. Jest takie powiedzenie, �e „trening czyni mistrza”. To prawda. Poprzezpowtarzanie nie tylko zapami�tujesz nuty, lecz tak�e stopniowo zwi�kszasz si�� i elastyczno��swoich palców, dzi�ki czemu b�dziesz póniej w stanie zagra� trudniejsze utwory muzyczne.Czy to zwyk�e �wiczenie fizyczne? Có�, tak jest, tyle �e �wiczysz jednocze�nie palce i umys�.Podobnie jak w przypadku p�ywania, biegania czy kolarstwa, musisz trenowa� kilka razyw tygodniu, �eby robi� post�py. Na gitarze najlepiej gra� codziennie, nawet je�li w niektóredni uda Ci si� wygospodarowa� tylko chwil�.

W tym rozdziale nauczysz si� pi�ciu schematów gry skali durowej. Ka�dy z nich maswoje zalety, o których b�dziemy na bie��co wspomina�. Na zako�czenie rozdzia�uotrzymasz bonus: utwór wykorzystuj�cy poznane wcze�niej schematy.

Po nauczeniu si� wszystkich schematów palcowania z tego rozdzia�u zacznij przesuwa�si� w gór� lub w dó� gryfu, aby zmieni� dwi�k pocz�tkowy i uzyska� inn� skal� durow�.Znajome do, re, mi, fa, sol, la, si, do (pomy�l o Marii von Trapp i filmie D�wi�ki muzyki)pozostaje takie samo, ale wraz ze zmian� pozycji zmienia si� tonacja, czyli nazwa skali.

Aby znale� w�a�ciwy pocz�tkowy dwi�k dla wszystkich dwunastu skal durowych, si�gnijdo �ci�gi na ko�cu ksi��ki.

Zagraj pi�� schematów skali durowejSkale durowe mo�esz gra� w danej pozycji (czyli tak, �e cztery palce lewej r�ki obs�uguj�cztery kolejne progi, a nazwa pozycji to numer progu przyciskanego przez pierwszypalec) za pomoc� pi�ciu ró�nych palcowa�. Poniewa� istnieje 12 skal durowych i pi��schematów dla ka�dej z nich, masz do czynienia z sze��dziesi�cioma skalami durowymiw pozycji. To w�a�nie za spraw� tych wszystkich mo�liwo�ci gitara jest tak niewiarygodniefajnym instrumentem. Mo�esz zagra� mnóstwo ró�nych utworów, zapami�tuj�c zaledwiepi�� schematów, i masz przy tym ró�ne opcje, polegaj�ce na dobraniu najlepszego palcowaniado sytuacji lub zmianie tonacji bez modyfikowania schematu. Te mo�liwo�ci stanowi�zarazem uzasadnienie konieczno�ci �wicze�: masz przed sob� mnóstwo nauki!

W

38 Cz�� II: Skale i zbudowane na nich przebiegi

W trakcie �wicze� graj ka�d� skal� durow� od do�u do góry, powoli, g�o�no i ostro�nie,aby rozgrza� mi��nie palców i d�oni — tak, jakby� by� sportowcem podnosz�cym ci��ary.Dopiero póniej zacznij gra� szybciej i l�ej, czyli w sposób bardziej zbli�ony do tego,jak gra si� „normalne” utwory. Staraj si� jednak przez ca�� skal� utrzyma� pocz�tkowetempo i dynamik� (g�o�no��).

Schemat skali durowej nr 1Pierwszy schemat zaczyna si� od drugiego palca na szóstej strunie. Poni�szy rysunekprzedstawia skal� A-dur w czwartej pozycji, zarówno na diagramie gryfu, jak i w formienut i tabulatury.

Zwró� uwag� na to, �e wskazujemy palec, którym nale�y zagra� pierwszy dwi�k.Mowa o niewielkiej cyfrze „2” po lewej stronie g�ówki nuty A. Sugeruje ona zagraniejej drugim palcem lewej r�ki. Pami�taj o tym, �e drugi palec gra o jeden próg wy�ej ni�nazwa pozycji (która bierze si� zawsze od progu przyciskanego przez pierwszy palec).Prze�wicz ten schemat tyle razy, ile potrzebujesz, by poczu�, �e grasz go swobodnie.


Gdy ju� potrafisz biegle palcowa� ten schemat we wszystkich kluczach, potrenuj graniew rytmie w poni�szym �wiczeniu. Jest ono w tonacji G-dur w drugiej pozycji i stanowiósemkowy pasa� w gór� i w dó�. Graj je w jednostajnym tempie (korzystaj�c z metronomulub stukaj�c stop�) i staraj si�, �eby muzyka p�yn��a. To �wiczenie mo�e by� „zwyk�� skal�”,lecz mimo tego da si� uzyska� z niego muzyk� przez stosowanie akcentów (uderzaj�cniektóre nuty nieznacznie mocniej, zazwyczaj te przypadaj�ce na bit) i zmieniaj�c d�ugo��dwi�ków od wybrzmiewaj�cych (legato) po ostre i urywane (staccato).

Spróbuj te� zagra� pierwszy schemat w tonacji B -dur w pi�tej pozycji jako trioleósemkowe (jak na poni�szym rysunku). W porównaniu ze skalami utwory zawieraj�ró�ne typy nut, a nie tylko ósemki. Granie triolami nieco pomiesza bit z punktu widzeniarytmu. Spróbuj uzyska� wra�enie skoków lub p�ynnych przej�� mi�dzy dwi�kami.

Nast�pny rysunek przedstawia pierwszy schemat w tonacji C-dur w siódmej pozycjijako szesnastkowy pasa� w gór� i w dó�. W tym �wiczeniu powracamy z triol do parzystychpodzia�ów, lecz tym razem wyst�puj� cztery uderzenia na bit, a nie dwa. Graj wi�c teszesnastki szybciej, ni� gra�e� ósemki. W ten sposób przywykniesz zarówno do szybkiego,jak i umiarkowanego grania.


Schemat skali durowej nr 2Drugi schemat skali durowej zaczyna si� od czwartego palca na szóstej strunie i zawierajeden dwi�k poza pozycj� na czwartej strunie. D�wi�k poza pozycj to taki, który wykraczapoza granic� czterech progów wyznaczan� przez pozycj�, przez co wymaga wi�kszegorozpostarcia palców. Musisz si�gn�� w gór� gryfu (w stron� mostka) czwartym palcem,poniewa� ten dwi�k znajduje si� o jeden próg wy�ej od naturalnej pozycji tego palca.

Je�li schemat zawiera dwi�ki poza pozycj�, zwró� na nie szczególn� uwag�, gdy� �atwo tuo pomy�k� i przyci�ni�cie niew�a�ciwego progu lub problem z w�a�ciwym wyartyku�owaniemdobrego dwi�ku. Je�li nie potrafisz poprawnie wydoby� takiej nuty, zagraj kilkakrotnie tylkoów k�opotliwy fragment pasa�u, a dopiero póniej wykonaj ca�o�� od pocz�tku do ko�ca.

Poni�szy rysunek przedstawia drugi schemat skali durowej w tonacji C-dur zarówno nadiagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Zwró� uwag� na to, �e poza oznaczeniempalca, którym nale�y zagra� pierwszy dwi�k („4” po lewej stronie g�ówki nuty), pokazujemytak�e palcowanie nuty poza pozycj� („4” obok dwi�ku B na dziewi�tym progu czwartejstruny). W ca�ej ksi��ce wskazujemy palcowanie wszystkich dwi�ków poza pozycj�,a dodatkowo tak�e s�siednich, je�li istnieje podejrzenie, �e móg�by� u�y� niew�a�ciwegopalca. Poni�szy schemat jest w�a�nie takim przypadkiem! Prze�wicz go tyle razy, a� wszystkienuty b�d� mia�y p�ynne i swobodne brzmienie. Gdy zaczniesz automatycznie u�ywa�w�a�ciwych palców, b�dziesz wiedzia�, �e jeste� na dobrej drodze.


Gdy ju� opanujesz palcowanie tego schematu we wszystkich tonacjach, po�wicz go w rytmie.Oto drugi schemat w tonacji B -dur w trzeciej pozycji jako ósemkowy pasa� triolowyw gór� i w dó�. Nie przejmuj si� bemolami przy kluczu wiolinowym. Wiemy, �e utworygitarowe s� zazwyczaj pisane w „przyjaznych gitarze” tonacjach, które co najwy�ej zawieraj�krzy�yki. Ze wzgl�du jednak na to, �e uczysz si� schematów, które mo�na swobodnieprzesuwa� i gra� w dowolnej skali z równ� �atwo�ci�, tonacja z bemolami nie jest aniodrobin� trudniejsza ni� taka z krzy�ykami czy nawet taka bez jakichkolwiek znaków!

Schemat skali durowej nr 3Oba wcze�niejsze schematy mia�y rozpi�to�� dwóch oktaw, licz�c od do�u do góry.Schematy nr 3, 4 i 5 maj� nieco mniej ni� dwie oktawy. Granie jednej oktawy by�obynieco za krótkie, wi�c te schematy (a tak�e inne, które maj� mniej ni� dwie oktawy)rozci�gamy na tyle, na ile pozwala dana pozycja.

Poni�szy rysunek przedstawia trzeci schemat skali durowej, który zaczyna si� od pi�tejstruny (a nie od szóstej, jak w pierwszych dwóch schematach). Jest on w skali D-duri prezentujemy go zarówno na diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Zwró�uwag� na to, �e prócz oznaczenia palca obok pierwszej nuty („2” po lewej stronie g�ówki)pokazujemy tak�e palcowanie nuty poza pozycj� („1” obok dwi�ku G na trzecim progupierwszej struny). W tym przypadku jest inaczej ni� w drugim schemacie, gdy� si�gaszw dó� (w stron� siode�ka), a nie do góry. Dzi�ki temu przyzwyczaisz si� do rozci�ganiaw obu kierunkach. wicz ten schemat, rozpoczynaj�c gr� od pi�tej struny, tak d�ugo,a� poczujesz si� równie swobodnie, jak przy rozpoczynaniu od szóstej.


Gdy nauczysz si� pewnie gra� ten schemat od pi�tej struny, po�wicz go w rytmie jak naponi�szym rysunku. Przedstawia on trzeci schemat skali durowej w tonacji F-dur w siódmejpozycji jako pasa� szesnastkowy w gór� i w dó�. Szesnastki (które s� relatywnie szybkiew porównaniu z ósemkami lub triolami ósemkowymi) powiniene� najpierw �wiczy�powoli, aby mie� pewno�� równego grania ka�dego dwi�ku, a dopiero potem stopniowozwi�ksza� tempo.

Schemat skali durowej nr 4Podobnie jak trzeci, czwarty schemat tak�e zaczyna si� od pi�tej struny. Tym razemzaczynasz od czwartego palca. Dobra wiadomo�� jest taka, �e ten schemat nie zawieradwi�ków poza pozycj� (hurra!). Je�li wi�c czujesz si� na si�ach, mo�esz zagra� �wiczeniaz tym schematem nieco bardziej brio (czyli �ywiej) ni� schematy wymagaj�ce rozci�gania.

Poni�szy rysunek przedstawia czwarty schemat skali durowej w tonacji F-dur zarównona diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Poniewa� jest on umiejscowionyw �rodku gryfu i nie zawiera �adnych dwi�ków poza pozycj�, mo�esz od razu zacz��go gra� nieco szybciej. Jednak za ka�dym razem, gdy b�dziesz próbowa� zagra� �wiczenieszybciej ni� normalnie, po�wi�� chwil� na przygotowanie i dopiero po nim zagraj ca�o��.Nie wyrabiaj sobie nawyku robienia falstartów, które oznaczaj�, �e Twoje palce wyprzedzaj�umys�!


Gdy b�dziesz gotów, spróbuj zagra� poni�sze �wiczenie w rytmie. Przedstawia onoczwarty schemat w tonacji G-dur w siódmej pozycji i jest do�� atwe. Grasz wysokona gryfie (gdzie progi s� bli�ej siebie, co u�atwia palcowanie) ósemkami (które s��atwiejsze ni� triole czy szesnastki) i �aden dwi�k nie wykracza poza pozycj�. Spróbujwi�c od razu wykona� je stosunkowo szybko. Mo�esz by� zdziwiony, �e potrafisz jezagra� znacznie szybciej, ni� Ci si� wydawa�o. Pami�taj tylko, �eby nie zwi�ksza�pr�dko�ci (czyli nie wyprzedzaj tempa). Gdy co� wydaje si� �atwe, trudno si� oprze�pokusie przyspieszania a� do granic swoich mo�liwo�ci, lecz musisz utrzyma� tempo,od którego zacz��e�.

Schemat skali durowej nr 5Pi�ty schemat rozpo�ciera si� na czterech strunach, a najni�szy dwi�k znajduje si� naczwartej strunie. Ca�o�� zaczyna si� od pierwszego palca na czwartej strunie, a trzecia nutana tej strunie jest poza pozycj�. Musisz si�gn�� czwartym palcem w gór� gryfu (w stron�mostka), poniewa� przypada ona o jeden próg wy�ej ni� normalna pozycja tego palca.


Poni�szy rysunek przedstawia pi�ty schemat skali durowej w tonacji G-dur zarówno nadiagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Niemal od razu trafisz na dwi�k pozapozycj� — ju� na pierwszej granej strunie — wi�c zachowaj czujno��. Po�wicz najpierwsamo miejsce z wyci�ganiem palca, a dopiero póniej ca�y schemat. Graj go tak d�ugo,a� b�dzie brzmia� równie mocno, jak pozosta�e cztery schematy skali durowej.

Nast�pny rysunek zawiera pi�ty schemat w tonacji A -dur w szóstej pozycji jako ósemkowypasa� triolowy w gór� i w dó�. Zacznij od pierwszego palca na szóstym progu czwartejstruny. W szóstej pozycji si�gni�cie poza pozycj� stanowi umiarkowane wyzwanie, aleje�li b�dziesz mia� z nim problemy, wykonaj najpierw rozgrzewk� ca�otonow� w poprzekgryfu z rozdzia�u drugiego.


Zastosuj wyuczone skalew utworach muzycznych

Zapewne troch� ju� po�wiczy�e� i u�wiadomi�e� sobie, �e granie skal na gitarze jest niemalrównie interesuj�ce, jak obserwowanie schni�cia obrazu, prawda? Có�, nie odk�adaj jeszczepiórka i nie si�gaj po robótk� na drutach, gdy� dotrwa�e� do ciekawszej cz��ci, w którejwykorzystasz swoj� bieg�o�� w skalach do grania prawdziwej muzyki — czyli utworówmuzycznych! To jest nagroda za ca�y wysi�ek, jaki dotychczas w�o�y�e� w �wiczenie.

Gdy ju� wszystkie pi�� schematów b�dziesz mia� „pod palcami” (muzyczny odpowiednik„wykucia na blach�”), mo�esz zacz�� z nich korzysta�. Warto powtórzy�, �e wi�kszo��utworów jest zbudowana na skalach. Raczej nie trafisz na zbyt wiele utworów, które b�d�zawiera�y ca�� skal� od do�u do góry i z powrotem w ósemkach. Cz�sto jednak spotkaszsi� w muzyce z przej�ciami stanowi�cymi wycinki skal — czyli materia�u, który maszwy�wiczony. Gdy natrafisz na taki pasa�, b�dziesz w stanie zagra� go niemal bezzastanowienia. To tak, jakby� w��czy� automatycznego pilota i cieszy� si� s�uchaniemp�yn�cych dwi�ków.

W miar� post�pów w �wiczeniu skal zaczniesz odkrywa�, �e granie pasa�y zbudowanychna kolejnych dwi�kach staje si� coraz �atwiejsze i naturalniejsze. Granie skal to skutecznysposób na os�uchanie si� z dwi�kami, z których tworzy si� piosenki — nawet je�li melodianie jest zbudowana na kolejnych dwi�kach. Có�, wi�kszo�� utworów nie jest zbudowanana kolejnych dwi�kach skali, poniewa� by�yby nudne i brzmia�yby jak — no w�a�nie— skale. Chocia� wi�c granie skal nie jest równowa�ne �wiczeniu konkretnych utworów,stanowi najlepszy sposób na dobre przygotowanie do wi�kszo�ci rodzajów muzyki.W poni�szym podrozdziale znajdziesz dwa utwory, których melodie zosta�y w du�ejmierze oparte na pasa�ach skal durowych.

„First Noël”„The First Noël” to kol�da, któr� przypuszczalnie s�ysza�e�, dzi�ki czemu b�dziesz wiedzia�,czy poprawnie grasz melodi� i trafiasz w odpowiednie dwi�ki we w�a�ciwym rytmie.

Wykorzystasz w niej dwa schematy: pierwszy i czwarty. Utwór rozpoczyna si� od drugiejpozycji (pierwszy palec lewej r�ki wisz�cy nad drugim progiem). Umie�� trzeci palec(serdeczny) na dwi�ku Fis na czwartym progu czwartej struny i mo�esz zaczyna�.

Przyjrzyj si� nutom i zwró� uwag� na zmian� pozycji w ósmym takcie. Musisz przeskoczy�na dziewi�t� pozycj� mi�dzy drugim a trzecim bitem. Staraj si�, �eby pó�nuta brzmia�ajak najd�u�ej przed wykonaniem przej�cia, ale nie spónij si� na trzeci bit! Ten umiarkowanyprzeskok pozwoli zagra� chorus drugiej frazy o oktaw� wy�ej. W oryginalnej piosencetak nie jest, ale chcieli�my, �eby by�a bardziej interesuj�ca, a jednocze�nie stanowi�a treninggry w ró�nych pozycjach.

Po zagraniu o�miu taktów o oktaw� wy�ej wracasz w szesnastym takcie do drugiej pozycjina ostatnie osiem taktów. Zwró� uwag� na to, �e ostatni takt, podobnie jak pierwszy,jest niepe�ny. Zawiera on tylko dwa bity, co pozwala na po��czenie go z jednobitowympocz�tkiem utworu. Je�li w wyobrani zespolisz te dwa takty, mo�esz powtarza� utwóri gra� go w p�tli.


„Menuet G-dur” BachaJan Sebastian Bach, kompozytor klasyczny, który tworzy� w okresie baroku (1600 – 1750),napisa� „Menuet G-dur” jako �wiczenie dla ucz�cych si� pianistów (w�ród których by�ate� jego �ona). Mimo prostoty utworu jego melodia sta�a si� powszechnie rozpoznawalnai zosta�a nawet wykorzystana w muzyce pop, w przeboju zespo�u The Toys z 1965 rokupt. „A Lover’s Concerto”.

Jak sugeruje tytu�, menuet jest w tonacji G-dur. Zaczyna si� od dziewi�tej pozycji, a pierwsz�nut� gra czwarty palec. Aby zagra� ten utwór, chwy� gryf tak, �eby pierwszy palec by�w pobli�u dziewi�tego progu, a nast�pnie przyci�nij dwunasty próg czwartej struny,czyli dwi�k G.

Zwró� uwag� na to, �e prócz normalnych informacji na pocz�tku nut znajduje si� znakpowtórzenia (gruba i cienka pionowa linia oraz dwie kropki). Informuje on o konieczno�cipowtórzenia pewnej cz��ci utworu. Poszukaj wi�c drugiego tego rodzaju znaku, którywyznacza koniec pasa�u do powtórzenia. W tym menuecie znak zako�czenia pojawia si�


po ósmym takcie. To powtórzenie ma jednak pierwsze i drugie zakoczenie, oznaczoneprzez linie z cyframi „1.” i „2.”. W takim przypadku za pierwszym razem nale�y zagra�tylko pierwsze zako�czenie, a za drugim razem tylko drugie.

Aby zachowa� zwi�z�o��, skrócili�my to dzie�o Bacha. W takcie jedenastym fina�owyfragment zaczyna si� od zmiany pozycji i konieczno�ci zagrania pierwszego schematuskali durowej w drugiej pozycji. Pasa� omija niektóre struny, dopilnuj wi�c, �eby gra�te w�a�ciwe. Zwró� uwag� na to, �e mi�dzy trzecim bitem jedenastego taktu a drugimbitem dwunastego taktu pojawiaj� si� trzy kolejne dwi�ki grane tym samym palcem.Wskazówka: mo�esz zagra� te dwi�ki w ró�ny sposób. Mo�liwo�ci wydobycia dwi�kuna drugiej strunie s� nast�puj�ce:

� przeskakiwanie ko�cem czwartego palca ze struny na strun�,

� zagranie pierwszej nuty ko�cem palca, a nast�pnie po�o�enie go p�asko i uformowaniema�ego chwytu barowego (czyli takiego, który pokrywa tylko dwie lub trzy struny).

W wielu sytuacjach konieczne jest skorzystanie z drugiego sposobu, ale w przypadkumenueta Bacha tempo jest na tyle wolne, �e je�li chcesz, mo�esz przeskakiwa� palcem.

Skorowidz

AA -dur, 44A-dur, 38, 50, 120, 123, 146, 147, 150, 156akcentowanie, 65akcesoria, 220akordy, 33, 185

akordy durowe, 33, 105akordy durowe septymowe, 156akordy molowe septymowe, 151akordy otwarte, 33akordy septymowe, 145F-dur, 186postaci, 186progresje, 201przewroty, 186

akordy wewn�trzne, 186, 194, 204F m7 5, 198F º7, 199f7, 196F7, 195, 196F-dur, 194Fmaj7, 197, 198f-moll, 195progresje akordów, 202

akordy zewn�trzne, 186, 187, 203B 7, 189C7, 189F m7 5, 191, 192F º7, 192, 193f7, 189, 190F7, 189F-dur, 187Fmaj7, 190, 191f-moll, 188progresje akordów, 201

Allegro, 82a-moll, 64, 75, 91, 99, 126, 139, 151, 172aran�acja stereofoniczna, 228arpeggia, 104, 105arpeggia durowe, 105

D-dur, 108E -dur, 109F-dur, 107, 109, 110G-dur, 110przebiegi, 115schemat nr 1, 106schemat nr 2, 107schemat nr 3, 108schemat nr 4, 109schemat nr 5, 110utwory, 111

arpeggia molowe, 126a-moll, 126b -moll, 128, 129c-moll, 127, 129d-moll, 130e -moll, 130f-moll, 127, 130, 132g-moll, 131przebiegi, 135schemat nr 1, 126schemat nr 2, 127schemat nr 3, 128schemat nr 4, 130schemat nr 5, 131utwory, 132

arpeggia na akordach durowych septymowych, 156A-dur, 156B-dur, 159C-dur, 157D-dur, 158F -dur, 161F-dur, 159G-dur, 159, 160schemat nr 1, 156schemat nr 2, 157schemat nr 3, 158schemat nr 4, 159schemat nr 5, 160utwory, 161


arpeggia na akordach molowych septymowych, 151a-moll, 151f -moll, 154f-moll, 154g-moll, 152schemat nr 1, 151schemat nr 2, 152schemat nr 3, 153schemat nr 4, 154schemat nr 5, 155

arpeggia na akordach septymowych, 145arpeggia na dominancie septymowej, 146

A-dur, 146, 147, 150B-dur, 146C-dur, 147D-dur, 148, 149E-dur, 148F-dur, 149G-dur, 150schemat nr 1, 146schemat nr 2, 147schemat nr 3, 148schemat nr 4, 149schemat nr 5, 150

artykulacja, 224Ave Maria, 161, 180

BB 7, 189B -dur, 39, 41, 53b -moll, 128, 129, 136B-dur, 117, 122, 146, 159, 175b��dzenie po strunie, 209b-moll, 63, 71, 90, 95, 137, 171Bourrée e-moll, 101brio, 42

Cc -moll, 96, 139C7, 189Caravan, 98C-dur, 39, 40, 52, 147, 157, 169cele sesji �wiczeniowych, 220chromatyczne granie, 32c-moll, 63, 76, 77, 88, 92, 127, 129, 173

��wiczenia, 23

�wiczenia na pojedynczych dwi�kach, 32, 207�wiczenia z akordami, 33

DD , 176Danny Boy, 203D-dur, 41, 53, 108, 116, 120, 148, 149, 158diagram akordów, 25diagram gryfu, 26d-moll, 66, 72, 78, 130, 136dominanta septymowa, 146Doo-Wop Groove, 123durowe akordy barowe, 34dwi�k poza pozycj�, 40, 50, 86, 116, 208

EE -dur, 109, 121e -moll, 130, 137, 141E-dur, 119, 148, 168, 176efektywno�� wicze�, 219ekspresja, 224e-moll, 65, 87, 93, 97, 138, 174

FF -dur, 161, 170F m7 5, 191, 192, 198f -moll, 81, 88, 98, 154F º7, 192, 193, 199f7, 189, 190, 196F7, 189, 195, 196F-dur, 42, 54, 55, 107, 109, 110, 149, 159, 170,

186, 187, 194Filimiooriooriay, 100First Noël, 45Fmaj7, 190, 191, 197, 198f-moll, 66, 73, 89, 127, 130, 132, 154, 188, 195

GG , 177g -moll, 141G-dur, 39, 43, 44, 51, 55, 56, 110, 150, 159, 160, 168g-moll, 67, 70, 74, 80, 86, 93, 131, 152, 173God Rest Ye Merry, Gentlemen, 82

Skorowidz 235

gra dla publiczno�ci, 224gra na gitarze, 15, 23granie arpeggia, 104granie chromatyczne, 32granie w pozycji siedz�cej, 23granie w pozycji stoj�cej, 24Gwizdanie Wolfganga, 132

Hharmonia, 224harmoniczne skale molowe, 75

c-moll, 76, 77d-moll, 78f -moll, 81g-moll, 80przebiegi, 94schemat nr 1, 75schemat nr 2, 77schemat nr 3, 78schemat nr 4, 79schemat nr 5, 80

Hava Nagila, 98

Iimprowizacja, 224

Kkoncentracja, 31koncentracja na oddychaniu, 30kontrapunktowy utwór, 101

Llegato, 39, 107, 137, 147, 201Liebestraum, 179Look for the Silver Lining, 204

Mma�y chwyt barowy, 47, 50, 88, 107, 117, 136melodia akordowa, 190Melodia Amadeusza, 133melodyczne skale molowe, 68

b-moll, 71d-moll, 72f-moll, 73g-moll, 70, 74przebiegi, 90

schemat nr 1, 69schemat nr 2, 70schemat nr 3, 71schemat nr 4, 73schemat nr 5, 74

Menuet G-dur, 46metronom, 228metrum dwumiarowe, 83miejsce �wicze�, 219modus, 98mowa cia�a artysty, 225Mozartowski motyw, 142

Nnapi�cie, 31naturalne skale molowe, 61

a-moll, 64b-moll, 63c-moll, 63d-moll, 66e-moll, 65f-moll, 66g-moll, 67przebiegi, 85schemat nr 1, 62schemat nr 2, 63schemat nr 3, 64schemat nr 4, 66schemat nr 5, 67

niezale�no�� palców, 185

Ooddychanie, 30Oh, Them Golden Slippers, 57otwarte akordy durowe, 34otwarte struny, 33, 185

PPawana, 163podwójne uderzenie, 173pojedyncze dwi�ki, 207pora na �wiczenie, 219postawa �wiczeniowa, 23progresje akordów, 201

akordy wewn�trzne, 202akordy zewn�trzne, 201utwory, 203


przebiegi, 49przebiegi na arpeggiach durowych, 115

A-dur, 120B-dur, 117D-dur, 116, 120E -dur, 121E-dur, 119schemat nr 1, 116schemat nr 2, 117schemat nr 3, 119schemat nr 4, 120schemat nr 5, 121utwory, 122

przebiegi na arpeggiach durowych septymowych, 175B-dur, 175D , 176E-dur, 176G , 177schemat nr 1, 175schemat nr 2, 176schemat nr 3, 176schemat nr 4, 177

przebiegi na arpeggiach molowych, 135a-moll, 139b -moll, 136b-moll, 137c -moll, 139d-moll, 136e -moll, 137, 141e-moll, 138g -moll, 141legato, 137schemat nr 1, 136schemat nr 2, 137schemat nr 3, 138schemat nr 4, 139schemat nr 5, 141utwory, 142

przebiegi na arpeggiach molowychseptymowych, 171

a-moll, 172b-moll, 171c-moll, 173e-moll, 174g-moll, 173schemat nr 1, 171schemat nr 2, 172schemat nr 3, 173schemat nr 4, 173schemat nr 5, 174

przebiegi na arpeggiach na dominancieseptymowej, 167

C-dur, 169E-dur, 168F -dur, 170F-dur, 170G-dur, 168schemat nr 1, 168schemat nr 2, 168schemat nr 3, 169schemat nr 4, 170schemat nr 5, 170

przebiegi na arpeggiach septymowych, 167utwory, 178

przebiegi na harmonicznych skalach molowych, 94a-moll, 99b-moll, 95c -moll, 96e-moll, 97f -moll, 98schemat nr 1, 95schemat nr 2, 96schemat nr 3, 97schemat nr 4, 98schemat nr 5, 99

przebiegi na melodycznej skali molowej, 90a-moll, 91b-moll, 90c-moll, 92e-moll, 93g-moll, 93schemat nr 1, 90schemat nr 2, 91schemat nr 3, 92schemat nr 4, 93schemat nr 5, 93

przebiegi na naturalnej skali molowej, 85c-moll, 88e-moll, 87f -moll, 88f-moll, 89g-moll, 86schemat nr 1, 86schemat nr 2, 87schemat nr 3, 88schemat nr 4, 88schemat nr 5, 89

przebiegi na skalach durowych, 49A-dur, 50B -dur, 53C-dur, 52

Skorowidz 237

D-dur, 53F-dur, 54, 55G-dur, 51, 55piosenki, 57schemat nr 1, 50schemat nr 2, 52schemat nr 3, 53schemat nr 4, 54schemat nr 5, 56

przebiegi na skalach molowych, 85utwory, 99

przemieszczanie si� w poprzek gryfu, 208przemieszczanie si� wzd�u� gryfu, 211przeskok, 210przewroty, 186przygotowanie do gry, 29

Rrelaksacja, 31Retreat, 112Riff bluesowy, 122rozbudzenie palców, 31

�wiczenia na pojedynczych dwi�kach, 32granie chromatyczne, 32rozgrzewka ca�otonowa w poprzek gryfu, 33rozgrzewka ca�otonowa zagrana uko�nie, 33

rozgrzewka, 29, 220rozbudzenie palców, 31rozgrzewanie palców, 30

ruch jednostopniowy, 208rytm, 223

Sschematy arpeggia molowego, 125schematy skali durowej, 37schodzenie po strunie w ruchu

jednostopniowym, 208schodzenie ruchem uko�nym, 213separacja stereo, 228si�a, 207skakanie po ró�nych strunach, 210skala superfrygijska, 98skale durowe, 37

A -dur, 44A-dur, 38B -dur, 41C-dur, 39, 40D-dur, 41

F-dur, 42G-dur, 39, 43, 44, 56przebiegi, 49schemat nr 1, 38schemat nr 2, 40schemat nr 3, 41schemat nr 4, 42schemat nr 5, 43schematy, 37utwory muzyczne, 45

skale molowe, 61harmoniczne skale molowe, 75melodyczne skale molowe, 68naturalne skale molowe, 61przebiegi, 85utwory, 81

s�uch muzyczny, 224staccato, 39, 109, 170, 201, 210stereo split, 228szybko��, 207

� mia�y jedziec, 143�wiadomo�� muzyczna, 223

Ttabulatura, 24The First Noël, 45The Full Little Jug, 102The Three Ravens, 83To the Colors, 111To Work upon the Railroad, 100tonacja, 105tonika, 98trudne przej�cia, 221trzymanie gitary, 23

Uuczenie innych, 225uko�niki rytmu, 26utrzymywanie koncentracji, 31

Wwchodzenie po strunie w ruchu

jednostopniowym, 208wchodzenie ruchem uko�nym, 213


We Wish You a Merry Christmas, 59Work upon the Railroad, 102wspinaczka, 212wst�pne palcowanie, 128wysoko�ci dwi�ków, 223

Zzapis dwi�ków gitarowych, 24zej�cie po strunie, 212

zwi�kszanie �wiadomo�ci muzycznej, 223

Ćwiczenia na gitarę dla bystrzaków - HelionIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział...

Documents

Transcript of Ćwiczenia na gitarę dla bystrzaków - HelionIdź do • Spis treści • Przykładowy rozdział...