gazeta prawna z 7 stycznia 09 (nr 4)

N a j w i ę k s z y d z i e n n i k g o s p o d a r c z y

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 NR 4 (2380) ROK 15 CENA 5,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPRAWNA.PL /24H

PODATKI■ UMOWY ZLECENIAwykonane w 2008, ale opłaconew 2009 roku, będą rozliczanew przyszłym roku. strona 5

PRACA■ SPECJALNE EMERYTURYdla nauczycieli powinny być wyższe– uważają posłowie. strona 10

PRAWO■ MINISTER FINANSÓWbędzie mógł udzielić gwarancjiniewypłacalnym instytucjomfinansowym. strona 12

■ USTAWA O ODROLNIENIUgruntów w miastach wymusi nasamorządach korektę planówzagospodarowania. strona 12

ISSN

123

2–67

12

Nr i

ndek

su 3

48 0

66

Mut 1

Na

kład

: 150

910

PRAWO NA CO DZIEŃKiedy warto zmienić OFE i jak tozrobić strona 14

PRAWO

Kary majątkowe dla urzędnikówsparaliżują administrację

Biznes i energiaWspółpraca może być wstępemdo fuzji strona B1

U rzędnicy będą karani finansowo za decyzje

wydane z rażącym narusze-niem prawa. Może to spowo-dować paraliż decyzyjnyw urzędach. Osoby odpowie-dzialne za podejmowanie de-cyzji będą odkładać do szu-flady trudniejsze sprawy.

Nowa ustawa o odpowie-dzialności funkcjonariuszypublicznych za szkody prze-widuje, że po stwierdzeniubłędnej decyzji nastąpi pro-cedura wyjaśniająca, czyurzędnik ponosi za nią winę.Do tej pory konsekwencjebłędów urzędników obciąża-ły Skarb Państwa. Teraz to

się zmieni, część kosztów po-niesie funkcjonariusz.

Zdaniem prof. Huberta Iz-debskiego procedura docho-dzenia winy urzędnika jestskomplikowana i wymagaprowadzenia dwóch postę-powań. Będzie ona trwać na-wet kilka lat – dodaje IwonaGintowt, wiceprezes Proku-ratorii Generalnej SkarbuPaństwa. – Będzie wymagaćwydania dwóch wyroków są-dowych: przyznającego od-szkodowanie od Skarbu Pań-stwa i zasądzającego karę dlafunkcjonariusza – dodaje.■

strony 2 i 11

Z atwierdzone dotychczas przezUrząd Regulacji Energetyki ceny

prądu dla gospodarstw domowych na2009 rok nie różnią się u różnych sprze-dawców nawet o 1 grosz. Sprzedawcyzaś twierdzą, że będą tracić, sprzedającprąd po takich cenach. Jeśli nawetw ogóle pojawią się ogólnopolskie oferty

sprzedaży prądu na ten rok, to zawartew nich ceny będą wyższe niż zatwierdzo-ne przez regulatora. To jednak oznacza,że podobnie jak w 2008 roku gospodar-stwom domowym nie będzie się opłaca-ło zmieniać sprzedawcy.■

strony A2 i A4

TEMAT DNIA

Raport GP: kto odpowiada za skutki zimy

■ Prawa i obowiązkipracownikówsamorządowych

■ Dotacje rozwojowez budżetu Unii

Tygodnik PrawaAdministracyjnego

GP RADZIJak w 2009 roku nie płacićpodatku od spadkówi darowizn strona 15

GOSPODARKA ■ Wzrost PKB w 2009 roku nie

będzie większy niż 2 proc.strony A2–A3

SAMOZATRUDNIENIE■ Na otwarcie okienka

kasowego wystarczy 5 tys. złstrony A7–A8

■ Zasiłki chorobowe w 2009roku będą dłuższe strona A9

FINANSE■ Union Investment – najlepszy

TFI w 2008 roku. strona A9

www.forsal.plRaport o rynku gazu w Polsce i na świecie

ustawa po zmianach z komentarzem ekspertaKsiążka dostępna w punktach sprzedaży i dla prenumeratorów wersji Premium

DZIŚ Książka: Podatek od towarów i usług

JUTRO nowe prawoZmiany w emeryturach w 2009 roku

Już od 18 stycznia każdy pra-codawca – nawet taki, któryzatrudnia jedną osobę –

musi wyznaczyć pracownika od-powiedzialnego za ochronęprzeciwpożarową, ewakuacjęi udzielenie pierwszej pomocy.

Problem w tym, że zgodniez przepisami o ochronie przeciw-pożarowej taka osoba musi po-siadać odpowiednie kwalifikacje– co najmniej średnie wykształ-cenie oraz ukończone szkoleniena inspektora ochrony przeciw-pożarowej (obecnie kosztuje ono1,2 tys. zł). Oznacza to, że firmy,które będą musiały sprostać no-

wym wymogom, poniosą ogrom-ne koszty. A za nieprzestrzeganieprzepisów dotyczących bhp gro-zi im kara do 30 tys. zł.

Zdaniem ekspertów ds. bhptylko nieliczni pracodawcy zdająsobie sprawę z koniecznościwdrożenia nowych obowiązków.Wskazują też, że na rynku możezabraknąć osób z odpowiednimikwalifikacjami, zwłaszcza żew przyszłym roku uprawnieniatakie stracą wszyscy inspektorzybhp przeszkoleni przed 15 listo-pada 2005 r.

Możliwe, że w obawie przedkarami nakładanymi przez Pań-

stwową Inspekcję Pracy i sądynawet kilkanaście firm będziezatrudniać na część etatu jednąosobę, która posiada uprawnie-nia. Aby uniknąć takich sytu-acji, pracodawcy chcą zwięk-szenia liczby szkoleń prowa-dzonych przez Państwową Straż Pożarną.

Kierowany przez Jolantę Fe-dak resort pracy, który był ini-cjatorem zmian, potwierdziłw piśmie do GP, że firmy muszązatrudniać odpowiednio prze-szkolone osoby.■

strony 2 i 8

PODATKI

Podatnicy zapłacąwyższe grzywny

Wraz z podwyżką płacy mi-nimalnej, która w 2009

roku wynosi 1276 zł, zwiększyłysię grzywny skarbowe. Podatnicymogą zostać ukarani za przestęp-stwo nawet 12 mln zł grzywny,a za wykroczenie kwotą 25 tys.zł. Fiskus będzie mógł nałożyćmandat w wysokości 2552 zł.■

strona 4

reklama

PRACA NOWE OBOWIĄZKI BHP W KODEKSIE PRACY

Przymus zatrudnienia specjalisty od pożaru uderzy w małe firmy

Z a wypadek, który zdarzył się na nie-odśnieżonych przystankach, odpo-

wiadają użytkujący je przedsiębiorcy.Obowiązek usunięcia śniegu z chodnikaciąży na właścicielu nieruchomości. Dy-rektor szkoły może za zgodą organu pro-

wadzącego odwołać lekcje, gdy tempera-tura zewnętrzna mierzona o godz. 21w dwóch poprzednich dniach wyniosłaminus 15 stopni Celsjusza.■

strony 2–3

GOSPODARKA

Nie warto zmieniać sprzedawcy prądu

wzrost sprzedaży GP

o 9,6%listopad 2008 do 2007

dane wg ZKDP

WWW.GAZETAPRAWNA.PL2 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4

Temat dniaBLOGI Gazety Prawnej www.gazetaprawna.pl/blogi

Obowiązki właścicielinieruchomości

Do obowiązków właścicielanieruchomości należy uprząt-nięcie błota, śniegu, lodu i in-nych zanieczyszczeń z chodni-ków, które są położone wzdłużjego nieruchomości. Chodzinie tylko o chodnik przylegają-cy do budynku, lecz także doogrodzenia działki, podwórzaalbo ogrodu. Odgarnięty śniegnależy składować tak, aby niepowodował zakłóceń w ruchupieszym oraz samochodowym.

Za chodnik uznaje się wy-dzieloną część drogi publicz-nej, która służy do ruchu pie-szego i jest położona bezpo-średnio przy granicy nierucho-mości. Natomiast właścicielnie ma obowiązku uprzątaćchodnika, na którym znajdujesię przystanek komunikacyjny,płatny postój lub miejsca prze-znaczone do parkowania po-jazdów.

Obowiązek uprzątnięciabłota, śniegu i lodu z chodnikanakłada na właściciela nieru-chomości ustawa z 13 wrze-śnia 1996 r. o utrzymaniu po-rządku w gminach (Dz.U. nr136, poz. 622 z późn. zm.). Zaodśnieżanie na takich samychzasadach jak właściciele nieru-chomości odpowiadają współ-właściciele, użytkownicy wie-czyści oraz jednostki organiza-cyjne i osoby posiadające nie-ruchomość w zarządzie lubużytkowaniu, a także inne po-mioty władające nieruchomo-ścią.

Podmioty te odpowiadająteż za usunięcie śniegu i sopliz dachów oraz balkonów.

Spór z gminą o odśnieżanieZdarza się, że chodnik bie-

gnie wprawdzie wzdłuż nieru-chomości, ale nie jest położonybezpośrednio przy jej granicy.Taka sytuacja jest wówczas,gdy do budynku przylegajątrawniki, które są własnościągminy, a chodnik znajduje siędopiero za nimi.

– W takim przypadku chod-nik powinna odśnieżać gmina,ponieważ nie jest on położonybezpośrednio przy granicy nie-ruchomości. Skoro jest odgro-dzony od niej pasem trawnika,to dzięki temu właściciel nie-ruchomości zostaje zwolnionyz obowiązku uprzątania z nie-go śniegu i lodu – uważa radcaprawny Wojciech Biernackiz Kancelarii Radców PrawnychBiernaccy.

Obowiązki właścicieli sklepów Wprawdzie za nieodśnieżo-

ny chodnik odpowiada gminaalbo właściciel nieruchomości,to jednak za wypadek, który

zdarzył się wewnątrz budyn-ku, odpowiada właściciel po-mieszczenia. Tak jest, gdy wy-padkowi na mokrej, zabłoco-nej i zaśnieżonej, a więc śliskiejposadce w sklepie ulegnie kon-sument. Bezpośrednim powo-dem śliskiej posadzki jest na-niesiony do sklepu z chodnikaśnieg, to jednak odpowiedzial-ność za wypadek ponosi wła-ściciel sklepu, który nie dopil-nował, aby podlegający mupersonel usunął go, wytarł po-sadzkę i stworzył odpowiedniewarunki bezpiecznego poru-szania się.

Natomiast uprzątnięcie i po-zbycie się śniegu i lodu z tram-wajowych, autobusowych i tro-lejbusowych przystanków ko-munikacyjnych oraz z wydzie-lonych krawężnikiem lub ozna-kowaniem poziomym torowisktramwajów należy do obowiąz-ków przedsiębiorców, którzyużytkują tereny służące komu-nikacji publicznej.

Za co odpowiada zarząd drogiObowiązek uprzątnięcia

i pozbycia się śniegu oraz loduz dróg publicznych należy dozarządu drogi, czyli do tego,kto jest jej właścicielem. Naprzykład właścicielem drógkrajowych (autostrad, drógekspresowych oraz międzyna-rodowych) jest Skarb Państwa.Natomiast drogi wojewódzkie,powiatowe i gminne należą dowłaściwego samorządu woje-wództwa lub gminy.

Z kolei odśnieżaniem i usu-waniem lodu z dróg we-wnętrznych muszą zajmowaćsię zarządcy terenu, na któ-rym są one położone. Chodzitutaj o drogi na terenie osie-dli mieszkaniowych, dojazdo-wych do obiektów, któreużytkują podmioty gospodar-cze, a także placów przed

dworcami kolejowymi i auto-busowymi.

Natomiast ulice położonew ciągu tych dróg należą do tejsamej kategorii co drogi. Obo-wiązek odśnieżania ich i odla-dzania ma ten sam podmiot,który zajmuje się utrzymaniemdrogi. Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych(Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115z późn. zm.) stanowi, że utrzy-manie drogi oznacza także od-śnieżanie jej i zwalczanie śli-skości zimowej.

Uprawnienia ofiary gołoledziPrzechodzień, który złamał

rękę, nogę lub poniósł innąszkodę na oblodzonym chod-niku, ma prawo domagać sięodszkodowania, renty i za-dośćuczynienia od podmiotuodpowiedzialnego za odśnie-żanie i usuwanie lodu z tegoterenu. Właściciele nierucho-mości, współwłaściciele, użyt-kownicy wieczyści, jednostkiorganizacyjne i osoby posiada-jące nieruchomość w zarzą-dzie lub użytkowaniu, a takżeinne pomioty władające nią,gmina, zarząd drogi orazprzedsiębiorcy, którzy użytku-ją tereny służące komunikacjipublicznej, odpowiadają na za-sadzie winy określonej w art.415 kodeksu cywilnego. Abyzostali zobowiązani do napra-wieni szkody, poszkodowanymusi wykazać im, że ze swojejwiny wyrządzili mu szkodę.

– Poszkodowany musi więcwskazać, kto w rzeczywistościponosi winę, oraz wskazać, ja-kich dopuścił się on zaniedbań– tłumaczy adwokat MariaUrbańska z Kancelarii Kosińskii Wspólnicy. Na przykład zaskutki wypadku na oblodzo-nym chodniku odpowiada ten,kto zobowiązał się do sprząta-nia posesji. Właściciel nieru-

■ Właściciel musi usunąć śnieg i lód z chodnika wzdłuż swojej nieruchomości

■ Za pozbycie się śniegu i lodu z przystanków odpowiadają przedsiębiorcy je użytkujący

■ Poszkodowany przechodzień musi udowodnić winę odpowiedzialnego za odśnieżanie

komentarze redakcji

PRACA

Strażak w firmie

ŁUKASZ GUZA

[email protected]

Za dwa tygodnie najbardziejposzukiwanym pracownikiemw Polsce może być osoba, któ-

ra ukończyła szkolenie na inspektoraochrony przeciwpożarowej. Od 19stycznia każdy pracodawca będziemusiał zatrudniać osobę, która po-siada takie uprawnienia. Jak łatwo się domyślić, pomysł, abyw każdej firmie pracował strażak,narodził się w Brukseli. Polska, podgroźbą kar finansowych, musiaładostosować się do kolejnego przepi-su. Może pracownicy poczują siębezpieczniej w obecności inspekto-ra. Dla pracodawców może być tojednak prawdziwy problem, gdyżbędą musieli dodatkowo zatrudnićosobę, która posiada takie kwalifi-kacje, lub przeszkolić swojego pod-władnego. A na zapobiegliwości UEnajwięcej skorzystają firmy konsul-tingowe, osoby, które już posiadajątytuł inspektora, i… Straż Pożarna,jako jedyna może go bowiem przy-znawać.■ strona 8

Na Wiejskiej coraz częściejtworzy się ustawy tylko dla-tego, że nie potrafimy korzy-

stać z ustaw już obowiązujących.Takim przykładem jest ustawa o od-powiedzialności majątkowej urzęd-ników za rażąco błędne decyzje. Tojuż kolejna próba zamachu naurzędnicze portfele. Niestety, próbajest równie nieudana jak wszystkiepoprzednie. Od mnożenia złychprzepisów nie przybędzie odpowie-dzialności. Więcej może być tylkow urzędach asekuracji, więcej spy-chotechniki, więcej decyzyjnegoparaliżu. Dlatego dobrze by było,by przystępując do reformowaniaurzędniczej odpowiedzialności,wyzbyć się poselskiego romanty-zmu i odkurzyć jasne, proste i zro-zumiałe dla każdego przepisy kon-stytucji, kodeksu cywilnego czy ko-deksu pracy. Odpowiedzialnościnie można kształtować według po-bożnych życzeń. W prawie to niecel uświęca środki. To środki po-winny być tak dobierane, by byłyzgodne z celami.■ strona 11

PRAWO

Urzędniczy paraliż

ANDRZEJJANKOWSKI

[email protected]

190 stron przepisów, poradi komentarzy

Dla kogo wcześniejszaemerytura po 2008 roku

Musisz ją mieć w swojej bibliotece!

Książka w cenie 9,99 zł w wersji pdfdo nabycia w sklepie internetowym:

www.gazetaprawna.pl/e-poradniklub www.inforbook.pl

Drugi z serii e-poradników Gazety Prawnej

RAPORT GP | Obowiązki i odpowiedzialność właściciela i zarządcy nieruchomości podczas mrozów

Zima: kto odpowiada za

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 3WWW.GAZETAPRAWNA.PL Temat dnia

chomości przed odpowie-dzialnością może bronić sięw ten sposób, iż udowodni, żezlecił odśnieżanie i usuwanielodu oraz sopli z dachu za-rządcy nieruchomości albojednostce sprzątającej – doda-je Maria Urbańska.

Z kolei radca prawny PiotrOlczyk z kancelarii Olczyk& Kubicki przypomina, żewłaściciel, który powierzyłwykonywanie odśnieżania in-nej osobie, odpowiada za wy-rządzoną przez nią szkodę,chyba że nie ponosi winyw wyborze albo gdy wykona-nie powierzył firmie, która za-wodowo trudni się taką dzia-łalnością. Zwraca też uwagęna to, że przepisy nie precyzu-ją, po jakim terminie po opa-dach należy lód i śnieg usu-nąć. Dlatego w razie wypadkuprzechodnia dopiero sąd bę-dzie musiał rozstrzygnąć, czyosoba odpowiedzialna za od-śnieżanie określonego terenuwykonała wszelkie czynności,aby go oczyścić. Jego zda-niem, sąd ustala też, czy oblo-dzenie nie było jedynie wyni-kiem nagłej zmiany warun-ków atmosferycznych, pod-czas której nie można było zapewnić skutecznego od-śnieżenia chodnika i osobaodpowiedzialna nie dopuściłasię zaniedbań.

Obowiązki pracodawców

– Pracodawca może wyra-zić zgodę na nieobecność pra-cownika, pod warunkiem żejej przyczyna jest obiektywna– mówi Agnieszka Lechman--Filipiak z DLA Piper Wiater.

Dodaje, że tak może staćsię, gdy pracownik nie miałmożliwości dotrzeć do pracy,gdyż tory tramwajowe lub ko-lejowe zostały uszkodzone.Za czas nieobecności pracow-nik nie otrzyma jednak wyna-grodzenia.

– Pracownik może też sko-rzystać w sytuacji nadzwy-czajnej z urlopu na żądanie,jeśli do tej pory go nie wyko-rzystał – mówi Agnieszka Le-chman-Filipiak.

Przepisy określają, że tem-peratura w pomieszczeniach,w których wykonywana jestpraca, nie może być niższaniż 14 stopni Celsjusza,a w biurze nie może spaść po-niżej 18 stopni (par. 30 roz-porządzenie ministra pracyi polityki socjalnej z 26 wrze-śnia 1997 r. w sprawie ogól-nych przepisów bezpieczeń-stwa i higieny pracy (t.j.Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz.1650 z późn. zm.).

Pracodawca musi zapew-nić pracownikom wykonują-cym swoje obowiązki naotwartej przestrzeni pomiesz-czenie, w którym mogą sięschronić przed opadami,ogrzać czy zmienić odzież.

Powinno ono mieć przynaj-mniej 8 mkw. powierzchni,a temperatura nie powinnatam być niższa niż 16 stopni.Wykonywanie pracy na ze-wnątrz obliguje też praco-dawcę do zaopatrzenia pra-cowników w odpowiedniąodzież i obuwie robocze speł-niające określone wymaganiaoraz posiadające odpowied-nie certyfikaty.

Osobom wykonującym pra-cę zimą w szczególnie uciążli-wych warunkach, czyli np. naotwartej przestrzeni, gdy tem-peratura spada poniżej 10stopni, przysługują posiłkiprofilaktyczne oraz gorącenapoje. Należą się one rów-nież zatrudnionym w halach,w których temperatura jestniższa niż 14 stopni Celsjusza.

Odwołane lekcje w szkołach

Dyrektor szkoły może od-wołać lekcje jedynie za zgodąorganu prowadzącego (naj-częściej samorządu), jeślitemperatura zewnętrzna mie-rzona o godzinie 21, w dwóchkolejnych dniach poprzedza-jących zawieszenie zajęć, wy-nosi minus 15 stopni Celsju-sza lub jest niższa. Zgodagminy na odwołanie zajęć niejest wymagana, gdy tempera-tura w pomieszczeniach,w których odbywają się zaję-cia, jest niższa niż 18 stopni.Wówczas wystarczy, że o swo-jej decyzji dyrektor szkoły po-wiadomi gminę. Warunki od-wołania zajęć zostały określo-

ne w rozporządzeniu ministraedukacji narodowej i sportuz 31 grudnia 2002 r. w spra-wie bezpieczeństwa i higienyw publicznych i niepublicz-nych szkołach i placówkach(Dz.U. nr 6, poz. 69).

– Zawsze o odwołaniu zajęćdyrektor szkoły powinien teżpoinformować kuratoriumoświaty – mówi Andrzej Rafa,dyrektor Wydziału StrategiiEdukacyjnej z KuratoriumOświaty w Katowicach.

Dodaje, że przepisy nie na-kładają obowiązku na dyrek-tora szkoły odpracowania za-ległych lekcji odwołanychz powodu niskich temperatur.

Rodzice dzieci do lat ośmiuz powodu nieprzewidzianegozamknięcia żłobka, przed-szkola lub szkoły, do którejdziecko uczęszcza, mogąprzedłożyć pracodawcyoświadczenie, w którymwskażą na fakt koniecznościsprawowania opieki nadzdrowym dzieckiem. Wtedyich nieobecność w pracy jestusprawiedliwiona, a za tenczas przysługuje im zazwy-czaj zasiłek opiekuńczy. Takieuprawnienie dla pracującychrodziców wynika m.in. z roz-porządzenia ministra pracyi polityki socjalnej z 15 maja1996 r. w sprawie sposobuusprawiedliwiania nieobec-ności w pracy oraz udzielaniapracownikom zwolnień odpracy (Dz.U. nr 60, poz. 281z późn. zm.).■

MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ,

PAWEŁ JAKUBCZAK, ARTUR RADWAN

Zmiany w zasadach przechodzenia na emeryturę ■ kiedy ZUS wypłaci emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy ■ nowe przepisy dotyczące emerytur kapitałowych ■ zasady wypłacania emerytur przez otwarte fundusze emerytalne

JUTRO w Gazecie Prawnej

nowe prawo 2009część 1

Fot.

Mar

ek M

atus

iak

■ Dlaczego tak ważne jest, abyaplikanci odbywali praktykiw sądach i prokuraturach?

– Za utrzymaniem praktykopowiadają się nie tylko adwo-kaci, ale także aplikanci, któ-rzy uznali konieczność utrzy-mania możliwości spojrzeniana funkcjonowanie wymiarusprawiedliwości także od stro-ny sekretariatów sądowych,form wydawania zarządzeńczy zasad i metodyki pracy sę-dziego. W kontekście dyskusjio drodze do zawodu sędziegoto z adwokatury i radcówprawnych mają się rekrutowaćprzyszli sędziowie. Wbrew de-klaracjom nowela do ustawydoprowadzi do upadku jedy-nej formy zapoznania się z pra-cą sędziego. ■ Ale w noweli znalazł się prze-pis, który umożliwia kształce-nie aplikantów w KrajowymCentrum Szkolenia Kadr Po-wszechnych i Prokuratury?

– Tak, jednak wbrew postu-latom palestry w poprawce tejnie określono ani okresu prak-tyk, ani nie wskazano, by mia-ły to być przynajmniej ograni-czone praktyki w sądach.Wreszcie brak odpowiadają-cych im zapisów w przegłoso-wanej kilka dni wcześniej usta-wie dotyczącej Krajowego Cen-trum Szkolenia Kadr SądówPowszechnych i Prokuraturyczyni rozstrzygnięcia w innychustawach iluzorycznymi i niepozwala na szkolenie osób z in-nych zawodów. Przepis ten bę-

dzie niewykonalny, albowiemdyrektor Centrum nie ma wła-dzy wobec prezesów sądów,a brak czytelnych przepisówpozbawi aplikantów części po-trzebnego szkolenia. ■ Dlaczego Naczelnej RadzieAdwokackiej zależy na tym,aby egzamin zawodowy miałtakże formę ustną?

– Egzamin adwokacki musiweryfikować umiejętności ar-gumentacyjne i zdolność mery-torycznego reagowania nakontrargumenty strony prze-ciwnej podczas procesu. Egza-min jest sprawdzianem przy-datności do zawodu i umiejęt-ności praktycznego oddziały-wania na uczestników procesu.Adwokaci mają częściowąmożliwość wyegzekwowaniatego obowiązku poprzez zaję-cia i kolokwia. Jednak egzaminjest nie tylko dla aplikantów,ale także dla osób, które będąubiegać się o tytuł adwokatapo wykonywaniu innych zawo-dów. Często nie były one w salisądowej. Egzamin powinienzapewniać jednakowy poziomświadczenia pomocy prawneja tym samym weryfikowaći zmuszać do zdobycia odpo-wiedniego poziomu umiejętno-ści wszystkich przyszłych adep-tów. Adwokatura nie popieralikwidacji egzaminów ustnych,dbając o ochronę osób, którychadwokaci będą reprezentować. ■ Ministerstwo Sprawiedliwo-ści uważa, że dzięki wyelimi-nowaniu egzaminu ustnego

sprawdzanie wiedzy stanie sięobiektywniejsze.

– Naczelna Rada Adwokac-ka zaproponowała kilka kom-promisowych rozwiązań. Byłyto formy przyjazne dla kandy-datów pozwalające na rzetelnesprawdzenie wiedzy i zachęca-jące do prezentowania własnejspecjalizacji kandydata na eg-zaminie ustnym. Jedną z ta-kich propozycji była możliwośćwyboru przez zdającego jednejz pięciu dziedzin prawa. Nie-stety, resort patrzył na naszepomysły niechętnie.■

Rozmawiała MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ

reklama

Rozmawiamy z JOANNĄ AGACKĄ-INDECKĄ, prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej

Zniesienie egzaminów ustnych zagraża ochronie praw obywateli Sejm przyjął nowelizację prawa o adwokaturze, która zmieniazasady przeprowadzania egzaminów zawodowych adwokatów.Naczelna Rada Adwokacka zaapelowała do Senatu o odrzucenieprzepisów znoszących egzaminy ustne kończące aplikacje orazlikwidujących praktyki w sądach i prokuraturach.

■ JOANNA AGACKA-INDECKAPracowała w kancelariach adwo-kackich w USA i Wielkiej Bryta-nii. W 1996 r. otworzyła własnąkancelarię. Od 2007 r. prezesNaczelnej Rady Adwokackiej

wypadki na ulicach Nadzór nad odśnieżaniem chodników i dróg sprawuje wójt, bur-mistrz lub prezydent miasta. Gdyby na przykład właściciel lub za-rządca nie wykonywali obowiązków, to wówczas wójt, burmistrzlub prezydent miasta wydają decyzję nakazująca wykonanie tegoobowiązku, a wykonanie jej podlega egzekucji w trybie postępo-wania egzekucyjnego w administracji.Osoba, która nie wywiązuje się z obowiązku odśnieżania i nie sto-suje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organypodlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany napodstawie art. 117 kodeksu wykroczeń.

NADZÓR NAD USUWANIEM ŚNIEGU I LODU

W walce z gołoledzią mogą być stosowane tylko określone środ-ki chemiczne, według reguł uzależnionych od panującej tempera-tury, powietrza i stanu nawierzchni. Można je stosować na jezd-ni i chodnikach, a nie wolno na przykład rozrzucać soli na traw-niki. Właściciel nieruchomości i zarządca drogi sami wybierająsposób odśnieżania i odladzania powierzchni, za którą ponosząodpowiedzialność.Dopuszczalne do użycia środki wskazują przepisy rozporządzeniaministra środowiska z 27 października 2005r w sprawie rodza-jów i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane nadrogach publicznych oraz ulicach i placach (Dz.U. nr 2390, poz.1960). Dzielą się one na trzy grupy: – zapobiegają powstaniu oblodzenia i gołoledzi, – zapobiegają powstaniu śliskości pośniegowej, która powstaław wyniku zalegania przymarzniętej do nawierzchnio dróg publicz-nych oraz ulic i placów nieusuniętego śniegu, pokrywającego jeczęściowo lub całkowicie,– likwidują gołoledź, oblodzenie, śliskość pośniegową oraz po-zostałości świeżego opadu śniegu po przejściach pługów. Na dro-gach publicznych oraz ulicach i placach używa się następującychśrodków: piasku, kruszywa, chlorku magnezu i chlorku wapniaoraz mieszanek środków niechemicznych i chemicznych.

JAKIE ŚRODKI CHEMICZNE MOGĄ BYĆ STOSOWANE

W ysokość minimalne-go wynagrodzeniaza pracę od 1 stycz-

nia wynosi 1276 zł. Nie wszyscywiedzą, że wzrost płacy minimal-

nej, która w ubie-głym roku wynosiła1126 zł, oznacza

wyższe kary grzywny dla nie-uczciwych podatników. Mini-malne wynagrodzenie ma sze-rokie zastosowanie w przepi-sach kodeksu karnego skarbo-wego. Za pomocą tego wskaźni-ka określana jest wysokość kargrzywny za przestępstwa i wy-kroczenia skarbowe. Ma onrównież wpływ na wyznaczeniegranicy między wykroczeniema przestępstwem skarbowym.

Zmienna kara grzywnyKodeks karny skarbowy wy-

różnia jako kary dwa rodzajegrzywny: grzywnę określonąkwotowo oraz grzywnę w staw-kach dziennych. Kwotowogrzywnę orzeka się za wykrocze-nia skarbowe, a grzywnęw stawkach dziennych – za prze-stępstwa skarbowe. Przy okre-ślaniu zarówno wielkości stawkidziennej kary grzywny, jak i wy-sokości grzywny kwotowej sądopiera się na wysokości mini-malnego wynagrodzenia za pra-cę. W praktyce oznacza to, że ka-ry grzywny za wykroczeniai przestępstwa skarbowe ulegajązmianie wraz ze zmianą wyso-kości minimalnego wynagrodze-nia. Im wyższa jest płaca mini-malna, tym wyższe są grzywny.

W systemie stawek dziennychorzekanie grzywny za przestęp-stwa następuje w dwóch eta-pach. W pierwszym orzekanajest liczba stawek, w drugim –wysokość jednej stawki. Stawkadzienna nie może być niższa od1/30 części minimalnego wyna-grodzenia ani też przekraczać jej400-krotności. W wyniku pod-niesienia płacy minimalnej o 150zł maksymalna stawka dziennaw 2009 roku wynosi 17 012 zł, cooznacza jej wzrost w stosunku doroku ubiegłego aż o 2 tys. zł. Sądmoże wymierzyć od 10 do 720stawek dziennych.

Momentem ustalania granicpojedynczej stawki dziennejgrzywny powinien być czas,w którym popełniono czyn za-broniony. Jeżeli zatem przestęp-

stwo zostało popełnione w 2008roku, a orzeczenie zapadniew roku 2009, to do określeniawysokości stawki dziennej za-stosowanie będzie miało mini-malne wynagrodzenie obowią-zujące w ubiegłym roku.

Wyższe grzywny za wykroczenia Karą grzywny zagrożone są

wszystkie wykroczenia skarbo-we. Karze grzywny za wykro-czenia skarbowe podlega np.

podatnik, który spóźni się zezłożeniem rocznego zeznaniapodatkowego.

Karę grzywny za wykrocze-nia sąd wymierza w granicachod 1/10 do 20-krotnej wysoko-ści minimalnego wynagrodze-nia (z wyjątkiem sytuacji, gdykodeks karny skarbowy stano-wi inaczej). Ponieważ płaca mi-nimalna w 2009 roku. zostałaokreślona na poziomie 1276 zł,najniższa kara za niezłożenie

w terminie np. PIT-37 wynosi127,60 zł. Sąd wyrokiem naka-zowym może orzec grzywnę dowysokości dziesięciokrotnościminimalnego wynagrodzenia.

Natomiast urząd skarbowymandatem karnym za wykro-czenie skarbowe może ukaraćw granicach nieprzekraczają-cych podwójnej wysokości te-go wskaźnika.

Mniej przestępstwPocieszające jest to, że

wzrost minimalnego wynagro-dzenia wpłynął na podniesie-nie granicy między wykrocze-niem a przestępstwem, naczym skorzysta część podatni-ków, którzy dopuszczą sięprzewinień wobec fiskusa.

Wykroczenie skarbowe jestczynem zabronionym pod groź-bą kary grzywny określonejkwotowo, jeżeli kwota uszczu-plonej lub narażonej na uszczu-plenie należności publiczno-prawnej albo wartość przed-miotu czynu nie przekracza pię-ciokrotnej wysokości minimal-nego wynagrodzenia w czasiejego popełnienia. Jest to tzw.ustawowy próg, który wyzna-cza kwotową granicę pomiędzywykroczeniem, a przestęp-stwem. W 2009 roku wynosi6380 zł. W sytuacji gdy kwotauszczuplonej lub narażonej nauszczuplenie należności pu-blicznoprawnej albo wartośćprzedmiotu czynu nie przekro-czy tego limitu, czyn zabronio-ny należy zakwalifikować jakowykroczenie skarbowe. Pod-wyżka minimalnego wynagro-dzenia spowodowała wzrostustawowego progu w stosunkudo 2008 roku o 750 zł.

Wysokość płacy minimalnejma także znaczenie przy usta-laniu małej, dużej i wielkiejwartości czynu zabronionego.Mała wartość jest okolicznościątworzącą typ uprzywilejowanyniektórych przestępstw skarbo-wych. Natomiast duża wartośći wielka wartość odgrywająistotną rolę przy stosowaniu in-stytucji nadzwyczajnego ob-ostrzenia kary. Po podwyżcepłacy minimalnej, aby wartośćczynu została uznana za małą,nie będzie mogła przekroczyć255,2 tys. zł w czasie jego po-pełnienia, duża to ponad 638tys. zł, a wielka musi przekra-czać 1276 tys. zł.■

KODEKS KARNY SKARBOWY | Wysokość sankcji za nieprawidłowości podatkowe

Wyższe grzywny dla podatników

PAMIĘTAJ 10 stycznia przed tą datą podatnicypowinni złożyć płatnikowi PIT-12 ORZECZENIE Odprawa z tytułu ustania stosunku pracy

podlega opodatkowaniu PIT strona 7NOWOŚĆ Księgowi nie złożą wniosku o wydanie certyfikatu strona 6

■ K s i ę g o w o ś ć ■ A u d y t ■ F i n a n s e p u b l i c z n e ■ A d m i n i s t r a c j a s k a r b o w a


PodatkiCO NOWEGO

■ PRZEPISY CELNE NA UKRAINIE. Mini-sterstwo Finansów poinformowało, żeod 1 stycznia organy celne Ukrainy ści-śle egzekwują przepisy dotyczące wa-runków przywozu na terytorium Ukrainy,z wyjątkiem tranzytu, towarów w trans-porcie samochodowym. Jeśli ukraińskiodbiorca towaru nie poinformuje na czasorganów celnych Ukrainy o zamiarzeprzywozu towaru na jej terytorium, to-wary nie będą przyjmowane na przej-ściach granicznych, a środki transporto-we będą zawracane. Więcej www.mf.gov.pl

■ PRZYJMOWANIE DEKLARACJI AKCY-ZOWYCH. Od 2 stycznia w Oddziale Cel-nym I w Krakowie nie są przyjmowane de-klaracje AKC-U. Podatnicy, którzy dokona-li nabycia wewnątrzwspólnotowego sa-mochodu osobowego, będą mogli składaćdeklarację wyłącznie w Oddziale CelnymII w Krakowie przy ul. Nad Drwiną 16. Od-biór potwierdzeń zapłaty podatku akcyzo-wego dla deklaracji AKC-U złożonychw Oddziale Celnym I w Krakowie przed8 grudnia 2008 r. będzie odbywał sięw siedzibie tego oddziału przy ul. Pachoń-skiego 3. Informacja dotyczy podatnikówz powiatów: bocheńskiego, chrzanow-skiego, krakowskiego, miechowskiego, ol-kuskiego, proszowickiego, wielickiegoi miasta Kraków. Więcej www.krakow.uc.gov.pl

■ SZKOLENIE DLA PODATNIKÓW. Na-czelnik Urzędu Skarbowego we Włoda-wie informuje, że 15 stycznia o godz.14.00 organizowane jest w urzędziebezpłatne spotkanie informacyjno-szko-leniowe dla podatników PIT oraz VAT. Py-tania można kierować na adres e-mail:[email protected] lub zgłaszaćw trakcie spotkania. Więcej www.is.lublin.pl

■ SZWECJA OBNIŻYŁA CIT. Od styczniaweszły w życie nowe przepisy o CITw Szwecji. Przewidują one obniżenie

stawki tego podatku z 28 do 26,3proc. Jednocześnie rząd szwedzki

zdecydował o ograniczeniu prawa doodliczenia odsetek z tytułu pożyczekudzielanych między spółkami powiąza-nymi. Więcej www.taxnews.pl

■ ROŚNIE LICZBA RUMUŃSKICH REZY-DENTÓW. Zgodnie z danymi ujawniony-mi przez władze rumuńskie rośnie licz-ba osób fizycznych zainteresowanych

uzyskaniem statusu rezydenta po-datkowego w Rumunii. Według

rządu tego państwa, jest to kolejny ar-gument za wprowadzeniem podatku li-niowego. Rumunia jest jednym z państwUnii Europejskiej, które mają najniższepodatki. Więcej www.taxnews.pl

ANALIZA

MAGDALENA [email protected]

Minimalne wynagrodzenie

Jutro

Tygodnik PrawaPracy i Ubezpieczeń

■ Podwyżka minimalnego wynagrodzenia to wyższe kary dla podatników

■ Wzrasta grzywna za wykroczenia oraz stawka dzienna za przestępstwa skarbowe

■ Zwiększa się ustawowy próg między wykroczeniem a przestępstwem

Dziś (7 stycznia)Jak rozliczyć się z podatku od do-chodów uzyskanych w 2008 roku

Na pytania czytelników będzieodpowiadał Bogdan Świąder

z Gazety Prawnej

Dzwoń w godz. 10.30–12.00pod nr tel. (0-22) 530 41 42

GPRADZI

UE

UE

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 5WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 647

Jedną ze zmian, które wprowadziła no-welizacja ustawy o VAT, jest zwolnieniedla dostawy nieruchomości innych niżgrunty. Dotychczas ustawodawcazwalniał z VAT dostawę nieruchomościużywanych, przy czym za używanąuznawał nieruchomość, gdy upłynęłopięć lat od końca roku, w którym odda-no ją do użytku. W jaki sposób zwolnie-nie regulowane jest obecnie?

Od 1 grudnia 2008 r. regułą generalną jestzwolnienie przedmiotowe dla dostawy nieru-chomości. Przyjęta konstrukcja oparta jest naprzepisach art. 135 ust. 1 lit. j) Dyrektywy2006/112, który przewiduje zwolnienie dla do-stawy budynków. Nie ma przy tym zasadniczo

znaczenia, czy nieruchomość taka jest używa-na czy nie. Zgodnie z nowelizacją zwolnieniu podlega do-stawa budynków, budowli lub ich części, jeże-li dostawa jest dokonywana przed lub w ra-mach pierwszego zasiedlenia, względniew ciągu dwóch lat od pierwszego zasiedlenia.Pierwszym zasiedleniem zgodnie z nową defi-nicją jest oddanie do użytkowania, w wykona-niu czynności podlegających opodatkowaniu,pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi bu-dynków, budowli lub ich części, po ich wybu-dowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki ponie-sione na ulepszenie, w rozumieniu przepisówo podatku dochodowym, stanowiły co naj-mniej 30 proc. wartości początkowej. To jestreguła podstawowa. Ponadto, zgodnie z art.

43 ust. 1 pkt 10a znowelizowanej ustawyo VAT, zwolnieniu podlega także dostawa in-nych niż powyższe budynków, budowli lub ichczęści nieobjęta zwolnieniem, o którym mowaw pkt 10, pod warunkiem że w stosunku donich nie przysługiwało dokonującemu ich do-stawy prawo do odliczenia podatku naliczone-go a dokonujący ich dostawy nie ponosił wydat-ków na ich ulepszenie, w stosunku do którychmiał prawo do obniżenia kwoty podatku należ-nego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli po-nosił takie wydatki, to były one niższe niż 30proc. wartości początkowej tych obiektów. Dostawa budynków, budowli lub ich częścinieobjęta jednym z powyższych zwolnień pod-lega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Prawdziwą nowość w ustawie stanowi jednak

wprowadzenie po raz pierwszy, w oparciuo Dyrektywę, opcji opodatkowania. Zgodniez art. 43 ust. 10 podatnicy mogą zrezygnowaćze zwolnienia i wybrać możliwość opodatko-wania dostawy nieruchomości. Warunkiemjest, aby obydwie strony były zarejestrowany-mi podatnikami VAT i złożyły (przed transakcją)zgodne oświadczenie, że wybierają opodatko-wanie transakcji. Oświadczenie to składa sięnaczelnikowi urzędu skarbowego właściwemudla nabywcy. Podatnicy mogą więc zrezygnować ze zwolnie-nia i wybrać opodatkowanie.■ Not. MGM

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

TOMASZ MICHALIKdoradca podatkowy, partner MDDP

Jak zmieniły się zasady zwolnienia przy dostawie nieruchomości

Dodatkowe informacje nr tel. (022) 530 42 56, 530 41 17, 530 42 49lub http://www.gazetaprawna.pl/konferencje/

Pozostałe spotkania Nowoczesny sąd: 20 stycznia 2009 Lublin27 stycznia 2009 Gdańsk

Odbyły się następujące spotkania Nowoczesny sąd: 13 listopada 2008 Warszawa18 listopada 2008 Katowice 25 listopada 2008 Wrocław2 grudnia 2008 Łódź9 grudnia 2008 Kraków

13 stycznia 2009 r. – Poznańhotel ANDERSIA, Plac Andersa 3

Zapraszają przedstawicieli sądówna spotkanie

Nowoczesny sądJak usprawnić działanie wymiaru sprawiedliwości?

– od e-upomnień do e-płatności.Informatyczne i finansowe aspekty działalności sądów

partner spotkań

reklama

Umowy zlecenia wykonanew 2008 roku, ale opłaconew 2009 roku, będą rozliczanedopiero w przyszłym roku.

BOGDAN ŚWIĄ[email protected]

J ednym ze źródeł przycho-dów, które podlegają opodat-

kowaniu PIT, stanowią umowyzlecenia i o dzieło, które określasię jako działalność wykonywanąosobiście. Oznacza to obowiązekich rozliczenia w zeznaniu rocz-nym wraz z innymi dochodami.

Zlecenie na rzecz firmZa przychody z działalności

wykonywanej osobiście uważasię przychody z tytułu wykony-

wania usług, na podstawie umo-wy zlecenia lub umowy o dzieło,uzyskiwane wyłącznie od:■ osoby fizycznej prowadzącejdziałalność gospodarczą, osobyprawnej i jej jednostki organiza-cyjnej oraz jednostki organiza-cyjnej niemającej osobowościprawnej, ■ właściciela (posiadacza) nie-ruchomości, w której lokale sąwynajmowane, lub działające-go w jego imieniu zarządcy al-bo administratora – jeżeli po-datnik wykonuje te usługi wy-łącznie dla potrzeb związanychz tą nieruchomością.

Do przychodów tych nie zali-cza się przychodów uzyskanychna podstawie umów zawiera-nych w ramach prowadzonej

przez podatnika pozarolniczejdziałalności gospodarczej orazprzychodów uzyskanych napodstawie umów o zarządzanieprzedsiębiorstwem, kontrak-tów menedżerskich lub umówo podobnym charakterze.

Rozliczenie dochodówPodstawowe znaczenie dla

rozliczenia dochodów z umówzlecenia i o dzieło ma momentuzyskania przychodu. Przycho-dami w takim przypadku sąotrzymane lub postawione dodyspozycji podatnika w roku ka-lendarzowym pieniądze i warto-ści pieniężne oraz wartośćotrzymanych świadczeń w na-turze i innych nieodpłatnychświadczeń. Oznacza to, że umo-

wy zlecenia i o dzieło wykonanew 2008 roku, ale opłaconew 2009 roku, będą stanowiłydochody roku 2009. W konse-kwencji będą rozliczane niew zeznaniu podatkowym skła-danym za 2008 rok, ale dopierow zeznaniu za 2009 rok.

Informacja PIT-11W przypadku takich umów

zlecenia i o dzieło płatnikami,którzy pobierają zaliczki napodatek, są osoby fizyczneprowadzące działalność go-spodarczą, osoby prawne i ichjednostki organizacyjne orazjednostki organizacyjne nie-mające osobowości prawnej,które dokonują świadczeńz tytułu wykonania tych

umów. Pobierają one zaliczkina podatek dochodowy, sto-sując do dokonywanegoświadczenia, pomniejszonegoo miesięczne koszty uzyska-nia przychodów oraz o potrą-cone przez płatnika w danymmiesiącu składki emerytalno--rentowe najniższą stawkępodatkową, czyli w 2009 ro-ku 18 proc. Zaliczkę od do-chodów zmniejsza się o kwo-tę składki na ubezpieczeniezdrowotne, pobranej ze środ-

ków podatnika przez płatni-ka.

Płatnicy są również zobo-wiązani do wystawienia zlece-niobiorcom informacji PIT-11,która będzie podstawą rozli-czenia rocznego.■

PIT | Roczne rozliczenie podatku

Moment zapłaty decyduje o podatku od zleceńWażne! Płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należno-

ści z tytułu umów zleceń i dzieło, gdy podatnik złożyoświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodząw zakres prowadzonej działalności gospodarczej

Pisaliśmy o tym ■ Pensje ujmuje się w okresie,

za który są wypłacane – GP nr 224/2008

www.gazetaprawna.pl/pit_2008

Uzależnienie zastosowania 0-proc. VAT do usługnabywanych za środki z pomocyzagranicznej, od zarejestrowaniaumowy przez Komitet IntegracjiEuropejskiej nie naruszałokonstytucji.

ALEKSANDRA [email protected]

W czoraj Trybunał Kon-stytucyjny (TK) roz-

strzygnął kwestię zgodnościz Konstytucją RP nieobowią-

zujących jużp r z e p i s ó wpar. 68a ust.

1 rozporządzenia ministra fi-nansów z 21 grudnia 1995 r.w sprawie wykonania prze-pisów ustawy o podatku odtowarów i usług oraz o po-datku akcyzowym. Przepisokreślał dodatkowy warunekobjęcia 0-proc. stawką VATusług nabywanych za środkifinansowe z pomocy zagra-nicznej.

W ocenie Trybunału Kon-stytucyjnego uzależnieniejej zastosowania od tego,czy została zawarta pisemnaumowa o świadczenie tychusług zarejestrowana przezKomitet Integracji Europej-skiej, nie naruszało Konsty-tucji RP.

Trybunał nie zgodził sięz zarzutem, że minister fi-nansów przekroczył usta-wowe upoważnienie, wyda-jąc zakwestionowany prze-

pis wykonawczy. Jak pod-kreślił minister, mógł usta-lić przedmiot opodatkowa-nia 0-proc. VAT w sposóbopisowy. Wymóg posiada-nia pisemnej umowy zare-jestrowanej przez KomitetIntegracji Europejskiej niebył dodatkowym warun-kiem, a jedynie sposobempotwierdzenia pochodzeniaśrodków. Tego, czy był todobry sposób, TK nie oce-niał, ale wskazał, że usta-wodawca miał w tym za-kresie swobodę.

Sporna regulacja trafiłado TK za sprawą jednej zespółek, której odmówionoprawa do zastosowania 0-proc. VAT. Skarżąca podkre-ślała, że minister finansówprzekroczył ustawowe upo-ważnienie. Ustalił bowiem,że stawkę 0 proc. stosuje siędo usług nabywanych zaśrodki finansowe z pomocyzagranicznej, jeżeli zostałazawarta pisemna umowao świadczenie tych usług za-rejestrowana przez KomitetIntegracji Europejskiej. Usta-wa o VAT upoważniała doustalenia listy towarówi usług objętych 0-proc.stawką, a minister ustaliłw rozporządzeniu dodatko-we warunki do jej zastoso-wania. Takie upoważnieniezostało wprowadzone dopie-ro nowelą, która weszław życie 30 czerwca 1999 r.■

Sygn. akt SK 22/06

Trybunał Konstytucyjny o stawce VAT

Rejestracja umowyzgodna z konstytucją

ORZECZENIE

WWW.GAZETAPRAWNA.PL6 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Podatki

■ W tym tygodniu w Sejmie od-będzie się pierwsze czytanieustawy o Służbie Celnej. Jak cel-nicy oceniają tę ustawę?

– Źle. Reforma jest wprowa-dzana bez przewidzianych pra-

wem konsultacjiz organizacjamizwiązkowymi re-

prezentatywnymi, np. przezNSZZ Solidarność. MinisterstwoFinansów publikuje wprawdziekolejne wersje ustawy na swychstronach internetowych, ale niespełnia wymogu określonegow art. 19 ustawy związkowej.■ Czy projekty nie były przesy-łane do konsultacji?

– Wśród kierownictwa izbcelnych konsultowany był tylkojeden z wstępnych projektów.A na jego analizę i ustosunko-wanie się funkcjonariusze (i tojedynie niektórzy) mieli niekie-dy kilka godzin.

Projekt ustawy przekazanydo Sejmu większość ocenia jakozły i szkodliwy dla pracowni-ków, budżetu i przedsiębiorców. ■ Dlaczego?

– Projekt zawiera restrykcyjneregulacje wobec funkcjonariuszy,nieznane w innych działach ad-ministracji państwowej, a nawet

formacjach mundurowych, bezrównoczesnego wprowadzeniaadekwatnych i równoważącychte obostrzenia uprawnień. Niezapewnia także należytej ochro-ny funkcjonariuszy przed zagro-żeniami ze strony przestępców.

Do walki z przemytem, za-grożeniami terrorystycznymirząd szykuje służbę bez upraw-nień do tych działań. Przyjęciepropozycji rządowej uprawniaSłużbę Celną do kontrolowaniagłównie legalnie działającychprzedsiębiorców, pozostawiającprzestępczość i szarą strefę poza kontrolą państwa, gdyżw pełni skuteczne zwalczaniepatologii w zakresie przemytuoraz akcyzy nie jest możliweprzez inne służby. ■ Na etapie prac parlamentar-nych jeszcze można projekt po-prawić. Które rozwiązania wy-magają pilnych zmian?

– Można zmienić wszystko,co złe. Ale władze muszą sobieuświadomić, że zanim swe wy-nagrodzenia dostaną nauczy-ciele, emeryci, służba zdrowia,wymiar sprawiedliwości czyparlamentarzyści – my musimyzebrać daninę publiczną na tecele.

Służba Celna odpowiadaobecnie za pobór ponad 30proc. środków wpływających dobudżetu. Każde zły przepis mo-że oznaczać straty dla skarbupaństwa i możliwe zmniejszeniewynagrodzeń wymienionychgrup oraz nadmierne utrudnie-nia dla uczciwych przedsiębior-ców będących przecież praco-dawcami. ■ Jakich zmian w Służbie Celnejfunkcjonariusze oczekują w 2009roku?

– Oczekujemy, że władze –może właśnie na szczeblu parla-mentu – zauważą, że Minister-stwo Finansów przekazuje pro-jekt jednostronny, niekonsulto-wany, nieakceptowany przezogół środowiska celniczegoi niosący wskazane zagrożenia.Oczekujemy, że władze przystą-pią do prawdziwej, a nie pozo-rowanej reformy, szeroko kon-sultowanej i uwzględniającejopinie tych, którzy będą wyko-nywać prawo w bezpośrednimkontakcie z przedsiębiorcąi społeczeństwem.

Oczekujemy też, że obecnekierownictwo Służby Celnej za-niecha niektórych niekorzyst-nych działań, jak opisywane jużpozbawianie nas kosztów dele-gacji do miejsc pracy/służby.■

Rozmawiała EWA MATYSZEWSKA

Rozmawiamy z ARTUREM CIESIELSKIM, odpowiedzialnym za Służbę Celną w NSZZ Solidarność Pracowników Skarbowych

Ustawę o Służbie Celnej trzeba poprawićProjekt ustawy o Służbie Celnej, którym w tym tygodniu zajmie sięSejm, wymaga poprawek. Zdaniem celników trzeba zmienić m.in.regulacje dotyczące kontroli przedsiębiorców, aby uniemożliwićnielegalną działalność gospodarczą.

■ ARTUR CIESIELSKIwiceprzewodniczącyRady Sekcji Krajowej NSZZ Soli-darność Pracowników Skarbo-wych

ROZMOWA

Rzecznik praw obywatelskichwystąpił do ministra finansówo stanowisko w sprawieopodatkowania środkówunijnych przyznawanychw ramach Działania 6.2.Programu OperacyjnegoKapitał Ludzki.

ALEKSANDRA [email protected]

Wpiśmie skierowanym doministra finansów rzecz-

nik praw obywatelskich (RPO)wskazał na problem osób fi-zycznych korzystających ześrodków finansowych przyzna-wanych w ramach Działania6.2. Programu OperacyjnegoKapitał Ludzki (dalej: PO KL).Chodzi o środki przyznawanena rozwój przedsiębiorczościw kwocie do 40 tys. zł orazwsparcia pomostowego wypła-canego miesięcznie w okresiedo 6 lub 12 miesięcy od dniarozpoczęcia działalności go-spodarczej w kwocie nie więk-szej niż równowartość mini-malnego wynagrodzenia obo-wiązującego na dzień wypłace-nia dotacji.

Problem dotyczy tego, czypieniądze otrzymywane w ra-mach programu przez osobyfizyczne podlegają opodatko-waniu.

RPO wskazał, że w ocenieinstytucji zajmującej się jegowdrażaniem środki przekaza-ne uczestnikom projektu niepodlegają zwolnieniu z art. 21ust. 1 pkt 129 ustawy z 26 lip-ca 1991 r. o PIT. Przepis zwal-nia z podatku dotacje, w rozu-mieniu przepisów o finansachpublicznych, otrzymane z bu-dżetu państwa lub budżetówjednostek samorządu teryto-rialnego. W piśmie wskazano,że minister nie odpowiedziałna prośbę instytucji zarządza-jące PO KL o wydanie rozpo-rządzenia w sprawie zaniecha-nia poboru podatku dochodo-wego od osób fizycznych, któ-re otrzymały wymienioneśrodki finansowe w 2008 ro-ku. W ocenie rzecznika kwe-stia opodatkowania dofinan-sowania ze środków unijnychjest obecnie niezwykle istotnai należy ją pilnie uregulować.Uważa on, że brak jedno-znaczności w zakresie wysoko-ści dofinansowania w sposóbistotny może utrudniać benefi-cjentom nie tylko przygotowa-nie niezbędnych dokumentów,ale również rzetelną analizędochodowości planowanychprzedsięwzięć.■

Fot.

Arch

.

RPO o opodatkowaniu dotacji

Środki unijnepowinny być bez PIT

Więcej: www.rpo.gov.pl

VAT pobrany od SMS-ów dlaWielkiej Orkiestry ŚwiątecznejPomocy zostanie w formiedotacji przekazany na celecharytatywne.

Już 11 stycznia odbędziesię po raz XVII akcja Wiel-

kiej Orkiestry Świątecznej Po-mocy pod hasłem: wczesnewykrywanie nowotworówu dzieci. Jak co roku jednąz form wsparcia akcji JurkaOwsiaka będzie możliwość

przesyłania SMS-ów. Wiado-mości SMS podlegają opodat-kowaniu VAT. MinisterstwoFinansów poinformowało, żeśrodki z VAT od tych SMS-ówzostaną przekazane na cel te-gorocznej akcji WOŚP.

– Ministerstwo Finansówprzekaże w formie dotacji z bu-dżetu państwa – za pośrednic-twem ministra zdrowia – kwo-tę odpowiadającą wpływomz tytułu podatku od towarówi usług od SMS-ów wysłanych

na WOŚP na cele związanez wczesnym wykrywaniem no-wotworów u dzieci – podajeMagdalena Kobos, rzecznikprasowy MF.■

EWA MATYSZEWSKA

Doradca podatkowyw postępowaniu podatkowymmoże udzielić pełnomocnictwasubstytucyjnego, ale organypodatkowe nie potwierdzajątego prawa.

ŁUKASZ [email protected]

U rzędy skarbowe nie uzna-ją uprawnień doradców

podatkowych do udzielaniapełnomocnictw substytucyj-nych w postępowaniu podatko-wym. Ostatnio stanowisko ta-kie potwierdził naczelnika,urzędu skarbowego KrakówŚródmieście w odpowiedzi nalist Stowarzyszenia Podatni-ków w Polsce. Stowarzyszenietwierdzi, że stanowisko naczel-nika urzędu nie znajduje po-parcia w przepisach. Problemw tym, że ustawa o doradztwiepodatkowym nie zawiera regu-lacji dotyczących udzielaniasubstytucji przez doradców.

Jak tłumaczy Marcelina Bo-ruch, radca prawny ze Stowa-rzyszenia Podatników w Pol-sce, milczenie przepisów usta-wy o doradztwie podatkowymoznacza, że nie jest zabronioneudzielanie dalszych pełnomoc-nictw przez doradców podat-kowych, a możliwość takąmożna wywieść z przepisówkodeksu cywilnego.

Brak ograniczeńStowarzyszenie twierdzi, że

zgodnie z art. 137 Ordynacjipodatkowej pełnomocnikiemstrony może być osoba fizycz-na, która ma pełną zdolność doczynności prawnych. Przepis

art. 137 par. 4 Ordynacji stanowiz kolei, że w zakresie w niej nie-uregulowanym (a więc np.w zakresie substytucji) należystosować przepisy prawa cy-wilnego. Kodeks cywilny nieogranicza jednak kręgu pod-miotów, które mogą udzielaćsubstytucji. Co więcej, art. 106tego kodeksu pozwala ustano-wić dalszego pełnomocnika,pod warunkiem że umocowa-nie takie wynika z treści pełno-mocnictwa.

Ze stanowiskiem takim zga-dza się również DominikSzczygieł, doradca podatkowyz MSDS.

– Moim zdaniem art. 137Ordynacji podatkowej w zwią-zku z art. 106 kodeksu cywil-nego nie ogranicza w żadensposób (ani podmiotowo, aniprzedmiotowo) zakresu upra-wnienia do ustanawiania sub-stytutów przez doradcę podat-kowego – stwierdza ekspert.

Różnice w przepisachNaczelnik, uzasadniając

swoje stanowisko, uznał jed-nak, że zasada swobody umównie może zastępować przepi-sów, które wprost zostały za-warte w ustawach korporacyj-

nych np. adwokatów i radcówprawnych, w których przewi-dziana jest instytucja substytu-cji.

Marcelina Boruch podkreślajednak, że z unormowań obuustaw korporacyjnych wynika,że przepisy, które ustanawiająsubstytucję, mają na celuuszczegółowienie przepisówkodeksu postępowania cywilne-go, które zawierają instytucjępełnomocnictwa procesowego.

– Jest to jednak nieco innaregulacja niż ta, którą określo-no w Ordynacji podatkowej –stwierdza Marcelina Boruch.

Różnica polega na tym, żekodeks postępowania cywil-nego zawęża krąg podmio-tów, które mogą udzielać sub-stytucji. Takiego ograniczenianie zawiera jednak Ordynacjapodatkowa, co oznacza, żedoradcy mogą w postępowa-niu podatkowym udzielaćsubstytucji.■

Od 1 stycznia nie marozporządzenia określającegowykazu dokumentów, którenależy złożyć do resortufinansów o wydanie certyfikatuksięgowego.

AGNIESZKA POKOJSKAagnieszka. pokojska@infor. pl

K sięgowi mogą mieć pro-blemy ze złożeniem odpo-

wiednich dokumentów do Mini-sterstwa Finansów, aby otrzy-mać certyfikat księgowy albozakwalifikować się do egzami-nu. Taka sytuacja jest konse-kwencją braku przepisów wyko-nawczych w zakresie usługowe-go prowadzenia ksiąg rachun-kowych. Dotychczasowe rozpo-rządzenie ministra finansówz 18 lipca 2002 r. w sprawieuprawnień do usługowego pro-wadzenia ksiąg rachunkowych(Dz.U. nr 120, poz. 1022 z późn.zm.) straciło swoją moc z koń-cem grudnia 2008 r.

Warto zwrócić uwagę na obo-wiązujący od 1 stycznia art. 76iustawy o rachunkowości. Zobo-wiązuje on ministra finansów dookreślenia w drodze rozporzą-dzenia m.in. wzoru wnioskui wykazu dokumentów składa-nych przez osoby ubiegające sięwydanie certyfikatu księgowe-go. Przy tym musi być uwzględ-niona możliwość poświadczaniakopii dokumentów.

Do końca 2008 roku przepi-sy wymagały, aby wszystkiekopie dokumentów były po-twierdzane notarialnie.

Nie ma też wytycznych dlaosób, które będą się ubiegałyo zakwalifikowanie do egzami-nu, sprawdzającego wiedzęubiegających się o uprawnie-nia księgowe. Przypomnijmy,że od początku 2009 rokuprzepisy określają nowy sys-tem wydawania certyfikatóww ten sposób.

W tym celu najpierw należyzłożyć wniosek o zakwalifiko-

wanie się do egzaminu, spełnićdwa warunki, o których mowaw art. 76b ust. 1 pkt 1 i 2 usta-wy o rachunkowości i wnieśćopłatę egzaminacyjną.

Dopiero po zdanym egzami-nie kandydat może się ubiegaćo wydanie certyfikatu. W tymcelu musi złożyć dokumentypoświadczające minimumdwuletnią praktykę w księgo-wości i wykształcenie średnie.

Rozporządzenie, które niezostało jeszcze wydane, po-winno również regulować wy-sokość i sposób wnoszonejopłaty egzaminacyjnej, pracękomisji egzaminacyjnej, wyso-kość wynagrodzeń dla jejczłonków jak również sposóborganizowania egzaminów.■

PROCEDURY | Występowanie przed organami podatkowymi

Doradca podatkowy możeudzielić dalszego pełnomocnictwa

RACHUNKOWOŚĆ | Uprawnienia zawodowe

Księgowi nie złożą wniosku o certyfikat

PROCEDURY | Dotacje budżetowe

VAT od SMS-ów na WOŚP trafi do dzieci

Pisaliśmy o tym ■ Przepisy dyskryminują

księgowych – GP nr 3/2009

www.gazetaprawna.pl/rachunkowosc

Pisaliśmy o tym ■ W sądzie trzeba złożyć

pełnomocnictwo – GP nr 156/2008

www.gazetaprawna.pl/doradcy_podatkowi

Kodeks cywilny (art. 106) Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tyl-ko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z usta-wy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Ordynacja podatkowa (art. 137) Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolnośćdo czynności prawnych. Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przedorganami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarówi usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, może byćtakże osoba wpisana na listę agentów celnych.

MOŻLIWOŚĆ USTANOWIENIA PEŁNOMOCNIKA

Jak wypełnić PIT-36 i PIT-36L

www.gazetaprawna.pl

W poniedziałek

Tygodnik Podatkowy

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 7WWW.GAZETAPRAWNA.PL Podatki

www.gazetaprawna.pl

Szybko

W poniedziałek 12 stycznia w Gazecie Prawnej

Oprócz programu na płycie znajdziesz:

■ instrukcje, jak krok po kroku wypełnić zeznanie ■ komentarze ekspertów i porady: ❙ jak korzystać z ulg ❙ kiedy warto rozliczyć się z małżonkiem ❙ jak rozliczyć zagraniczne dochody ❙ jak rozlicza się rodzic samotnie wychowujący dziecko

■ wskazówki, jak korygować zeznanie ■ zestawienia ulg, skal podatkowych ■ akty prawne

Partner strategiczny:

Partner:

i korzystnie

rozliczswój podatek

Program do wypełniania PIT-ów za 2008 rok

Płyta dostępna w punktach sprzedaży oraz dla prenumeratorów wersji Premium

Nie wszystkie przychodyz kapitałów pieniężnych należyuwzględnić w PIT. Wypłaconeodsetki z lokat bankowych orazzyski z funduszy rozliczy płatnik.

PRZEMYSŁAW [email protected]

P rzychody z kapitałów pie-niężnych zależnie od źró-

dła podlegają rozliczeniu samo-dzielnie przez podatnika lubw formie ryczałtowej przez od-powiedniego płatnika. Korzyściopodatkowane są 19-proc. po-datkiem dochodowym. W przy-padków niektórych źródeł przy-chodów rozliczeniu dla celówpodatkowych podlega też po-niesiona strata.

Zgodnie z ustawą o podatkudochodowym od osób fizycz-nych (PIT) łącznemu rozlicze-niu nie podlegają źródła przy-chodów z kapitałów pienięż-nych opodatkowane liniowym

podatkiem (indywidualnie roz-liczane przez podatnika) wrazze źródłami opodatkowanymiryczałtowo (rozliczanymi przezpłatnika). Przychody, które na-leży rozliczyć indywidualnie,uwzględnia się w rocznym ze-znaniu PIT-38. Trzeba je złożyćdo końca kwietnia 2009 roku.Pozostałe, które podlegają po-datkowi zryczałtowanemu, zapodatnika rozlicza płatnik.

W zeznaniu PIT-38 rozliczasię uzyskane dochody i ponie-sioną stratę m.in. z inwestycjigiełdowych. Oznacza to, że zy-ski z tytułu inwestycji w obliga-cje rynkowe mogą być pomniej-szone o straty poniesione na ak-cjach.

Oprócz tego w PIT-38 rozli-cza się przychody z transakcjiwalutowych zawartych na ryn-ku forex. Podstawą do rozlicze-nia tego typu przychodów jestinformacja PIT-8C. Biura ma-klerskie lub brokerzy walutowi

powinni wysłać ten druk dokońca roku następującego poroku, którego dotyczy rozlicze-nie. Ponadto w zeznaniu rocz-nym PIT-38 trzeba rozliczyćprzychody z obrotu papieramiwartościowymi poza rynkiemgiełdowym, a także z transakcjiudziałami w spółce mającej oso-bowość prawną.

W zeznaniu nie trzeba nato-miast uwzględniać otrzymanejdywidendy od polskich spółek –podatek od dywidendy pobiera-ny jest bowiem u źródła, cooznacza, że kwota dywidendywypłacona wspólnikowi (akcjo-nariuszowi) jest już opodatko-wana.

Przepisy określają, że docho-dów z wymienionych źródeł niełączy się z dochodami z innychźródeł, opodatkowanymi we-dług progresywnej skali podat-kowej.

Dochody takie jak odsetkiz lokat bankowych (depozytów

terminowych, rachunkówoszczędnościowych, rachun-ków a vista) oraz wynikająceze wzrostu ceny jednostekuczestnictwa funduszy inwe-stycyjnych (po ich umorzeniu)rozliczają banki oraz towarzy-stwa funduszy inwestycyjnych(płatnicy), a zatem nie mogą

one być kompensowane zestratami poniesionymi w wyni-ku inwestycji giełdowych.■

PIT | Roczne rozliczenie podatku

Nie wszystkie dochody kapitałowe wykazuje się w zeznaniuKTO ROZLICZA DOCHÓD (PRZYCHÓD)Rozliczany w zeznaniu rocznym

■ Przychody z odpłatnego zbyciaudziałów w spółkach mającychosobowość prawną oraz papie-rów wartościowych

■ Przychody z realizacji praw wynika-jących z papierów wartościowych

■ Przychody z odpłatnego zbyciapochodnych instrumentów finan-sowych oraz z realizacji prawz nich wynikających

■ Nominalna wartość udziałów (ak-cji) w spółce mającej osobowośćprawną albo wkładów w spół-dzielni objętych w zamian zawkład niepieniężny

Rozliczany przez płatnika ■ Przychody z tytułu udziału w fun-

duszach kapitałowych■ Odsetki od wkładów oszczędno-

ściowych i środków na rachun-kach bankowych lub w innychformach oszczędzania przecho-wywania lub inwestowania

■ Odsetki (dyskonto) od papierówwartościowych, np. kuponowychobligacji skarbowych trzymanychdo terminu wykupu

■ Przychody z tytułu udziału w zy-skach osób prawnych (np. dywi-denda wypłacana przez spółkikapitałowe z siedzibą w Polsce)

Pisaliśmy o tym ■ Przychody z inwestycji gieł-

dowych... – GP nr 231/2008

www.gazetaprawna.pl/pit

Świadczenie w postaciodprawy w związkuz ustaniem stosunku pracyjest odszkodowaniem, którenie jest zwolnione z PIT.

Skarżący zwrócił sięo stwierdzenie nadpła-

ty w podatku dochodo-wym od osób fizycznych.

W s k a z a ł ,że jako pra-c o w n i k

fundacji otrzymał przy-chód składający się z wy-nagrodzenia za pracę i od-prawy z tytułu odwołaniaze stanowiska członka za-rządu fundacji przed ter-minem upływu kadencji.Podniósł, że jako pracow-nik fundacji realizował celprogramu finansowanegoz bezzwrotnej pomocy za-granicznej i wobec tegootrzymana przez niego od-prawa podlega zwolnieniuz opodatkowania na pod-stawie art. 21 ust. 1 pkt 46ustawy z 26 lipca 1991 r.o podatku dochodowymod osób fizycznych (t.j.Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz.176 z późn. zm.).

Zwolnienie z PITOrgan I instancji odmó-

wił stwierdzenia nadpłaty,a dyrektor izby skarbowejnie znalazł podstaw douchylenia decyzji i utrzy-mał ją w mocy. Wskazał,że omawiane zwolnienieobejmuje środki otrzymy-wane z tytułu bezpośred-niej realizacji celów danegoprogramu, a wypłacona od-prawa nie była świadcze-niem bezpośrednio związa-nym z realizacją tego pro-gramu.

W skardze strona pod-niosła, że zwolnienie od-nosi się do dochodów po-datnika, a nie do wynagro-dzenia. W dochodachmieszczą się wszystkieświadczenia z tytułu za-trudnienia, w tym równieżodprawa.

Odprawa to odszkodowanieWojewódzki Sąd Admi-

nistracyjny w Bydgoszczyoddalił skargę. Zdaniemsądu odprawa to odszko-dowanie za utratę miejscapracy spowodowane roz-wiązaniem stosunku pra-cy przez pracodawcę. Fak-tem jest, że sporny przepismówi o dochodach otrzy-mywanych przez podatni-ka, ale w ocenie sądu mu-si być spełniony warunek,że podatnik bezpośredniorealizuje cel programu fi-nansowanego ze środkówpomocowych. Skoro otrzy-mana odprawa nie byłazwiązana z bezpośredniąrealizacją celu finansowa-nego z bezzwrotnej pomo-cy, to nie może korzystaćze zwolnienia.■

Sygn. akt I SA/Bd 538/08

WSA w Bydgoszczy o PIT

Odprawapodlegapodatkowi

Więcej: www.deloitte.com/pl/tax24

■ JAN POCZWARDOWSKIZespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

ORZECZENIE


PracaPAMIĘTAJ 10 stycznia mija termin opłacania

składek do ZUS przez samozatrudnionych ORZECZENIE Prawo do nagrody jubileuszowej niezależy od formy własności firmy strona 10NOWOŚĆ Posłowie domagają się podwyższenia świadczeń

kompensacyjnych nauczycieli strona 10

■ P raw o p ra c y ■ U b e z p i e c z e n i a s p o ł e c z n e ■ Z d r o w i e ■ E d u k a c j a ■ K a d r y

CO NOWEGO

■ RZECZNIK DO MINISTRA SPRAW WE-WNĘTRZNYCH. W związku z ostrą zimąrzecznik praw obywatelskich Janusz Ko-chanowski zwrócił się wczoraj do mini-stra spraw wewnętrznych i administracjiGrzegorza Schetyny z apelem o uwrażli-wienie podległych mu służb i organówadministracji terenowej na potrzebyosób bezdomnych.

Więcej www.brpo.gov.pl

■ ŚWIĘTO TRZECH KRÓLI MOŻE BYĆDNIEM WOLNYM. Klub parlamentarnyPiS złoży wczoraj u marszałka Sejmu pro-jekt ustawy o ustanowieniu dnia wolne-go od pracy 6 stycznia, w święto TrzechKróli – poinformował poseł Antoni Ma-cierewicz. Obywatelski projekt ustawyw tej samej sprawie przekazał marszał-kowi Sejmu prezydent Łodzi Jerzy Kro-piwnicki.

Więcej www.trzechkroli.pl

■ SZCZEPIENIA PRZECIWKO PNEUMO-KOKOM. Wprowadzenie powszechnychszczepień przeciwko pneumokokom dlawszystkich dzieci poniżej drugiego rokużycia to priorytet resortu zdrowia – po-wiedział wiceminister Marek Twardow-ski podczas wczorajszej konferencjiw Warszawie na temat szczepień. Pneu-mokoki to bakterie chorobotwórcze, któ-re mogą być przyczyną m.in. zapaleniaopon mózgowo-rdzeniowych i zapaleniapłuc. Konferencję Perspektywy i szanseszczepień ochronnych w Polsce w profi-laktyce zdrowotnej dzieci i młodzieżyzorganizowały senacka Komisja Zdrowiaoraz Europejskie Stowarzyszenie Promo-cji Zdrowia Pro Salutem.

Więcej www.mz.gov.pl

■ ODSETKI OD SKŁADEK NIEPRZEKAZA-NYCH DO OFE. Prezes ZUS poinformowałże od 1 stycznia 2009 r. do 31 marca2009 r. wysokość odsetek należnych z ty-tułu nieprzekazanych w terminie składekdo otwartego funduszu emerytalnegowynosi 6,66 proc. Podstawę prawną sta-nowi art. 47 ust. 10j ustawy z 13 paź-dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeńspołecznych (Dz.U. 2007 r. nr 11, poz.74, z późn. zm.).

Więcej www.zus.pl

■ APEL O PRZYJMOWANIE PACJENTÓW.Dolnośląski oddział Narodowego Fundu-szu Zdrowia zwrócił się do placówek me-dycznych, które nie podpisały jeszczeumów z NFZ na świadczenia w 2009 ro-ku, aby normalnie przyjmowały pacjen-tów. Pieniądze będą rozliczone po podpi-saniu umowy z Funduszem.

Więcej www.nfz-wroclaw.pl

■ STRAJK PIELĘGNIAREK. Pielęgniarkiw szpitalu w Lubartowie (woj. lubel-skie) rozpoczęły wczoraj bezterminowystrajk. Domagają się podwyżki płac. Żą-dają 200 zł podwyżki od stycznia i kolej-nych 200 zł od marca. Dyrekcja zapro-ponowała 100 zł teraz i 50 zł w później-szym terminie.

Więcej www.ozzpip.org.pl

ZMIANA PRAWA | PRAWO PRACY | Nowe obowiązki bhp

Każda firma musi zatrudnić

ŁUKASZ [email protected]

A by spełnić nowe obo-wiązki bhp, które na-kłada na pracodawców

nowelizacja kodeksu pracyz 21 listopada 2008 r., wielefirm będzie musiało zatrudnićnowego pracownika lub po-nieść koszty szkolenia już za-trudnionych. Od 18 stycznia2009 r. w każdej firmie, którazatrudnia choćby jednego pod-władnego, pracodawca będziemusiał wyznaczyć podwład-nych, którzy będą odpowie-dzialni za udzielenie pierwszejpomocy, ewakuację z zakładupracy oraz ochronę przeciwpo-żarową. Ci ostatni muszą miećco najmniej średnie wykształ-cenie oraz ukończone szkole-nie inspektora ochrony prze-ciwpożarowej. Obecnie kosztu-je ono 1,25 tys. zł.

Z przepisów wynika, że no-we obowiązki bhp musi wypeł-nić każdy pracodawca. Osobyodpowiedzialne za udzieleniepierwszej pomocy muszą więcwyznaczyć także te firmy, któ-re zatrudniają nawet jednegopracownika.

Co muszą pracodawcyW odpowiedzi na pytanie

GP Departament Prawa PracyMinisterstwa Pracy i PolitykiSpołecznej potwierdził, że art.2091 par. 1 pkt 2 znowelizo-wanego kodeksu pracy zobo-wiązuje wszystkich pracodaw-ców do wyznaczenia pracow-ników m.in. do wykonywaniaczynności w zakresie ochronyprzeciwpożarowej i ewakuacjipracowników, zgodnie z prze-pisami o ochronie przeciwpo-żarowej. Wyznaczony pracow-nik powinien m.in. zapewnićosobom przebywającym w bu-dynku, obiekcie budowlanymlub na ich terenie bezpieczeń-stwo i możliwość ewakuacji,przygotować budynek, obiektbudowlany lub teren do pro-wadzenia akcji ratowniczejoraz zapoznać pracownikówz przepisami przeciwpożaro-wymi.

Zdaniem resortu pracy mu-si on również posiadać kwali-fikacje określone w ustawiez 24 sierpnia 1991 r. o ochro-nie przeciwpożarowej (t.j.

Dz.U. z 2002 r. nr 147, poz.1229, z późn. zm.). Zgodniez nią czynności z zakresuochrony przeciwpożarowejmoże wykonywać wyłącznieosoba z wykształceniem conajmniej średnim, któraukończyła szkolenie z zakresuochrony przeciwpożarowej.Przeprowadza je SzkołaGłówna Służby Pożarniczej,pozostałe szkoły PaństwoweStraży Pożarnej lub ośrodkiszkolenia w komendach woje-wódzkich PSP.

– Obecnie szkolenie jednejosoby kosztuje 1,25 tys. zł –mówi Waldemar Woliński zeSzkoły Głównej Służby Pożar-niczej.

Resort pracy podkreśla, żezgodnie z przepisami ustawyo ochronie przeciwpożarowej,każdy pracodawca (będącyjednocześnie właścicielem,zarządcą lub użytkownikiembudynków, obiektów lub tere-nów) jest od wielu lat zobo-wiązany do wykonywaniaczynności w zakresie ochronyprzeciwpożarowej.

Jednak zgodnie z obowią-zujacymi przepisami praco-dawca, który jest tylko uzyt-kownikiem budynku w któ-rym miesci się zakład pracymoże i będzie nadal mógł byćzwolniony z obowiązku wy-konywania czynności z za-kresu ochrony przeciwpoża-rowej, jeśli tak stanowi umo-wa z właścicielem tegoobiektu.

W efekcie nowelizacji ko-deksu pracy może nastąpić sy-tuacja, że nawet jeśli praco-dawca nie będzie zobowiązanydo wykonywania czynnościz zakresu ochrony przeciwpo-żarowej, bo odpowiada za towłaściciel budynku, w którymmieści się zakład pracy, to i takbędzie musiał zatrudniać in-spektora ochrony przeciwpo-żarowej.

Obowiązki kosztują– Wszyscy pracodawcy będą

musieli też wyznaczyć osobyodpowiedzialne za ewakuacjęi udzielenie pierwszej pomocy– mówi Barbara Krzyśkówz Centralnego Instytutu Ochro-ny Pracy.

W tym przypadku noweprzepisy rozszerzają jedynie

już obowiązujące regulacje.Zgodnie z art. 233 k.p. pra-codawca jest obowiązany za-pewnić pracownikom środkido udzielania pierwszej po-mocy w razie wypadku. Z ko-lei zgodnie z par. 11 rozporzą-dzenia z 21 kwietnia 2006 r.w sprawie ochrony przeciw-pożarowej budynków, innychobiektów budowlanych i te-renów (Dz.U. 80, poz. 563)z każdego miejsca (przezna-czonego na pobyt ludzi)w obiekcie powinny być za-pewnione odpowiednie wa-runki ewakuacji, zapewnia-jące możliwość szybkiegoi bezpiecznego opuszczeniastrefy zagrożonej lub objętejpożarem.

Problemem może być jedy-nie wzajemna relacja nowe-go art. 2091, który nakazujepracodawcy wyznaczeniepracownika odpowiedzialne-go za ewakuację z par. 13wspomnianego rozporządze-nia, które na właściciela lubzarządcę (a nie użytkowni-ka) obiektu nakłada obowią-

zek przeprowadzania raz nadwa lata próbnej ewakuacji(przy spełnieniu dodatko-wych warunków). Pracodaw-ca, który jedynie wynajmujepomieszczenia, będzie mu-siał wyznaczyć pracownikaodpowiedzialnego za ewaku-ację, ale nie będzie odpowie-dzialny za próby jej przepro-wadzenia.

Pracodawcy nic nie wiedząZ sondy przeprowadzonej

przez GP wśród firm zajmu-jących się konsultingiemw zakresie bhp i przepisówprzeciwpożarowych wynika,że jedynie znikoma częśćpracodawców wie, że za nie-spełna dwa tygodnie przybę-dą im nowe obowiązki.

– Ci, którzy zaznajomili sięz nowymi przepisami, zdająsobie sprawę z tego, że na ryn-ku pracy może zabraknąć osóbmających odpowiednie kwali-fikacje – mówi ZbigniewSzyszka z firmy Profi Zabez-pieczenia, konsulting przeciw-pożarowy i bhp.

■ Wszyscy pracodawcy będą wyznaczać pracownika odpowiedzialnego m.in. za ewakuację i ochronę przeciwpożarową

■ Na rynku zabraknie pracowników, którzy posiadają kwalifikacje np. inspektora ochrony przeciwpożarowej

■ Firmy zatrudnią na część etatu osoby z odpowiednimi uprawnieniami lub zapłacą za dodatkowe szkolenie podwładnych

12 stycznia

2009 r. w GP

płyta PIT-yProgram

do wypełniania PIT-ów

za 2008 rok

inspektora

Podkreśla, że ich obawy sąuzasadnione, gdyż dodatkowow połowie przyszłego rokuuprawnienia inspektora ochro-ny przeciwpożarowej utracąwszystkie te osoby, które zali-czyły odpowiednie szkolenieprzed 15 listopada 2005 r. Takprzewiduje rozporządzenieministra spraw wewnętrznychi administracji z 25 październi-ka 2005 r. w sprawie wymagańkwalifikacyjnych oraz szkoleńdla strażaków jednostekochrony przeciwpożaroweji osób wykonujących czynnościz zakresu ochrony przeciwpo-żarowej (Dz.U. 215, poz.1823).

– Dlatego będziemy apelo-wać o zwiększenie liczby szko-leń przeprowadzanych przezjednostki dydaktyczne Pań-stwowej Straży Pożarnej – mó-wi Witold Polkowski, ekspertKonfederacji PracodawcówPolskich.

Obecnie rocznie kończy jew całej Polsce kilkaset osób. Too wiele za mało, biorąc poduwagę, że 1,9 mln firm w Pol-sce zatrudnia co najmniej jed-nego pracownika, a każdy pra-codawca będzie musiał prze-cież zatrudniać inspektoraochrony przeciwpożarowej.

– Możliwe, że nawet kilkupracodawców będzie zatrud-niać na część etatu tę samąosobę, która ma odpowiednieuprawnienia. Dzięki temumniejszym kosztem będą mo-gli wypełnić obowiązek, jakinakłada na nich znowelizowa-ny kodeks pracy – mówi Sła-womir Paruch, kierownik De-partamentu Prawa Pracy Kan-

celarii Sołtysiński KaweckiSzlęzak.

Niewiadoma egzekucjaZasadnicze znaczenie dla pra-

codawców będzie mieć to, w ja-ki sposób nowe przepisy będzieegzekwować Państwowa Inspek-cja Pracy. Od 18 stycznia możesprawdzać, czy pracodawcy wy-znaczyli pracowników odpowie-dzialnych za ochronę przeciwpo-żarową czy ewakuację.

– Rzadko zdarza się, aby in-spektorzy pracy karali praco-dawcę za nieprzestrzeganieprzepisów bhp już podczaspierwszej kontroli – mówi Sła-womir Paruch.

Podkreśla, że zazwyczaj naj-pierw zwracają się oni do praco-dawcy o usunięcie nieprawidło-wości, a następnie występująo podjęcie w tym kierunku od-powiednich działań. Dopierow razie ich braku wydają nakazw tego typu sprawach lub nakła-dają na pracodawcę mandat.

– Możliwe, że inspektorzypracy nie będą zbyt rygorystycz-nie egzekwować nowych przepi-sów. Ich vacatio legis była bardzokrótka, więc firmy miały małoczasu na ich wdrożenie – mówiAndrzej Łuczaj z firmy BHP Kon-sultant.

W jego opinii pracodawcy po-winni pamiętać, że nowelizacjak.p. wymusza konieczność zmianw organizacji pracy. Firmy, w któ-rych obowiązują regulaminy pra-cy, powinny więc wprowadzić donich aneksy. A o takich zmianachmuszą poinformować pracowni-ków co najmniej dwa tygodnieprzed ich wprowadzeniem.■

KOMENTARZ strona 2

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 9WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa pracy cz. 623

W nagrodę za wieloletnią pracę pra-cownikowi może zostać przyznanagratyfikacja jubileuszowa. Czy przepi-sy płacowe mogą uzależnić nabycieprawa do tego świadczenia od udoku-mentowania posiadanych przez pra-cownika okresów zatrudnienia świa-dectwem pracy?

Przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy,dotyczące zasad przyznawania tego rodzajuświadczenia, mogą przewidywać, że nagrodajubileuszowa będzie przysługiwać wyłącznie zazakładowy staż pracy albo z uwzględnieniemokresów innego (poprzedniego) zatrudnienia. W tym ostatnim przypadku, jeśli pracownik po-siada okresy zatrudnienia u innych pracodaw-

ców, do ustalenia prawa do nagrody istotne jestwykazanie poszczególnych okresów pracy. Jestto możliwe przy pomocy stosowanych po-wszechnie w stosunkach pracy dokumentówpotwierdzających przebieg zatrudnienia, a więcświadectw pracy. Zastrzeżenia budzi jednak wprowadzeniew przepisach zakładowych wymogu udowod-nienia przez pracownika wyłącznie świadec-twami pracy okresów zatrudnienia uprawniają-cych do nagrody jubileuszowej. Świadczenie toprzysługuje bowiem z tytułu obiektywnie osią-gniętego przez pracownika stażu pracy, a niez tytułu możliwości wykazania tego stażu wy-łącznie za pomocą wymaganego przez praco-dawcę dokumentu. Innymi słowy, powstanieprawa do nagrody jubileuszowej wiąże się

z posiadaniem przez pracownika wymaganegookresu zatrudnienia (tylko zakładowego lubrównież pozazakładowego), a nie z legitymo-waniem się konkretnym dokumentem potwier-dzającym ten okres. W przeciwnym razie nagroda jubileuszowa,w przypadku gdy kryteria jej otrzymania okre-ślone są obiektywnie, przez co stanowi składnikwynagrodzenia za pracę, utraciłaby w istociecharakter roszczeniowy. Co więcej, ocena prze-słanki prawa do jej nabycia w postaci posiada-nia wymaganego stażu pracy nie podlegałabyweryfikacji w postępowaniu sądowym wyłącz-nie z uwagi na brak możliwości przedłożeniaprzez pracownika określonego dokumentu (zob.wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2008 r., IIPK 292/07, Mon. Pr. Pracy nr 12/2008).

W ocenie Sądu Najwyższego, jeżeli gratyfika-cja jubileuszowa posiada charakter składnikawynagrodzenia za pracę, to uzależnienie jejwypłaty od kryterium wykazania poprzednichokresów zatrudnienia świadectwem pracy,z wyłączeniem innych sposobów ich udowod-nienia, narusza zasady ustalania wynagrodze-nia za pracę ustanowione w art. 78 k.p., odsy-łającym m.in. do ilości świadczonej pracy, prze-noszącej się w tym przypadku na staż pracy.■

ARKADIUSZ SOBCZYKradca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Wspólnicy w Krakowie

www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

ZMIANA PRAWA PlatformaObywatelska nie zamierza narazie przygotowywać nowychprojektów ustaw reformującychsystem lecznictwa. Nie popierajednak projektówprzygotowanych przez posłówopozycji.

DOMINIKA [email protected]

Jutro w Sejmie odbędzie siępierwsze czytanie poselskie-

go projektu ustawy o sieci szpi-tali. Został on przygotowanyprzez Prawo i Sprawiedliwość.Projekt był już złożony w marcuubiegłego roku.

Przewiduje on utworzeniesieci szpitali, którą tworzyłybynajlepsze placówki medyczne,zabezpieczające w sposób opty-malny dostęp do świadczeńzdrowotnych. Te placówki, któ-re po przeprowadzeniu ocenyekonomicznej i w zakresie moż-liwości świadczenia usług nieznalazłyby się w sieci, nie mo-głyby liczyć na pieniądze z Na-rodowego Funduszu Zdrowia.

Projekt zakłada również opra-cowywanie regionalnych pla-nów opieki szpitalnej oraz dzia-łania Krajowej Rady i Woje-wódzkich Komisji dospraw Szpitali, szcze-gółowe warunki funk-cjonowania szpitaliwłączonych do siecioraz zasady ich moni-torowania.

Według autorówprojektu ustawy, częśćplacówek musi miećgwarancję dostępu dopublicznych pieniędzyi one automatyczniebyłyby włączane dosieci.

– Szpitale wojewódzkie czykliniczne nie tylko leczą pacjen-tów, ale również pełnią innefunkcje – edukacyjne i szkolenio-we – podkreśla Bolesław Piecha,poseł sprawozdawca projektuustawy oraz przewodniczący sej-mowej Komisji Zdrowia.

Pomysł PiS na reformę szpita-li nie uzyskał jednak poparciaposłów Platformy Obywatel-skiej. Co prawda, nie jest prze-

sądzone, czy projekt zostanieodrzucony już w pierwszymczytaniu, czy zostanie skierowa-ny do dalszych prac w sejmowej

Komisji Zdrowia, alejego uchwalenie wy-daje się mało realne.

– Nie zgadzamy sięna administracyjneustalanie sieci placó-wek medycznych.Teoretycznie ma todoprowadzić do ra-cjonalizacji już istnie-jącej liczby szpitali,ale nie gwarantujewyłonienia tych naj-lepszych i faktycznienajbardziej potrzeb-

nych – mówi Jarosław Katulski,członek sejmowej KomisjiZdrowia.

Kolejny projekt ustawy o nie-obowiązkowych przekształce-niach SP ZOZ w spółki prawahandlowego także może być od-rzucony już w pierwszym czyta-niu. Przygotowali go m.in. Ma-rek Balicki, poseł Nowej Lewicy,oraz Ludwik Dorn, poseł nie-zrzeszony.

– Ten projekt to propozycjazawarcia kompromisu. Skoroprezydent zawetował ustawęnarzucającą na SP ZOZ obowią-zek zmiany formy prawnej, tomy chcemy samorządom daćmożliwość samodzielnego de-cydowania o przyszłości podle-głych im placówek – mówi Ma-rek Balicki.

Na razie nie jest ustalona da-ta, kiedy posłowie zajmą siętym projektem. Wiadomo jed-nak, że posłowie PO nie przy-gotowują nowych projektówreformujących system ochronyzdrowia. Oczekują efektówuruchomienia rządowego pro-gramu oddłużenia tych szpita-li, które mimo wszystko zdecy-dują się na zmianę formy praw-nej. Szacuje się, że do prze-kształceń jest przygotowywa-nych około 70 placówekmedycznych.■

Jak wykazać okresy zatrudnienia uprawniające do nagrody jubileuszowej

OCHRONA ZDROWIA | Opozycyjne projekty ustaw

Koalicja nie chce pomysłów opozycjina reformę systemu lecznictwa

2,7 mld zł

rząd zamierzaprzeznaczyć

na spłatę częścizobowiązań

SP ZOZ

Pisaliśmy o tym ■ Weto prezydenta nie zahamuje...

– GP nr 232/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

TRZY PYTANIA DO...

Profesjonalizacja armii oznacza ko-nieczność zwiększenia liczby żoł-nierzy zawodowych o 40 tys. Tym-czasem co szósty wojskowy od-chodzący na emeryturę robi to po15 latach służby. Czy rząd nie po-winien pomyśleć o zmianie syste-mu emerytalnego żołnierzy?

– Przyczyną odchodzenia nie jestsystem emerytalny. Jest on nato-miast jedną z przesłanek podejmo-wania służby wojskowej. W przeko-naniu żołnierzy obecne regulacjeemerytalne stanowią zasadniczy fi-lar zawodowej służby wojskowejoraz gwarancję poczucia bezpie-czeństwa żołnierza i jego rodziny.Z badań przeprowadzonych w 2007roku wynika, że ewentualne jegozmiany mogą być przyczyną odejściaz wojska znaczącej części kadry, i tonie tylko tej mającej minimalną wy-sługę emerytalną. Trzeba podkreślić,że za odejścia z armii odpowiada teżsystem wynagradzania. Nie jest kon-kurencyjny w stosunku do rynku,szczególnie w niektórych specjalno-ściach – np. dla pilotów wojskowych.Moim zdaniem wszelkie próby

zmian jednego z filarów stabilnościwarunków służby wojskowej, w tymuprawnień emerytalnych, w okresierealizacji uzawodowienia wojskamogą osłabić dynamikę przekształ-ceń. Co więcej, podstawowy korpusosobowy, który zastąpi zasadnicząsłużbę wojskową, będzie się składaćz żołnierzy kontraktowych. A oni niebędą mieli uprawnień emerytalnychz systemu zaopatrzeniowego, bo bę-dą podlegać obligatoryjnemu zwol-nieniu przed upływem 15 lat Dlaczego żołnierze korzystają z od-rębnego systemu emerytalnego?

– Ze względu na szczególne wa-runki i właściwości służby wojsko-wej, takie jak: brak możliwości wy-boru oraz wpływu na miejsce peł-nienia służby, pełnienie służbyw rozłące z rodziną, pełną dyspozy-cyjność, wysokie wymogi kwalifika-cyjne, szczególną odpowiedzialnośćoraz ryzyko utraty życia lub zdro-wia. Żołnierze mają też ograniczonepełne prawa obywatelskie. Nie mo-gą np. należeć do związków zawo-dowych, które występują w obroniewarunków pracy członków.

A jak wygląda system emerytalnyżołnierzy zawodowych w innychpaństwach?

– W państwach członkowskich NATO regułą są odrębne systemyemerytalne żołnierzy i nabywanieuprawnień emerytalnych po określo-nym czasie służby. W znakomitejwiększości z nich przepisy emerytal-ne dla żołnierzy zawodowych są ko-rzystniejsze niż dla pracownikówpaństwowych i innych grup społecz-no-zawodowych. Odrębne uprawnie-nia emerytalne, takie jak niższy wiekemerytalny, wyższy poziom świad-czeń emerytalnych, szczególnego ro-dzaju odprawy emerytalne, trakto-wane są jako rekompensata za wyso-kie wymagania psychofizyczne i inte-lektualne stawiane żołnierzom, stałądyspozycyjność, gotowość do naraża-nia zdrowia, a nawet życia oraz ogól-nie dużą uciążliwość służby wojsko-wej. To m.in. dlatego w 2007 rokuMinisterstwo Obrony Narodowejopowiedziało się za utrzymaniem do-tychczasowego odrębnego systemuemerytalnego dla żołnierzy.■

Rozmawiał ARTUR RADWAN

PŁK. ANATOLA TICHONIUKAprzewodniczącego Konwentu Dziekanów Korpusu Oficerów Wojska Polskiego

Żołnierze kontraktowi nie otrzymają emerytur wojskowych

Kierowane przezJOLANTĘ FEDAK

MinisterstwoPracy

i PolitykiSpołecznej

potwierdza, że każdy

pracodawcabędzie musiał

zatrudnićinspektora

ochronyprzeciwpożarowej

„

Fot.

Mar

ek M

atus

iak

WWW.GAZETAPRAWNA.PL10 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Praca

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Karta Nauczyciela

Posłowie podwyższą emerytury nauczycielom ZMIANA PRAWA Do 100 proc.emerytury może wzrosnąćświadczenie kompensacyjnedla nauczycieli.

BOŻENA WIKTOROWSKA [email protected]

W czoraj na połączonymposiedzeniu sejmowych

Komisji Edukacji, Nauki i Mło-dzieży oraz Polityki Społeczneji Rodziny odbyło się pierwszeczytanie poselskiego projektuustawy o nauczycielskichświadczeniach kompensacyj-nych. Zgodnie nim, jeszczew tym roku nauczyciele, którzyukończą 55 lat i mają 30-letniokres składkowy i nieskładko-wy, w tym 20 lat pracy w szkole

przy tablicy, będą mogli przejśćna świadczenie kompensacyj-ne. Jednak według WojciechaOlejniczaka (lewica), posłasprawozdawcy, projekt ten wy-maga jednak poprawek.

– Największe emocje wzbu-dza wysokość nowego świad-czenia, które ma wynieść 80proc. emerytury – mówi Woj-ciech Olejniczak.

Poseł Anna Bańkowska, wi-ceprzewodnicząca Komisji Poli-tyki Społecznej i Rodziny (Le-wica) przekonywała, że noweświadczenia kompensacyjnebędą rodzajem świadczeniaprzedemerytalnego i musząbyć niższe niż emerytura ze sta-rego systemu. Wynika to z tego,że reforma emerytalna uzależ-

niła wysokość świadczenia odkapitału zgromadzonego nakoncie.

– Świadczenie kompensacyj-ne powinno wzrosnąć do 100proc. kwoty określonej w projek-cie ustawy. I do tego będziemydążyć w czasie prac w podkomi-sji – mówi Anna Bańkowska.

Przeciwko nowym rozwiąza-niom protestowali posłowiePrawa i Sprawiedliwości. We-dług Sławomira Szweda, wice-przewodniczącego sejmowejKomisji Polityki Społeczneji Rodziny, ten projekt jest szko-dliwy dla nauczycieli.

– Według mnie to jest świad-czenie dla nikogo. Autorzy pro-jektu nie oszacowali skutków fi-nansowych dla budżetu. Nie

mamy także żadnych informa-cji, ile faktycznie wyniesie wy-sokość takiego świadczenia zakilka lat – przekonywał posełLech Sprawka (PiS).

Skutków wejścia w życie no-wego rozwiązania nie przedsta-wił także Marek Bucior, wice-minister pracy i polityki spo-łecznej. Zobowiązał się jednakdo tego, że szacunki będą goto-we na kolejne posiedzenie spe-cjalnie powołanej podkomisji.

Posłowie zwrócili także uwa-gę, że część przepisów w pro-jekcie jest niezgodna z KartąNauczyciela. Na przykład, zeświadczeń kompensacyjnychnie będą mogli korzystać na-uczyciele zatrudnieni na półetatu.■

OCHRONA ZDROWIA | Obrót produktami leczniczymi

Spełnienie wymogów UE nie ograniczyło dostępu do lekówLeki, które nie przeszły takzwanego procesu harmonizacji,nie znikną od razu z aptek.Pacjenci będą mogli je kupić ażdo wyczerpania zapasów narynku lub do utraty okresu ichważności.

DOMINIKA [email protected]

Marek Twardowski, wice-minister zdrowia, powie-

dział wczoraj, że ponad 6,7 tys.leków przeszło tzw. proces har-monizacji, czyli dostosowaniadokumentacji produktów leczni-czych dopuszczonych do obrotudo przepisów wspólnotowych.

– W przypadku tych lekówjest to równoznaczne z utrzy-maniem ważności pozwoleń naich sprzedaż w Polsce – zapew-nił wiceminister.

W przypadku ponad 2,1 tys.produktów ich producenciw ogóle nie złożyli niezbędnychdokumentów pozwalających naprzedłużenie na kolejne pięć latpozwolenia na obrót nimi narynku medycznym. Głównympowodem było to, że sprzedażwielu z tych leków nie była opła-calna, a harmonizacja doku-mentów do wymogów unijnychzbyt kosztowana. W przypadku177 leków minister zdrowia wy-dał decyzje odmowne dotyczące

przedłużenia okresu ważnościpozwolenia na ich sprzedażw Polsce. Te właśnie leki zniknąnajszybciej z rynku, ale procesten będzie rozłożony w czasie.Zgodnie z obowiązującymi prze-pisami leki, które nie zostałyzharmonizowane, mogą pozo-stać na rynku do końca terminuich ważności lub całkowitegowyczerpania zapasów.

– Do tego czasu te preparaty,które były wpisane na listy re-fundacyjne, będą nadal finan-sowane przez NFZ – mówi Ma-rek Twardowski.

Zdaniem resortu zdrowia do-stosowanie dokumentacji lekówdo wymogów unijnych nie spo-

wodowało podwyżki ich cen.Nie doprowadziło to również doograniczenia dostępności leków.Tylko w przypadku jednego pre-paratu stosowanego w leczeniuprzeciwgruźliczym (izoniazyd),nie złożono dokumentówumożliwiających jego sprzedażzgodnie z wymogami unijnymii nie ma on odpowiednika. Jed-nak, jak zapewnia resort zdro-wia, obecnie zapas tego lekuwynosi kilkanaście tysięcy opa-kowań, co zapewnia jego sprze-daż jeszcze przez półtora roku.■

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Fundusz Rezerwy Demograficznej

W ZUS będzie więcej pieniędzy na emeryturyZMIANA PRAWA Jeszcze na tym posiedzeniu Sejmuzostanie zapewne uchwalonaustawa pozwalająca na przekazywanie części środkówz prywatyzacji na konto FunduszuRezerwy Demograficznej.

BOŻENA [email protected]

D zisiaj odbędzie się drugieczytanie pilnego rządo-

wego projektu ustawy o zmia-nie ustawy o systemie ubezpie-czeń społecznych (druk 1479).Zgodnie z nim w tym roku niezakończy się gromadzenie do-datkowych środków w Fundu-szu Rezerwy Demograficznej(FRD). Fundusz ten został po-wołany do życia w momenciewdrażania reformy emerytal-nej w 1999 roku. Miały do nie-

go trafiać nadwyżki funduszuemerytalnego, część składkiemerytalnej i środki pochodzą-ce z prywatyzacji. Pieniądze temogą być wykorzystane wy-łącznie na uzupełnienie, wyni-kającego z przyczyn demogra-ficznych, niedoboru środkówna wypłatę emerytur.

Ponieważ gromadzenieśrodków w FRD miało się za-kończyć 31 grudnia 2008 r.,rząd przygotował projekt usta-wy w tej sprawie. Zgodniez nim gromadzenie środkówna koncie Funduszu będziemożliwe także po 31 grudnia2008 r. Dodatkowo obligato-ryjnie na jego konto będzie tra-fiać 40 proc. pochodzącychz prywatyzacji majątku nale-żącego do Skarbu Państwa.

– Fundusz musi istnieć, bostanowi dodatkowe zabezpie-

czenie dla wypłaty przyszłychemerytur. Do tej pory środki,które wpływały na jego konto,były symboliczne. Zwiększenieo środki pochodzące z prywaty-zacji znacznie go wzmocni –mówi Sławomir Piechota, prze-wodniczący sejmowej KomisjiPolityki Społecznej i Rodziny.

Jednocześnie środki pocho-dzące z prywatyzacji będą mu-siały być lokowane w papie-rach wartościowych emitowa-nych przez Skarb Państwa. Na-dal źródłem zasilania FRD bę-dą też środki stanowiące częśćskładki na ubezpieczenie eme-rytalne. Od 2009 roku (i w ko-lejnych latach) będą one sta-nowić 0,35 proc. podstawywymiaru na ubezpieczenieemerytalne.

– Wysokość odpisu pocho-dzącego ze składek na ubezpie-

czenie emerytalne powinna byćwyższa. Jednak nie ma powodudo obaw, że w przyszłości możezabraknąć pieniędzy na wypła-ty świadczeń. Zawsze bowiemFUS jest dotowany przez bu-dżet. W krytycznej sytuacji tedotacja po prostu wzrośnie –mówi poseł Mieczysław Ka-sprzak (PSL).

Ustawa ma wejść w życiez datą wsteczną od 1 stycznia2009 r. Jak informuje ZUS,obecnie (dane za grudzień2008 r.) w FRD jest zgromadzo-nych 4,45 mld zł. Są głównieulokowane w obligacjach (80proc.) i akcjach (9,3 proc.).■

Państwowy zakład pracy niemoże nie zaliczać do okresówzatrudnienia, uprawniającychdo nagrody jubileuszowej,pracy w prywatnej firmie.

ARTUR [email protected]

B ank państwowy odmówiłwypłacenia pracowniko-

wi nagrody jubileuszowej za35 lat pracy. Argumentował,

że do okresuuprawniającegodo tej nagrody

nie może wliczyć okresu jegozatrudnienia od lipca 1990 r.do stycznia 1994 r. w ProsperBanku, który był bankiem pry-watnym.

Pracownik nie zgodził sięz decyzją banku i zwrócił siędo sądu I instancji z powódz-twem o wypłatę nagrody. Tenuznał, że w świetle obowiązu-jących u pracodawcy przepi-sów brak jest podstaw do wli-czenia powyższego okresu dookresu pracy uprawniającegodo nagrody jubileuszowej. Jakustalił sąd Prosper Bankw spornym okresie nie byłuspołecznionym zakładempracy. Sąd wskazał, że posta-nowienia układu zbiorowegopracy pracowników firmy, któ-ra odmówiła wypłaty nagrody(w zakresie ustalania okresówpracy i innych okresów upraw-niających do nagrody), odsyła-ją do przepisów zarządzeniaministra pracy i polityki socjal-nej z 23 grudnia 1989 r.w sprawie ustalania okresówpracy i innych okresów upraw-niających do nagrody jubile-uszowej oraz zasad jej oblicza-nia i wypłacania (M.P. nr 44,poz. 358 ze zm.).

Zgodnie z par. 2 tego zarzą-dzenia do okresu pracy upraw-niającego do nagrody jubile-uszowej wlicza się, bez wzglę-du na przerwy w zatrudnieniu,okresy inne niż zatrudnienieu pracodawcy, tj. okresy za-trudnienia w uspołecznionychzakładach pracy oraz okresyzatrudnienia w prywatnychzakładach pracy, które jednakzostały upaństwowione lubprzejęte przez uspołecznionezakłady pracy. Sąd I instancjioddalił więc powództwo pra-

cownika. Ten nie zgodził sięz wyrokiem i wniósł apelację.

Sąd II instancji, oceniającsporny okres pracy w oparciuo wskazane przepisy, stwier-dził, że Prosper Bank upań-stwowiony został 14 stycznia1994 r., a więc zarzut apelacjidotyczący naruszenia przepi-sów zarządzenia ministrapracy i polityki socjalnej z 23grudnia 1989 r. nie jest uza-sadniony. Zdaniem sądu spor-ny okres zatrudnienia pra-cownika przypadał w całościprzed zatrudnieniem u do-tychczasowego pracodawcy,a zatem brak podstaw douznania, że prywatny praco-dawca Prosper Bank zostałupaństwowiony. Sąd II in-stancji oddalił więc apelacjępracownika, a ten wniósłskargę kasacyjną do SąduNajwyższego.

Zdaniem SN nagroda jubi-leuszowa jest gratyfikacją zawieloletnią pracę, a więc po-ważne wątpliwości budziuznanie, że tylko pracaświadczona w uspołecznio-nych zakładach pracy daje doniej prawo. Nawet fakt, że ob-warowania takie mogłyby do-tyczyć regulacji obowiązują-cych u pracodawcy mającegostatus uspołecznionego zakła-du pracy, nie są, zdaniem SN,dostatecznym usprawiedli-wieniem.

Ponadto SN uznał, że posta-nowienia wewnątrzzakłado-wych przepisów płacowychdotyczące nabycia prawa donagrody jubileuszowej powin-ny respektować zasadę wyra-żoną w art. 183c kodeksu pra-cy. Zgodnie z jego brzmie-niem, pracownicy mają prawodo jednakowego wynagrodze-nia za jednakową pracę lub zapracę o jednakowej wartości.SN orzekł, że wykluczeniez okresów pracy uprawniają-cych do nagrody jubileuszowejokresów pracy tylko dlatego,że odbyte zostały w prywat-nym zakładzie pracy, jest nie-równym traktowaniem w za-trudnieniu.

W konsekwencji SN uchyliłzaskarżony wyrok i przekazałsprawę do ponownego rozpa-trzenia sądowi II instancji.■Sygn. akt II PK 38/07

Sąd Najwyższy o dyskryminacji w zatrudnieniu

Nagroda jubileuszowa niezależy od własności firmy

JUTRO w Gazecie Prawnej

nowe prawo 2009część 1

Zmiany w zasadach przechodzenia na emeryturę w 2009 r.■ kiedy ZUS wypłaci emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy ■ nowe przepisy dotyczące emerytur kapitałowych■ zasady wypłacania emerytur przez otwarte fundusze emerytalne■ czy po odwieszeniu świadczenia możliwe będzie ponowne ustalenie jego wysokości■ jakie mogą być skutki dorabiania do emerytury przez kontynuujących zatrudnienie

W PIĄTEK część 2 Dla kogo wcześniejsze emerytury

Pisaliśmy o tym ■ 12 mld zł trafi dodatkowo na

wypłatę... – GP nr 130/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

ORZECZENIE

Dziś w redakcji czat internetowy. Wiceszef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz będzie w godzinach od 11 do 12 odpowiadać na pytania związane z nowymi zasadamizatrudniania urzędników.www.gazetaprawna.pl/czat

Więcej: www.gazetaprawna.pl/ochrona_zdrowia

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 11WWW.GAZETAPRAWNA.PL

może być Optimus Romana Klu-ski albo Centrozap.

– Jest jednak niesłychanietrudno wprowadzić odpowie-dzialność urzędników za wadli-we decyzje lub ich brak – twier-dzi prof. Hubert Izdebski. – W kodeksie cywilnym problemodpowiedzialność urzędu zostałoderwany od odpowiedzialnościfunkcjonariuszy. Po wejściuw życie nowych przepisów winęfunkcjonariusza trzeba będziestwierdzić w odrębnym postępo-waniu, w skrajnych przypad-kach może dojść nawet do pro-cesu karnego, np. przy stwier-dzeniu niegospodarności.

– Powinna zostać wprowa-dzona jawność w systemie po-dejmowania decyzji, tak abyprzy sygnaturze akt widocznybył podpis urzędnika zajmujące-go się sprawą, zgodnie z ideąopen government, czyli rządze-nie przy pełnej przejrzystości –dodaje prof. Izdebski.■

KOMENTARZ strona 2

KATARZYNA Ż[email protected]

Na rozpoczynającym siędziś posiedzeniu Sejmuposłowie rozpatrzą

projekt ustawy o szczególnychzasadach odpowiedzialnościfunkcjonariuszy publicznych zarażące naruszenie prawa. Dziśprzepisy przewidują możliwośćwypłacenia odszkodowania zabłąd urzędnika, który spowodo-wał szkodę. Wypłacane jest onojednak z kasy państwa bądź sa-morządu. Natomiast pracownikw myśl kodeksu pracy może je-dynie odpowiadać za szkodę dowysokości trzech miesięcznychwynagrodzeń. Projektowanaustawa przewiduje natomiast,że urzędnik będzie odpowiadaćmaterialnie nawet do wysokości12-miesięcznych wynagrodzeń.

Warunki odpowiedzialności Projekt normuje zasady pro-

wadzenia postępowania wyja-śniającego w związku z narusze-niem prawa.

W myśl nowych przepisówfunkcjonariusz będzie odpowia-dał materialnie, gdy: ■ na mocy prawomocnego orze-

czenia sądu lub ugody ustalo-ne zostanie odszkodowanie odpodmiotu odpowiedzialnegoza szkodę majątkową wyrzą-dzoną przy wykonywaniuwładzy publicznej z rażącymnaruszeniem prawa,

■ rażące naruszenie prawa zo-stało spowodowane zawinio-nym działaniem lub zaniecha-niem funkcjonariusza publicz-nego, co potwierdził sąd cy-wilny lub administracyjny.– Po wejściu w życie ustawy

przełożony pracownika, którywydał decyzję, będzie musiał za-wiadomić o tym prokuraturę –wyjaśnia poseł sprawozdawcaMarek Wójcik z PO.

– Do tej pory nie wszyscyurzędnicy mogli odpowiadaćdyscyplinarnie. Nasz projekt za-kłada, że odpowiedzialności ma-terialnej mogą podlegać nie tyl-ko ci, którzy wydali decyzje, aleteż ich przełożeni – mówi poseł.

Celem postępowania wyja-śniającego prowadzonego przez

prokuratora będzie ustalenieosoby odpowiedzialnej za rażą-ce naruszenie prawa. Prokuratorustali, czy spełnione zostałyprzesłanki odpowiedzialnościurzędnika, oraz określi wysoko-ści całkowitej szkody. Jeżeliuzna, że odpowiedzialnośćurzędnika będzie zasadna, towniesie powództwo o odszkodo-wanie przeciwko winnemufunkcjonariuszowi. W innychprzypadkach prokurator umo-rzy postępowanie.

Dyscyplinowanie urzędników – Nowa ustawa jest potrzebna

po to, by można było zdyscypli-nować urzędników. Trzeba teżwiedzieć, kto i za co odpowiadaprzy podejmowaniu decyzjiprzez administrację publiczną –uważa Iwona Gintowt, wicepre-zes Prokuratorii GeneralnejSkarbu Państwa.

– Jednak dochodzenie odpo-wiedzialności materialnej urzęd-nika będzie długotrwałe, nawetwieloletnie. Potrzebne będziewydanie dwóch wyroków sądo-wych. Pierwszego – przyznają-cego odszkodowanie od SkarbuPaństwa, i drugiego – zasądzają-cego przewidziane ustawą od-szkodowanie od funkcjonariu-sza. Natomiast ocena rażącegonaruszenia prawa poprzedzonabyć musi analizą dotychczaso-wego orzecznictwa, przedewszystkim przez prokuratora –dodaje Iwona Gintowt.

Krąg osób odpowiedzialnych– Nowa ustawa będzie bi-

czem na urzędników – uważaMarcin Przychodzki, radcaprawny. Zwraca uwagę, żew myśl proponowanych przepi-sów definicja funkcjonariuszapublicznego nie będzie taka sa-ma jak w prawie karnym. Naprzykład osoby, które podlegająodpowiedzialności przed Trybu-nałem Stanu, nie poniosą odpo-wiedzialności materialnej napodstawie projektu ustawy.

– Ustawa powinna precyzyj-nie wskazać, co należy zrobić,gdy państwo wypłaciło już od-szkodowanie obywatelowi z ty-tułu wadliwie wydanej decyzji.Dzisiaj nikt tytułem regresu nie

próbuje dochodzić od urzędnikawypłaconych przez Skarb Pań-stwa pieniędzy. Projekt właśniechce to zmienić – ocenia MarcinPrzychodzki.

Trudna proceduraZdaniem prof. Huberta Izdeb-

skiego z Wydziału Prawa i Admi-nistracji Uniwersytetu Warszaw-skiego ustawa jest potrzebna,gdyż złe decyzje urzędnika mo-gą spowodować bankructwo na-wet dużych firm. Przykładem

Prawo■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne ■ Orzecznictwo

CO NOWEGO

■ ZWROT WYWŁASZCZONEJ NIERUCHO-MOŚCI. Dziś Sejm zajmie się projektemustawy o gospodarce nieruchomościami,która realizuje wyrok Trybunału Konstytu-cyjnego w zakresie możliwości ubieganiasię o zwrot części wywłaszczonej nieru-chomości, na której nie zrealizowano celupublicznego określonego w decyzji o wy-właszczeniu. Więcej www.sejm.gov.pl

■ DOFINANSOWANIE NA RZECZ ROZWOJUTECHNOLOGICZNEGO. Komisja WspólnotEuropejskich zaprasza do składania wnio-

sków w ramach programu Współ-praca na 2009 r. na rzecz badań,

rozwoju technologicznego i demonstracji.Zasady dotyczące zaproszenia do składa-nia wniosków, program prac oraz wska-zówki dla wnioskodawców zamieszczonona stronach internetowych CORDIS. Więcejwww.cordis.europa.eu/fp7/calls_en.html

■ OPŁATY ZA WYDAWANIE WYPISÓWZ EWIDENCJI GRUNTÓW. Sejm zajmie siędziś komisyjnym projektem nowelizacjiprawa geodezyjnego i kartograficznego,który dotyczy nieodpłatnego wydawaniaprzez organ prowadzący ewidencję grun-tów i budynków, wyrysów i wypisówz operatu ewidencyjnego sądom, proku-ratorom, organom administracji rządowejoraz jednostkom samorządu terytorialne-go i Najwyższej Izby Kontroli. Opłaty bę-dą pobierane od pozostałych podmiotówzainteresowanych. Więcej www.sejm.gov.pl

■ PRZETWARZANIE DANYCH KLIENTÓWBANKÓW. Wojewódzki Sąd Administracyj-ny w Warszawie wydał wyrok, w którymstwierdził, że Biuro Informacji Kredytowejposiada samodzielne uprawnienie doprzetwarzania danych, w tym danych o ra-chunkach zamkniętych, bez zgody klientabanku, dla celów statystycznych służącychbankom do obliczania wymogów kapita-łowych. Więcej www.bip.warszawa.wsa.gov.pl

■ BATERIE I AKUMULATORY. Dziś Sejmzajmie się projektem ustawy o bateriachi akumulatorach, który ma na celu zmini-malizowanie ujemnego wpływu tych urzą-dzeń (zarówno czynnych, jak i zużytych) naśrodowisko poprzez redukcję ilości sub-stancji niebezpiecznych w nich zawartych.

Więcej www.sejm.gov.pl

■ POSTĘPOWANIE PRZED KOMISJĄ PRA-WA AUTORSKIEGO. Rada Ministrów przy-jęła projekt nowelizacji ustawy o prawieautorskim i prawach pokrewnych, którystanowi, że użytkownicy praw autorskichlub pokrewnych będą brać pełny udziałw postępowaniu przed Komisją Prawa Au-torskiego przy zatwierdzaniu tabel wyna-grodzeń za korzystanie z utworów i wyko-nań artystycznych. Więcej www.premier.gov.pl

■ OPŁATA ZA WYDANIE DOWODU OSOBI-STEGO. Dziś Sejm zajmie się poselskimprojektem nowelizacji ustawy o ewidencjiludności i dowodach osobistych. Projektprzewiduje zniesienie opłaty za wydaniedowodu osobistego. Więcej www.sejm.gov.pl

PAMIĘTAJ 11 STYCZNIA wchodzi w życie nowelizacjaustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów KRONIKA PRAWA Dziennik Ustaw nr 236; przepisy

wchodzące w życie strona 16ROZMOWA Z Tomaszem Kurkiem o odrolnieniugruntów w miastach strona 12

UE

■ Granicą odpowiedzialności materialnej urzędnika stanie się 12 miesięcznych wynagrodzeń

■ Rażące naruszenie prawa będzie musiał stwierdzić sąd cywilny lub administracyjny

■ Prokurator ustali funkcjonariuszy odpowiedzialnych za spowodowanie szkody, ale musi zapaść wyrok

ZMIANA PRAWA | ADMINISTRACJA | Odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego

Urzędnik zapłaci za rażącenaruszenie prawa

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnegoprzyjmuje się, iż rażące naruszenie prawa ma miejscewówczas, gdy treść decyzji pozostaje w oczywistej i wy-raźnej sprzeczności z treścią przepisu prawa i gdy charak-ter naruszenia powoduje, iż w jego rezultacie powstająskutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzeniapraworządności. Według Sądu Najwyższego nie zacho-dzi rażące naruszenie prawa wówczas, gdy istnieje moż-liwość przyjęcia rozwiązania alternatywnego, co oznacza,że sama tylko odmienność interpretacyjna nie może byćkwalifikowana jako rażące naruszenie prawa.

RAŻĄCE NARUSZENIE PRAWA

WWW.GAZETAPRAWNA.PL12 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Akademia prawa gospodarczego cz. 315

Czy można prowadzić egzekucję na pod-stawie bankowego tytułu egzekucyjne-go na rzecz innego podmiotu niż bank?

Szczególny przywilej ułatwiający bankom do-chodzenie ich wierzytelności, wynikającychz dokonywanych czynności bankowych, przy-znaje art. 96 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Pra-wo bankowe (dalej p.b.). Polega on na upraw-nieniu do wystawiania bankowego tytułu egze-kucyjnego (dalej b.t.e.), który po nadaniu klau-zuli wykonalności przez sąd może być podstawąegzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowibanku. B.t.e. jest sporządzonym przez bank do-kumentem zawierającym następujące elemen-ty: oznaczenie banku oraz dłużnika, wysokośćzobowiązania wraz z odsetkami i terminami

płatności, datę wystawienia. Musi być opatrzo-ny pieczęcią banku i podpisany przez osobyuprawnione do jego reprezentowania.Z art. 97 ust. 1 p.b. wynikają trzy przesłanki,które muszą być spełnione w celu nadania b.t.e.klauzuli wykonalności: ■ dłużnik, przeciwko któremu został wystawio-

ny b.t.e., dokonał czynności bankowej bezpo-średnio z bankiem,

■ roszczenie objęte b.t.e. wynika bezpośred-nio z tej czynności bankowej lub jej zabez-pieczenia,

■ dłużnik złożył pisemne oświadczenie o pod-daniu się egzekucji.

W praktyce pierwsza przesłanka rodzi wątpli-wości, czy możliwe jest nadanie klauzuli b.t.e.na wniosek podmiotu, który nabył od banku

wierzytelność zabezpieczoną b.t.e. Ze sformuło-wania dokonanie przez dłużnika czynności ban-kowej bezpośrednio z bankiem sądy interpreto-wały wymóg, że b.t.e. może być wystawionyoraz zaopatrzony w klauzulę jedynie na wnio-sek banku, z którym dłużnik dokonał czynnościbankowej. W przypadku zmiany podmiotowejpo stronie wierzyciela (cesji wierzytelności) są-dy odmawiały nadania klauzuli wykonalnościb.t.e. na wniosek nabywcy wierzytelności. Kwestia ta była przedmiotem uchwał SN. Zgod-nie ze stanowiskiem SN zwrot – bezpośrednioz bankiem – ma na względzie transakcję doko-naną bezpośrednio z podmiotem będącym ban-kiem w rozumieniu art. 2 p.b. W przypadkuzmiany wierzyciela na inny bank nabywca wie-rzytelności może wystawić b.t.e. lub wnieść do

MICHAŁ ZIELIŃSKIprawnik w kancelarii Gide Loyrette Nouel

www.gazetaprawna.pl/akademia_prawagospodarczego

sądu wniosek o nadanie klauzuli b.t.e. (takżewtedy, gdy wystawił go zbywca wierzytelno-ści). Do wniosku o nadanie klauzuli nabywcawierzytelności powinien dołączyć dokumentyokreślone w art. 788 par. 1 k.p.c., w celu udo-kumentowania następstwa prawnego. W przypadku gdy bank zbył wierzytelność za-bezpieczoną b.t.e. na rzecz podmiotu niebędą-cego bankiem, taki nabywca wierzytelności niemoże wystawić b.t.e. ani wystąpić z wnioskiemo nadanie klauzuli b.t.e. wystawionemu przezbank, który zbył wierzytelność. Na podstawieb.t.e. można bowiem prowadzić egzekucję je-dynie na rzecz banku.■

■ Panie mecenasie, czy usta-wa o odrolnieniu gruntówrolnych w miastach przyczynisię do zwiększenia podaży te-renów budowlanych?

– Ustawa ta była oczeki-wana przez rynek nierucho-mości od co najmniej dwóchlat. Wejście w życie tego aktuprawnego oznacza przyrostgruntów, które z mocy prawanie będą już gruntami rolny-mi. Ten automatyzm dopro-wadzi z pewnością do szyb-kiego zwiększenia się podażygruntów i skrócenia proce-dur związanych z realizacjąinwestycji w miastach.W konsekwencjigrunty inwestycyj-ne powinny tanieć.Sam proces ich po-zyskiwania przezinwestorów będzieszybszy i tańszy, coprzełoży się na ob-niżenie ceny pro-duktu końcowegodla nabywcy, naprzykład cenymieszkań. Ustawajest silnym bodź-cem ożywienia ob-rotu na rynku nie-ruchomości.

Nowe przepisy sąkorzystne dla dewe-loperów, którzy ta-niej będą mogli bu-dować mieszkania. Najwięcejskorzystają nabywcy miesz-kań, choć odczują to dopieroza kilka lat. Ustawę z zado-woleniem przyjmą też insty-tucje finansujące – banki, bowysokie ceny mieszkań zmu-szają je do udzielania ryzy-kownych kredytów.

■ Ustawę krytykują ZwiązekGmin Wiejskich, ZwiązekMiast Polskich, Unia Metropo-lii Polskich i TowarzystwoUrbanistów Polskich. Czy ichzarzuty są uzasadnione?

– Gminy mogą być nieza-dowolone, bo gdy gruntyz mocy prawa przestają byćrolne, to natychmiast tracąone źródło przychodów z ty-tułu podatku rolnego. Stająponadto przed wyzwaniemnadania tym gruntom nowe-go statusu. Nowa ustawawprowadza pośredni przy-mus uchwalenia nowych pla-nów zagospodarowania prze-

strzennego na da-nym terenie, ale ta-kiego procesu nie dasię przeprowadzićz dnia na dzień. Planmiejscowy musi byćnajpierw opracowa-ny przez urbanistów,a następnie staje sięprzedmiotem szero-kiej dyskusji społecz-nej, którą finalizujądecyzje władz samo-rządowych. Wejściew życie ustawy ozna-cza koniecznośćprzeprowadzeniawielkich zmianw dotychczasowychplanach zagospoda-rowania przestrzen-

nego. Odrolnienie gruntówrolnych w granicach miast todla samorządów i urbanistówzobowiązanie do podjęcia in-tensywnej pracy. Nie możewięc dziwić to, że odbierająustawę jako obce ciałow funkcjonującym dotych-czas porządku prawnym.

■ Czy to znaczy, że ustawawprowadza swoistą rewolu-cję do obowiązującego pra-wa?

– Odrolnienie ma obecnieco najmniej dwa znaczenia.Po pierwsze, oznacza prze-znaczenie gruntu w miejsco-wym planie na inne cele niżrolnicze. Jeśli nawet danygrunt w planie zagospodaro-wania przestrzennego jestprzeznaczony na inne cele niżrolne, ale w ewidencji grun-tów figuruje jako użytek rol-ny, to również trzeba przepro-wadzić odrolnienie. W tymprzypadku chodzi o wyłącze-nie go z produkcji rolniczejw trybie ustawy o ochroniegruntów rolnych i leśnych.Wymaga to wniesienia opłat,wydania decyzji itd. Noweprzepisy oznaczają wyłącze-nie z produkcji rolniczej grun-tów w granicach miast w tymdrugim znaczeniu – nie stosu-ją się do nich przepisy o ko-nieczności wyłączenia z pro-dukcji rolniczej. ■ Czy ustawa o odrolnieniugruntów rolnych w miastachpociągnie za sobą dalszezmiany w prawie?

– Wejście w życie omawia-nej ustawy to poważna inge-rencja w dotychczasowe pla-ny zagospodarowania prze-strzennego, która może byćprzez urbanistów i samorządyodbierana jako źródło zamie-szania. Ograniczenie tegochaosu będzie wymagało dal-szych zmian w prawie. Choć-by na korektę planów miej-scowych muszą się przecieżznaleźć środki.■Rozmawiał KRZYSZTOF POLAK

■ TOMASZ KUREKpartner w Kancelarii CMSCameron McKenna

Fot.

Woj

ciech

Gór

ski

Rozmawiamy z TOMASZEM KURKIEM, adwokatem

Ustawa o odrolnieniu wymusi korektę planów zagospodarowaniaOdrolnienie gruntów w granicach miast przyczyni się doożywienia obrotu na rynku nieruchomości. Urbaniści i władzesamorządowe muszą jednak przystąpić do zmiany planówzagospodarowania przestrzennego.

Nowe przepisy sąkorzystne dla

deweloperów,którzy będą

mogli budowaćtaniej. Najwięcej

skorzystająnabywcy

mieszkań, choć odczują todopiero za kilka

lat

„

Jaki skutek na wykonalność tytułu egzekucyjnego ma zmiana wierzyciela

ZMIANA PRAWA Ministerfinansów będzie mógł udzielaćpomocy niewypłacalnyminstytucjom na preferowanychwarunkach.

MARIUSZ MOSIOŁ[email protected]

Sejm rozpatrzy dzisiaj spra-wozdanie Komisji Finansów

Publicznych o projekcie ustawyo udzielaniu przez Skarb Pań-stwa wsparcia instytucjom fi-nansowym. Ustawa umożliwiministrowi finansów podjęciedziałań w przypadku zagrożeniapłynności finansowej konkretnejinstytucji. Wsparcie może byćprzekazywane do 31 grudnia2009 r.

Beneficjentami wsparcia bę-dą banki krajowe, spółdzielczekasy oszczędnościowo-kredyto-we, fundusze inwestycyjne, do-my maklerskie, fundusze emery-talne i zakłady ubezpieczeń.Wsparcie ma być udzielanew postaci gwarancji Skarbu Pań-stwa udzielanych tylko bankomkrajowym oraz pożyczek skar-bowych papierów wartościo-wych, ich sprzedaży z odroczo-nym terminem płatności alboz rozłożeniem płatności na ratylub w drodze oferty, udzielanej

wszystkim instytucjom finanso-wym w rozumieniu ustawy.

Ustawa wyposaży równieżrząd w prawo wydania, po za-sięgnięciu opinii komisji sej-mowej, rozporządzeń dokonu-jących przeniesienia wydat-ków budżetowych między czę-ściami i działami budżetu pań-stwa w celu realizacji zadańustawy.

– Uprawnienie to jest dalekoidące, ale sytuacja może byćnadzwyczajna, tak jak nadzwy-czajna jest ustawa – przyznajewiceminister finansów MaciejGrabowski.

Skarb Państwa będzie mógłudzielić gwarancji spłaty przezbanki kredytu refinansowego,zaciągniętego w NBP w przy-padku zagrożenia niewypłacal-nością. Gwarancja może byćudzielona do 50 proc. pozostają-cej do spłaty kwoty kredytu refi-nansowego. Skarb Państwa bę-dzie mógł też udzielić gwarancjispłaty kredytów oraz linii kredy-towych, przyznanych przez ban-ki innym bankom, aby utrzyma-ły płynność.

– Obecnie nie ma zagroże-nia niewypłacalnością jakiej-kolwiek instytucji finansowejw Polsce. Ustawa jest potrzeb-na po to by zabezpieczyć pod-

stawę prawną dla przyszłychdziałań. Jest ona raczej dmu-chaniem na zimne – powie-dział Łukasz Dajnowicz z Ko-misji Nadzoru Finansowego.

Interwencja rządu podejmo-wana ma być na wniosek insty-tucji finansowych po zasięgnię-ciu opinii KNF oraz prezesaNBP, a w przypadku wsparciaudzielanego bankowi równieżBankowego Funduszu Gwaran-cyjnego.

Wyposażenie ministra finan-sów w nowe instrumentyzmniejszy monopol NBP na bez-pośredni wpływ na płynnośćrynku finansowego w Polsce.Dodatkowo minister finansówzgodnie z ustawą będzie miałprawo dokonania częściowegoumorzenia pożyczek papierówwartościowych lub płatnościzwiązanych z zapłatą za skarbo-we papiery wartościowe.

– Dyskusja nad bezpieczeń-stwem instytucji finansowychpowinna być prowadzona w at-mosferze uzgodnień. Tylko topozwoli znaleźć optymalny spo-sób rozwiązania problemów –dodaje Andrzej Wolski, dyrektorgeneralny Związku Banków Pol-skich.

Ustawa wejdzie w życiez dniem ogłoszenia.■

SEJM | KRYZYS FINANSOWY| Utrata płynności

Rządowe wsparcie dla zagrożonych instytucji

ZMIANA PRAWA Konsumenci,którzy rozwiązali umowęz operatorem przed czasem,mają zwracać proporcjonalnieulgi, z których skorzystali przyzawarciu umowy. Uruchomionama zostać także centralna bazanumerów przeniesionych.

DARIA [email protected]

Jutro w Sejmie odbędzie siępierwsze czytanie rządowe-

go oraz poselskiego projektu no-welizacji prawa telekomunika-cyjnego. Posłowie oraz rządchcą, aby konsumenci, którzyrozwiązali umowę z operatoremprzed czasem, zwracali propor-cjonalnie ulgi, z których skorzy-stali przy zawarciu umowy.

– Proponowane zmiany sąistotne z punktu widzeniaochrony praw konsumentów,czyli użytkowników usług tele-komunikacyjnych. Z pewnościąpomogą lepiej chronić klientówpodczas sporów z przedsiębior-cami – komentuje Anna Streżyń-ska, prezes Urzędu KomunikacjiElektronicznej.

Operatorzy, którzy chcą zmie-nić regulamin świadczenia

usług, będą musieli informowaćkonsumenta o treści zmian, a nietylko o fakcie, że ona nastąpiła.Powstanie też obowiązek dorę-czenia abonentom na piśmie no-wych zapisów regulaminu.

Posłowie i rząd są też zgodnico do tego, że usługę telekomu-nikacyjną powinno obejmowaćjedynie przekazywanie pocztyelektronicznej, natomiast samausługa poczty elektronicznej niepowinna być traktowana jakousługa telekomunika-cyjna. Prezes UKE maprowadzić centralnąbazę numerów prze-niesionych, z którąoperatorzy publicznisieci telefonicznych bę-dą musieli się połączyćw celu aktualizacji.

– Stworzenie syste-mu wspierającego pro-ces przenoszenia nu-merów było postulo-wane przez operato-rów od dłuższego cza-su – mówi ElżbietaSadowska, rzecznikprasowy sieci Plus.

Natomiast do rejestru prowa-dzonego przez UKE będą wpisy-wani także przedsiębiorcy tele-

komunikacyjni nieposiadającysiedziby na terytorium RP, a pre-zes UKE przejmie dane teleko-munikacyjne od upadłego ope-ratora.

Rządowy projekt nowelizacjinakłada na prezesa UKE, wielenowych obowiązków. Dotycząone ustalania opłat z tytułu do-stępu telekomunikacyjnego czyoferowania usług na warun-kach hurtowych w celu ich dal-szej odsprzedaży przez innego

przedsiębiorcę. Z ko-lei poselski projektprzyznaje prezesowiUKE nowe uprawnie-nia. Ma on rozstrzy-gać spór między ope-ratorami w przypad-ku niepodjęcia przeznich negocjacji lubupływu określonegoprzez prezesa UKEterminu zakończenianegocjacji. Posłowiechcą, by UKE miałrównież możliwośćustalenia maksymal-nej wysokości opłatstosowanych przez

operatora oraz zgłaszaniasprzeciwu do cennika, regula-minu czy wzoru umowy.■

SEJM | PRZEDSIĘBIORCY | Operatorzy publiczni

Ulgi telekomunikacyjne do zwrotu

7 tys.

przedsiębiorców z branży jest

obecniewpisanych do rejestru

prowadzonegoprzez prezesa UKE

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 13WWW.GAZETAPRAWNA.PL Prawo

+

+

+

+

+

+

+

>> Wersja Standard

>> Wersja Premium

Jeszcze możesz składać zamówienia na 2009 rok. Wybierz odpowiednią dla siebie wersję prenumeraty. Tylko wersja Premium zapewni Ci komplet płyt i książek, które będą dołączane do Gazety Prawnej

* różnica wynikająca z zamówienia rocznej prenumeraty GAZETY PRAWNEJ i rocznej prenumeraty DZIENNIKA w ofercie zwykłej (cena GAZETY PRAWNEJ w wersji Standard wynosi 897,60 zł, w wersji Premium 979,20 zł, cena DZIENNIKA wynosi 549,00 zł)

>> Oferta specjalna. Teraz możesz mieć dwa razy więcej. Kup ofertę specjalną prenumeraty rocznej Gazety Prawnej i prenumeraty rocznej DZIENNIKA i zapłać o 547,80 zł mniej*. Kupując ofertę specjalną prenumeraty na I kwartał, zapłacisz o 136,50 zł mniej.

Sprawdź wszystkie przywileje >> www.gazetaprawna.pl/prenumerata Dodatkowe informacje: (0 22) 761 31 27, 0 801 626 666

eGP – internetowe wydanie Gazety Prawnej

eGP – internetowe wydanie Gazety Prawnej

>> codziennie – egzemplarz gazety na Twoim biurku>> specjalne dodatki tylko dla prenumeratorów: Nowe prawo – Praktyka, Nowe prawo – Przepisy>> w ramach prenumeraty rocznej dostęp do eGP – internetowego wydania Gazety Prawnej,

a w nim obszerne archiwum, baza aktów prawnych i inne dodatki

>> codziennie – egzemplarz gazety ze wszystkimi dodatkami specjalnymi: płytami, książkami, broszurami, segregatorami, zarówno związanymi z tematyką gazety, jak i służącymi rozwojowi osobistemu

>> specjalne dodatki tylko dla prenumeratorów: Nowe prawo – Praktyka, Nowe prawo – Przepisy>> w ramach prenumeraty rocznej dostęp do eGP – internetowego wydania Gazety Prawnej,

a w nim obszerne archiwum, baza aktów prawnych i inne dodatki

Sprawdź, czy Twoja firma zamówiła dla Ciebie prenumeratę Gazety Prawnej

PRENUMERATA 2009

małego przedsiębiorcyNowa encyklopedia

Korzystnie rozliczamy koszty

Partner strategiczny

Rozliczanie wydatków przedsiębiorców Co jest, a co nie jest kosztem Jakie są zasady księgowania kosztów Jakich wydatków nie zaliczamy do kosztów

Jak korzystnie dokonywać odpisów Co podlega, a co nie podlega amortyzacji Jak rozliczać samochód w firmie Wydatki na siedzibę firmy

Jak rozliczyć koszty finansowe Rozliczanie wynagrodzeń Wydatki na reprezentację i reklamę Rozliczanie podróży służbowych Wydatki na dokształcanie, zakup literatury i inne

W następnym zeszycie 16 października 2008 r.Zatrudniamy pracowników

eeegggggggo przedsykloopppeeddia

KKKKoKooorzystnie rrrooooozzliczamy kos

RRRooozliczanie wydatków przedsięCo jest, a co nie jest kosztemJakie są zasady księgowania kosztówJakich wydatków nie zaliczamy do kosz

JJaaakkk korzystnie dokonywać odpiCo podlega, a co nie podlega amortyzaJak rozliczać samochód w firmieWydatki na siedzibę firmy

JJaakkk rozliczyć koszty finansoweRozliczanie wynagrodzeńWydatki na reprezentację i reklamęRozliczanie podróży służbowychWydatki na dokształcanie, zakup literat

nasstęęęppnpnnym zeszycie 16 paździeatruudddnnniiaamy pracowników

ZMIANA PRAWA Gminyłatwiej pozyskają mieszkaniakomunalne, które nie posiadają statusu lokalisocjalnych. Wysokość wsparciafinansowego będzie wynosićod 30 do 50 proc. kosztówinwestycji.

DARIA [email protected]

D ziś Sejm zajmie się po-prawkami komisji sejmo-

wych do projektu nowelizacjiustawy o finansowym wspar-ciu tworzenia lokali socjal-nych, noclegowni i domów dlabezdomnych. Nowe przepisyzwiększą nawet do 50 proc.wysokość finansowego wspar-cia państwa dla przedsięwzięćmających na celu pozyskiwa-

nie lokali i pomieszczeń miesz-kalnych dla najuboższych.Rząd chce, by gminy budowa-ły domy komunalne i propono-wały wynajęcie nowych miesz-kań osobom z budynków o ni-skim standardzie, którzy regu-larnie uiszczają opłaty czyn-szowe. Opuszczone przez nichmieszkania stałyby się lokala-mi socjalnymi dla najuboż-szych oraz dla osób oczekują-cych na eksmisję.

Zwrot poniesionych kosztówPomoc finansowa z budżetu

państwa będzie przeznaczonana zakup mieszkań komunal-nych niemających statusu lo-kali socjalnych oraz na zmianęsposobu użytkowania budyn-ków niemieszkalnych. Jej mak-symalna wysokość, w zależno-

ści od inwestycji, wynosić bę-dzie od 30 do 50 proc. kosz-tów, a nie jak obecnie 20–40proc. Finansowe wsparcie mabyć udzielane także związkommiędzygminnym, gminomoraz organizacjom pożytkupublicznego. Podmioty te będąmogły pozyskać mieszkaniechronione poprzez inwestycjępolegającą na budowie, re-moncie lub zmianie sposobuużytkowania budynku. Obec-ne przepisy pozwalają jedyniena zakup lokalu lub zakup po-łączony z remontem.

Inwestycje TBS-ówTworzenie mieszkań komu-

nalnych, także z państwo-wych pieniędzy, będzie odby-wać się w ramach inwestycjiprowadzonej przez towarzy-

stwo budownictwa społecz-nego. Warunkiem uzyskaniaśrodków z budżetu będziezwiększenie przez gminę za-sobu lokali socjalnych lubmieszkań chronionych. Jed-nocześnie za każde mieszka-nie komunalne powstałe dzię-ki dofinansowaniu państwagmina będzie musiała wy-dzielić odpowiednią liczbę lo-kali socjalnych z dotychczasposiadanych lokali. Noweprzepisy zakładają też możli-wość zakupienia przez gminycałego budynku. Umowy z in-westorami ma podpisywaćBank Gospodarstwa Krajowe-go, gospodarujący funduszemdopłat. On też wypłaci i rozli-czy wypłacone środki.

Nowelizacja powinna wejśćw życie 1 lutego 2009 r.■

SEJM | BUDOWNICTWO KOMUNALNE | Wsparcie na tworzenie mieszkań socjalnych

Państwo zwróci gminom do 50 proc. kosztówzainwestowanych w lokale socjalne ZMIANA PRAWA Firmy

przyjmujące płatnościw gotówce o równowartościco najmniej 15 tys. euro będąmusiały je rejestrować oraz powiadamiać o nichGeneralnego InspektoraInformacji Finansowej.

MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ [email protected]

Rada Ministrów przyjęłaprojekt nowelizacji usta-

wy o przeciwdziałaniu wpro-wadzaniu do obrotu finanso-wego wartości majątkowychpochodzących z nielegalnychlub nieujawnionych źródełoraz o przeciwdziałaniu finan-sowaniu terroryzmu. Nakładaon na przedsiębiorców obo-wiązek rejestrowania transak-cji, których przedmiotem jestpłatność w gotówce o równo-wartości co najmniej 15 tys.

euro. Będą także musieli poin-formować o tym fakcie Gene-ralnego Inspektora InformacjiFinansowej (GIIF). Jeżeli niedopełnią tych obowiązków,grozić im będą kary pieniężne,które nakładać będzie GIIF.Obowiązek rejestracji transak-cji nałożono również na insty-tucje, które nie realizują bez-pośrednio transakcji, aleuczestniczą w ich przygotowa-niu lub mają wiedzę o ich prze-prowadzeniu, czyli np. pośred-ników nieruchomości oraz no-tariuszy. Ponadto projekt prze-widuje, że podmioty zobowią-zane będą musiały dążyć doidentyfikacji i weryfikować da-ne klientów i podmiotów od-noszących rzeczywiste korzy-ści z transakcji, a także prowa-dzić analizy ryzyka i na pod-stawie uzyskanych wynikówwyznaczać środki dla poszcze-gólnych kategorii klientów.■

RZĄD | Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy

Płatności będą rejestrowane

WWW.GAZETAPRAWNA.PL14 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Praca

TYDZIEŃ Z OFE | UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Wybór otwartego funduszu emerytalnego

Kiedy warto zmienić otwartyfundusz emerytalny i jak to zrobić

BARTOSZ [email protected]

K lienci otwartych fun-duszy emerytalnychmają prawo w każdej

chwili zmienić fundusz, doktórego należą. Do tej pory nataki krok zdecydowało się jużprawie 3 mln osób.

Wymyślone bankructwoGwarancja możliwości

zmiany OFE ma powodowaćkonkurencję między fundusza-mi. Wszak odejście z OFE wie-lu klientów to wymierna stratadla powszechnego towarzy-stwa emerytalnego (PTE), któ-re takim funduszem zarządza.Nie otrzymuje środków z tytu-łu prowizji od bieżącej wpły-wającej do OFE składki. Wrazz odejściem klienta zmniejsza-ją się też aktywa OFE, od któ-rych PTE pobiera opłatę za za-rządzanie. Także to uszczuplajego przychody.

To dlatego OFE starają sięprzyciągnąć do siebie no-

wych członków, prowadzącakwizycję wśród osób rozpo-czynających pracę i wśródklientów innych OFE oraz niedopuścić do odejścia swoichczłonków. Przekonują, że tadecyzja przyniesie klientom,zamiast zysku, szkodę. Czę-sto mają rację.

W tej batalii o klienta akwi-zytorzy OFE, aby go pozyskać,posługują się często fałszywy-mi argumentami lub wręcz za-bronionymi przez prawo prak-tykami. Przekonują na przy-kład, że OFE, do którego nale-ży klient, zaraz zbankrutujei wraz z tym bankructwemprzepadną całe oszczędnościemerytalne. Wbrew temu, żeOFE zbankrutować nie może,a ostatecznym gwarantem jegowypłacalności jest Skarb Pań-stwa. Czasem – ponieważ zapozyskanego klienta akwizyto-rzy otrzymują wysoką prowi-zję (sięgają one nawet ponad 1 tys. zł) – oferują osobom,które zdecydują się przepisaćdo ich funduszu, jakieś korzy-

ści. Na przykład jakiś prezent,a nawet pieniądze, mimo że ta-kie praktyki są przez prawowprost zabronione. Osoba zaj-mująca się zapisywaniemklientów do OFE nie może ofe-rować za to, że uda jej się prze-konać ją do zmian, żadnychkorzyści.

To dlatego klienci OFE po-winni być szczególnie uczule-ni, gdy przychodzi do nichakwizytor i sugeruje na przy-kład zbliżającą się katastrofęw funduszu, do którego aktu-alnie należą, albo oferują kil-kaset złotych za przepisaniesię do innego OFE. Taka łatwo-wierność lub jednorazowa ko-rzyść może okazać się w efek-cie kosztowniejsza niż ewentu-alny zysk.

Liczą się inwestycje i kosztyNa wysokość przyszłych

emerytur wpłyną głównie wy-niki inwestycyjne OFE. Jakpodkreślają eksperci, na ko-niec okresu oszczędzaniaw OFE aktywa przeciętnegoubezpieczonego mogą być na-wet dwukrotnie wyższe odwpłaconych środków. To wła-śnie biegłość w inwestowaniudanego OFE powinna byćgłównie brana pod uwagęprzez klienta funduszu, którydecyduje się na jego zmianę.Musi brać pod uwagę zarównoumiejętności inwestycyjne ak-tualnego OFE, jak i tego, doktórego ma zamiar się zapisać.

Umiejętności inwestycyjneposzczególnych OFE możnaoceniać, posługując się ofi-cjalną trzyletnią stopą zwro-tu podawaną dwa razy w ro-ku przez Komisję Nadzoru Fi-nansowego (dostępna nawww.knf.gov.pl). Można teżsprawdzić liczne rankingi – jużw piątek taki ranking zostanieopublikowany w GazeciePrawnej. Trzeba też porówny-wać wartość jednostki rozra-chunkowej danego OFE. Napoczątku działalności każda

kosztowała 10 zł. Wyższa war-tość jednostki wskazuje, że da-ny OFE lepiej radzi sobie z in-westowaniem.

Kolejny ważny element tokoszty, jakie ponosi uczestnikOFE. Im droższy jest fundusz,tym mniej pieniędzy pozostajena jego rachunku. Liczy się tu-taj wysokość prowizji od wpły-wającej do funduszu składki(jest pobierana bezpośrednioz pieniędzy wpływających doOFE z ZUS) oraz tzw. opłata zazarządzanie (pobierana od ak-tywów funduszu).

Do kwietnia 2004 r. OFEkonkurowały ze sobą wysoko-ścią prowizji od składki. Sameustalały ich wysokość. Więk-szość redukowała je w miaręupływu czasu, w którym klientnależał do OFE. Zmiana przepi-sów, obowiązująca od 2004 r.,określiła maksymalne limityopłaty od składki. Docelowo, aledopiero od 1 stycznia 2014 r.,OFE nie będą mogły z pienię-dzy przekazywanych im z ZUSzabrać więcej niż 3,5 proc. Dotej daty maksymalny limitopłaty wynosi: od kwietnia2004 r. do 2010 roku 7 proc.,od 2011 roku 6,125 proc., od2012 roku 5,25 proc., od 2013roku 4,375 proc. Niestety,wraz ze zmianą przepisówwszystkie OFE (poza AllianzPolska OFE) ustaliły wysokośćprowizji na maksymalnym do-puszczalnym 7-proc. pozio-mie. Wysokość prowizji jestszczególnie istotna dla osób,które zamierzają zmienić OFE.Jeśli zyskały już w swoim fun-duszu prawo do niższej prowi-zji, może się okazać, że w no-wym OFE będą ją płacić nawyższym poziomie.

Także wysokość opłaty zazarządzanie, pobieranejprzez PTE z aktywów OFE,czyli pieniędzy przyszłychemerytów, większość OFEustaliła na maksymalnie wy-sokim poziomie. Wysokość tejopłaty jest więc dla klientaOFE, decydującego się nazmianę, neutralna.

Wybierając nowe OFE, po-winno się brać pod uwagę do-stępność danego funduszu(czy na przykład posiada info-linię), doświadczenie jego ak-cjonariuszy w zarządzaniu pie-niędzmi, łatwość sprawdzania

Najważniejszym miernikiem, który klient OFE powinien brać pod uwagę, decydując

się na zmianę funduszu, są zyski z inwestycji, jakie osiąga jego dotychczasowy

i przyszły fundusz. Nie powinien na pewno sugerować się wyłącznie namowami

akwizytora, a co gorsza korzyściami, jakie proponuje on za zmianę OFE.

GP radziprawo na co dzień

JUTROO czym trzeba pamiętać,podpisując umowę z OFE

Klient OFE zapisał się do OFE Commercial Union na początku 2000roku. Opłacał najpierw 10-proc. prowizję od wpływającej składki,a po dwóch latach opłacania składek, na początku 2002 roku, pro-wizja zmalała do 4 proc. W tym roku chce przenieść się do innegoOFE. Musi liczyć się z tym, że w zdecydowanej większości z nich bę-dzie opłacał prowizję wynoszącą 7 proc.

PRZYKŁAD: WYŻSZA PROWIZJA PO ZMIANIE OFE

stanu swojego konta emerytal-nego (na przykład możliwośćrobienia tego przez internet)czy korygowania danych oso-bowych.

Ile kosztuje zmianaKlient OFE może zmienić

dotychczasowy OFE przedupływem 2-letniego stażuczłonkowskiego, pod warun-kiem że sam z własnych pie-niędzy wniesie opłatę za zmia-nę, na rzecz dotychczasowegofunduszu.

Przepisy przewidują, żeopłata taka nie może wynosićwięcej niż 20 proc. minimalnejpłacy. Szczegółowo jej wyso-kość reguluje specjalne rozpo-rządzenie Rady Ministrów.Zgodnie z nim opłata za zmia-nę jest pobierana w pierwszymroku członkostwa w wysokości160 zł, a w drugim 80 zł. Imdłużej ktoś należy do fundu-szu, tym mniej płaci.

OFE ma obowiązek poinfor-mować swojego klienta, którychce przystąpić do innego fun-duszu emerytalnego, o wyso-kości opłaty pobieranej przezpowszechne towarzystwoemerytalne z tytułu wypłatytransferowej. Ponieważ klientOFE będzie musiał zapłacić zazmianę z własnej kieszeni, PTEma też obowiązek wskazać murachunek bankowy, na któryma on przekazać opłatę.

Fundusz, który chce się opu-ścić, uzna, że opłata zostałauiszczona (pod tym warun-kiem wypuści klienta), jeżeliwpłynie ona na rachunekwskazany przez niego do

7 dnia miesiąca, w którym jestdokonywana wypłata transfe-rowa.

Zmiana OFE wiąże się takżez utratą tzw. stażu członkow-skiego. To kolejny i często wyż-szy koszt, jaki należy kalkulo-wać przed zmianą dotychcza-sowego funduszu. Zdecydowa-na większość OFE wynagra-dzała uczestników na początkureformy (do zmiany przepisóww 2004 roku) pobieraniem co-raz niższych prowizji w miaręnabywania przez nich stażuczłonkowskiego. Tak więc dużaczęść klientów OFE wypraco-wała sobie dzięki przynależno-ści do danego OFE prawo doniższej prowizji. Na przykładw największym na rynku OFECommercial Union prowizjamalała, po dwóch latach przy-należności, aż z 10 proc. do4 proc. Zanim klient OFE zde-cyduje się na zmianę, powinienporównać prowizję pobieranąw starym i nowym OFE. Możesię bowiem okazać, że będziepłacić wyższą prowizję.■

Podstawa prawna■ Ustawa z 28 sierpnia 1997 r. o organi-

zacji i funkcjonowaniu funduszy eme-rytalnych (Dz.U. z 2004 r. nr 159, poz.1667 z późn. zm.).

■ Rozporządzenie Rady Ministrów z 14kwietnia 2004 r. w sprawie trybu i ter-minu powiadamiania Zakładu Ubez-pieczeń Społecznych przez otwartyfundusz emerytalny o zawarciu umo-wy z członkiem oraz dokonywania wy-płaty transferowej (Dz.U. nr 86, poz.804 z późn. zm.).

■ Rozporządzenie Rady Ministrów z 17lutego 2004 r. w sprawie opłaty po-bieranej przez powszechne towarzy-stwo emerytalne z tytułu wypłattransferowych (Dz.U. nr 31, poz. 262).

Jeśli po rozważeniu wszystkich argumentów za i przeciw klient OFEzdecyduje się na zmianę funduszu, musi pamiętać o dokonaniu for-malności. Fundusz emerytalny można zmienić w trakcie tzw. sesjitransferowych, które odbywają się w każdym kwartale – na konieclutego, maja, sierpnia i listopada. Aby zmiana odbyła się w najbliż-szym terminie tej sesji, klient OFE musi zrobić trzy rzeczy: ■ podpisać umowę z nowym funduszem. Umowa ta musi zostać

podpisana na formularzu dla osób będących dotychczas członka-mi innego OFE. Zawrzeć ją trzeba do 25 dnia poprzedzającegomiesiąc wypłaty transferowej, aby została zgłoszona w najbliższejsesji transferowej. Jeśli termin nie będzie zachowany, umowa bę-dzie czekać do następnego transferu. W praktyce wystarczy za-dzwonić na infolinię OFE, do którego chcemy się przenieść – tamuzyskuje się informacje, jak podpisać umowę (zazwyczaj OFE wy-syła do osoby chcącej do niego przystąpić swojego agenta),

■ zawiadomić dotychczasowy fundusz o chęci rozwiązania umowyna odpowiednim formularzu. W praktyce dostarcza go zazwyczajagent nowego OFE, często to on wysyła go do dotychczasowe-go OFE. Aby zawiadomienie o chęci rozwiązania umowy było sku-teczne, należy je wypełnić i przesłać listem lub doręczyć osobiścieniezwłocznie od daty podpisania umowy z nowym OFE,

■ wpłacić opłatę za zmianę (dla tych, którzy nie należeli do OFEdwa lata).

JAK ZMIENIĆ OFE

Fundusze emerytalne szukają nowych członków nie tylko wśródosób rozpoczynających pracę, ale też pośród innych klientów OFE.Co więcej, w miarę upływu czasu, na zamianę OFE decyduje sięcoraz więcej osób. Na przykład w 2008 roku na przejście do in-nego funduszu zdecydowało się 451,7 tys. osób, a w 2004 roku– 308,6 tys. Ogółem od 1999 roku fundusze zmieniło już 2,8 mlnklientów II filaru.

JAK KLIENCI ZMIENIAJĄ FUNDUSZE

www.gazetaprawna.pl

Piątek Ranking OFE

Jutro O czym trzeba pamiętać, podpisując umowę z OFE

Dodatkowo w godz. 10.30-12.00 telefoniczny dyżur Piotra Tomańskiego, eksperta ds. emerytur, dotyczący praw i obowiązków członków otwartych funduszy emerytalnych. Dzwoń pod nr tel. (0-22) 531 49 72

Tydzień z otwartymi funduszami emerytalnymi w Gazecie Prawnej

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 15WWW.GAZETAPRAWNA.PL GP radzi

Czy dokumentowaćotrzymanie pieniędzy

Ojciec przekaże mi w tym miesiącu darowiznęw wysokości 20 tys. zł. Czy w dalszym ciąguobowiązują zasady dotyczące dokumentowaniaotrzymania pieniędzy?

Tak Szczególne obowiązki dokumentacyjnew przypadku otrzymania darowizny pie-

niężnej pozostają bez zmian. Oznacza to, że takjak dotychczas całkowite zwolnienie z podatkudla najbliższej rodziny jest uwarunkowane nietylko zgłoszeniem nabycia rzeczy lub praw ma-jątkowych w urzędzie skarbowym, lecz także od-powiednim udokumentowaniem jej otrzymania.

Otrzymanie darowizny trzeba poświadczyćw urzędzie skarbowym dowodem jej przeka-zania na rachunek bankowy nabywcy albo je-go rachunek prowadzony przez spółdzielcząkasę oszczędnościowo-kredytową lub przeka-zem pocztowym. Dotyczy to przypadków, gdywartość majątku nabytego łącznie od tej samejosoby w okresie pięciu lat poprzedzającychrok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, do-liczona do wartości rzeczy i praw majątkowychostatnio nabytych, przekracza 9637 zł.

Podstawa prawna■ Art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-

ków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy liczy się momentotrzymania darowizny

W grudniu 2008 r. zawarłem z ojcem umowę da-rowizny w wysokości 50 tys. zł. Zgodnie z umo-wą pieniądze mają zostać przekazane przelewembankowym w połowie stycznia tego roku. Czy napoinformowanie urzędu będę miał pół roku?

Tak Dla zastosowania sześciomiesięcznegoterminu na dokonanie zgłoszenia istot-

ne znaczenie ma to, kiedy powstanie obowią-zek podatkowy. Termin wydłużony ma bowiemzastosowanie do sytuacji, w których obowiązekpodatkowy powstał po 31 grudnia 2008 r.

W przypadku darowizn, które nie są zawiera-ne w formie aktu normalnego, obowiązek podat-kowy powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczone-go świadczenia. W konsekwencji obdarowanyskorzysta z wydłużonego terminu na dokonaniezgłoszenia w urzędzie skarbowym, jeżeli przed-miot darowizny otrzyma nie wcześniej niż 1 stycz-nia 2009 r. W opisanym przypadku warunek tenzostanie spełniony. Półroczny termin na dokona-nie zgłoszenia będzie liczony od dnia, w którympieniądze trafią na konto podatnika.

Podstawa prawna■ Art. 2 ustawy z 10 października 2008 r. o zmianie ustawy

o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267). ■ Art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-


Czy nie trzeba zgłaszaćspadku

Pod koniec stycznia zakończy się postępowaniespadkowe po mojej babci. Jestem jedyną spadko-bierczynią. Słyszałam, że od tego roku w ogóle nietrzeba zgłaszać nabycia spadku. Czy to prawda?

Nie Obowiązek poinformowania urzęduskarbowego o nabyciu spadku warunku-

jący skorzystanie z całkowitego zwolnienia z po-datku nie został zniesiony. W trakcie zeszłorocz-nych prac nad nowelizacją ustawy o podatku od

spadków i darowizn rzeczywiście pojawiła siępropozycja likwidująca obowiązek zgłoszenia na-bycia spadku, jednak nie została ona przyjęta.

Ostateczne zmiany, które zostały uchwalonei obowiązują od początku tego roku, dotyczą wy-dłużenia terminu na dokonanie zgłoszenia o na-byciu własności rzeczy i praw majątkowychz miesiąca do sześciu miesięcy. Zgłoszenie to jestpodstawowym warunkiem, którego spełnienieumożliwia skorzystanie z całkowitego zwolnie-nia z podatku przez małżonka, zstępnych,wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma lubmacochę.

Ponadto zgodnie z nowymi przepisami podat-nik, który z określonych przyczyn nie dokonazgłoszenia w nowym półrocznym terminie, niestraci automatycznie prawa do zwolnienia. Po-nieważ powstanie obowiązku podatkowego, odktórego należy liczyć termin na dokonanie zgło-szenia, jest niekiedy skutkiem zdarzeń prawnychniezależnych od woli nabywcy, może się zda-rzyć, że podatnik dowie się o nabyciu majątkupo upływie terminu do zgłoszenia. W tych wy-padkach sześciomiesięczny termin na dokona-nie zgłoszenia płynie od dnia powzięcia wiado-mości o nabyciu majątku. Warunkiem zachowa-nia zwolnienia jest jednak uprawdopodobnieniefaktu późniejszego powzięcia wiadomości.

Przed zmianami podatnik, który nie dopeł-nił obowiązku zawiadomienia fiskusa o naby-tym spadku lub darowiźnie, z mocy ustawypodlegał opodatkowaniu na zasadach ogól-nych, określonych dla nabywców zaliczonychdo I grupy podatkowej. W konsekwencji mu-siał zapłacić podatek według skali progresyw-nej – według stawki 3 proc., 5 proc. lub 7 proc.


o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267).

Czy wydłużył się terminna złożenie zeznania

Wujek przekazał mi 5 stycznia w darowiźnie 10tys. zł. Czy dotyczy mnie półroczny termin nazłożenie zeznania w urzędzie skarbowym?

Nie Zmiany wprowadzone do ustawy o po-datku od spadków i darowizn od 1 stycz-

nia 2009 r. i polegające na wydłużeniu terminuzgłoszenia nabycia rzeczy lub praw majątkowychz miesiąca do sześciu miesięcy dotyczą wyłącz-nie osób uprawnionych do całkowitego zwolnie-nia z podatku. Są to osoby, o których mowa w art.4a ustawy, tj. małżonek, zstępni, wstępni, pa-sierb, rodzeństwo, ojczym i macocha.

Wydłużony termin dotyczy wyłącznie dokona-nia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lubpraw majątkowych na formularzu SD-Z2 składa-nego przez te osoby, dzięki czemu nie płacą po-datku. Jeżeli darczyńcą jest wujek, oznacza to, żedarowizna została dokonana między osobami na-leżącymi do II grupy podatkowej. W takim wy-padku obdarowany, tak jak dotychczas, składaw urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe nadruku SD-3. Zasady składania zeznania nie ule-gły zmianie, tzn. podatnicy podatku są obowiąza-ni do jego złożenia w terminie miesiąca od dniapowstania obowiązku podatkowego właściwemunaczelnikowi urzędu skarbowego. Do zeznaniapodatkowego dołącza się dokumenty mającewpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Obowiązek składania zeznań podatkowychnie dotyczy przypadków, w których podatekjest pobierany przez płatnika, a zatem byłbywyłączony w przypadku gdyby umowa daro-wizny została zawarta w formie aktu notarial-

nego. W takiej sytuacji podatek pobiera nota-riusz. W przeciwnym wypadku to podatnik sa-modzielnie składa zeznanie podatkowe, a pootrzymaniu decyzji wymiarowej wpłaca poda-tek do urzędu skarbowego. W II grupie podat-kowej opodatkowaniu podlega nabycie wła-sności rzeczy i praw majątkowych o czystejwartości przekraczającej 7276 zł. Podatekopłaca się według progresywnej skali podatko-wej ze stawkami 7 proc., 9 proc. lub 12 proc.

Podstawa prawna■ Art. 4a, art. 9 ust. 1 pkt 2, art. 14 ust. 3 pkt 2, art. 15, art. 17a

ust. 1, ust. 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadkówi darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy nowy termin dotyczynabycia u notariusza

Postanowiliśmy skorzystać z możliwości sporzą-dzenia przez notariusza aktu poświadczeniadziedziczenia po ojcu. Czy skorzystamy z sze-ściomiesięcznego terminu na jego zgłoszenie?

Tak Pod warunkiem jednak, że spadek zosta-nie zarejestrowany, czyli zostanie nota-

rialnie poświadczony u notariusza po 31 grudnia2008 r. Wynika to z faktu, że moment śmiercispadkodawcy jest momentem nabycia spadku.Od tego należy odróżnić moment przyjęcia spad-ku. W obecnym stanie prawnym spadek może-my przyjąć na dwa sposoby. Poświadczając tenfakt przed notariuszem albo, po przeprowadze-niu postępowania sądowego, uzyskując postano-wienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Należy podkreślić, że zarejestrowany akt po-świadczenia dziedziczenia ma takie same skutkijak prawomocne postanowienie sądu stwierdza-jące nabycie spadku. W rezultacie osoby dokonu-jące poświadczenia dziedziczenia u notariusza sąuprawnione do zwolnienia podatkowego na ta-kich samym zasadach jak osoby, które dysponująsądowym postanowieniem o stwierdzeniu naby-cia spadku. W przypadku poświadczenia nabyciaspadku u notariusza sześciomiesięczny termin nadokonanie zgłoszenia będzie liczony od daty, z ja-ką zostanie podpisany i przyjęty akt notarialny.



Czy trzeba zgłosić akt notarialny

W lutym zamierzamy z bratem dokonać nieod-płatnego zniesienia współwłasności. Czy bę-dziemy musieli zawiadomić urząd skarbowy?

Nie W określonych przez ustawodawcęprzypadkach nabywcy rzeczy lub praw

majątkowych uprawnieni do całkowitego zwol-nienia nie muszą zgłaszać w urzędzie skarbo-wym faktu nabycia majątku. Zasada ta nie ule-gła zmianie również od 1 stycznia 2009 r.

Jednen z przypadków, w których obowiązekzgłoszenia jest wyłączony, dotyczy nabycia napodstawie umowy zawartej w formie aktu no-tarialnego. Zniesienie współwłasności nieru-chomości wymaga umowy notarialnej, zatemw tej sytuacji obowiązek zgłoszenia zostaniewyłączony. W takim wypadku wszystkie for-malności związane z poinformowaniem urzę-du skarbowego o nabyciu spoczywają na nota-riuszu. Notariusze, jako płatnicy podatku odzawartej w tej formie aktu notarialnego umo-wy nieodpłatnego zniesienia współwłasności,określają w treści sporządzanych aktów nota-

rialnych podstawę prawną pobrania podatkui sposób jego obliczenia, a gdy czynność jestzwolniona z podatku – zamieszczają podstawęprawną zwolnienia. W przypadku nieodpłatne-go zniesienia współwłasności dodatkowo okre-ślają przedmiot czynności, wartość rzeczy lubprawa majątkowego w części przekraczającejwartość udziału we współwłasności przysługu-jącego nabywcy przed jej zniesieniem oraz gru-pę podatkową wynikającą z osobistego stosun-ku łączącego zbywcę z nabywcą.

Podstawa prawna■ Art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-


Czy liczy się momentuprawomocnienia

W styczniu uprawomocni się postanowienieo stwierdzeniu nabycia spadku po mojej mamie.Czy będę miała więcej czasu na zgłoszenie spadku?

Tak Wydłużony, sześciomiesięczny terminyna dokonanie zgłoszenia ma zastoso-

wanie w przypadkach, w których obowiązekpodatkowy powstał po 31 grudnia 2008 r.Spadkobiercy nabywają spadek z chwilą jegootwarcia. Zgodnie z ustawą o podatku odspadków i darowizn obowiązek podatkowy po-wstaje natomiast z chwilą przyjęcia spadku.Jeżeli przyjęcie spadku, czy to w formie aktunotarialnego, czy postanowienia sądu, nastąpipo 31 grudnia 2008 r., to do spadku znajdą za-stosowanie nowe przepisy przewidujące sze-ściomiesięczny termin na złożenie zgłoszeniao nabyciu własności rzeczy i praw majątko-wych, którego zachowanie gwarantuje zwol-nienie od podatku od spadków i darowizn.

Oznacza to, że w przypadku dziedziczeniaustawodawca umożliwił stosowanie przezspadkobierców korzystniejszych regulacjiw zakresie terminu na zgłoszenie wyłączniew odniesieniu do spadków, w stosunku do któ-rych orzeczenie o ich nabyciu uprawomocniłosię nie wcześniej niż 1 stycznia 2009 r.



Czy wydłużony terminma szersze zastosowanie

W sądzie toczy się sprawa o zachowek po moimojcu. Czy w przypadku zasądzenia zachowkuskorzystam z wydłużonego terminu na zgłosze-nie w urzędzie skarbowym?

Tak Ustawodawca objął zmianą w zakresiewydłużenia terminu wszystkie przypadki

nieodpłatnego nabycia między osobami upraw-nionymi do całkowitego zwolnienia na podsta-wie art. 4a ustawy o podatku od spadków i daro-wizn. Półroczny termin na zgłoszenie dotyczy za-tem nie tylko nabycia w drodze spadku czy daro-wizny, lecz także m.in. zachowku, nieodpłatnegozniesienia współwłasności czy zasiedzenia.

Termin na dokonanie zgłoszenia zgodniez przepisami ustawy o podatku od spadków i da-rowizn zasadniczo należy liczyć od dnia powsta-nia obowiązku podatkowego, a w przypadku na-bycia w drodze dziedziczenia – od dnia uprawo-mocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającegonabycie spadku. Obowiązek podatkowy przy na-byciu tytułem zachowku powstaje z chwilą zaspo-kojenia roszczenia o zachowek lub jego części.


o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267). ■ Art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-


MAGDALENA MAJKOWSKA

Osoby uprawnione do całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn mają aż sześć miesięcy

na poinformowanie urzędu skarbowego o nabyciu majątku. Same wymogi formalne nie uległy jednak zmianie i nadal

trzeba się z nich wywiązać, aby nie płacić podatku.

PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN | Preferencje przy nieodpłatnym nabyciu majątku przez najbliższą rodzinę

Jak w 2009 roku nie płacić podatku od spadków i darowizn

EMERYTURY 2009: kto ma jeszcze szansę na emeryturę na starych zasadach, a kto otrzyma emeryturę kapitałową? Jutro na pytania słuchaczy Radiowej Jedynki pod nr tel. 645 91 05 od 6.30 do 8.00

będzie odpowiadał ekspert Gazety Prawnej BARTOSZ MARCZUK


Kronika prawa8 stycznia 2009 r.

Wchodzi w życie nowe prawo Ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 217, poz. 1381)

Dziennik Ustaw nr 236 z 31 grudnia 2008 r.

TELEKOMUNIKACJA

Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r.w sprawie organizacji i funkcjonowania systemu gromadzą-cego i udostępniającego informacje i dane dotyczące lokali-zacji zakończenia sieci, z którego zostało wykonane połącze-nie do numeru alarmowego 112 albo innego numeru alarmo-wego POZ. 1620 ■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.15 stycznia 2009 r.

INWESTYCJE DROGOWE

Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie ustalenia Programu rzeczo-wo-finansowego dla inwestycji drogowych realizowanych z wy-korzystaniem środków Krajowego Funduszu Drogowego na rok2008 POZ. 1621■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 31 grudnia 2008 r.

PRAWO ROLNE

Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 grudnia 2008 r. w spra-wie stawek płatności za ilość skrobi zawartej w ziemniakachskrobiowych POZ. 1622 ■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 31 grudnia 2008 r. Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 17 grudnia2008 r. w sprawie minimalnej ilości materiału siewnego, jakapowinna być użyta do obsiania lub obsadzenia 1 ha powierzch-ni gruntów ornych POZ. 1639 ■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.15 stycznia 2009 r.

SŁUŻBY MUNDUROWE

Rozporządzenie Rady Ministrów z 22 grudnia 2008 r.w sprawie wielokrotności kwoty bazowej, stanowiącej prze-ciętne uposażenie: policjantów, funkcjonariuszy Straży Gra-nicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biura Ochrony Rzą-du POZ. 1623–1626■ Weszły w życie 1 stycznia 2009 r.

CZAS URZĘDOWY

Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 23 grudnia 2008 r.w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środko-woeuropejskiego w latach 2009–2011 POZ. 1627 ■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.15 stycznia 2009 r.

UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE

Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 24 grudnia 2008 r.w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad działalnościąubezpieczeniową, działalnością z zakresu pośrednictwa ubez-pieczeniowego, funduszy emerytalnych i pracowniczych progra-mów emerytalnych POZ. 1628 Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r.w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości zakładów ubez-pieczeń POZ. 1634

BANKI

Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 24 grudnia 2008 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie wpłat na pokrycie kosz-tów nadzoru nad bankami POZ. 1629Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2008 r.w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości BankowegoFunduszu Gwarancyjnego POZ. 1631

PRAWO CELNE

Rozporządzenie ministra finansów z 18 grudnia 2008 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie rodzajów towarów, którychobjęcie procedurą celną z zastosowaniem procedury uproszczo-nej zależy od spełnienia dodatkowych warunków, oraz towa-rów wyłączonych spod tej procedury POZ. 1630

PODATKI

Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2008 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie upoważnienia do wydawaniainterpretacji przepisów prawa podatkowego POZ. 1632Więcej Podatki • Jest wzór na niższe podatki – GP nr 3/2008Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2008 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie naliczania odsetek za zwłokęoraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które mu-szą być zawarte w rachunkach POZ. 1633Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r.w sprawie określenia rodzajów zgłoszeń, które mogą być skła-dane za pomocą środków komunikacji elektronicznej POZ. 1635Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r.w sprawie wzoru formularza wpłaty gotówkowej oraz polece-nia przelewu na rachunek organu podatkowego POZ. 1636 Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów deklara-cji, które mogą być składane na pomocą środków komunikacjielektronicznej POZ. 1637

POMOC PRZEDSIĘBIORCOM

Rozporządzenie ministra gospodarki z 2 grudnia 2008 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie udzielenia pomocy de mini-mis przedsiębiorcom uczestniczącym w wyjazdowych misjachgospodarczych związanych z udziałem w targach lub wystawachza granicą POZ. 1638■ Weszły w życie poz. 1628–1638 1 stycznia 2009 r.

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 22 grudnia 2008 r.w sprawie wysokości kosztów odbywania przez skazanych karpozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozo-ru elektronicznego POZ. 1640 ■ Wejdzie w życie 1 września 2009 r.

NAGRODY ROCZNE

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 19 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawieszczegółowych zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej oso-bom kierującym niektórymi podmiotami prawnymi oraz wzoruwniosku o przyznanie nagrody rocznej POZ. 1641 ■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.15 stycznia 2009 r.

KOŚCIOŁY I ZWIĄZKI WYZNANIOWE

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 22 grudnia 2008 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia człon-ków i personelu pomocniczego komisji regulacyjnych działają-cych na podstawie ustawy o stosunku Państwa do kościołóworaz związków wyznaniowych w roku 2009 POZ. 1642

CUDZOZIEMCY

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 22 grudnia 2008 r. w sprawie wiz dla cudzoziemców POZ. 1643 Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 23 grudnia 2008 r. w sprawie wywiadu środowiskowego prze-prowadzanego przez funkcjonariuszy Straży Granicznej w po-stępowaniach prowadzonych wobec cudzoziemców POZ. 1647

EWIDENCJA LUDNOŚCI

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 23 grudnia 2008 r. w sprawie terminów i trybu przekazywa-nia przez gminy danych z ewidencji wydanych i unieważnionychdowodów osobistych POZ. 1644

PRZEJŚCIA GRANICZNE

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 23 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia dodatkowych lotni-czych przejść granicznych POZ. 1645 Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 23 grudnia 2008 r. w sprawie wzoru formularzy wnioskówo wydanie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach ma-łego ruchu granicznego i wzoru zezwolenia na przekraczanie

granicy w ramach małego ruchu granicznego POZ. 1646Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracjiz 23 grudnia 2008 r. w sprawie trybu sprawdzania lokalu przezfunkcjonariuszy Straży Granicznej POZ. 1648

OCHRONA ŚRODOWISKA

Rozporządzenie ministra środowiska z 22 grudnia 2008 r.w sprawie wysokości stawek opłaty rejestracyjnej oraz opłatyrocznej POZ. 1649 ■ Weszły w życie poz. 1642–1649 1 stycznia 2009 r.

Weszły w życie6 stycznia 2009 r.

OCHRONA INFORMACJI

Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 15 grudnia2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu i spo-sobu przyjmowania, przewożenia, wydawania i ochrony ma-teriałów zawierających informacje niejawne (Dz.U. nr 225,poz. 1491)

SKARB PAŃSTWA

Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 4 grudnia2008 r. w sprawie nabywania akcji lub udziałów w jednoosobo-wych spółkach Skarbu Państwa przez uprawnionych rolników(Dz.U. nr 225, poz.1495)

MUZEA

Rozporządzenie ministra kultury i dziedzictwa narodowegoz 1 grudnia 2008 r. w sprawie zabezpieczenia zbiorów w muze-ach przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem gro-żącym zniszczeniu lub utratą zbiorów oraz sposobów przygoto-wania zborów do ewakuacji w razie powstania zagrożenia(Dz.U. nr 229, poz. 1528)

POSTĘPOWANIE KOMPENSACYJNE

Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o postępowaniu kompensacyj-nym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla przemysłustoczniowego (Dz.U. nr 233, poz. 1569)

Rada Ministrów6 stycznia 2009 r.

Przyjęła m.in.

ENERGETYKA

Rozporządzenie dające możliwość wprowadzenia, w razie ko-nieczności, czasowych ograniczeń w poborze gazu ziemnegodla niektórych dużych odbiorców przemysłowych

Dziś omówienie•forsal.pl s. A1

ZADANIA PUBLICZNE Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku pu-blicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw

PRAWO AUTORSKIE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawachpokrewnych oraz niektórych innych ustawWięcej Prawo • Będzie można negocjować wysokość opłat li-cencyjnych – GP nr 3/2008

OBRÓT FINANSOWY

Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowa-dzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pocho-dzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o prze-ciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektó-rych innych ustaw

Dziś omówienie•Prawo s. 13

Kolumnę opracowaliDOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK i MAREK KOBYLAŃSKI

gazeta prawna z 7 stycznia 09 (nr 4)

Documents

Transcript of gazeta prawna z 7 stycznia 09 (nr 4)